III SA/Wa 1047/13

Uzasadnienie

Prezes Zarządu Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych decyzją z dnia [...] września 2012 r. określił T. sp. z o.o. z siedzibą w N. (dalej jako: "Skarżąca") wysokość zobowiązania z tytułu wpłat na Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych w związku z niezgodnym z ustawą wykorzystaniem i nieterminowym przekazaniem środków zakładowego funduszu rehabilitacji osób niepełnosprawnych za luty 2012 r.

W uzasadnieniu wskazał, iż w dniu 6 marca 2012 r. do PFRON wpłynęły akta kontroli podatkowej przeprowadzonej przez Urząd Skarbowy w B. u Skarżącej w zakresie prawidłowości gromadzenia i wydatkowania środków zakładowego funduszu rehabilitacji osób niepełnosprawnych w latach 2007-2010. Na podstawie przeprowadzonego postępowania i zgromadzonych dowodów organ I instancji uznał, iż istniały nieprawidłowości w wydatkowaniu środków zakładowego funduszu rehabilitacji osób niepełnosprawnych w ramach indywidualnych programów rehabilitacji. Wobec powyższego stwierdził, iż pracodawca naruszył zapis art. 33 ust. 4 ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz. U. z 2012 r. Nr 127, poz. 721 ze zm., dalej jako: "ustawa o rehabilitacji") i należało w stosunku do niego zastosować przepis art. 33 ust.4a ustawy o rehabilitacji przewidujący nałożenie na pracodawcę sankcji w związku z niezgodnym z ustawą wykorzystaniem środków zakładowego funduszu rehabilitacji.

Od powyższej decyzji Skarżąca złożyła odwołanie, w którym wniosła o uchylenie w części zaskarżonej decyzji organu I instancji i przekazanie sprawy do ponownego rozpatrzenia przez organ I instancji.

Zaskarżonej decyzji zarzuciła naruszenie:

- przepisu § 2 ust. 1 pkt. 12 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 31 grudnia 1998 r. w sprawie zakładowego funduszu rehabilitacji osób niepełnosprawnych (Dz. U. z 1999r. Nr 3 poz. 22 ze zm.) przez jego błędną interpretację prowadzącą do niezasadnego uznania, że zakup notebooka i zestawu komputerowego wraz z oprogramowaniem, nie będzie prowadzić do zmniejszenia ograniczeń zawodowych osób niepełnosprawnych,

- przepisu § 6 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej w sprawie zakładowego funduszu rehabilitacji osób niepełnosprawnych przez jego błędną interpretację prowadzącą do uznania, że ocena zasadności wydatku dokonanego w celu realizacji Indywidualnego Programu Rehabilitacji zmniejsza ograniczenia zawodowe osoby niepełnosprawnej należy do kompetencji organu administracji a nie komisji rehabilitacyjnej,

- zasad postępowania, poprzez dokonanie nieprawidłowej oceny materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie oraz przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów. Zdaniem Skarżącej, organ orzekający w sprawie nie posiada wiedzy specjalistycznej, niezbędnej do orzekania w przedmiocie zmniejszenia ograniczeń zawodowych. Wiedzę taką posiadają uprawnione jednostki opracowujące w tym zakresie indywidualny program rehabilitacji.

- zasad sporządzania uzasadnienia decyzji, zwłaszcza wyjaśnienie podstawy faktycznej, które jest niepełne i lakoniczne.

W odwołaniu Skarżąca wskazała, iż indywidualne programy rehabilitacji zawierają uzasadnienia wydatków, których organ I instancji nie wziął pod uwagę. W ocenie Skarżącej doposażenie stanowiska pracy dla J. B. (ze schorzeniem narządu słuchu) umożliwiło mu szybsze wyrażanie stanowiska oraz kontakt z osobami trzecimi, chociażby za pomocą maila. Według Skarżącej, niezbędne było dla D. J.(dysfunkcja kończyny dolnej prawej) kupienie nowoczesnego zestawu komputerowego, składającego się z większego monitora, który umożliwia ograniczenie czasu pracy w pozycji wymuszonej, zakup drukarki natomiast jak w najmniejszy sposób wymuszał przemieszczanie się w trakcie wykonywania pracy. W indywidualnym programie rehabilitacji wskazano, iż dużym utrudnieniem w wykonywaniu pracy jest brak wyposażenia w sprzęt ułatwiający przemieszczanie się pomiędzy poszczególnymi urządzeniami zestawu komputerowego. Zdaniem Skarżącej, doposażenie stanowisk pracy w sprzęt komputerowy, zniosło ograniczenia komunikacyjne, co było zaleceniem medycznym.

