III SA/Łd 610/13

Uzasadnienie

Decyzją z dnia [...] r. nr [...], działając na podstawie art. 15 ust. 2 ustawy z dnia 10 kwietnia 1974 roku o ewidencji ludności i dowodach osobistych (Dz. U. z 2006 r. Nr 139, poz. 993 ze zm.) oraz na podstawie art. 104 Kodeksu postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2013 r., poz. 267) Prezydent Miasta [...] orzekł o wymeldowaniu M. Z. z pobytu stałego w lokalu [...] przy ul. L. [...] w Ł.

Powyższe rozstrzygnięcie wydane zostało w następującym stanie faktycznym:

W dniu 24 maja 2010 r. M. Z. złożył do tut. Urzędu wniosek o wymeldowanie żony M. Z. z lokalu [...] przy ul. L.[...] w Ł. Wyjaśnił, że M. Z. nie zamieszkuje w miejscu zameldowania na pobyt stały od marca 2010 r. Wyprowadziła się z lokalu zabierając ze sobą rzeczy osobiste oraz przedmioty będące współwłasnością małżeńską (pieniądze, biżuteria). Nie partycypuje w kosztach utrzymania mieszkania

W toku prowadzonego przez organ postępowania, w dniu 7 czerwca 2010 r. do organu zgłosiła się M. Z. informując, iż nie przebywa w miejscu stałego zameldowania z uwagi na agresywne zachowanie męża. Wyjaśniła, że od dnia 31 marca 2010r. do 13 maja 2010 r. przebywała na leczeniu. Po opuszczeniu szpitala nie mogła dostać się do mieszkania z uwagi na wymianę zamków w drzwiach wejściowych. Przed podjęciem leczenia zamieszkiwała w spornym lokalu gdzie posiadała rzeczy osobiste. W dniu 1 czerwca 2010 r. w obecności funkcjonariuszy Policji została wpuszczona do lokalu i zabrała część swoich rzeczy osobistych. Z uwagi na zachowanie M. Z. oraz brak możliwości powrotu do swojego lokalu zmuszona została do zamieszkania w innym miejscu.

W dniu 18 czerwca 2010 r. M. Z. złożyła pozew do Sądu Rejonowego dla Łodzi -Śródmieścia w Łodzi o przywrócenie naruszonego stanu posiadania lokalu [...] położonego przy ul. L. [...] w Ł. Doręczyła ponadto do organu akt oskarżenia Prokuratury Rejonowej Łódź - Bałuty skierowany do Sądu Rejonowego w Łodzi przeciwko M. Z., dotyczący kierowania w stosunku do niej gróźb karalnych.

Przesłuchany w charakterze świadka w dniu 20 grudnia 2012 r. M. Z. zeznał, iż żona nie przebywa w miejscu zameldowania od 29 marca 2010 r. W trakcie hospitalizacji była kilka razy w mieszkaniu w celu zaboru wspólnego mienia oraz rzeczy należących wyłącznie do niego. Natomiast J. Z. zeznał, iż przychodzi do brata w odwiedziny i od marca 2010 r. nie widuje bratowej w lokalu, a miejsce jej pobytu pozostaje nieznane. W połowie maja 2010r., na prośbę M. Z. wymienił wkład do zamka w drzwiach wejściowych.

W dniu 29 maja 2012 r. zapadł wyrok w sprawie orzekający przywrócenie M. Z. stanu posiadania lokalu [...] przy ul. L. [...] w Ł. M. Z. nie zgadzając się z powyższym rozstrzygnięciem złożył zapowiedź apelacji. W związku z powyższym organ administracji publicznej zawiesił postępowanie w sprawie.

W dniu 24 września 2012 r. M Z. zgłosiła się do Urzędu informując, iż opuściła lokal na skutek działań M. Z. Nie rezygnuje z zamieszkiwania w miejscu zameldowania mimo, iż w dniu 7 sierpnia 2012 r. na mocy umowy darowizny zbyła swoje udziały we współwłasności lokalu [...] przy ul. L. [...] w Ł. na rzecz syna A. Z.

