IV SA/Po 960/13
Wyrok
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu
2013-12-05Nietezowane
Artykuły przypisane do orzeczenia
Do tego artykulu posiadamy jeszcze 13 orzeczeń.
Kup dostęp i zobacz, do jakich przepisów odnosi się orzeczenie. Znajdź inne potrzebne orzeczenia.
Skład sądu
Anna Jarosz
Donata Starosta /przewodniczący/
Tomasz Grossmann /sprawozdawca/Sentencja
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Donata Starosta Sędziowie WSA Anna Jarosz WSA Tomasz Grossmann (spr.) Protokolant st.sekr.sąd. Krystyna Pietrowska po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 05 grudnia 2013 r. sprawy ze skargi D. R. na orzeczenie Okręgowej Komisji Lekarskiej MSW w Poznaniu z dnia [...] maja 2013 r. nr [...] w przedmiocie niezdolności do służby uchyla zaskarżone orzeczenie oraz poprzedzające je orzeczenie nr [...] Wojewódzkiej Komisji Lekarskiej MSW w Poznaniu z dnia [...] kwietnia 2013 r.
Uzasadnienie
Dnia [...] marca 2013 r. Wielkopolski Komendant Wojewódzki Policji w Poznaniu skierował D. R. (dalej: "Kandydat" lub "Skarżący") do Wojewódzkiej Komisji Lekarskiej MSW w Poznaniu w celu orzeczenia zdolności kandydata do służby w Policji.
Orzeczeniem nr [...] z [...] kwietnia 2013 r. Wojewódzka Komisja Lekarska MSW w Poznaniu (dalej: "Wojewódzka Komisja Lekarska" lub "organ I instancji") uznała Kandydata za niezdolnego do służby w Policji z powodu tatuażu na [...], [...] i [...], z powołaniem się na "§2p4 kat.N".
Odwołanie od powyższego orzeczenia wniósł Kandydat. Ocenił, że tatuaże, które posiada, nie stanowią przeszkody do pełnienia służby w Policji, gdyż są w miejscach zawsze zakrytych ubraniem, nawet wtedy, kiedy nosi koszulę z krótkim rękawem. Ponadto nie zawierają treści niezgodnych z prawem, ani obraźliwych. Kandydat podkreślił, że przed badaniem przez Wojewódzką Komisję Lekarską był badany przez czternastu lekarzy, z których żaden nie zgłosił przeciwwskazań do podjęcia przezeń pracy w Policji, a psycholog określił go jako "idealnego kandydata do pracy w Policji". Testy sprawnościowe zaliczył z wynikiem bardzo dobrym, na pięćdziesięciu kandydatów uzyskał szósty wynik czasowy. Testy multiselect oraz wywiad zorganizowany zdał z wynikami bardzo dobrymi.
Orzeczeniem nr [...] z [...] maja 2013 r. Okręgowa Komisja Lekarska Ministerstwa Spraw Wewnętrznych w Poznaniu (dalej: "Okręgowa Komisja Lekarska" lub "organ II instancji"), na podstawie dokonanego rozpoznania: "[...] rozległe tatuaże na [...],[...] i [...]. §2 p.4 kat.N (niezdolny)", uznała Kandydata za niezdolnego do służby w Policji. W uzasadnieniu organ wskazał, że rozległy tatuaż na [...], zgodnie z § 2 pkt 4 załącznika nr 1 [powinno być: załącznika nr 2 – uw. Sądu] do rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 9 lipca 1991 r. w sprawie właściwości i trybu postępowania komisji lekarskich podległych Ministrowi Spraw Wewnętrznych (Dz. U. Nr 79 poz. 349 z późn. zm.; dalej w skrócie: "Rozporządzenie") czyni Kandydata niezdolnym do służby w Policji.
W skardze do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu (zatytułowanej "Odwołanie od Orzeczenia nr [...] Okręgowej Komisji Lekarskiej MSW w Poznaniu ") Kandydat powtórzył zarzuty i argumenty podniesione w odwołaniu do orzeczenia organu I instancji. Podkreślił, że żaden z przepisów ustawy o Policji nie zabrania posiadania tatuaży w takich miejscach, które są zawsze zakryte.
W odpowiedzi na skargę organ administracji wniósł o jej oddalenie wskazując, że ilość i rozległość tatuaży u kandydata do służby w Policji, specyfika zawodu policjanta, który należy do tzw. zawodów zaufania publicznego, wykonywanie obowiązków w różnych jednostkach i komórkach organizacyjnych, pełnienie służby w różnych rodzajach umundurowania, dają podstawę do zakwalifikowania kandydata do kategorii zdrowia N (niezdolny) zgodnie z § 2 pkt 4 zał. 2 do rozporządzenia z 09.07.1991 r.
Na rozprawie w dniu 05 grudnia 2013 r. Skarżący podtrzymał wnioski i zarzuty skargi oraz złożył do akt wydruki zdjęć obrazujących posiadane tatuaże.
Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje:
Zaskarżone orzeczenie Okręgowej Komisji Lekarskiej i poprzedzające je orzeczenie Wojewódzkiej Komisji Lekarskiej nie mogą się ostać.
Na wstępie należy podkreślić, że zgodnie z art. 1 § 1 i 2 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. - Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. Nr 153, poz. 1269 z późn. zm.), sądy administracyjne sprawują wymiar sprawiedliwości poprzez kontrolę działalności administracji publicznej, przy czym kontrola ta sprawowana jest pod względem zgodności z prawem (legalności), jeżeli ustawy nie stanowią inaczej. Sądy administracyjne, kierując się wspomnianym kryterium legalności, dokonują oceny zgodności treści zaskarżonego aktu oraz procesu jego wydania z normami prawnymi – ustrojowymi, proceduralnymi i materialnymi – przy czym ocena ta jest dokonywana według stanu prawnego i zasadniczo na podstawie akt sprawy istniejących w dniu wydania zaskarżonego aktu. W świetle art. 3 § 2 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2012 r. poz. 270, z późn. zm.; dalej w skrócie: "p.p.s.a.") kontrola działalności administracji publicznej przez sądy administracyjne obejmuje m.in. orzekanie w sprawach skarg na decyzje administracyjne. Stosownie do art. 134 § 1 p.p.s.a. sąd rozstrzyga w granicach danej sprawy, nie będąc jednak związany zarzutami i wnioskami skargi oraz powołaną w niej podstawą prawną. Oznacza to, że bierze pod uwagę wszelkie naruszenia prawa, a także wszystkie przepisy, które powinny znaleźć zastosowanie w rozpoznawanej sprawie, niezależnie od żądań i wniosków podniesionych w skardze – w granicach sprawy, wyznaczonych przede wszystkim rodzajem i treścią zaskarżonego aktu.
