II OSK 1554/12

Uzasadnienie

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Olsztynie wyrokiem z dnia 27 marca 2012 r., sygn. akt II SA/Ol 47/12 po rozpoznaniu skargi K. D. i G. K. uchylił decyzję Wojewody W. z dnia [...] listopada 2011 r., Nr [...] w przedmiocie zmiany decyzji o pozwoleniu na budowę oraz poprzedzającą ją decyzję organu I instancji i orzekł, że zaskarżona decyzja nie podlega wykonaniu.

Wyrok został wydany w następujących okolicznościach sprawy:

Decyzją z dnia [...] czerwca 2011 r. wydaną przez Starostę S. po rozpatrzeniu wniosku K. D. i G. K. z dnia [...] kwietnia 2011 r. zatwierdzono projekt budowlany i udzielono pozwolenia na budowę budynku mieszkalnego jednorodzinnego według projektu typu "[...]" na działkach nr [...] i [...] położonych w obrębie [...], gmina S..

Wnioskiem z dnia [...] lipca 2011 r. inwestorzy wnieśli o zmianę decyzji pozwolenia na budowę wskazanego wyżej budynku w zakresie zamiany bezodpływowego zbiornika na ścieki na przydomową oczyszczalnię ścieków.

Decyzją z dnia [...] września 2011 r. organ odmówił zmiany decyzji o pozwoleniu na budowę z dnia [...] czerwca 2011 r. W uzasadnieniu podniesiono, że zgodnie z ustaleniami miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego Gminy S. w obrębach geodezyjnych Z., S., M., zatwierdzonego uchwałą nr [...] Rady Gminy w S. z dnia [...] czerwca 2008 r., teren, na którym zlokalizowana jest inwestycja, oznaczony jest symbolem 10MN i przeznaczony jest pod zabudowę mieszkalną jednorodzinną. Z ustaleń dotyczących zasad obsługi infrastruktury technicznej określonych w § 24 pkt 2 planu miejscowego wynika, że istnieje obowiązek odprowadzenia ścieków do oczyszczalni ścieków w S. poprzez system kanalizacji sanitarnej. Do czasu wybudowania zbiorczych systemów kanalizacji sanitarnej, tymczasowo zezwala się na gromadzenie ścieków w szczelnych zbiornikach bezodpływowych atestowanych i wywóz do oczyszczalni ścieków w S. Tym samym budowa i odprowadzenie ścieków do przydomowej oczyszczalni jest sprzeczna z ustaleniami miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego. Nadmieniono również, że osoba wykonująca projekt nie posiada uprawnień w specjalności sanitarnej, pozwalających na projektowanie przydomowych oczyszczalni ścieków.

Odwołanie od powyższej decyzji złożyli K. D. i G. K., wnosząc o ponowne rozpatrzenie sprawy i uwzględnienie ich stanowiska. W uzasadnieniu odwołujący podnieśli, że w przepisach miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego nie ma zapisów, z których wynika zakaz budowania przydomowych oczyszczalni ścieków. Tym samym, co nie jest zabronione, jest dozwolone. Jedyny zakaz dotyczący ścieków, który występuje w przedmiotowym planie znajduje się w § 12 ust. 3 pkt 5 i dotyczy zakazu odprowadzenia nieoczyszczonych ścieków do wód powierzchniowych i do ziemi. Inwestorzy zaznaczyli, że planowana przez nich przydomowa oczyszczalnia ścieków jest wysokiej klasy i spełnia przepisy ustawy Prawo ochrony środowiska oraz rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 24 lipca 2006 r. w sprawie warunków, jakie należy spełnić przy wprowadzaniu ścieków do wód lub do ziemi i posiada stosowne pozwolenia o dopuszczeniu do obrotu w Polsce. Ponadto § 26 pkt 3 rozporządzenia w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie na równi traktuje zbiorniki bezodpływowe i przydomowe oczyszczalnie ścieków jako warunek budowy budynków w przypadku braku sieci kanalizacyjnej. Dodano przy tym, że Gmina S. nie ma jeszcze sprecyzowanej koncepcji budowy sieci kanalizacyjnej w Z., co wynika z treści aktualnego projektu zmian do studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy S. i na dzień dzisiejszy wydaje dla działek budowlanych, nieobjętych planem miejscowym, decyzje o warunkach zabudowy z uwzględnieniem przydomowych oczyszczalni ścieków.

