II SA/Sz 614/12

Uzasadnienie

Decyzją z dnia [...], nr [...] Prezydent Miasta działając na podstawie art. 11a ust. 1 w związku z art. 11f ust. 1, 2, art. 12 ust. 1 - 4, 4d, 4e, 6, art. 16, art. 17, art. 19, art. 20 ustawy z dnia 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych (Dz. U. z 2008 r. Nr 193, poz. 1194 z późn. zm.), art. 42 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (t.j. Dz. U. z 2010 r. Nr 243, poz. 1623) oraz art. 104 Kodeksu postępowania administracyjnego w wyniku rozpatrzenia wniosku Prezydenta Miasta dotyczącego wydania decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej polegającej na budowie Szybkiego Tramwaju na odcinku do Etap I - przebudowa ulicy dla potrzeb budowy Szybkiego Tramwaju wraz z niezbędną przebudową uzbrojenia podziemnego zezwolił wnioskodawcy na realizację wnioskowanej inwestycji.

W wydanej decyzji organ:

- wskazał numery, powierzchnię i właścicieli działek przeznaczonych pod inwestycję w całości lub podlegających podziałowi, położonych w obrębach [...] miasta ,

- zatwierdził projekt podziału nieruchomości zgodnie z załącznikami do wniosku,

- stwierdził, że wskazane nieruchomości lub ich części, przeznaczone pod pas drogowy dla przedmiotowej inwestycji, nie będące własnością Gminy Miasto, stają się nią z mocy prawa,

- zezwolił na ograniczenie korzystania z nieruchomości, w celu dokonania przebudowy sieci uzbrojenia terenu oraz wskazał numery działek, powierzchnię, właścicieli działek na których ustanowiono ograniczenia w korzystaniu

z nieruchomości położonych w obrębach [...] miasta a także planowany rodzaj robót na tych działkach.

- określił: ogólną charakterystykę inwestycji, wymagania dotyczące powiązania drogi

z innymi drogami publicznymi z określeniem ich kategorii, linie rozgraniczające teren, warunki wynikające z potrzeb ochrony środowiska, warunki wynikające

z potrzeb ochrony zabytków i dóbr kultury współczesnej, wymagania dotyczące ochrony uzasadnionych interesów osób trzecich,

- zatwierdził projekt budowlany z zachowaniem wskazanych i wymienionych

punktach warunków zgodnie z treścią art. 11f ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych oraz art. 42 ustawy Prawo budowlane,

- nadał decyzji rygor natychmiastowej wykonalności.

W uzasadnieniu organ I instancji wymienił dokumenty dołączone do wniosku przez inwestora oraz stwierdził brak w sprawie obowiązku dołączenia dokumentów wynikających z art. 11d ust. 1 pkt 6 i 7 oraz pkt 8 lit. a,b,c,e,g.

Powołując się na art. 11d ust. 5 i 6 Prezydent wyjaśnił, że zawiadomienie

o wszczęciu postępowania wysłał wnioskodawcy, właścicielom i użytkownikom wieczystym nieruchomości objętych wnioskiem na adres wskazany w katastrze nieruchomości, pozostałe strony zawiadomił w drodze obwieszczeń wywieszonych na tablicy ogłoszeń Urzędu Miasta w terminie od dnia [...] do dnia [...] oraz na stronie internetowej w Biuletynie Informacji Publicznej Urzędu Miasta oraz poprzez publikację obwieszczenia w dniu. w prasie lokalnej - gazecie "."

Organ I instancji opisał uwagi wniesione w dniu [...] przez E. i L.T., właścicieli działki nr[...] , a oraz uwagi wniesione w dniu [...] przez H. i A. L., właścicieli działki nr [...], a także wskazał wyjaśnienia jakie złożył projektant do tych uwag.

Prezydent wskazał dalej, że Gmina Miasto na mocy aktów notarialnych Rep. nr [...]i Rep. [...] nabyła od A. B. zamieszkałej [...]i L. K. zamieszkałego udziały we własności działki nr [...] w związku z czym osoby te utraciły przymiot strony postępowania. Podobnie W. L. oraz S. i Z. F. (współwłaściciele działki nr [...]) w związku ze sprzedażą swoich lokali mieszkalnych utracili przymiot strony. Natomiast M. L., J. i T. S. nabywszy lokale mieszkalne odpowiednio nr [...] stali się współwłaścicielami działki nr [...] uzyskując tym samym przymiot strony.

Odnosząc się do wniosku o nadanie decyzji rygoru natychmiastowej wykonalności, Prezydent wskazał, że wniosek ten uzasadniony został koniecznością rozwoju systemu komunikacji zbiorowej na terenie Miasta w szerokim kontekście społecznym. Umożliwi stworzenie przyjaznego środowisku naturalnemu, sprawnego systemu transportu publicznego, który przyczyni się do likwidacji bariery ograniczającej możliwości rozwojowe terenów znajdujących się po obu stronach miasta, poprzez udostępnienie sprawnego systemu transportu zbiorowego. Realizacja inwestycji przyczyni się do osiągnięcia celów związanych z interesem społecznym, tj. poprawi ofertę transportu miejskiego przez zwiększenie komfortu podróży, skrócenie jej czasu i zwiększenie bezpieczeństwa podróżnych; umożliwi korzystanie z infrastruktury transportu zbiorowego osobom niepełnosprawnym; poprawi oddziaływanie na środowisko przez zmniejszenie hałasu; zwiększy atrakcyjność turystyczną miasta. Nadto realizacja wnioskowanej inwestycji ma dla mieszkańców charakter prestiżowy i strategiczny, a przez wielu z nich odbierana jest w kontekście podniesienia rangi w skali ogólnopolskiej.

Z punktu widzenia gospodarczego nadanie decyzji rygoru natychmiastowej wykonalności, uzasadnia fakt, że projekt pod nazwą "Budowa Szybkiego Tramwaju" znajduje się na liście projektów indywidualnych Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko na lata [...], finansowanego ze środków Unii Europejskiej. Gmina Miasto prowadzi działania zmierzające do złożenia dokumentacji aplikacyjnej w ramach POliŚ –T. miejski w obszarach metropolitalnych. Zgodnie z podpisaną preumową, data finalna realizacji inwestycji wyznaczona została na ostatni kwartał, co przy uwzględnieniu procedur rozliczeniowych tego rodzaju kontraktu wymusza rozpoczęcie budowy najpóźniej w połowie [...]. Nadanie rygoru natychmiastowej wykonalności umożliwi szybkie przystąpienie do robót budowlanych i wykorzystanie dofinansowania na inwestycję z zakresu transportu zbiorowego w wysokości [...] złotych.

Dodatkowo budowa Szybkiego Tramwaju jest komplementarna z dwoma projektami przewidzianymi do współfinansowania ramach działania Transport miejski w obszarach metropolitarnych Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko "Budowa i przebudowa torowisk " oraz "Zakup niskopodłogowego taboru tramwajowego ". Jako cele gospodarcze związane z planowaną inwestycją organ wskazał: zmniejszenie kosztów bieżącego utrzymania infrastruktury w związku z poprawą jej stanu technicznego; zwiększenie przepustowości na omawianej trasie poprzez odciążenie natężenia ruchu kołowego; zmniejszenie awaryjności infrastruktury transportowej.

W ocenie organu, nadanie decyzji rygoru natychmiastowej wykonalności uzasadnione jest zarówno interesem gospodarczym jak i społecznym.

W podsumowaniu Prezydent stwierdził, że złożony wniosek jest kompletny, spełnia wymogi przepisów ustawy z dnia [...] o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych, projekt budowlany jest sporządzony zgodnie z przepisami, ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane i uwzględnia wymagania wynikające z decyzji Dyrektora Ochrony Środowiska z dnia [...] o środowiskowych uwarunkowaniach zgody na realizację przedsięwzięcia, a zatem orzeczono jak w sentencji.