Przed przystąpieniem do merytorycznej kontroli zaskarżonych orzeczeń należy wskazać, że zgodnie z utrwaloną linią orzeczniczą sądów administracyjnych, komisje lekarskie działające w sprawach funkcjonariuszy czy kandydatów do służb mundurowych, w zakresie ustalenia zdolności do służby, są organami administracji publicznej i podejmują swe rozstrzygnięcia w formie decyzji administracyjnych, nazwanych orzeczeniami, które podlegają zaskarżeniu do sądu administracyjnego (tak trafnie wyrok WSA z 05.07.2011 r., II SA/Wa 930/11; por. też wyrok NSA z 30.04.2010 r., I OSK 93/10 – orzeczenia dostępne w Centralnej Bazie Orzeczeń Sądów Administracyjnych, http://orzeczenia.nsa.gov.pl, dalej: "CBOSA").
Podkreślenia przy tym wymaga, że tryb postępowania komisji lekarskich podległych Ministrowi Spraw Wewnętrznych, określa wskazane wyżej rozporządzenie w sprawie komisji lekarskich, wydane na podstawie delegacji ustawowej zawartej m.in. w art. 26 ust. 2 w zw. z art. 40 i art. 86 ustawy z dnia 6 kwietnia 1990 r. o Policji (Dz. U. z 2007 r. Nr 43 poz. 277 z późn. zm.). Przepisy tego rozporządzenia w sposób szczegółowy regulują materię poszczególnych schorzeń i ich wpływu na zdolność do służby. Ponadto normują tryb odwoławczy w przypadku zakwestionowania orzeczenia przez stronę (§ 26–§ 31). Z kolei zasady orzekania o zdolności do służby określają przede wszystkim przepisy § 1, § 10 i § 13 ust. 1 Rozporządzenia.
Zgodnie z § 12 ust. 1 Rozporządzenia orzeczenie o stanie zdrowia i stopniu zdolności do służby komisje lekarskie wydają na podstawie wykazu chorób i ułomności, stanowiącego załącznik nr 2 (a w stosunku do kandydatów do służby w Państwowej Straży Pożarnej oraz strażaków – załącznik nr 2a do rozporządzenia), zwanego dalej wykazem, po wszechstronnym zbadaniu przez członków komisji, z uwzględnieniem wyników badań specjalistycznych, w tym badań psychiatrycznych, psychologicznych i dodatkowych, a gdy zachodzi potrzeba – po przeprowadzeniu obserwacji szpitalnej w zakładzie służby zdrowia resortu spraw wewnętrznych, zakładzie służby zdrowia podległemu Ministrowi Obrony Narodowej lub zakładzie społecznym służby zdrowia. Wzór orzeczenia stanowi załącznik nr 3 do Rozporządzenia.
W świetle § 2 ust. 1 Rozporządzenia postępowanie orzecznicze jest dwuinstancyjne: w pierwszej instancji orzekają wojewódzkie komisje lekarskie, a w drugiej – okręgowe komisje lekarskie. Od każdego nieprawomocnego orzeczenia komisji lekarskiej przysługuje prawo odwołania (§ 26 ust. 1 Rozporządzenia).
Sąd w niniejszym składzie przyłącza się do tego ze stanowisk prezentowanych w orzecznictwie sądowym, w świetle którego okoliczność, że w niniejszej sprawie obowiązują przepisy szczególne, tj. opisane wyżej rozporządzenie w sprawie właściwości i trybu postępowania komisji lekarskich (...), nie wyłącza stosowania przepisów Kodeksu postępowania administracyjnego w sprawach nieuregulowanych w tym rozporządzeniu (zob.: wyrok NSA z 19.05.2001 r., II SA/Łd 1446/99; wyrok WSA z 05.07.2011 r., II SA/Wa 930/11 – CBOSA; por. też: wyrok NSA z 18.11.1999 r., III SAB 121/98, LEX nr 47437; postanowienie SN z 23.061994 r., III ARN 39/94, OSNAPiUS 1994, nr 6. poz. 91). Uzupełniające stosowanie regulacji kodeksowych znajduje swoje oparcie w treści klauzuli generalnej wysłowionej w art. 1 § 1 pkt 1 k.p.a. – który to przepis stanowi, że Kodeks postępowania administracyjnego normuje postępowanie przed organami administracji publicznej w należących do właściwości tych organów sprawach indywidualnych rozstrzyganych w drodze decyzji administracyjnych – przy jednoczesnym braku wyraźnego wyłączenia stosowania tego kodeksu do spraw orzekania o zdolności fizycznej i psychicznej kandydatów do służb mundurowych (tu: do Policji). Z uwagi jednak na dość szczegółowe uregulowanie kwestii proceduralnych w omawianym Rozporządzeniu, konieczność i zasadność posiłkowania się regulacjami kodeksowymi ujawniać się będzie przede wszystkim na płaszczyźnie stosowania zasad ogólnych postępowania administracyjnego (art. 6–art. 16 k.p.a.).
Przystępując do kontroli zaskarżonych orzeczeń, we wskazanych na wstępie granicach kognicji, Sąd stwierdził, że przy wydaniu tych orzeczeń doszło do naruszenia przepisów postępowania, które mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy (art. 145 § 1 pkt 1 lit. c p.p.s.a.). Przede wszystkim uchybiono jednej z kardynalnych zasad postępowania administracyjnego, w myśl której organ administracji jest zobowiązany każdorazowo dążyć do dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego sprawy w zakresie niezbędnym do jej załatwienia, mając na względzie nie tylko interes społeczny, ale i słuszny interes obywatel (art. 7 k.p.a.), a także zasadzie wyjaśniania (perswazji), unormowanej w art. 11 k.p.a., której refleks stanowi wymóg należytego uzasadnienia wydanego aktu administracyjnego.
W rozpoznawanej sprawie orzeczenie pierwszoinstancyjne zostało wydane przez Wojewódzką Komisję Lekarską w dniu [...] kwietnia 2013 r., natomiast orzeczenie drugoinstancyjne – przez Okręgową Komisję Lekarską w dniu [...] maja 2013 r. i doręczone Skarżącemu w dniu [...] maja 2013 r. (k. 2v. akt adm.). W obu orzeczeniach stwierdzono, że Skarżący jest niezdolny do służby (kategoria N). Należy zaznaczyć, że orzeczenie drugoinstancyjne nie zawierało pouczenia o możliwości, sposobie i terminie złożenia skargi do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu – najpewniej dlatego, że takiego pouczenia w ogóle nie przewidziano w przepisach Rozporządzenia (por. § 25 ust. 2) ani w załączonych do niego wzorach orzeczeń, co niewątpliwie pozostaje w sprzeczności z wyższej rangi przepisem art. 107 § 1 zdanie drugie k.p.a. Dopiero w reakcji na pismo Skarżącego skierowane do organu II instancji, opatrzone mylną datą "[...].04.2013 r." (nadane w urzędzie pocztowym [...] czerwca 2013 r. i doręczone organowi w dniu [...] czerwca 2013 r.), zatytułowane "Odwołanie od orzeczenia nr [...] Okręgowej Komisji Lekarskiej" (k. 8, 10 akt adm.), organ ten pismem z [...] czerwca 2013 r. poinformował Kandydata o prawie wniesienia skargi do sądu administracyjnego (k. 11 akt adm.). Ponieważ wskazane pismo Skarżącego (datowane na dzień [...] kwietnia 2013 r.) zostało wniesione do organu II instancji w terminie otwartym do złożenia skargi, jednoznacznie z tego pisma wynika wola zakwestionowania orzeczenia organu II Instancji, a samo pismo spełnia wymogi określone w art. 46 p.p.s.a. (poza właściwym oznaczeniem adresata, którym powinien być w tym przypadku sąd administracyjny, za pośrednictwem organu), należało przyjąć, że właśnie to pismo, a nie dopiero późniejsze pismo Skarżącego z [...] sierpnia 2013 r. (równobrzmiące z poprzednim, tyle tylko, że właściwie zaadresowane do tut. Sądu), stanowiło skargę na orzeczenie Okręgowej Komisji Lekarskiej nr [...] z 08 maja 2013 r. Tak też przyjął Sąd w niniejszym składzie, a w konsekwencji uznał, że skarga została wniesiona w terminie.
