IV SA/Wa 2717/13

Uzasadnienie

Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi postanowieniem z [...] września 2013 r. nr [...] na podstawie art. 138 § 1 pkt 1 i art. 127 § 3 w zw. z art. 144 ustawy z 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego (Dz.U. z 2013 r., poz. 267 – dalej k.p.a.) oraz art. 1 ust. 1 i 1a i art. 1a ustawy z 24 marca 1920 r. o nabywaniu nieruchomości przez cudzoziemców (Dz. U. z 2004 r. Nr 167, poz. 1758 ze zm.) - po rozpoznaniu wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy złożonego przez E.H. (dalej: "skarżacy") utrzymał w mocy postanowienie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z [...] czerwca 2013 r. nr [...].

Powyższe postanowienie zostało wydane w następującym stanie faktycznym.

Skarżący wystąpił do Ministra Spraw Wewnętrznych z wnioskiem o wydanie zezwolenia na nabycie nieruchomości. Do wniosku dołączył plan inwestycyjny zagospodarowania nieruchomości rolnej, z którego wynika, że zamierza nabyć objęte wnioskiem działki i wykorzystać je rolniczo. Planuje uprawę zbóż, kukurydzy i roślin oleistych przy użyciu najwyższej jakości nasion, środków ochrony roślin, nawozów i zastosowaniu najnowszej technologii wprowadzając postęp biologiczny i techniczny oraz mając na uwadze ochronę jakości wody, gleby i krajobrazu. Rynkami zbytu wyhodowanych roślin będą Polska i Niemcy. Przewiduje, że działki będą wchodzić w skład docelowego nowoczesnego gospodarstwa rolnego o pow. około 300 ha, prowadzonego przez osobę z wykształceniem rolniczym oraz doświadczeniem w zakresie upraw polowych, co gwarantuje, że nieruchomość będzie utrzymana w najwyższej kulturze rolnej. Docelowo planuje uprawę zbóż, roślin oleistych oraz szparagów. Przewiduje również stworzenie bazy magazynowej w zależności od potrzeb gospodarstwa i rynkowych. Na dowód swoich kwalifikacji przedstawił świadectwo zdania egzaminu zawodowego w 1987 r. w N. w zakresie szkolnictwa zawodowego oraz świadectwo pracy z [...] stycznia 1997 r. wystawione przez L.S. posiadającego gospodarstwo w B. w S. Z dołączonego zaświadczenia z [...] czerwca 2012 r. wynika z kolei, że skarżący zamieszkały w S. w O. od 1997 r. jest członkiem zarządu w spółce działającej pod firmą [...] Sp. z o. o., przy czym od roku 2003 r. pełni funkcję członka zarządu jako jednoosobowy zarząd. W złożonym wniosku skarżący oświadczył, że od wielu lat mieszka i pracuje w Polsce, posiada skoncentrowane na terenie Rzeczypospolitej Polskiej życie osobiste i rodzinne. Ma troje dzieci. Od 27 stycznia 2006 r. pozostaje w związku małżeńskim z obywatelką Rzeczypospolitej Polskiej – M.H. Zamierza na stałe pozostać w Polsce i prowadzić własne gospodarstwo rolne, będąc właścicielem wchodzących w jego skład gruntów rolnych.

Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi postanowieniem z [...] czerwca 2013 r. zgłosił sprzeciw na wydanie zezwolenia na nabycie przez Skarżącego położonych na terenie gminy [...], powiatu [...], województwa [...] nieruchomości rolnych o łącznej pow. 147,13 ha, oznaczonych jako działki ewidencyjne nr [...] o pow. 131,45 ha z obrębu [...] oraz nr [...] o pow. 15,68 ha z obrębu [...]. W uzasadnieniu postanowienia organ wskazał, że sprzeciw uzasadniony jest interesem społecznym i względami kształtowania ustroju rolnego.

Skarżący wnioskiem z 24 czerwca 2013 r. wystąpił do Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi o ponowne rozpatrzenie sprawy zakończonej wydaniem ww. postanowienia z [...] czerwca 2013 r. zarzucając, że zaskarżone postanowienie narusza przepisy procedury administracyjnej, w szczególności art. 7, 8, 10, 12, 76, 77 § 1, 80, 106 § 1, 107 § 3 k.p.a. w stopniu mającym wpływ na wynik sprawy oraz przepisy prawa materialnego, tj. art. 1 i art. 1a ustawy o nabywaniu nieruchomości przez cudzoziemców, art. 23 Konstytucji RP, jak również przepisy ustawy z 11 kwietnia 2003 r. o kształtowaniu ustroju rolnego (Dz. U. z 2012 r. poz. 803).