W dniu 14 lutego 2013 r. organ wydał postanowienie o podjęciu zawieszonego postępowania z uwagi na uprawomocnienie się w dniu 11 stycznia 2013 r. wyroku Sądu Okręgowego w Łodzi.

W dniu 21 lutego 2013 r. Urząd przeprowadził kontrolę meldunkową w lokalu[...] przy ul. L. [...] w Ł. M. Z. w trakcie kontroli poinformował,

iż M. Z. od kwietnia 2010 r. nie zamieszkuje w miejscu stałego zameldowania. Nie kontaktowała się w celu udostępnienia kluczy do mieszkania, ostatni raz w lokalu była latem 2012 r.

M. Z. zgłosiła się do Urzędu w dniu 27 lutego 2013 r. W złożonym oświadczeniu poinformowała, iż sprawa rozpatrywana przez Sąd Okręgowy w Łodzi zakończyła się i wyrok jest prawomocny. Mimo korzystnego rozstrzygnięcia nie będzie ubiegała się o dalsze zamieszkiwanie w miejscu zameldowania z uwagi na zachowanie byłego męża. Przebywa w różnych miejscach, a rzeczy osobiste zabrała. W związku z powyższym wystąpiła we wrześniu 2012 r. z wnioskiem do Urzędu Miasta [...] Referatu Budynków i Lokali o przydział lokalu mieszkalnego dla osoby niepełnosprawnej, który obecnie jest przyjęty do realizacji. Nie dokona dobrowolnie wymeldowania do czasu przyznania jej lokalu z zasobów gminy. W dniu 6 marca 2013 r. zapoznała się z materiałem dowodowym zgromadzonym w aktach sprawy informując, iż nie widzi możliwości powrotu do miejsca zameldowania i zamieszkania z byłym mężem. Z chwilą przydzielenia jej lokalu przez gminę dokona wymeldowania. Wystąpi także z pismem do byłego męża M. Z. o udostępnienie kluczy do mieszkania celem odbioru rzeczy osobistych oraz pamiątek rodzinnych.

M. Z. po zapoznaniu się w dniu 12 marca 2013 r. z materiałem dowodowym oświadczył, iż była żona M. Z. opuściła lokal w wyniku własnej decyzji, a nie jego nagannych zachowań.

W uzasadnieniu decyzji o wymeldowaniu organ wskazał, iż w jego ocenie zgromadzony w sprawie materiał dowodowy świadczy o tym, że M. Z. opuściła miejsce pobytu stałego. Podstawę materialno-prawną wymeldowania bez oświadczenia woli (zgłoszenia) osoby, na której ciąży obowiązek meldunkowy jest art. 15 ust. 2 ustawy o ewidencji ludności i dowodach osobistych. Jedyną przesłanką warunkującą wymeldowanie w trybie art. 15 ust.2 ww. ustawy jest natomiast przesłanka opuszczenia lokalu.

Organ wyjaśnił, że w świetle art. 6 ust. 1 ustawy pobytem stałym jest zamieszkiwanie w określonej miejscowości pod oznaczonym adresem z zamiarem stałego przebywania. Za orzecznictwem Naczelnego Sądu Administracyjnego przyjmuje się, że miejscem pobytu stałego określonej osoby jest miejsce, w którym znajduje się jej centrum życiowe. Tak więc aby uznać pobyt danej osoby za pobyt stały, należy fizycznie zamieszkiwać pod oznaczonym adresem i mieć wolę stałego w nim przebywania, czyli koncentracji spraw życiowych.

W ocenie organu M. Z. przestała korzystać z przedmiotowego lokalu w rozumieniu przytoczonego wyżej przepisu, a tym samym należy założyć, że nie stanowi on miejsca skoncentrowania jej interesów życiowych. Fakt opuszczenia spornego lokalu przez M. Z. został udokumentowany przez kontrole meldunkowe, zeznania świadków oraz oświadczenia zainteresowanej.

