III SA/Gl 1261/13

Uzasadnienie

Zaskarżoną decyzją z dnia [...] r. nr [...] Dyrektor [...] Oddziału Regionalnego ARiMR w C. utrzymał w mocy skierowaną do J. K. decyzję Kierownika Biura Powiatowego ARiMR w M. z dnia [...] r. nr [...] w sprawie przyznania pomocy finansowej z tytułu wspierania gospodarowania na obszarach górskich i innych obszarach o niekorzystnych warunkach gospodarowania (ONW) na rok 2011.

Stan faktyczny sprawy jest następujący .

J. K. złożył w dniu [...] r. wniosek o płatności do gruntów rolnych na rok 2011 wraz z załącznikami graficznymi, w którym do jednolitej płatności obszarowej zadeklarował działki o powierzchni [...] ha położone na terenie województwa łódzkiego i podkarpackiego.

W dniu [...] r. wniosek ten zmodyfikował poprzez pomniejszenie powierzchni jednej z działek z [...] ha do [...] ha (działka rolna C), a w dniu [...] r. złożył oświadczenie o szkodach spowodowanych działaniem siły wyższej (podtopienie łąki) w miesiącu lipcu 2011 r. na działce rolnej A. Do oświadczenia załączono zaświadczenie z Urzędu Gminy w Z. .

Ponadto złożył umowę kontraktacji na 2011 r. nr [...] z dnia [...] r. na dostawę malin pochodzących z upraw na powierzchni [...]arów nie ujętą we wniosku, gdzie wskazał, że uprawa malin nie budzi wątpliwości, gdyż została potwierdzona w przez ustalenie kontrole terenowe z lat 2008-2010 i winna być uwzględniona przy dopłatach jako dodatkowa dopłata do produkcji owoców miękkich.

Kierownik Biura Powiatowego ARiMR w M. powiadomił pisemnie wnioskodawcę, że w dniu [...] r. minął termin na składanie zmian do wniosku skutkujących dodaniem nowych schematów pomocowych i wnioskowanie o dopłatę do owoców miękkich było spóźnione.

Wniosek J. K. został poddany kontroli zgodności, kompletności oraz kontroli administracyjnej danych z wykorzystaniem Zintegrowanego Systemu Zarządzania i Kontroli, ponadto w gospodarstwie objętym wnioskiem zostały przeprowadzone kontrole w zakresie kwalifikowalności powierzchni odpowiednio w dniu [...] r. w części gospodarstwa położonej w województwie podkarpackim i [...] r. w części gospodarstwa położonej w województwie łódzkim oraz w z zakresie wzajemnej zgodności w dniu [...] r. i [...] r. Miały one na celu kontrolę zgodności deklaracji ze stanem faktycznym na gruncie i wykazały nieprawidłowości oraz rozbieżności mające wpływ na wysokość przyznanej płatności: na działce rolnej A stwierdzono odłóg na powierzchni [...] ha przy deklaracji strony [...] ha, na działce rolnej B stwierdzono odłóg na powierzchni [...] ha, na działce rolnej C stwierdzono powierzchnię kwalifikującą się do płatności [...]ha przy deklaracji strony [...] ha, na działce rolnej F stwierdzono powierzchnię kwalifikującą się do płatności [...] ha przy deklaracji strony [...] ha, na działce rolnej H stwierdzono nieużytek na powierzchni [...] ha przy deklaracji strony [...] ha, dla działki rolnej I stwierdzono, że nie spełnia wymogu minimalnej powierzchni działki rolnej tj. [...] ha.

Czynności kontrolne potwierdziły prawidłowość deklaracji, co do uprawy jak i powierzchni na działkach rolnych D, E, G.

Podstawowym uchybieniem był stwierdzony brak przeprowadzenia koszenia łąk i pastwisk lub wypasania zwierząt w okresie wegetacyjnym na działce rolnej A na powierzchni [...] ha oraz brak wykorzystywania gruntów ornych do uprawy roślin lub brak ugorowania na powierzchni [...] ha (działka C), na powierzchni [...] ha (działka F), na powierzchni [...] ha (działka H), na powierzchni [...] ha (działka I). Przeprowadzona kontrola administracyjna (z uwzględnieniem wyników kontroli na miejscu) wykazała, że powierzchnia działek rolnych zadeklarowana i kwalifikowana do jednolitej płatności obszarowej wynosiła [...] ha a powierzchnia działek rolnych stwierdzona w trakcie kontroli administracyjnej i na miejscu wynosiła [...] ha.

Powyższe ustalenia faktyczne były podstawą wydania decyzji z dnia [...] r. o odmowie przyznania wnioskodawcy jednolitej płatności obszarowej oraz nałożenia sankcji w wysokości [...] zł.

J. K. nie zgadzając się z stanowiskiem organu pierwszej instancji złożył odwołanie od opisanej decyzji Kierownika Biura Powiatowego ARiMR w M. , gdzie wskazał na wyniki kontroli na miejscu działek rolnych A i B z 2010 r. i zarzucił brak zrozumienia co do uzasadnienia decyzji w części dotyczącej płatności do owoców miękkich oraz błędne ustalenia wynikające z przeprowadzenia czynności kontrolnych w okresie zimowym. Zauważył także, że organ pierwszej instancji pominął w wyliczeniach działki rolne o powierzchni [...]ha i pominął działki o nachyleniu powyżej 20 stopni, co skutkowało błędnymi ustaleniami wykazującymi różnicę powierzchni deklarowanej do płatności, a powierzchni stwierdzonej.

Organ odwoławczy przeprowadził ponownie ocenę prawidłowości przebiegu oraz zapisów wyników przeprowadzonych kontroli w zakresie kwalifikowalności powierzchni i kontroli w zakresie wzajemnych zgodności, która wykazała częściową zasadność podniesionych przez skarżącego zarzutów.

Analiza skutkowała korektą wyników w zakresie działek rolnych A i B, uspójnieniem wyników kontroli w zakresie kwalifikowalności powierzchni z wynikami kontroli przeprowadzonej w zakresie wzajemnej zgodności. W wyniku korekty potwierdzono deklarację strony w zakresie działki rolnej B, co do deklarowanej grupy upraw jak i powierzchni, natomiast na działce rolnej A na powierzchni [...] ha stwierdzono uprawę należącą do grupy upraw JPO TUZ.

Nie uznano za zasadnych zarzutów dotyczących wyników kontroli na działkach rolnych położonych w województwie podkarpackim, gdyż kontrola została przeprowadzona prawidłowo i stwierdzała stan faktyczny na dzień jej przeprowadzenia udokumentowany fotografiami. Nadto kontrola weryfikująca realizację działań naprawczych wykazała, że wnioskodawca nie wykonał wskazanych w decyzji działań naprawczych na działce rolnej C (na powierzchni [...]ha) i F (na powierzchni [...] ha), co skutkowało rozszerzeniem kontroli w zakresie wzajemnej zgodności na całe gospodarstwo, a w wyniku stwierdzenia rozbieżności pomiędzy powierzchnią deklarowaną przez wnioskodawcę, a zmierzoną w terenie przeprowadzono w dniu 31 stycznia 2012 r. kontrolę kwalifikowalności powierzchni części gospodarstwa położonej w województwie podkarpackim. Odnośnie działek D, E i G inspektorzy nie stwierdzili nieprawidłowości. Zastrzeżenia zgłoszono do działek H (brak wykorzystania rolniczego lub ugorowania), C i F (zakrzaczenie i zadrzewienie), I (mała powierzchnia).

Organ nie uznał także zarzutów dotyczących czynności kontrolnych w zakresie wzajemnej zgodności, w toku której stwierdzono brak przestrzegania normy N.01.1 na działkach rolnych C, F, H, I na łącznej powierzchni [...]ha oraz normy N.04.1 na działce rolnej A na powierzchni [...]ha, które zostały potwierdzone zdjęciami, których analiza wykazała, że okrywa śnieżna nie zalegała na działce w stopniu uniemożliwiającym przeprowadzenie czynności kontrolnych. Podkreślił, że pomiary powierzchni zakwalifikowanych do uzyskania jednolitej płatności obszarowej wykonano w oparciu o granice wyznaczone sposobem użytkowania z wykorzystaniem danych odbiornika GPS.

Organ odwoławczy nie uznał zasadności zarzutu zaniechania przyznania płatności do owoców miękkich, gdyż skarżący we wniosku na rok 2011 nie wystąpił o takie płatności i nie zadeklarował działek rolnych do grupy upraw OM, a prośba złożona w dniu [...]r. i mająca na celu wystąpienie o przyznanie płatności do nowego schematu pomocowego tj. przejściowych płatności do owoców miękkich nie mogła zostać uwzględniona z uwagi na złożenie go po terminie na składanie takich zmian do wniosku. Odnosząc się z kolei do zarzutu, że ARiMR w M. nie płaci za grunty o nachyleniu ponad 20 stopni organ wyjaśnił, że wniosek skarżącego został rozpatrzony w całości, w tym także w zakresie pomocy finansowej z tytułu wspierania gospodarowania na obszarach górskich i innych obszarach o niekorzystnych warunkach gospodarowania.

