V SA/Wa 1488/13

Uzasadnienie

Przedmiotem skargi wniesionej przez Miasto [...] – Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w [...] (zwany dalej skarżącym lub MOPS) jest decyzja Ministra Rozwoju Regionalnego (zwany dalej Ministrem, organem II instancji lub odwoławczym) z [...] września 2012r., Nr [...];[...] utrzymująca w mocy decyzję Marszałka Województwa [...] z [...] lipca 2012 r., Nr [...] odmawiającą umorzenia odsetek. Zaskarżona decyzja została wydana w następującym stanie faktycznym.

Skarżący realizował projekt pt. "[...]" na podstawie umowy z [...] września 2009 r., Nr [...], w brzmieniu nadanym aneksami z [...] czerwca 2010 r. i z [...] kwietnia 2011 r. W związku z nierozliczeniem przez skarżącego 70% otrzymanych środków dofinansowania, Dyrektor Wojewódzkiego Urzędu Pracy w [...] decyzją z [...] lutego 2012 r. Nr [...] określił kwotę do zwrotu w wysokości 46.905 zł z tytułu odsetek. Wnioskiem z [...] marca 2012 r. MOPS zwrócił się o umorzenie odsetek. Skarżący wskazał, iż realizacja projektu, w ramach którego powstałyodsetki, miała ścisły związek z zadaniami realizowanymi przez Miasto w sferze pomocy społecznej, gdyż celem projektu była aktywizacja społeczna i zawodowa osób zagrożonych wykluczeniem społecznym na terenie [...]. Skarżący podkreślił, że odsetki naliczone na podstawie art. 189 ust. 3 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz.U. 157, poz. 1240, ze zm., dalej: u.f.p.) będące niepodatkowymi należnościami budżetowymi o charakterze publicznoprawnym stają się dobrem publicznym i "tworzą konsumpcję zbiorową społeczeństwa, która jest finansowana z funduszy publicznych". Wyjaśnił również, że zadania z zakresu pomocy społecznej finansowane są z budżetu Miasta [...], natomiast sytuacja MOPS jest bardzo trudna i zapłata odsetek spowoduje konieczność przesunięcia środków z innych zadań, a tym samym uszczerbku dozna interes publiczny poprzez ograniczenie środków przeznaczonych na pomoc społeczną dla potrzebujących mieszkańców miasta. Zdaniem skarżącego za udzieleniem ulgi w spłacie zobowiązania przemawia również ważny interes dłużnika w związku z trudną sytuacją finansową Miasta m.in. w zakresie środków przeznaczonych na pomoc społeczną i działania podejmowane wobec osób zagrożonych wykluczeniem społecznym. Dodatkowo MOPS wyjaśnił, że okoliczności, które doprowadziły w rezultacie do naliczeniem odsetek, były przez niego niezawinione.

Decyzją z [...] kwietnia 2012 r., Nr [...], Dyrektor Wojewódzkiego Urzędu Pracy w [...] odmówił skarżącemu umorzenia odsetek. W wyniku rozpoznania odwołania Minister Rozwoju Regionalnego decyzją z [...] czerwca 2012 r., znak [...] uchylił w całości ww. decyzję z [...] kwietnia 2012 r. i przekazał sprawę do ponownego rozpatrzenia. W uzasadnieniu organ odwoławczy stwierdził, że Dyrektor Wojewódzkiego Urzędu Pracy w [...] nie jest organem właściwym do wydania decyzji, tym samym w toku postępowania pierwszoinstancyjnego doszło do naruszenia przepisów rozdziału IV ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz.U. z 2000r., Nr 98, poz. 1071 ze zm., dalej k.p.a.) w zakresie właściwości organów.