Decyzją z dnia [...] listopada 2011 r. Wojewoda W. utrzymał w mocy zaskarżoną decyzję organu pierwszej instancji. W uzasadnieniu wskazano, że § 24 ust. 2 obowiązującego miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego gminy S. w obrębach geodezyjnych Z., S., M. wyraźnie wskazuje jakie są docelowe formy odprowadzenia ścieków i jednocześnie określa dopuszczalne sposoby tymczasowego odprowadzenia ścieków. Podkreślono, że zgodnie z art. 35 ustawy Prawo budowlane przed wydaniem decyzji o pozwoleniu na budowę, właściwy organ sprawdza zgodność projektu z ustaleniami obowiązującego planu zagospodarowania przestrzennego. Sprawdzenie w tym zakresie doprowadziło organ pierwszej instancji do prawidłowego wniosku, że zamierzona inwestycja jest niezgodna z obowiązującym planem. Odnośnie argumentu strony, że co nie jest zabronione, jest dozwolone, organ wskazał, iż w takim przypadku plany zagospodarowania przestrzennego musiałyby zawierać każdorazowo całą listę inwestycji, które są niedopuszczalne dla danego terenu, podczas gdy zgodnie z obowiązującymi przepisami w planie miejscowym określa się obowiązkowo przeznaczenie terenów oraz linie rozgraniczające tereny o różnym przeznaczeniu lub różnych zasadach zagospodarowania, a nie ustala się listy inwestycji, których realizacja jest dla danego terenu zabroniona.

Skargę na powyższe rozstrzygnięcie wnieśli K. D. i G. K., żądając uchylenia w całości zaskarżonej decyzji. Strona skarżąca podniosła zarzut naruszenia przepisów prawa materialnego poprzez błędną wykładnię § 24 ust. 2 obowiązującego miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego gminy S. w obrębach geodezyjnych Z., S., M. polegającą na błędnym uznaniu, że budowa przydomowej oczyszczalni ścieków na przedmiotowej działce o wydajności poniżej 5m³/dobę jest sprzeczna z ustaleniami miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego. Zarzucono także niezastosowanie art. 5 ust. 1 pkt 2 ustawy o utrzymaniu porządku i czystości w gminach oraz § 26 ust. 3 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie. Ponadto podniesiono zarzut naruszenia przepisów postępowania, w szczególności art. 7 k.p.a., art. 77 k.p.a. oraz art. 107 § 3 k.p.a., z uwagi na to, że organ odwoławczy nie podjął wszelkich czynności niezbędnych do wyjaśnienia sprawy, mając na względzie interes społeczny i słuszny interes obywateli przez co nie wykazał należytej staranności i dbałości o dokładne wyjaśnienie stanu faktycznego sprawy.

W odpowiedzi na skargę Wojewoda W. wniósł o jej oddalenie, podtrzymując swoje dotychczasowe stanowisko przedstawione w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji.

Wojewódzki Sąd Administracyjny stwierdził, że skarga zasługuje na uwzględnienie.