Decyzją z dnia [...] marca 2013 r. Minister Pracy i Polityki Społecznej utrzymał w mocy zaskarżoną decyzję organu pierwszej instancji. W uzasadnieniu stwierdził, iż decyzja organu I instancji jest prawidłowa i nie ma podstaw do jej uchylenia. Wskazał, iż nie można uznać nowoczesnego komputera przenośnego wraz z oprogramowaniem dla J. B. oraz zakupu zestawu komputerowego z oprogramowaniem, zakup monitora LCD dla D. J. za wydatki, które mogą być poniesione na podstawie przepisów rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej w sprawie zakładowego funduszu rehabilitacji osób niepełnosprawnych.

W ocenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej, poniesione wydatki nie przyczyniają się do zmniejszenia ograniczeń zawodowych wynikających z niepełnosprawności pracowników, dla których zostały dokonane. Wskazał, iż do podstawowych obowiązków pracodawcy należy zapewnienie właściwego oprzyrządowania stanowiska pracy w narzędzia służące wykonywaniu obowiązków pracowniczych na danym stanowisku. W konsekwencji organ odwoławczy uznał, iż wydatki poniesione na wyżej wskazany cel powinny być sfinansowane ze środków własnych pracodawcy. Według Organu, nie można uznać, iż cel wskazany w w/w rozporządzeniu (zmniejszenie ograniczeń zawodowych) został spełniony poprzez zakup ww. sprzętu komputerowego z oprogramowaniem. Zdaniem Organu, w swoich wyjaśnieniach Skarżąca nie dostrzega różnicy pomiędzy zmniejszaniem ograniczeń, które wynikają z niepełnosprawności pracownika a modernizacją, czy też zwiększaniem komfortu i wydajności pracy.

Organ odwoławczy zakwestionował argumentację Skarżącej iż doposażenie stanowisk pracy w sprzęt komputerowy zniosło "ograniczenia komunikacyjne", ponieważ zdaniem Ministra Pracy i Polityki Społecznej trudno dociec jakie bariery Skarżąca miała na myśli - czy były to bariery architektoniczne, czy bariery w komunikowaniu się.

Zdaniem Organu, w przypadku D. J. z dysfunkcją narządu ruchu, z pewnością nie były to bariery w komunikowaniu się, przez które rozumie się ograniczenia uniemożliwiające lub utrudniające osobie niepełnosprawnej swobodne porozumiewanie się lub przekazywanie informacji. Likwidacja tej bariery powoduje umożliwienie osobom niepełnosprawnym sprawniejsze i bardziej swobodne porozumiewanie się oraz przekazywanie informacji. Możliwe, iż Skarżąca miała na myśli bariery architektoniczne, przez które rozumie się fizyczne przeszkody ograniczające dostęp osób niepełnosprawnych do możliwości korzystania z miejsc, obiektów budowlanych, budynków i lokali, dróg, chodników i dojść, mebli i sprzętów dostępnych dla osób sprawnych. Organ nie uznał zakupu sprzętu komputerowego wraz z drukarką i monitorem za likwidację barier architektonicznych.

W ocenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej, jeśli nawet podchodzenie do drukarki przez D. J. było uciążliwe to pracodawca mógł tak zorganizować jej miejsce pracy aby drukarka stała bezpośrednio przy stanowisku jej pracy. Za nieuprawnione uznał stanowisko, że organ orzekający w sprawie nie posiada wiedzy specjalistycznej, niezbędnej do orzekania w przedmiocie zmniejszenia ograniczeń zawodowych. Jak również argumentację Skarżącej, iż wiedzę taką posiadają uprawnione jednostki opracowujące w tym zakresie indywidualny program rehabilitacji, a ocena zasadności wydatku dokonanego w celu realizacji indywidualnego programu rehabilitacji należy do kompetencji komisji rehabilitacyjnej a nie organu administracji.

Minister Pracy i Polityki Społecznej wskazał, iż organ administracji ma prawo dokonać oceny zgodności wydatku z przepisami prawa. Organ nie ocenia merytorycznie orzeczeń lekarskich a jedynie kwestionuje zasadność poniesienia wydatków w ramach indywidualnych programów rehabilitacji pod kosztem zmniejszenia ograniczeń zawodowych pracowników, a więc w granicach kompetencji przyznanych przez ustawodawcę.