Podsumowując poczynione ustalenia organ odwoławczy wskazał na zasadę dwuinstancyjności postępowania, którą należy rozumieć jako nakaz dwukrotnego rozpatrywania sprawy, najpierw przez organ pierwszej instancji a następnie przez organ odwoławczy. Ponieważ w przedmiotowej sprawie zachodzi konieczność przeprowadzenia postępowania wyjaśniającego w znacznej części w zakresie ustalenia powierzchni kwalifikującej się do przyznania płatności, czego nie mógł uczynić organ odwoławczy należało uwzględnić odwołanie.

Kierownik Biura Powiatowego ARiMR w M. rozpatrując powtórnie wniosek J. K. o przyznanie płatności w ramach systemów wsparcia bezpośredniego na rok 2011 winien przeprowadzić postępowanie uwzględniając w szczególności korektę raportu z kontroli w zakresie działek rolnych A i B, a w związku ze stwierdzoną zmianą grupy upraw na działce rolnej A winien również ustalić czy na tej działce wystąpiło działanie siły wyższej, na co wskazał J. K. w oświadczeniu złożonym w dniu [...]r.

J. K. nie zgadzając się z tym rozstrzygnięciem wniósł odwołanie do organu drugiej instancji domagając się jego uwzględnienia, wskazał, że organ pierwszej instancji działa nierzetelnie czego dowodzi dotychczasowe jego postępowanie, które ocenił jako krzywdzące jego osobę. Wniósł o spowodowanie wypłacenia zaległych od 2004 r. świadczeń ONW za grunty o nachyleniu ponad 20 stopni oraz dopłat za lata 2008, 2009 i 2010 r. do owoców miękkich, nadto wypłacenie dopłat do całej deklarowanej powierzchni [...]ha.

Dyrektor [...] Oddziału Regionalnego ARiMR w C. decyzją nr [...]z dnia [...]r. uchylił zaskarżoną decyzję organu pierwszej instancji i przekazał sprawę do ponownego rozpatrzenia przez Kierownika Biura Powiatowego ARiMR w M. . Opisan decyzja została przez Stronę zaskarżona do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, który wyrokiem z dnia 8 marca 2013 r. wydanym w sprawie o sygnaturze akt III SA/Gl 1901/12 skargę J. K. oddalił.

Organ pierwszej instancji po ponownym przeprowadzeniu postępowania ustalił, że:

• powierzchnia uprawniona do płatności na działce rolnej A to [...]ha przy deklaracji [...]ha,

• na działce rolnej C powierzchnia kwalifikująca się do płatności to [...]ha przy deklaracji [...]ha,

• na działce rolnej F powierzchnia kwalifikującą się do płatności to [...]ha przy deklaracji [...]ha

• na działce rolnej H stwierdzono nieużytek na powierzchni [...]ha przy deklaracji [...]ha,

• dla działki rolnej I stwierdzono, że nie spełnia wymogu minimalnej powierzchni

działki rolnej tj. [...]ha

Organ pierwszej instancji potwierdził deklaracje Strony co do uprawy jak i powierzchni na działkach rolnych B, D, E, G, natomiast w odniesieniu do działki rolnej A stwierdził, że nie została zachowana norma N.04, gdyż na łąkach i pastwiskach okrywa roślinna nie była koszona i usuwana co najmniej raz w roku w terminie do 31 lipca lub nie były na nich wypasane zwierzęta.

Nadto organ wskazał, że podtopienie nastąpiło wskutek działania siły wyższej. W odniesieniu do działek rolnych C, F, H oraz I Kierownik Biura Powiatowego ARiMR w M. stwierdził, że nie została zachowana norma N.01.1 - grunt orny nie był wykorzystywany do uprawy roślin lub nie był ugorowany i ustalono, że niezgodność tą stwierdzono już w okresie trzech kolejnych lat (w roku 2010). Organ podkreślił, że J. K. decyzja nr [...]z dnia [...]r. został wcześniej poinformowany o poprzednich wypadkach niezgodności oraz o konieczności podjęcia działań w celu usunięcia niezgodności.

Decyzją z dnia [...]r., nr [...], wydaną w sprawie przyznania pomocy finansowej z tytułu wspierania gospodarowania na obszarach górskich i innych obszarach o niekorzystnych warunkach gospodarowania (ONW) Kierownik Biura Powiatowego ARiMR w M. przyznał J. K. płatność ONW na 2011r. w kwocie [...]zł stwierdzajac, iż płatność ta została pomniejszona o kwotę [...]zł ze względu na stwierdzone nieprawidłowowsci.

Jako podstawę wydania opisanej decyzji organ wskazał art. 20 ust. 2 pkt 1 i art. 28b ustawy z dnia 7 marca 2007 r. o wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich z udziałem środków Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (Dz. U. Nr 64, poz. 427 ze zm. - zwanej dalej "ustawą o w. r. o.w. ), w związku z § 3 ust. 1, 2, 3, § 2 rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 11 marca 2009 r. w sprawie szczegółowych warunków i trybu przyznawania pomocy finansowej w ramach działania ,, Wspieranie gospodarowania na obszarach górskich i innych obszarach o niekorzystnych warunkach gospodarowania (ONW)", objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013 (Dz. U. Nr 40 poz. 329 ze zm. - zwanego dalej: rozporządzeniem w sprawie pomocy finansowej ONW) oraz: art. 16 ust. 5 akapit pierwszy, art. 22 rozporządzenia Komisji (WE) Nr 65/2011 z dnia 27 stycznia 2011 r. ustanawiającego szczegółowe zasady wykonania rozporządzenia Rady (WE) nr 1698/2005 w odniesieniu do wprowadzenia procedur kontroli oraz do zasady wzajemnej zgodności w zakresie środków wsparcia rozwoju obszarów wiejskich (Dz. Urz. UE L 25, z 28.01.2011, str. 8), art. 47 Rozporządzenia Komisji (WE) nr 1974/2006 ustanawiającego szczegółowe zasady stosowania rozporządzenia Rady (WE) nr 1698/2005 w sprawie wsparcia rozwoju obszarów wiejskich przez Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFRROW) (Dz. U. L 368 z 23.12.2006, str. 15), art. 37 ust 1 akapit 2 Rozporządzenia Rady (WE) nr 1698/2005 w odniesieniu do wprowadzenia procedur kontroli oraz do zasady wzajemnej zgodności w zakresie środków wsparcia rozwoju obszarów wiejskich (Dz. Urz. UE L 368, z 23.12.2006, str. 74 ze zm.)

Nadto nakazał stronie na podstawie § 13 rozporządzenia w sprawie pomocy finansowej ONW podjęcie działań, zmierzających do usunięcia nieprawidłowości stwierdzonych w kontroli w zakresie spełniania norm oraz wymogów.

Organ wskazał, że na działce rolnej C położonej na działce ewidencyjnej nr [...] (województwo podkarpackie, powiat przeworski, gmina J. , obręb [...].), na działce rolnej F położonej na działkach ewidencyjnych nr [...] (województwo podkarpackie, powiat przeworski, gmina J. , obrąb H.), na działce rolnej H położonej na działce ewidencyjnej nr [...] {województwo podkarpackie, powiat przeworski, gmina J. , obręb H.), oraz na działce rolnej I położonej na działce ewidencyjnej nr [...] (województwo podkarpackie, powiat przeworski, gmina J. , obręb H.) należy grunt orny obsiać lub ugorować, przy czym odpowiednie zabiegi agrotechniczne miały zostać przeprowadzone w terminie do 15 maja 2013 r.

Organ wskazał, iż zgodnie z art. 47 ust. 2 Rozporządzenia Komisji (WE) nr 1974/2006 ustanawiającego szczegółowe zasady stosowania rozporządzenia Rady (WE) nr 1698/2005 w sprawie wsparcia rozwoju obszarów wiejskich przez Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFRROW) (Dz. U. L 368 z 23.12.2006, str. 15) rozporządzenia rolnik, który nie może spełnić norm lub wymogów wzajemnej zgodności jest zobowiązany do poinformowania kierownika biura powiatowego ARiMR o zaistnieniu siły wyżej lub nadzwyczajnych okoliczności oraz dostarczyć dowody potwierdzające wystąpienie siły wyższej lub nadzwyczajnych okoliczności.

W myśl art. 37 ust 1 akapit 2 Rozporządzenia Rady (WE) nr 1698/2005 w odniesieniu do wprowadzenia procedur kontroli oraz do zasady wzajemnej zgodności w zakresie środków wsparcia rozwoju obszarów wiejskich (Dz. Urz. UE L 368, z 23.12.2006, str. 74 ze zm.) płatności powinny rekompensować dodatkowe koszty rolników oraz utracone dochody związane z utrudnieniami dla produkcji rolnej na danym obszarze.