Sąd wskazał, że organ odmówił skarżącym zmiany wydanej decyzji o pozwoleniu na budowę, polegającej na zmianie sposobu odprowadzania ścieków sanitarnych do przydomowej oczyszczalni ścieków, a nie jak przewidziano w projekcie pierwotnym - do zbiornika bezodpływowego szczelnego o pojemności 10m³ , powołując się na sprzeczność z zapisem miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, zgodnie z którym do czasu wybudowania zbiorczych systemów kanalizacji sanitarnej, tymczasowo zezwolono na gromadzenie ścieków w szczelnych zbiornikach bezodpływowych atestowanych i wywóz do oczyszczalni ścieków w S. W ocenie Sądu jednak wykładnia tego zapisu dokonana przez organy rozpoznające niniejszą sprawę pozostaje w sprzeczności przede wszystkim z przepisami ustawy z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (Dz.U. z 2005r. Nr 236, poz. 2008 ze zm.). Zgodnie bowiem z art. 5 ust. 1 pkt 2 tej ustawy właściciele nieruchomości zapewniają utrzymanie czystości i porządku m.in. przez przyłączenie nieruchomości do istniejącej sieci kanalizacyjnej lub, w przypadku gdy budowa sieci kanalizacyjnej jest technicznie lub ekonomicznie nieuzasadniona, wyposażenie nieruchomości w zbiornik bezodpływowy nieczystości ciekłych lub w przydomową oczyszczalnię ścieków bytowych, spełniające wymagania określone w przepisach odrębnych; przyłączenie nieruchomości do sieci kanalizacyjnej nie jest obowiązkowe, jeżeli nieruchomość jest wyposażona w przydomową oczyszczalnię ścieków spełniającą wymagania określone w przepisach odrębnych. Także w myśl § 30 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz.U. z 2002r. Nr 75, poz. 690 ze zm.) usytuowanie na działce budowlanej ujęć wody, urządzeń do gromadzenia i oczyszczania ścieków oraz odpadów stałych powinno być zgodne z wymaganiami niniejszego rozporządzenia oraz z przepisami dotyczącymi ochrony gruntu, wód i powietrza. W razie braku warunków przyłączenia sieci wodociągowej i kanalizacyjnej działka budowlana, przewidziana pod zabudowę budynkami przeznaczonymi na pobyt ludzi, może być wykorzystana pod zabudowę budynkami przeznaczonymi na pobyt ludzi, pod warunkiem zapewnienia możliwości korzystania z indywidualnego ujęcia wody, a także zastosowania zbiornika bezodpływowego lub przydomowej oczyszczalni ścieków, jeżeli ich ilość nie przekracza 5m³ na dobę. Jeżeli ilość ścieków jest większa od 5m³, to ich gromadzenie lub oczyszczanie wymaga pozytywnej opinii właściwego terenowo inspektora ochrony środowiska (§ 26 ust. 3 cytowanego rozporządzenia).

Sąd wskazał, że zgodnie z art. 14 ust. 8 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz.U. Nr 80, poz. 717 ze zm.) plan zagospodarowania przestrzennego stanowi prawo miejscowe, a jego przepisy są jednym ze źródeł systemu obowiązującego prawa i powinny być interpretowane w zgodzie z przepisami innych aktów prawnych, w tym z przepisami powszechnie obowiązujących aktów prawnych wyższego rzędu, tj. ustaw. Nie można zatem dokonywać interpretacji przepisów prawa miejscowego w oderwaniu od innych aktów prawnych powszechnie obowiązujących. Plan ten w sposób wiążący określa sposób przeznaczenia i zagospodarowania objętych nim terenów. Jednocześnie ustalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego określają granice korzystania z nieruchomości i wraz z innymi przepisami kształtują wykonywanie prawa własności nieruchomości (art. 6 ust. 1 wskazanej ustawy). Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego Gminy S. w obrębach geodezyjnych Z., S., M. zatwierdzony uchwałą nr [...] Rady Gminy S. z dnia [...] czerwca 2008 r. w zakresie ustaleń dotyczących zasad obsługi infrastruktury technicznej ustalił obowiązek odprowadzania ścieków do oczyszczalni ścieków w S. poprzez system kanalizacji sanitarnej (§ 24 ust. 2 pkt 1 wskazanego planu), a do czasu wybudowania zbiorczych systemów kanalizacji sanitarnej tymczasowo zezwolił na gromadzenie ścieków w szczelnych zbiornikach bezodpływowych atestowanych i wywóz do oczyszczalni ścieków w S. Jednakże po wybudowaniu sieci kanalizacji sanitarnej inwestor winien dokonać włączenia do sieci kanalizacji sanitarnej na koszt i starania własne. Literalne rozumienie tych zapisów prowadzi do wniosku, że możliwość budowy przydomowej oczyszczalni ścieków nie została w ogóle dopuszczona do stosowania na terenie Gminy S. w obrębach geodezyjnych Z., S. oraz M., podczas gdy przepis art. 5 ust. 1 pkt 2 ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach wyraźnie pozwala na takie rozwiązania techniczne. Ponadto plany inwestycyjne gminy odnośnie wybudowania na danym terenie sieci kanalizacyjnej nie mogą wyłączyć uprawnienia właściciela nieruchomości do budowy przydomowej oczyszczalni ścieków. Jak wypowiedział się bowiem Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 3 października 2008 r. (Sygn. akt II OSK 1115/07, LEX nr 516793) okoliczność, że w planie przewidziano budownictwo mieszkaniowe zaś do czasu docelowego rozwiązania gospodarki ściekowej poprzez budowę kanalizacji, ustalono możliwość budowy zbiorników bezodpływowych, bynajmniej nie może przesądzić o tym, że inwestorzy nie mają prawa do budowy technicznie odpowiedniej i w korzystniejszy sposób zapewniającej wymogi ekologii inwestycji polegającej na budowie urządzeń stanowiących przydomowe oczyszczalnie ścieków. Tym samym gmina w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego nie może zakazać właścicielowi nieruchomości położonej na terenie, na którym sieć kanalizacyjna nie jest zrealizowana, budowy przydomowej oczyszczalni ścieków z uwagi na planowaną w przyszłości budowę sieci kanalizacyjnej, bowiem uregulowanie takie jest sprzeczne z art. 5 ust. 1 pkt 2 ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach i pozbawia właściciela nieruchomości uprawnienia wyraźnie przyznanego mu przez ustawę.

