I SA/Bd 551/13
Wyrok
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Bydgoszczy
2013-11-06Nietezowane
Artykuły przypisane do orzeczenia
Do tego artykulu posiadamy jeszcze 13 orzeczeń.
Kup dostęp i zobacz, do jakich przepisów odnosi się orzeczenie. Znajdź inne potrzebne orzeczenia.
Skład sądu
Halina Adamczewska-Wasilewicz /przewodniczący sprawozdawca/
Mirella Łent
Urszula WiśniewskaSentencja
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Bydgoszczy w składzie następującym: Przewodniczący: Sędzia WSA Halina Adamczewska-Wasilewicz (spr.) Sędziowie: Sędzia WSA Mirella Łent Sędzia WSA Urszula Wiśniewska Protokolant Asystent sędziego Waldemar Dąbrowski po rozpoznaniu w Wydziale I na rozprawie w dniu 06 listopada 2013 r. sprawy ze skargi H. Ł. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w T. z dnia [...]nr [...] w przedmiocie odmowy umorzenia zaległości podatkowej oddala skargę
Uzasadnienie
Pismem z dnia [...] r. H. Ł. (skarżący) wystąpił do Wójta Gminy G. o umorzenie zaległości podatkowej z tytułu podatku rolnego na 2012 r.
w zakresie III i IV raty. Wniosek umotywował trudną sytuacją ekonomiczno-gospodarczą, która została spowodowana wymarznięciem całości płodów rolnych
w 2012 r. We wniosku powołał się na utratę dochodu spowodowaną anomaliami pogodowymi w postaci wymarznięcia płodów rolnych (100%). W tym zakresie powołał się na protokół Komisji ds. szacowania strat. Zaznaczył, że wcześniej występował
o umorzenie II raty podatku z tych samych przyczyn, a nie o zapomogę, stąd żądanie organu złożenia przez skarżącego oświadczenia majątkowego było błędne. Zaznaczył, że występuje o zaniechanie poboru części podatku tylko i wyłącznie z powodu strat wynikłych ze złego przezimowania płodów na przełomie 2011/2012 i oczekuje, że druku oświadczenia o stanie majątkowym nie otrzyma.
Organ I instancji po przeprowadzeniu postępowania uznał, że przedstawione argumenty oraz zebrane dowody nie wskazują na zaistnienie w sprawie okoliczności uzasadniających pozytywne rozpatrzenie wniosku i decyzją z dnia [...] r. odmówił umorzenia zaległości podatkowej. Podał, że straty związane z przymrozkami na polach objęły całą Gminę. W rolnictwie całkowite usunięcie ryzyka nie jest możliwe, a rolnicy powinni mieć ubezpieczone uprawy. Zaznaczył, że obowiązek podatkowy ma charakter powszechny. Ponadto podatnik otrzymał pomoc na podstawie uchwały Nr 43 z 3 kwietnia 2012 r. w sprawie ustanowienia programu pomocy dla rolników
i producentów rolnych, w których gospodarstwach powstały szkody spowodowane wystąpieniem w okresie zimowym 2011/2012 ujemnych skutków przezimowania.
Od powyższego rozstrzygnięcia strona złożyła odwołanie. W uzasadnieniu powtórzyła argumentację zawartą we wniosku o umorzenie zaległości podatkowej. Podniosła, że zwróciła się o umorzenie podatku rolnego z powodu wymarznięcia
w 100% płodów rolnych na przełomie 2011 r. i i 2012 r. Uprawy zastępcze pochłonęły kolejne nakłady, w wyniku czego rok został zamknięty stratą. Stąd odmowa umorzenia zaległości powoduje pogorszenie warunków bytowych. Powołał się również na zły stan zdrowia, otrzymywanie "głodowego" świadczenia rentowego. Podniósł, że jest osobą po przebytym zawale serca, otrzymuje rentę [...] zł miesięcznie. Żona od ponad roku choruje i osiąga wynagrodzenie rzędu [...]zł dziennie. W gospodarstwie domowym znajduje się dwoje dzieci w wieku szkolnym. Skarżący zauważył, że w czasie pracy stracił zdrowie i jego zdaniem to Państwo nie wypełnia wobec niego obowiązków, zmuszając go do dalszej pracy (świadczenie wystarcza jedynie na opłacenie rachunku za energię elektryczną). Podatnik wskazał, że może zapłacić podatek wówczas, gdy jego działalność rolnicza przyniesie zysk.
Decyzją z dnia [...]. Samorządowe Kolegium Odwoławcze w T. utrzymało w mocy decyzję organu I instancji. W uzasadnieniu wskazało na treść art. 67a § 1 pkt 3 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2012r., poz. 749 ze zm.) dalej: O.p., zgodnie z którym w przypadkach uzasadnionych ważnym interesem podatnika lub interesem publicznym organ podatkowy może umorzyć
w całości lub w części zaległości podatkowe, odsetki za zwłokę lub opłatę prolongacyjną. Kolegium podniosło, że udzielanie podatnikom ulg, jest instytucją
o charakterze wyjątkowym z punktu widzenia zasady powszechności opodatkowania, wyrażonej m.in. w art. 84 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997r. (Dz. U. Nr 78, poz. 483 ze zm.). Przed wydaniem decyzji o udzieleniu bądź odmowie udzielenie ulgi organ podatkowy zobowiązany jest w sposób wyczerpujący zbadać, jaka jest sytuacja materialna, rodzinna podatnika, czy ma on realne możliwości wywiązania się z obowiązku podatkowego.
Odnosząc powyższe do przedmiotowej sprawy Kolegium podniosło, że podatnik nie przedstawił w zasadzie żadnych dowodów na swoje twierdzenia (choć miał taką możliwość). Wskazał jedynie ogólnikowo, że renta starcza mu na opłacenie rachunku za energię elektryczną i wyraził niezadowolenie z poziomu świadczeń emerytalnych.
Poza powyższymi informacjami organ ustalił, że podatnik wraz z małżonką są właścicielami gospodarstwa rolnego o powierzchni [...] ha położonego w Gminie G., a nadto dzierżawią około [...] ha gruntu w Gminie G. Rodzina składa się
z rodziców, dwojga dzieci w wieku [...] i [...] lat oraz ojca podatnika – M. Ł. Organ podał, że skarżący uzyskał na podstawie decyzji ARiMR z dnia [...]. pomoc od Państwa w związku z zaistniałymi przymrozkami w 2012 r. ([...] zł). Ponadto ustalił, że łączna kwota zaległości podatkowych skarżącego wynosi [...] zł (stan na [...] r.).
Kolegium zauważyło, że podatnik uzyskuje miesięczny przeciętny dochód z renty
w wysokości ok.[...] zł. Także jego małżonka uzyskuje dochód w kwocie około [...] zł miesięcznie. Prócz tego w/w prowadzą gospodarstwo rolne. Zdaniem organu, nie bez wpływu na sytuację materialną skarżącego pozostaje fakt, że był on beneficjentem pomocy de minimis.