Strony zapoznały się z materiałem dowodowym zgromadzonym w aktach sprawy i nie złożyły żadnych nowych wniosków dowodowych stąd organ uznał, że nie kwestionują dokonanych ustaleń w sprawie i przeprowadzonego postępowania dowodowego.

Niezależnie od powyższego organ stwierdził, iż postępowanie meldunkowe nie jest środkiem rozwiązywania konfliktów rodzinnych. W postępowaniu dotyczącym realizacji obowiązku meldunkowego chodzi jedynie o zapewnienie zgodności zapisów w aktach ewidencji ludności z rzeczywistym miejscem pobytu osób, na których ciąży obowiązek zameldowania lub wymeldowania się. Wszelkie inne kwestie winny być rozstrzygane we właściwym postępowaniu sądowym.

Od powyższej decyzji M. Z. wniosła odwołanie wnosząc o nakazanie M. Z. udostępnienia spornego mieszkania zgodnie z wyrokiem Sądu oraz wydanie kluczy do mieszkania. Wyjaśniła, iż nie przebywa w lokalu, ponieważ podczas jej pobytu w szpitalu były mąż wymienił zamki w drzwiach wejściowych. Wskazała również, że mimo iż stosownym wyrokiem sądowym zostało jej przywrócone posiadanie omawianego lokalu, to jednak nadal nie może w nim zamieszkać. Były mąż nie tylko nie reaguje na jej wezwania o wydanie kluczy, lecz wręcz oświadcza, że kluczy tych nie wyda oraz nie pozwoli na zamieszkanie jej w lokalu.

Decyzją nr [...] z dnia [...] r. działając na podstawie art. 138 § 2 Kodeksu postępowania administracyjnego Wojewoda [...] orzekł o uchyleniu zaskarżonej decyzji i przekazaniu sprawy do ponownego rozpatrzenia.

Według organu odwoławczego omawiana sprawa wymaga dodatkowych ustaleń, w szczególności w kontekście wyroku przywracającego Pani M. Z. utracone posiadanie omawianego lokalu.

Organ wskazał iż M. Z. skorzystała ze środka prawnego zmierzającego do przezwyciężenia przeszkód w swobodnym korzystaniu z lokalu, czego dowodem było wniesienie do sądu cywilnego powództwa o przywrócenie naruszonego posiadania omawianego lokalu. W ocenie organu nie ulega wątpliwości, iż powództwo o ochronę naruszonego posiadania jest podstawową drogą zmierzającą do wykazania, że opuszczenie lokalu nastąpiło z naruszeniem prawa i wbrew woli osoby szukającej ochrony swego posiadania.

Wskazana wyżej sprawa cywilna została prawomocnie przesądzona wyrokiem Sądu Okręgowego w Łodzi, III Wydział Cywilny Odwoławczy z dnia 11 stycznia 2013 r. sygn. akt III Ca 1198/12 oddalającym apelację M. Z. od wyroku Sądu Rejonowego dla Łodzi - Śródmieścia w Łodzi z dnia 29 maja 2012 r., sygn. akt II C 492/10 przywracającego M. Z. utracone przez nią wskutek działania M. Z. posiadanie lokalu mieszkalnego nr [...] położonego w Ł. przy ul. L. [...] poprzez nakazanie M. Z. wydania kluczy do zamków znajdujących się w drzwiach przedmiotowego lokalu oraz zakazanie mu dokonywania jakichkolwiek czynności uniemożliwiających lub utrudniających M. Z. korzystanie z przedmiotowego lokalu.

Skoro zatem podjęte przez M. Z. działania, mające na celu powrót do miejsca zameldowania na pobyt stały przyniosły dla niej korzystne rozstrzygnięcie sądu należało uznać, iż nie opuściła ona z własnej woli swego dotychczasowego miejsca pobytu stałego.