Jednym z warunków określonych w § 2 rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 11 marca 2009 r. w sprawie szczegółowych warunków i trybu przyznawania pomocy finansowej w ramach działania Wspieranie gospodarowania na obszarach górskich i innych obszarach o niekorzystnych warunkach gospodarowania (ONW) objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007 - 2013 (Dz. U. Nr 40, poz. 329, z pózn. zm.) jest prowadzenie w danym roku działalności rolniczej na zadeklarowanych terenach ONW.

Działalność rolnicza, w myśl przepisów art. 2 lit c rozporządzenia Rady (WE) nr 73/2009, oznacza produkcję, hodowlę lub uprawę produktów rolnych, włączając w to zbiory, dojenie, chów zwierząt oraz utrzymywanie zwierząt do celów gospodarskich lub utrzymywanie gruntów w dobrej kulturze rolnej zgodnej z ochroną środowiska, zaś gruntami rolnymi, do których przysługuje płatność ONW, w myśl art. 37 RR (WE) Nr 1698/2005, są: grunty orne, trwałe użytki zielone, plantacje trwałe w tym sady oraz ogródki przydomowe.

W przypadku, gdy grunt rolny jest jedynie, w ciągu danego roku, czasowo wyłączony z produkcji rolniczej (czasowe zalanie łąki), płatności ONW do danej powierzchni przysługują bowiem działalność rolnicza w danym roku gospodarczym jest na danym gruncie prowadzona (np. wiosenne wysianie nawozów, wypas zwierząt, późniejsze wykoszenie łąki).

Podkreślono także, iż rolnik ubiegający się o przyznanie płatności ONW, zgodnie z art. 50 a RR 1698/2005, jest zobowiązany do przestrzegania norm i wymogów wzajemnej zgodności.

W przypadku gdy, rolnik nie jest w stanie wypełnić norm lub wymogów wzajemnej zgodności z tytułu wystąpienia nadzwyczajnych okoliczności lub siły wyższej, płatności ONW, nie pomniejsza się. Natomiast o wysokości przyznanych płatności decyduje wynik kontroli administracyjnej i kontroli na miejscu w zakresie kwalifikowalności (powierzchnia gruntów rolnych) oraz w zakresie norm i wymogów wzajemnej zgodności dla całej wnioskowanej powierzchni.

Stwierdzono, iż stawka płatności do 1 ha na obszarze ONW strefa Nizinna I została określona w rozporządzeniu w sprawie pomocy finansowej ONW i wynosi [... ] zł.

Powierzchnia jaka została zadeklarowana na obszarze ONW strefa Nizinna I to 4,11 ha natomiast powierzchnia stwierdzona wynosi [... ] ha co ustalono w oparciu o system informacji geograficznej, o którym mowa w art. 17 rozporządzenia Rady (WE) Nr 73/2009 z dnia 19 stycznia 2009 r. ustanawiającego wspólne zasady dla systemów wsparcia bezpośredniego dla rolników w ramach wspólnej polityki rolnej i ustanawiającego określone systemy wsparcia dla rolników, zamieniającego rozporządzenia (WE) nr 1290/2005, (WE) nr 247/2006, (WE) nr 378/2007 oraz uchylającego rozporządzenie (WE) nr 1782/2003 (Dz. Urz. WE L 30 z 31.01.2009 r., str. 16, ze zm.). Przy ustalaniu tej powierzchni uwzględniono także wyniki przeprowadzonej kontroli na miejscu.

Powołując się na fakt wydania decyzji nr [...] wskazano na dokonanie przy współudziale Biura Kontroli na Miejscu ponownej oceny prawidłowości przebiegu oraz zapisów w przedmiocie wyników kontroli w zakresie kwalifikowalności powierzchni oraz kontroli w zakresie wzajemnej zgodności.

W wyniku analizy skorygowano wyniki w zakresie działek rolnych A oraz B. Potwierdzono deklarację wnioskodawcy w zakresie działki rolnej B, co do deklarowanej grupy upraw jak i powierzchni.

Natomiast na działce rolnej A na powierzchni [...] ha (powierzchnia zadeklarowana we wniosku – [...] ha) stwierdzono uprawę należącą do grupy upraw JPO TUZ, zastosowano kod DR13+ (zadeklarowana powierzchnia działki rolnej jest większa od powierzchni stwierdzonej).

W zakresie wyników kontroli na działkach rolnych położonych w województwie podkarpackim stwierdzono, że kontrola została przeprowadzona prawidłowo i stwierdza stan faktyczny na dzień kontroli tj.:

- na działce rolnej C powierzchnię użytkowaną rolniczo [...] ha (powierzchnia zadeklarowana we wniosku – [...] ha), zastosowano kod DR 13+ (zadeklarowana powierzchnia działki rolnej jest większa od powierzchni stwierdzonej),

- na działce rolnej F powierzchnię użytkowaną rolniczo [...] ha (powierzchnia zadeklarowana we wniosku – [...] ha), zastosowano kod DR 13+ (zadeklarowana powierzchnia działki rolnej jest większa od powierzchni stwierdzonej),

- na działce rolnej H nieużytek na powierzchni [...] ha (powierzchnia zadeklarowana we wniosku [...] ha), zastosowano kody DR 13+ (zadeklarowana powierzchnia działki rolnej jest większa od powierzchni stwierdzonej), DR 18 (na całej działce stwierdzono zaniechanie prowadzenia działalności rolniczej), DR14. Działka ta została w całości wykluczona z płatności.

- na działce rolnej I powierzchnię użytkowaną rolniczo [...] ha (powierzchnia zadeklarowana we wniosku – [...] ha), zastosowano kod DR4 (stwierdzona w wyniku kontroli powierzchnia działki rolnej nie spełnia warunku minimalnej wymaganej powierzchni ([...] ha). Działka ta została w całości wykluczona z płatności, ponieważ nie spełnia definicji działki rolnej (działka rolna to zwarty obszar gruntu rolnego, na którym jeden rolnik prowadzi jedną grupą upraw, o powierzchni nie mniejszej niż [...] ha).

Dla działki rolnej C, F uwzględniono powierzchnię stwierdzoną podczas kontroli (C – [...] ha, F – [...] ha).

W ramach przeprowadzonych czynności kontrolnych potwierdzono deklarację strony co do uprawy jak i powierzchni na działkach rolnych D, E, G.

Podsumowując stwierdzono wykluczenie powierzchni z płatności po uwzględnieniu wyników z kontroli na miejscu co do [...] ha.

Stwierdzono, iż procentowa różnica między powierzchnią działek położonych na obszarze ONW strefa Nizinna 1 zadeklarowanych we wniosku, a powierzchnią stwierdzoną w czasie kontroli administracyjnej oraz na miejscu wynosi 17,765% .

Zgodnie zaś z art. 16 ust. 5 akapit pierwszy rozporządzenia Komisji (WE) Nr 65/2011, jeśli obszar zadeklarowany we wniosku przekracza obszar stwierdzony, który spełnia wszystkie warunki określone w zasadach przyznawania pomocy dla płatności ONW oraz gdy różnica między powierzchnią zadeklarowaną a powierzchnią stwierdzoną wynosi powyżej 2 ha lub 3% ale nie więcej niż 20% stwierdzonego obszaru, wówczas kwota, jaka ma być przyznana zostaje pomniejszona w danym roku o kwotę przypadającą na dwukrotną wykrytą różnicę pomiędzy powierzchnią zadeklarowaną we wniosku a powierzchnią stwierdzoną.

W związku z powyższym kwotę płatności ONW strefa Nizinna I pomniejszono o [...] zł, jako kwotę przypadającą na dwukrotną wykrytą różnicę pomiędzy powierzchnią zadeklarowaną we wniosku, a powierzchnią stwierdzoną.

Wskazując na § 2 pkt 5 rozporządzenia w sprawie pomocy finansowej ONW zgodnie z którym rolnikowi przysługują płatności ONW, jeżeli między innymi są przestrzegane wymogi i normy określone w przepisach o płatnościach w ramach systemów wsparcia bezpośredniego stwierdzono iż przepisy te stanowią, iż wszystkie grunty rolne muszą być utrzymywane zgodnie z normami przez cały rok kalendarzowy, w którym został złożony wniosek o przyznanie tej płatności a rolnik przestrzega wymogów przez cały rok kalendarzowy, w którym został złożony wniosek o przyznanie tej płatności.

W zakresie działki rolnej A położonej na działce ewidencyjnej [...] (wojewódzko łódzkie, powiat radomszczański, gmina Z. , obrąb S. ) o powierzchni 0,56 ha; gdzie kontrola stwierdziła brak spełnienia normy: N.04 - na łąkach lub pastwiskach okrywa roślinna nie była koszona i usuwana, co najmniej raz w roku w terminie do 31 lipca, lub nie były na nich wypasane zwierzęta stwierdzono, iż na podstawie dostarczonych przez wnioskodawcę dokumentów oraz złożonych wyjaśnień uznano wystąpienie siły wyższej lub nadzwyczajnych okoliczności oraz odstąpiono od naliczenia sankcji za nieprzestrzeganie w/w normy. Wynikało to między innymi z faktu podtopienia potwierdzonego zaświadczeniem Urzędu Gminy Z. z dnia [...] r.