Organ zwrócił uwagę na fakt, iż zgodnie z art. 49 ust.1 ustawy o rehabilitacji do wpłat, o których mowa w art. 33 ust. 4a, 4a1, 4c, stosuje się odpowiednio, z zastrzeżeniem ust. 5a-5d oraz art. 49a i art. 49b, przepisy ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749, dalej jako "O.p."), z tym że uprawnienia organów podatkowych określone w tej ustawie przysługują Prezesowi Zarządu Funduszu.

Zdaniem Ministra Pracy i Polityki Społecznej, oznacza to, że Prezes Zarządu Funduszu posiadał uprawnienia organów podatkowych określone w O.p. do prowadzenia postępowania w sprawie określenia wysokości zobowiązania z tytułu wpłat na Fundusz w związku z nieprawidłowościami w gromadzeniu i wydatkowaniu środków zakładowego funduszu rehabilitacji osób niepełnosprawnych (art. 33 ust. 4a w związku z art. 49 ust. 1 ustawy o rehabilitacji). Ponadto wydatkowanie przez pracodawcę prowadzącego zakład pracy chronionej środków zakładowego funduszu rehabilitacji osób niepełnosprawnych w ramach indywidualnych programów rehabilitacji winno się odbywać na podstawie tych programów jednakże indywidualne programy rehabilitacji winny być ustalane zgodnie z obowiązującymi w tym zakresie przepisami tj. ustawa o rehabilitacji oraz rozporządzeniem Ministra Pracy i Polityki Społecznej w sprawie zakładowego funduszu rehabilitacji osób niepełnosprawnych. Nie może więc komisja rehabilitacyjna decydować o poniesieniu wydatku z zakładowego funduszu rehabilitacji osób niepełnosprawnych bez uwzględnienia ww. przepisów.

W skardze na powyższą decyzję Skarżąca wniosła o jej uchylenie w części wraz z poprzedzającą ją decyzją organu pierwszej instancji oraz o zasądzenie kosztów postępowania.

Zaskarżonej decyzji zarzuciła naruszenie:

- § 2 ust. 1 pkt 12 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej w sprawie zakładowego funduszu rehabilitacji osób niepełnosprawnych poprzez jego błędną wykładnię prowadzącą do niezasadnego uznania, że dokonanie zakupu notebooka i zestawu komputerowego wraz z oprogramowaniami, nie będzie prowadzić do zmniejszenia ograniczeń zawodowych osób niepełnosprawnych, a tym samym naruszenie przepisów art. 121 i 122 O.p. poprzez niepodjęcie niezbędnych działań w celu wyjaśnienia stanu faktycznego sprawy, a przez to arbitralne zweryfikowanie przeznaczenia notebooka oraz zestawu komputerowego;

- § 6 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej w sprawie zakładowego funduszu rehabilitacji osób niepełnosprawnych poprzez jego błędną wykładnię prowadzącą do uznania, że ocena zasadności wydatku dokonanego w celu realizacji programu ustalonego przez komisję rehabilitacyjną i w konsekwencji ocena czy zastosowana metoda, na którą poniesiony został ten wydatek, zmniejsza ograniczenia zawodowe osoby niepełnosprawnej, należy do wyłącznej kompetencji organu administracji a nie komisji rehabilitacyjnej, i nie musi być dowodowo w żaden sposób uzasadniona - tzn. że opiera się na uznaniowości;

- art. 187 § 1, art. 191, art. 197, 198, 199 O.p. tzn. zasad postępowania, poprzez dokonanie nieprawidłowej oceny materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie oraz przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów, co w konsekwencji doprowadziło do przyjęcia błędnych ustaleń faktycznych, iż aby wyeliminować ograniczenia zawodowe, wynikające z niepełnosprawności pracowników, nie jest konieczny zakup notebooka i zestawu komputerowego wraz z oprzyrządowaniem. Zarzuciła, iż organ nieprawidłowo przyjął, iż przepis art. 94 pkt 2) kodeksu pracy nakłada na pracodawcę obowiązek zapewnienia komputerów prezesowi zarządu oraz głównej księgowej celem wykorzystania ich kwalifikacji oraz zapewnienia wysokiej wydajności pracy.