Biorąc powyższe pod uwagę, a także posiadany przez podatnika majątek, Samorządowe Kolegium Odwoławcze w T. stwierdziło, że zapłata po [...] zł tytułem III i IV raty łącznego zobowiązania pieniężnego na 2012 r., nie może spowodować zachwiania podstaw egzystencji skarżącego oraz jego rodziny. Zdaniem organu, jest to uzasadnione, bowiem podatnik w oświadczeniu złożonym [...]. oświadczył, że jego gospodarstwo rolne nie znajduje się w trudnej sytuacji ekonomicznej. Kolegium zwróciło uwagę, że organy podatkowe nie są uprawnione do oceny, czy kwoty rent są w Rzeczypospolitej Polskiej wystarczająco wysokie. Podkreśliło, że łączne zobowiązanie pieniężne, jako podatek o charakterze majątkowym, związane jest z samym faktem posiadania majątku nieruchomego. Jeżeli skarżący jest właścicielem takiego majątku, to powinien skalkulować w swoich wydatkach konieczność uregulowania tej daniny, zatem argumentacja odnosząca się do faktu, że zapłaci podatek w sytuacji, gdy osiągnie zysk jest chybiona. Biorąc powyższe pod uwagę, zdaniem Samorządowego Kolegium Odwoławczego w T., nie wystąpiła w sprawie przesłanka "ważnego interesu podatnika".
Według organu odwoławczego również fakt wystąpienia przymrozków nie może uzasadniać udzielenia ulgi w postaci umorzenia podatku. Kolegium stwierdziło, że jest to okoliczność, na którą podatnik co prawda nie miał wpływu, jednakże powinien się
z nią liczyć przy wykonywaniu określonej działalności i skutkom której mógł przeciwdziałać zawierając stosowną umowę ubezpieczeniową.
Organ zauważył, że nie bez znaczenia pozostaje fakt, iż w związku z zaistniałą trudną sytuacją w gospodarstwie, podatnik otrzymał już wsparcie w 2012 r. w kwocie [...]zł. Wobec powyższego Kolegium stanęło na stanowisku, że w przedmiotowej sprawie nie została także spełniona przesłanka "interesu publicznego".
Na powyższą decyzję strona złożyła skargę do tut. Sądu.
W uzasadnieniu podniosła, że zaskarżona decyzja została wydana na podstawie art. 67a § 1 pkt 3 i art. 223 § 1 O.p., a "nie w zgodzie" z uchwałą Rady Ministrów z dnia 3 kwietnia 2012 r. określającą formy pomocy dla rolników i producentów rolnych, którzy
w okresie zimowym na przełomie 2011 r. i 2012 r. ponieśli szkody w uprawach w wyniku ujemnych skutków przezimowania, z powodu ich wymarznięcia.
Strona uznała zaskarżoną decyzję za nieważną, ponieważ w odwołaniu od decyzji Wójta wnosiła o umorzenie podatku w wyniku poniesionych strat z powodu złego przezimowania, a nie o umorzenie z powodu trudnej sytuacji ekonomiczno-gospodarczej. Potwierdzeniem powyższego jest w jej ocenie, kopia wniosku z dnia [...]. Skarżący podkreślił, że zaistniała sytuacja przełożyła się na pogorszenie warunków bytowych, jednakże nie była to główna przyczyna ubiegania się o umorzenie.
Strona zauważyła, że Rada Ministrów w uchwale z 3 kwietna 2012r. wyraźnie określiła zakres dokumentów niezbędnych do ubiegania się o pomoc i nie było w niej mowy
o żadnych oświadczeniach majątkowych, a jedynie o protokołach szacowania strat przez komisję powołaną decyzją wojewody. Skarżący oświadczył, że z oferowanych form pomocy skorzystał, jednakże dopłata w łącznej kwocie [...] zł jest "kroplą w morzu" potrzeb, ponieważ na odtworzenie[...] ha zasiewów potrzeba około [...].
Podatnik stwierdził, że podatek rolny nie jest zobowiązaniem od posiadania gruntów,
a od prowadzonej na nich działalności.
Skarżący podał, że z żoną posiada umowę majątkową małżeńską zawartą w dniu [...]r. Solidarnie zaspakajane są jedynie potrzeby dzieci. Dochody podatnika, to do grudnia 2012 r. kwota [...]zł oraz prowadzone gospodarstwo o pow. [...], co przy jego stanie zdrowia sprawia wiele trudności. Skarżący oświadczył, że jest po przebytym zawale serca z całkowitą niezdolnością do wykonywania jakichkolwiek prac.
W ocenie strony, skala wymarznięć jest dostateczną przyczyną do umorzenia przedmiotowego podatku. Dodatkowo skarżący wyjaśnił, że gospodarstwo rolne prowadzi od [...] r. i w tym czasie nigdy nie zalegał z zobowiązaniami podatkowymi ani nie wnioskował o jakiekolwiek umorzenia.
W odpowiedzi na skargę organ wniósł o jej oddalenie, w całości podtrzymując argumentację zawartą w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji.
Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje:
Sąd administracyjny bada zgodność zaskarżonej decyzji organu odwoławczego
z punktu widzenia jej legalności, tj. zgodności tej decyzji z przepisami powszechnie obowiązującego prawa. Z brzmienia art. 145 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2012r., poz. 270) dalej p.p.s.a., wynika, że zaskarżona decyzja powinna ulec uchyleniu wtedy, gdy Sąd stwierdzi naruszenie prawa materialnego, które miało wpływ na wynik sprawy, naruszenie prawa dające podstawę do wznowienia postępowania lub inne naruszenie przepisów postępowania, jeśli mogło mieć ono istotny wpływ na wynik sprawy.
W tak określonym zakresie kognicji Sąd uznał, że skarga nie zasługuje na uwzględnienie.
Niniejsza sprawa dotyczy odmowy umorzenia zaległości podatkowej wraz
z odsetkami z tytułu III i IV raty łącznego zobowiązania pieniężnego na 2012 r. w kwocie łącznej [...]zł. Podać należy, że na podstawie art. 67a § 1 pkt 3 ustawy Ordynacja podatkowa organ podatkowy na wniosek podatnika, z zastrzeżeniem art. 67b,
w przypadkach uzasadnionych ważnym interesem podatnika lub interesem publicznym, może umorzyć w całości lub części zaległości podatkowe, odsetki za zwłokę lub opłatę prolongacyjną. Jednocześnie art. 67b § 1 pkt 2 O.p. stanowi, że organ podatkowy na wniosek podatnika prowadzącego działalność gospodarczą może udzielać ulg w spłacie zobowiązań podatkowych określonych w art. 67a, które stanowią pomoc de minimis -
w zakresie i na zasadach określonych w bezpośrednio obowiązujących aktach prawa wspólnotowego dotyczących pomocy w ramach zasady de minimis.
W tym miejscu godzi się podnieść, że organ podatkowy rozpoznając wniosek
o udzielenie pomocy de minimis powinien w pierwszej kolejności badać czy występują przesłanki wskazane w powyższym art. 67a § 1 Op., a zatem czy występuje ważny interes podatnika lub interes publiczny. Dopiero wystąpienie jednej z tych przesłanek lub obydwu jednocześnie pozwala organowi podatkowemu na badanie dopuszczalności udzielenia pomocy publicznej na gruncie art. 67b § 1 pkt 2 Op.
Ponadto podać należy, że powołany wyżej przepis art. 67a § 1 Op. upoważnia organy podatkowe do orzekania w ramach tzw. uznania administracyjnego co oznacza, iż organy te mogą, ale nie muszą umorzyć zaległości podatkowej, nawet jeżeli wystąpią obie lub jedna z przesłanek wskazanych w tym przepisie. Uznanie administracyjne nie oznacza wprawdzie zupełnej dowolności sposobu rozstrzygnięcia wniosku o umorzenie zaległości podatkowych lub odsetek, jednak kontrola legalności tego rozstrzygnięcia przez sąd administracyjny jest w tym przypadku ograniczona. Kontrola Sądu sprowadza się w istocie do badania legalności przeprowadzonego w sprawie postępowania dowodowo-wyjaśniającego i poprawności oceny dokonanej na podstawie stanu faktycznego sprawy (por. wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 24 kwietnia 2001r., sygn. akt l SA./Ka 498/00). Jeżeli organ podatkowy, dokonując koniecznych ustaleń w sprawie, nie dopuścił się naruszenia prawa procesowego i ustalenia te są wystarczające do merytorycznego załatwienia wniosku o umorzenie zaległości podatkowych oraz jeżeli dokonanej ocenie tego stanu faktycznego nie można zarzucić dowolności, to wyprowadzenie z takiej oceny wniosku czy należy umorzyć zaległości podatkowe, jest zagadnieniem natury słusznościowej, które uchyla się spod kontroli sądu administracyjnego sprawującego tylko kontrolę legalności, czyli zgodności decyzji organów administracyjnych z prawem.