Przechodząc do merytorycznej oceny zaskarżonego orzeczenia Sąd wskazuje, że w Rozporządzeniu zawarto szczegółowe unormowania w zakresie orzekania o zdolności do służby. Zgodnie z § 1 ust. 1 pkt 1 i 2 Rozporządzenia, komisje lekarskie podległe Ministrowi Spraw Wewnętrznych, oceniają na podstawie badań lekarskich zdolność fizyczną i psychiczną do pełnienia służby kandydatów na policjantów i funkcjonariuszy innych wymienionych formacji mundurowych.
W myśl § 10 ust. 1 Rozporządzenia stopień zdolności kandydatów do służby m.in. w Policji ustala się przez zaliczenie osoby badanej do jednej z następujących kategorii:
1) kategoria "Z" – zdolny, co oznacza, że stan zdrowia badanego nie budzi żadnych zastrzeżeń albo że stwierdzone schorzenia lub ułomności fizyczne albo psychiczne nie stanowią przeszkody do pełnienia służby,
2) kategoria "N" – niezdolny, co oznacza, że stwierdzone u badanego schorzenia lub ułomności fizyczne albo psychiczne uniemożliwiają pełnienie służby.
W stosunku do kandydatów do pododdziałów antyterrorystycznych Policji oraz policjantów pełniących służbę w tych pododdziałach, obok określenia zdolności do służby w Policji według kategorii wymienionych w cytowanym ust. 1, orzeczenie powinno zawierać jedno z następujących określeń wskazanych w § 10 ust. 2 Rozporządzenia, tj.:
1) zdolny do służby w pododdziałach antyterrorystycznych Policji,
2) czasowo niezdolny do służby w pododdziałach antyterrorystycznych Policji,
3) niezdolny do służby w pododdziałach antyterrorystycznych Policji.
Z kolei w § 13 ust. 1 Rozporządzenia enumeratywnie wymieniono pojęcia i ustalono kryteria ich zastosowania dla określenia stopnia przydatności funkcjonariusza do pełnienia służby w danej formacji. Zgodnie z tym przepisem orzeczenie komisji lekarskiej powinno zawierać:
1) określenie "zdolny do służby" – jeżeli po przeprowadzeniu podstawowego badania lekarskiego oraz ewentualnych badań specjalistycznych i dodatkowych nie stwierdzono żadnych schorzeń;
2) określenie "trwale niezdolny do pełnienia służby na zajmowanym stanowisku" – jeżeli w stanie zdrowia badanego stwierdzono schorzenia, które zmniejszają jego sprawność fizyczną lub psychiczną i nie pozwalają na pełnienie służby na zajmowanym stanowisku, jednak schorzenia te nie stanowią przeszkody do dalszego pełnienia służby na innym stanowisku; w takim przypadku komisja lekarska określa, jakie warunki służby są przeciwwskazane dla badanego;
3) określenie "czasowo niezdolny do pełnienia służby na zajmowanym stanowisku" – jeżeli w stanie zdrowia badanego stwierdzono schorzenia, które czasowo zmniejszają jego sprawność fizyczną lub psychiczną, ale które mogą rokować poprawę jego stanu zdrowia i odzyskanie pełnej sprawności i zdolności do służby na zajmowanym stanowisku; przy określaniu powyższego komisja wyznacza termin powtórnego badania i wydania ostatecznego orzeczenia o zdolności badanego do służby na zajmowanym stanowisku;
4) określenie "zdolny do pełnienia służby na zajmowanym stanowisku" – jeżeli w stanie zdrowia badanego stwierdzono pewne schorzenia, które zmniejszają wprawdzie zdolność fizyczną lub psychiczną, ale nie są przeszkodą do pełnienia służby na zajmowanym stanowisku;
5) określenie "całkowicie niezdolny do służby" – jeżeli w stanie zdrowia badanego stwierdzono schorzenia, które nie pozwalają na pełnienie służby.
Z kategorycznego brzmienia cytowanego przepisu można wysnuć wniosek, że innych sformułowań w orzeczeniu o zdolności do służby, niż wymienione w § 13 ust. 1 pkt 1–5 Rozporządzenia, komisja lekarska zamieszczać nie może (por. wyrok WSA z 03.10.2013 r., IV SA/Po 510/13, CBOSA). Orzeczenie komisji lekarskiej powinno również zawierać wyszczególnienie wszystkich schorzeń i ułomności fizycznych lub psychicznych, w tym również tych, które nie obniżają zdolności do służby, w tym do służby kandydackiej. Rozpoznania pisze się w języku polskim według terminologii klinicznej, z uwzględnieniem lokalizacji i stopnia nasilenia oraz powołaniem się na paragrafy i punkty wykazu (§ 13 ust. 2 Rozporządzenia).
Tymczasem w obu wydanych w sprawie orzeczeniach komisje lekarskie uznały Skarżącego za "niezdolnego do służby". Zatem nie określono w nich stopnia zdolności do służby zgodnie z terminologią ustaloną w § 13 ust. 1 Rozporządzenia, co z kolei rodzi uzasadnioną wątpliwość, czy w przypadku Skarżącego należy mówić o "całkowitej" niezdolności do służby (por. § 13 ust. 1 pkt 5), czyli, innymi słowy, o niezdolności "trwałej" (por. wyrok NSA z 04.12.2009 r., I OSK 563/09, CBOSA).
Zgodnie z treścią § 23 pkt 1 Rozporządzenia orzeczenia komisji lekarskich, które ustalają trwałą niezdolność do służby, powinny być szczegółowo uzasadnione.
