I SA/Łd 54/14
Wyrok
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi
2014-08-06Nietezowane
Artykuły przypisane do orzeczenia
Do tego artykulu posiadamy jeszcze 13 orzeczeń.
Kup dostęp i zobacz, do jakich przepisów odnosi się orzeczenie. Znajdź inne potrzebne orzeczenia.
Skład sądu
Cezary Koziński /przewodniczący sprawozdawca/
Paweł Janicki
Paweł KowalskiSentencja
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi – Wydział I w składzie następującym: Przewodniczący: Sędzia WSA Cezary Koziński (spr.) Sędziowie: Sędzia NSA Paweł Janicki Sędzia WSA Paweł Kowalski Protokolant: sekretarz sądowy Agnieszka Kerszner po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 6 sierpnia 2014 r. sprawy ze skargi K. B. na decyzję Dyrektora Izby Skarbowej w Ł. z dnia [...] r. nr [...] w przedmiocie odmowy uchylenia decyzji ostatecznej w zakresie podatku od towarów i usług za listopad 2006 r. oddala skargę. A.Rz.
Uzasadnienie
I SA/Łd 54/14
UZASADNIENIE
Decyzją z [...] r. nr [...] Naczelnik Urzędu Skarbowego Ł. –Ś. określił K. B. zobowiązanie w podatku od towarów i usług za listopad 2006 r. w kwocie 7.261 zł. Podstawą tego rozstrzygnięcia było ustalenie, że podatnik prowadzący działalność gospodarczą pod nazwą "A", nie wykazał w deklaracji podatkowej VAT-7 za listopad 2006 r. do opodatkowania wartości sprzedanych usług wykazanych w fakturze VAT nr [...] z [...] r. Oryginał tej faktury posiadał i rozliczył w rejestrach zakupu VAT J. D., prowadzący B w Ł., za zakup usługi remontowo-budowlanej dotyczącej części nadbudowanej w Domu Pomocy Społecznej w Ł. przy ul. A 5/7 o wartości netto 30.000 zł, podatek VAT wg stawki 22% 6.600 zł.
Pismem z dnia 27 grudnia 2010 r. pełnomocnik K. B. wniósł odwołanie od ww. decyzji wraz z wnioskiem o przywrócenie terminu do jego wniesienia.
Dyrektor Izby Skarbowej w Ł. prawomocnymi postanowieniami z dnia [...] stwierdził, że odwołanie strony z dnia 27 grudnia 2010 r. zostało wniesione z uchybieniem terminu przewidzianego do jego wniesienia, a także odmówił przywrócenia terminu do wniesienia tego odwołania.
Następnie w dniu 29 grudnia 2010 r. K. B. złożył w Izbie Skarbowej w Ł. wniosek o wznowienie postępowania zakończonego decyzją ostateczną Naczelnika Urzędu Skarbowego Ł.-Ś. z dnia [...]r. nr [...] i wstrzymanie wykonania ww. decyzji. Jako podstawę wznowienia postępowania podatkowego podatnik wskazał art. 240 § 1 pkt 1 i pkt 2 Ordynacji podatkowej. W opinii podatnika dowody, na podstawie których ustalono istotne dla sprawy okoliczności faktyczne, okazały się fałszywe i decyzja wydana została w wyniku przestępstwa. Do wniosku podatnik załączył kserokopie następujących dokumentów: decyzję Naczelnika Urzędu Skarbowego Ł.-Ś. nr [...] z dnia [...] r.; skierowanie do szpitala z dnia [...]r. wraz z informacją od lekarza kierującego; zaświadczenie o stanie zdrowia; pisma Centralnego Szpitala Klinicznego z dnia 3.11.2006 r.; zaświadczenia ZUS Oddział w Ł. o przebiegu ubezpieczenia do Powiatowego Urzędu Pracy; zaświadczenia ZUS Oddział w Ł., Wydział Zasiłków; orzeczenia lekarza orzecznika ZUS; pisma skierowane do Domu Pomocy Społecznej w Ł.; pisma skierowane do Zakładu Robót Ogólnobudowlanych J. D..
Zdaniem podatnika faktura VAT nr [...] z dnia [...] r. nie została wystawiona przez niego; nie złożył na niej swojego podpisu, jak również pieczęci firmowej, ponieważ nie miał podstaw do jej wystawienia, gdyż nie wykonał żadnych robót budowlanych w Domu Pomocy Społecznej w Ł., ani nie zawarł żadnej umowy na wykonanie ww. robót budowlanych; w tamtym czasie przebywał na zwolnieniu lekarskim.
Dyrektor Izby Skarbowej w Ł. przesłał, zgodnie z właściwością, do organu pierwszej instancji ww. wniosek podatnika uznając, że orzekanie w sprawie wznowienia lub odmowy wznowienia postępowania przez organ wyższej instancji jest dopuszczalne tylko wówczas, gdy zostanie wykazany związek pomiędzy działaniem organu orzekającego w ostatniej instancji z podstawą uzasadniającą wznowienie, co w niniejszej sprawie nie miało miejsca.
Naczelnik Urzędu Skarbowego Ł.- Ś. postanowieniem z [...] r. wznowił postępowanie w sprawie podatku od towarów i usług za listopad 2006 r., a następnie decyzją z dnia [...] r. nr [...] odmówił uchylenia własnej decyzji ostatecznej z [...] r. nr [...] .
To rozstrzygnięcie organu podatkowego utrzymał w mocy Dyrektor Izby Skarbowej w Ł., po rozpoznaniu odwołania strony, decyzją z [...] r. nr [...].
Organ odwoławczy wskazał, iż wznowienie postępowania na podstawie art. 240 § 1 pkt 1 Ordynacji podatkowej jest możliwe w przypadku łącznego spełnienia dwóch warunków:
- wystąpienia fałszywego dowodu w prowadzonym postępowaniu dowodowym;
- sfałszowanie dowodu musi być stwierdzone prawomocnym orzeczeniem sądu.
Przepis art. 240 § 2 ww. ustawy przewiduje wyjątki od warunku, że sfałszowanie dowodu musi być stwierdzone prawomocnym orzeczeniem sądu, w sytuacji gdy sfałszowanie dowodu jest oczywiste, a wznowienie postępowania jest niezbędne w celu ochrony interesu publicznego. Strona, która domaga się wznowienia postępowania na tej podstawie, że dowód okazał się fałszywy – jak wskazał organ odwoławczy - musi przedłożyć właściwemu organowi dowód w postaci orzeczenia sądowego stwierdzającego, że dokument był sfałszowany. Nie jest bowiem rzeczą organu podatkowego prowadzenie takiego dowodu we własnym zakresie. Samo twierdzenie strony o tym, że decyzja została wydana w wyniku przestępstwa nie zwalnia wnioskodawcy z obowiązku przedłożenia organowi podatkowemu ww. orzeczenia sądu. W sytuacji braku dowodu w postaci orzeczenia sądu stwierdzającego popełnienie przestępstwa, nie można mówić o wydaniu decyzji w wyniku przestępstwa. Podatnik nie złożył zawiadomienia o popełnieniu przestępstwa polegającego na sfałszowaniu podpisu podatnika i pieczęci firmowej; zgłosił jedynie zamiar złożenia takiego zawiadomienia w przyszłości. Uznano zatem, że twierdzenia podatnika nie są wiarygodne, gdyż nie zostały poparte żadnym dowodem.