Mając jednak na względzie, iż w świetle ugruntowanego orzecznictwa sądów administracyjnych, sam fakt wydania wyroku przywracającego naruszone posiadanie nie oznacza, że dana osoba ma zamiar faktycznie korzystać z lokalu, organ odwoławczy wezwał M. Z. do złożenia wyjaśnień w tym zakresie. W dniu 23 kwietnia 2013 r., stawiła się ona przed organem odwoławczym i zeznała, że od momentu, kiedy były mąż uniemożliwił jej wejście do lokalu tuła się po rodzinie i znajomych. Mimo korzystnych wyroków sądowych, zarówno w pierwszej i w drugiej instancji, nadal nie może korzystać z mieszkania. Zdaje sobie sprawę, iż wobec agresji byłego męża, trudno jej będzie mieszkać w tym lokalu, lecz nie ma innego wyjścia. Z uwagi na swą niepełnosprawność ubiega się o przydział lokalu ze stosownymi udogodnieniami, jednakże do czasu jego otrzymania chce mieć możliwość zamieszkiwania pod dotychczasowym adresem. Do tej chwili nie miała świadomości, iż właściwym do egzekwowania wyroków sądowych jest komornik sądowy, który w ramach posiadanych kompetencji dokonuje stosownych czynności egzekucyjnych. Obecnie mając wiedzę w tym zakresie M. Z. oświadczyła, iż niezwłocznie zamierza skorzystać ze wskazanej drogi prawnej.

Organ odwoławczy wskazał, iż ponownie rozpoznając sprawę rzeczą organu pierwszej instancji będzie wyjaśnienie, dlaczego M. Z., mimo prawomocnego wyroku, do chwili obecnej nie wykonał zawartych w nim postanowień sądu (wydania kluczy, zaniechania jakichkolwiek utrudnień byłej żonie w korzystaniu z lokalu). Ponadto koniecznym będzie ustalenie, czy M. Z. wystąpiła do komornika z wnioskiem o egzekucję wyroku przywracającego jej posiadanie omawianego lokalu, do czego zobowiązała się przed organem odwoławczym. Dopiero zbadanie wskazanych wyżej okoliczności pozwoli na właściwe merytoryczne rozstrzygnięcie omawianej sprawy.

Na powyższą decyzje M. Z. wniósł skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi. Podkreślił, iż klucze do mieszkania, które zobowiązany był udostępnić M. Z. na podstawie wyroku Sądu przekazał A. Z. – synowi, na podstawie zawartej aktem notarialnym umowy darowizny, której przedmiotem było przekazanie A. Z. ½ części mieszkania należącej do M. Z. Wskazał, iż reprezentujący go przed Sądem prawnik zaniedbał swoje obowiązki i nie dostarczył do Sądu aktu darowizny, dlatego Sąd II instancji nie uwzględnił jego apelacji. Wskazał ponadto iż nie wyobraża sobie, aby była żona mogła otrzymać klucze od spornego lokalu.

W odpowiedzi na skargę organ wnosił o jej oddalenie podtrzymując stanowisko i argumentację zawartą w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji.

W dniu 25 czerwca 2013 r. referendarz sądowy w Wojewódzkim Sądzie Administracyjnym w Łodzi przyznał skarżącemu prawo pomocy przez zwolnienie od kosztów sądowych i ustanowienie adwokata.

W piśmie procesowym z dnia 2 listopada 2013 r. pełnomocnik skarżącego popierał stanowisko zawarte w skardze i wnosił o uchylenie zaskarżonej decyzji.

Na rozprawie, która odbyła się przed Wojewódzkim Sądem Administracyjnym w Łodzi pełnomocnik skarżącego popierał skargę. Wyjaśnił że M. Z. nie czyni żadnych starań, w celu zamieszkania w przedmiotowym lokalu.

Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Skarga zasługuje na uwzględnienie, aczkolwiek z innych powodów aniżeli w niej podniesione.