B. K., T. J., E. K. – Ł., J. K., J. K. oraz Ha. K. (współwłaściciele nieruchomości położonej przy oznaczonej jako działka nr [...]) złożyli odwołanie od decyzji organu I instancji, wnosząc o jej uchylenie, pozbawienie jej rygoru natychmiastowej wykonalności oraz uzupełnienie materiału dowodowego. Według odwołujących się decyzja została podjęta z naruszeniem:

- art. 107 § 1 K.p.a. poprzez pominięcie podstaw prawnych rozstrzygnięcia. Niezachowanie tych wymagań powoduje, że decyzja nie może być realizowana, ponieważ jest wadliwa. W pkt I Ogólnej charakterystyki inwestycji, zezwala się na rozbiórkę dwóch budynków gospodarczych, nie uwzględniając w ogóle aktualnego stanu prawnego ww. nieruchomości w stosunku do których Wojewódzki Konserwator Zabytków prowadzi postępowanie w sprawie objęcia ochroną przez wpisanie do rejestru zabytków zespołu fabryczno-rezydencjonalnego położonego na działce, objętej niniejszym postępowaniem. Zatem przeznaczenie tych obiektów do rozbiórki jest przedwczesne;

- art. 39 ust. 1 Prawa budowlanego z uwagi na brak pozwolenia Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków,

- art. 20 ust. 4 Prawa budowlanego w zakresie oświadczenia projektantów

o zgodności projektu budowlanego z obowiązującymi przepisami i zasadami wiedzy technicznej, ponieważ projekt budowlany dotyczący przesunięcia

obarczony jest licznymi błędami merytorycznymi, technicznymi oraz prawnymi

i z tego powodu nie może być realizowany,

- art. 6 i art. 7 K.p.a. - poprzez nadanie decyzji klauzuli natychmiastowej wykonalności,

- jednoczesne powołanie art. 16 i art. 17 ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych, ponieważ nie można zobowiązać strony do wydania nieruchomości w terminach i warunkach określonych przepisami z art. 16 równocześnie z zaostrzonym obowiązkiem niezwłocznego wydania nieruchomości pod rygorem faktycznego jej objęcia przez właściwego zarządcę drogi przewidzianym przepisami art. 17 ww. ustawy;

- art. 11f ust. 3 ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych przez błędne pouczenie o terminie wnoszenia odwołania od decyzji.

Odwołanie od decyzji organu I instancji złożyli również E.T. i L. T. zarzucając naruszenie:

- przepisów art. 7, 8, 107, art. 152, art. 156 § 1 pkt 2 K.p.a. poprzez podanie nieprawidłowej podstawy prawnej decyzji, nieprawidłowego uzasadnienia faktycznego i prawnego, błędnego pouczenia oraz naruszenie interesu obywatela,

- art. 77 § 1 K.p.a. i art. 80 K.p.a. poprzez niewywiązanie się organu z obowiązku wyczerpującego zebrania i rozpatrzenia materiału dowodowego,

- art. 39 ust. 1 Prawa budowlanego - brak pozwolenia Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków oraz pominięcie w podstawie prawnej decyzji art. 39 pkt 1 Prawa budowlanego,

- art. 11f ust. 3 ustawy z dnia 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych, poprzez błędne pouczenie o terminie wnoszenia odwołania od decyzji,

- sprzeczność zakresu inwestycji z projektem podziału nieruchomości (dotyczy działki nr [...]),

- § 4 oraz § 6 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 grudnia 2004 r. w sprawie sposobu i trybu dokonywania podziałów nieruchomości przy aktualizacji przebiegu jej granic.

W oparciu o powyższe skarżący wnieśli o stwierdzenie nieważności decyzji, wstrzymanie jej natychmiastowego wykonania ewentualnie o jej uchylenie w całości.

Odwołanie od decyzji Prezydenta Miasta wnieśli również H. L. i A. L. - podnosząc, że projektowany wjazd na działkę nr [...] (powstałą w wyniku podziału działki nr [...]) jest za wąski.

Dodatkowo pismem z dnia 12 marca 2013 r. E.T. i L. T. wnieśli uwagi do zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, podnosząc, że projekt przesunięcia budynku nie spełnia wymagań dotyczących formy i zakresu projektu budowlanego. Ponadto w aktach sprawy brak jest jakichkolwiek dokumentów wskazujących zakres przebudowy ulicy dla potrzeb budowy Szybkiego Tramwaju, co jest istotne m.in. dla możliwości weryfikacji prawidłowości podziału działek przeznaczonych pod przedmiotową inwestycję. Z załączników do wniosku w sprawie wydania decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej wynika, że inwestycja nie obejmuje ich nieruchomości. Przez teren działki skarżących nie przebiega bowiem ani projektowana linia SST ani żadna z objętych decyzją prac dotyczących przebudowy. Wobec powyższego brak jest uzasadnienia faktycznego do dokonania podziału nieruchomości skarżących i wywłaszczenia.

Dodatkowe uwagi po zapoznaniu się z materiałem dowodowym wniosła również E. K. – Ł. , która stwierdziła, że pismo z dnia 20 lutego 2012 r. oraz oświadczenie M. O. z dnia 10.02.2012 r. potwierdzają, że projekt przesunięcia budynku nie został sporządzony zgodnie z obowiązującymi przepisami oraz zasadami wiedzy technicznej i nie jest kompletny w rozumieniu ustawy Prawo budowlane. Z opisu projektu oraz ww. pism wynika, że jedynym materiałem wykorzystanym do opracowania dokumentacji był materiał archiwalny budynku sprzed ponad lat oraz materiał fotograficzny z wnętrza budynku [...]. W dalszej części pisma skarżąca wymieniła prace przygotowawcze jakie powinny być wykonane przed rozpoczęciem prac projektowych zmierzających do przesunięcia budynku, tj. badania historyczne, inwentaryzacje i odpowiednie ekspertyzy. Dodatkowo stwierdziła, że dokumentacja dot. przesunięcia budynku sporządzona przez BPBK zawiera szereg niejasności i nieścisłości, oraz że projekt przesunięcia willi wpisanej do rejestru zabytków nie uzyskał akceptacji Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków.

Wojewoda decyzją z dnia [..]nr [...] wydaną w oparciu o przepis art. 138 § 1 pkt 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2000 r. Nr 98, poz. 1071 z późn. zm.) w związku z art. 11g ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych (Dz. U. z 2008 r. Nr 193, poz. 1194 ze zm.) po rozpoznaniu odwołania B. K., T.J., E. K. – Ł., J. K., J. K., H. K.oraz E. T.i L. T., H. L. i A. L. od decyzji Prezydenta Miasta z dnia [...] zezwalającej na realizację inwestycji drogowej polegającej na budowie Szybkiego Tramwaju na odcinku do - Etap I - przebudowa ulicy dla potrzeb budowy Szybkiego Tramwaju wraz

z niezbędną przebudową uzbrojenia podziemnego wydanej dla Prezydenta Miasta - utrzymał w mocy decyzję organu I instancji.

W uzasadnieniu swojej decyzji Wojewoda opisał stan faktyczny, w którym wydana została decyzja organu I instancji, w szczególności przedstawił przebieg postępowania przed tym organem, tj. czynności organu związane z wezwaniem inwestora do uzupełnienia wniosku, wnioski składane przez strony postępowania

i sposób ich rozstrzygnięcia, uwagi stron do zebranego materiału dowodowego, treść decyzji Prezydenta Miasta i jej uzasadnienie oraz treść wniesionych odwołań.

Wojewoda za niesłuszny uznał zarzut nieuwzględnienia aktualnego stanu prawnego dwóch budynków gospodarczych przy na działce nr [...] przeznaczonych do rozbiórki i wyjaśnił, że działka nr [...] przeznaczona jest w całości pod inwestycję (bez podziału), a przedmiotowe budynki gospodarcze aktualnie nie są wpisane do rejestru zabytków oraz nie są objęte ochroną konserwatorską. W projekcie budowlanym opracowano projekt rozbiórki istniejących obiektów kubaturowych - budynków gospodarczych. Po prawnym przejęciu terenów i obiektów na trasie szybkiego tramwaju i pełnym udostępnieniu obiektów inwestor został zobowiązany do sprawdzenia stanu przedstawionego w dokumentacji obejmującej wyburzenia ze stanem faktycznym w obiektach.

Co do zarzutu, że organ I instancji nie uwzględnił interesu społecznego

i słusznego interesu obywateli czym naruszył art. 7 K.p.a. organ odwoławczy stwierdził, że ustalając zakres pojęcia " " należy uwzględnić nie tylko słuszny interes strony bądź stron postępowania, ale również jednostek, które mają w sprawie słuszny interes faktyczny. Pojęcie obywatel oznacza, że ustawodawca nie zacieśnia ochrony tylko do ochrony interesu prawnego jednostki, ponieważ gdyby zamiarem ustawodawcy była tylko ochrona interesu prawnego strony, w przepisie tym nie wprowadziłby pojęcia obywatel, a pojęcie strony. Zarówno pojęcie interesu społecznego jak i pojęcie słuszny interes obywateli nie są ustawowo zdefiniowane, co powoduje, że treść tym pojęciom nadaje organ orzekający. W razie zatem, gdy w sprawie wystąpi sprzeczność pomiędzy interesem społecznym a interesem indywidualnym organ obowiązany jest rozważyć, czy słuszny interes strony i względy społeczne przemawiają za uwzględnieniem jej żądania, bacząc przy tym na to, że interes społeczny z samego założenia nie może być traktowany jako przeciwieństwo interesu indywidualnego, a zadaniem organu podejmującego decyzję w sferze uznania administracyjnego jest harmonizowanie, godzenie tych interesów.