W związku z powyższym decyzją z [...] lipca 2012 r. Marszałek Województwa [...] (zwany dalej także organem I instancji) odmówił umorzenia odsetek. W opinii organu I instancji brak było podstaw do udzielenia ulgi w spłacie zobowiązania w postaci umorzenia odsetek. Marszałek Województwa [...] wyjaśnił, co rozumie pod pojęciem "interes publiczny" i wskazał, że twierdzenia skarżącego wskazujące, iż zapłata odsetek skutkowałaby jednoczesnym ograniczeniem środków na pomoc osobom potrzebującym nie mogła być powodem umorzenia należności. Zdaniem organu I instancji działanie takie budziłoby wątpliwości pod względem wykorzystania zgodnie z przeznaczeniem środków publicznych otrzymywanych na realizację konkretnych zadań wynikających z ustaw szczególnych. Organ zauważył, że odsetki, o których mowa w art. 189 ust. 3 u.f.p., związane były z realizacją zobowiązania wynikającego ze stosunku umownego. Beneficjent w razie naruszenia zapisów umowy o dofinansowanie projektu był zobowiązany do ponoszenia negatywnych skutków tych naruszeń. Regulowanie zobowiązań umownych "kosztem" zobowiązań ustawowych wydaje się co najmniej wątpliwe. Podkreślił, że gdyby przyjąć wskazany powyżej argument skarżącego dotyczący wpływu zapłaty odsetek na zakres realizacji innych zadań - wobec powszechnego zjawiska niedofinansowania zadań publicznych - należałoby uznać, że w przypadku beneficjentów będących jednostkami sektora finansów publicznych niemal zawsze spełniona byłaby przesłanka "interesu publicznego" uzasadniająca umorzenie wszelkich należności publicznoprawnych, co z kolei wyłączałoby de facto, w stosunku do tych jednostek możliwość zastosowania sankcji wynikającej z art. 189 ust. 3 u.f.p. Przyjęcie takiego stanowiska byłoby niedopuszczalne chociażby z uwagi na zasadę równego traktowania beneficjentów.

Odnosząc się do przesłanki "ważnego interesu dłużnika" organ wyjaśnił, że o spełnieniu tej przesłanki można mówić np. w razie znacznego obniżenia zdolności płatniczych dłużnika, spowodowanych zdarzeniem losowym. Z "ważnym interesem" można mieć do czynienia również wówczas, gdy podatnik znalazł się w trudnej sytuacji życiowej, której nie mógł przewidzieć lub której nie mógł zapobiec. Zdaniem organu I instancji w przypadku skarżącego nie można było uznać, że wystąpiły wskazane okoliczności. Skarżący naruszył swoim zaniechaniem przepisy obligujące go do określonych działań w ściśle określonym terminie. Działania skarżącego nie mogą być usprawiedliwione przez fakt przedłużającej się procedury przetargowej i niewłaściwej interpretacji obowiązujących przepisów. Zdaniem organu skarżący wiedząc o okolicznościach mających wpływ na opóźnienie realizacji projektu powinien wystąpić do Instytucji Wdrażającej z wnioskiem o zmianę harmonogramu płatności poza wnioskiem o płatność, przed upływem okresu rozliczeniowego.

W wyniku rozpoznania odwołania Minister Rozwoju Regionalnego zaskarżoną decyzją z [...] września 2012 r. utrzymał w mocy decyzję Marszałka Województwa [...] z [...] lipca 2012 r. Organ odwoławczy w pełni podzielił stanowisko organu I instancji i wyjaśnił, że zebrany materiał dowodowy nie uzasadnia zastosowania wobec skarżącego ulgi w spłacie, gdyż nie dowodzi zaistnienia przesłanek wskazanych w art. 55-59 u.f.p. W szczególności skarżący w sposób przekonujący nie wykazał zaistnienia ważnego interesu dłużnika lub interesu publicznego.

