IV SA/Po 758/13

Uzasadnienie

Zaskarżonym postanowieniem z dnia [...] czerwca 2013 r. nr [...] W.Wojewódzki Inspektor Nadzoru Budowlanego po rozpoznaniu zażalenia H. S. utrzymał w mocy postanowienie Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego w P. z dnia [...] kwietnia 2013 r. nr. [...].

W uzasadnieniu organ wskazał, że Powiatowy Inspektor Nadzoru Budowlanego w P. pismem z dnia [...]października 2012 r. zawiadomił o wszczęciu z urzędu postępowania administracyjnego w sprawie robót budowlanych związanych z budynkiem gospodarczym.

W trakcie przeprowadzonej przez Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego rozprawie administracyjnej pełnomocnik zarówno H. S., jak i A. W., ustnie do protokołu złożył wniosek o zawieszenie postępowania administracyjne w niniejszej sprawie z uwagi na nie wyjaśnioną kwestię władania nieruchomością położoną w C. przy ul. Z. [...] dz. nr [...], a także zamiar przystąpienia do przeprowadzenia procedury zasiedzenia przedmiotowej nieruchomości przez A. W..

Dalej organ wskazał, że wnioskodawcy w piśmie z dnia [...] marca 2013 r. sprecyzowali, że podstawą wniosku o zwieszenie postępowania administracyjnego w sprawie robót budowlanych związanych z budynkiem gospodarczym na terenie działki nr [...] w C. przy ul. Z. [...] jest fakt wszczęcia przez Wójta Gminy C. postępowania w sprawie rozgraniczenia nieruchomości położonych w miejscowości C. przy ul. Z. tj. dz. nr [...] i [...] oraz zamiaru przystąpienia do przeprowadzenia procedury zasiedzenia przedmiotowej nieruchomości przez A. W..

Organ podniósł, że Powiatowy Inspektor Nadzoru Budowlanego w P. w dniu [...] kwietnia 2013 r. wydał postanowienie znak: [...], którym odmówił zawieszenia postępowania w sprawie robót budowlanych związanych z budynkiem gospodarczym na terenie działki nr [...] w C. przy ul. Z. [...].

Następnie organ wskazał, że przez pojęcie zagadnienia wstępnego rozumie się sytuację, w której wydanie orzeczenia merytorycznego w sprawie będącej przedmiotem postępowania przed właściwym organem, uwarunkowane jest uprzednim rozstrzygnięciem wstępnego zagadnienia prawnego. Pomiędzy rozstrzygnięciem sprawy administracyjnej, będącej przedmiotem postępowania a zagadnieniem wstępnym musi istnieć związek przyczynowy tj. sytuacja, gdy bez uprzedniego rozstrzygnięcia zagadnienia wstępnego przez inny organ lub sąd wydanie decyzji byłoby niemożliwe.

W ocenie organu w przedmiotowej sprawie, brak jest przesłanek umożliwiających zawieszenie postępowania administracyjnego. Toczące się, bowiem przed Wójtem Gminy C. (znak: [...]) postępowanie, w sprawie rozgraniczenia nieruchomości położonej w miejscowości C. przy ul. Z. tj. działki nr [...] i [...], nie stanowi zagadnienie wstępnego określonego w art. 97 § 1 pkt 4 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego (tekst jedn. Dz. U. z 2013, poz. 267- dalej "Kpa"). Samo stwierdzenie, że wynik innego postępowania może mieć wpływ na losy sprawy administracyjnej, nie daje jeszcze podstaw do zawieszenia postępowania, jeżeli w chwili orzekania możliwe jest rozpatrzenie sprawy przez organ administracyjny i wydanie decyzji. Konieczność dokonania ustaleń faktycznych w sprawie nie powinno być utożsamiane z zagadnieniem wstępnym. Podobne stanowisko występuje w orzecznictwie. Otóż Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach w wyroku z dnia 16.03.2005 r. sygn. akt II SA/Ka 794/03 stwierdził, że "Postępowanie o rozgraniczenie nieruchomości prowadzone jest w odrębnym trybie i ma na celu ustalenie przebiegu granic przez określenie położenia punktów i linii granicznych, utrwalenie tych punktów znakami granicznymi na gruncie i sporządzenie odpowiednich dokumentów. (...) brak podstaw do zawieszenia postępowania o pozwolenie na budowę do czasu rozstrzygnięcia sporu co do przebiegu granic. Spór taki nie stanowi bowiem zagadnienia wstępnego w rozumieniu art. 97 § 1 pkt 4 Kpa, Nic oznacza to jednak pozbawienia ochrony prawnej właściciela nieruchomości sąsiedniej" , (podobnie wyrok WSA w Lublinie z dnia 23.02.2005 r., sygn. akt II SA/Lu 99/05). W związku z powyższym należy stwierdzić, iż zagadnienie związane z rozgraniczeniem obu nieruchomości jest zagadnieniem cywilnym, wykraczającym poza kompetencję organów nadzoru budowlanego.