W ocenie Sądu żadne z orzeczeń wydanych w niniejszej sprawie nie zawiera uzasadnienia, które spełniałoby wymagań powołanego wyżej przepisu. Orzeczenie Wojewódzkiej Komisji Lekarskiej w ogóle nie zawiera uzasadnienia, mimo iż – trzymając się wzoru ustalonego przez prawodawcę w Załączniku nr 3 do Rozporządzenia – można je było pomieścić w punkcie 8 ("Uwagi"). Również orzeczenie Okręgowej Komisji Lekarskiej nie odpowiada wymogom z § 23 Rozporządzenia. Organ odwoławczy uzasadniając swe orzeczenie, poza zwięzłym przedstawieniem stanu faktycznego sprawy, wskazał bowiem jedynie, że rozległy tatuaż na [...] czyni Kandydata niezdolnym do służby "zgodnie z §2 p.4 zał. nr 1" Rozporządzenia. Natomiast w żaden sposób nie wyjaśnił, dlaczego.
Takie wyjaśnienie było zaś niezbędne, gdyż brak podstaw do uznania, że sam fakt posiadania tatuażu czynni kandydata niezdolnym do służby w każdym przypadku. Przeciwnie, w załączonym do Rozporządzenia wykazie schorzeń i ułomności (Załącznik nr 2), w Dziale II ("Skóra, tkanka podskórna i węzły chłonne"), w rubryce poświęconej tatuażom (§ 2 pkt 4), przy kandydatach do służby oraz na policjantów w służbie kandydackiej (kolumny 4 oraz 5 tabeli) figurują obie kategorie opisane w § 10 ust. 1 Rozporządzenia, tj. (w kolejności) "Z" i "N". Oznacza to, że w zależności od konkretnych okoliczności – których w Rozporządzeniu w żaden sposób nie dookreślono – kandydat posiadający tatuaże może zostać uznany za zdolnego ("Z") albo niezdolnego ("N") do służby. Zważywszy zaś, że w odniesieniu do kandydatów i policjantów pododdziałów antyterrorystycznych Policji (kolumna 11 tabeli) kolejność wskazanych przez prawodawcę kategorii jest odwrotna (najpierw "N", a następnie "Z"), należy uznać, że owa kolejność wskazań odzwierciedla relację: "zasada – wyjątek", co oznacza, iż w przypadku kandydatów "zwykłych" (nie-antyterrorystów) posiadanie tatuażu, co do zasady, nie stanowi przeszkody w orzeczeniu zdolności do służby, zaś orzeczenie przeciwne ("niezdolny") winno być traktowane jako wyjątek.
Takie rozumowanie znajduje potwierdzenie, przynajmniej pośrednio, w analizie pozostałych kolumn rubryki "Tatuaże" (kolumny 6–10, gdzie została wskazana tylko kategoria "A"), z których wynika, iż w przypadku funkcjonariusza w służbie czynnej posiadanie tatuażu nigdy nie może stanowić podstawy do orzeczenia niezdolności do służby. Od razu należy jednak podkreślić, że w określonych przypadkach eksponowanie tatuażu przez funkcjonariusza Policji może narazić jego na odpowiedzialność dyscyplinarną. Jak bowiem głosi pkt 2 ppkt 6 "Regulaminu musztry w Policji" (zwanego dalej "Regulaminem"), stanowiącego załącznik do Zarządzenia Komendanta Głównego Policji z dnia 01 marca 2013 r. w sprawie regulaminu musztry w Policji (Dz. Urz. Komendy Głównej Policji z 2013 r. poz. 18): "Umundurowanemu policjantowi zabrania się noszenia lub eksponowania elementów naruszających powagę munduru, w szczególności: (...) widocznego tatuażu; (...)".
W interesie Policji leży niewątpliwie niedopuszczanie do służby kandydatów, którzy, z uwagi na ich stwierdzone cechy lub właściwości, nie byliby w stanie prawidłowo wywiązywać się z obowiązków spoczywających na funkcjonariuszach w służbie czynnej, w tym w zakresie dbałości o społeczny wizerunek Policji oraz własny schludny wygląd (por. pierwsze zdanie Regulaminu: "Policjant w każdej sytuacji: (1) powinien mieć na uwadze dbałość o społeczny wizerunek Policji; (2) jest obowiązany przestrzegać zasad etyki zawodowej policjanta, w tym zasad poprawnego zachowania, kultury osobistej i kultury języka, oraz dbać o schludny wygląd."). Odnosząc te uwagi do kandydatów z tatuażami należy stwierdzić, że za uznaniem takiego kandydata za niezdolnego do służby (kategoria "N") może więc przemawiać nie tyle fakt rozległości posiadanego przezeń tatuażu, ile okoliczność, iż byłby on widoczny w umundurowaniu (czego zabrania cytowany wcześniej pkt 2 ppkt 6 Regulaminu).
W niniejszej sprawie komisje lekarskie obu instancji nie wykazały, aby taka okoliczność zachodziła w przypadku Kandydata. Jedynie ubocznie należy zauważyć – w nawiązaniu do argumentów odpowiedzi na skargę – że z rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 20 maja 2009 r. w sprawie umundurowania policjantów (Dz.U. Nr 90, poz. 738 z późn. zm.) nie wynika, aby określone tymi przepisami umundurowanie jakiejkolwiek formacji policyjnej, w którymkolwiek z wariantów ubioru (a więc nawet w przypadku ubioru letniego lub ćwiczebnego), pozwalało na odsłonięcie torsu lub pleców policjanta. Organy orzekające nie wskazały także na inne okoliczności, które ewentualnie uzasadniałyby odmowę uznania Skarżącego za osobę zdolną do służby. Samo zaś powołanie się w treści orzeczeń obu instancji na § 2 pkt 4 (Działu II) Załącznika nr 2 do Rozporządzenia jawi się jako dalece niewystarczające i nadające tym orzeczeniom cechy rozstrzygnięć arbitralnych, skoro – jak to wyżej wywiedziono – w świetle tego przepisu posiadanie tatuażu nie stanowi, co do zasady, przeszkody w uznaniu kandydata za zdolnego do służby.
Brak należytego uzasadnienia kontrolowanych orzeczeń jest tym bardziej rażący, jeśli się zważy, że orzeczona wobec Skarżącego niezdolność do służby w Policji w istocie zamyka jemu dostęp do służby publicznej, gwarantowany w art. 60 Konstytucji RP na jednakowych zasadach wszystkim obywatelom polskim korzystającym z pełni praw publicznych. Ponadto arbitralna odmowa przyjęcia do służby w Policji w związku z orzeczoną w sposób niedostatecznie umotywowany niezdolnością Kandydata do tej służby musi być postrzegana jako godząca w konstytucyjną wolność wyboru i wykonywania zawodu (art. 65 ust. 1 Konstytucji RP).
Mając wszystko to na uwadze Sąd, na podstawie art. 145 § 1 pkt 1 lit. c p.p.s.a., orzekł jak w sentencji wyroku.
W przedmiocie wykonalności (art. 152 p.p.s.a.) nie orzeczono, z uwagi na to, iż zaskarżone orzeczenie, jako decyzja odmowna, nie podlega wykonaniu.
Rozpoznając ponownie sprawę komisja lekarska uwzględni powyższe uwagi i oceny prawne, i w ich świetle raz jeszcze oceni rzeczywisty wpływ tatuaży posiadanych przez Skarżącego na jego zdolność do służby w Policji, a podjęte rozstrzygnięcie należycie uzasadni.