Powołując się kontrolę na miejscu w gospodarstwie wnioskodawcy co do działek rolnych: C na powierzchni [...] ha, F na powierzchni [...] ha, H na powierzchni [...] ha, I na powierzchni [...] ha stwierdzono brak spełnienia normy: N.01 - grunt orny nie był wykorzystany do uprawy roślin lub nie był ugorowany.

Stwierdzono powtarzającą się niezgodność w tym zakresie wykrytą więcej niż raz w ciągu trzech kolejnych lat. Wskazano, iż wnioskodawca o konieczności usunięcia w/w niezgodności został poinformowany decyzją nr [...] z dnia [...] r r. Przeprowadzona kontrola [...] r., [...] r. w gospodarstwie beneficjenta w zakresie weryfikacji zrealizowania działań naprawczych przez rolników, u których stwierdzono nieprzestrzeganie norm i wymogów wzajemnej zgodności i odstąpiono od nałożenia sankcji (100 euro) wykazała, iż wnioskodawca nie zrealizował działań naprawczych wskazanych w decyzji Nr [...] z dnia [...] r.

Powołując rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z 1 kwietnia 2010 r. w sprawie liczby punktów, jaką przypisuje się stwierdzonej niezgodności, oraz procentowej wielkości zmniejszenia płatności bezpośredniej, płatności cukrowej, płatności do pomidorów lub wsparcia specjalnego (Dz. U. Nr 67, poz. 434, ze zm.) i § 10 rozporządzenia w sprawie pomocy finansowej ONW w związku z art. 19 rozporządzenia Komisji (WE) Nr 65/2011 i art. 71 rozporządzenia Komisji (WE) Nr 1122/2009 określono procentową wielkość zmniejszenia kwoty płatności, wynoszącą 9,00% i zmniejszono płatność ONW o 9% czyli 36,25 zł.

Na podstawie art. 28b ustawy z dnia 7 marca 2007 r. o wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich z udziałem środków Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (Dz. U. Nr 64, poz. 427 ze zm.) odstąpiono od pomniejszenia kwoty płatności ONW ze względu na stwierdzone nieprawidłowości w zakresie przestrzegania norm oraz wymogów albowiem kwota pomniejszenia płatności na podstawie złożonych wniosków w 2011 r. nie przekroczyła równowartości kwoty 100 euro, przeliczonej na złote według kursu euro ustalonego zgodnie z rozporządzeniem Komisji (WE) nr 1913/2006 z dnia 20 grudnia 2006 r. ustanawiającego szczegółowe zasady stosowania agromonetarnego systemu dla euro w rolnictwie i zmieniającego niektóre rozporządzenia (Dz. Urz. UE L 365 z 21.12.2006, str. 52, ze zm.).

J. K. wniósł odwołanie od tej decyzji organu pierwszej instancji zauważając, iż w przekazanych raportach z kontroli istnieją rozbieżności w ocenie stanu na działce rolnej A. Zażądał uwzględnienia w naliczeniu płatności powierzchni zmierzonej działek rolnych C, F, H, I powiększenia o wartość tolerancji pomiaru.

Dyrektor [...] Oddziału Regionalnego ARiMR w C. decyzją z dnia [...] r. nr [...] utrzymał w mocy decyzję Kierownika Biura Powiatowego ARiMR w M. wydaną w sprawie nie uznając tym samym zasadności odwołania .

Organ odwoławczy wskazał, że w wyniku przeprowadzonej analizy dokonano korekty wyników w zakresie działek rolnych A i B, potwierdzono deklarację Strony w zakresie działki rolnej B, co do deklarowanej grupy upraw jak i powierzchni, natomiast dla działki rolnej A stwierdzono uprawę należącą do grupy upraw JPO TUZ jedynie na powierzchni [...] ha. Podkreślił, iż pomiaru powierzchni wykonano zgodnie ze szkicem działki rolnej naniesionym przez Stronę na załączniku graficznym do wniosku 12/12. Pomiar obejmował cały obszar wykreślony przez Stronę na załączniku graficznym. Zauważył, że granice tej działki w sposób naturalny wyznaczają z dwóch stron droga oraz rów wykreślony przez Stronę na załączniku graficznym.

W dniu [... ] r. ujednolicono zapisy raportów z czynności kontrolnych w zakresie powierzchni stwierdzonej użytkowanej rolniczo dla działki rolnej A poprzez korektę raportu z czynności kontrolnych w zakresie wzajemnej zgodności – potwierdzając, że zajmuje ona powierzchnię [...] ha. W wyniku korekty zapisów Raportu z czynności kontrolnych w zakresie wzajemnej zgodności potwierdzono, że dokonana w toku postępowania przed organem I instancji interpretacja materiału dowodowego zgromadzonego w toku kontroli na miejscu tj. szkiców polowych, fotografii i oceny wyrażonej w uwagach inspektorów kontroli terenowej jest poprawna.

W zakresie uwag, iż potwierdzono dla w/w działek powierzchnie deklarowane do płatności w 2010 r. organ odwoławczy zauważył, iż wskazania tych działek w 2010 r., zarówno w zakresie powierzchni jak i przebiegu granic działek rolnych w granicach działki ewidencyjnej nr [...] wykreślonych przez Stronę na załączniku graficznym odbiegają od deklaracji złożonej na rok 2011.

Stwierdził, iż inspektorzy potwierdzili powierzchnię jak i zadeklarowaną grupę upraw na działkach rolnych D, E i G. Na działce rolnej H stwierdzono, że działka jest nieużytkowana rolniczo od kilku lat, jest zachwaszczona i zakrzaczona oraz częściowo zadrzewiona. Ponadto na działce rolnej H inspektorzy kontroli terenowej stwierdzili brak rolniczego użytkowania (wieloletnie chwasty, zakrzaczenie i zadrzewienie - brak przestrzegania normy N.01.1: grunt orny nie jest wykorzystywany do uprawy roślin lub nie jest ugorowany. Na fotografiach w ujęciu panoramicznym widoczne jest zwarte zadrzewienie i wyschnięte łodygi wieloletnich chwastów. Na działkach rolnych C i F stwierdzono na części działek uprawy kwalifikujące się do deklarowanej grupy upraw tj. maliny i ugór zielony natomiast cześć niekwalifikującą się do płatności na działce rolnej C stanowią zadrzewienia i zakrzaczenia (na działce m.in. brzozy, olchy wierzby, tarnina), natomiast na działce rolnej F zadrzewienia (na działce występują m.in. dzikie czereśnie, tarnina). Fotografie oraz szkice polowe wykonane na działce ewidencyjnej nr [...] , w granicach której Strona deklarowała działkę rolną I wskazują, że na części obszaru występowały trawy poprzerastane wieloletnimi chwastami, natomiast pozostałą część działki zajmowało zwarte zadrzewienie, tak jak ustalili inspektorzy kontroli terenowej. W konsekwencji zasadnie ustalono, że działka rolna I nie spełnia wymogu minimalnej powierzchni działki rolnej.

Podsumowując uznano, iż kontrola została przeprowadzona prawidłowo i odzwierciedla stan faktyczny na dzień kontroli. Pomiary powierzchni zakwalifikowanych do uzyskania płatności wykonano w oparciu o granice wyznaczone sposobem użytkowania z wykorzystaniem danych odbiornika GPS. Inspektorzy wykorzystują ponadto do lokalizacji działek rolnych również podkłady geodezyjne, w które wyposażone są GPS i załączniki graficzne zawierające szkice działek rolnych sporządzone przez wnioskodawcę.

Wszystkie nieprawidłowości dot. powierzchni, na których nie były spełnione normy wzajemnej zgodności oraz powierzchnie niekwalifikujące się do przyznania płatności zostały udokumentowane fotografiami. Na szkicach działek rolnych stanowiących załącznik do raportu zostały wskazane miejsca, z których wykonano zdjęcia. Z fotografii stanowiących integralną część raportu z czynności kontrolnych wynika, że wbrew twierdzeniom Strony okrywa śnieżna była znikoma i nie stanowiła przeszkody uniemożliwiającej skuteczne przeprowadzenie czynności kontrolnych.