Organ podniósł, że również ewentualne wszczęcie postępowania w sprawie zasiedzenia przez A. W. nieruchomości położonej w C. przy ul. Z. [...](dz. nr [...]), nie stanowi zagadnienia wstępnego w rozumieniu art. 97 § 1 pkt 4 Kpa. Stanowisko takie prezentowane jest zarówno w doktrynie jak i obowiązującym orzecznictwie. Mianowicie zgodnie z wyrokiem Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 16 lutego 2012 r. sygn. akt II OSK 2274/10 - "Orzeczenie sądu powszechnego w sprawie o zasiedzenie nie jest dla postępowania o legalizację samowoli budowlanej, prowadzonego w oparciu o art. 48 ust. 2 Prawa budowlanego, rozstrzygnięciem zagadnienia wstępnego w rozumieniu art. 97 § 1 pkt 4 Kpa Hipoteza określona w art. 97 § 1 pkt 4 Kpa zachodzi jedynie wówczas, gdy bez uprzedniego rozstrzygnięcia zagadnienia prejudycjalnego przez inny organ lub sąd wydanie decyzji nie byłoby możliwe. O takiej ewentualności decydują przepisy materialnoprawne, w tym przypadku przepisy art. 48 ust. 2 pkt 1 lit. a, art. 48 ust. 3 pkt 1 i 2 i art. 48 ust. 4 ustawy z dnia 7 lipca 1994r. - Prawo budowlane (Dz. U. z 2010r. nr 243, poz. 1623). Wynika z nich, że nieprzedłożenie przez wnioskodawcę w wyznaczonym terminie oświadczenia o posiadanym prawie do dysponowania nieruchomością na cele budowlane powoduje zastosowanie przepisu art. 48 ust. 1 Prawa budowlanego. Brak orzeczenia sądu powszechnego w przedmiocie zasiedzenia nieruchomości nie stanowi zatem zagadnienia wstępnego. Sprawa samowoli budowlanej jest wówczas rozstrzygana w oparciu o stan faktyczny i prawny z chwili rozstrzygania."(LEX: 1138124). Podobne stanowisko prezentuje Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 23 lipca 2009 r., sygn. akt II OSK 1234/08, w którym to sąd stwierdził, że "W sprawie dotyczącej nakazu rozbiórki na inwestora może zostać nałożony obowiązek rozbiórki także w sytuacji, gdy nie można w sposób bezsporny ustalić jego prawa do nieruchomości. Wystąpienia z wnioskiem o stwierdzenie zasiedzenia nieruchomości nie można uznać ze zagadnienie wstępne w rozumieniu art. 97 § 1 pkt 4 Kpa ".

Odnosząc się do zarzutów zawartych w zażaleniu organ wyjaśnił, że w niniejszym postępowaniu nie może odnieś się do meritum sprawy, bowiem niniejsze postępowanie dotyczy wyłącznie kwestii związanej z zawieszeniem postępowania administracyjnego w sprawie robót budowlanych związanych z budynkiem gospodarczym.

Skargi na powyższe postanowienie do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu wnieśli A. W. oraz H. S. zarzucając mu naruszenie przepisów postępowania administracyjnego, które mogło mieć wpływ na treść wydanego postanowienia a mianowicie:

- przepisów art. 7 i art. 77 Kpa polegające na przeprowadzenia postępowania bez dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego sprawy i nieuwzględnieniu wszystkich okoliczności mających znaczenie dla sprawy,

- przepisu art. 80 Kpa polegającego na wybiórczym przeprowadzeniu postępowania dowodowego i dokonanie oceny dowodów z pominięciem części dowodów,

- przepisu art. 107 § 1 i 3 Kpa polegającego na niewłaściwym jego zastosowaniu poprzez pominięcie szczegółowego wyjaśnienia podstawy prawnej i faktycznej rozstrzygnięcia,

- przepisu art. 11 Kpa tj. niezrealizowanie zasady przekonywania.