Zdaniem skarżącego naruszenie ww. przepisów nastąpiło poprzez nieuwzględnienie ustawowych przesłanek i błędne uznanie, że wnioskodawca nie spełnia warunków do otrzymania zezwolenia na nabycie nieruchomości objętych wnioskiem. W jego ocenie, powoływanie się przez Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi na przepis art. 7 k.p.a. w kontekście interesu społecznego oraz odwoływanie się przy tym do ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego jest niezasadne. Podniósł ponadto, że Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi jako organ współdziałający, podejmując decyzję o zgłoszeniu sprzeciwu winien oprzeć się na kryteriach określonych w art. 1a ustawy o nabywaniu nieruchomości przez cudzoziemców.

W tych okolicznościach, w wyniku rozpoznania wniosku skarżącego ponowne rozpatrzenie sprawy, zapadło opisane na wstępie postanowienie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z [...] września 2013 r.

W jego uzasadnieniu organ stwierdził, że za chybiony należy uznać podnoszony we wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy zarzut dotyczący naruszenia art. 1a ust. 1 ustawy o nabywaniu nieruchomości przez cudzoziemców. Przepis ten określa przesłanki do udzielenia zezwolenia na nabycie nieruchomości przez cudzoziemców, a orzekanie w przedmiocie należy, zgodne z art. 1 ust. 1 ustawy, do ministra właściwego do spraw wewnętrznych. Przepisy ustawy o nabywaniu nieruchomości przez cudzoziemców nie regulują zakresu merytorycznej oceny wniosku cudzoziemca przez Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi, który jako organ współdziałający, powinien kierować się zakresem własnych zadań, wynikającym z przepisów ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego oraz ustawy o działach administracji rządowej. W konsekwencji, wbrew stanowisku skarżącego, skuteczne zgłoszenie sprzeciwu przez Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi na nabycie nieruchomości rolnej przez cudzoziemca nie wymaga wykazania, że cudzoziemiec nie spełnia przesłanek przewidzianych w art. 1a ust. 1 ustawy o nabywaniu nieruchomości przez cudzoziemców.

Odnosząc się do kolejnego zarzutu sformułowanego we wniosku, organ wskazał, że wbrew twierdzeniom skarżącego, Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi, będąc organem współdziałającym na podstawie ustawy o nabywaniu nieruchomości przez cudzoziemców i oceniając wniosek o udzielenie zezwolenia na nabycie przez cudzoziemca nieruchomości rolnej, jest uprawniony na podstawie art. 7 k.p.a. do uwzględnienia interesu społecznego poprzez odwołanie się do postanowień ustawy z 11 kwietnia 2003 r. o kształtowaniu ustroju rolnego, zgodnie z którą preferowanym nabywcą nieruchomości rolnych jest rolnik prowadzący gospodarstwo rodzinne, posiadający kwalifikacje rolnicze i zamieszkały w gminie, na terenie której położona jest chociaż część nabywanej nieruchomości rolnej. Zgodnie natomiast z art. 5 ust. 1 ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego, za gospodarstwo rodzinne uważa się gospodarstwo rolne prowadzone przez rolnika indywidualnego. Rolnikiem indywidualnym jest, w myśl art. 6 ust. 1 powołanej ustawy, osoba fizyczna będąca właścicielem, użytkownikiem wieczystym, samoistnym posiadaczem lub dzierżawcą nieruchomości rolnych, których łączna powierzchnia użytków rolnych nie przekracza 300 ha, posiadająca kwalifikacje rolnicze oraz co najmniej od 5 lat zamieszkała w gminie, na obszarze której jest położona jedna z nieruchomości rolnych wchodzących w skład gospodarstwa rolnego i prowadząca przez ten okres osobiście to gospodarstwo.