Odnośnie zarzucanego wadliwego i błędnego pouczenia o terminie wniesienia odwołania Wojewoda wyjaśnił, że stosownie do art. 11f ust. 3 specustawy, starosta

w odniesieniu do dróg powiatowych i gminnych doręcza decyzję o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej wnioskodawcy oraz zawiadamia o jej wydaniu pozostałe strony w drodze obwieszczeń, odpowiednio w urzędzie wojewódzkim lub starostwie powiatowym oraz w urzędach gmin właściwych ze względu na przebieg drogi, na stronach internetowych tych gmin oraz w prasie lokalnej. Ponadto wysyła zawiadomienie o wydaniu decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej dotychczasowemu właścicielowi lub użytkownikowi wieczystemu na adres wskazany

w katastrze nieruchomości. Stosownie do art. 49 K.p.a. strony mogą być zawiadamiane o decyzjach przez obwieszczenie lub w inny zwyczajowo przyjęty w danej miejscowości sposób publicznego ogłaszania, jeżeli przepis szczególny tak stanowi. W tych przypadkach zawiadomienie bądź doręczenie uważa się za dokonane po upływie czternastu dni od dnia publicznego doręczenia decyzji, tj. 14 dni od dnia publicznego obwieszczenia o jej wydaniu. Przy publicznym ogłaszaniu faktu wydania decyzji ustawodawca przyjął domniemanie prawne, że po upływie terminu od dnia publicznego ogłoszenia uznaje się decyzję za doręczoną wszystkim jej stronom. I dopiero od tego dnia jako prawnie skutecznego doręczenia decyzji, liczy się dla stron termin 14 dni na złożenie od decyzji organu I instancji odwołania do organu wyższego stopnia (art. 129 § 2 K.p.a.).

Decyzję o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej doręcza się na piśmie tylko inwestorowi. Wobec powyższego dla niego termin 14 dni, do złożenia odwołania liczony jest od dnia indywidualnego doręczenia decyzji. Liczenie 14 - dniowego terminu do złożenia odwołania od dnia doręczenia zawiadomienia pozbawiłoby właścicieli i użytkowników wieczystych nieruchomości ustawowego uprawnienia do złożenia odwołania w terminie liczonym w stosunku do dnia publicznego doręczenia decyzji, którego skutki prawne wyraźnie zostały określone w art. 49 K.p.a. Indywidualne zawiadamianie właścicieli i użytkowników wieczystych nieruchomości o wydaniu decyzji, zgodnie z art. 11f pkt 3 i pkt 4 specustawy, nie może skutkować procesowym ograniczeniem terminu do skorzystania przez nich z uprawnień odwoławczych, gdy w tym samym czasie pozostałym stronom postępowania, mającym inne prawa rzeczowe pochodne wobec własności i użytkowania wieczystego, przysługuje uprawnienie do złożenia odwołania w terminie liczonym w sposób związany z terminem skutecznego doręczenia decyzji przez jej publiczne ogłoszenie.

Co do zarzutu powołania w decyzji sprzecznych ze sobą art. 16 i art. 17 ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych dotyczących wydania nieruchomości organ odwoławczy stwierdził,

że należy obydwa artykuły przywołać jednocześnie, ponieważ w art. 17 ust. 1 pkt 4a jest odniesienie do art. 16 ust. 2. W sentencji decyzji jest zapis, że w związku

z nadaniem rygoru natychmiastowej wykonalności niniejsza decyzja zobowiązuje do niezwłocznego wydania nieruchomości, opróżnienia lokali i innych pomieszczeń (zgodnie z art. 17), natomiast art. 16 określa ogólnie termin wydania nieruchomości lub wydania nieruchomości i opróżnienia lokali oraz innych pomieszczeń przy decyzji

o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej (przy decyzji bez rygoru natychmiastowej wykonalności). Gdyby organ II instancji pozbawił decyzję rygoru natychmiastowej wykonalności, to termin wydania nieruchomości określony byłby

w myśl art. 16 ww. ustawy.

Wojewoda wyjaśnił, że zgodnie z ustawą z dnia 10 kwietnia 2003 r.

o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych, decyzja o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej stanowi skonsolidowaną decyzję dotychczasowych decyzji o ustaleniu lokalizacji z pozwoleniem na budowę. Jest to decyzja kompleksowa, która oprócz pozwolenia na budowę, wywłaszcza prawo do nieruchomości znajdujących się w pasie inwestycji oraz zatwierdza podział nieruchomości. Specustawa jest zatem aktem prawnym

o charakterze szczególnym w stosunku do ustawodawstwa zwykłego. Powyższe powoduje że specustawy wypierają ustawy zwykłe oraz dublują cele ustawodawcy. Powielenie rozwiązań polega na tym, że cel, który można osiągnąć stosując ustawy zwykłe osiąga się w sposób prostszy i szybszy. Z założenia bowiem celem specustawy jest wprowadzenie do systemu prawnych rozwiązań pozwalających na znaczne uproszczenie i przyspieszenie działalności związanej z przygotowaniem i realizacją inwestycji celu publicznego. Specustawa jako przepis szczególny wyłącza zarówno przepisy ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym oraz w pewnym zakresie przepisy ustawy Prawa budowlanego.

Uznając za niezasadny zarzut naruszenia art. 39 ust. 1 Prawa budowlanego, organ stwierdził, że zgodnie z art. 11d ust. 1 pkt 8f wniosek powinien zawierać opinię właściwego konserwatora zabytków - w odniesieniu do dóbr kultury chronionych na podstawie odrębnych przepisów. W przypadku kwestionowanej inwestycji do wniosku została dołączona opinia Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków z dnia [...] dopuszczająca realizację Szybkiego Tramwaju w zakresie dotyczącym willi (obecnie budynku mieszkalnego), wpisanej do rejestru zabytków województwa pod nr [...] z dnia [...] pod warunkiem zachowania i przemieszczenia ww. budynku zgodnie z lokalizacją określoną w dokumentacji rysunkowej załączonej do wniosku o wydanie opinii. Równocześnie Konserwator Zabytków informował, że przemieszczenie zabytku nieruchomego wpisanego do rejestru wymaga zgodnie z art. 36 ust. 1 pkt 6 ustawy z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami, uzyskania pozwolenia wojewódzkiego konserwatora zabytków. W związku z powyższym dokumentacja projektowa przedmiotowego przedsięwzięcia wymaga uzupełnienia o projekt techniczny określający szczegółowo technologię i technikę przemieszczenia ww. budynku oraz szczegółowy projekt zagospodarowania terenu bezpośredniego otoczenia ww. budynku, uwzględniający w możliwie maksymalnym stopniu zachowanie i rewaloryzację historycznego zagospodarowania zielenią oraz właściwą ekspozycją obiektu.

W punkcie decyzji, określającym warunki wynikające z potrzeb ochrony zabytków i dóbr kultury, postanowiono, że przed przystąpieniem do robót związanych ze zmianą lokalizacji budynku przy, inwestor jest obowiązany uzyskać pozwolenie na prowadzenie robót wydane przez Konserwatora Zabytków. Zgodnie z art. 11d ust. 3 specustawy opinie o których mowa w ust. 1 pkt 8 zastępują uzgodnienia, pozwolenia, opinie bądź stanowiska właściwych organów wymagane odrębnymi przepisami. Opinie organów rządowych nie są wyrażane w trybie i formie postanowienia, ponieważ wydawane są one jeszcze przed wszczęciem postępowania administracyjnego i nie są efektem współdziałania organów administracji przy wydawaniu decyzji o zezwolenie na realizację inwestycji drogowej, lecz stanowią wypowiedź tych organów dla zarządcy drogi publicznej występującego w roli inwestora, a nie w roli organu administracji drogowej. Wydawanie opinii nie skutkuje uzyskaniem przez organy opiniujące przymiotu strony postępowania o wydanie decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej. Natomiast w postępowaniu przy wydawaniu decyzji o pozwoleniu na budowę, zgodnie

z art. 39 ust. 1 Prawa budowlanego, prowadzenie robót budowlanych przy obiekcie budowlanym wpisanym do rejestru zabytków lub na obszarze wpisanym do rejestru zabytków wymaga, przed wydaniem decyzji o pozwoleniu na budowę uzyskania pozwolenia na prowadzenie tych robót, wydanego przez właściwego wojewódzkiego konserwatora zabytków. W tym zakresie specustawa jest aktem prawnym o charakterze szczególnym w stosunku do ustawy Prawo budowlane.