Minister powołał się na orzecznictwo sądowo administracyjne w zakresie instytucji umorzenia zaległości podatkowych, jako najbardziej zbliżonych do przedmiotu sprawy i wskazał, że instytucja umorzenia należności budżetowych o charakterze publiczno-prawnym powinna być odstępstwem od generalnej zasady ich płacenia i może być stosowana jedynie w przypadkach uzasadnionych szczególnymi okolicznościami towarzyszącymi zarówno powstaniu zaległości jak i warunkom ich spłaty. Zdaniem organu odwoławczego za umorzeniem zaległości oraz za zaniechaniem poboru podatku przemawiać będą wypadki niezależne od sposobu postępowania podatnika, bądź spowodowane działaniem czynników, na które podatnik nie mógł mieć wpływu.

Organ II instancji wyjaśnił, że konieczność zwrotu naliczonych odsetek wynikła z działania skarżącego, który nie wywiązał się z przyjętych na siebie w umowie o dofinansowanie obowiązków. Przedmiotowa należność wynikała z nierozliczenia 70% otrzymanych środków dofinansowania we wniosku o płatność za okres od 1 czerwca do 31 sierpnia 2011 r., a tej okoliczności nie można uznać za nadzwyczajną.

W świetle dokonanych ustaleń organ nie stwierdził istnienia ważnego interesu dłużnika lub interesu publicznego mogącego stanowić przesłankę dla zwolnienia skarżącego ze spłaty należności wraz z odsetkami wobec Skarbu Państwa.

Pismem z 22 października 2012 r. skarżący złożył skargę na ww. decyzję Ministra Rozwoju Regionalnego z [...] września 2012 r. wnosząc o jej uchylenie i zasądzenie kosztów postępowania. Zaskarżonej decyzji zarzucił naruszenie:

1. art. 56 ust. 1 pkt 5 u.f.p. poprzez jego błędną wykładnię polegającą na uznaniu, że nie wystąpiły okoliczności, które mogłyby zostać określone jako ważny interes dłużnika lub interes publiczny,

2. naruszenie art. 55 u.f.p. poprzez jego niezastosowanie, w sytuacji, gdy wystąpiły okoliczności uzasadniające umorzenie odsetek.

W uzasadnieniu skarżący zarzucił organowi odwoławczemu powoływanie się na nie adekwatne orzecznictwo w zakresie umarzania należności podatkowych. Zdaniem skarżącego przepisy nie przewidują wyłączenia stosowania instytucji "umorzenia" do jednostek sektora finansów publicznych. Skarżący uzasadniając "interes publiczny" podniósł, że z uwagi na zbliżający się sezon zimowy zachodzi konieczność zwiększenia środków na zasiłki celowe z przeznaczeniem np. na zakup opału, leków, środków opatrunkowych oraz mleka dla dzieci wymagających specjalnej diety, czy też przyznanie usług opiekuńczych. Nie bez znaczenia dla sytuacji finansowej MOPS jest trudna sytuacja gospodarcza oraz uwarunkowania demograficzne miasta, co przekłada się na zwiększenie liczby wniosków o pomoc finansową. Dlatego też zdaniem skarżącego w przedmiotowej sprawie zachodzą przesłanki do uznania, istnienia jego ważnego interesu jak również interesu publicznego mogącego stanowić przesłankę do umorzenia należności.

W odpowiedzi na skargę Minister Rozwoju Regionalnego wniósł o oddalenie skargi, podtrzymując dotychczasowe stanowisko.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie zważył co następuje:

Uprawnienia wojewódzkich sądów administracyjnych, określone przepisami m.in. art. 1 § 1 i § 2 ustawy z 25 lipca 2002 r. Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. Nr 153, poz. 1269) oraz art. 3 § 1 ustawy z 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U.z 2012r., poz. 270 ze zm., dalej: "p.p.s.a."), sprowadzają się do kontroli działalności administracji publicznej pod względem jej zgodności z prawem, tj. kontroli zgodności zaskarżonego aktu z przepisami postępowania administracyjnego, a także prawidłowości zastosowania i wykładni norm prawa materialnego.