Stosownie do treści art. 1 § 1 i 2 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. nr 153, poz. 1269 ze zm.) i art. 3 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz. U. z 2012r. Nr 270 ze zm.) - dalej jako p.p.s.a., sądy administracyjne sprawują wymiar sprawiedliwości poprzez kontrolę działalności administracji publicznej. Kontrola ta sprawowana jest pod względem zgodności z prawem, jeżeli ustawy nie stanowią inaczej. W rozumieniu powyższych przepisów, sąd administracyjny bada legalność, czyli innymi słowy zgodność zaskarżonego aktu administracyjnego z obowiązującymi w dacie jego podjęcia przepisami prawa materialnego, określającymi prawa i obowiązki stron oraz z przepisami proceduralnymi, normującymi zasady postępowania przed organami administracji publicznej. Natomiast stosownie do art. 145 § 1 pkt 1 p.p.s.a., uwzględnienie przez sąd administracyjny skargi i uchylenie zaskarżonej decyzji lub postanowienia następuje wówczas, gdy sąd stwierdzi: naruszenie prawa materialnego, które miało wpływ na wynik sprawy ( lit. a ), naruszenie prawa dające podstawę do wznowienia postępowania administracyjnego ( lit. b ), albo inne naruszenie przepisów postępowania, jeżeli mogło mieć ono istotny wpływ na wynik sprawy ( lit. c ). Jednocześnie zgodnie z art. 134 p.p.s.a., sąd rozstrzyga w granicach danej sprawy nie będąc jednak związany zarzutami i wnioskami skargi oraz powołaną podstawą prawną. Oznacza to, że Sąd bierze pod uwagę wszelkie naruszenia prawa, a także wszystkie przepisy, które powinny znaleźć zastosowanie w rozpoznawanej sprawie, niezależnie od żądań i wniosków podniesionych w skardze – w granicach sprawy, wyznaczonych przede wszystkim określonym w skardze przedmiotem zaskarżenia.

W następstwie rozpoznania skargi wniesionej w niniejszej sprawie, sąd dopatrzył się w zaskarżonej decyzji tego rodzaju uchybień przepisom procesowym, które obligują do wyeliminowania rozstrzygnięcia z obrotu prawnego.

Przedmiotem niniejszego postępowania jest legalność decyzji Wojewody [...] z dnia [...]r. uchylającej decyzję Prezydenta Miasta [...] z dnia [...]r., nr [...], orzekającą o wymeldowaniu M. Z. z pobytu stałego w lokalu nr [...] przy ul. L. [...] w Ł. i przekazującej sprawę do ponownego rozpatrzenia przez organ pierwszej instancji.

Decyzja ta znalazła oparcie w art. 138 § 2 K.p.a, dlatego też rozważania należy rozpocząć od wyjaśnień dotyczących istoty i wykładni wskazanego przepisu.

Przede wszystkim, zgodnie z treścią art. 138 § 2 K.p.a., organ odwoławczy może uchylić zaskarżoną decyzję w całości i przekazać sprawę do ponownego rozpatrzenia organowi pierwszej instancji, gdy decyzja ta została wydana z naruszeniem przepisów postępowania, a konieczny do wyjaśnienia zakres sprawy ma istotny wpływ na jej rozstrzygnięcie. Przekazując sprawę, organ ten powinien wskazać, jakie okoliczności należy wziąć pod uwagę przy ponownym rozpatrzeniu sprawy.

Aktualne brzmienie przywołanej normy prawnej nadane zostało ustawą z dnia 3 grudnia 2010r. o zmianie ustawy – Kodeks postępowania administracyjnego oraz ustawy – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2011r., Nr 6, poz. 18). Celem nowelizacji art. 138 § 2 K.p.a. było dalsze zwiększenie prymatu zasady merytorycznego załatwienia sprawy przez organ odwoławczy nad wyjątkowym charakterem decyzji kasacyjnych. Administracyjne postępowanie odwoławcze powinno bowiem co do zasady zmierzać do ponownego rozpatrzenia sprawy administracyjnej oraz rozstrzygnięcia sprawy co do istoty przez organ odwoławczy, co wiąże się również ze zwiększeniem sprawności postępowania.