Organ wskazał, że realizacja ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego następuje poprzez poprawę struktury obszarowej gospodarstw rolnych, przeciwdziałanie nadmiernej koncentracji nieruchomości rolnych oraz zapewnienie prowadzenia działalności rolniczej w gospodarstwach rolnych przez osoby o odpowiednich kwalifikacjach (art. 1 ustawy). Bezspornym jest również, iż zgodnie z art. 23 Konstytucji RP (Dz. U. z 1997 r. Nr 78, poz. 483, ze zm.), podstawą ustroju rolnego w Polsce jest gospodarstwo rodzinne.

W ocenie organu wydanie skarżącemu zezwolenia na nabycie położonych na terenie gminy [...], powiatu [...], województwa [...] nieruchomości rolnych o łącznej pow. 147,13 ha byłoby sprzeczne z interesem społecznym i polityką kształtowania ustroju rolnego. Podał, że skarżący nie spełnia ustawowych przesłanek preferowanego nabywcy nieruchomości rolnych, gdyż mimo że posiada odpowiednie kwalifikacje, nie zamieszkuje na terenie gminy, w której leżą nieruchomości, które zamierza nabyć. Ponadto nie udowodnił, że prowadzi gospodarstwo rodzinne. Przeciwnie, z analizy zgromadzonych dokumentów wynika raczej, że jedynie deklaruje chęć prowadzenia indywidualnie gospodarstwa. Nieruchomości leżą na terenie gminy [...], E. H. mieszka natomiast na terenie sąsiedniej gminy [...] w [...]. Skarżący jest członkiem jednoosobowego zarządu w spółce [...] Sp. z o. o. Udziałowcami spółki są [...] Spółka z o. o. "[...] GmbH z siedzibą w B. oraz małżonka wnioskodawcy – M. H., zatrudniona w spółce [...] Sp. z o. o. na stanowisku kierownika produkcji i zarządzania. M. H. nabyła działki objęte złożonym w niniejszej sprawie wnioskiem, a następnie - na podstawie sporządzonych przed notariuszem w S. – M. P. umów sprzedaży z [...] czerwca 2012 r., - sprzedała z prawem odkupu B. i R. F. Działkę nr [...] o pow. 131,45 ha sprzedała za 6.600.000 zł, a działkę nr [...] o pow. 15,68 ha - za 750.000 zł. Prawo odkupu zostało ujawnione w dziale III ksiąg wieczystych prowadzonych przez Sąd Rejonowy w [...] V Wydział Ksiąg Wieczystych odpowiednio dla działki nr [...] - w księdze wieczystej nr [...], dla działki nr [...] - w księdze wieczystej nr [...]. W dziale III ksiąg wieczystych dla ww. działek wpisano ponadto prawo dzierżawy nieruchomości na podstawie umowy dzierżawy z [...] lipca 2006 r. na rzecz spółki [...] Sp. z o. o. na czas oznaczony do 15 lipca 2031 r. Na skutek niezapłacenia ceny kupna ww. działek przez małżonków F., M. H. wykonała prawo odkupu i przeniesienia prawa własności działek na swoją rzecz. Do wniosku takiego prowadzi treść informacji odpowiadającej odpisowi aktualnemu z Rejestru Przedsiębiorców dla spółki [...] Sp. z o. o. wg stanu na dzień 12 września 2013 r. oraz treść aktów notarialnych sporządzonych w dniu [...] kwietnia 2013 r. przed notariuszem w [...] – M.P., Repertorium A nr [...] oraz [...], na podstawie których M.H. wykonała prawo odkupu działek i przeniesienia prawa własności.

Z informacji uzyskanej z Agencji Nieruchomości Rolnych Oddziału Terenowego [...] z [...] maja 2013 r. oraz pisma [...] Izby Rolniczej [...] z [...] maja 2013 r. wynika z kolei, że położone na obszarze powiatu [...] nieruchomości rolne cieszą się zainteresowaniem wśród miejscowych rolników. Średnia powierzchnia gospodarstw rolnych rolników indywidualnych na tym terenie kształtuje się na poziomie około 10 ha. Dotychczas około 2 384 ha nieruchomości, które na tym terenie dzierżawiła spółka [...] Sp. z o. o., zostało zbyte na rzecz miejscowych rolników indywidualnych w drodze przetargów ograniczonych. Popyt na grunty rolne potwierdzają również zgłaszane zapotrzebowania na spotkaniach z miejscowymi rolnikami, przedstawicielami jednostek samorządu terytorialnego i samorządu rolniczego. Z informacji uzyskanej z [...] Izby Rolniczej [...] wynika również, że R.F. jest pracownikiem firmy prowadzonej przez E. H. Działanie podmiotów uczestniczących w transakcji przeniesienia własności nieruchomości rolnej wskazuje na spekulacje gruntami rolnymi w bliżej nieokreślonym celu. Izba negatywnie zaopiniowała planowaną transakcję.