- art. 210 § 1 pkt 6 O.p. poprzez brak uzasadnienia faktycznego i prawnego co do uznania, że dokonanie zakupu notebooka nie prowadziło do zmniejszenia ograniczeń zawodowych osoby niepełnosprawnej J. B.

W uzasadnieniu Skarżąca wskazała, iż uzasadnienie decyzji Ministra Pracy i Polityki Społecznej, w zakresie wyjaśnienia podstawy faktycznej i prawnej decyzji, jest niepełne i lakoniczne, wobec czego nie może być uznane za wystarczające. W treści decyzji nie zostały wskazane jakiekolwiek motywy uznania przez organ II instancji, iż Indywidualny Programy Rehabilitacji sporządzony dla J. B. nie ma na celu zmniejszenia ograniczeń zawodowych. Poza tym, z treści uzasadnienia zaskarżonej decyzji wynika, iż Minister Pracy i Polityki Społecznej oparł się jedynie na stwierdzeniu Prezesa Zarządu Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych, iż "zakup sprzętu komputerowego dla pani D. J. oraz J. B. nie ma związku z istniejącą niepełnosprawnością." nie próbując nawet merytorycznie podważyć treści Indywidualnych Programów Rehabilitacji. Nadto, poza ogólnym stwierdzeniem, iż powyższe komputery musiałby również zostać zakupione dla osób pełnosprawnych na tym stanowisku, organ w ogóle nie uzasadnił takiego stanu rzeczy.

Według Skarżącej, w świetle zasad doświadczenia życiowego oraz logiki, nie mówiąc już o obowiązujących przepisach prawa, nie sposób przyjąć, iż prezes spółki oraz księgowa zawsze muszą posiadać komputery i że są one niezbędne przy wykonywaniu przez nich pracy. Skarżąca podniosła, iż organ II instancji nie wskazał również przepisu, z którego wywodzi twierdzenia, iż prezes zarządu oraz główna księgowa muszą posiadać komputery. Zaznaczyła, iż obowiązku takiego nie nakłada przepis art. 94 pkt 2) kodeksu pracy.

Zdaniem Skarżącej, Minister Pracy i Polityki Społecznej w ogóle nie wziął pod uwagę twierdzeń Skarżącej, iż zakup komputerów wskazanym osobom miał na celu jedynie zmniejszenie ich ograniczeń zawodowych, a nie "modernizacje, czy też zwiększenie komfortu i wydajności pracy" zwłaszcza, iż nie wskazano na czym miałoby to polegać. Podniosła, że zasadność poniesienia wydatku musi wynikać wprost z indywidualnego Programu Rehabilitacji i być uzasadniona spodziewanym zmniejszeniem lub wyeliminowaniem ograniczeń zawodowych wynikających z niepełnosprawności pracownika, dla którego program został opracowany.

Skarżąca zaznaczyła, iż w przedmiotowej sprawie Indywidualne Programy Rehabilitacji dla J. B. i D. J. zawierają uzasadnienia takich wydatków, jednakże organ II instancji w ogóle nie wziął ich pod uwagę. Poza tym, z zawartych w Indywidualnym Programie Rehabilitacji dla D. J. ustaleń wynika, że pracownikowi, ze względu na rodzaj niepełnosprawności w postaci dysfunkcji narządu ruchu, trudno jest wykonywać niektóre czynności, a dużym utrudnieniem w wykonywaniu pracy jest brak wyposażenia w sprzęt ułatwiający przemieszczanie się pomiędzy poszczególnymi urządzeniami z zestawu komputerowego, a przez to praca wykonywana jest w wymuszonej pozycji ciała. W związku z tym stanowisko pracy wymagało przystosowania w postaci zniesienia ograniczeń komunikacyjnych.

W ocenie Skarżącej, nie sposób przyjąć twierdzeń Ministra Pracy i Polityki Społecznej, iż jedynie bariery architektoniczne stanowią fizyczne przeszkody ograniczające dostęp osób niepełnosprawnych do możliwości korzystania z miejsc czy obiektów dostępnych dla osób sprawnych i jedynie takie inwestycje mogłyby zostać zrealizowane w stosunku do D. J.. Powyższe rozumowanie jest sprzeczne z zasadami logiki oraz ekonomii, bowiem jaki sens miałoby wydatkowanie o wiele większych kwot pieniężnych na umożliwienie poruszania się osobie niepełnosprawnej, której już samo wstawanie i siadanie, nie mówiąc o chodzeniu, sprawia duży ból, w sytuacji, gdy wystarczy tak zorganizować jej stanowisko pracy, aby nie musiała wykonywać tych czynności. Ponadto wówczas wydajność takiego pracownika uległaby zmniejszeniu, bowiem większość czasu musiałby on przeznaczyć na pokonywanie odcinka od komputera do drukarki, co jest sprzeczne z treścią przepisu art. 94 pkt 2) kodeksu pracy, który organ II instancji sam przytacza w treści zaskarżonej decyzji.