Dalej organ odwoławczy wskazał, że o ile pierwsza podstawa wznowienia postępowania (art. 240 § 1 pkt 1 Ordynacji podatkowej) wymaga istnienia związku przyczynowego między fałszywością dowodów a treścią decyzji, o tyle w drugiej podstawie (z art. 240 § 1 pkt 2 - w sprawie zakończonej decyzją ostateczną wznawia się postępowanie, jeżeli decyzja wydana została w wyniku przestępstwa) chodzi o to, aby sama czynność wydania decyzji stanowiła przestępstwo lub była następstwem popełnienia przestępstwa. Powołując się na orzecznictwo sądów administracyjnych organ podatkowy uznał, że nie można stosować art. 240 § 1 pkt 2 Ordynacji podatkowej, jeżeli przestępstwo, o którym w przepisie tym mowa, nie zostało stwierdzone we właściwym w tym zakresie postępowaniu karnym; organy podatkowe i sądy administracyjne nie zastępują organów postępowania karnego w ustalaniu dokonania, sprawstwa i winy przestępstwa. Nie można od organów podatkowych wymagać, aby na podstawie art. 240 § 3 Ordynacji podatkowej ustalały prawnokarnie winę i sprawstwo osób, które w postępowaniach karnych nie zostały zindywidualizowane, za czyny, co do których organy postępowania karnego ustaliły: że nie mają znaczenia dla prawa karnego, bądź też brak jest dostatecznych dowodów uzasadniających popełnienie przestępstwa (wyrok NSA z dnia 20 stycznia 2012 r., II FSK 997/10, LEX nr 1104121).
Wobec powyższych ustaleń Dyrektor Izby Skarbowej w Ł. uznał, że po przeprowadzeniu postępowania wznowieniowego nie stwierdzono istnienia przesłanek określonych w art. 240 § 1 Ordynacji podatkowej, zatem stosownie do art. 245 § 1 pkt 2 tej ustawy decyzją z dnia [...] r. Naczelnik Urzędu Skarbowego Ł.-Ś. prawidłowo odmówił uchylenia własnej decyzji w zakresie podatku od towarów i usług za listopad 2006 r. Podkreślono ponadto, że postępowanie wznowieniowe nie może być uważane za kolejną instancję, w ramach której strona może swobodnie zgłaszać dowody w celu ustalenia stanu faktycznego.
W skardze złożonej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi pełnomocnik K. B. wniósł o uchylenie w całości ww. decyzji Dyrektora Izby Skarbowej w Ł. z dnia [...] r. oraz poprzedzającej ją decyzji Naczelnika Urzędu Skarbowego Ł.-Ś. i zasądzenie na rzecz skarżącego kosztów postępowania.
Zaskarżonej decyzji zarzucono naruszenie przepisów postępowania:
- art. 240 § 1 pkt 1 i 2 ustawy Ordynacja podatkowa, poprzez jego niezastosowanie,
- art. 245 § 1 pkt 2 ustawy Ordynacja podatkowa, poprzez jego zastosowanie,
- art. 285 ustawy Ordynacja podatkowa, poprzez jego błędną wykładnię,
- art. 120, art. 121, art. 124, art. 180 ustawy Ordynacja podatkowa, poprzez ich niezastosowanie,
oraz naruszenie prawa materialnego, tj. art. 5 ust. 1, art. 108 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług poprzez ich niewłaściwe zastosowanie.
Strona skarżąca podkreśliła, iż we wniosku o wznowienie postępowania jako podstawę jego złożenia wskazano przesłanki z art. 240 § 1 pkt 1 i 2 ustawy Ordynacja podatkowa, tj. decyzje zostały wydane w wyniku przestępstwa, a dowody, na których podstawie ustalono istotne dla sprawy okoliczności faktyczne, okazały się fałszywe. W postępowaniu przed organem I instancji nie przeprowadzono też szeregu dowodów, które pozwoliłyby na dokonanie należytej i wszechstronnej oceny stanu faktycznego.
Skarżący uważa, iż dowody powołane przez organ, będące podstawą wydania decyzji, są fałszywe, gdyż faktura nr [...] z dnia [...] r. nie została wystawiona przez podatnika, jak również podatnik nie złożył na niej swojego podpisu i pieczęci firmowej. Podatnik nie miał żadnych podstaw do wystawiania, ani tym bardziej składania podpisu na w/w fakturze, gdyż nie wykonywał żadnych robót budowlanych w Domu Pomocy Społecznej w Ł., jak również nie zawarł żadnej umowy na wykonywanie robót w ww. Domu Pomocy Społecznej w Ł.. Ustalenia stanu faktycznego dokonywane przez organ są ustaleniami dokonanymi w oparciu o niekompletne dowody. Mianowicie, organ ograniczył swe postępowanie jedynie do ustalenia, że J. D. dysponuje fakturą nr [...] oraz do tego, że zawarł on umowę z Domem Pomocy Społecznej na wykonanie ww. robót budowlanych. Fakt wykonania tychże robót potwierdzić miał pracownik administracyjny Domu Pomocy Społecznej. Organ nie podjął żadnych działań w celu weryfikacji, czy K. B. wykonywał te roboty budowlane. Organ nie ustalił tego faktu przesłuchując J. D., brak również dokumentu dotyczącego faktu zawarcia umowy wykonawstwa na roboty budowlane; nie dokonano również weryfikacji Dziennika Budowy, nie skontaktowano się z inspektorem nadzoru budowlanego, jak również nie przesłuchano dyrektora Domu Pomocy Społecznej w Ł.. Przesłuchany w charakterze świadka pracownik administracyjny wskazał jedynie o samym fakcie prowadzenia robót budowlanych, ale w żaden sposób nie może to stanowić podstawy uznania, że prace te prowadził K. B.. Organy podatkowe w żaden sposób nie odniosły się do załączonych na etapie postępowania podatkowego dokumentów z Prokuratury Rejonowej Ł.- Ś. Z załączonego postanowienia z dnia [...] roku wynika w sposób bezsprzeczny, iż podpisy, które rzekomo miałyby być podpisami podatnika, zostały sfałszowane. Potwierdza to, że mamy do czynienia z oczywistym spełnieniem przesłanki sfałszowania dokumentów będących podstawą do wydawania decyzji. Przyczyną zaś wznowienia postępowania jest to, że dowody, na których podstawie ustalono istotne dla sprawy okoliczności faktyczne, okazały się fałszywe, względnie to, że decyzja wydana została w wyniku przestępstwa, zgodnie z art. 244 § 2 Ordynacji podatkowej. Wbrew twierdzeniom organu I instancji do stwierdzenia tychże faktów nie jest konieczne przedłożenie wyroku sądu.