Zauważyć przy tym należy, że umorzenie zaległości podatkowych jest instytucją nadzwyczajną skoro zasadą jest płacenie podatków, nie zaś zwalnianie podatników
z tego obowiązku (por. wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 15 maja 1991r., sygn. akt SA/Gd 295/91). Z tej przyczyny ważnego interesu podatnika, będącego jedną z przesłanek udzielenia ulgi w postaci umorzenia zaległości podatkowej, nie można utożsamiać z subiektywnym przekonaniem podatnika
o potrzebie umorzenia zaległości podatkowej. Przeciwnie, przyjmuje się, że przez ważny interes podatnika należy rozumieć nadzwyczajne względy, które mogłyby zachwiać podstawami egzystencji podatnika. Uznaje się więc, że ważny interes podatnika dotyczy ochrony powszechnie aprobowanych społecznie wartości akceptując, iż szczególne miejsce w tej hierarchii zajmuje życie i zdrowie ludzkie, możliwość zarobkowania postrzegana jako środek do utrzymania podatnika i rodziny. Umorzenie zaległości podatkowych lub odsetek uzasadnione będzie zatem jedynie w takich przypadkach, które spowodowane zostały działaniem czynników, na które podatnik nie może mieć wpływu i które są niezależne od sposobu jego postępowania, w następstwie których popadł on w zaległości w regulowaniu swoich należności publicznoprawnych (por. wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu z dnia 7 kwietnia 2004r., sygn. akt l SA/Wr 735/02, LEX nr 129659).
Natomiast pojęcie "interesu publicznego", o jakim mowa w art. 67a § 1 Op., powinno być oceniane z uwzględnieniem wartości wspólnych dla całego społeczeństwa, takich jak sprawiedliwość, bezpieczeństwo, zaufanie do organów państwa, a także wyeliminowanie sytuacji, gdy rezultatem zapłaty należności będzie obciążenie Skarbu Państwa kosztami pomocy. Przy jego ocenie należy też uwzględnić zasadność obciążenia państwa, a w rezultacie całego społeczeństwa kosztami udzielonej w ten sposób pomocy, na tle sytuacji finansowej państwa. Istotne jest przy tym, że to po stronie podatnika, który ubiega się o przyznanie ulgi w postaci umorzenia zaległości, jako tego, kto występuje o określone uprawnienie, leży obowiązek wykazania, iż
w dotyczącej go sprawie spełnione są przesłanki, o których mowa w art. 67a § 1 Op. (por. wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 22 października 1999 r. sygn. akt III SA 7580/98).
Przenosząc powyższe rozważania na grunt przedmiotowej sprawy podnieść należy, że w ocenie Sądu, organ prawidłowo w oparciu o zebrany materiał dowodowy ustalił, iż wskazane wyżej przesłanki nie występują. Zauważyć należy, że we wniosku
z dnia [...] r. skarżący w sposób jednoznaczny stwierdził, iż: "powodem ubiegania się o umorzenie podatku jest utrata dochodu spowodowana anomaliami pogodowymi (...)". Po czym skonstatował: "Sumując swój wniosek występuję
o zaniechanie poboru części podatku tylko i wyłącznie z powodu strat wynikłych ze
złego przezimowania płodów na przełomie 2011/2012 i myślę, że tym razem druku (oświadczenie o stanie majątkowym) ile płacę alimentów itd. nie otrzymam, jak również odpowiedzi, że przyroda wspaniale nadrobiła straty".
Również w odwołaniu skarżący podniósł, że zwrócił się o "umorzenie podatku rolnego za 2012r. tym razem o III i IV ratę z powodu wymarznięcia w 100% płodów rolnych (...)". Wprawdzie podał okoliczności dotyczące jego sytuacji bytowej, zdrowotnej
i rodzinnej, jednakże o charakterze ogólnym i nie przedłożył żadnych dowodów na ich poparcie.
Nie bez znaczenia dla sprawy jest okoliczność, że organ I instancji postanowieniem
z dnia [...]. wyznaczając stronie 7-dniowy termin do wypowiedzenia się
w sprawie, jednocześnie zawiadomił o możliwości przedłożenia wszelkich materiałów dowodowych określających sytuację ekonomiczno-finansową mającą wpływ na rozstrzygnięcie. W odpowiedzi na powyższe podatnik złożył m.in. oświadczenie z dnia [...]., w którym podał, że jego gospodarstwo rolne nie znajduje się w trudnej sytuacji ekonomicznej.
Konsekwencją powyższego było odniesienie się przez organy do twierdzenia, że wymarznięcie płodów rolnych stanowi samoistną przesłankę umorzenia wnioskowanej zaległości podatkowej. Podatnik bowiem nie przedłożył żadnych dowodów obrazujących jego sytuację zdrowotną, rodzinną, majątkową (z uwzględnieniem dochodów wszystkich osób pozostających we wspólnym gospodarstwie domowym).
Podkreślić należy, że dla przyznania ulgi w postaci umorzenia zaległości podatkowych na podstawie art. 67a § 1 O.p. konieczne jest wystąpienie jednej z przesłanek w postaci choćby ważnego interesu podatnika. Dla oceny czy ta przesłanka występuje niezbędne jest zatem ustalenie sytuacji majątkowej i zdrowotnej podatnika oraz jego rodziny. Stąd, gdy podatnik nie przedstawia tej sytuacji i nie składa stosownych dowodów na ich poparcie, wówczas brak jest podstaw do stwierdzenia, że ona wystąpiła.
W przedmiotowej sprawie podatnik poza ogólnymi stwierdzeniami co do jego sytuacji bytowej nie przedłożył żadnych dokumentów, które pozwalałyby ustalić, że zagrożona jest egzystencja podatnika i jego rodziny, a w konsekwencji, iż wystąpiła ww. przesłanka umorzenia zaległości podatkowej w postaci ważnego interesu podatnika. Co więcej w podanym oświadczeniu z dnia [...]. podatnik stwierdził, że jego gospodarstwo rolne jest w dobrej kondycji.
Zauważyć należy, że organ podatkowy we własnym zakresie ustalił, iż skarżący wraz
z żoną są właścicielami gospodarstwa rolnego o pow. [...] ha położonego w Gminie G., a nadto dzierżawią ok. [...] ha gruntu w Gminie G. Rodzina jest pięcioosobowa, oprócz rodziców, dwoje dzieci (lat: [...] i [...]) oraz ojciec skarżącego H. Ł. otrzymujący rentę ok. [...] zł, żona skarżącego otrzymuje dochód ok. [...] zł miesięcznie.
Mając na uwadze powyższe dane, a także fakt, że skarżący nie przedłożył stosownych dowodów na poparcie swojej sytuacji ekonomicznej, a wręcz kwestionuje prawo organu podatkowego do domagania się złożenia oświadczenia w tym zakresie powoduje, iż brak jest podstaw, aby stwierdzić, że występuje w przedmiotowej sprawie przesłanka ważnego interesu podatnika. Dla stwierdzenia tej przesłanki niezbędne jest poznanie sytuacji materialnej wnioskodawcy i osób pozostających z nim we wspólnym gospodarstwie domowym.