Nie można zatem podzielić stanowiska organu, że budowa przydomowej oczyszczalni ścieków przez skarżących jest niedopuszczalna z uwagi na literalną wykładnię zapisów planu, mimo że z treści zapisów nie wynika wprost zakaz jej budowy. Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego jako akt prawa miejscowego, podlega wykładni tak, jak inne źródła prawa powszechnie obowiązującego. Należy jednak pamiętać, iż podstawą orzekania przez organy stosujące prawo nie jest przepis prawny, lecz norma prawna, w praktyce wywiedziona z szeregu przepisów prawnych, często z aktów prawnych o różnej randze. Jak bowiem podkreślił Trybunał Konstytucyjny w wyroku z dnia 10 grudnia 2002 r. (Sygn. akt P 6/02) normę prawną rekonstruuje się zawsze z całokształtu obowiązujących przepisów prawnych. W niniejszej sprawie zastosowane wnioskowanie, pomimo iż zgodne z literą prawa, nie da się pogodzić z racjonalnością stosowania prawa i jego celem, którym w tym przypadku jest zapewnienie możliwości realizacji inwestycji z uwzględnieniem ładu przestrzennego, walorów architektonicznych i krajobrazowych, wymagań ochrony środowiska, ochrony zdrowia, bezpieczeństwa ludzi i mienia, walorów ekonomicznych przestrzeni, prawa własności, potrzeb interesu publicznego (art. 1 ust. 2 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym). Niezbędne jest zatem rozważenie, czy możliwe jest oparcie rozstrzygnięcia wyłącznie na gramatycznym (literalnym) brzmieniu przepisu, czy też konieczne jest zastosowanie innych rodzajów wykładni, jak np. wykładni funkcjonalnej – celowościowej (por. Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 3 października 2008r., sygn. akt II OSK 1115/07; Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu w wyroku z dnia 10 czerwca 2009 r., sygn. akt IV SA/Po 194/09 oraz Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku w wyroku z dnia 8 lipca 2009 r., sygn. akt II SA/Gd 181/09, https://cbois.nsa.gov.pl). Niedopuszczalna jest także wykładnia rozszerzająca zakres ograniczeń wykonywania prawa własności, a takim niewątpliwie byłby zakaz budowy przydomowej oczyszczalni ścieków. Należy bowiem pamiętać o wynikającej z art. 31 ust. 3 Konstytucji RP zasadzie proporcjonalności, zgodnie z którą takie ograniczenie w zakresie korzystania z prawa własności musiałoby być konieczne w demokratycznym państwie dla jego bezpieczeństwa lub porządku publicznego, bądź dla ochrony środowiska, zdrowia i moralności publicznej, albo wolności i praw innych osób.