Skarżąca podkreśliła, iż doposażenie stanowisk pracy w sprzęt znoszący ograniczenia komunikacyjne stanowi konsekwencję zaleceń medycznych związanych z rodzajem niepełnosprawności pracownika. W ocenie Skarżącej, niezrozumiałe jest negowanie przez organ II instancji określonego stanu rzeczy, bez jakiegokolwiek sprawdzenia stanowisk pracy.

Skarżąca podniosła ponadto, iż z treści rozporządzenia w sprawie zakładowego funduszu rehabilitacji osób niepełnosprawnych wynika, iż kryterium, którym na gruncie tej regulacji operuje prawodawca odnośnie wyboru działań finansujących koszty realizacji programów rehabilitacji, stanowi zatem wyłącznie cel, któremu mają te działania służyć, a mianowicie zmniejszanie ograniczeń zawodowych wynikających z rodzaju i stopnia niepełnosprawności. W związku z powyższym, brak jest podstaw, aby w okolicznościach stanu przedmiotowej sprawy podważać finansowanie z zakładowego funduszu rehabilitacji osób niepełnosprawnych zakupu notebooka i zestawu komputerowego, w sytuacji, gdy będzie miał on na celu zmniejszenie ograniczeń zawodowych wynikających z rodzaju i stopni i niepełnosprawności pracownika.

W odpowiedzi na skargę Minister Pracy i Polityki Społecznej wniósł o jej oddalenie podtrzymując stanowisko zawarte w zaskarżonej decyzji.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie zaważył, co następuje.

Skarga nie zasługuje na uwzględnienie.

Zgodnie z art. 1 ustawy z 25 lipca 2002 r. – Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. Nr 153, poz. 1269 ze zm.), Sąd sprawuje wymiar sprawiedliwości przez kontrolę działalności administracji publicznej pod względem zgodności z prawem (legalności). Kontrola sądów administracyjnych ogranicza się zatem do zbadania, czy organy administracji w toku rozpoznawanej sprawy nie naruszyły prawa w sposób przewidziany w przepisach art. 145 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. z 2012 r. poz. 270 ze. zm. - dalej: "p.p.s.a.").

W sprawie niniejszej warto na wstępie wskazać, że na proces stosowania prawa składa się szereg etapów i elementów. I tak, w pierwszej kolejności organ stosujący prawo powinien zidentyfikować odpowiednią normę prawa materialnego, której zastosowanie może wchodzić w rachubę w odniesieniu do rozpatrywanej sprawy. Następnie poprzez dokonanie wykładni tej normy, winien zrekonstruować jej treść i w oparciu o wynikające stąd wnioski, ustalić fakty konieczne z punktu widzenia zastosowania tej normy. Ustalenie tych faktów winno nastąpić według reguł prawa procesowego, a zwłaszcza tych reguł, które dotyczą postępowania dowodowego. Końcowym etapem jest dokonanie subsumcji, czyli przyporządkowanie ustalonego stanu faktycznego do hipotezy normy prawa materialnego. Rolą sądu pierwszej instancji jest kontrola prawidłowości tego działania, z uwzględnieniem przepisów art. 134 i art. 145 p.p.s.a.

Sąd, w składzie orzekającym w rozpoznawanej sprawie, nie znalazł podstaw do stwierdzenia, że zaskarżona decyzja została wydana z naruszeniem przepisów prawa materialnego w stopniu mającym wpływ na wynik sprawy lub naruszeniem przepisów postępowania w stopniu mogącym mieć istotny wpływ na rozstrzygnięcie. Nie dopatrzył się też naruszenia prawa dającego podstawę do wznowienia postępowania administracyjnego lub wystąpienia przesłanek pozwalających na stwierdzenie nieważności zaskarżonych decyzji.