Nietezowane
Artykuły przypisane do orzeczenia
Kup dostęp i zobacz, do jakich przepisów odnosi się orzeczenie. Znajdź inne potrzebne orzeczenia.
Skład sądu
Anna JaroszDonata Starosta /przewodniczący/
Tomasz Grossmann /sprawozdawca/
Sentencja
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Donata Starosta Sędziowie WSA Anna Jarosz WSA Tomasz Grossmann (spr.) Protokolant st.sekr.sąd. Krystyna Pietrowska po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 05 grudnia 2013 r. sprawy ze skargi D. R. na orzeczenie Okręgowej Komisji Lekarskiej MSW w Poznaniu z dnia [...] maja 2013 r. nr [...] w przedmiocie niezdolności do służby uchyla zaskarżone orzeczenie oraz poprzedzające je orzeczenie nr [...] Wojewódzkiej Komisji Lekarskiej MSW w Poznaniu z dnia [...] kwietnia 2013 r.
Uzasadnienie
Dnia [...] marca 2013 r. Wielkopolski Komendant Wojewódzki Policji w Poznaniu skierował D. R. (dalej: "Kandydat" lub "Skarżący") do Wojewódzkiej Komisji Lekarskiej MSW w Poznaniu w celu orzeczenia zdolności kandydata do służby w Policji.
Orzeczeniem nr [...] z [...] kwietnia 2013 r. Wojewódzka Komisja Lekarska MSW w Poznaniu (dalej: "Wojewódzka Komisja Lekarska" lub "organ I instancji") uznała Kandydata za niezdolnego do służby w Policji z powodu tatuażu na [...], [...] i [...], z powołaniem się na "§2p4 kat.N".
Odwołanie od powyższego orzeczenia wniósł Kandydat. Ocenił, że tatuaże, które posiada, nie stanowią przeszkody do pełnienia służby w Policji, gdyż są w miejscach zawsze zakrytych ubraniem, nawet wtedy, kiedy nosi koszulę z krótkim rękawem. Ponadto nie zawierają treści niezgodnych z prawem, ani obraźliwych. Kandydat podkreślił, że przed badaniem przez Wojewódzką Komisję Lekarską był badany przez czternastu lekarzy, z których żaden nie zgłosił przeciwwskazań do podjęcia przezeń pracy w Policji, a psycholog określił go jako "idealnego kandydata do pracy w Policji". Testy sprawnościowe zaliczył z wynikiem bardzo dobrym, na pięćdziesięciu kandydatów uzyskał szósty wynik czasowy. Testy multiselect oraz wywiad zorganizowany zdał z wynikami bardzo dobrymi.
Orzeczeniem nr [...] z [...] maja 2013 r. Okręgowa Komisja Lekarska Ministerstwa Spraw Wewnętrznych w Poznaniu (dalej: "Okręgowa Komisja Lekarska" lub "organ II instancji"), na podstawie dokonanego rozpoznania: "[...] rozległe tatuaże na [...],[...] i [...]. §2 p.4 kat.N (niezdolny)", uznała Kandydata za niezdolnego do służby w Policji. W uzasadnieniu organ wskazał, że rozległy tatuaż na [...], zgodnie z § 2 pkt 4 załącznika nr 1 [powinno być: załącznika nr 2 – uw. Sądu] do rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 9 lipca 1991 r. w sprawie właściwości i trybu postępowania komisji lekarskich podległych Ministrowi Spraw Wewnętrznych (Dz. U. Nr 79 poz. 349 z późn. zm.; dalej w skrócie: "Rozporządzenie") czyni Kandydata niezdolnym do służby w Policji.
W skardze do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu (zatytułowanej "Odwołanie od Orzeczenia nr [...] Okręgowej Komisji Lekarskiej MSW w Poznaniu ") Kandydat powtórzył zarzuty i argumenty podniesione w odwołaniu do orzeczenia organu I instancji. Podkreślił, że żaden z przepisów ustawy o Policji nie zabrania posiadania tatuaży w takich miejscach, które są zawsze zakryte.
W odpowiedzi na skargę organ administracji wniósł o jej oddalenie wskazując, że ilość i rozległość tatuaży u kandydata do służby w Policji, specyfika zawodu policjanta, który należy do tzw. zawodów zaufania publicznego, wykonywanie obowiązków w różnych jednostkach i komórkach organizacyjnych, pełnienie służby w różnych rodzajach umundurowania, dają podstawę do zakwalifikowania kandydata do kategorii zdrowia N (niezdolny) zgodnie z § 2 pkt 4 zał. 2 do rozporządzenia z 09.07.1991 r.
Na rozprawie w dniu 05 grudnia 2013 r. Skarżący podtrzymał wnioski i zarzuty skargi oraz złożył do akt wydruki zdjęć obrazujących posiadane tatuaże.
Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje:
Zaskarżone orzeczenie Okręgowej Komisji Lekarskiej i poprzedzające je orzeczenie Wojewódzkiej Komisji Lekarskiej nie mogą się ostać.
Na wstępie należy podkreślić, że zgodnie z art. 1 § 1 i 2 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. - Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. Nr 153, poz. 1269 z późn. zm.), sądy administracyjne sprawują wymiar sprawiedliwości poprzez kontrolę działalności administracji publicznej, przy czym kontrola ta sprawowana jest pod względem zgodności z prawem (legalności), jeżeli ustawy nie stanowią inaczej. Sądy administracyjne, kierując się wspomnianym kryterium legalności, dokonują oceny zgodności treści zaskarżonego aktu oraz procesu jego wydania z normami prawnymi – ustrojowymi, proceduralnymi i materialnymi – przy czym ocena ta jest dokonywana według stanu prawnego i zasadniczo na podstawie akt sprawy istniejących w dniu wydania zaskarżonego aktu. W świetle art. 3 § 2 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2012 r. poz. 270, z późn. zm.; dalej w skrócie: "p.p.s.a.") kontrola działalności administracji publicznej przez sądy administracyjne obejmuje m.in. orzekanie w sprawach skarg na decyzje administracyjne. Stosownie do art. 134 § 1 p.p.s.a. sąd rozstrzyga w granicach danej sprawy, nie będąc jednak związany zarzutami i wnioskami skargi oraz powołaną w niej podstawą prawną. Oznacza to, że bierze pod uwagę wszelkie naruszenia prawa, a także wszystkie przepisy, które powinny znaleźć zastosowanie w rozpoznawanej sprawie, niezależnie od żądań i wniosków podniesionych w skardze – w granicach sprawy, wyznaczonych przede wszystkim rodzajem i treścią zaskarżonego aktu.