Podkreślono, że powierzchnia stwierdzona każdej kontrolowanej działki rolnej jest określana poprzez porównanie, czy różnica pomiędzy powierzchnią zmierzoną i deklarowaną mieści się w granicach tolerancji pomiaru. Zastosowanie tolerancji pomiaru służy przede wszystkim do ustalenia poprawności deklaracji producenta z uwzględnieniem uwarunkowań, które mogą mieć wpływ na prawidłowość przyjętych wielkości jak np. długość granic (obwodu) działki, czy technika pomiaru i parametry użytego sprzętu pomiarowego. W sytuacji, w której stwierdzone rozbieżności pomiędzy deklaracją Strony mieszczą się w dopuszczalnej tolerancji pomiaru przyjmuje się, że deklaracja Producenta jest zgodna ze stanem faktycznym na gruncie. Nie jest jednak dopuszczalne stosowanie tolerancji w celu powiększenia powierzchni ustalonej dla działek rolnych.

Organ odwoławczy w całości podzielił ocenę prawną Kierownika Biura Powiatowego ARiMR w zakresie ustaleń dotyczących nieprzestrzegania norm i wymogów określonych w przepisach o płatnościach w ramach systemów wsparcia bezpośredniego.

Odnosząc się do wniosku o uwzględnienie dowodu w postaci fotografii przedłożonych przez Stronę w toku postępowania organ odwoławczy zauważył, że nie zawierają one informacji kto, kiedy, gdzie, z jakiego punktu i w jakim celu wykonał fotografie oraz jaki był ich przedmiot (nie została wskazana działka ewidencyjna ani kierunek ujęcia w odniesieniu do działki rolnej, brak widocznych stałych punktów odniesienia w terenie, które pozwoliłyby zidentyfikować ten obszar). Nie mogą więc przyczynić się do ustalenia określonej powierzchni uprawy na deklarowanym gruncie w danym roku.

W zakresie działki rolnej A organ odwoławczy zauważył, iż mając na względzie zmianę raportu z kontroli Kierownik Biura Powiatowego ARiMR w M. uznano fakt niewykonania przez Stronę obowiązku wykoszenia działki rolnej A za przypadek działania siły wyższej.

W odniesieniu do działek rolnych C, F, H oraz I ustalono, że grunt orny nie był wykorzystywany do uprawy roślin lub nie był ugorowany i ustalono, że niezgodność tą stwierdzono już w okresie trzech kolejnych lat (w roku 2010) a producent był wcześniej informowany o poprzednich wypadkach niezgodności oraz o konieczności podjęcia działań w celu usunięcia niezgodności (decyzja nr [...] z dnia [...] r.). Poinformowano także, iż stwierdzone niezgodności objęte zostaną kontrolą na miejscu w 2011 r.

Odnosząc się do zarzutu, że organ nie płaci za grunty o nachyleniu ponad 20 stopni Dyrektor [...] Oddziału Regionalnego ARiMR w C. zauważył, że wniosek strony został rozpatrzony w całości, w tym także w zakresie pomocy finansowej z tytułu wspierania gospodarowania na obszarach górskich i innych obszarach o niekorzystnych warunkach gospodarowania.

W całości także podzielono stanowisko organu I instancji co do przyznania płatności ONW w kwocie [...] zł naliczonej do powierzchni stwierdzonej w czasie kontroli administracyjnej i na miejscu .

W skardze do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach J. K. nie zgodził się z treścią decyzji ostatecznej wydanej w oparciu o wyniki kontroli w zakresie kwalifikowalności powierzchni i kontroli w zakresie wzajemnej zgodności. Podtrzymał zarzut, że kontrole przeprowadzone w okresie zimowym są mało wiarygodne, a fakt, że fotografie wykonane w toku kontroli zawierają tablice z danymi fotografowanej działki nie stanowi potwierdzenia, iż wykonano je na działkach deklarowanych do płatności. Nie zgodził się z łączną wielkością powierzchni działek rolnych wykluczonych z płatności oraz ze stwierdzeniem wobec niego, iż na gruntach rolnych zadeklarowanych przez niego do płatności za 2011r. nie były przestrzegane wymogi i normy wynikające z przepisów o płatnościach w ramach wsparcia bezpośredniego.

Skarżący zwrócił uwagę, iż przy korekcie protokołu z przeprowadzonej kontroli z [...]r. kody nieprawidłowości poprzednio przez kontrolujących stwierdzone zostały skreślone, a pomimo to organy wydały decyzję przyznając płatność przy uwzględnieniu stwierdzonych nieprawidłowości. Wprowadzono kod DR-14, który przy korekcie protokołu został skreślony. W zakresie działki H co do której zadeklarował powierzchnię [...] ha podniósł, iż brał udział w jej koszeniu, a [...] ha to zaorane pole. Co do działek C, F, H wskazał, iż są one działkami powierzchni 100% większymi niż deklarowane. Zakwestionował pomiar dokonany przez kontrolę w zakresie działki rolnej [...] twierdząc, iż jest to pomiar wadliwy, a granice pomiędzy działkami A i B są ruchome. Zdaniem strony pomiar działki nr [...] jest stały i nie można zmniejszać naturalnej powierzchni działki. Przy wykreśleniu wszystkich kodów nieprawidłowości powierzchnia uprawniona do płatności jest taka jak to zadeklarowano, czyli [...] h. Zakwestionował twierdzenia organów co do braku koszenia działek do [...] r. podnosząc, iż zdjęcia fotograficzne mające te okoliczności potwierdzać w istocie obrazują powierzchnie działek zasypane śniegiem, duże powierzchnie lasu, gdzie brak jest powierzchni zaoranej i rzeki.

Zarzucił brak wiarygodności i bezstronności kontrolerom przeprowadzającym kontrole i

brak odniesienia się przez organy do przedstawionych przez niego dowodów w postaci fotografii z datą wykonania ([...] r.), które zostały sporządzone w obecności świadków, przy jednoczesnym uwzględnieniu zdjęć wykonanych przez kontrolerów ARiMR w okresie zimowym po 20.12.2011r. do 31.01.2012r. z zalegającą warstwą śniegu. Skarżący zwrócił uwagę na wielkości tolerancyjne dla poszczególnych działek. Wyjaśnił, że tolerancja określana jest jako zmienność wielkości technicznej i ma duże zastosowania w pomiarach, także w pomiarach gruntów i wielu działach gospodarczych kraju. Podkreślił, że w sytuacji, w której stwierdzono rozbieżności pomiędzy deklaracją, strony mieszczącą się w dopuszczalnej tolerancji pomiaru, przyjmuje się, że deklaracja producenta jest zgodna ze stanem faktycznym na gruncie. Podniósł, iż nie otrzymał od ARiMR zlecenia na przeprowadzenie kontroli w swoim gospodarstwie, jednakże podjął udokumentowane działania (koszenie odchwaszczanie, oddrzewienie, potwierdzone wykonanymi zdjęciami, wykonane w obecności świadków) z uwagi na brak zaufania do niektórych pracowników ARiMR. Podkreślił, iż kontrole ARiMR w 2011 r. zostały przeprowadzone w okresie zimowym po 20 grudnia, gdzie jego zdaniem dowolnie można manipulować faktami. Podkreślił, że większość decyzji kierownictwa ARiMR , nie jest oparta na faktach, ponadto wszystkie kontrole w 2011r. przeprowadzono w okresie zimowym. Na kontrolowanych działkach A, B, C, D, E, F, G, H, J leży warstwa śniegu. Wskazał, że zaśnieżenie oraz długi pięciomiesięczny okres wegetacji traw od 30 lipca 2011 r. i prawidłowa ocena kontrolowanych działek przez Inspektorów ARiMR w takich warunkach nie była możliwa. Skarżący zaakcentował, że organ nie porównał zdjęć wykonanych przez ARiMR ze zdjęciami wykonanymi przez producenta rolnego.

Dyrektor Oddziału Regionalnego ARiMR w odpowiedzi na skargę podtrzymał dotychczasowe stanowisko.

Organ odwoławczy wyjaśnił, że jednym z podstawowych sposobów zweryfikowania danych jest kontrola administracyjna oraz kontrola na miejscu, której celem jest określenie uprawnionej do płatności powierzchni działek rolnych. W gospodarstwie objętym postępowaniem o powierzchni [...] ha w 2011 r. zostało przeprowadzonych 8 kontroli na miejscu, przy czym w przypadku wykrycia jakiejkolwiek niezgodności dotyczącej powierzchni deklarowanej do płatności na poszczególnych działkach ewidencyjnych, a dowodami powierzchni zgromadzonymi w postępowaniu organ prowadzący postępowanie jest zobowiązany wyjaśnić stwierdzone nieprawidłowości stosownie do dyspozycji zawartej w art. 21 ust. 2 pkt 1 i 2 ustawy o wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich z udziałem środków Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich w związku z art. 7 i 77 § 1 k.p.a.