Zdaniem Sądu, organy ustaliły okoliczności faktyczne sprawy w sposób wystarczający do wydania zaskarżonych decyzji. Dokonały prawidłowej, w granicach art. 191 O.p. Prawidłowo zastosowały obowiązujące przepisy prawa materialnego, w tym art. 33 ust. 4a pkt 2 ustawy o rehabilitacji. Sąd podziela stanowisko organów, iż w świetle oceny zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, prawidłowym jest wniosek, że nie może uznać zakupu komputera przenośnego wraz z oprogramowaniem dla J. B. oraz zakupu zestawu komputerowego z oprogramowaniem, zakup monitora LCD dla D. J. za wydatki, które mogą być poniesione na podstawie rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 19 grudnia 2007 r. w sprawie zakładowego funduszu rehabilitacji osób niepełnosprawnych.

W tym miejscu wskazać należy ramy prawne niniejszej sprawy. Zgodnie z art. 49 ust. 1 ustawy o rehabilitacji, w sprawie niniejszej znajdują zastosowanie przepisy Ordynacji podatkowej. Z art. 33 ust. 3 ustawy o rehabilitacji wynika natomiast, że pracodawca prowadzący zakład pracy chronionej obowiązany jest do prowadzenia rachunku bankowego środków ZFRON (pkt 2) i przekazywania środków tego funduszu na jego rachunek bankowy (pkt 3).

Z treści art. 33 ust. 4 ustawy o rehabilitacji wynika, że środki funduszu rehabilitacji są przeznaczane na finansowanie rehabilitacji zawodowej, społecznej i leczniczej, w tym na indywidualne programy rehabilitacji osób niepełnosprawnych opracowywane przez powołane przez pracodawców komisje rehabilitacyjne oraz ubezpieczenie osób niepełnosprawnych, zgodnie z zakładowym regulaminem wykorzystania tych środków.

Zgodnie zaś z art. 33 ust. 4a pkt 2 tej ustawy, w przypadku niezgodnego z ust. 4 przeznaczenia środków ZFRON, pracodawca jest obowiązany do dokonania wpłaty w wysokości 30% tych środków na Fundusz w terminie do 20 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym nastąpiło ujawnienie niezgodnego z ustawą przeznaczenia środków funduszu rehabilitacji, a także niedotrzymanie terminu, o którym mowa w ust. 3 pkt 3.

Sąd zauważa, iż w ramach indywidualnych programów rehabilitacji mogą zostać sfinansowane koszty mające na celu zmniejszenie ograniczeń zawodowych wynikających z rodzaju i stopnia niepełnosprawności pracownika objętego programem (§ 2 ust. 1 pkt 12 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 19 grudnia 2007 r.). W § 6 rozporządzenia z dnia 19 grudnia 2007 r. w sprawie zakładowego funduszu rehabilitacji osób niepełnosprawnych postanowiono, że warunkiem wykorzystania środków funduszu rehabilitacji na wydatki, o których mowa w § 2 ust. 1 pkt 12 jest opracowanie programu rehabilitacji. Zasadność poniesienia wydatku musi być uzasadniona spodziewanym zmniejszeniem lub wyeliminowaniem ograniczeń zawodowych wynikających z niepełnosprawności pracownika, dla którego program został opracowany.

Przedmiotowe w sprawie wydatki zostały zrealizowane w ramach Indywidualnego Programu Rehabilitacji opracowanego dla niepełnosprawnych pracowników J. B. oraz D. J.. Z Indywidualnego Programu Rehabilitacji wynikało, że J. B. - prezes zarządu jest osobą niepełnosprawną z lekkim stopniem niepełnosprawności narządu słuchu, natomiast D. J. - główna księgowa jest osobą niepełnosprawną z dysfunkcją kończyny dolnej prawe.

W skardze uzasadniając celowość wydatków wskazano, iż zmniejszenie ograniczeń zawodowych prezesa zarządu nastąpiło przede wszystkim poprzez ułatwienie intensywnych kontaktów z kontrahentami, dostawcami i pracownikami, zarówno podczas częstych wyjazdów, jak i spotkań w gabinecie. Doposażenie stanowiska pracy w nowoczesny przenośny komputer wraz oprogramowaniem, umożliwiło J. B. szybsze wyrażenie swojego stanowiska oraz kontakt z osobami trzecimi, chociażby za pomocą maila. Odwołano się do informacji zawartych na s. 3 i 4 Indywidualnego Programu Rehabilitacji zawierających szczegółowe uzasadnienie zakupu notebooka wraz z oprogramowaniem dla J. B..