Podobnie Wojewoda ocenił zarzut braku powołania art. 39 ust. 1 ustawy Prawo budowlane w podstawie prawnej decyzji i wyjaśnił, że " " stosowania przepisów Prawa budowlanego polega na każdorazowym ustaleniu w danej sprawie czy określona okoliczność faktyczna może być poddana kwalifikacji prawnej przede wszystkim w ramach samej ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych. Dopiero brak możliwości dokonania takiej kwalifikacji prawnej powoduje konieczność zastosowania przepisów Prawa budowlanego, ale w sposób dostosowany do specyfiki zakresu i treści postępowania o wydanie decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej i samej decyzji w części dotyczącej możliwości prowadzenia robót budowlanych.

Odnosząc się do zarzutu naruszenia art. 20 ust. 4 ustawy Prawo budowlane, Wojewoda wyjaśnił, że w trakcie postępowania odwoławczego inwestor uzupełnił akta sprawy dostarczając opinię inżyniera projektu i projektantów projektu architektoniczno-budowlanego dot. przesunięcia budynku mieszkalnego. Potwierdzili oni, że projekt budowlany spełnia wymagania dotyczące formy i zakresu projektu oraz przygotowany został z należytą starannością. Nadto projektanci wyjaśnili, że podczas przygotowywania projektu, budynek oraz działka nie został im udostępniony, ponieważ mimo zgody współwłaściciela - Gminy Miasta, mieszkańcy budynku nie zgodzili się na wejście na posesję. W związku z powyższym do przygotowania projektu wykorzystano materiały archiwalne, w tym projekt budynku, archiwalne badania geologiczne oraz inwentaryzację fotograficzną wnętrza budynku

z [...] udostępnioną projektantom przez Gminę Miasto. W ocenie projektantów, udostępnione materiały archiwalne pozwoliły na sprawdzenie możliwości technicznej przesunięcia budynku oraz zaprojektowania odpowiedniej, bezpiecznej technologii jak i techniki przesunięcia. Natomiast uzyskanie decyzji pozwolenia od Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków, na przemieszczenie zabytku nieruchomego wpisanego do rejestru zabytków będzie możliwe po uzyskaniu przez Gminę Miasto całkowitej własności. Projektanci potwierdzili prawidłowość oświadczeń złożonych w projekcie budowlanym oraz techniczną możliwość wykonania prac zgodnie z projektem budowlanym przesunięcia budynku.

Zdaniem organu odwoławczego, projekt budowlany pn. "Budowa Szybkiego Tramwaju na odcinku - Etap I -przebudowa ulicy dla potrzeb budowy Szybkiego Tramwaju wraz z niezbędną przebudową uzbrojenia podziemnego" wraz z częścią dotyczącą przesunięcia budynku spełnia wymagania dotyczące formy i zakresu projektu, natomiast za zawartość merytoryczną projektu i wszystkie rozwiązania w nim zawarte zgodnie z potwierdzonymi oświadczeniami odpowiadają projektanci. Natomiast projekt przesunięcia budynku nie jest projektem budowlanym budowy obiektu budowlanego, lecz projektem przesunięcia obiektu.

Wskazując treść art. 34 ust. 3 ustawy Prawo budowlane określającego elementy projektu budowlanego, organ II Instancji stwierdził, że zatwierdzony w decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej projekt budowlany spełnia wymagania określone tym przepisem.

Według tego organu, należy mieć na uwadze, że przed rozpoczęciem robót budowlanych związanych z przesunięciem przedmiotowego budynku, zgodnie z opinią Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków, wymagane jest w myśl art. 36 ust. 1 ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami uzyskanie pozwolenia od Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków. Tryb i sposób wydawania pozwoleń na prowadzenie robót budowlanych przy zabytku wpisanym do rejestru, stosownie do

art. 37 ust. 1 ww. ustawy określa minister właściwy do spraw kultury i dziedzictwa narodowego. Zgodnie z § 5 rozporządzenia Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego z dnia 27 lipca 2011 r. w sprawie prowadzenia prac konserwatorskich, badań architektonicznych i innych działań przy zabytku wpisanym do rejestru zabytków oraz badań archeologicznych (Dz. U. z 2011 r. Nr 987, poz. 165,) do wniosku o wydanie pozwolenia na przemieszczenie zabytku nieruchomego dołącza się dokument potwierdzający posiadanie przez wnioskodawcę tytułu prawnego do korzystania z zabytku albo oświadczenie wnioskodawcy o posiadaniu tego tytułu oraz zgodę właściciela nieruchomości, na którą ma być przeniesiony zabytek nieruchomy, a nadto projekt budowlany przemieszczenia budynku nieruchomego. W myśl § 11 ust. 1 ww. rozporządzenia wojewódzki konserwator zabytków, w drodze postanowienia, zatwierdza pod względem konserwatorskim załączony do wniosku projekt budowlany o wydanie pozwolenia na przemieszczenie zabytku nieruchomego, jeżeli spełnia on warunki do wydania pozwolenia.

Zatem inwestor jest zobowiązany do uzgodnienia projektu budowlanego przesunięcia budynku mieszkalnego z Wojewódzkim Konserwatorem Zabytków i uzyskania jego pozwolenia przed rozpoczęciem robót budowlanych (a nie na etapie wydawania decyzji o pozwoleniu na realizację inwestycji drogowej).

Wnioskodawca inwestycji drogowej musi dołączyć do wniosku o wydanie zezwolenia na realizację inwestycji drogowej również decyzje administracyjne wymagane odrębnymi przepisami prawa, zgodnie z art. 11d ust. 1 pkt 9. Dotyczy to zwłaszcza decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach realizacji przedsięwzięcia drogowego, jako mogącego znacząco oddziaływać na środowisko.

W odniesieniu do uwag E. K. – Ł. Wojewoda wskazał, że projekt przesunięcia budynku mieszkalnego spełnia wymagania na etapie postępowania w sprawie pozwolenia na realizację inwestycji drogowej, ale nie uprawnia inwestora do rozpoczęcia robót budowlanych. Zgodnie z art. 18 ust. 1 pkt 1 Prawa budowlanego do obowiązków inwestora należy zorganizowanie procesu budowy, z uwzględnieniem zawartych w przepisach bezpieczeństwa i ochrony zdrowia, a w szczególności zapewnienie: opracowania projektu budowlanego i stosownie do potrzeb, innych projektów. Do innych projektów należy zaliczyć projekt wykonawczy. W myśl § 5 ust. 1 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 2 września 2004 r. w sprawie szczegółowego zakresu i formy dokumentacji projektowej, specyfikacji technicznych wykonania i odbioru robót budowlanych oraz programu funkcjonalno-użytkowego projekty wykonawcze powinny uzupełniać i uszczegółowiać projekt budowlany w zakresie i stopniu dokładności niezbędnym do sporządzenia przedmiaru robót, kosztorysu inwestorskiego, przygotowania oferty przez wykonawcę i realizacji robót.

Wojewoda nie podzielił również zarzutów odwołań kwestionujących zgodność

z prawem nadania decyzji rygoru natychmiastowej wykonalności. Organ zwrócił uwagę na to, że inwestor wnosząc o nadanie decyzji tego rygoru uzasadnił go interesem społecznym i interesem gospodarczym. Konieczność rozwoju systemu komunikacji zbiorowej na terenie miasta w szerokim kontekście społecznym oraz nadanie rygoru natychmiastowej wykonalności umożliwi szybkie przystąpienie do robót budowlanych i wykorzystanie szansy dla Gminy, jaką jest pozyskanie znaczącego dofinansowania ze środków Unii Europejskiej na inwestycję z zakresu transportu zbiorowego. Zgodnie z art. 17 ust. 1 specustawy nadany decyzji rygor natychmiastowej wykonalności uzasadniony został właśnie interesem społecznym i gospodarczym. Przepis art. 17 jest jednym z instrumentów mających zapewnić realizację celu ustawy jakim jest zapewnienie sprawnego przebiegu inwestycji drogowych. Brak określenia w tym przepisie rodzaju i natężenia tego interesu wskazuje, że chodzi tu o jakikolwiek interes społeczny lub gospodarczy, co odróżnia instytucję uregulowaną w art. 17 ust. 1 specustawy drogowej, od regulacji dotyczącej nadawania decyzjom administracyjnym rygoru natychmiastowej wykonalności, zawartej w art. 108 K.p.a., gdzie nadanie decyzji rygoru możliwe jest ze względu na ochronę zdrowia lub życia ludzkiego, czy wyjątkowo ważny interes strony. W świetle powyższego, w przedmiotowej sprawie zostały spełnione warunki nadania decyzji rygoru natychmiastowej wykonalności.