Wskazując na powyższe skarżący wnieśli uchylenie zaskarżonego postanowienia oraz poprzedzającego go postanowienia Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego.

W uzasadnieniach skarżący wskazali, że organy pominęły kwestię przebiegu granicy nieruchomości z działką nr [...] i [...] istotną dla ustalenia posadowienia budynku będącego przedmiotem postępowania, kwestię ustalenia prawa własności do nieruchomości.

Skarżący wyjaśnił, że oba organy charakteryzuje wyłącznie formalistyczne podejście do sprawy, gdy tymczasem ustalenie przebiegu granicy wiąże się z ustaleniem rzeczywistych wymiarów budynku przed i po podjęciu prac remontowych ( granic jego posadowienia ). a nie samej procedury i istoty instytucji rozgraniczenia nieruchomości. Zdecyduje to także o ostatecznej kwalifikacji działań jako samowoli budowlanej.

W odpowiedzi na skargę organ wniósł o jej oddalenie podtrzymując stanowisko wyrażone w zaskarżonym postanowieniu.

Postanowieniem z dnia 1 października 2013 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu połączył do łącznego rozpoznania oraz rozstrzygnięcia sprawy ze skargi A. W. oraz H. S..

W pismach procesowych z dnia [...] listopada 2013 r. skarżący wskazali, że uczestnicy postępowania wielokrotnie podnosili, że bez uregulowania prawa własności nieruchomości postępowanie nie może być skutecznie doprowadzone do końca. Skarżący wskazali, że w toku postępowania został nałożony na nich obowiązek oświadczenia o posiadanym prawie do dysponowania nieruchomością na cele budowlane oraz że nie dysponują tym prawem.

W piśmie tym wskazali także, że skarżący jest żywotnie zainteresowany uregulowaniem stanu prawnego nieruchomości i zgromadził wymagane dokumenty do wystąpienia z wnioskiem o zasiedzenie nieruchomości, czego dokona w ciągu 2 tygodni.

Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Kontrola sądu administracyjnego, zgodnie z art. 1 § 1 i 2 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. Nr 153, poz. 1269 ze zm.) i art. 3 § 1 i § 2 pkt 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2012 r., poz. 270 – dalej "Ppsa") polega na badaniu zgodności z prawem zaskarżonych aktów administracyjnych. Kontrola ta sprowadza się do zbadania, czy w toku rozpoznania sprawy organy administracji publicznej nie naruszyły prawa materialnego i procesowego w stopniu istotnie wpływającym na wynik sprawy. Przy czym ocena ta jest dokonywana według stanu i na podstawie akt sprawy istniejących w dniu wydania zaskarżonego aktu. Na podstawie art. 134 § 1 Ppsa, w postępowaniu sądowoadministracyjnym obowiązuje zasada oficjalności. Zgodnie z jej treścią, sąd nie jest związany zarzutami i wnioskami oraz powołaną podstawą prawną.

Przedmiotem kontroli w niniejszej sprawie jest postanowienie W.Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego o utrzymaniu w mocy postanowienia Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego o zawieszeniu postępowania w sprawie przekształcenia prawa użytkowania wieczystego w prawo własności.

Podstawę materialnoprawną podjętych w niniejszej sprawie decyzji stanowił art. 97 § 1 pkt 4 Kpa.

Podkreślić należy, że zawieszenie postępowania jest szczególną instytucją procesową wstrzymującą tok postępowania w sprawie i jej merytoryczne rozpoznanie, dlatego ustawodawca w sposób wyczerpujący określił w art. 97 § 1 Kpa przyczyny powodujące zahamowanie toku postępowania. Ze względu na istotę i skutki zawieszenia postępowania jego przesłanki musza być interpretowane w sposób ścisły, a sama instytucja wykorzystywana w sposób rygorystyczny, a nie dowolny.

Zgodnie z art. 97 § 1 pkt 4 Kpa organ administracji publicznej ma obowiązek zawiesić prowadzone postępowanie, jeżeli rozpatrzenie sprawy i wydanie decyzji zależy od uprzedniego rozstrzygnięcia zagadnienia wstępnego przez inny organ lub sąd. Nie ma zatem podstaw do zwieszenia prowadzonego postępowania, jeżeli rozpatrzenie sprawy i wydanie decyzji nie zależy od uprzedniego rozstrzygnięcia zagadnienia wstępnego przez inny organ lub sąd.