Strona zarzuciła ponadto naruszenie przepisów art. 120, art. 121 oraz art. 124 Ordynacji podatkowej, które to przepisy w jej ocenie stanowią jedne z najważniejszych zasad postępowania podatkowego i nie są tylko nic nie znaczącą deklaracją, lecz znajdują bezpośrednie zastosowanie przy ocenie prawidłowości wydawanej decyzji, gdyż zawierają normy prawne wiążące w postępowaniu podatkowym. Ich naruszenie jest obwarowane różnymi następstwami prawnymi, w tym także wadliwością decyzji podatkowej.
W odpowiedzi na skargę Dyrektor Izby Skarbowej w Ł. wniósł o jej oddalenie, podtrzymując swoje stanowisko zaprezentowane w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi zważył, co następuje:
Skarga nie ma uzasadnionych podstaw.
W zakresie zaistnienia przesłanek wpływających na możliwość wznowienia postępowania podatkowego w podatku VAT za listopad 2006 r. Sąd w tym składzie orzekającym w pełni podziela pogląd WSA w Łodzi wyrażony w wyroku z dnia 16 października 2013 w sprawie o sygn. akt I SA/Łd 623/13 ze skargi K. B. na decyzję odmawiającą uchylenia w trybie wznowieniowym decyzji ostatecznych Naczelnika Urzędu Skarbowego Ł.–Ś. w zakresie podatku od towarów i usług za okres od grudnia 2004 r. do września 2005 r.
Instytucja wznowienia postępowania ma na celu stworzenie prawnej możliwości ponownego przeprowadzenia postępowania wyjaśniającego i podjęcia ponownego rozstrzygnięcia sprawy zakończonej ostateczną decyzją podatkową, jeżeli postępowanie podatkowe przed organem podatkowym było dotknięte kwalifikowanymi wadami procesowymi, wyliczonymi wyczerpująco w art. 240 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) - powoływanej dalej jako "Op". Trzeba bowiem pamiętać, że wznowienie postępowania jest nadzwyczajnym trybem postępowania. Nie może ono zastępować trybu odwoławczego. Jedną z podstawowych zasad postępowania jest zasada trwałości decyzji ostatecznych (art. 128 Op.). Doznaje ona ograniczenia tylko w sytuacjach wyjątkowych, gdy decyzja jest obarczona kwalifikowanymi wadami prawnymi. Granice postępowania w trybie wznowienia postępowania zakreślone są wnioskiem strony. Skoro wniosek o wznowienie postępowania wskazywał na przesłanki z art. 240 § 1 pkt 1 i pkt 2 Op., to postępowanie administracyjne ogranicza się do występowania tych przesłanek. W związku z tym również jego kontrola dokonywana przez sąd administracyjny dotyczy decyzji wydanych w trybie wznowienia postępowania i to w zakresie wyznaczonym przez wniosek strony. Istotnym jest zatem to, czy wystąpiły przesłanki do wznowienia postępowania.
Podkreślić należy, iż strona skarżąca nie wnosiła skutecznie odwołania od decyzji wymiarowych, a po kilku latach skorzystała z wszczęcia nadzwyczajnego trybu postępowania, a mianowicie wznowienie postępowania.
Dotychczasowe uwagi wskazują więc, że istota zagadnienia sprowadza się do tego, czy istniały podstawy wznowienia postępowania. Nie mogą natomiast odnieść skutku te wszystkie argumenty, które zmierzają do podważenia merytorycznej zasadności ostatecznej decyzji wymiarowej. Przedmiotem postępowania o wznowienie nie jest bowiem ponowne rozpoznanie sprawy we wszystkich jej aspektach, a jedynie zbadanie, czy zaszły wyjątkowe okoliczności wyliczone w art. 240 § 1 ustawy Ordynacja podatkowa (por. wyrok NSA z dnia 22 maja 2003 r. III SA 2367/01, Lex nr 145008).
Zgodnie z art. 240 § 1 Op. wznawia się postępowanie między innymi , gdy dowody, na których podstawie ustalono istotne dla sprawy okoliczności faktyczne, okazały się fałszywe (pkt 1) oraz decyzja wydana została w wyniku przestępstwa (pkt 2). Natomiast stosownie do § 2 art. 240 Op. jeżeli sfałszowanie dowodu lub popełnienie przestępstwa jest oczywiste, a wznowienie postępowania jest niezbędne w celu ochrony interesu publicznego, postępowanie z przyczyn określonych w § 1 pkt 1 i pkt 2 może być wznowione również przed wydaniem przez sąd orzeczenia stwierdzającego sfałszowanie dowodu lub popełnienie przestępstwa.
Podstawowymi przesłankami wznowienia, o które zabiega strona w rozpoznawanej sprawie, jest sfałszowana - jak twierdzi strona - faktura VAT sprzedaży usług budowlanych, a w następstwie tego wydanie decyzji wymiarowej w wyniku przestępstwa.
Za utrwalonymi poglądami judykatury i piśmiennictwa wskazać należy, że w kwestii czy doszło do sfałszowania dowodu (art. 240 § 1 pkt 1 Op.) winien wypowiedzieć się właściwy sąd, albowiem wynika to z ustawowego podziału kompetencji organów państwowych, następstwem czego jest wyłączenie możliwości orzekania organów właściwych w sprawie wznowienia postępowania o przestępstwie jakim jest fałsz dowodów. Innymi słowy sfałszowanie dowodu musi zostać stwierdzone prawomocnym orzeczeniem sądu. Podobnie, nie można stosować art. 240 § 1 pkt 2 Ordynacji podatkowej, jeżeli przestępstwo, o którym w przepisie tym mowa, nie zostało stwierdzone we właściwym trybie w postępowaniu karnym; organy podatkowe i sądy administracyjne nie zastępują organów postępowania karnego w ustalaniu dokonania sprawstwa i winy przestępstwa. Ustawodawca przewidział odstępstwa od tego rygorystycznego wymogu w sytuacji, gdy sfałszowanie dowodu lub popełnienie przestępstwa jest oczywiste (§ 2 art. 240 Op.). Z tej właśnie regulacji stara się skorzystać strona argumentując o zasadności zgłaszanego wniosku. Podkreślić należy, że w tym zakresie należy zachować daleko idącą ostrożność ażeby nie doprowadzić do sytuacji, w której po zakończeniu postępowania wznowieniowego zapadnie wyrok wykluczający np. fałsz dowodu, który legł u podstaw wydanej decyzji lub stwierdzający brak popełnienia przestępstwa towarzyszącego wydaniu decyzji. Jeżeli zaistnienie przesłanki z art. 240 § 1 pkt 2 Op. budzi jakiekolwiek wątpliwości, organ jest zobowiązany do odmowy uchylenia ostatecznej decyzji - por. wyrok WSA z 23 marca 2004 r. sygn. akt III SA 2545/02, wyrok WSA w Kielcach sygn. I SA/Ke 747/07 , wyrok NSA z 20.01.2012 r. sygn. II FSK 997/10, Barbara Adamiak [w:] Ordynacja podatkowa Komentarz 2011 – B. Adamiak, J. Borkowski, R. Mastalski, J. Zubrzycki.