W przypadku drugiej z kolei osoby wskazano, iż zmniejszenie ograniczeń zawodowych głównej księgowej nastąpiło przede wszystkim poprzez ograniczenie czas pracy w pozycji wymuszonej i dodatkowo wymagającej natężenia wzroku. Zdaniem Skarżącej, ograniczenia ruchowe D. J. zmuszały do kupna zestawu komputerowego, w tym również drukarki, który będzie mógł być umiejscowiony w taki sposób, aby w jak najmniejszy stopniu wymuszał przemieszczanie się D. J. w trakcie wykonywania pracy. Dotychczasowy komputer zmuszał pracownika do wstawania podczas: włączania, restartowania i wyłączania komputera oraz drukowania i korzystania ze stacji dysków. Zakup zestawu komputerowego miał na celu właśnie dostosowanie stanowiska pracy do potrzeb wynikających z rodzaju i stopnia niepełnosprawności. Poza tym, z zawartych w Indywidualnym Programie Rehabilitacji ustaleń wynika, że pracownikowi, ze względu na rodzaj niepełnosprawności w postaci dysfunkcji narządu ruchu, trudno jest wykonywać niektóre czynności, a dużym utrudnieniem w wykonywaniu pracy jest brak wyposażenia w sprzęt ułatwiający przemieszczanie się pomiędzy poszczególnymi urządzeniami z zestawu komputerowego, a przez to praca wykonywana jest w wymuszonej pozycji ciała. W związku z tym stanowisko pracy wymagało przystosowania w postaci zniesienia ograniczeń komunikacyjnych.

Przedstawiając powyższe zdaniem Sądu w sprawie nie doszło do naruszenia § 2 ust. 1 pkt 12 rozporządzenia w sprawie zakładowego funduszu rehabilitacji osób niepełnosprawnych. Organ orzekający w sprawie nie stwierdził, że co do zasady, przepisy nie pozwalają na sfinansowanie, w ramach Indywidualnego Programu Rehabilitacji zakupu zestawu komputerowego wraz z wyposażeniem.

W ocenie Sądu, organ orzekający prawidłowo ustalił, że brak jest związku przyczynowego pomiędzy poniesionym wydatkiem, a zmniejszeniem ograniczeń zawodowych pracownika niepełnosprawnego, objętego Indywidualnym Programem Rehabilitacyjnym. Zauważyć należy, że wymienione w Indywidualnych Programach Rehabilitacyjnych wyposażenie komputerowe stanowi raczej wyposażenie standardowe, przewidziane dla tego sprzętu.

Trudno uznać, iż w przypadku J. B. - posiadającego niepełnosprawność w postaci schorzenia narządu słuchu (niedosłuch), jak i w przypadku D. J., której przyczyną niepełnosprawności jest schorzenie narząd ruchu (dysfunkcja kończyny dolnej prawnej skróconej o 6 cm i używanie aparatu stabilizującego ze względu na brak kości strzałkowej z paluchem), zakup komputera wraz z oprogramowaniem, zakup monitora LCD oraz drukarki za eliminowanie ograniczeń zawodowych wynikających z niepełnosprawności pracownika.

Słusznie w ocenie Sądu organ wywiódł, że indywidualny program rehabilitacji może służyć wyposażeniu miejsca pracy, ale jedynie w takim stopniu, w jakim stanowi on zmniejszenie lub wyeliminowanie ograniczeń zawodowych pracownika.

W przedmiotowej sprawie fakt eliminowania ograniczeń zawodowych wynikających z rodzaju i stopnia niepełnosprawności pracownika poprzez zakup sprzętu komputerowego a zmniejszeniem ograniczeń zawodowych wynikających z niepełnosprawności pracownika z niepełnosprawnością narządu ruchu i słuchu nie ma związku.

Zasadnie organ zwrócił uwagę, że Skarżąca w swoich wyjaśnieniach nie dostrzega różnicy pomiędzy zmniejszaniem ograniczeń, które wynikają z niepełnosprawności pracownika a modernizacją, czy też zwiększaniem komfortu i wydajności pracy.