"Zagadnienie wstępne", o jakim mowa w art. 97 § 1 pkt 4 Kpa stanowi materialnoprawną przeszkodę powstającą lub ujawniającą się w toku postępowania jurysdykcyjnego, której usunięcie warunkuje rozstrzygnięcie sprawy administracyjnej. Jest to zagadnienie odrębne od sprawy, na której tle wystąpiło. Należy podkreślić, że w jurysdykcyjnym postępowaniu administracyjnym obowiązuje zasada, w myśl której organ obowiązany jest rozstrzygać sprawę administracyjną z uwzględnieniem wszelkich okoliczności faktycznych i prawnych istniejących w chwili orzekania. Zaistnienie niezbędnej sfery faktów i sfery okoliczności prawnych obliguje organ administracji do podjęcia rozstrzygnięcia, nawet wtedy, gdy istnieje prawdopodobieństwo zmiany tych okoliczności w przyszłości. Jak wynika z art. 97 § 1 pkt 4 Kpa od rozstrzygnięcia zagadnienia wstępnego zależy "rozpatrzenie sprawy i wydanie decyzji". Użycie w tym wypadku koniunkcji wskazuje, że chodzi o wydanie decyzji w wyniku rozpatrzenia sprawy, tzn. decyzji rozstrzygającej sprawę co do istoty. Zagadnienie wstępne, od którego rozstrzygnięcia zależy "rozpatrzenie sprawy i wydanie decyzji" jest zatem zagadnieniem warunkującym merytoryczne rozstrzygnięcie sprawy administracyjnej. Zagadnienie to musi dotyczyć w pierwszym rzędzie kwestii materialnoprawnej, która warunkuje możliwość wyznaczenia konsekwencji normy prawnej dla indywidualnej sytuacji i determinuje tym samym treść merytorycznego rozstrzygnięcia. Zależy od niej zarówno treść przyszłego rozstrzygnięcia administracyjnego, jak i możliwość kontynuowania postępowania jurysdykcyjnego. Regulacja art. 97 § 1 pkt 4 Kpa, zgodnie z którą organ administracji obowiązany jest z urzędu zawiesić postępowanie, gdy od uprzedniego rozstrzygnięcia zagadnienia wstępnego zależy nie tylko rozpatrzenie sprawy, ale i wydanie decyzji, potwierdzają tezę, że przeszkoda, jaką stanowi zagadnienie wstępne ma bezpośredni wpływ na sprawę administracyjną. Tak silne uzależnienie rozpatrzenia sprawy i wydania decyzji od uprzedniego rozstrzygnięcia zagadnienia wstępnego koresponduje również z twierdzeniem, że rozstrzygnięcie zagadnienia wstępnego stanowi konieczną przesłankę dla wiążącego wyznaczenia konsekwencji normy prawnej w postępowaniu jurysdykcyjnym. Wystąpienie zagadnienia wstępnego i brak jego rozstrzygnięcia wyklucza zarówno pozytywne, jak i negatywne dla strony merytoryczne zakończenie postępowania administracyjnego. Samo zatem stwierdzenie, że wynik innego postępowania może mieć, a nawet niewątpliwie będzie miał wpływ na losy sprawy administracyjnej, nie daje jeszcze podstaw do zawieszenia postępowania, jeżeli w chwili orzekania możliwe jest rozpatrzenie sprawy przez organ administracyjny i wydanie decyzji. Na interpretację zagadnienia wstępnego jako przesłanki zawieszenia postępowania administracyjnego nie mają wpływu względy natury celowościowej i ekonomiki postępowania.

Wobec powyższego podkreślić należy, że w konstrukcji zagadnienia wstępnego elementem najważniejszym, którego brak eliminuje możliwość zawieszenia postępowania, jest zależność między uprzednim rozstrzygnięciem zagadnienia wstępnego, a rozpatrzeniem sprawy i wydaniem decyzji.

Z uwagi na to, że zawieszenie postępowania jest instytucją tamującą jego bieg i opóźniającą merytoryczne rozstrzygnięcie sprawy, nie należy przy interpretacji art. 97 § 1 pkt 4 Kpa stosować wykładni rozszerzającej (B. Adamiak, w: B. Adamiak, J. Borkowski, Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz, LexisNexis 2011 r., s. 377-378, nb 8).