Ponadto Wojewoda wyjaśnił, że organy orzekające nie miały podstaw do modyfikowania ustaleń i parametrów zawartych we wniosku inwestora. Organy wydające decyzję o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej zobowiązane są jedynie do oceny całości przedsięwzięcia inwestycyjnego i dokumentacji przedłożonej przez wnioskodawcę oraz ich zgodności z przepisami obowiązującego w tym zakresie prawa. Natomiast do kompetencji organu administracyjnego wydającego decyzję o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej, jak również organu rozpatrującego odwołanie od niej nie należy ocena racjonalności i słuszności rozwiązań projektowych przyjętych we wniosku.

Odnosząc się do zarzutu E. i L. T., że działka nr [...]nie jest objęta zakresem inwestycji i nie powinna podlegać podziałowi, organ drugiej instancji wskazał, że zgodnie z projektem zagospodarowania terenu Budowy Szybkiego Tramwaju, działka ta jest objęta zakresem inwestycji i zgodnie z liniami rozgraniczającymi teren inwestycji podlega podziałowi na działkę nr [...]. Natomiast granice działki nr obręb [...] są zgodne z danymi zawartymi w ewidencji gruntów i budynków prowadzonych przez Ośrodek Dokumentacji Geodezyjnej i Kartograficznej i takie zostały przyjęte do dokumentacji projektowej. W toczącym się postępowaniu Wojewoda nie jest organem kompetentnym do oceny zasadności i sposobu projektowania podziału nieruchomości, ponieważ postępowanie to jest postępowaniem wnioskowym i do oceny wnioskodawcy należy zakres jego żądania odzwierciedlony w decyzji.

Wbrew twierdzeniom H. i A. L. (właścicieli działki ) Wojewoda stwierdził, że wjazd na działkę nr [...] powstałą w wyniku podziału nr [...] został zaprojektowany zgodnie z warunkami technicznymi określonymi w rozporządzeniu Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej z dnia 14 maja 1999 r.

w sprawie warunków technicznych jakim powinny odpowiadać drogi publiczne i ich usytuowanie, a lokalizacja zjazdu uzgodniona została przez ZDiTM.

W ocenie Wojewody wniosek Prezydenta Miasta zawierał elementy wymagane art. 11b ust. 1 oraz art. 11d ust. 1 ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych. Postępowanie administracyjne spełniało wymogi art. 11d ust. 5 i ust. 6 oraz 11f ust. 3 i ust. 4

ww. ustawy, prawidłowo informowano strony o wszczęciu postępowania, możliwości zapoznania się z aktami oraz wypowiedzenia się co do zebranych materiałów przed wydaniem decyzji. Decyzja Prezydenta spełnia również wymogi art. 11f ust. 1 specustawy zawiera bowiem wszystkie niezbędne elementy w nim wymienione, spełnia również wymagania dotyczące powiązania z innymi drogami publicznymi, określenie linii rozgraniczających teren inwestycji oraz zatwierdzenie podziału nieruchomości, które z mocy prawa stają się własnością Miasta.

Na powyższą decyzję skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego

wnieśli współwłaściciele działki nr [...] obręb Nr[...] miasta: B. K., T. J., E. K. – Ł., J. K., J. K. oraz H. K.

Kwestionowanej decyzji zarzucili:

- naruszenie art. 7 K.p.a. poprzez niedokładne wyjaśnienie stanu faktycznego

z naruszeniem interesu społecznego i słusznego interesu obywateli przez nienależytą ocenę okoliczności,

- nieuwzględnienie w opinii Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków aktualnie toczącego się postępowania odwoławczego w Ministerstwie Dziedzictwa Narodowego w sprawach objęcia ochroną konserwatorską całego zespołu rezydencjalnego i historycznego wraz z ogrodem znajdujących się na działce

nr [...],

- niesprecyzowanie zakresu przebudowy drogi publicznej [...] na odcinku przechodzącym przez działkę nr [...], której skarżący są współwłaścicielami oraz niewskazanie okoliczności faktycznych i prawnych wywłaszczenia ww. działki,

- nieprawidłową ochronę prawa własności współwłaścicieli przez nieskorzystanie

z możliwości zniesienia współwłasności nieruchomości i jej podział, co umożliwiłoby przesunięcie budynku na wydzieloną dla potrzeb Gminy Miasta działkę,

- naruszenie art. 107 § 1 i 3 K.p.a. poprzez pominięcie w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji przyczyn, z powodu których dowody wskazywane przez strony zostały

w toku postępowania w obu instancjach pominięte,

- naruszenie przepisów prawa materialnego.

Skarżący na poparcie zarzutów podnieśli w uzasadnieniu skargi, że w toku postępowania administracyjnego nie ustalono zakresu przebudowy dla potrzeb drogi naruszając tym samym słuszny interes obywateli, natomiast decyzja wywłaszczeniowa naruszyła ochronę prawa własności. Lokalizacja drogi ujęta w zatwierdzonym projekcie zajmuje znikomą część działki graniczącą z, a w zasadzie dotyczy powierzchni przewidzianej pod budowę kolektora pod gankiem budynku mieszkalnego. Nierozpoznanie przez organ rzeczywistych potrzeb projektowanej inwestycji drogowej doprowadziło do wywłaszczenia współwłaścicieli na korzyść udziału należącego do Gminy Miasta. W związku z powyższym, zdaniem skarżących decyzja obejmująca wywłaszczenie nieruchomości pod budynek niezwiązany z infrastrukturą drogową narusza przepisy ustawy z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami, który w art. 113 ust. 1 pkt 3 przewiduje wywłaszczenie całej nieruchomości albo jej części. Organy nie rozpatrzyły możliwości przewidzianej przepisem art. 95 pkt 6 ww. ustawy tj. wydzielenia części nieruchomości objętej decyzją o ustaleniu lokalizacji drogi publicznej w granicach rzeczywistych potrzeb inwestycji. Natomiast określenie linii rozgraniczających dla projektowanej drogi publicznej powinno nastąpić zgodnie

z przepisami ustawy z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych, której art. 1 pkt 1 stanowi, że pas drogowy to wydzielony liniami granicznymi grunt wraz z przestrzenią nad i pod jego powierzchnią, w którym jest zlokalizowana droga oraz obiekty budowlane i urządzenia techniczne związane z prowadzeniem, zabezpieczeniem i obsługą ruchu, a także urządzenia związane z potrzebami zarządzania drogą.

W toku postępowania organy nie rozpoznały wnoszonych przez skarżących informacji pomijając przez to stan faktyczny i prawny pozostałych obiektów posadowionych na działce oraz otoczenia, czym naruszono art. 107 K.p.a.

Nie rozstrzygnięto również stanu prawnego nieruchomości pod względem ochrony konserwatorskiej a zgodnie z projektem budowlanym nieruchomości wymienione jako budynki gospodarcze zostały wskazane do rozbiórki. Odnośnie obiektów, które nie są objęte ochroną konserwatorską na skutek odwołań wniesionych od decyzji Urzędu Ochrony Zabytków, toczy się postępowanie w Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego, gdzie aktualnie rozpoznawane są odwołania dot. wpisu budynku dawnego warsztatu organowego F. G., wpisu otoczenia willi F. G. wpisanej do rejestru zabytków, wpisu historycznego zespołu rezydencjalno-fabrycznego, który stanowi willa i budynek dawnego warsztatu oraz skarga w Wojewódzkim Sądzie Administracyjnym na decyzję Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego z dnia [...]. Dodatkowo prowadzone jest postępowanie w Starostwie Powiatowym wszczęte na mocy postanowienia Wojewody z dnia [...] w którym w oparciu o art. 6 pkt 1 ustawy o gospodarce gruntami przedmiotem wywłaszczenia jest ta sama nieruchomość, tj. działka nr [...] przeznaczona na cel publiczny rozumiany jako wydzielenie gruntu pod drogi publiczne na rzecz Gminy Miasto.