Organ odwoławczy podniósł, że w odniesieniu do działek rolnych B, D, E i G potwierdzono deklarację wnioskodawcy zarówno co do deklarowanej grupy upraw jak i powierzchni, dla działki rolnej A organ za obszar uprawniony do płatności uznał jedynie powierzchnię [...] ha, przy czym zaakcentował, że granice tej działki w sposób naturalny wyznaczają z dwóch stron droga oraz rów wykreślony przez Stronę na załączniku graficznym. Wskazał również, że w wyniku korekty zapisów raportu z czynności kontrolnych w zakresie wzajemnej zgodności potwierdzono, że dokonana w toku postępowania przed organem pierwszej instancji interpretacja materiału dowodowego zgromadzonego w toku kontroli na miejscu tj. szkiców polowych, fotografii i oceny wyrażonej w uwagach inspektorów kontroli terenowej jest poprawna.

Na działce rolnej H stwierdzono, że działka jest nieużytkowana rolniczo od kilku lat, jest zachwaszczona i zakrzaczona oraz częściowo zadrzewiona, ponadto stwierdzono na niej brak rolniczego użytkowania (wieloletnie chwasty, zakrzaczenie i zadrzewienie - brak przestrzegania normy N.01.1: grunt omy nie jest wykorzystywany do uprawy roślin lub nie jest ugorowany), co zdaniem organu potwierdzają fotografie panoramiczne, na kŧórych widoczne jest zwarte zadrzewienie i wyschnięte łodygi wieloletnich chwastów.

W odniesieniu do działek rolnych C i F organ stwierdził na części działek uprawy kwalifikujące się do deklarowanej grupy upraw tj. maliny i ugór zielony natomiast cześć niekwalifikującą się do płatności na działce rolnej C stanowią zadrzewienia i zakrzaczenia (na działce m.in. brzozy, olchy wierzby, tarnina), natomiast na działce rolnej F zadrzewienia (na działce występują m.in. dzikie czereśnie, tarnina). Podkreślił, że w trakcie przeprowadzania kontroli na miejscu stwierdzono nieprzestrzeganie norm oraz wymogów, o których mowa w rozporządzeniu Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 11 marca 2010 r. w sprawie minimalnych norm (Dz. U. Nr 39, poz. 211 ze zm.) oraz w obwieszczeniu Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 19 marca 2009 r. w sprawie wykazu wymogów określonych w przepisach Unii Europejskiej z uwzględnieniem przepisów krajowych wdrażających te przepisy (M.P. Nr 17, poz. 224 ze zm.).

Nadto organ odwoławczy podniósł, że w wyniku przeprowadzonych czynności kontrolnych w zakresie wzajemnej zgodności stwierdzono brak przestrzegania normy N.01.1 grunt orny nie jest wykorzystywany do uprawy roślin lub nie jest ugorowany na działkach rolnych: na działkach rolnych C, F, H, I na łącznej powierzchni 0,32 ha .

Organ odwoławczy podkreślił, że sprawdzenie przestrzegania norm dobrej kultury rolnej na obszarze gruntów rolnych w gospodarstwie rozpoczyna się od stwierdzenia, czy dana powierzchnia spełnia definicję gruntu rolnego, przy czym kontrolę przestrzegania norm przeprowadza się w odniesieniu do stwierdzonego sposobu użytkowania powierzchni gruntu rolnego, a nie deklarowanego we wniosku.

Dyrektor [...] Oddziału Regionalnego ARiMR w C. w odniesieniu do działek rolnych C, F, H oraz I wskazał, że grunt orny nie był wykorzystywany do uprawy roślin lub nie był ugorowany, a ponadto ta niezgodność została stwierdzona już w okresie trzech kolejnych lat (w roku 2010), przy czym wnioskodawca został wcześniej informowany o poprzednich wypadkach niezgodności oraz o konieczności podjęcia działań w celu usunięcia niezgodności.

Reasumując organ odwoławczy stanął na stanowisku, iż kontrola została przeprowadzona prawidłowo i stwierdzała stan faktyczny na dzień kontroli. Podniósł, iż pomiary powierzchni zakwalifikowanych do uzyskania jednolitej płatności obszarowej wykonano w oparciu o granice wyznaczone sposobem użytkowania z wykorzystaniem danych odbiornika GPS, a inspektorzy wykorzystali do lokalizacji działek rolnych również podkłady geodezyjne, w które wyposażone są GPS i załączniki graficzne zawierające szkice działek rolnych sporządzone przez wnioskodawcę.

Podkreślił, że wszystkie nieprawidłowości, czyli powierzchnie, na których nie były spełnione normy wzajemnej zgodności oraz powierzchnie niekwalifikujące się do przyznania płatności zostały udokumentowane fotografiami, na szkicach działek rolnych stanowiących załącznik do raportu zostały wskazane miejsca, z których wykonano zdjęcia, wyjaśnił także, że zdjęcia wykonane w czasie kontroli na miejscu miały na celu udokumentowanie stanu na działce w dacie kontroli, miejsca oraz kierunek wykonania fotografii zostały zaznaczane na szkicach polowych wykonanych przez inspektorów terenowych, które stanowią załączniki do raportu.

Organ drugiej instancji podniósł, że fotografie stanowiące integralną część raportu z czynności kontrolnych wskazują, że wbrew twierdzeniom strony okrywa śnieżna była znikoma i nie stanowiła przeszkody uniemożliwiającej skuteczne przeprowadzenie czynności kontrolnych.

Wyjaśnił, iż zastosowanie tolerancji pomiaru służy przede wszystkim do ustalenia poprawności deklaracji producenta z uwzględnieniem uwarunkowań, które mogą mieć wpływ na prawidłowość przyjętych wielkości jak np. długość granic (obwodu) działki, czy techniki pomiaru i parametrów użytego sprzętu pomiarowego, a w sytuacji, w której stwierdzone rozbieżności pomiędzy deklaracją strony mieszczą się w dopuszczalnej tolerancji pomiaru przyjmuje się, że deklaracja jest zgodna ze stanem faktycznym na gruncie. Zaakcentował, że nie jest dopuszczalne stosowanie tolerancji w celu powiększenia powierzchni ustalonej dla działek rolnych, nadto zaniżanie przez Producentów powierzchni użytkowanej rolniczo stwierdzone w postępowaniu dowodowym może skutkować nałożeniem sankcji.

Odnosząc się do wniosku o uwzględnienie dowodu w postaci fotografii przedłożonych przez Stronę w toku postępowania organ odwoławczy zauważył, że nie zawierały one informacji kto, kiedy, gdzie, z jakiego punktu i w jakim celu wykonał fotografie oraz jaki był ich przedmiot, co zdaniem organu uniemożliwia ich zastosowanie do ustalenia określonej powierzchni uprawy na deklarowanym gruncie w danym roku.

Organ drugiej instancji wskazał również, iż zarzut Strony dotyczący braku przyznania płatności do owoców miękkich nie jest uzasadniony, albowiem wniosek w tym zakresie dotyczy płatności w ramach systemów wsparcia bezpośredniego i jest rozpatrywany na podstawie odrębnych przepisów. Natomiast odnosząc się do zarzutu braku uwzględnienia w płatności gruntów o nachyleniu ponad 20 stopni stwierdził, że jest on chybiony, ponownie podnosząc, że wniosek skarżącego w zakresie pomocy finansowej z tytułu wspierania gospodarowania na obszarach górskich i innych obszarach o niekorzystnych warunkach gospodarowania został rozpatrzony w całości, a zadeklarowane do płatności działki rolne znajdują się na obszarze ONW strefa Nizinna I zgodnie z wykazem obszarów ONW stanowiącym załącznik do rozporządzenia z dnia 11 marca 2009.

Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył co następuje.

Skarga nie zasługuje na uwzględnienie.

Na wstępie zauważyć należy, iż obecnie sporna decyzja jest następstwem decyzji Dyrektora [...] Oddziału Regionalnego Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa w C. , który w trybie art. 138 § 2 ustawy Kodeks postępowania administracyjnego po rozpatrzeniu odwołania J. K. uchylił w całości decyzję Kierownika Biura Powiatowego Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa w M. z dnia [...] . w sprawie przyznania płatności w ramach systemów wsparcia bezpośredniego na rok 2011. Decyzją tą zaś z kolei o numerze [...] organ I instancji odmówił J. K. przyznania płatności ONW do działek rolnych lub ich części położonych na obszarze ONW typu ONW – Nizinne strefa I na rok 2011 i nałożył sankcję w kwocie [...] zł .