W niniejszej sprawie należy mieć na uwadze, że postępowanie, którego zawieszenia odmówił organ prowadzone jest w trybie art. 48 Prawa budowlanego, czyli w przypadku budowy lub wybudowania obiektu budowlanego lub jego części bez wymaganego pozwolenia na budowę. W trakcie takiego postępowania na podstawie art. 48 Prawa budowlanego inwestor zobowiązany jest do przedłożenia m.in. oświadczenia o posiadanym prawie do dysponowania nieruchomością na cele budowlane.

W ocenie Sądu organy nadzoru budowlanego obu instancji prawidłowo przyjęły brak bezpośredniego związku przyczynowego między rozstrzygnięciem sprawy prowadzonej przez PINB dotyczącej robót budowlanych związanych z budynkiem gospodarczym na terenie działki nr [...] w C., a sprawą o zasiedzenie tej nieruchomości. Zgodzić się należy z organami, że wystąpienie z wnioskiem o stwierdzenie zasiedzenia nieruchomości, na której zrealizowano samowolę budowlaną, nie jest zagadnieniem wstępnym w rozumieniu art. 97 § 1 pkt 4 Kpa. Wyjaśnić trzeba, że to, czy inwestor posiada ukształtowane prawo do zabudowy nieruchomości ma znaczenie przy ubieganiu się o pozwolenie na budowę, a także dla skutecznego zakończenia procesu legalizacji samowoli budowlanej. Jeśli jednak inwestor nie potrafi wykazać się prawem do nieruchomości i nie jest w stanie złożyć wymaganego oświadczenia, oznacza to, że nie mógłby uzyskać w tych warunkach pozwolenia na budowę, a więc nie ma też podstaw do tego, aby prawo chroniło go w sytuacji, gdy samowolnie wybudował obiekt, na który nie mógłby uzyskać pozwolenia (wyrok WSA w Warszawie z dnia 21 lutego 2008r. sygn. akt VII SA/Wa 1613/07 dostępne w internetowej Centralnej Bazie Orzeczeń i Informacji o Sprawach pod adresem www.orzeczenia.nsa.gov.pl).

Sąd orzekający w niniejszej sprawie w całości podziela stanowisko wyrażone przez NSA w wyroku z dnia 16 lutego 2012r. sygn. akt II OSK 2274/10, że orzeczenie sądu powszechnego w sprawie o zasiedzenie nie jest dla postępowania o legalizację samowoli budowlanej, prowadzonego na podstawie art. 48 ust. 2 Prawa budowlanego, rozstrzygnięciem zagadnienia wstępnego, w rozumieniu art. 97 § 1 pkt 4 Kpa (podobnie NSA w wyroku z dnia 23 lipca 2009r. sygn. akt II OSK 1234/08, Lex Omega nr 552842). W tych orzeczeniach podkreślono, że hipoteza określona w art. 97 § 1 pkt 4 Kpa zachodzi jedynie wówczas, gdy bez uprzedniego rozstrzygnięcia zagadnienia prejudycjalnego przez inny organ lub sąd wydanie decyzji nie byłoby możliwe. O takiej ewentualności decydują przepisy prawa materialnego, w tym przypadku przepisy art. 48 ust. 2 pkt 1 lit. "a", art. 48 ust. 3 pkt 1 i 2 i art. 48 ust. 4 Prawa budowlanego. Wynika z nich, że nieprzedłożenie przez wnioskodawcę w wyznaczonym terminie oświadczenia o posiadanym prawie do dysponowania nieruchomością na cele budowlane powoduje zastosowanie przepisu art. 48 ust. 1 Prawa budowlanego. Brak orzeczenia sądu powszechnego w przedmiocie zasiedzenia nieruchomości nie stanowi zatem zagadnienia wstępnego, gdyż sprawa samowoli budowlanej jest wówczas rozstrzygana w oparciu o stan faktyczny i prawny z chwili podjęcia decyzji.