Stosownie zatem do przywołanego brzmienia art. 138 § 2 K.p.a., wydanie decyzji kasacyjnej możliwe jest w przypadku łącznego wystąpienia dwóch przesłanek. Po pierwsze, postępowanie przed organem I instancji w którym wydana została zaskarżona decyzja, prowadzone było z naruszeniem przepisów postępowania. Po drugie, konieczny do wyjaśnienia zakres sprawy ma istotny wpływ na jej rozstrzygnięcie. Organ odwoławczy może wydać decyzję kasacyjną i przekazać sprawę do ponownego rozpatrzenia, gdy postępowanie przed organem I instancji zostało przeprowadzone z rażącym naruszeniem norm prawa procesowego, a zatem gdy organ I instancji w ogóle nie przeprowadził postępowania wyjaśniającego, bądź gdy wprawdzie zostało ono przeprowadzone, ale w rażący sposób naruszono przepisy procesowe oraz w przypadku naruszenia przepisów postępowania będących podstawą do wydania określonego rodzaju decyzji (tak: B. Adamiak, w: B. Adamiak, J. Borkowski, Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz, Wyd. C. H. Beck, Warszawa 2011r., str. 518-519).

Nie budzi również wątpliwości zarówno w piśmiennictwie (por. j.w.) jak i w orzecznictwie, że wydanie decyzji kasacyjnej wymaga wykazania przez organ odwoławczy takiego naruszenia przepisów postępowania, którego następstwem jest niewyjaśnienie podstawowych okoliczności stanu faktycznego sprawy, bez którego nie można sprawy rozpoznać co do istoty. Decyzja kasacyjna powodująca przekazanie sprawy do ponownego rozpatrzenia przez organ pierwszej instancji nie może być zatem podjęta w sytuacjach innych niż te, które zostały określone w art. 138 § 2 K.p.a. Żadne inne wady postępowania czy wady decyzji podjętej przez organ pierwszej instancji nie dają organowi odwoławczemu podstaw do wydania decyzji kasacyjnej. Wykładnia rozszerzająca analizowanego przepisu jest niedopuszczalna, co należy wyraźnie zaakcentować. Jeżeli natomiast dostrzeżone przez organ odwoławczy wady postępowania pierwszoinstancyjnego nie przekreślają możliwości rozstrzygnięcia sprawy co do istoty, a zebrany w sprawie materiał dowodowy wymaga jedynie uzupełniania, wówczas organ II instancji zobligowany jest zastosować art. 136 K.p.a., zgodnie z którym organ odwoławczy może przeprowadzić na żądanie strony lub z urzędu dodatkowe postępowanie w celu uzupełnienia dowodów i materiałów w sprawie albo zlecić przeprowadzenie tego postępowania organowi, który wydał decyzję. Dokonując wykładni art. 138 § 2 K.p.a. nie można pomijać bowiem treści art. 136 K.p.a., gdyż przepisy te pozostają ze sobą w ścisłym związku funkcjonalnym. Skoro zatem wykładnia rozszerzająca art. 138 § 2 K.p.a. nie jest dopuszczalna, to organ odwoławczy może powołać się na ten przepis tylko wówczas, gdy wykaże, że przeprowadzenie przezeń dodatkowego postępowania wyjaśniającego w granicach art. 136 K.p.a. nie jest wystarczające do rozstrzygnięcia sprawy. W takiej sytuacji, gdy po przeprowadzeniu postępowania wyjaśniającego organ odwoławczy dojdzie do przekonania o konieczności wydania decyzji kasacyjnej, winien nie tylko uzasadnić istnienie przesłanek wymienionych w art. 138 § 2 K.p.a. ale również wskazać, dlaczego nie skorzystał z możliwości przeprowadzenia uzupełniającego postępowania dowodowego. Na organie odwoławczym ciąży zatem obowiązek wskazania, jakie okoliczności faktyczne istotne dla rozstrzygnięcia sprawy winny zostać wyjaśnione oraz wskazania przyczyn, z powodu których organ odwoławczy w celu ich wyjaśnienia nie zastosował art. 136 K.p.a. (por: wyrok WSA w Kielcach z dnia 16 czerwca 2011r., w sprawie sygn. akt II SA/Ke 302/11; wyrok WSA w Opolu z dnia 14 czerwca 2011r., w sprawie sygn. akt II SA/Op 139/11; wyrok WSA w Rzeszowie z dnia 9 marca 2011r., w sprawie sygn. akt. II SA/Rz 1166/10; wyrok WSA w Krakowie z dnia 29 grudnia 2010r., w sprawie sygn. akt II SA/Kr 534/10; wyrok WSA w Gorzowie Wielkopolskim z dnia 21 grudnia 2010r., w sprawie sygn. akt II SA/Go 823/10; wyrok WSA w Rzeszowie z dnia 20 grudnia 2010r., w sprawie sygn. akt II SA/Rz 360/10; wyrok NSA z dnia 9 grudnia 2010r., w sprawie sygn. akt II GSK 1065/09 – dostępne w Centralnej Bazie Orzeczeń Sądów Administracyjnych pod adresem: www.orzeczenia.nsa.gov.pl).