Przed przystąpieniem do merytorycznej kontroli zaskarżonych orzeczeń należy wskazać, że zgodnie z utrwaloną linią orzeczniczą sądów administracyjnych, komisje lekarskie działające w sprawach funkcjonariuszy czy kandydatów do służb mundurowych, w zakresie ustalenia zdolności do służby, są organami administracji publicznej i podejmują swe rozstrzygnięcia w formie decyzji administracyjnych, nazwanych orzeczeniami, które podlegają zaskarżeniu do sądu administracyjnego (tak trafnie wyrok WSA z 05.07.2011 r., II SA/Wa 930/11; por. też wyrok NSA z 30.04.2010 r., I OSK 93/10 – orzeczenia dostępne w Centralnej Bazie Orzeczeń Sądów Administracyjnych, http://orzeczenia.nsa.gov.pl, dalej: "CBOSA").
Podkreślenia przy tym wymaga, że tryb postępowania komisji lekarskich podległych Ministrowi Spraw Wewnętrznych, określa wskazane wyżej rozporządzenie w sprawie komisji lekarskich, wydane na podstawie delegacji ustawowej zawartej m.in. w art. 26 ust. 2 w zw. z art. 40 i art. 86 ustawy z dnia 6 kwietnia 1990 r. o Policji (Dz. U. z 2007 r. Nr 43 poz. 277 z późn. zm.). Przepisy tego rozporządzenia w sposób szczegółowy regulują materię poszczególnych schorzeń i ich wpływu na zdolność do służby. Ponadto normują tryb odwoławczy w przypadku zakwestionowania orzeczenia przez stronę (§ 26–§ 31). Z kolei zasady orzekania o zdolności do służby określają przede wszystkim przepisy § 1, § 10 i § 13 ust. 1 Rozporządzenia.
Zgodnie z § 12 ust. 1 Rozporządzenia orzeczenie o stanie zdrowia i stopniu zdolności do służby komisje lekarskie wydają na podstawie wykazu chorób i ułomności, stanowiącego załącznik nr 2 (a w stosunku do kandydatów do służby w Państwowej Straży Pożarnej oraz strażaków – załącznik nr 2a do rozporządzenia), zwanego dalej wykazem, po wszechstronnym zbadaniu przez członków komisji, z uwzględnieniem wyników badań specjalistycznych, w tym badań psychiatrycznych, psychologicznych i dodatkowych, a gdy zachodzi potrzeba – po przeprowadzeniu obserwacji szpitalnej w zakładzie służby zdrowia resortu spraw wewnętrznych, zakładzie służby zdrowia podległemu Ministrowi Obrony Narodowej lub zakładzie społecznym służby zdrowia. Wzór orzeczenia stanowi załącznik nr 3 do Rozporządzenia.
W świetle § 2 ust. 1 Rozporządzenia postępowanie orzecznicze jest dwuinstancyjne: w pierwszej instancji orzekają wojewódzkie komisje lekarskie, a w drugiej – okręgowe komisje lekarskie. Od każdego nieprawomocnego orzeczenia komisji lekarskiej przysługuje prawo odwołania (§ 26 ust. 1 Rozporządzenia).
Sąd w niniejszym składzie przyłącza się do tego ze stanowisk prezentowanych w orzecznictwie sądowym, w świetle którego okoliczność, że w niniejszej sprawie obowiązują przepisy szczególne, tj. opisane wyżej rozporządzenie w sprawie właściwości i trybu postępowania komisji lekarskich (...), nie wyłącza stosowania przepisów Kodeksu postępowania administracyjnego w sprawach nieuregulowanych w tym rozporządzeniu (zob.: wyrok NSA z 19.05.2001 r., II SA/Łd 1446/99; wyrok WSA z 05.07.2011 r., II SA/Wa 930/11 – CBOSA; por. też: wyrok NSA z 18.11.1999 r., III SAB 121/98, LEX nr 47437; postanowienie SN z 23.061994 r., III ARN 39/94, OSNAPiUS 1994, nr 6. poz. 91). Uzupełniające stosowanie regulacji kodeksowych znajduje swoje oparcie w treści klauzuli generalnej wysłowionej w art. 1 § 1 pkt 1 k.p.a. – który to przepis stanowi, że Kodeks postępowania administracyjnego normuje postępowanie przed organami administracji publicznej w należących do właściwości tych organów sprawach indywidualnych rozstrzyganych w drodze decyzji administracyjnych – przy jednoczesnym braku wyraźnego wyłączenia stosowania tego kodeksu do spraw orzekania o zdolności fizycznej i psychicznej kandydatów do służb mundurowych (tu: do Policji). Z uwagi jednak na dość szczegółowe uregulowanie kwestii proceduralnych w omawianym Rozporządzeniu, konieczność i zasadność posiłkowania się regulacjami kodeksowymi ujawniać się będzie przede wszystkim na płaszczyźnie stosowania zasad ogólnych postępowania administracyjnego (art. 6–art. 16 k.p.a.).
Przystępując do kontroli zaskarżonych orzeczeń, we wskazanych na wstępie granicach kognicji, Sąd stwierdził, że przy wydaniu tych orzeczeń doszło do naruszenia przepisów postępowania, które mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy (art. 145 § 1 pkt 1 lit. c p.p.s.a.). Przede wszystkim uchybiono jednej z kardynalnych zasad postępowania administracyjnego, w myśl której organ administracji jest zobowiązany każdorazowo dążyć do dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego sprawy w zakresie niezbędnym do jej załatwienia, mając na względzie nie tylko interes społeczny, ale i słuszny interes obywatel (art. 7 k.p.a.), a także zasadzie wyjaśniania (perswazji), unormowanej w art. 11 k.p.a., której refleks stanowi wymóg należytego uzasadnienia wydanego aktu administracyjnego.
W rozpoznawanej sprawie orzeczenie pierwszoinstancyjne zostało wydane przez Wojewódzką Komisję Lekarską w dniu [...] kwietnia 2013 r., natomiast orzeczenie drugoinstancyjne – przez Okręgową Komisję Lekarską w dniu [...] maja 2013 r. i doręczone Skarżącemu w dniu [...] maja 2013 r. (k. 2v. akt adm.). W obu orzeczeniach stwierdzono, że Skarżący jest niezdolny do służby (kategoria N). Należy zaznaczyć, że orzeczenie drugoinstancyjne nie zawierało pouczenia o możliwości, sposobie i terminie złożenia skargi do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu – najpewniej dlatego, że takiego pouczenia w ogóle nie przewidziano w przepisach Rozporządzenia (por. § 25 ust. 2) ani w załączonych do niego wzorach orzeczeń, co niewątpliwie pozostaje w sprzeczności z wyższej rangi przepisem art. 107 § 1 zdanie drugie k.p.a. Dopiero w reakcji na pismo Skarżącego skierowane do organu II instancji, opatrzone mylną datą "[...].04.2013 r." (nadane w urzędzie pocztowym [...] czerwca 2013 r. i doręczone organowi w dniu [...] czerwca 2013 r.), zatytułowane "Odwołanie od orzeczenia nr [...] Okręgowej Komisji Lekarskiej" (k. 8, 10 akt adm.), organ ten pismem z [...] czerwca 2013 r. poinformował Kandydata o prawie wniesienia skargi do sądu administracyjnego (k. 11 akt adm.). Ponieważ wskazane pismo Skarżącego (datowane na dzień [...] kwietnia 2013 r.) zostało wniesione do organu II instancji w terminie otwartym do złożenia skargi, jednoznacznie z tego pisma wynika wola zakwestionowania orzeczenia organu II Instancji, a samo pismo spełnia wymogi określone w art. 46 p.p.s.a. (poza właściwym oznaczeniem adresata, którym powinien być w tym przypadku sąd administracyjny, za pośrednictwem organu), należało przyjąć, że właśnie to pismo, a nie dopiero późniejsze pismo Skarżącego z [...] sierpnia 2013 r. (równobrzmiące z poprzednim, tyle tylko, że właściwie zaadresowane do tut. Sądu), stanowiło skargę na orzeczenie Okręgowej Komisji Lekarskiej nr [...] z 08 maja 2013 r. Tak też przyjął Sąd w niniejszym składzie, a w konsekwencji uznał, że skarga została wniesiona w terminie.