Aby wyeliminować z obrotu prawnego akt wydany przez organ administracyjny konieczne jest stwierdzenie, że doszło w nim do naruszenia bądź przepisu prawa materialnego w stopniu mającym wpływ na wynik sprawy, bądź przepisu postępowania w stopniu mogącym mieć istotny wpływ na rozstrzygnięcie, albo też przepisu prawa dającego podstawę do wznowienia postępowania (art. 145 § 1 pkt 1 lit. a-c p.p.s.a.). Uwzględnienie skargi następuje również w przypadku stwierdzenia, że zaskarżony akt jest dotknięty jedną z wad wymienionych w art. 156 k.p.a. lub w innych przepisach (art. 145 § 1 pkt 2 p.p.s.a.).

Rozważając w tym kontekście zarzuty skargi, stwierdzić należy, że nie zasługuje ona na uwzględnienie.

Przechodząc do wyjaśnienia motywów podjętego przez Sąd rozstrzygnięcia przede wszystkim wskazać należy na treść mających w sprawie zastosowanie przepisów prawa.

Zgodnie zatem z treścią przepisu art. 60 u.f.p., środkami publicznymi stanowiącymi niepodatkowe należności budżetowe o charakterze publicznoprawnym są w szczególności następujące dochody budżetu państwa albo budżetu samorządu terytorialnego:

1) kwoty dotacji podlegające zwrotowi w przypadkach określonych w niniejszej ustawie;

2) należności z tytułu gwarancji i poręczeń udzielonych przez Skarb Państwa i jednostki samorządu terytorialnego;

3) wpłaty nadwyżek środków obrotowych samorządowych zakładów budżetowych;

4) wpłaty nadwyżek środków finansowych agencji wykonawczych;

5) wpłaty środków z tytułu rozliczeń realizacji programów przedakcesyjnych;

6) należności z tytułu zwrotu płatności dokonanych w ramach programów finansowanych z udziałem środków europejskich;

7) dochody pobierane przez państwowe i samorządowe jednostki budżetowe na podstawie odrębnych ustaw;

8) pobrane przez jednostkę samorządu terytorialnego dochody związane z realizacją zadań z zakresu administracji rządowej oraz innych zadań zleconych jednostkom samorządu terytorialnego odrębnymi ustawami i nieodprowadzone na rachunek dochodów budżetu państwa.

W przedmiotowej sprawie zastosowanie znajdzie art. 60 pkt 6 u.f.p.

Wniosek o umorzenie przedmiotowej należności złożony został z uwagi na określenie decyzją z [...] lutego 2012 r. kwoty do zwrotu z tytułu odsetek naliczonych jak dla zaległości podatkowych na podstawie art. 189 ust. 3 u.f.p. W myśl tego przepisu w przypadku niezłożenia wniosku o płatność na kwotę lub w terminie, o których mowa w przepisach wydanych na podstawie ust. 4, od środków pozostałych do rozliczenia, przekazanych w ramach zaliczki, nalicza się odsetki jak dla zaległości podatkowych, liczone od dnia przekazania środków do dnia złożenia wniosku o płatność.

Obowiązek zwrotu dotacji określony wobec skarżącego na podstawie ww. przepisów prawa należy więc do kategorii należności wymienionych w treści art. 60 pkt 6 u.f.p. Organem właściwymi do wydawania decyzji w odniesieniu do tych należności, jest w niniejszej sprawie w pierwszej instancji Marszałek Województwa [...] (art. 61 ust. 1 pkt 1u.f.p.), natomiast organem odwoławczym Minister Rozwoju Regionalnego jako instytucja zarządzająca (art. 61 ust. 3 pkt 2 u.f.p.).

Zgodnie z art. 64 ust. 1 u.f.p. właściwy organ, na wniosek zobowiązanego, może udzielać określonych w art. 55 ulg w spłacie zobowiązań z tytułu należności, o których mowa w art. 60. Powyższe oznacza, że stosownie do art. 55 u.f.p. niepodatkowe należności budżetowe o charakterze publicznoprawnym mogą być umarzane w całości albo w części lub ich spłata może być odraczana lub rozkładana na raty.