Wobec powyższego, Sąd wskazał, że organ winien ponownie rozpoznać wniosek skarżących mając na uwadze wskazania zawarte w niniejszym wyroku.

W tym stanie rzeczy na podstawie art. 145 § 1 ust. 1 lit. a ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2012 r., poz. 270), dalej p.p.s.a., Sąd uchylił zaskarżoną decyzję oraz poprzedzającą ją decyzję organu pierwszej instancji.

Skargę kasacyjną od powyższego wyroku złożył Wojewoda W., zaskarżając wyrok w całości, wnosząc o jego uchylenie w całości i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu w Olsztynie oraz zasądzenie kosztów postępowania według norm przepisanych.

Zaskarżonemu wyrokowi skarżący kasacyjnie organ zarzucił naruszenie:

1) prawa materialnego poprzez błędną jego wykładnię, a mianowicie § 24 ust. 2 miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego gminy S. w obrębach geodezyjnych Z., S., M. zatwierdzonego uchwałą NR [...] Rady Gminy S. z dnia [...] czerwca 2008 r. w zw. z art. 4 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym /Dz.U.2003.80.717 ze zm./, polegające na błędnym przyjęciu, że akt prawa miejscowego jakim jest miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego gminy S. należy interpretować w ten sposób, iż skoro nie zakazuje on realizacji inwestycji w postaci budowy przydomowej oczyszczalni ścieków to znaczy, że ją dopuszcza, przez co doszło także do naruszenia planistycznego władztwa gminy wyrażonego w art. 4 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym;

2) prawa materialnego poprzez niewłaściwe zastosowanie, a mianowicie art. 35 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane (Dz.U. z 2006 r. Nr 156, poz. 1118 z późn. zm.), poprzez nietrafne przyjęcie, że przepis ten dopuszcza możliwość wydania pozytywnej decyzji w przedmiocie zmiany pozwolenia na budowę w przypadku niezgodności projektowanej zmiany z ustaleniami miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego gdy tymczasem organ rozstrzygający o zmianie decyzji pozwolenia na budowę winien wymagać zgodności projektu budowlanego z ustaleniami miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego,

3) prawa materialnego przez niezastosowanie art. 43 ustawy z dnia 18 lipca 2001 r. Prawo wodne (Dz. U. z 2001 r. Nr 115, poz.1 229 z późn. zm.) w zw. z rozporządzeniem Wojewody Warmińsko-Mazurskiego Nr 6 z 11 stycznia 2006 r. (Dz. Urz .Nr 12 poz.309 z dnia 11 stycznia 2006 r.) poprzez nieuwzględnienie faktu, że gmina S. od 2006 r. bierze udział w Krajowym Programie Oczyszczania Ścieków Komunalnych, na podstawie którego zobowiązana jest do budowy, modernizacji sieci kanalizacyjnej w latach 2010-2017 r.,

4) prawa materialnego przez błędną jego wykładnię i zastosowanie - mianowicie art. 5 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu porządku i czystości w gminach (Dz. U. Nr 236 poz.2008 z późn. zm.), poprzez przyjęcie, że przepis ten w sprawie niniejszej pozwala na budowę przydomowej oczyszczalni ścieków bytowych, pomijając fakt, iż w przypadku gminy S. w związku z włączeniem gminy do aglomeracji wodno-ściekowej nie można twierdzić o istnieniu okoliczności faktycznej, że budowa sieci kanalizacyjnej jest technicznie i ekonomicznie nieuzasadniona. W sprawie niniejszej budowa sieci kanalizacyjnej jest uzasadniona zarówno technicznie jak i ekonomicznie, sieć ma wkrótce powstać, przez co nie jest wypełniona dyspozycja art. 5 pozwalająca na zastosowanie tego przepisu,

5) prawa procesowego - art. 145 § 1 ust. 1 lit. a p.p.s.a. poprzez uwzględnienie skargi na decyzję z dnia [...] listopada 2011 r. Wojewody W. i uchylenie jej oraz poprzedzającej decyzji organu I instancji, pomimo iż rozstrzygnięcia te odpowiadały prawu miast zastosowania art. 151 p.p.s.a. i oddalenie skargi.