Przewidywane wyburzenie obiektów doprowadzi do utraty wartościowego zespołu architektonicznego o walorach nie tylko historycznych ale kulturalnych

i krajobrazowych. Zatwierdzony projekt budowlany wskazuje, że przesunięty budynek, może być posadowiony w każdym miejscu działki budowlanej bez uwzględnienia zastrzeżeń wynikających z pisma ZWKZ z dnia [...] oraz przepisów określających projekty budowlane dla prac związanych z zabytkami nieruchomymi. Pomimo że projekt przesunięcia budynku nie podlegał rozstrzyganiu i nie może być objęty klauzulą wykonalności nadaną zaskarżonej decyzji, stał się w przedmiotowym postępowaniu najistotniejszym problemem rozstrzyganym w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji. W ocenie skarżących projekt taki oprócz samej operacji przesuwania obiektu musi obejmować również wszelkie konsekwencje wynikające ze zmiany lokalizacji budynku oraz odpowiadać wymogom przepisów prawa budowlanego i przepisów wykonawczych, a z uwagi na wartość artystyczną i historyczną budynku winien być wykonany z zachowaniem szczególnej staranności. Gwarancję pomyślnego przeprowadzenia tej operacji zdaniem skarżących daje wykonanie prac przygotowawczych obejmujących m.in.: badania historyczne, wytyczne konserwatorskie, inwentaryzację konserwatorską budynku wraz z wnętrzami, inwentaryzację architektoniczną budynku z naniesionym układem pierwotnym murów oraz późniejszymi zmianami, inwentaryzację instalacji wewnętrznych i przyłączy, wykonanie ekspertyzy konstrukcyjnej budynku wraz z inwentaryzacją elementów konstrukcyjnych, wykonanie aktualnych badań geologicznych.

Sama realizacja projektu budowlano-architektonicznego obejmująca przesunięcie budynku wpisanego do rejestru zabytków, wbrew stanowisku organu wyrażonemu w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji, w ocenie skarżących wymaga wydania decyzji o pozwoleniu na budowę wydanej przez organy administracji publicznej przy uwzględnieniu szczegółowych wskazań zawartych w przepisach szczególnych.

Stosownie do treści art. 1 i 3 Prawo budowlane obejmuje swoim zakresem działalność związaną z projektowaniem, budową, utrzymaniem i rozbiórką obiektów budowlanych oraz określa działania organów administracji publicznej w tych dziedzinach. Przepisy Prawa budowlanego nie naruszają przepisów odrębnych, w tym dot. obiektów i obszarów wpisanych do rejestru zabytków. Zgodnie z art. 39 Prawa budowlanego prowadzenie robót przy obiekcie budowlanym wpisanym do rejestru zabytków wymaga przed wydaniem decyzji o pozwoleniu na budowę uzyskania pozwolenia na prowadzenie tych robót wydanego przez właściwego wojewódzkiego konserwatora zabytków, który przystępuje do procesu inwestycyjnego przed wydaniem decyzji o pozwoleniu na realizację inwestycji drogowej w oparciu o przepisy ustawy szczególnej opiniując projekt budowlany dotyczący tego etapu.

Ustawa o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami chroni zabytek wpisany do rejestru przewidując w art. 36 ust. 1 pkt 6 i ust. 3 konieczność wydania pozwolenia naprzemieszczenie zabytku nieruchomego, które może określić warunki, które zapobiegną uszkodzeniu lub zniszczeniu zabytku.

W odpowiedzi na skargę Wojewoda nie znajdując podstaw do zmiany stanowiska zajętego w sprawie, wniósł o oddalenie skargi jako bezzasadnej.

Odnosząc się do zarzutów zawartych w skardze podał, że zgodnie z projektem zagospodarowania terenu działka nr [...] objęta jest w całości zakresem opracowania wniosku. Linia wyznaczająca zakres opracowania wniosku pokrywa się z linią rozgraniczającą pasa drogowego. Z budową Szybkiego Tramwaju związana jest przebudowa kolidującego, istniejącego uzbrojenia podziemnego. Trasa SST koliduje z istniejącym kolektorem ściekowym przebiegającym pod i związku z powyższym zaprojektowano zmianę trasy tego kolektora. Projektowany kolektor ściekowy przebiega przez działkę nr [...], pod istniejącym budynkiem mieszkalnym -willa G. Budynek ten decyzją z dnia [...] wpisany został do rejestru zabytków pod nr [...], a w związku z planowaną budową SST zaprojektowano jego przemieszczenie (), a projektowane położenie wyznaczone zostało na działce nr [...].

Co do zarzutu bezpodstawnego objęcia wywłaszczeniem całej działki nr [...], Wojewoda stwierdził, że w myśl art. 13 ust. 2 ustawy o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych, właściwy zarządca drogi może nabywać w imieniu i na rzecz Skarbu Państwa, województwa, powiatu albo gminy nieruchomości, w tym lokale mieszkalne, poza pasami drogowymi w celu dokonania ich zamiany na nieruchomości położone w pasach drogowych lub wydzielania ich w tych pasach w postępowaniu scaleniowo - wymiennym. Zatem skarżący niesłusznie zarzucają, że przedmiotowa decyzja obejmująca wywłaszczenie nieruchomości pod budynek niezwiązany z infrastrukturą drogową narusza przepisy ustawy o gospodarce nieruchomościami i przepisy ustawy o drogach publicznych. Ustawa o szczególnych zasadach przygotowania realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych jest bowiem aktem prawnym o charakterze szczególnym w stosunku do ustawodawstwa zwykłego, skutkując tym, że wyłącza przepisy innych ustaw.

Postanowieniami Wojewódzki Sąd Administracyjny odrzucił jako spóźnioną skargę B. K. oraz odrzucił skargę J. K. i skargę J. K. z uwagi na nieusunięcie przez tych skarżących w zakreślonym terminie braków formalnych skargi. Z powodu nieusunięcia w zakreślonym terminie braków formalnych, postanowieniem Wojewódzki Sąd Administracyjny odrzucił również skargi E. K. – Ł. oraz H. K.

W konsekwencji prawomocnego odrzucenia przez Sąd skarg wyżej wymienionych skarżących do merytorycznego rozstrzygnięcia pozostała skarga T. J., która ustanowiła swoim pełnomocnikiem uczestniczkę postępowania sądowego-siostrę E. K. Ł., a ponadto ustanowiła profesjonalnego pełnomocnika w osobie radcy prawnego W. W.

W piśmie z dnia [...] uzupełniającym skargę (k. 94-100, toI akt sąd.) T. J. wniosła o uchylenie decyzji Wojewody, skierowanie sprawy do ponownego rozpoznania, wstrzymanie wykonania decyzji organu I instancji i stwierdzenie jej nieważności z powodu rażącego naruszenia prawa, tj.

- art. 11 d ust. 1 pkt 9 ustawy z dnia 10 kwietnia 2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych w związku z art. 36 ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami,

- art. 11 d ust. 1 pkt 5 ww. ustawy z dnia 10 kwietnia 2003 r. w związku z art. 31 ustawy Prawo budowlane oraz § 11 ust. 2 pkt 1, 2, 3, 9, 10 i 11 oraz § 12 ust. 1

pkt 1, 2a, b i c, pkt 5 a, b, c rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 3 lipca 2003 r. w sprawie szczegółowego zakresu i formy projektu budowlanego (Dz. U.

z 2003 r. Nr 120, poz. 1133),

- w ramach dokumentacji projektowej zatwierdzonej ww. decyzją dot. projektu budowlanego na przesunięcie willi dokonano poświadczenia nieprawdy, ponieważ dokumentacja jest niekompletna w rozumieniu ustawy Prawo budowlane oraz

ww. rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 3 lipca 2003 r.,

- decyzja Prezydenta Miasta wydana została w oparciu o nieważną opinię Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków z dnia [...] którą załączono do wniosku o uzyskanie pozwolenia na realizację inwestycji na podstawie art. 11d ust. 1 pkt 8 lit. f specustawy,

- art. 7, art. 8, art. 80, art. 107 § 1, art. 136 oraz art. 140 w związku z art. 75 § 1,

z art. 76 § 3, z art. 77 § 1, art. 84 § 1, art. 85 § 1 K.p.a.,

- § 4 oraz § 6 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 grudnia 2004 r. w sprawie sposobu i trybu dokonywania podziałów nieruchomości, art. 20 ust. 4, art. 39 pkt 1 ustawy Prawo budowlane,

- § 9 ust. 2 rozporządzenia Ministra Rozwoju Regionalnego i Budownictwa z dnia

29 marca 2001 r. w sprawie ewidencji gruntów i budynków.