Odnośnie drugiej przesłanki, tj. interesu publicznego godzi się podnieść, że szkody związane z wymarznięciem płodów rolnych były przedmiotem oceny przez właściwą komisję. W aktach administracyjnych znajduje się kopia decyzji z dnia [...]. wydana przez Kierownika Powiatowego Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa w G., na podstawie której przyznano skarżącemu pomoc finansową o wartości [...] zł w ramach jednorazowej pomocy finansowej o charakterze de minimis producentom rolnym, w których gospodarstwach rolnych powstały szkody spowodowane przez ujemne skutki przezimowania w okresie 2011/2012. W konsekwencji Państwo partycypowało w kosztach związanych z pokryciem szkód powstałych na skutek wymarznięcia płodów rolnych. Wnioskodawca obecnie nie może w postępowaniu w sprawie umorzenia zaległości podatkowej kwestionować tej decyzji podnosząc, że wypłacona pomoc finansowa w kwocie [...] zł była zbyt niska, aby pokryć straty. Na rozprawie w dniu [...] r. skarżący podniósł, że dla odtworzenia sposobem gospodarczym upraw o pow. 1 ha potrzebna jest kwota [...] zł, a zatem przyznana pomoc nie rekompensowała strat, bowiem wynosiła [...] zł/ha.
W tym miejscu podnieść należy, że strona niezadowolona z powyższej decyzji miała prawo ją zaskarżyć do Dyrektora Oddziału Regionalnego ARiMR w T., o czym została pouczona. Zauważyć należy, że przeznaczenie przez Państwo określonych środków finansowych na pomoc dla rolników z powodu działania negatywnych warunków atmosferycznych powoduje, że nie da się obronić tezy o występowaniu interesu publicznego w sprawie o umorzenie zaległości podatkowej z tej tylko przyczyny, iż pomoc już udzielona (ustanowiona specjalnie na konkretny cel) nie pokryła szkód w 100%. Niewątpliwie rację ma organ podnosząc, że podatnicy w tych samych warunkach powinni być traktowani jednakowo. Stąd przyznanie skarżącemu wyłącznie z tego powodu ulgi podatkowej powodowałoby, że niewątpliwie mieliby do niej prawo także pozostali podatnicy, którym nie pokryto strat w 100%.
Podkreślić należy, że w skardze strona skarżąca nadal podtrzymała treść swojego wniosku o umorzenie zaległości stwierdzając, że wniosek o umorzenie zaległości należało odczytywać wyłącznie w kontekście strat "z powodu złego przezimowania",
a nie "z powodu trudnej sytuacji ekonomicznej". Co więcej uważa, że błędnie SKO dokonało oceny sprawy z uwzględnieniem sytuacji ekonomicznej podatnika. Podnosi, że było to niezgodne z uchwałą Rady Ministrów z 3 kwietnia 2012 r. określającą formy pomocy dla rolników i producentów rolnych, którzy w okresie zimowym na przełomie 2011 r. i 2012 r. ponieśli szkody w uprawach w wyniku ujemnych skutków przezimowania, w tym w wyniku wymarznięcia.
Jeszcze raz podkreślić należy, że oceny wniosku z dnia [...] r. zasadnie organy dokonały pod kątem wystąpienia przesłanek z art. 67a § 1 pkt 2 O.p., a nie wymogów ww. uchwały Rady Ministrów. Nie można zatem abstrahować przy umorzeniu zaległości w podatku rolnym od sytuacji materialnej i rodzinnej podatnika nawet, gdy doszło do wymarznięcia płodów rolnych, a pomoc przyznana na ten konkretny cel nie
w pełni rekompensuje strat. Podać należy, że dla jednych rolników pomimo poniesionej straty z powodu wymarznięcia upraw, nie ma podstaw do umorzenia zaległości, bowiem i tak znajdują się w dobrej sytuacji materialnej, natomiast dla innych jest to ciężar nie do udźwignięcia ze względu na drastycznie złą sytuację materialną, rodzinną, czy zdrowotną. Stąd badanie tej sytuacji jest niezbędne i nie można żądać skutecznie od organu, aby umorzył zaległość, pomimo że podatnik zastrzega, iż nie zamierza składać żadnego oświadczenia o jego sytuacji majątkowej.
Analizując zatem, czy zachodzi w sprawie ważny interes podatnika lub interes publiczny, organy podatkowe prawidłowo uznały, że okoliczności wskazane przez stronę skarżącą we wniosku i w odwołaniu są niewystarczające do przyznania wnioskowanej ulgi podatkowej, albowiem nie są okolicznościami wyróżniającymi sytuację skarżącego od innych podatników. Uzasadnienie zaskarżonej decyzji w pełni odpowiada wymogom określonym w art. 210 § 4 O.p. Organ dokonał analizy finansowej i ekonomicznej wnioskodawcy w oparciu o dowody, które zasadniczo sam zgromadził. Nie dysponował wielkością wydatków, ponieważ podatnik ich nie przedstawił, a tylko on posiada wiedzę w tym zakresie. Wobec skorzystania już z pomocy de minimis na częściowe pokrycie strat i kwestionowania oceny sprawy pod kątem sytuacji ekonomicznej wnioskodawcy i jego rodziny, w pełni zasadna była odmowa umorzenia zaległości podatkowej w kwocie [...] zł (III i IV rata podatku – każda [...] zł) wraz
z odsetkami za zwłokę.
Odnośnie do okoliczności podniesionych w skardze oraz popartych załączonymi dokumentami należy wskazać, że Sąd ocenia zaskarżoną decyzję na dzień jej wydania. Podniesione okoliczności - dotyczące sytuacji materialnej i rodzinnej skarżącego, rozdzielności majątkowej małżeńskiej - na tym etapie nie mogą stanowić podstawy do uwzględnienia skargi. Nie ma jednak przeszkód, aby skarżący skierował do organu
I instancji kolejny wniosek, w którym powoła się na nowe okoliczności, w stosunku do przywołanych we wniosku pierwotnym w przedmiotowej sprawie, w tym też na okoliczność śmierci jednego z członków rodziny (ojca) w październiku 2013 r., czy też na ustrój rozdzielności majątkowej małżonków. Wówczas organ obowiązany będzie ponownie przeprowadzić postępowanie i wydać stosowną decyzję. Podkreślić należy, że podatnik, który ubiega się o ulgę podatkową nie może uchylać się od wykazania swojej trudnej sytuacji materialnej.
Podać także należy, że podatek rolny co do zasady jest podatkiem majątkowym. Oznacza to, że jest należnym bez względu na wysokość dochodu osiąganego przez rolnika z tytułu prowadzenia gospodarstwa rolnego. Tylko wyraźne regulacje prawne mogą stanowić podstawę do zwolnienia podatnika z tego obowiązku np. w art. 12 ustawy z dnia 15 listopada 1984 r. o podatku rolnym (Dz. U. z 2006 r. Nr 136, poz. 969 ze zm.). Jest to zatem podatek charakterem zbliżony do np. podatku od nieruchomości, a nie do podatku dochodowego od osób fizycznych uzależnionego od osiągnięcia dochodu, czyli nadwyżki przychodu nad kosztami.
Na marginesie podać należy, że Sąd nie ma uprawnienia do umorzenia zaległości podatkowej, jak również nie może organowi nakazać, aby umorzył zaległość podatkową, nawet w przypadku wystąpienia przesłanki ważnego interesu podatnika lub interesu publicznego.
W tym stanie rzeczy, Sąd na podstawie art. 151 p.p.s.a. orzekł jak
w sentencji.