Odpowiedź na skargę kasacyjną złożyli K. D. i G. K., wnosząc o oddalenie skargi kasacyjnej.

Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Skarga kasacyjna nie zawiera usprawiedliwionych podstaw.

Kwestię sporną w niniejszej sprawie stanowi dopuszczalność budowy przez K. D. i G. K. przydomowej oczyszczalni ścieków ze względu na unormowanie zawarte w § 24 ust. 2 miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego Gminy S. w obrębach geodezyjnych Z., S., M., zatwierdzonego uchwałą nr [...] Rady Gminy S. z dnia [...] czerwca 2008 r., obowiązującego na terenie, na którym ma być zlokalizowana przedmiotowa inwestycja.

Z § 24 ust. 2 pkt 1 i 2 planu miejscowego wynika, że istnieje obowiązek odprowadzenia ścieków do oczyszczalni ścieków w S. poprzez system kanalizacji sanitarnej. Do czasu wybudowania zbiorczych systemów kanalizacji sanitarnej, tymczasowo zezwala się na gromadzenie ścieków w szczelnych zbiornikach bezodpływowych atestowanych i wywóz do oczyszczalni ścieków w S. W ocenie skarżącego kasacyjnie organu zapis ten stanowi o niedopuszczalności stosowania innych rozwiązań poza szczelnym zbiornikiem na ścieki do czasu kompleksowego rozwiązania gospodarki wodno – ściekowej na terenie gminy S., a zatem sprzeczna z niniejszym unormowaniem jest budowa i odprowadzenie ścieków do przydomowej oczyszczalni.

Stanowiska skarżącego kasacyjnie organu nie sposób podzielić.

Jak słusznie wskazał Sąd I instancji, taka wykładnia powyższego zapisu miejscowego planu pozostaje w sprzeczności przede wszystkim z przepisami ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach. Zgodnie bowiem z art. 5 ust. 1 pkt 2 tej ustawy właściciele nieruchomości zapewniają utrzymanie czystości i porządku m.in. przez przyłączenie nieruchomości do istniejącej sieci kanalizacyjnej lub, w przypadku gdy budowa sieci kanalizacyjnej jest technicznie lub ekonomicznie nieuzasadniona, wyposażenie nieruchomości w zbiornik bezodpływowy nieczystości ciekłych lub w przydomową oczyszczalnię ścieków bytowych, spełniające wymagania określone w przepisach odrębnych; przyłączenie nieruchomości do sieci kanalizacyjnej nie jest obowiązkowe, jeżeli nieruchomość jest wyposażona w przydomową oczyszczalnię ścieków spełniającą wymagania określone w przepisach odrębnych. Cytowany przepis wyraźnie zezwala na wyposażenie nieruchomości w zbiornik bezodpływowy nieczystości ciekłych "lub" w przydomową oczyszczalnię ścieków. Zastosowana w tym przepisie alternatywa łączna oznacza, że dopuszczalne jest zastosowanie jednego z dwóch wymienionych rozwiązań technicznych, jak i obu równocześnie. Nie można zatem § 24 ust. 2 planu miejscowego wykładać w ten sposób, że niedopuszczalne jest zastosowanie jednego z tych rozwiązań.

W skardze kasacyjnej podniesiono, że w niniejszej sprawie, ze względu na to, że gmina S. objęta jest Krajowym Programem Oczyszczania Ścieków Komunalnych, sieć kanalizacyjna ma powstać w najbliższych latach, a zatem nie zachodzi przesłanka wymieniona w art. 5 ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach, ewentualnie dopuszczająca możliwość wykonania przydomowej oczyszczalni ścieków jedynie w takim przypadku, gdy "budowa sieci jest technicznie lub ekonomicznie nieuzasadniona". Odnosząc się do tego argumentu, wskazać należy, że taka wykładnia art. 5 ust. 1 pkt 2 ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach prowadziłaby do wniosku, że również niedopuszczalne jest wyposażenie nieruchomości w zbiornik bezodpływowy nieczystości ciekłych, bo do tego rozwiązania technicznego przesłanka ta również się odnosi.