Ponadto w niniejszej sprawie należy mieć również na uwadze, że w dniu orzekania przez organy, a także w dniu wydawania niniejszego wyroku skarżący w dalszym ciągu nie wystąpił do sądu powszechnego z pozwem o zasiedzenie nieruchomości. Wobec powyższego takowe postępowanie nie jest jeszcze wszczęta, a sama ewentualność wystąpienia do sądu powszechnego nie może stanowić podstawy do wstrzymywania organu zobowiązanego do załatwienia sprawy bez zbędnej zwłoki.

Odnosząc się natomiast do kwestii rozgraniczenia nieruchomości jako zagadnienia wstępnego wskazać należy, że nie można wykluczyć sytuacji, w której toczące się postępowanie o rozgraniczenie nieruchomości będzie miało wpływ na postępowanie prowadzone w trybie art. 48 Prawa budowlanego.

W tym miejscu zauważyć należy, że w orzecznictwie sądów administracyjnych zarysowały się dwa przeciwstawne poglądy co do kwestii związku przyczynowego pomiędzy rozstrzygnięciem sprawy administracyjnej dotyczącej legalizacji samowoli, a sprawą o rozgraniczenie pomiędzy działką, na której planowana jest inwestycja, a działką sąsiednią.

Według pierwszego z nich, w razie wszczęcia postępowania rozgraniczeniowego dotyczącego nieruchomości na której ma być realizowana inwestycja - mamy do czynienia z zagadnieniem wstępnym w rozumieniu art. 97 § 1 pkt 4 Kpa (por. wyrok NSA w Krakowie z dnia z dnia 26 lipca 2001 r., sygn. akt II SA/Kr 1432/98, LEX nr 655424, wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 13 września 2001 r., sygn. akt IV SA 420/99, LEX nr 657315, wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Białymstoku z dnia 22 grudnia 2008 r., sygn. akt II SA/Bk 32/08, LEX nr 1045090). Pogląd ten motywowany jest twierdzeniem, że w sytuacji, gdy prawo inwestora do dysponowania nieruchomością na cele budowlane nie jest wykazane niewadliwe, przez co może budzić wątpliwości, a zmiana przebiegu granicy w postępowaniu rozgraniczeniowym spowodowałaby niezachowanie odległości, o których mowa w § 12 rozporządzenia o warunkach technicznych, zwłaszcza, gdy budowa jest projektowana w granicy, do czasu zakończenia postępowania rozgraniczeniowego nie można wydać pozwolenia na budowę, bowiem nie ma możliwości prawidłowego usytuowania planowanego obiektu budowlanego w stosunku do spornej granicy.

Według drugiego poglądu, ewentualny spór o granice działki, na której zaprojektowano obiekt budowlany, nie może mieć wpływu na postępowanie w przedmiocie pozwolenia na budowę (por. wyrok NSA z 10 września 2001 r., sygn. akt II SA/Lu 440/00, wyrok NSA z 8 stycznia 2003 r., sygn. akt II SA/Lu 1156/01, Lex Polonica nr 360620, wyrok NSA z 12 marca 2003 r., sygn. akt SA/Bk 1472/02, wyrok WSA w Białymstoku z 22 stycznia 2008 r., sygn. akt II SA/Bk 121/07, wyrok NSA z 24 stycznia 2012 r., sygn. akt II OSK 2102/10, Lex nr 1125235, wyrok WSA w Lublinie z 12 marca 2013 r., sygn. akt II SA/Lu 77/13). W uzasadnieniu tego stanowiska podniesiono, że w postępowaniu o wydanie pozwolenia na budowę nie może nastąpić rozstrzygnięcie kwestii rozgraniczenia, bo organy architektoniczno-budowlane nie mają w tym zakresie kompetencji. Ponadto żaden przepis nie uzależnia wydania decyzji w przedmiocie pozwolenia na budowę od wyniku postępowania rozgraniczeniowego. Zgodnie z brzmieniem art. 35 ust. 4 ustawy, jeśli inwestor spełni wymagania określone prawem budowlanym, w tym złoży oświadczenie o posiadanym prawie do dysponowania nieruchomością na cele budowlane oraz mapę zasadniczą z aktualną treścią, właściwy organ nie może odmówić wydania decyzji o pozwoleniu na budowę. Z uwagi przy tym na wymóg złożenia jedynie w/w oświadczenia kwestia omawianego zagadnienia wstępnego w ogóle nie występuje.