Odnosząc powyższe uwagi do okoliczności przedmiotowej spraw zauważyć należy, że nie zostało wydane orzeczenie stwierdzające sfałszowanie faktury [...] z dnia [...] r., a także zaświadczające o popełnieniu przestępstwa rzutującego na wydanie decyzji wymiarowej z dnia [...] r., tym samym brak jest związku pomiędzy ewentualnym przestępstwem a wydaniem decyzji. Te fakty wskazują, iż trudno uznać sfałszowanie faktury za oczywiste, czyli rzucające się w oczy, dające tym samym podstawę do stwierdzenia, że została spełniona przesłanka opisana w art. 240 § 1 pkt 1 Op. w zw. z § 2 tego przepisu. W ocenie Sądu jest wręcz odwrotnie. W dokonanej przez organy analizie okoliczności faktycznych, wynikających z załączonych materiałów dowodowych, zasadną jest ocena, że nie ma dowodów na to, iż w sprawie wymiarowej zakończonej decyzją ostateczną doszło do ustalenia istotnych dla sprawy okoliczności faktycznych z użyciem fałszywych dowodów (faktur). Zdaniem Sądu bez przeprowadzenia w tym zakresie postępowania dowodowego przez właściwy sąd, z zaangażowaniem wiedzy specjalistycznej (np. grafologa), nie można oczekiwać ażeby organ podatkowy przeprowadzał takie postępowanie we własnym zakresie.
Podobnie w odniesieniu do drugiej z sugerowanych przez skarżącego przesłanek warunkujących wznowienie postępowania podatkowego – jak wyżej wskazano - brak jest rozstrzygnięcia sądu, iż doszło do popełnienia przestępstwa, w wyniku którego wydana została decyzja ostateczna. Nie można wobec tego mówić o ziszczeniu się warunku oczywistości popełnienia przestępstwa (art. 240 § 2 Op.). Wznowienie postępowania na podstawie art. 240 § 1 pkt 2 Op. może nastąpić w przypadku łącznego spełnienie kilku warunków: musi dojść do popełnienia przestępstwa w rozumieniu kodeksu karnego, fakt ten musi być wykazany orzeczeniem sądu lub innego organu, a rozstrzygnięcie objęte decyzją pozostawać w związku przyczynowym z przestępstwem. Należy podzielić stanowisko organu, iż w odniesieniu do tej przesłanki nie zachodził przypadek, o którym mowa w art. 240 § 2 Ordynacji podatkowej. Nie można bowiem mówić o oczywistości popełnienia przestępstwa w niniejszej sprawie. Wznowienie postępowania w przypadku określonym w art. 240 § 2 ustawy ma charakter wyjątkowy i może mieć miejsce wówczas, gdy fakt popełnienia przestępstwa jest oczywisty, a wznowienie postępowania jest niezbędne dla ochrony interesu publicznego. Jeżeli zaistnienie przesłanki z art. 240 §1 pkt 2 Ordynacji podatkowej budzi jakiekolwiek wątpliwości (tak jak w niniejszej sprawie) organ jest zobowiązany do odmowy uchylenia ostatecznej decyzji. Organy nie są uprawnione do dokonywania ustaleń w zakresie popełnienia przestępstwa, należą one do kompetencji sądów powszechnych.
Nie zasługują również na uwzględnienie zarzuty formułowane w skardze przeciwko decyzji wymiarowej, traktujące o naruszeniu przepisów prawa formalnego, albowiem w postępowaniu nadzwyczajnym zupełnie inny jest jego cel, odmienny od zwyczajnego. Nie ma tu miejsca na kontrolę merytoryczną decyzji ostatecznej. Z uzasadnienia skargi wynika, że kierowane w niej zarzuty naruszenia przepisów postępowania dotyczą postępowania wymiarowego i kontrolnego, na skutek braku wszechstronnego ustalenia stanu faktycznego oraz analizy ustaleń poczynionych w trakcie kontroli podatkowej o skutku mającym wpływ na jej wydanie. W tym postępowaniu organ oceniał decyzję ostateczną jedynie przez pryzmat przesłanek wznowienia wskazanych przez stronę. Organ akceptując ustalony w tamtym postępowaniu (zwyczajnym) stan faktyczny i odmawiając przyjęcia, że wystąpiły przesłanki wznowienia, tym samym dał wyraz zasadzie trwałości decyzji ostatecznych, albowiem brak było podstaw do wznowienia postępowania. Sąd stanowisko to podziela.
Analiza uzasadnienia skargi wskazuje, że pełnomocnik podatnika w toku postępowania wznowieniowego dążył raczej do ustalenia od nowa już ustalonych faktów. Zarzucił, iż brak jest obiektywnych dowodów, z których wynikałoby, że skarżący wykonał roboty budowlane opisane w zakwestionowanej fakturze VAT, wskazując jednocześnie jakie dowody w tym zakresie powinny być przeprowadzone przez organy podatkowe. Należy jednak wyraźnie podkreślić, iż tryb wznowienia postępowania ma charakter nadzwyczajny, który ma na celu stworzenie prawnej możliwości ponownego przeprowadzenia postępowania wyjaśniającego i podjęcia ponownego rozstrzygnięcia sprawy zakończonej decyzją ostateczną, jeżeli postępowanie podatkowe było dotknięte kwalifikowanymi wadami procesowymi wyliczonymi wyczerpująco w art. 240 § 1 Ordynacji podatkowej. Postępowanie wznowieniowe nie może być wykorzystywane do pełnej merytorycznej kontroli decyzji wydanej w trybie zwykłym (por. wyrok NSA z dnia 6 grudnia 2001 r., sygn. akt III SA 1974/00, niepubl.).
Sąd nie dopatrzył się zatem w tej sprawie naruszenia przepisów, które uzasadniałoby wyeliminowanie zaskarżonych decyzji z obrotu prawnego i na podstawie art. 151 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. z 2012 r. poz. 270 ze zm.) oddalił skargę.