Nietezowane
Artykuły przypisane do orzeczenia
Kup dostęp i zobacz, do jakich przepisów odnosi się orzeczenie. Znajdź inne potrzebne orzeczenia.
Skład sądu
Halina Adamczewska-Wasilewicz /przewodniczący sprawozdawca/Mirella Łent
Urszula Wiśniewska
Sentencja
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Bydgoszczy w składzie następującym: Przewodniczący: Sędzia WSA Halina Adamczewska-Wasilewicz (spr.) Sędziowie: Sędzia WSA Mirella Łent Sędzia WSA Urszula Wiśniewska Protokolant Asystent sędziego Waldemar Dąbrowski po rozpoznaniu w Wydziale I na rozprawie w dniu 06 listopada 2013 r. sprawy ze skargi H. Ł. na decyzję Samorządowego Kolegium Odwoławczego w T. z dnia [...]nr [...] w przedmiocie odmowy umorzenia zaległości podatkowej oddala skargę
Uzasadnienie
Pismem z dnia [...] r. H. Ł. (skarżący) wystąpił do Wójta Gminy G. o umorzenie zaległości podatkowej z tytułu podatku rolnego na 2012 r.
w zakresie III i IV raty. Wniosek umotywował trudną sytuacją ekonomiczno-gospodarczą, która została spowodowana wymarznięciem całości płodów rolnych
w 2012 r. We wniosku powołał się na utratę dochodu spowodowaną anomaliami pogodowymi w postaci wymarznięcia płodów rolnych (100%). W tym zakresie powołał się na protokół Komisji ds. szacowania strat. Zaznaczył, że wcześniej występował
o umorzenie II raty podatku z tych samych przyczyn, a nie o zapomogę, stąd żądanie organu złożenia przez skarżącego oświadczenia majątkowego było błędne. Zaznaczył, że występuje o zaniechanie poboru części podatku tylko i wyłącznie z powodu strat wynikłych ze złego przezimowania płodów na przełomie 2011/2012 i oczekuje, że druku oświadczenia o stanie majątkowym nie otrzyma.
Organ I instancji po przeprowadzeniu postępowania uznał, że przedstawione argumenty oraz zebrane dowody nie wskazują na zaistnienie w sprawie okoliczności uzasadniających pozytywne rozpatrzenie wniosku i decyzją z dnia [...] r. odmówił umorzenia zaległości podatkowej. Podał, że straty związane z przymrozkami na polach objęły całą Gminę. W rolnictwie całkowite usunięcie ryzyka nie jest możliwe, a rolnicy powinni mieć ubezpieczone uprawy. Zaznaczył, że obowiązek podatkowy ma charakter powszechny. Ponadto podatnik otrzymał pomoc na podstawie uchwały Nr 43 z 3 kwietnia 2012 r. w sprawie ustanowienia programu pomocy dla rolników
i producentów rolnych, w których gospodarstwach powstały szkody spowodowane wystąpieniem w okresie zimowym 2011/2012 ujemnych skutków przezimowania.
Od powyższego rozstrzygnięcia strona złożyła odwołanie. W uzasadnieniu powtórzyła argumentację zawartą we wniosku o umorzenie zaległości podatkowej. Podniosła, że zwróciła się o umorzenie podatku rolnego z powodu wymarznięcia
w 100% płodów rolnych na przełomie 2011 r. i i 2012 r. Uprawy zastępcze pochłonęły kolejne nakłady, w wyniku czego rok został zamknięty stratą. Stąd odmowa umorzenia zaległości powoduje pogorszenie warunków bytowych. Powołał się również na zły stan zdrowia, otrzymywanie "głodowego" świadczenia rentowego. Podniósł, że jest osobą po przebytym zawale serca, otrzymuje rentę [...] zł miesięcznie. Żona od ponad roku choruje i osiąga wynagrodzenie rzędu [...]zł dziennie. W gospodarstwie domowym znajduje się dwoje dzieci w wieku szkolnym. Skarżący zauważył, że w czasie pracy stracił zdrowie i jego zdaniem to Państwo nie wypełnia wobec niego obowiązków, zmuszając go do dalszej pracy (świadczenie wystarcza jedynie na opłacenie rachunku za energię elektryczną). Podatnik wskazał, że może zapłacić podatek wówczas, gdy jego działalność rolnicza przyniesie zysk.
Decyzją z dnia [...]. Samorządowe Kolegium Odwoławcze w T. utrzymało w mocy decyzję organu I instancji. W uzasadnieniu wskazało na treść art. 67a § 1 pkt 3 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2012r., poz. 749 ze zm.) dalej: O.p., zgodnie z którym w przypadkach uzasadnionych ważnym interesem podatnika lub interesem publicznym organ podatkowy może umorzyć
w całości lub w części zaległości podatkowe, odsetki za zwłokę lub opłatę prolongacyjną. Kolegium podniosło, że udzielanie podatnikom ulg, jest instytucją
o charakterze wyjątkowym z punktu widzenia zasady powszechności opodatkowania, wyrażonej m.in. w art. 84 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997r. (Dz. U. Nr 78, poz. 483 ze zm.). Przed wydaniem decyzji o udzieleniu bądź odmowie udzielenie ulgi organ podatkowy zobowiązany jest w sposób wyczerpujący zbadać, jaka jest sytuacja materialna, rodzinna podatnika, czy ma on realne możliwości wywiązania się z obowiązku podatkowego.
Odnosząc powyższe do przedmiotowej sprawy Kolegium podniosło, że podatnik nie przedstawił w zasadzie żadnych dowodów na swoje twierdzenia (choć miał taką możliwość). Wskazał jedynie ogólnikowo, że renta starcza mu na opłacenie rachunku za energię elektryczną i wyraził niezadowolenie z poziomu świadczeń emerytalnych.
Poza powyższymi informacjami organ ustalił, że podatnik wraz z małżonką są właścicielami gospodarstwa rolnego o powierzchni [...] ha położonego w Gminie G., a nadto dzierżawią około [...] ha gruntu w Gminie G. Rodzina składa się
z rodziców, dwojga dzieci w wieku [...] i [...] lat oraz ojca podatnika – M. Ł. Organ podał, że skarżący uzyskał na podstawie decyzji ARiMR z dnia [...]. pomoc od Państwa w związku z zaistniałymi przymrozkami w 2012 r. ([...] zł). Ponadto ustalił, że łączna kwota zaległości podatkowych skarżącego wynosi [...] zł (stan na [...] r.).
Kolegium zauważyło, że podatnik uzyskuje miesięczny przeciętny dochód z renty
w wysokości ok.[...] zł. Także jego małżonka uzyskuje dochód w kwocie około [...] zł miesięcznie. Prócz tego w/w prowadzą gospodarstwo rolne. Zdaniem organu, nie bez wpływu na sytuację materialną skarżącego pozostaje fakt, że był on beneficjentem pomocy de minimis.
Biorąc powyższe pod uwagę, a także posiadany przez podatnika majątek, Samorządowe Kolegium Odwoławcze w T. stwierdziło, że zapłata po [...] zł tytułem III i IV raty łącznego zobowiązania pieniężnego na 2012 r., nie może spowodować zachwiania podstaw egzystencji skarżącego oraz jego rodziny. Zdaniem organu, jest to uzasadnione, bowiem podatnik w oświadczeniu złożonym [...]. oświadczył, że jego gospodarstwo rolne nie znajduje się w trudnej sytuacji ekonomicznej. Kolegium zwróciło uwagę, że organy podatkowe nie są uprawnione do oceny, czy kwoty rent są w Rzeczypospolitej Polskiej wystarczająco wysokie. Podkreśliło, że łączne zobowiązanie pieniężne, jako podatek o charakterze majątkowym, związane jest z samym faktem posiadania majątku nieruchomego. Jeżeli skarżący jest właścicielem takiego majątku, to powinien skalkulować w swoich wydatkach konieczność uregulowania tej daniny, zatem argumentacja odnosząca się do faktu, że zapłaci podatek w sytuacji, gdy osiągnie zysk jest chybiona. Biorąc powyższe pod uwagę, zdaniem Samorządowego Kolegium Odwoławczego w T., nie wystąpiła w sprawie przesłanka "ważnego interesu podatnika".