Przepisy ustawy o finansach publicznych nie zawierają przesłanek, które warunkują dopuszczalność stosowania ulg w odniesieniu do niepodatkowych należności budżetowych o charakterze publicznoprawnym, lecz zawierają odesłanie zawarte w art. 67 u.f.p., iż do spraw dotyczących należności, o których mowa w art. 60, nieuregulowanych niniejszą ustawą stosuje się przepisy ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2013 r. poz. 267) i odpowiednio przepisy działu III ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749, z późn. zm., dalej: "o.p.").

Dział III ustawy Ordynacja podatkowa, zwanej dalej w skrócie "o.p.", dotyczy zobowiązań podatkowych. Powyższe oznacza, że do ulg niepodatkowych należności budżetowych o charakterze publicznoprawnym należy stosować rozdział 7a - ulgi w spłacie zobowiązań podatkowych, gdzie miejsce organu podatkowego zajmuje organ jednostki samorządu terytorialnego.

W związku z powyższym Sąd zauważa, że organ odwoławczy nieprawidłowo zastosował art. 55 u.f.p., który w sprawie nie miał zastosowania i winien zastosować art. 67a § 1 o.p. Trzeba bowiem wyjaśnić, że art. 55 u.f.p. stosuje się tylko do należności cywilnoprawnych, natomiast przedmiotowe należności są niepodatkowymi należnościami budżetowymi o charakterze publicznoprawnym, o czym szerzej wyżej. Zatem brak było podstaw do stosowania art. 55 i 56 u.f.p. W sprawie zgodnie z art. 67 u.f.p. odpowiednie zastosowanie znajdą przepisy działu III Ordynacji podatkowej. Jednakże powyższe zdaniem Sądu nie miało wpływu na wynik sprawy, a tym bardziej istotnego wpływu, o którym stanowi art. 145 § 1 pkt 1 lit. c p.p.s.a. O braku podstawy prawnej można mówić wówczas, gdy nie istnieje przepis prawa pozwalający regulować daną materię w drodze decyzji administracyjnej. Natomiast decyzja, która nie zawiera powołania podstawy prawnej, określa ją ogólnikowo lub błędnie, nie będzie wydana bez podstawy prawnej. W takim bowiem przypadku podstawa prawna realnie istnieje, lecz nie ma o niej prawidłowej informacji w decyzji administracyjnej. W tej sytuacji można mówić o uchybieniu formy aktu administracyjnego z racji naruszenia art. 107 k.p.a., ale nie można mówić o braku podstawy prawnej do wydania tego aktu, co by musiało skutkować stwierdzeniem jego nieważności (art. 156 § 1 pkt 2 k.p.a.). Istotne jest bowiem rzeczywiste istnienie wspomnianej podstawy (v. B. Adamiak, J. Borkowski Kodeks postępowania administracyjnego komentarz, wyd. 7; S. Babiarz, B. Dauter, B. Gruszczyński, R. Hauser, A. Kabat, M. Niezgódka-Medek Ordynacja podatkowa komentarz, wyd. z 2004 r.).

Dlatego też w ocenie Sądu uchybienia, których dopuściły się organy w niniejszej sprawie stanowiły naruszenie art.107 § 1 k.p.a., jednakże nie miały one wpływu na wynik sprawy, ponieważ de facto istniał przepis prawa dający organom prawo do orzekania w przedmiocie wniosku o umorzenie odsetek. Trzeba także wskazać, że w powyższym kontekście, wbrew twierdzeniom MOPS, prawidłowo organ powoływał się na orzecznictwo sądów administracyjnych dotyczące instytucji umorzenia należności podatkowych.