P.C.
Nietezowane
Artykuły przypisane do orzeczenia
Kup dostęp i zobacz, do jakich przepisów odnosi się orzeczenie. Znajdź inne potrzebne orzeczenia.
Skład sądu
Cezary Koziński /przewodniczący sprawozdawca/Paweł Janicki
Paweł Kowalski
Sentencja
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi – Wydział I w składzie następującym: Przewodniczący: Sędzia WSA Cezary Koziński (spr.) Sędziowie: Sędzia NSA Paweł Janicki Sędzia WSA Paweł Kowalski Protokolant: sekretarz sądowy Agnieszka Kerszner po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 6 sierpnia 2014 r. sprawy ze skargi K. B. na decyzję Dyrektora Izby Skarbowej w Ł. z dnia [...] r. nr [...] w przedmiocie odmowy uchylenia decyzji ostatecznej w zakresie podatku od towarów i usług za listopad 2006 r. oddala skargę. A.Rz.
Uzasadnienie
I SA/Łd 54/14
UZASADNIENIE
Decyzją z [...] r. nr [...] Naczelnik Urzędu Skarbowego Ł. –Ś. określił K. B. zobowiązanie w podatku od towarów i usług za listopad 2006 r. w kwocie 7.261 zł. Podstawą tego rozstrzygnięcia było ustalenie, że podatnik prowadzący działalność gospodarczą pod nazwą "A", nie wykazał w deklaracji podatkowej VAT-7 za listopad 2006 r. do opodatkowania wartości sprzedanych usług wykazanych w fakturze VAT nr [...] z [...] r. Oryginał tej faktury posiadał i rozliczył w rejestrach zakupu VAT J. D., prowadzący B w Ł., za zakup usługi remontowo-budowlanej dotyczącej części nadbudowanej w Domu Pomocy Społecznej w Ł. przy ul. A 5/7 o wartości netto 30.000 zł, podatek VAT wg stawki 22% 6.600 zł.
Pismem z dnia 27 grudnia 2010 r. pełnomocnik K. B. wniósł odwołanie od ww. decyzji wraz z wnioskiem o przywrócenie terminu do jego wniesienia.
Dyrektor Izby Skarbowej w Ł. prawomocnymi postanowieniami z dnia [...] stwierdził, że odwołanie strony z dnia 27 grudnia 2010 r. zostało wniesione z uchybieniem terminu przewidzianego do jego wniesienia, a także odmówił przywrócenia terminu do wniesienia tego odwołania.
Następnie w dniu 29 grudnia 2010 r. K. B. złożył w Izbie Skarbowej w Ł. wniosek o wznowienie postępowania zakończonego decyzją ostateczną Naczelnika Urzędu Skarbowego Ł.-Ś. z dnia [...]r. nr [...] i wstrzymanie wykonania ww. decyzji. Jako podstawę wznowienia postępowania podatkowego podatnik wskazał art. 240 § 1 pkt 1 i pkt 2 Ordynacji podatkowej. W opinii podatnika dowody, na podstawie których ustalono istotne dla sprawy okoliczności faktyczne, okazały się fałszywe i decyzja wydana została w wyniku przestępstwa. Do wniosku podatnik załączył kserokopie następujących dokumentów: decyzję Naczelnika Urzędu Skarbowego Ł.-Ś. nr [...] z dnia [...] r.; skierowanie do szpitala z dnia [...]r. wraz z informacją od lekarza kierującego; zaświadczenie o stanie zdrowia; pisma Centralnego Szpitala Klinicznego z dnia 3.11.2006 r.; zaświadczenia ZUS Oddział w Ł. o przebiegu ubezpieczenia do Powiatowego Urzędu Pracy; zaświadczenia ZUS Oddział w Ł., Wydział Zasiłków; orzeczenia lekarza orzecznika ZUS; pisma skierowane do Domu Pomocy Społecznej w Ł.; pisma skierowane do Zakładu Robót Ogólnobudowlanych J. D..
Zdaniem podatnika faktura VAT nr [...] z dnia [...] r. nie została wystawiona przez niego; nie złożył na niej swojego podpisu, jak również pieczęci firmowej, ponieważ nie miał podstaw do jej wystawienia, gdyż nie wykonał żadnych robót budowlanych w Domu Pomocy Społecznej w Ł., ani nie zawarł żadnej umowy na wykonanie ww. robót budowlanych; w tamtym czasie przebywał na zwolnieniu lekarskim.
Dyrektor Izby Skarbowej w Ł. przesłał, zgodnie z właściwością, do organu pierwszej instancji ww. wniosek podatnika uznając, że orzekanie w sprawie wznowienia lub odmowy wznowienia postępowania przez organ wyższej instancji jest dopuszczalne tylko wówczas, gdy zostanie wykazany związek pomiędzy działaniem organu orzekającego w ostatniej instancji z podstawą uzasadniającą wznowienie, co w niniejszej sprawie nie miało miejsca.
Naczelnik Urzędu Skarbowego Ł.- Ś. postanowieniem z [...] r. wznowił postępowanie w sprawie podatku od towarów i usług za listopad 2006 r., a następnie decyzją z dnia [...] r. nr [...] odmówił uchylenia własnej decyzji ostatecznej z [...] r. nr [...] .
To rozstrzygnięcie organu podatkowego utrzymał w mocy Dyrektor Izby Skarbowej w Ł., po rozpoznaniu odwołania strony, decyzją z [...] r. nr [...].
Organ odwoławczy wskazał, iż wznowienie postępowania na podstawie art. 240 § 1 pkt 1 Ordynacji podatkowej jest możliwe w przypadku łącznego spełnienia dwóch warunków:
- wystąpienia fałszywego dowodu w prowadzonym postępowaniu dowodowym;
- sfałszowanie dowodu musi być stwierdzone prawomocnym orzeczeniem sądu.
Przepis art. 240 § 2 ww. ustawy przewiduje wyjątki od warunku, że sfałszowanie dowodu musi być stwierdzone prawomocnym orzeczeniem sądu, w sytuacji gdy sfałszowanie dowodu jest oczywiste, a wznowienie postępowania jest niezbędne w celu ochrony interesu publicznego. Strona, która domaga się wznowienia postępowania na tej podstawie, że dowód okazał się fałszywy – jak wskazał organ odwoławczy - musi przedłożyć właściwemu organowi dowód w postaci orzeczenia sądowego stwierdzającego, że dokument był sfałszowany. Nie jest bowiem rzeczą organu podatkowego prowadzenie takiego dowodu we własnym zakresie. Samo twierdzenie strony o tym, że decyzja została wydana w wyniku przestępstwa nie zwalnia wnioskodawcy z obowiązku przedłożenia organowi podatkowemu ww. orzeczenia sądu. W sytuacji braku dowodu w postaci orzeczenia sądu stwierdzającego popełnienie przestępstwa, nie można mówić o wydaniu decyzji w wyniku przestępstwa. Podatnik nie złożył zawiadomienia o popełnieniu przestępstwa polegającego na sfałszowaniu podpisu podatnika i pieczęci firmowej; zgłosił jedynie zamiar złożenia takiego zawiadomienia w przyszłości. Uznano zatem, że twierdzenia podatnika nie są wiarygodne, gdyż nie zostały poparte żadnym dowodem.