Sąd zgadza się ze stanowiskiem Skarżącej, że doposażenie stanowiska pracy w nowoczesny przenośny komputer wraz oprogramowaniem, umożliwiło J.B. szybsze wyrażenie swojego stanowiska oraz kontakt z osobami trzecimi, chociażby za pomocą maila. Ułatwiło również kontakty z kontrahentami, dostawcami i pracownikami, zarówno podczas częstych wyjazdów, jak i spotkań w gabinecie. W ocenie Sądu, nastąpiło ewidentne zwiększanie komfortu i wydajności pracy prezesa zarządu Skarżącej, co nie jest tożsame ze zmniejszaniem ograniczeń, które wynikają z niepełnosprawności pracownika.

Wskazać należy również, iż organ prawidłowo zauważył, iż nie można uznać zakupu sprzętu komputerowego wraz z drukarką i monitorem za likwidację barier architektonicznych, jeśli nawet podchodzenie do drukarki przez D. J. było uciążliwe, to pracodawca mógł tak zorganizować jej miejsce pracy aby drukarka stała bezpośrednio przy stanowisku pracy głównej księgowej.

Dodatkowo należy stwierdzić, że - jak słusznie wskazał organ - wyposażenie stanowiska pracy w sprzęt niezbędny do wykonywania czynności zawodowych na danym stanowisku jest podstawowym obowiązkiem pracodawcy. Zakup ten jest warunkiem niezbędnym do wykonywania pracy na stanowisku prezesa zarządu i głównej księgowej bez względu czy chodzi o osobę pełnosprawną czy niepełnosprawną. Brak jest zatem podstaw do uznania, że stanowi on koszt dostosowania stanowiska pracy do potrzeb wynikających z rodzaju i stopnia niepełnosprawności. Indywidualne programy rehabilitacji osób niepełnosprawnych, których cel został jasno zdefiniowany w przepisach, nie mogą stanowić pretekstu do dokonywania w firmie inwestycji związanych z zakupem nowych urządzeń stanowiących wyposażenie stanowiska pracy, do jakich pracodawca jest zobowiązany. W związku z powyższym nie ma podstaw do obciążania rachunku zakładowego funduszu rehabilitacji osób niepełnosprawnych kwotą wydatkowaną na wyposażenie stanowiska pracy.

Sąd nie zgodził się również z zarzutem przekroczenia przez organ - nieposiadający fachowej wiedzy specjalistycznej - swobodnej oceny dowodów, jakoby poprzez odmowę dania wiarygodności opiniom dotyczącym zmniejszenia ograniczeń zawodowych, sporządzonym przez wyspecjalizowane osoby. Wyjaśnić trzeba, że organy nie oceniały merytorycznie orzeczeń lekarskich a jedynie kwestionowały zasadność poniesienia określonego wydatku w ramach indywidualnego programu rehabilitacji oraz pod kątem zmniejszenia ograniczeń zawodowych pracownika, a więc w granicach kompetencji przyznanych im przez ustawodawcę, m.in. na podstawie § 9 ust. 1 rozporządzenia w sprawie zakładowego funduszu rehabilitacji osób niepełnosprawnych. Organ nie jest związany opiniami specjalistów wchodzących w skład komisji rehabilitacyjnej, w zakresie oceny, czy określony wydatek przyczyni się do zmniejszenia ograniczeń zawodowych pracownika, a zatem czy może być dokonany z zakładowego funduszu rehabilitacji, gdyż orzekanie o tym jest jego kompetencją, a nie komisji rehabilitacyjnej. Nie ma więc żadnych podstaw, aby można było zarzucić organowi odwoławczemu naruszenie przepisu art. 187 § 1, art. 197 oraz art. 198 O.p.

Konkludując Sąd stwierdza, że wbrew twierdzeniom Skarżącej, działające w sprawie organy prawidłowo przeprowadził postępowanie wyjaśniające, ustaliły stan faktyczny i dokonały jego oceny z perspektywy mających zastosowanie przepisów prawa materialnego, przy czym ocena ta nie nosi znamion dowolności. Zaskarżone rozstrzygnięcie należało uznać za prawidłowe i nienaruszające prawa. Zarówno argumentacja skargi, jak i analiza akt sprawy nie ujawniła bowiem wad tego rodzaju, które mogłyby mieć wpływ na podjętą decyzję. Nie doszło do naruszenia przepisów prawa materialnego ani przepisów postępowania w stopniu uzasadniającym wyeliminowanie zaskarżonego orzeczenia z obrotu prawnego.

Z tych względów i na podstawie art. 151 p.p.s.a. Sąd orzekł jak w sentencji wyroku.