Zgodnie z art. 67a § 1 o.p., organ podatkowy, na wniosek podatnika, z zastrzeżeniem art. 67b (dotyczy podatnika prowadzącego działalność gospodarczą), w przypadkach uzasadnionych ważnym interesem podatnika lub interesem publicznym, może:

1) odroczyć termin płatności podatku lub rozłożyć zapłatę podatku na raty;

2) odroczyć lub rozłożyć na raty zapłatę zaległości podatkowej wraz z odsetkami za zwłokę lub odsetki określone w decyzji, o której mowa w art. 53a;

3) umorzyć w całości lub w części zaległości podatkowe, odsetki za zwłokę lub opłatę prolongacyjną.

Decyzja organu ma charakter uznaniowy, lecz musi uwzględniać przesłanki zawarte w art. 67a § 1 o.p.

Podsumowując powyższe zasady postępowania dotyczące umarzania przedmiotowej należności stwierdzić należy, iż organ administracyjny przy wydawaniu decyzji w zakresie zastosowania ulg dotyczących niepodatkowych należności budżetowych o charakterze publicznoprawnym winien rozważyć czy za zastosowaniem ulgi w postaci umorzenia przedmiotowych należności przemawia ważny interes strony lub interes publiczny.

Powyższe przesłanki stanowią katalog zamknięty, dlatego też organ administracyjny rozpoznający sprawę winien rozpoznać wniosek o umorzenie po wnikliwym ich zbadaniu. Pamiętać także należy, iż ustawodawca, używając zwrotu "może" przesądził, że decyzja organu ma charakter uznaniowy, a to oznacza, że organ ten przy ustalonym stanie faktycznym ma możliwość wyboru sposobu rozstrzygnięcia wniosku. W przypadku wniosków o umorzenie (w tym również odsetek) w trybie art. 67a § 1 pkt 3 o.p. będą to: umorzenie w całości (odsetek) lub w części bądź też odmowa umorzenia, a zatem rozstrzygnięcia o treści diametralnie różnej.

Sądowa kontrola przedmiotowej decyzji obejmuje jedynie samo postępowanie poprzedzające jej wydanie, nie zaś rozstrzygnięcie będące wynikiem wyboru dokonanego przez organ administracyjny. Aby jednak organ ten mógł podjąć rozstrzygnięcie w ramach tzw. uznania administracyjnego, musi najpierw stwierdzić istnienie przesłanek określonych w art. 67a § 1 pkt 3 o.p. Trzeba również zauważyć, że obowiązkiem organu jest odniesienie się do wszystkich podnoszonych przez stronę skarżąca okoliczności, które w jej ocenie mogą świadczyć za umorzeniem wnioskowanych odsetek. To na stronie postępowania w zasadzie spoczywa obowiązek wykazania, iż zaszły okoliczności do wydania pozytywnej decyzji przez organ.

Strona skarżąca we wniosku o umorzenie odsetek wskazała w jaki sposób one powstały oraz wyjaśniła, że odsetki naliczone na podstawie art. 189 ust. 3 u.f.p. stanowią nieopodatkowane należności budżetowe o charakterze publiczno-prawnym i stanowiąc dochód gminy stają się dobrem publicznym. W takim ujęciu zdaniem skarżącego dobra publiczne tworzą konsumpcję zbiorową społeczeństwa, która jest finansowana z funduszy publicznych. Natomiast z budżetu Miasta [...] finansowane są m.in. zadania z zakresu pomocy społecznej. Skarżący wskazał, że obecnie jego sytuacja jest trudna i zapłata określonej kwoty pogłębi już istniejące problemy finansowe oraz konieczność przesunięcia środków finansowych z innych zadań.