W uzasadnieniu faktycznym decyzji wskazano, iż wniosek strony o płatności za 2011r. poddany został kontroli zgodności, kompletności oraz kontroli administracyjnej danych z wykorzystaniem systemu informatycznego ZSZiK (Zintegrowany System Zarządzania i Kontroli). W gospodarstwie skarżącego zostały przeprowadzone kontrole w zakresie kwalifikowalności powierzchni odpowiednio w dniu 20 grudnia 2011r. w części gospodarstwa położonej w województwie podkarpackim i 31 stycznia 2012r. w części gospodarstwa położonej w województwie łódzkim oraz w zakresie wzajemnej zgodności w dniu 24 listopada 2011r. i 20 grudnia 2011r. Miały one na celu kontrolę zgodności deklaracji ze stanem faktycznym na gruncie i wykazały nieprawidłowości/rozbieżności mające wpływ na wysokość przyznanej płatności:

• na działce rolnej A stwierdzono odłóg na powierzchni [...] ha przy deklaracji strony [...] ha (DR 13+, DR 14, DR 18),

• na działce rolnej B stwierdzono odłóg na powierzchni [...] ha (DR 14, DR 18),

• na działce rolnej C stwierdzono powierzchnię kwalifikującą się do płatności [...] ha przy deklaracji strony [...] ha (DR 13+),

• na działce rolnej F stwierdzono powierzchnię kwalifikującą się do płatności [...] ha przy deklaracji strony [...] ha (DR 13+),

• na działce rolnej H stwierdzono nieużytek na powierzchni [...] ha przy deklaracji strony [...] ha (DR 13+, DR 18, DR 14),

• dla działki rolnej I stwierdzono, że nie spełnia wymogu minimalnej powierzchni działki rolnej tj [...] ha (DR 4).

Czynności kontrolne potwierdziły prawidłowość deklaracji, co do uprawy jak i powierzchni na działkach rolnych D, E, G.

Podstawowym uchybieniem był stwierdzony brak przeprowadzenia koszenia łąk i pastwisk lub wypasania zwierząt w okresie wegetacyjnym na działce rolnej A na powierzchni [...] ha oraz brak wykorzystywania gruntów ornych do uprawy roślin lub brak ugorowania na powierzchni [...] ha (działka C), na powierzchni [...] ha (działka F), na powierzchni [...] ha (działka H), na powierzchni [...]ha (działka I). Przeprowadzona kontrola administracyjna (z uwzględnieniem wyników kontroli na miejscu) wykazała, że powierzchnia działek rolnych zadeklarowana i kwalifikowana do jednolitej płatności obszarowej wynosiła [...]ha, a powierzchnia działek rolnych stwierdzona w trakcie kontroli administracyjnej i na miejscu wynosiła[...]ha.

W wydanej decyzji kasacyjnej z [...]r . organ odwoławczy wskazał, iż przy współudziale właściwej komórki organizacyjnej ARiMR –Biura Kontroli na miejscu dokonał ponownej oceny prawidłowości przebiegu oraz zapisów wyników przeprowadzonych kontroli w zakresie kwalifikowalności powierzchni i kontroli w zakresie wzajemnych zgodności.

W jej wyniku dokonano korekty wyników w zakresie działek rolnych A i B uspójniając jednocześnie wyniki kontroli w zakresie kwalifikowalności powierzchni z wynikami kontroli przeprowadzonej w zakresie wzajemnej zgodności. W wyniku korekty potwierdzono deklarację strony w zakresie działki rolnej B co do deklarowanej grupy upraw jak i powierzchni, natomiast na działce rolnej A na powierzchni [...] ha stwierdzono grupę upraw JPO TUZ. Tę wersję raportu przesłano stronie .

Nie potwierdzono zarzutów dotyczących wyników kontroli na działkach rolnych położonych w województwie podkarpackim stwierdzając, iż kontrola została przeprowadzona prawidłowo i stwierdzała stan faktyczny na dzień jej przeprowadzenia udokumentowany fotografiami.

W związku z faktem złożenia przez stronę oświadczenia o szkodach spowodowanych działaniem siły wyższej w lipca 2011r. na działce rolnej A ( ewidencyjna nr [...]) do którego dołączono zaświadczenie z urzędu Gminy w Z. organ odwoławczy stwierdził, iż organ I instancji jest zobowiązany powtórnie przeprowadzić postępowanie mąjące na celu ustalenie powierzchni kwalifikującej do płatności uwzględniając w szczególności korektę raportu z kontroli dot. działki rolnej A i B. Należy ustalić w związku ze stwierdzoną grupą upraw na działce A czy miało miejsce na niej działanie siły wyższej.

Ta decyzja była przedmiotem skargi do WSA w Gliwicach, który wyrokiem z 8 marca 2013r. sygn. akt III SA /GL 1901/12 skargę oddalił podzielając prawidłowość oceny stanu faktycznego dokonanej przez organ odwoławczy. Kierując się zatem dyspozycją wynikającą z art. 153 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, organ odwoławczy związany został oceną prawną wyrażoną w orzeczeniu Sądu. Ocena prawna zawarta w w/w wyroku WSA sygn. akt III SA /GL 1901/12 ma charakter wiążący w niniejszej sprawie, gdyż nie została wyłączona ani z powodu istotnej zmiany stanu prawnego, ani z powodu uchylenia powyższego wyroku w drodze rozpatrzenia skargi kasacyjnej przez Naczelny Sąd Administracyjny. Wyrok ten jest prawomocny albowiem nie został zaskarżony skargą kasacyjną. Wyrok ten jest także wiążący dla sądu, który obecnie bada legalność decyzji wydanej po decyzji kasacyjnej organu odwoławczego z [...] r nr [...] .

Rozważenia wymaga zatem, czy ponownie rozpoznając wniosek strony o płatność ONW za 2011r. zastosowano się do wskazań wynikających z w/w wyroku WSA w Gliwicach który uznał za prawidłową i zgodną z prawem ocenę organu odwoławczego wyrażoną w decyzji z [...] r. nr [...] .

Oceniając w tym zakresie sporną decyzję stwierdzić należy, iż jest ona prawidłowa. Jak wynika z kontrolowanej decyzji II instancji organy ponownie rozpoznając sprawę zastosowały się do wskazówek wynikających z wyroku WSA w Gliwicach sygn. akt III SA /GL 1901/12, który z kolei w całości zaakceptował wskazania organu zawarte w decyzji z [...]r. nr [...].

Po analizie całości dowodów zebranych w aktach administracyjnych dokonano korekty wyników co do działek rolnych A i B, uspójniając wyniki kontroli w zakresie kwalifikowalności powierzchni z wynikami kontroli co do wzajemnej zgodności. W wyniku korekty potwierdzono deklarację strony co do działki B w zakresie powierzchni i grupy upraw. Natomiast co do działki rolnej A stwierdzono grupę upraw JPO TUZ na powierzchni [...]ha, gdzie powierzchnia deklarowana była [...]ha. Zatem organy zmieniły poprzedni pogląd zarówno co do powierzchni kwalifikującej do płatności jak i grupy upraw co do działki rolnej B jak i działki rolnej A. Poprzednio stwierdzono bowiem w odniesieniu do działki B o powierzchni [...]ha odłóg, i na działce A na powierzchni [...]ha także odłóg.

W zakresie działki rolnej A, gdzie poprzednio organy twierdziły brak normy N.04 stwierdzono na podstawie dokumentów strony i złożonych wyjaśnień, iż zaistniało wystąpienie siły wyższej lub nadzwyczajnych okoliczności co skutkowało zasadnym odstąpieniem naliczenia sankcji za nieprzestrzeganie norm. Jak bowiem stanowi art. 47 Rozporządzenia Komisji Nr 1974/2006 z dnia 15 grudnia 2006 ustanawiającego szczegółowe zasady stosowania rozporządzenia Rady (WE) nr 1698/2005 w sprawie wsparcia rozwoju obszarów wiejskich przez Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich ( Dz. U rz. UE L 368 z 23.12.2006r str. 15 z ze zm.) Państwa członkowskie mogą uznać w szczególności następujące kategorie siły wyższej lub wyjątkowych okoliczności, w których nie będą wymagać częściowego lub pełnego zwrotu pomocy otrzymanej przez beneficjenta:

a) śmierć beneficjenta;

b) długotrwała niezdolność beneficjenta do wykonywania zawodu;

c) wywłaszczenie dużej części gospodarstwa, jeśli takiego wywłaszczenia nie można było przewidzieć w dniu podjęcia zobowiązania;

d) katastrofa naturalna poważnie dotykająca grunty gospodarstwa;

e) wypadek powodujący zniszczenie budynków dla zwierząt gospodarskich;

f) choroba epizootyczna dotykająca część lub całość należącego do rolnika żywego inwentarza.

2. Przypadki siły wyższej lub wyjątkowych okoliczności są zgłaszane przez beneficjenta lub przez upoważnioną przez niego osobę na piśmie właściwemu organowi, wraz z odpowiednimi dowodami wystarczającymi dla właściwych organów, w ciągu 10 dni roboczych od dnia, w którym beneficjent lub upoważniona przez niego osoba są w stanie dokonać tej czynności. Taka też sytuacja wynikająca z podtopienia działki rolnej A w województwie łódzkim wystąpiła, co uzasadniało stwierdzenie zaniechania działalności rolniczej niezależne od strony.

Kontrolując sporną decyzję w zakresie wysokości przyznanej płatności ONW z uwagi na uchybienia wynikające z deklaracji strony co do innych działek rolnych niż działka A i B położone w województwie łódzkim a to działek rolnych położonych w województwie podkarpackim to także i w tym zakresie Sąd także nie dopatrzył się nieprawidłowości po stronie organów .