Dalej organ odwoławczy wskazał, że o ile pierwsza podstawa wznowienia postępowania (art. 240 § 1 pkt 1 Ordynacji podatkowej) wymaga istnienia związku przyczynowego między fałszywością dowodów a treścią decyzji, o tyle w drugiej podstawie (z art. 240 § 1 pkt 2 - w sprawie zakończonej decyzją ostateczną wznawia się postępowanie, jeżeli decyzja wydana została w wyniku przestępstwa) chodzi o to, aby sama czynność wydania decyzji stanowiła przestępstwo lub była następstwem popełnienia przestępstwa. Powołując się na orzecznictwo sądów administracyjnych organ podatkowy uznał, że nie można stosować art. 240 § 1 pkt 2 Ordynacji podatkowej, jeżeli przestępstwo, o którym w przepisie tym mowa, nie zostało stwierdzone we właściwym w tym zakresie postępowaniu karnym; organy podatkowe i sądy administracyjne nie zastępują organów postępowania karnego w ustalaniu dokonania, sprawstwa i winy przestępstwa. Nie można od organów podatkowych wymagać, aby na podstawie art. 240 § 3 Ordynacji podatkowej ustalały prawnokarnie winę i sprawstwo osób, które w postępowaniach karnych nie zostały zindywidualizowane, za czyny, co do których organy postępowania karnego ustaliły: że nie mają znaczenia dla prawa karnego, bądź też brak jest dostatecznych dowodów uzasadniających popełnienie przestępstwa (wyrok NSA z dnia 20 stycznia 2012 r., II FSK 997/10, LEX nr 1104121).
Wobec powyższych ustaleń Dyrektor Izby Skarbowej w Ł. uznał, że po przeprowadzeniu postępowania wznowieniowego nie stwierdzono istnienia przesłanek określonych w art. 240 § 1 Ordynacji podatkowej, zatem stosownie do art. 245 § 1 pkt 2 tej ustawy decyzją z dnia [...] r. Naczelnik Urzędu Skarbowego Ł.-Ś. prawidłowo odmówił uchylenia własnej decyzji w zakresie podatku od towarów i usług za listopad 2006 r. Podkreślono ponadto, że postępowanie wznowieniowe nie może być uważane za kolejną instancję, w ramach której strona może swobodnie zgłaszać dowody w celu ustalenia stanu faktycznego.
W skardze złożonej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi pełnomocnik K. B. wniósł o uchylenie w całości ww. decyzji Dyrektora Izby Skarbowej w Ł. z dnia [...] r. oraz poprzedzającej ją decyzji Naczelnika Urzędu Skarbowego Ł.-Ś. i zasądzenie na rzecz skarżącego kosztów postępowania.
Zaskarżonej decyzji zarzucono naruszenie przepisów postępowania:
- art. 240 § 1 pkt 1 i 2 ustawy Ordynacja podatkowa, poprzez jego niezastosowanie,
- art. 245 § 1 pkt 2 ustawy Ordynacja podatkowa, poprzez jego zastosowanie,
- art. 285 ustawy Ordynacja podatkowa, poprzez jego błędną wykładnię,
- art. 120, art. 121, art. 124, art. 180 ustawy Ordynacja podatkowa, poprzez ich niezastosowanie,
oraz naruszenie prawa materialnego, tj. art. 5 ust. 1, art. 108 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług poprzez ich niewłaściwe zastosowanie.
Strona skarżąca podkreśliła, iż we wniosku o wznowienie postępowania jako podstawę jego złożenia wskazano przesłanki z art. 240 § 1 pkt 1 i 2 ustawy Ordynacja podatkowa, tj. decyzje zostały wydane w wyniku przestępstwa, a dowody, na których podstawie ustalono istotne dla sprawy okoliczności faktyczne, okazały się fałszywe. W postępowaniu przed organem I instancji nie przeprowadzono też szeregu dowodów, które pozwoliłyby na dokonanie należytej i wszechstronnej oceny stanu faktycznego.
Skarżący uważa, iż dowody powołane przez organ, będące podstawą wydania decyzji, są fałszywe, gdyż faktura nr [...] z dnia [...] r. nie została wystawiona przez podatnika, jak również podatnik nie złożył na niej swojego podpisu i pieczęci firmowej. Podatnik nie miał żadnych podstaw do wystawiania, ani tym bardziej składania podpisu na w/w fakturze, gdyż nie wykonywał żadnych robót budowlanych w Domu Pomocy Społecznej w Ł., jak również nie zawarł żadnej umowy na wykonywanie robót w ww. Domu Pomocy Społecznej w Ł.. Ustalenia stanu faktycznego dokonywane przez organ są ustaleniami dokonanymi w oparciu o niekompletne dowody. Mianowicie, organ ograniczył swe postępowanie jedynie do ustalenia, że J. D. dysponuje fakturą nr [...] oraz do tego, że zawarł on umowę z Domem Pomocy Społecznej na wykonanie ww. robót budowlanych. Fakt wykonania tychże robót potwierdzić miał pracownik administracyjny Domu Pomocy Społecznej. Organ nie podjął żadnych działań w celu weryfikacji, czy K. B. wykonywał te roboty budowlane. Organ nie ustalił tego faktu przesłuchując J. D., brak również dokumentu dotyczącego faktu zawarcia umowy wykonawstwa na roboty budowlane; nie dokonano również weryfikacji Dziennika Budowy, nie skontaktowano się z inspektorem nadzoru budowlanego, jak również nie przesłuchano dyrektora Domu Pomocy Społecznej w Ł.. Przesłuchany w charakterze świadka pracownik administracyjny wskazał jedynie o samym fakcie prowadzenia robót budowlanych, ale w żaden sposób nie może to stanowić podstawy uznania, że prace te prowadził K. B.. Organy podatkowe w żaden sposób nie odniosły się do załączonych na etapie postępowania podatkowego dokumentów z Prokuratury Rejonowej Ł.- Ś. Z załączonego postanowienia z dnia [...] roku wynika w sposób bezsprzeczny, iż podpisy, które rzekomo miałyby być podpisami podatnika, zostały sfałszowane. Potwierdza to, że mamy do czynienia z oczywistym spełnieniem przesłanki sfałszowania dokumentów będących podstawą do wydawania decyzji. Przyczyną zaś wznowienia postępowania jest to, że dowody, na których podstawie ustalono istotne dla sprawy okoliczności faktyczne, okazały się fałszywe, względnie to, że decyzja wydana została w wyniku przestępstwa, zgodnie z art. 244 § 2 Ordynacji podatkowej. Wbrew twierdzeniom organu I instancji do stwierdzenia tychże faktów nie jest konieczne przedłożenie wyroku sądu.