Opowiadając się co do zasady za ostatnio zaprezentowanym poglądem i przedstawioną na jego poparcie motywacją, należy w szczególności zauważyć, że skoro jednym z wymogów wniosku o zatwierdzenie pozwolenia na budowę czy też legalizację samowoli budowlanej jest złożenie oświadczenia o prawie dysponowania nieruchomością na cele budowlane i jest to w zakresie wykazania takiego prawa wymóg wystarczający, to dopóki takie oświadczenie nie zostanie skutecznie zakwestionowane, korzysta ono z domniemania jego zgodności ze stanem prawnym. W ocenie Sądu zakwestionowanie takiego oświadczenia, a więc obalenie wynikającego z niego domniemania nie może jednak nastąpić poprzez samo twierdzenie strony niepoparte jakimkolwiek dokumentem, decyzją administracyjną, czy orzeczeniem sądu. W sytuacji gdy elementem oświadczenia o prawie dysponowania nieruchomością jest określenie położenia granicy nieruchomości, na której ma być realizowana inwestycja, a więc przestrzenny zasięg prawa inwestora do dysponowania tą nieruchomością, do skutecznego zakwestionowania takiego oświadczenia konieczne jest rozstrzygnięcie sporu granicznego w drodze przewidzianej w rozdziale 6 Prawa geodezyjnego i kartograficznego. Samo wszczęcie postępowania, które może doprowadzić do zmiany przebiegu granicy, nie wystarcza w ocenie Sądu do podważenia oświadczenia o prawie dysponowania nieruchomością na cele budowlane. Przebieg granicy może zmienić bowiem dopiero decyzja administracyjna bądź orzeczenie sądu powszechnego. Ponadto przy często występujących w praktyce sporach sąsiedzkich, wykładnia zaprezentowana przez orzekające w sprawie organy mogłaby prowadzić do paraliżu procesów inwestycyjnych, bądź nawet trwałej rezygnacji przez inwestorów z realizacji inwestycji budowlanych. Z drugiej strony sąsiedzi nieruchomości, na których planowana jest realizacja obiektu budowlanego, nie są pozbawieni możliwości obrony swych interesów w sytuacji doprowadzenia do zmiany przebiegu granicy już po uzyskaniu przez inwestora pozwolenia na budowę, czy nawet po jej zrealizowaniu. W takiej sytuacji bowiem możliwe jest wzruszenie ostatecznej decyzji w trybie nadzwyczajnym.

W ocenie składu orzekającego nie można uogólniać prezentowanego poglądu i przyjmować, że w każdym przypadku toczące się postępowanie rozgraniczeniowe dotyczące granicy działki, na której realizowana jest inwestycja wymagająca uzyskania pozwolenia na budowę, nie stanowi zagadnienia wstępnego w sprawie legalizację. Oceny istnienia i charakteru związku pomiędzy wskazanymi postępowaniami pod kątem istnienia przesłanki zawieszenia postępowania określonej w art. 97 § 1 pkt 4 Kpa należy dokonywać indywidualnie w każdej sprawie. W zależności bowiem od jej okoliczności związek uzasadniający zawieszenie postępowania o wydanie pozwolenia na budowę może bowiem zachodzić, lub nie.

Z powyższych względów Sąd dokonując oceny powyższego uznał, że w przedmiotowej sprawie organy zasadnie uznały, iż toczące się postępowanie rozgraniczeniowe nie ma wpływu na postępowanie prowadzone w trybie art. 48 Prawa budowlanego. Za prawidłowością powyższego rozstrzygnięcie przemawia okoliczność, która nie jest kwestionowana przez stronę skarżącą, że skarżący nie posiadają tytułu prawnego do przedmiotowej nieruchomości. Samo toczące się postępowanie o rozgraniczenie nieruchomości w żadnym stopniu nie będzie miało wpływu na fakt, że skarżący nie legitymują się tytułem prawnym do nieruchomości. Ewentualna zmiana granic pomiędzy działkami nr [...] i [...] nie spowoduje, że skarżący uzyskają tytuł prawny do któryś z wyżej wskazanych działek.

W przedmiotowej sprawie zawieszenie postępowanie w sprawie prowadzonych robót budowlanych w uwagi na toczące się postępowania rozgraniczeniowe naruszałoby jedną z podstawowych zasad postępowania administracyjnego tj. zasadę szybkości postępowania, a organ naraziłoby na zarzut przewlekłego prowadzenia postępowania.

W tym stanie rzeczy Sąd na podstawie art. 151 Ppsa skargę oddalił.