Zasada merytorycznego rozstrzygania sprawy przez organ odwoławczy związana jest również, jak zaakcentowano to już wyżej, z określoną w art. 12 K.p.a. zasadą szybkości i sprawności postępowania. Zgodnie z przywołanym przepisem organy administracji publicznej powinny działać w sprawie wnikliwie i szybko, posługując się możliwie najprostszymi środkami prowadzącymi do jej załatwienia. Mając to na względzie organ odwoławczy, rozpoznając sprawę powinien kierować się zatem względami ekonomiki procesowej i wspomnianą zasadą szybkości postępowania. Tym samym, jeżeli organ odwoławczy uchyla rozstrzygnięcie organu I instancji i przekazuje sprawę do ponownego rozpatrzenia przez ten organ, to musi liczyć się z tym, że ostateczne załatwienie sprawy zostanie odsunięte w czasie, niewątpliwie rzutując na sprawność postępowania.

Zaznaczyć jednak również należy, że kontrola prowadzona w aspekcie dopuszczalności uchylenia decyzji organu I instancji i przekazania sprawy do ponownego rozpatrzenia winna uwzględniać także treść art. 15 K.p.a., stanowiącego zasadę dwuinstancyjności postępowania administracyjnego. Zgodnie z tą zasadą sprawa administracyjna jest dwukrotnie rozpoznana i rozstrzygnięta, po raz pierwszy przez organ I instancji, a następnie w II instancji, przy czym niedopuszczalne jest ograniczenie się przez organ wyższej instancji jedynie do oceny rozstrzygnięcia organu I instancji Nakłada to obowiązek dwukrotnego prowadzenia postępowania wyjaśniającego i dwukrotnego rozstrzygnięcia sprawy, z uwzględnieniem przez organy obydwu instancji przepisów, regulujących zasady prowadzenia postępowania dowodowego oraz oceny dowodów zgromadzonych w sprawie. Wskazane przepisy gwarantują stronom postępowania wyjaśnienie okoliczności mających istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy, czyli dla jej załatwienia zgodnie z art. 104 K.p.a.