Przechodząc do merytorycznej oceny zaskarżonego orzeczenia Sąd wskazuje, że w Rozporządzeniu zawarto szczegółowe unormowania w zakresie orzekania o zdolności do służby. Zgodnie z § 1 ust. 1 pkt 1 i 2 Rozporządzenia, komisje lekarskie podległe Ministrowi Spraw Wewnętrznych, oceniają na podstawie badań lekarskich zdolność fizyczną i psychiczną do pełnienia służby kandydatów na policjantów i funkcjonariuszy innych wymienionych formacji mundurowych.
W myśl § 10 ust. 1 Rozporządzenia stopień zdolności kandydatów do służby m.in. w Policji ustala się przez zaliczenie osoby badanej do jednej z następujących kategorii:
1) kategoria "Z" – zdolny, co oznacza, że stan zdrowia badanego nie budzi żadnych zastrzeżeń albo że stwierdzone schorzenia lub ułomności fizyczne albo psychiczne nie stanowią przeszkody do pełnienia służby,
2) kategoria "N" – niezdolny, co oznacza, że stwierdzone u badanego schorzenia lub ułomności fizyczne albo psychiczne uniemożliwiają pełnienie służby.
W stosunku do kandydatów do pododdziałów antyterrorystycznych Policji oraz policjantów pełniących służbę w tych pododdziałach, obok określenia zdolności do służby w Policji według kategorii wymienionych w cytowanym ust. 1, orzeczenie powinno zawierać jedno z następujących określeń wskazanych w § 10 ust. 2 Rozporządzenia, tj.:
1) zdolny do służby w pododdziałach antyterrorystycznych Policji,
2) czasowo niezdolny do służby w pododdziałach antyterrorystycznych Policji,
3) niezdolny do służby w pododdziałach antyterrorystycznych Policji.
Z kolei w § 13 ust. 1 Rozporządzenia enumeratywnie wymieniono pojęcia i ustalono kryteria ich zastosowania dla określenia stopnia przydatności funkcjonariusza do pełnienia służby w danej formacji. Zgodnie z tym przepisem orzeczenie komisji lekarskiej powinno zawierać:
1) określenie "zdolny do służby" – jeżeli po przeprowadzeniu podstawowego badania lekarskiego oraz ewentualnych badań specjalistycznych i dodatkowych nie stwierdzono żadnych schorzeń;
2) określenie "trwale niezdolny do pełnienia służby na zajmowanym stanowisku" – jeżeli w stanie zdrowia badanego stwierdzono schorzenia, które zmniejszają jego sprawność fizyczną lub psychiczną i nie pozwalają na pełnienie służby na zajmowanym stanowisku, jednak schorzenia te nie stanowią przeszkody do dalszego pełnienia służby na innym stanowisku; w takim przypadku komisja lekarska określa, jakie warunki służby są przeciwwskazane dla badanego;
3) określenie "czasowo niezdolny do pełnienia służby na zajmowanym stanowisku" – jeżeli w stanie zdrowia badanego stwierdzono schorzenia, które czasowo zmniejszają jego sprawność fizyczną lub psychiczną, ale które mogą rokować poprawę jego stanu zdrowia i odzyskanie pełnej sprawności i zdolności do służby na zajmowanym stanowisku; przy określaniu powyższego komisja wyznacza termin powtórnego badania i wydania ostatecznego orzeczenia o zdolności badanego do służby na zajmowanym stanowisku;
4) określenie "zdolny do pełnienia służby na zajmowanym stanowisku" – jeżeli w stanie zdrowia badanego stwierdzono pewne schorzenia, które zmniejszają wprawdzie zdolność fizyczną lub psychiczną, ale nie są przeszkodą do pełnienia służby na zajmowanym stanowisku;
5) określenie "całkowicie niezdolny do służby" – jeżeli w stanie zdrowia badanego stwierdzono schorzenia, które nie pozwalają na pełnienie służby.
Z kategorycznego brzmienia cytowanego przepisu można wysnuć wniosek, że innych sformułowań w orzeczeniu o zdolności do służby, niż wymienione w § 13 ust. 1 pkt 1–5 Rozporządzenia, komisja lekarska zamieszczać nie może (por. wyrok WSA z 03.10.2013 r., IV SA/Po 510/13, CBOSA). Orzeczenie komisji lekarskiej powinno również zawierać wyszczególnienie wszystkich schorzeń i ułomności fizycznych lub psychicznych, w tym również tych, które nie obniżają zdolności do służby, w tym do służby kandydackiej. Rozpoznania pisze się w języku polskim według terminologii klinicznej, z uwzględnieniem lokalizacji i stopnia nasilenia oraz powołaniem się na paragrafy i punkty wykazu (§ 13 ust. 2 Rozporządzenia).
Tymczasem w obu wydanych w sprawie orzeczeniach komisje lekarskie uznały Skarżącego za "niezdolnego do służby". Zatem nie określono w nich stopnia zdolności do służby zgodnie z terminologią ustaloną w § 13 ust. 1 Rozporządzenia, co z kolei rodzi uzasadnioną wątpliwość, czy w przypadku Skarżącego należy mówić o "całkowitej" niezdolności do służby (por. § 13 ust. 1 pkt 5), czyli, innymi słowy, o niezdolności "trwałej" (por. wyrok NSA z 04.12.2009 r., I OSK 563/09, CBOSA).
Zgodnie z treścią § 23 pkt 1 Rozporządzenia orzeczenia komisji lekarskich, które ustalają trwałą niezdolność do służby, powinny być szczegółowo uzasadnione.
W ocenie Sądu żadne z orzeczeń wydanych w niniejszej sprawie nie zawiera uzasadnienia, które spełniałoby wymagań powołanego wyżej przepisu. Orzeczenie Wojewódzkiej Komisji Lekarskiej w ogóle nie zawiera uzasadnienia, mimo iż – trzymając się wzoru ustalonego przez prawodawcę w Załączniku nr 3 do Rozporządzenia – można je było pomieścić w punkcie 8 ("Uwagi"). Również orzeczenie Okręgowej Komisji Lekarskiej nie odpowiada wymogom z § 23 Rozporządzenia. Organ odwoławczy uzasadniając swe orzeczenie, poza zwięzłym przedstawieniem stanu faktycznego sprawy, wskazał bowiem jedynie, że rozległy tatuaż na [...] czyni Kandydata niezdolnym do służby "zgodnie z §2 p.4 zał. nr 1" Rozporządzenia. Natomiast w żaden sposób nie wyjaśnił, dlaczego.