Zgodnie z § 2 rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 11 marca 2009 r. w sprawie szczegółowych warunków i trybu przyznawania pomocy finansowej w ramach działania "Wspieranie gospodarowania na obszarach górskich i innych obszarach o niekorzystnych warunkach gospodarowania (ONW)", objętej Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007 – 2013 (Dz. U. Nr 40, poz. 329 ze zm.) płatność ONW przysługuje rolnikowi w rozumieniu przepisów art. 2 lit. a rozporządzenia nr 73/2009, zwanemu dalej "rolnikiem":

1) który podjął zobowiązanie, o którym mowa w:

a) art. 14 ust. 2 tiret drugie rozporządzenia Rady (WE) nr 1257/1999 z dnia 17 maja 1999 r. w sprawie wsparcia rozwoju obszarów wiejskich z Europejskiego Funduszu Orientacji i Gwarancji Rolnej (EFOGR) oraz zmieniającego i uchylającego niektóre rozporządzenia (Dz. Urz. WE L 160 z 26.06.1999, str. 80, z późn. zm.; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 3, t. 25, str. 391, z późn. zm.), albo

b) art. 37 ust. 2 rozporządzenia Rady (WE) nr 1698/2005 z dnia 20 września 2005 r. w sprawie wsparcia rozwoju obszarów wiejskich przez Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFRROW) (Dz. Urz. UE L 277 z 21.10.2005, str. 1, z późn. zm.), zwanego dalej "rozporządzeniem nr 1698/2005";

2) jeżeli łączna powierzchnia działek rolnych w rozumieniu art. 2 pkt 1 rozporządzenia Komisji (WE) nr 1122/2009 z dnia 30 listopada 2009 r. ustanawiającego szczegółowe zasady wykonania rozporządzenia Rady (WE) nr 73/2009 odnośnie do zasady wzajemnej zgodności, modulacji oraz zintegrowanego systemu zarządzania i kontroli w ramach systemów wsparcia bezpośredniego przewidzianych w wymienionym rozporządzeniu oraz wdrażania rozporządzenia Rady (WE) nr 1234/2007 w odniesieniu do zasady wzajemnej zgodności w ramach systemu wsparcia ustanowionego dla sektora wina (Dz. Urz. UE L 316 z 02.12.2009, str. 65)4), zwanych dalej "działkami rolnymi", lub ich części, położonych na obszarach górskich i innych obszarach o niekorzystnych warunkach gospodarowania, zwanych dalej "obszarami ONW", na których jest prowadzona działalność rolnicza w rozumieniu art. 2 lit. c rozporządzenia nr 73/2009, posiadanych w dniu 31 maja roku, w którym został złożony wniosek o przyznanie tej płatności, wynosi co najmniej 1 ha;

3) do położonej na obszarach ONW powierzchni działek rolnych lub ich części, będących w jego posiadaniu w dniu 31 maja roku, w którym został złożony wniosek o przyznanie tej płatności, wynoszącej nie więcej niż [...] ha;

4) jeżeli został mu nadany numer identyfikacyjny w trybie przepisów o krajowym systemie ewidencji producentów, ewidencji gospodarstw rolnych oraz ewidencji wniosków o przyznanie płatności,

5) jeżeli są przestrzegane wymogi i normy określone w przepisach o płatnościach w ramach systemów wsparcia bezpośredniego, zgodnie z przepisami art. 50a i art. 51 rozporządzenia Rady (WE) nr 1698/2005 z dnia 20 września 2005 r. w sprawie wsparcia rozwoju obszarów wiejskich przez Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFRROW) (Dz. Urz. UE L 277 z 21.10.2005, str. 1, z późn. zm.).

W myśl § 3 ust. 1 ww. rozporządzenia wysokość płatności ONW w danym roku kalendarzowym ustala się jako iloczyn stawek płatności na 1 ha gruntu rolnego i powierzchni tego gruntu kwalifikującej się do płatności ONW, nie większej jednak niż maksymalny kwalifikowany obszar, o którym mowa w art. 6 ust. 1 akapit drugi rozporządzenia Komisji (WE) nr 1122/2009 z dnia 30 listopada 2009 r. ustanawiającego szczegółowe zasady wykonania rozporządzenia Rady (WE) nr 73/2009 odnośnie do zasady wzajemnej zgodności, modulacji oraz zintegrowanego systemu zarządzania i kontroli w ramach systemów wsparcia bezpośredniego przewidzianych w wymienionym rozporządzeniu oraz wdrażania rozporządzenia Rady (WE) nr 1234/2007 w odniesieniu do zasady wzajemnej zgodności w ramach systemu wsparcia ustanowionego dla sektora wina, zwanego dalej "rozporządzeniem nr 1122/2009", określony w systemie identyfikacji działek rolnych, o którym mowa w przepisach o krajowym systemie ewidencji producentów, ewidencji gospodarstw rolnych oraz ewidencji wniosków o przyznanie płatności, po uwzględnieniu zmniejszeń lub wykluczeń wynikających ze stwierdzonych nieprawidłowości lub niezgodności.

Natomiast stosownie do § 3 ust. 2 ww. rozporządzenia płatność ONW jest przyznawana rolnikowi do działek rolnych lub ich części, położonych na obszarach ONW, użytkowanych jako wykorzystywane użytki rolne.

W świetle powyższej regulacji organy prawidłowo przyjęły w niniejszej sprawie, że płatności ONW mogą być przyznane do powierzchni działek rolnych faktycznie użytkowanych rolniczo i utrzymywanych zgodnie z normami przez cały rok kalendarzowy, w którym złożony został wniosek o płatności.

Stosownie do art. 16 ust. 3 rozporządzenia komisji (UE) NR 65/2011 z dnia 27 stycznia 2011 r. ustanawiającego szczegółowe zasady wykonania rozporządzenia Rady (WE) nr 1698/2005 w odniesieniu do wprowadzenia procedur kontroli oraz do zasady wzajemnej zgodności w zakresie środków wsparcia rozwoju obszarów wiejskich z dnia 27 stycznia 2011 r. ustanawiającego szczegółowe zasady wykonania rozporządzenia Rady (WE) nr 1698/2005 w odniesieniu do wprowadzenia procedur kontroli oraz do zasady wzajemnej zgodności w zakresie środków wsparcia rozwoju obszarów wiejskich (Dz. Urz. UE L 25, z 28.01.2011, str. 8), jeżeli stwierdzi się, że zatwierdzony obszar przypisany do danej grupy upraw jest większy niż obszar zadeklarowany we wniosku o płatność, do obliczania pomocy stosuje się obszar zadeklarowany.

Akapit trzeci nie ma zastosowania w przypadku, gdy różnica przekracza 20 % całkowitego obszaru zadeklarowanego w celu objęcia płatnością.

5. W przypadku, o którym mowa w ust. 3 akapit drugi, pomoc oblicza się na podstawie zatwierdzonego obszaru pomniejszonego o podwojoną różnicę, którą stwierdzono, jeżeli różnica ta przekracza albo 3 % albo dwa hektary, ale nie więcej niż 20 % zatwierdzonego obszaru.

Z zawartych w aktach administracyjnych raportów z czynności kontrolnych w zakresie kwalifikowalności powierzchni i w zakresie wzajemnej zgodności wynikają nieprawidłowości mające wpływ na wysokość przyznanej płatności:

• na działce rolnej A powierzchnia uprawniona do płatności to [...]ha przy deklaracji [...]ha ,

• na działce rolnej C stwierdzono powierzchnię kwalifikującą się do płatności [...]ha przy deklaracji[...]ha . Stwierdzono iż część niekwalifikująca się do płatności na działce rolnej C stanowią zadrzewienia i zakrzaczenia (na działce m.in. brzozy, olchy wierzby, tarnina), Na części działki rolnej stwierdzono uprawy kwalifikujące się do deklarowanej grupy upraw tj. maliny i ugór zielony.

• na działce rolnej F stwierdzono powierzchnię kwalifikującą się do płatności [...]ha przy deklaracji [...]ha. Na części działki rolnej F stwierdzono uprawy kwalifikujące się do deklarowanej grupy upraw tj. maliny i ugór zielony. Na działce rolnej F stwierdzono zadrzewienia (występowanie m.in. dziki czereśni, tarniny).

• na działce rolnej H stwierdzono nieużytek na powierzchni [...]ha przy deklaracji [...]ha stwierdzono zaniechanie działalności rolniczej . Stwierdzono wieloletnie chwasty, zakrzaczenie i zadrzewienie.

• dla działki rolnej I stwierdzono, że nie spełnia wymogu minimalnej powierzchni działki rolnej tj. [...]ha , (zadeklarowano [...]ha powierzchnia stwierdzona użytkowana rolniczo [...]ha ), wykluczenie z płatności

W wyniku postępowania wyjaśniającego potwierdzono deklarację Strony co do uprawy jak i powierzchni na działkach rolny