W niniejszej sprawie nie powinno budzić wątpliwości, że stosując funkcjonalną wykładnię postanowień miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego należy dojść do wniosku, że pomimo iż literalnie w planie tym mowa jest o budowie zbiorników bezodpływowych, to inwestor, który posiada konieczne środki i warunki terenowe, ma prawo wybudować przydomową oczyszczalnię ścieków. Odmienna wykładnia omawianego przepisu miejscowego planu prowadziłaby do wniosku, że rozwiązanie dopuszczone przepisami obowiązujących ustaw, technicznie i ekologicznie korzystniejsze, za jakie należy uznać możliwość budowy przydomowej oczyszczalni ścieków, nie zostało przez stanowiącą plan Gminę w ogóle dopuszczone do stosowania. Tego rodzaju wnioskowania, niewynikającego wprost z regulacji w tymże planie zawartych, w żaden sposób nie da się pogodzić z racjonalnością stosowania prawa i jego funkcją (celem), którym jest, jeżeli chodzi o przepisy z dziedziny planowania przestrzennego, zapewnienie możliwości realizacji inwestycji z uwzględnieniem ładu przestrzennego, walorów architektonicznych i krajobrazowych, wymagań ochrony środowiska, ochrony zdrowia, bezpieczeństwa ludzi i mienia, walorów ekonomicznych przestrzeni, prawa własności, potrzeb interesu publicznego (art. 1 ust. 2 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym). Postanowień § 24 ust. 2 planu miejscowego nie można zatem traktować jako zakazu budowy przydomowej oczyszczalni ścieków, skoro jest to rozwiązanie przewidziane w ustawie o utrzymaniu czystości i porządku w gminach, a także w § 26 ust. 3 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz. U. Nr 75, poz. 690 ze zm.). Należy zatem przyjąć, że dopóki na terenie objętym inwestycją nie zostanie zbudowana sieć kanalizacyjna, to nie można narzucać inwestorowi rozwiązań dotyczących odprowadzania ścieków, jeżeli proponowane przez niego rozwiązania i metody nie są sprzeczne po pierwsze, z ustawą, po wtóre z wymaganiami technicznymi dla budynków i ich usytuowania.

Wobec powyższego uznać należy, że prawidłowo Sąd I instancji przyjął, że budowa przydomowej oczyszczalni ścieków nie narusza ustaleń miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego. Należy zwrócić uwagę, że przedstawiona wykładnia znajduje swoje odzwierciedlenie w dotychczasowym orzecznictwie Naczelnego Sądu Administracyjnego (zob. wyroki NSA: z dnia 3 października 2008 r., sygn. akt II OSK 1115/07, z dnia 23 lipca 2009 r., sygn. akt II OSK 1221/08, z dnia 3 grudnia 2009 r., sygn. akt II OSK 1894/08, z dnia 9 czerwca 2010 r., sygn. akt II OSK 953/09, z dnia 27 stycznia 2011 r., sygn. akt II OSK 83/10, z dnia 14 czerwca 2012 r., sygn. akt II OSK 472/11 orzeczenia.nsa.gov.pl).

Wobec powyższego, stwierdzić należy, że podniesione w skardze kasacyjnej zarzuty naruszenia prawa materialnego są niezasadne. Należy dodatkowo wskazać, że brak jest podstaw uzasadniających twierdzenie skargi kasacyjnej o konieczności zastosowania w sprawie, ogólnie powołanego, art. 43 Prawa wodnego.

Z tych przyczyn niezasadny jest również zarzut naruszenia prawa procesowego, skoro bowiem Sąd I instancji uznał, że w sprawie doszło do mającego wpływ na wynik sprawy naruszenia przez organy prawa materialnego, prawidłowo uchylił decyzje organów obu instancji na podstawie art. 145 § 1 pkt 1 lit. a p.p.s.a.

Mając powyższe na względzie, Naczelny Sąd Administracyjny na podstawie art. 184 p.p.s.a., oddalił skargę kasacyjną.