Przenosząc te rozważania natury ogólnej na grunt przedmiotowej sprawy, Sąd stwierdził, iż Wojewoda uchylając decyzję organu I instancji i przekazując sprawę do ponownego rozpatrzenia przez ten organ dopuścił się naruszenia art. 138 § 2 w związku z art. 136 K.p.a., a także naruszenia podstawowych zasad postępowania administracyjnego, określonych w art. 7, i 77 § 1 K.p.a. a nadto, jak wywiedziono to wyżej, również w art. 12 K.p.a. W szczególności nie wykazano w sposób przekonujący, że zastosowanie przepisu art. 136 K.p.a. było niezasadne i niecelowe.

W przedmiotowej sprawie w postępowaniu przed organem pierwszej instancji został zebrany wystarczający materiał dowodowy pozwalający na wydanie prawidłowego rozstrzygnięcia, a w sytuacji uznania istniejącego materiału za budzący wątpliwości lub niepełny, Wojewoda mając na względzie wymogi wynikające z art. 7 i art. 77 § 1 K.p.a. winien w tym zakresie przeprowadzić postępowania wyjaśniające, zgodnie z dyspozycją przywołanego wyżej art. 136 K.p.a. Zdaniem sądu, w rozpoznawanej sprawie nie zaistniały przesłanki, które nakazywałyby odstąpienie od zasady merytorycznego rozstrzygnięcia sprawy przez organ odwoławczy z uwagi na konieczność przeprowadzenia dodatkowego postępowania przed organem odwoławczym, wykraczającego ponad dopuszczalność zastosowania art. 136 K.p.a. Wskazane przez organ II instancji wadliwości dotyczące procedowania Prezydenta nie są tego rodzaju, aby nie można było ich wyeliminować rozstrzygnięciem drugoinstancyjnym. Również powołane przez organ II instancji okoliczności nie mają na tyle skomplikowanego charakteru, który uniemożliwiałby ich wyjaśnienie w ramach postępowania odwoławczego bez szkody dla wnikliwego i wszechstronnego wyjaśnienia stanu faktycznego sprawy oraz uprawnień procesowych stron postępowania, a także który naruszałby zasadę dwuinstancyjności postępowania.

Zdaniem sądu, wskazane przez Wojewodę uchybienia procesowe – wyjaśnienie dlaczego M. Z. mimo prawomocnego wyroku nie wykonał zawartych w nim postanowień sądu wydania kluczy do mieszkania oraz ustalenie czy M. Z. wystąpiła do komornika z wnioskiem o egzekucje wyroku przywracającego jej posiadanie - nie były tego rodzaju, że nie mogły być sanowane na etapie postępowania odwoławczego.

Ponownie rozpoznając przedmiotową sprawę Wojewoda winien wyjaśnić i ustalić istotne dla rozstrzygnięcia okoliczności w ramach ponownego, merytorycznego rozpatrzenia sprawy w oparciu o zgromadzone dowody, a jeżeli uzna za konieczne uzupełnienie materiału dowodowego, rozważyć w pierwszej kolejności możliwość samodzielnego przeprowadzenia uzupełniającego postępowania dowodowego oraz wydania decyzji co do istoty sprawy mając na uwadze, iż tylko w ściśle określonych sytuacjach może przekazać sprawę do ponownego rozpatrzenia organowi I instancji, na podstawie art. 138 § 2 K.p.a. Powinno to znaleźć odzwierciedlenie w szczegółowym uzasadnieniu rozstrzygnięcia organu, wskazującym na konieczność przekazania sprawy do ponownego rozpoznania z uwagi na fakt, że wymagany do wyjaśnienia zakres sprawy ma istotny wpływ na jej rozstrzygnięcie z jednoczesnym wskazaniem powodów dla których organ odwoławczy w celu wyjaśnienia tych istotnych okoliczności faktycznych nie zastosował art. 136 K.p.a.

Mając powyższe na uwadze Sąd, działając na podstawie art. 145 § 1 pkt 1 lit. c) p.p.s.a., orzekł jak w pkt 1 wyroku. O kosztach postępowania orzeczono w pkt 2 wyroku, na podstawie art. 250 p.p.s.a.

k.p.