Według organu odwoławczego również fakt wystąpienia przymrozków nie może uzasadniać udzielenia ulgi w postaci umorzenia podatku. Kolegium stwierdziło, że jest to okoliczność, na którą podatnik co prawda nie miał wpływu, jednakże powinien się
z nią liczyć przy wykonywaniu określonej działalności i skutkom której mógł przeciwdziałać zawierając stosowną umowę ubezpieczeniową.
Organ zauważył, że nie bez znaczenia pozostaje fakt, iż w związku z zaistniałą trudną sytuacją w gospodarstwie, podatnik otrzymał już wsparcie w 2012 r. w kwocie [...]zł. Wobec powyższego Kolegium stanęło na stanowisku, że w przedmiotowej sprawie nie została także spełniona przesłanka "interesu publicznego".
Na powyższą decyzję strona złożyła skargę do tut. Sądu.
W uzasadnieniu podniosła, że zaskarżona decyzja została wydana na podstawie art. 67a § 1 pkt 3 i art. 223 § 1 O.p., a "nie w zgodzie" z uchwałą Rady Ministrów z dnia 3 kwietnia 2012 r. określającą formy pomocy dla rolników i producentów rolnych, którzy
w okresie zimowym na przełomie 2011 r. i 2012 r. ponieśli szkody w uprawach w wyniku ujemnych skutków przezimowania, z powodu ich wymarznięcia.
Strona uznała zaskarżoną decyzję za nieważną, ponieważ w odwołaniu od decyzji Wójta wnosiła o umorzenie podatku w wyniku poniesionych strat z powodu złego przezimowania, a nie o umorzenie z powodu trudnej sytuacji ekonomiczno-gospodarczej. Potwierdzeniem powyższego jest w jej ocenie, kopia wniosku z dnia [...]. Skarżący podkreślił, że zaistniała sytuacja przełożyła się na pogorszenie warunków bytowych, jednakże nie była to główna przyczyna ubiegania się o umorzenie.
Strona zauważyła, że Rada Ministrów w uchwale z 3 kwietna 2012r. wyraźnie określiła zakres dokumentów niezbędnych do ubiegania się o pomoc i nie było w niej mowy
o żadnych oświadczeniach majątkowych, a jedynie o protokołach szacowania strat przez komisję powołaną decyzją wojewody. Skarżący oświadczył, że z oferowanych form pomocy skorzystał, jednakże dopłata w łącznej kwocie [...] zł jest "kroplą w morzu" potrzeb, ponieważ na odtworzenie[...] ha zasiewów potrzeba około [...].
Podatnik stwierdził, że podatek rolny nie jest zobowiązaniem od posiadania gruntów,
a od prowadzonej na nich działalności.
Skarżący podał, że z żoną posiada umowę majątkową małżeńską zawartą w dniu [...]r. Solidarnie zaspakajane są jedynie potrzeby dzieci. Dochody podatnika, to do grudnia 2012 r. kwota [...]zł oraz prowadzone gospodarstwo o pow. [...], co przy jego stanie zdrowia sprawia wiele trudności. Skarżący oświadczył, że jest po przebytym zawale serca z całkowitą niezdolnością do wykonywania jakichkolwiek prac.
W ocenie strony, skala wymarznięć jest dostateczną przyczyną do umorzenia przedmiotowego podatku. Dodatkowo skarżący wyjaśnił, że gospodarstwo rolne prowadzi od [...] r. i w tym czasie nigdy nie zalegał z zobowiązaniami podatkowymi ani nie wnioskował o jakiekolwiek umorzenia.
W odpowiedzi na skargę organ wniósł o jej oddalenie, w całości podtrzymując argumentację zawartą w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji.
Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje:
Sąd administracyjny bada zgodność zaskarżonej decyzji organu odwoławczego
z punktu widzenia jej legalności, tj. zgodności tej decyzji z przepisami powszechnie obowiązującego prawa. Z brzmienia art. 145 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2012r., poz. 270) dalej p.p.s.a., wynika, że zaskarżona decyzja powinna ulec uchyleniu wtedy, gdy Sąd stwierdzi naruszenie prawa materialnego, które miało wpływ na wynik sprawy, naruszenie prawa dające podstawę do wznowienia postępowania lub inne naruszenie przepisów postępowania, jeśli mogło mieć ono istotny wpływ na wynik sprawy.
W tak określonym zakresie kognicji Sąd uznał, że skarga nie zasługuje na uwzględnienie.
Niniejsza sprawa dotyczy odmowy umorzenia zaległości podatkowej wraz
z odsetkami z tytułu III i IV raty łącznego zobowiązania pieniężnego na 2012 r. w kwocie łącznej [...]zł. Podać należy, że na podstawie art. 67a § 1 pkt 3 ustawy Ordynacja podatkowa organ podatkowy na wniosek podatnika, z zastrzeżeniem art. 67b,
w przypadkach uzasadnionych ważnym interesem podatnika lub interesem publicznym, może umorzyć w całości lub części zaległości podatkowe, odsetki za zwłokę lub opłatę prolongacyjną. Jednocześnie art. 67b § 1 pkt 2 O.p. stanowi, że organ podatkowy na wniosek podatnika prowadzącego działalność gospodarczą może udzielać ulg w spłacie zobowiązań podatkowych określonych w art. 67a, które stanowią pomoc de minimis -
w zakresie i na zasadach określonych w bezpośrednio obowiązujących aktach prawa wspólnotowego dotyczących pomocy w ramach zasady de minimis.
W tym miejscu godzi się podnieść, że organ podatkowy rozpoznając wniosek
o udzielenie pomocy de minimis powinien w pierwszej kolejności badać czy występują przesłanki wskazane w powyższym art. 67a § 1 Op., a zatem czy występuje ważny interes podatnika lub interes publiczny. Dopiero wystąpienie jednej z tych przesłanek lub obydwu jednocześnie pozwala organowi podatkowemu na badanie dopuszczalności udzielenia pomocy publicznej na gruncie art. 67b § 1 pkt 2 Op.
Ponadto podać należy, że powołany wyżej przepis art. 67a § 1 Op. upoważnia organy podatkowe do orzekania w ramach tzw. uznania administracyjnego co oznacza, iż organy te mogą, ale nie muszą umorzyć zaległości podatkowej, nawet jeżeli wystąpią obie lub jedna z przesłanek wskazanych w tym przepisie. Uznanie administracyjne nie oznacza wprawdzie zupełnej dowolności sposobu rozstrzygnięcia wniosku o umorzenie zaległości podatkowych lub odsetek, jednak kontrola legalności tego rozstrzygnięcia przez sąd administracyjny jest w tym przypadku ograniczona. Kontrola Sądu sprowadza się w istocie do badania legalności przeprowadzonego w sprawie postępowania dowodowo-wyjaśniającego i poprawności oceny dokonanej na podstawie stanu faktycznego sprawy (por. wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 24 kwietnia 2001r., sygn. akt l SA./Ka 498/00). Jeżeli organ podatkowy, dokonując koniecznych ustaleń w sprawie, nie dopuścił się naruszenia prawa procesowego i ustalenia te są wystarczające do merytorycznego załatwienia wniosku o umorzenie zaległości podatkowych oraz jeżeli dokonanej ocenie tego stanu faktycznego nie można zarzucić dowolności, to wyprowadzenie z takiej oceny wniosku czy należy umorzyć zaległości podatkowe, jest zagadnieniem natury słusznościowej, które uchyla się spod kontroli sądu administracyjnego sprawującego tylko kontrolę legalności, czyli zgodności decyzji organów administracyjnych z prawem.