Wyjaśniając przesłanki wiążące organ w przedmiotowej sprawie ustawodawca w dyspozycji art. 67a o.p. użył zwrotów niedookreślonych: ważny interes podatnika oraz interes publiczny, co uznaje się za swoistą klauzulę generalną odsyłającą do ocen pozaprawnych. Przyjmuje się, że klauzula ta określa dyrektywy wyboru organu podatkowego, co każdorazowo wymaga dokonania oceny skutków rozstrzygnięcia, przy czym obie przesłanki o jakich mowa w art. 67a § 1 o.p. mają charakter równorzędny. W orzecznictwie sądów administracyjnych ugruntowany jest pogląd, w myśl którego "interes publiczny" to sytuacja, gdy zapłata zaległości spowoduje konieczność sięgania przez zobowiązanego do środków pomocy państwa, gdyż nie będzie w stanie zaspakajać swoich potrzeb materialnych (wyrok NSA z dnia 22 kwietnia 1999 r., SA/Sz 850/98, niepubl.). Nie powinno budzić zastrzeżeń stwierdzenie, że "interes publiczny" nie sprowadza się do zapewnienia maksymalnych dochodów w budżecie państwa, zaś wystarczającą przesłanką do stosowania ulgi powinien być interes podatnika (wyrok NSA z 30 maja 2001 r. w sprawie III SA 830/00), jednak mówiąc o interesie publicznym mowa jest o ochronie wpływów do budżetu, która powinna uniemożliwiać sytuację rezygnacji z tych wpływów oraz rezygnację z konieczności ochrony interesów innych podatników. Z kolei "ważny interes podatnika" to sytuacja, gdy z powodu nadzwyczajnych, losowych przypadków podatnik (strona) nie jest w stanie uregulować zaległości. Będzie to między innymi utrata losowa majątku, utrata możliwości zarobkowania, nieporadność życiowa związana również ze stanem zdrowia, czy też w przypadku podmiotów innych niż osoby fizyczne; trudności ekonomiczne podmiotu zobowiązanego.

W ocenie Sądu, słusznie organy obydwu instancji wskazywały na pewną wyjątkowość instytucji umorzenia należności. Trzeba bowiem zwrócić uwagę, że instytucja umorzenia należności budżetowych o charakterze publiczno-prawnym powinna być odstępstwem od generalnej zasady ich płacenia i może być stosowana jedynie w przypadkach uzasadnionych szczególnymi okolicznościami towarzyszącymi zarówno powstaniu zaległości jak i warunkom ich spłaty.

Organy w swoich decyzjach nie zgodziły się ze stanowiskiem skarżącego wskazującym na niezawinione przez niego działania lub zaniechania. W tym miejscu Sąd podkreśla, że skarżący nie skorzystał z przysługujących mu środków zaskarżenia od decyzji określającej obowiązek zwrotu tych odsetek. W ostatecznej decyzji ustalono, że skarżący nie wywiązał się z przyjętych na siebie w umowie o dofinansowanie obowiązków, tj. nie rozliczył 70% otrzymanych środków dofinansowania we wniosku o płatność za okres od 1 czerwca do 31 sierpnia 2011 r. Ponadto zgodzić się należy z twierdzeniem organu, że każdy kto udziela zamówienia publicznego, powinien liczyć się z możliwością odwołań i powinien przewidzieć na to odpowiedni okres w ramach całego procesu realizowania zamówienia publicznego. Zatem skarżący powinien odpowiednio uwzględnić w harmonogramie realizacji projektu wszystkie przewidziane prawem terminy związane z udzielaniem zamówienia publicznego.