Strona zarzuciła ponadto naruszenie przepisów art. 120, art. 121 oraz art. 124 Ordynacji podatkowej, które to przepisy w jej ocenie stanowią jedne z najważniejszych zasad postępowania podatkowego i nie są tylko nic nie znaczącą deklaracją, lecz znajdują bezpośrednie zastosowanie przy ocenie prawidłowości wydawanej decyzji, gdyż zawierają normy prawne wiążące w postępowaniu podatkowym. Ich naruszenie jest obwarowane różnymi następstwami prawnymi, w tym także wadliwością decyzji podatkowej.
W odpowiedzi na skargę Dyrektor Izby Skarbowej w Ł. wniósł o jej oddalenie, podtrzymując swoje stanowisko zaprezentowane w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi zważył, co następuje:
Skarga nie ma uzasadnionych podstaw.
W zakresie zaistnienia przesłanek wpływających na możliwość wznowienia postępowania podatkowego w podatku VAT za listopad 2006 r. Sąd w tym składzie orzekającym w pełni podziela pogląd WSA w Łodzi wyrażony w wyroku z dnia 16 października 2013 w sprawie o sygn. akt I SA/Łd 623/13 ze skargi K. B. na decyzję odmawiającą uchylenia w trybie wznowieniowym decyzji ostatecznych Naczelnika Urzędu Skarbowego Ł.–Ś. w zakresie podatku od towarów i usług za okres od grudnia 2004 r. do września 2005 r.
Instytucja wznowienia postępowania ma na celu stworzenie prawnej możliwości ponownego przeprowadzenia postępowania wyjaśniającego i podjęcia ponownego rozstrzygnięcia sprawy zakończonej ostateczną decyzją podatkową, jeżeli postępowanie podatkowe przed organem podatkowym było dotknięte kwalifikowanymi wadami procesowymi, wyliczonymi wyczerpująco w art. 240 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) - powoływanej dalej jako "Op". Trzeba bowiem pamiętać, że wznowienie postępowania jest nadzwyczajnym trybem postępowania. Nie może ono zastępować trybu odwoławczego. Jedną z podstawowych zasad postępowania jest zasada trwałości decyzji ostatecznych (art. 128 Op.). Doznaje ona ograniczenia tylko w sytuacjach wyjątkowych, gdy decyzja jest obarczona kwalifikowanymi wadami prawnymi. Granice postępowania w trybie wznowienia postępowania zakreślone są wnioskiem strony. Skoro wniosek o wznowienie postępowania wskazywał na przesłanki z art. 240 § 1 pkt 1 i pkt 2 Op., to postępowanie administracyjne ogranicza się do występowania tych przesłanek. W związku z tym również jego kontrola dokonywana przez sąd administracyjny dotyczy decyzji wydanych w trybie wznowienia postępowania i to w zakresie wyznaczonym przez wniosek strony. Istotnym jest zatem to, czy wystąpiły przesłanki do wznowienia postępowania.
Podkreślić należy, iż strona skarżąca nie wnosiła skutecznie odwołania od decyzji wymiarowych, a po kilku latach skorzystała z wszczęcia nadzwyczajnego trybu postępowania, a mianowicie wznowienie postępowania.
Dotychczasowe uwagi wskazują więc, że istota zagadnienia sprowadza się do tego, czy istniały podstawy wznowienia postępowania. Nie mogą natomiast odnieść skutku te wszystkie argumenty, które zmierzają do podważenia merytorycznej zasadności ostatecznej decyzji wymiarowej. Przedmiotem postępowania o wznowienie nie jest bowiem ponowne rozpoznanie sprawy we wszystkich jej aspektach, a jedynie zbadanie, czy zaszły wyjątkowe okoliczności wyliczone w art. 240 § 1 ustawy Ordynacja podatkowa (por. wyrok NSA z dnia 22 maja 2003 r. III SA 2367/01, Lex nr 145008).
Zgodnie z art. 240 § 1 Op. wznawia się postępowanie między innymi , gdy dowody, na których podstawie ustalono istotne dla sprawy okoliczności faktyczne, okazały się fałszywe (pkt 1) oraz decyzja wydana została w wyniku przestępstwa (pkt 2). Natomiast stosownie do § 2 art. 240 Op. jeżeli sfałszowanie dowodu lub popełnienie przestępstwa jest oczywiste, a wznowienie postępowania jest niezbędne w celu ochrony interesu publicznego, postępowanie z przyczyn określonych w § 1 pkt 1 i pkt 2 może być wznowione również przed wydaniem przez sąd orzeczenia stwierdzającego sfałszowanie dowodu lub popełnienie przestępstwa.
Podstawowymi przesłankami wznowienia, o które zabiega strona w rozpoznawanej sprawie, jest sfałszowana - jak twierdzi strona - faktura VAT sprzedaży usług budowlanych, a w następstwie tego wydanie decyzji wymiarowej w wyniku przestępstwa.
Za utrwalonymi poglądami judykatury i piśmiennictwa wskazać należy, że w kwestii czy doszło do sfałszowania dowodu (art. 240 § 1 pkt 1 Op.) winien wypowiedzieć się właściwy sąd, albowiem wynika to z ustawowego podziału kompetencji organów państwowych, następstwem czego jest wyłączenie możliwości orzekania organów właściwych w sprawie wznowienia postępowania o przestępstwie jakim jest fałsz dowodów. Innymi słowy sfałszowanie dowodu musi zostać stwierdzone prawomocnym orzeczeniem sądu. Podobnie, nie można stosować art. 240 § 1 pkt 2 Ordynacji podatkowej, jeżeli przestępstwo, o którym w przepisie tym mowa, nie zostało stwierdzone we właściwym trybie w postępowaniu karnym; organy podatkowe i sądy administracyjne nie zastępują organów postępowania karnego w ustalaniu dokonania sprawstwa i winy przestępstwa. Ustawodawca przewidział odstępstwa od tego rygorystycznego wymogu w sytuacji, gdy sfałszowanie dowodu lub popełnienie przestępstwa jest oczywiste (§ 2 art. 240 Op.). Z tej właśnie regulacji stara się skorzystać strona argumentując o zasadności zgłaszanego wniosku. Podkreślić należy, że w tym zakresie należy zachować daleko idącą ostrożność ażeby nie doprowadzić do sytuacji, w której po zakończeniu postępowania wznowieniowego zapadnie wyrok wykluczający np. fałsz dowodu, który legł u podstaw wydanej decyzji lub stwierdzający brak popełnienia przestępstwa towarzyszącego wydaniu decyzji. Jeżeli zaistnienie przesłanki z art. 240 § 1 pkt 2 Op. budzi jakiekolwiek wątpliwości, organ jest zobowiązany do odmowy uchylenia ostatecznej decyzji - por. wyrok WSA z 23 marca 2004 r. sygn. akt III SA 2545/02, wyrok WSA w Kielcach sygn. I SA/Ke 747/07 , wyrok NSA z 20.01.2012 r. sygn. II FSK 997/10, Barbara Adamiak [w:] Ordynacja podatkowa Komentarz 2011 – B. Adamiak, J. Borkowski, R. Mastalski, J. Zubrzycki.