Zauważyć przy tym należy, że umorzenie zaległości podatkowych jest instytucją nadzwyczajną skoro zasadą jest płacenie podatków, nie zaś zwalnianie podatników
z tego obowiązku (por. wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 15 maja 1991r., sygn. akt SA/Gd 295/91). Z tej przyczyny ważnego interesu podatnika, będącego jedną z przesłanek udzielenia ulgi w postaci umorzenia zaległości podatkowej, nie można utożsamiać z subiektywnym przekonaniem podatnika
o potrzebie umorzenia zaległości podatkowej. Przeciwnie, przyjmuje się, że przez ważny interes podatnika należy rozumieć nadzwyczajne względy, które mogłyby zachwiać podstawami egzystencji podatnika. Uznaje się więc, że ważny interes podatnika dotyczy ochrony powszechnie aprobowanych społecznie wartości akceptując, iż szczególne miejsce w tej hierarchii zajmuje życie i zdrowie ludzkie, możliwość zarobkowania postrzegana jako środek do utrzymania podatnika i rodziny. Umorzenie zaległości podatkowych lub odsetek uzasadnione będzie zatem jedynie w takich przypadkach, które spowodowane zostały działaniem czynników, na które podatnik nie może mieć wpływu i które są niezależne od sposobu jego postępowania, w następstwie których popadł on w zaległości w regulowaniu swoich należności publicznoprawnych (por. wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu z dnia 7 kwietnia 2004r., sygn. akt l SA/Wr 735/02, LEX nr 129659).
Natomiast pojęcie "interesu publicznego", o jakim mowa w art. 67a § 1 Op., powinno być oceniane z uwzględnieniem wartości wspólnych dla całego społeczeństwa, takich jak sprawiedliwość, bezpieczeństwo, zaufanie do organów państwa, a także wyeliminowanie sytuacji, gdy rezultatem zapłaty należności będzie obciążenie Skarbu Państwa kosztami pomocy. Przy jego ocenie należy też uwzględnić zasadność obciążenia państwa, a w rezultacie całego społeczeństwa kosztami udzielonej w ten sposób pomocy, na tle sytuacji finansowej państwa. Istotne jest przy tym, że to po stronie podatnika, który ubiega się o przyznanie ulgi w postaci umorzenia zaległości, jako tego, kto występuje o określone uprawnienie, leży obowiązek wykazania, iż
w dotyczącej go sprawie spełnione są przesłanki, o których mowa w art. 67a § 1 Op. (por. wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 22 października 1999 r. sygn. akt III SA 7580/98).
Przenosząc powyższe rozważania na grunt przedmiotowej sprawy podnieść należy, że w ocenie Sądu, organ prawidłowo w oparciu o zebrany materiał dowodowy ustalił, iż wskazane wyżej przesłanki nie występują. Zauważyć należy, że we wniosku
z dnia [...] r. skarżący w sposób jednoznaczny stwierdził, iż: "powodem ubiegania się o umorzenie podatku jest utrata dochodu spowodowana anomaliami pogodowymi (...)". Po czym skonstatował: "Sumując swój wniosek występuję
o zaniechanie poboru części podatku tylko i wyłącznie z powodu strat wynikłych ze
złego przezimowania płodów na przełomie 2011/2012 i myślę, że tym razem druku (oświadczenie o stanie majątkowym) ile płacę alimentów itd. nie otrzymam, jak również odpowiedzi, że przyroda wspaniale nadrobiła straty".
Również w odwołaniu skarżący podniósł, że zwrócił się o "umorzenie podatku rolnego za 2012r. tym razem o III i IV ratę z powodu wymarznięcia w 100% płodów rolnych (...)". Wprawdzie podał okoliczności dotyczące jego sytuacji bytowej, zdrowotnej
i rodzinnej, jednakże o charakterze ogólnym i nie przedłożył żadnych dowodów na ich poparcie.
Nie bez znaczenia dla sprawy jest okoliczność, że organ I instancji postanowieniem
z dnia [...]. wyznaczając stronie 7-dniowy termin do wypowiedzenia się
w sprawie, jednocześnie zawiadomił o możliwości przedłożenia wszelkich materiałów dowodowych określających sytuację ekonomiczno-finansową mającą wpływ na rozstrzygnięcie. W odpowiedzi na powyższe podatnik złożył m.in. oświadczenie z dnia [...]., w którym podał, że jego gospodarstwo rolne nie znajduje się w trudnej sytuacji ekonomicznej.
Konsekwencją powyższego było odniesienie się przez organy do twierdzenia, że wymarznięcie płodów rolnych stanowi samoistną przesłankę umorzenia wnioskowanej zaległości podatkowej. Podatnik bowiem nie przedłożył żadnych dowodów obrazujących jego sytuację zdrowotną, rodzinną, majątkową (z uwzględnieniem dochodów wszystkich osób pozostających we wspólnym gospodarstwie domowym).
Podkreślić należy, że dla przyznania ulgi w postaci umorzenia zaległości podatkowych na podstawie art. 67a § 1 O.p. konieczne jest wystąpienie jednej z przesłanek w postaci choćby ważnego interesu podatnika. Dla oceny czy ta przesłanka występuje niezbędne jest zatem ustalenie sytuacji majątkowej i zdrowotnej podatnika oraz jego rodziny. Stąd, gdy podatnik nie przedstawia tej sytuacji i nie składa stosownych dowodów na ich poparcie, wówczas brak jest podstaw do stwierdzenia, że ona wystąpiła.
W przedmiotowej sprawie podatnik poza ogólnymi stwierdzeniami co do jego sytuacji bytowej nie przedłożył żadnych dokumentów, które pozwalałyby ustalić, że zagrożona jest egzystencja podatnika i jego rodziny, a w konsekwencji, iż wystąpiła ww. przesłanka umorzenia zaległości podatkowej w postaci ważnego interesu podatnika. Co więcej w podanym oświadczeniu z dnia [...]. podatnik stwierdził, że jego gospodarstwo rolne jest w dobrej kondycji.
Zauważyć należy, że organ podatkowy we własnym zakresie ustalił, iż skarżący wraz
z żoną są właścicielami gospodarstwa rolnego o pow. [...] ha położonego w Gminie G., a nadto dzierżawią ok. [...] ha gruntu w Gminie G. Rodzina jest pięcioosobowa, oprócz rodziców, dwoje dzieci (lat: [...] i [...]) oraz ojciec skarżącego H. Ł. otrzymujący rentę ok. [...] zł, żona skarżącego otrzymuje dochód ok. [...] zł miesięcznie.
Mając na uwadze powyższe dane, a także fakt, że skarżący nie przedłożył stosownych dowodów na poparcie swojej sytuacji ekonomicznej, a wręcz kwestionuje prawo organu podatkowego do domagania się złożenia oświadczenia w tym zakresie powoduje, iż brak jest podstaw, aby stwierdzić, że występuje w przedmiotowej sprawie przesłanka ważnego interesu podatnika. Dla stwierdzenia tej przesłanki niezbędne jest poznanie sytuacji materialnej wnioskodawcy i osób pozostających z nim we wspólnym gospodarstwie domowym.