Takie wyjaśnienie było zaś niezbędne, gdyż brak podstaw do uznania, że sam fakt posiadania tatuażu czynni kandydata niezdolnym do służby w każdym przypadku. Przeciwnie, w załączonym do Rozporządzenia wykazie schorzeń i ułomności (Załącznik nr 2), w Dziale II ("Skóra, tkanka podskórna i węzły chłonne"), w rubryce poświęconej tatuażom (§ 2 pkt 4), przy kandydatach do służby oraz na policjantów w służbie kandydackiej (kolumny 4 oraz 5 tabeli) figurują obie kategorie opisane w § 10 ust. 1 Rozporządzenia, tj. (w kolejności) "Z" i "N". Oznacza to, że w zależności od konkretnych okoliczności – których w Rozporządzeniu w żaden sposób nie dookreślono – kandydat posiadający tatuaże może zostać uznany za zdolnego ("Z") albo niezdolnego ("N") do służby. Zważywszy zaś, że w odniesieniu do kandydatów i policjantów pododdziałów antyterrorystycznych Policji (kolumna 11 tabeli) kolejność wskazanych przez prawodawcę kategorii jest odwrotna (najpierw "N", a następnie "Z"), należy uznać, że owa kolejność wskazań odzwierciedla relację: "zasada – wyjątek", co oznacza, iż w przypadku kandydatów "zwykłych" (nie-antyterrorystów) posiadanie tatuażu, co do zasady, nie stanowi przeszkody w orzeczeniu zdolności do służby, zaś orzeczenie przeciwne ("niezdolny") winno być traktowane jako wyjątek.
Takie rozumowanie znajduje potwierdzenie, przynajmniej pośrednio, w analizie pozostałych kolumn rubryki "Tatuaże" (kolumny 6–10, gdzie została wskazana tylko kategoria "A"), z których wynika, iż w przypadku funkcjonariusza w służbie czynnej posiadanie tatuażu nigdy nie może stanowić podstawy do orzeczenia niezdolności do służby. Od razu należy jednak podkreślić, że w określonych przypadkach eksponowanie tatuażu przez funkcjonariusza Policji może narazić jego na odpowiedzialność dyscyplinarną. Jak bowiem głosi pkt 2 ppkt 6 "Regulaminu musztry w Policji" (zwanego dalej "Regulaminem"), stanowiącego załącznik do Zarządzenia Komendanta Głównego Policji z dnia 01 marca 2013 r. w sprawie regulaminu musztry w Policji (Dz. Urz. Komendy Głównej Policji z 2013 r. poz. 18): "Umundurowanemu policjantowi zabrania się noszenia lub eksponowania elementów naruszających powagę munduru, w szczególności: (...) widocznego tatuażu; (...)".
W interesie Policji leży niewątpliwie niedopuszczanie do służby kandydatów, którzy, z uwagi na ich stwierdzone cechy lub właściwości, nie byliby w stanie prawidłowo wywiązywać się z obowiązków spoczywających na funkcjonariuszach w służbie czynnej, w tym w zakresie dbałości o społeczny wizerunek Policji oraz własny schludny wygląd (por. pierwsze zdanie Regulaminu: "Policjant w każdej sytuacji: (1) powinien mieć na uwadze dbałość o społeczny wizerunek Policji; (2) jest obowiązany przestrzegać zasad etyki zawodowej policjanta, w tym zasad poprawnego zachowania, kultury osobistej i kultury języka, oraz dbać o schludny wygląd."). Odnosząc te uwagi do kandydatów z tatuażami należy stwierdzić, że za uznaniem takiego kandydata za niezdolnego do służby (kategoria "N") może więc przemawiać nie tyle fakt rozległości posiadanego przezeń tatuażu, ile okoliczność, iż byłby on widoczny w umundurowaniu (czego zabrania cytowany wcześniej pkt 2 ppkt 6 Regulaminu).
W niniejszej sprawie komisje lekarskie obu instancji nie wykazały, aby taka okoliczność zachodziła w przypadku Kandydata. Jedynie ubocznie należy zauważyć – w nawiązaniu do argumentów odpowiedzi na skargę – że z rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 20 maja 2009 r. w sprawie umundurowania policjantów (Dz.U. Nr 90, poz. 738 z późn. zm.) nie wynika, aby określone tymi przepisami umundurowanie jakiejkolwiek formacji policyjnej, w którymkolwiek z wariantów ubioru (a więc nawet w przypadku ubioru letniego lub ćwiczebnego), pozwalało na odsłonięcie torsu lub pleców policjanta. Organy orzekające nie wskazały także na inne okoliczności, które ewentualnie uzasadniałyby odmowę uznania Skarżącego za osobę zdolną do służby. Samo zaś powołanie się w treści orzeczeń obu instancji na § 2 pkt 4 (Działu II) Załącznika nr 2 do Rozporządzenia jawi się jako dalece niewystarczające i nadające tym orzeczeniom cechy rozstrzygnięć arbitralnych, skoro – jak to wyżej wywiedziono – w świetle tego przepisu posiadanie tatuażu nie stanowi, co do zasady, przeszkody w uznaniu kandydata za zdolnego do służby.
Brak należytego uzasadnienia kontrolowanych orzeczeń jest tym bardziej rażący, jeśli się zważy, że orzeczona wobec Skarżącego niezdolność do służby w Policji w istocie zamyka jemu dostęp do służby publicznej, gwarantowany w art. 60 Konstytucji RP na jednakowych zasadach wszystkim obywatelom polskim korzystającym z pełni praw publicznych. Ponadto arbitralna odmowa przyjęcia do służby w Policji w związku z orzeczoną w sposób niedostatecznie umotywowany niezdolnością Kandydata do tej służby musi być postrzegana jako godząca w konstytucyjną wolność wyboru i wykonywania zawodu (art. 65 ust. 1 Konstytucji RP).
Mając wszystko to na uwadze Sąd, na podstawie art. 145 § 1 pkt 1 lit. c p.p.s.a., orzekł jak w sentencji wyroku.
W przedmiocie wykonalności (art. 152 p.p.s.a.) nie orzeczono, z uwagi na to, iż zaskarżone orzeczenie, jako decyzja odmowna, nie podlega wykonaniu.
Rozpoznając ponownie sprawę komisja lekarska uwzględni powyższe uwagi i oceny prawne, i w ich świetle raz jeszcze oceni rzeczywisty wpływ tatuaży posiadanych przez Skarżącego na jego zdolność do służby w Policji, a podjęte rozstrzygnięcie należycie uzasadni.