W uzasadnieniu tego pisma skarżąca podniosła, że zaskarżona decyzja Prezydenta Miasta wydana została w oparciu o nieważną opinię Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków z dnia [...]., która została załączona przez inwestora do wniosku o uzyskanie pozwolenia na realizację inwestycji na podst. art. 11d ust. 1 pkt 8 lit. f specustawy i wywiodła na jakich przesłankach opiera powyższe stwierdzenie. Stwierdziła mianowicie, że powyższa opinia była nieważna, ponieważ wydana została w oparciu o postępowanie w sprawie wpisu do rejestru zabytków otoczenia willi, którego zakończenie jako niezgodne z prawem, stwierdził Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego w swojej decyzji z dnia [...]. Wojewódzki Konserwator Zabytków wszczął z urzędu postępowanie w sprawie wpisania do rejestru zabytków otoczenia willi, tj. działki nr [...], które prowadził razem z postępowaniem w sprawie wpisu budynku willi wszczętego na wniosek współwłaścicielki nieruchomości E.K.-Ł. Postępowania te prowadzone pod wspólną sygnaturą wszczęto ze względu na planowaną inwestycję Szybkiego Tramwaju, ponieważ konserwator przy ustalaniu projektu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego pod względem ochrony konserwatorskiej [...] przeoczył historyczną nieruchomość. W dniu [...] ZWKZ wydał decyzję na podstawie której wpisano do rejestru zabytków Województwa willę, w granicach po zewnętrznym obrysie murów obwodowych na nieruchomości gruntowej oznaczonej jako działka nr [...]. Z uzasadnienia decyzji wynika, że w ten sposób Konserwator zakończył oba postępowania administracyjne, tj. wpisał do rejestru zabytków budynek, natomiast odmówił wpisania pozostałej nieruchomości tj. działki nr [...]. Od powyższej decyzji współwłaściciele nieruchomości odwołali się do Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Konserwator Zabytków nie czekając na rozstrzygnięcie sprawy wydał dla inwestora opinię z dnia [...], która była odpowiedzią na wniosek inwestora z dnia [...] o wydanie opinii dla przedsięwzięcia "Przebudowa dla potrzeb budowy Szybkiego Tramwaju wraz z niezbędnym przełożeniem uzbrojenia podziemnego". W wyniku rozpoznania odwołania współwłaścicieli Minister w dniu wydał decyzję, w której podał m.in., że organ I instancji nie rozstrzygnął nadal wszczętej z urzędu sprawy wpisania do rejestru zabytków działki nr [...]. W ocenie skarżącej, jeżeli postępowanie administracyjne prowadzone przez ZWKZ było prowadzone niezgodnie z prawem, co jednoznacznie stwierdza decyzja Ministra, to opinia wydana przez konserwatora wojewódzkiego dla inwestora traci moc prawną i powinna zostać usunięta z obiegu prawnego.

Wojewoda będąc organem odwoławczym w niniejszej sprawie nie przeprowadził żadnego postępowania dowodowego mającego na celu weryfikację poprawności zaskarżonej decyzji organu I instancji. Stwierdzając niesłuszność zarzutów skarżących dot. nieuwzględnienia aktualnego stanu prawnego budynku dawnego warsztatu organowego przeznaczonego do rozbiórki i historycznej działki [...], ograniczył się jedynie do stwierdzenia, że budynek i historyczna parcela nie są wpisane do rejestru zabytków i nie są objęte ochroną konserwatorską, przy czym całkowicie pominął fakt wszczętego z urzędu i toczącego się postępowania o wpis tych obiektów do rejestru zabytków.

W trakcie trwania postępowania o wpis do rejestru zabytków, obiekty objęte postępowaniem są chronione do momentu wydania ostatecznej decyzji przez konserwatora. Natomiast w momencie wydania decyzji przez Prezydenta Miasta prowadzone były trzy postępowania w sprawie wpisu do rejestru zabytków dot. działki nr [...]:

- o indywidualny wpis budynku dawnego warsztatu organowego,

- o wpis zespołu rezydencjalno-fabrycznego, jaki stanowi budynek dawnego warsztatu,

- o wpis otoczenia willi G.

Postępowania te zakończyły się dopiero po wydaniu zaskarżonej decyzji organu

I instancji, tj. ZWKZ:

- decyzją z dnia [...] organ odmówił wpisu budynku dawnego warsztatu organowego,

- decyzją z dnia [...] umorzył postępowanie dot. otoczenia willi,

- decyzją z dnia [...] umorzył postępowanie dot. zespołu rezydencjalno-fabrycznego.

Od ww. decyzji współwłaściciele nieruchomości złożyli odwołania. Odnośnie decyzji dot. zespołu rezydencjalno-fabrycznego i otoczenia willi Minister Kultury uchylił w całości zaskarżone decyzje i przekazał sprawę do ponownego rozpoznania przez organ I instancji. Natomiast decyzję dot. budynku dawnego warsztatu utrzymał w mocy, jednakże odwołanie od niej wniosło Stowarzyszenie " ".

Na uwzględnienie w ocenie skarżącej nie zasługuje również stanowisko Wojewody w zakresie dotyczącym obowiązku uzyskania przez inwestora pozwolenia konserwatora zabytków na przemieszczenie zabytku nieruchomego. W odniesieniu do dóbr kultury chronionych na podstawie ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami oraz zgodnie z art. 11d ust. 1 pkt 9 specustawy jednym z wymaganych załączników do wniosku o wydanie zezwolenia na realizację inwestycji drogowej są wymagane przepisami odrębnymi decyzje administracyjne, w tym przypadku będzie to decyzja konserwatora wojewódzkiego stosownie do art. 36 ww. ustawy o ochronie zabytków. Wydanie przez Prezydenta Miasta decyzji bez uzyskania przez inwestora decyzji konserwatora wojewódzkiego zgodnie z art. 36 ustawy o ochronie zabytków jest sprzeczne z art. 11d ust. 1 pkt 9 specustawy i stanowi rażące naruszenie prawa, tym bardziej, że Konserwator zabytków w swojej opinii z dnia [...] informował inwestora, że przemieszczenie zabytku nieruchomego wpisanego do rejestru zabytków wymaga uzyskania pozwolenia wojewódzkiego konserwatora zabytków. Mimo tego Prezydent wydał decyzję, w której zobowiązał inwestora przed przystąpieniem do robót związanych ze zmianą lokalizacji budynku do uzyskania pozwolenia na prowadzenie robót wydanego przez Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków, co jest sprzeczne z art. 11d ust. 1 pkt 9 specustawy obligującym inwestora do uzyskania decyzji konserwatora przed uzyskaniem pozwolenia na realizację inwestycji drogowej. Powyższe stanowi naruszenie prawa polegające na sprzeczności pomiędzy treścią rozstrzygnięcia, a przepisem prawa.

Zdaniem skarżącej, Wojewoda błędnie interpretuje przepisy specustawy dotyczące opinii wojewódzkiego konserwatora wydanej na podstawie art. 11d ust. 1

pkt 8 lit. f. Opinie, o których mowa w art. 11d ust. 1 pkt 8 to opinie, uzgodnienia, pozwolenia, które mają rygor czasowy. Natomiast w przedmiotowej sprawie brak opinii, uzgodnień oraz odniesienia do rygoru terminów.

Wojewoda nie sprawdził prawidłowości projektu, nie powołał biegłych, tylko samodzielnie stwierdził, że projekt budowlany wraz z częścią dotyczącą przesunięcia budynku spełnia wymagania dotyczące formy i zakresu. Tymczasem w związku ze zgłoszonymi zarzutami organ miał obowiązek dokonać ich weryfikacji, a w razie potrzeby przeprowadzić odpowiednie postępowanie.

Według skarżącej, nie można uznać za projekt budowlany dokumentacji dotyczącej przesunięcia budynku, ponieważ została ona sporządzona niezgodnie

z obowiązującymi przepisami oraz zasadami wiedzy technicznej i jest niekompletna

w rozumieniu art. 31 ustawy Prawo budowlane oraz rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 3 lipca 2003 r. w sprawie szczegółowego zakresu i formy projektu budowlanego. Nadto sporządzona została wyłącznie w oparciu o materiały archiwalne [...], które nie zostały zweryfikowane aktualną inwentaryzacją budynku. Nadto sporządzony projekt jest wewnętrznie sprzeczny, ponieważ na jednym z rysunków w projekcie pokazano nową lokalizację budynku w wyniku jego przesunięcia i obrotu, natomiast w części opisowej mowa jest tylko o przesunięciu w linii prostej.

Wymienione braki w sporządzonym projekcie przesunięcia budynku powodują, że złożone przez projektantów oświadczenia w przedmiocie zgodności projektu

z obowiązującymi przepisami i zasadami wiedzy technicznej stanowią poświadczenie nieprawdy.