Odnosząc powyższe uwagi do okoliczności przedmiotowej spraw zauważyć należy, że nie zostało wydane orzeczenie stwierdzające sfałszowanie faktury [...] z dnia [...] r., a także zaświadczające o popełnieniu przestępstwa rzutującego na wydanie decyzji wymiarowej z dnia [...] r., tym samym brak jest związku pomiędzy ewentualnym przestępstwem a wydaniem decyzji. Te fakty wskazują, iż trudno uznać sfałszowanie faktury za oczywiste, czyli rzucające się w oczy, dające tym samym podstawę do stwierdzenia, że została spełniona przesłanka opisana w art. 240 § 1 pkt 1 Op. w zw. z § 2 tego przepisu. W ocenie Sądu jest wręcz odwrotnie. W dokonanej przez organy analizie okoliczności faktycznych, wynikających z załączonych materiałów dowodowych, zasadną jest ocena, że nie ma dowodów na to, iż w sprawie wymiarowej zakończonej decyzją ostateczną doszło do ustalenia istotnych dla sprawy okoliczności faktycznych z użyciem fałszywych dowodów (faktur). Zdaniem Sądu bez przeprowadzenia w tym zakresie postępowania dowodowego przez właściwy sąd, z zaangażowaniem wiedzy specjalistycznej (np. grafologa), nie można oczekiwać ażeby organ podatkowy przeprowadzał takie postępowanie we własnym zakresie.
Podobnie w odniesieniu do drugiej z sugerowanych przez skarżącego przesłanek warunkujących wznowienie postępowania podatkowego – jak wyżej wskazano - brak jest rozstrzygnięcia sądu, iż doszło do popełnienia przestępstwa, w wyniku którego wydana została decyzja ostateczna. Nie można wobec tego mówić o ziszczeniu się warunku oczywistości popełnienia przestępstwa (art. 240 § 2 Op.). Wznowienie postępowania na podstawie art. 240 § 1 pkt 2 Op. może nastąpić w przypadku łącznego spełnienie kilku warunków: musi dojść do popełnienia przestępstwa w rozumieniu kodeksu karnego, fakt ten musi być wykazany orzeczeniem sądu lub innego organu, a rozstrzygnięcie objęte decyzją pozostawać w związku przyczynowym z przestępstwem. Należy podzielić stanowisko organu, iż w odniesieniu do tej przesłanki nie zachodził przypadek, o którym mowa w art. 240 § 2 Ordynacji podatkowej. Nie można bowiem mówić o oczywistości popełnienia przestępstwa w niniejszej sprawie. Wznowienie postępowania w przypadku określonym w art. 240 § 2 ustawy ma charakter wyjątkowy i może mieć miejsce wówczas, gdy fakt popełnienia przestępstwa jest oczywisty, a wznowienie postępowania jest niezbędne dla ochrony interesu publicznego. Jeżeli zaistnienie przesłanki z art. 240 §1 pkt 2 Ordynacji podatkowej budzi jakiekolwiek wątpliwości (tak jak w niniejszej sprawie) organ jest zobowiązany do odmowy uchylenia ostatecznej decyzji. Organy nie są uprawnione do dokonywania ustaleń w zakresie popełnienia przestępstwa, należą one do kompetencji sądów powszechnych.
Nie zasługują również na uwzględnienie zarzuty formułowane w skardze przeciwko decyzji wymiarowej, traktujące o naruszeniu przepisów prawa formalnego, albowiem w postępowaniu nadzwyczajnym zupełnie inny jest jego cel, odmienny od zwyczajnego. Nie ma tu miejsca na kontrolę merytoryczną decyzji ostatecznej. Z uzasadnienia skargi wynika, że kierowane w niej zarzuty naruszenia przepisów postępowania dotyczą postępowania wymiarowego i kontrolnego, na skutek braku wszechstronnego ustalenia stanu faktycznego oraz analizy ustaleń poczynionych w trakcie kontroli podatkowej o skutku mającym wpływ na jej wydanie. W tym postępowaniu organ oceniał decyzję ostateczną jedynie przez pryzmat przesłanek wznowienia wskazanych przez stronę. Organ akceptując ustalony w tamtym postępowaniu (zwyczajnym) stan faktyczny i odmawiając przyjęcia, że wystąpiły przesłanki wznowienia, tym samym dał wyraz zasadzie trwałości decyzji ostatecznych, albowiem brak było podstaw do wznowienia postępowania. Sąd stanowisko to podziela.
Analiza uzasadnienia skargi wskazuje, że pełnomocnik podatnika w toku postępowania wznowieniowego dążył raczej do ustalenia od nowa już ustalonych faktów. Zarzucił, iż brak jest obiektywnych dowodów, z których wynikałoby, że skarżący wykonał roboty budowlane opisane w zakwestionowanej fakturze VAT, wskazując jednocześnie jakie dowody w tym zakresie powinny być przeprowadzone przez organy podatkowe. Należy jednak wyraźnie podkreślić, iż tryb wznowienia postępowania ma charakter nadzwyczajny, który ma na celu stworzenie prawnej możliwości ponownego przeprowadzenia postępowania wyjaśniającego i podjęcia ponownego rozstrzygnięcia sprawy zakończonej decyzją ostateczną, jeżeli postępowanie podatkowe było dotknięte kwalifikowanymi wadami procesowymi wyliczonymi wyczerpująco w art. 240 § 1 Ordynacji podatkowej. Postępowanie wznowieniowe nie może być wykorzystywane do pełnej merytorycznej kontroli decyzji wydanej w trybie zwykłym (por. wyrok NSA z dnia 6 grudnia 2001 r., sygn. akt III SA 1974/00, niepubl.).
Sąd nie dopatrzył się zatem w tej sprawie naruszenia przepisów, które uzasadniałoby wyeliminowanie zaskarżonych decyzji z obrotu prawnego i na podstawie art. 151 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. z 2012 r. poz. 270 ze zm.) oddalił skargę.
P.C.