Jednakże powyższe nie jest tak istotne jak dokonana przez organy obydwu instancji analiza sprawy pod kątem braku zaistnienia przesłanki interesu publicznego lub ważnego interesu podatnika (dłużnika). Słusznie bowiem wskazano, że skarżący zupełnie niesłusznie zasłania się tym, że konieczność zapłaty odsetek przyczyni się do zmniejszenia środków na pomoc społeczną świadczoną potrzebującym. Powyższy argument może sformułować każdy z podmiotów sektora finansów publicznych. Zasadniczo każdy z tych podmiotów realizuje określone zadana publiczne (społeczne), które jak to określa skarżący służą zaspokajaniu potrzeb zbiorowych. Wobec powyższego słusznie zauważono, że w takim wypadku, niejako z góry należałoby przyjąć, że każdej jednostce sektora finansów publicznych z urzędu przysługuje umorzenie odsetek naliczonych na podstawie art. 189 ust. 3 u.f.p., bowiem realizują one zadania służące zaspokajaniu potrzeb zbiorowych. Przyjęcie z góry takiego założenia wypaczałoby sens instytucji umorzenia, która jest uregulowana jednolicie dla każdego z dłużników w tym dla podmiotów sektora finansów publicznych. Ustawodawca bowiem w żadnym z przepisów dotyczących umorzenia nie faworyzuje takich jednostek. Gdyby prawodawca chciał wprowadzić określone ułatwienia, czy też wyłączenia, to zawarłby je w przepisach. Natomiast odnośnie umorzenia takich ułatwień nie przewidziano, w przeciwieństwie do np. sankcji wykluczenia beneficjentów z możliwości ubiegania się o środki europejskie, gdzie w art. 207 ust. 7 u.f.p. sankcja ta nie obejmuje podmiotów realizujących zadania interesu publicznego oraz jednostek samorządu terytorialnego. Zasadnie także Minister w odpowiedzi na skargę wyjaśnił, że to skarżący nie powinien przenosić negatywnych konsekwencji swoich działań związanych z realizacją projektu na sferę swej podstawowej działalności, zwłaszcza jeśli dotyczy ona zaspokajania potrzeb publicznych.

Odnosząc się do twierdzenia skarżącego wskazującego na niedostateczne środki finansowe, to prawidłowo Marszałek Województwa [...] o wyjaśnił, że obecnie jest to zjawisko powszechne, nie mające charakteru szczególnego. Każdy z beneficjentów będących jednostkami sektora finansów publicznych może się powołać na to zjawisko i w każdym przypadku zasadniczo należałoby uznać, że istnieje przesłanka interesu publicznego uzasadniająca umorzenie należności.

Mając powyższe na względzie słusznie organy orzekające podkreśliły, że w sprawie nie występuje przesłanka interesu publicznego.

Nie słusznie także skarżący stwierdza, że odsetki stanowią niepodatkowe należności budżetowe o charakterze publiczno-prawnym i stanowią dochód gminy, tym samym stają się dobrem publicznym. Trzeba wyjaśnić, że mimo, iż MOPS finansowany jest z budżetu gminy, to również finansowany jest z budżetu państwa. Co więcej dochody budżetu gminy i państwa wprost nie przekładają się na dochody MOPS. Sporne odsetki podlegają zapłacie do budżetu państwa, co m.in. wynika z art. 60 pkt 6 w związku z art. 61 ust. 1 pkt 1 u.f.p. i nie można nimi swobodnie dysponować, np. udzielając dodatkowej pomocy osobom korzystającym z jego usług jako miejskiego ośrodka pomocy społecznej. Trzeba przede wszystkim podkreślić, że to skarżący jest zobowiązany do zapłaty odsetek, które po jego stronie tworzą wydatek, a nie dochód. Ponadto to działanie skarżącego doprowadziło do konieczności poniesienia wydatków w postaci zwroty odsetek.

Odnosząc się natomiast do ważnego interesu podatnika (dłużnika), to prawidłowo organy obydwu instancji również tego interesu nie stwierdziły. Trzeba wskazać, o czym była mowa wyżej, że "ważny interes podatnika" to sytuacja, gdy z powodu nadzwyczajnych, losowych przypadków podatnik (strona) nie jest w stanie uregulować zaległości. Skarżący w żaden sposób nie uprawdopodobnił, że zapłata tych odsetek zachwieje jego sytuacją finansową i co najistotniejsze nie wskazał, że nastąpiły jakieś sytuacje wyjątkowe, losowe, odbiegające od ogólnie istniejących w kraju okoliczności, które tę jego sytuację spowodowały.

Reasumując Sąd stwierdza, że na podstawie przedstawionego przez skarżącego materiału dowodowego oraz podnoszonych argumentów, organy obydwu instancji prawidłowo odmówiły umorzenia odsetek.

Z tych względów Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie na podstawie art. 151 p.p.s.a. oddalił skargę.