Odnosząc się do kwestii zajęcia nieruchomości i jej podziału T. J. stwierdziła, że specustawa pozwala na wywłaszczenie nieruchomości tylko pod budowę dróg publicznych, czyli pod pas drogowy. Zgodnie z definicją pasa drogowego zawartą w art. 4 pkt 1 ustawy o drogach publicznych do obiektów budowlanych związanych z prowadzeniem ruchu nie można zaliczyć przesuwanego budynku i gruntu przeznaczonego pod ten budynek po jego przesunięciu. Dlatego objęcie decyzją nr [...] terenu pod budynek mieszkalny niezwiązany z infrastrukturą drogową, jest sprzeczne z art. 4 pkt 1 ustawy o drogach publicznych.

Kwestionowana decyzja Prezydenta Miasta zawiera jedynie wskazanie, że inwestycja dotyczy budowy SST na odcinku, lecz nie wskazuje przebudowy dla potrzeb SST. Z analizy dokumentacji zebranej w sprawie wynika, że przynajmniej część działek nie ma żadnego związku z prowadzoną przebudową tej ulicy dla potrzeb SST, a jednak zostały podzielone. Konsekwencje tego podziału są dla niektórych właścicieli istotne, ponieważ prowadzą do wywłaszczenia ich jako właścicieli działek, bez podstawy faktycznej i prawnej. Dodatkowo decyzja nie zawiera żadnego uzasadnienia faktycznego ani prawnego takiego podziału nieruchomości.

Wbrew twierdzeniu organu z projektów budowlanych oraz map wynika,

że inwestycja nie obejmuje działki E. T. i L. T. Przez teren ich działki nie przebiega ani projektowana linia SST ani żadna z objętych decyzją prac dotyczących przebudowy. Wobec powyższego brak jest uzasadnienia faktycznego do podziału i wywłaszczenia tej nieruchomości.

Powyższe potwierdzają zapisy w decyzji organu I instancji, w której wskazano,

że chodzi o budowę wiaduktu w ciągu projektowanej ulicy, co oznacza, że dopiero trwają prace projektowe dotyczące przebudowy ulicy w sąsiedztwie ww. nieruchomości. Organ wskazał, że linie rozgraniczające teren inwestycji stanowią linie podziału nieruchomości, tymczasem są one sprzeczne

z zakresem inwestycji wskazanym w tej samej decyzji. Natomiast Wojewoda odnosząc się do powyższego stwierdził, że "nie jest organem kompetentnym do oceny zasadności i sposobu projektowania podziału nieruchomości, gdyż postępowanie to jest postępowaniem wnioskowym i do oceny wnioskodawcy należy zakres jego żądania odzwierciedlony następnie w decyzji". Takie stanowisko w ocenie skarżącej jest błędne, ponieważ Wojewoda będąc organem odwoławczym jest zobowiązany do badania prawidłowości zaskarżonej decyzji pod każdym względem. Brak jakichkolwiek działań Wojewody zmierzających do weryfikacji prawidłowości decyzji Prezydenta świadczy o wydaniu jej z naruszeniem art. 140 w związku z art. 75 § 1, 76 § 3, 77 § 1, 84 § 1, 85 § 1 K.p.a.

Pismem z 5 listopada 2012 r. (k.144-146, tom I akt sąd.) T. J. rozszerzyła skargę o zarzut naruszenia art. 4 ust. 2 lit. a i b Konwencji z dnia

3 października 1985 r. o ochronie dziedzictwa architektonicznego Europy (Dz. U.

z 2012 r. poz. 210) w związku z art. 11d ust. 1 pkt 8 lit. f ustawy z dnia 10 kwietnia

2003 r. o szczególnych zasadach przygotowania i realizacji inwestycji w zakresie dróg publicznych. W uzasadnieniu skarżąca podniosła między innymi, że nikt nie zwrócił się do Konserwatora Zabytków o wydanie opinii odnośnie do rozebrania budynku dawnego warsztatu organowego F. G. wchodzącego w skład zespołu rezydencjalno-fabrycznego G., a więc co do których podjęto działania mające na celu ich ochronę.

Pismem procesowym z dnia [...] E. K. – Ł., jako pełnomocnik T. J. rozszerzyła skargę o następujące zarzuty:

1) rażące naruszenie art. 11 f ust. 1 pkt 6 w związku z art. 12 ust. 4 specustawy i art. 4 pkt 2 ustawy o drogach publicznych, ponadto art. 21 w związku z art. 64 Konstytucji RP oraz art. 1 Protokołu nr 1 do Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności ;

2) naruszenie art. 47 ust. 1 i art. 50 zd. 1Konstytucji RP oraz art. 8 Konwencji

o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności ;

3) naruszenie art. 31 ust. 2 i ust. 3 oraz art. 37 ust. 1 Konstytucji RP, a także pozostałych przepisów wskazanych w uzasadnieniu tego pisma.

Skarżąca wskazała w uzupełnieniu wniosków skargi, że jeśli zaistniały przesłanki wymienione w art. 31 ust. 2 specustawy drogowej, to wnosi o stwierdzenie, że decyzja ZRID nr [...] narusza prawo z przyczyn wyszczególnionych w art. 156 K.p.a., a jeżeli przesłanki te nie zaistniały, to wnosi o stwierdzenie jej nieważności, zaś co do decyzji Wojewody, wnosi o jej uchylenie i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania, względnie stwierdzenie nieważności.

W obszernym uzasadnieniu tego pisma skarżąca wywiodła, że przynajmniej część działki nr [...], w tym willa G. są zbędne na cele rzeczonej inwestycji drogowej, o czym świadczy rozważana przez władze możliwość utworzenia w niej szkoły muzycznej. Natomiast na podstawie przepisów specustawy (art. 11f ust. 1 pkt 6 w związku z art. 12 ust. 4) gmina może nabyć nieruchomość lub jej część jedynie pod drogę i to drogę w rozumieniu art. 4 pkt 2 ww. ustawy. Żaden przepis specustawy nie daje gminie prawa do nabycia nieruchomości bądź jej części pod szkołę muzyczną. Z dokumentów zgromadzonych w sprawie wynika, że willa nie koliduje z realizacją inwestycji drogowej, a zatem jej wywłaszczenie jest niecelowe. Zatem jeżeli całość działki nr [...] nie jest potrzebna do realizacji inwestycji drogowej, to w ocenie skarżącej doszło do nadmiernego wywłaszczenia, tj. naruszenia art. 11f ust. 1 pkt 6 w związku z art. 12 ust. 4 specustawy.

Ponadto decyzja organu I instancji oraz utrzymująca ją w mocy decyzja Wojewody wywołały skutki społeczne nie do zaakceptowania

w demokratycznym społeczeństwie. Nie tylko bowiem wkroczyły one w sferę praw materialnych skarżącej, pozbawiając ją udziału w prawie własności całej działki nr [...], to jeszcze wkroczyły w sferę praw niematerialnych, chronionych Konstytucją i umową międzynarodową.

E. K. – Ł., działając w imieniu własnym jako uczestnik postępowania oraz w imieniu T. J. jako jej pełnomocnik, w dniu [...] złożyła Kolejne pismo procesowe zatytułowane " ", w którym wniosła o szczegółowe odniesienie się przez Sąd do zarzutu naruszenia art. 11d ust. 1 pkt 9 specustawy w związku z art. 156 § 1 pkt 2 Kpa wskazując, że dokładne omówienie tej kwestii znajduje się w zażaleniu skarżącej z [...], w którego końcowej części skarżąca wspomniała, że wskutek wykonania decyzji ZRID ona i dotychczasowi współwłaściciele działki nr [...] mogą ponieść znaczną szkodę lub mogą nastąpić trudne do odwrócenia skutki. Być może dla sądu II instancji to twierdzenie skarżącej było nieprzekonywające, powinien jednak odnieść się do podnoszonej przez nią kwestii, a nie pomijać milczeniem. Istniały bowiem plany, by willę wraz z warsztatem organowym przekształcić w centrum muzyki organowe, w którym skarżąca i dotychczasowi współwłaściciele tych budynków mieliby udziały w prawie własności. Ponieważ jednak NSA oddalił wniosek o wstrzymanie wykonania decyzji, jak również w postępowaniu o wpis do rejestru zabytków ww. warsztatu WSA oddalił skargę na decyzję MKiDN oraz poprzedzającą ją decyzję ZWKZ odmawiającą wpisu do rejestru zabytków przedmiotowego warsztatu (decyzja ZWKZ z dnia[...]; decyzja MKiDN z dnia [...]; wyrok WSA z dnia 30 stycznia 2013 r. sygn. akt W SA/Wa 2211/12), Gmina Miasto warsztat ten wyburzyła; notabene przed uprawomocnieniem się wyroku WSA z dnia 30.01.2013 r., to doszło w ten sposób do naruszenia art. 1 Protokołu Nr [...], ponieważ gdyby warsztat został