Odnośnie drugiej przesłanki, tj. interesu publicznego godzi się podnieść, że szkody związane z wymarznięciem płodów rolnych były przedmiotem oceny przez właściwą komisję. W aktach administracyjnych znajduje się kopia decyzji z dnia [...]. wydana przez Kierownika Powiatowego Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa w G., na podstawie której przyznano skarżącemu pomoc finansową o wartości [...] zł w ramach jednorazowej pomocy finansowej o charakterze de minimis producentom rolnym, w których gospodarstwach rolnych powstały szkody spowodowane przez ujemne skutki przezimowania w okresie 2011/2012. W konsekwencji Państwo partycypowało w kosztach związanych z pokryciem szkód powstałych na skutek wymarznięcia płodów rolnych. Wnioskodawca obecnie nie może w postępowaniu w sprawie umorzenia zaległości podatkowej kwestionować tej decyzji podnosząc, że wypłacona pomoc finansowa w kwocie [...] zł była zbyt niska, aby pokryć straty. Na rozprawie w dniu [...] r. skarżący podniósł, że dla odtworzenia sposobem gospodarczym upraw o pow. 1 ha potrzebna jest kwota [...] zł, a zatem przyznana pomoc nie rekompensowała strat, bowiem wynosiła [...] zł/ha.
W tym miejscu podnieść należy, że strona niezadowolona z powyższej decyzji miała prawo ją zaskarżyć do Dyrektora Oddziału Regionalnego ARiMR w T., o czym została pouczona. Zauważyć należy, że przeznaczenie przez Państwo określonych środków finansowych na pomoc dla rolników z powodu działania negatywnych warunków atmosferycznych powoduje, że nie da się obronić tezy o występowaniu interesu publicznego w sprawie o umorzenie zaległości podatkowej z tej tylko przyczyny, iż pomoc już udzielona (ustanowiona specjalnie na konkretny cel) nie pokryła szkód w 100%. Niewątpliwie rację ma organ podnosząc, że podatnicy w tych samych warunkach powinni być traktowani jednakowo. Stąd przyznanie skarżącemu wyłącznie z tego powodu ulgi podatkowej powodowałoby, że niewątpliwie mieliby do niej prawo także pozostali podatnicy, którym nie pokryto strat w 100%.
Podkreślić należy, że w skardze strona skarżąca nadal podtrzymała treść swojego wniosku o umorzenie zaległości stwierdzając, że wniosek o umorzenie zaległości należało odczytywać wyłącznie w kontekście strat "z powodu złego przezimowania",
a nie "z powodu trudnej sytuacji ekonomicznej". Co więcej uważa, że błędnie SKO dokonało oceny sprawy z uwzględnieniem sytuacji ekonomicznej podatnika. Podnosi, że było to niezgodne z uchwałą Rady Ministrów z 3 kwietnia 2012 r. określającą formy pomocy dla rolników i producentów rolnych, którzy w okresie zimowym na przełomie 2011 r. i 2012 r. ponieśli szkody w uprawach w wyniku ujemnych skutków przezimowania, w tym w wyniku wymarznięcia.
Jeszcze raz podkreślić należy, że oceny wniosku z dnia [...] r. zasadnie organy dokonały pod kątem wystąpienia przesłanek z art. 67a § 1 pkt 2 O.p., a nie wymogów ww. uchwały Rady Ministrów. Nie można zatem abstrahować przy umorzeniu zaległości w podatku rolnym od sytuacji materialnej i rodzinnej podatnika nawet, gdy doszło do wymarznięcia płodów rolnych, a pomoc przyznana na ten konkretny cel nie
w pełni rekompensuje strat. Podać należy, że dla jednych rolników pomimo poniesionej straty z powodu wymarznięcia upraw, nie ma podstaw do umorzenia zaległości, bowiem i tak znajdują się w dobrej sytuacji materialnej, natomiast dla innych jest to ciężar nie do udźwignięcia ze względu na drastycznie złą sytuację materialną, rodzinną, czy zdrowotną. Stąd badanie tej sytuacji jest niezbędne i nie można żądać skutecznie od organu, aby umorzył zaległość, pomimo że podatnik zastrzega, iż nie zamierza składać żadnego oświadczenia o jego sytuacji majątkowej.
Analizując zatem, czy zachodzi w sprawie ważny interes podatnika lub interes publiczny, organy podatkowe prawidłowo uznały, że okoliczności wskazane przez stronę skarżącą we wniosku i w odwołaniu są niewystarczające do przyznania wnioskowanej ulgi podatkowej, albowiem nie są okolicznościami wyróżniającymi sytuację skarżącego od innych podatników. Uzasadnienie zaskarżonej decyzji w pełni odpowiada wymogom określonym w art. 210 § 4 O.p. Organ dokonał analizy finansowej i ekonomicznej wnioskodawcy w oparciu o dowody, które zasadniczo sam zgromadził. Nie dysponował wielkością wydatków, ponieważ podatnik ich nie przedstawił, a tylko on posiada wiedzę w tym zakresie. Wobec skorzystania już z pomocy de minimis na częściowe pokrycie strat i kwestionowania oceny sprawy pod kątem sytuacji ekonomicznej wnioskodawcy i jego rodziny, w pełni zasadna była odmowa umorzenia zaległości podatkowej w kwocie [...] zł (III i IV rata podatku – każda [...] zł) wraz
z odsetkami za zwłokę.
Odnośnie do okoliczności podniesionych w skardze oraz popartych załączonymi dokumentami należy wskazać, że Sąd ocenia zaskarżoną decyzję na dzień jej wydania. Podniesione okoliczności - dotyczące sytuacji materialnej i rodzinnej skarżącego, rozdzielności majątkowej małżeńskiej - na tym etapie nie mogą stanowić podstawy do uwzględnienia skargi. Nie ma jednak przeszkód, aby skarżący skierował do organu
I instancji kolejny wniosek, w którym powoła się na nowe okoliczności, w stosunku do przywołanych we wniosku pierwotnym w przedmiotowej sprawie, w tym też na okoliczność śmierci jednego z członków rodziny (ojca) w październiku 2013 r., czy też na ustrój rozdzielności majątkowej małżonków. Wówczas organ obowiązany będzie ponownie przeprowadzić postępowanie i wydać stosowną decyzję. Podkreślić należy, że podatnik, który ubiega się o ulgę podatkową nie może uchylać się od wykazania swojej trudnej sytuacji materialnej.
Podać także należy, że podatek rolny co do zasady jest podatkiem majątkowym. Oznacza to, że jest należnym bez względu na wysokość dochodu osiąganego przez rolnika z tytułu prowadzenia gospodarstwa rolnego. Tylko wyraźne regulacje prawne mogą stanowić podstawę do zwolnienia podatnika z tego obowiązku np. w art. 12 ustawy z dnia 15 listopada 1984 r. o podatku rolnym (Dz. U. z 2006 r. Nr 136, poz. 969 ze zm.). Jest to zatem podatek charakterem zbliżony do np. podatku od nieruchomości, a nie do podatku dochodowego od osób fizycznych uzależnionego od osiągnięcia dochodu, czyli nadwyżki przychodu nad kosztami.
Na marginesie podać należy, że Sąd nie ma uprawnienia do umorzenia zaległości podatkowej, jak również nie może organowi nakazać, aby umorzył zaległość podatkową, nawet w przypadku wystąpienia przesłanki ważnego interesu podatnika lub interesu publicznego.
W tym stanie rzeczy, Sąd na podstawie art. 151 p.p.s.a. orzekł jak
w sentencji.