Zdaniem organu, wydanie zezwolenia na nabycie przez skarżącego nieruchomości w niniejszej sprawie byłoby sprzeczne z interesem społecznym oraz polityką kształtowania ustroju rolnego. Minister jest uprawniony do dokonania oceny zamiaru wnioskodawcy co do charakteru planowanej działalności pod kątem gospodarki rolnej. Nie ulega natomiast wątpliwości, że wnioskodawca nie jest preferowanym nabywcą nieruchomości rolnych, ani rolnikiem indywidualnym prowadzącym gospodarstwo rodzinne. Deklarowane przez skarżącego zamiary nie zostały dostatecznie udowodnione, a czynności prawne podejmowane wobec nieruchomości w zakresie jej stanu prawnego oraz wykorzystania, jak również prowadzona przez obydwoje małżonków H. działalność zawodowa nie daje gwarancji prowadzenia osobiście rodzinnego gospodarstwa rolnego.

Odnosząc się do zarzutu skarżącego, dotyczącego zasadności zgłoszonego przez Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi sprzeciwu wobec faktu, iż aktualnym właścicielem objętych wnioskiem nieruchomości jest żona skarżącego, wskazał, że fakt ten nie powoduje braku możliwości kształtowania ustroju rolnego zgodnie z powołanymi przepisami. Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi czuwając nad kształtowaniem ustroju rolnego dba o to, aby preferowanym nabywcą nieruchomości rolnych był rolnik prowadzący gospodarstwo rodzinne, posiadający kwalifikacje rolnicze i zamieszkały w gminie, na terenie której położona jest chociaż część nabywanej nieruchomości rolnej. W zakresie swoich kompetencji bierze również pod uwagę interes społeczny.

Skarżący na powyższe postanowienie z [...] września 2013 r. wniósł skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie.

Skarżący zarzucił kwestionowanemu rozstrzygnięciu naruszenie przepisów prawa materialnego, tj. art. 1 i 1a ustawy o nabywaniu nieruchomości przez cudzoziemców, przepisów ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego i art. 23 Konstytucji RP poprzez mylne przyjęcie, że skarżący nie jest rolnikiem indywidualnym prowadzącym gospodarstwo rolne oraz poprzez nieuwzględnienie ustawowych przesłanek i błędne uznanie, że skarżący jako cudzoziemiec nie spełnia przesłanek do otrzymania zezwolenia na nabycie nieruchomości rolnych objętych złożonym w sprawie wnioskiem. Ponadto zarzucił naruszenie art. 23 ust. 1 ustawy z 4 września 1997 r. o działach administracji rządowej (Dz. U. Nr 159 z 2003 r., poz. 1548 ze zm.) poprzez błędną wykładnię i niewłaściwe zastosowanie polegające na przyjęciu, że przepis ten może stanowić samodzielna podstawę do podejmowania przez Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi decyzji w zakresie kształtowania ustroju rolnego państwa i ochrony gruntów przeznaczonych na cele rolne w sposób dowolny, uznaniowy i pomijający uregulowania wynikające z przepisów ustawowych powołanych w skardze. Skarżącego zarzucił również naruszenie przepisów postępowania, mianowicie art. 7, 8, 10, 12, 76, 77 § 1, 80, 106 § 1, 107 § 3 k.p.a. polegającego na niedbałym wyjaśnieniu sprawy, bezkrytycznym przyjęciu informacji uzyskanych z Agencji Nieruchomości Rolnych Oddziału Terenowego [...] oraz z [...] Izby Rolniczej [...] w kwestii struktury gospodarstw rolnych na terenie powiatu [...] i rzekomo występującego "głodu ziemi", pomimo faktów przedstawionych przez skarżącego w piśmie do MRiRW z [...] sierpnia 2013 r., ponadto poprzez nieuwzględnienie dowodów przedłożonych przez skarżącego do wniosku z 11 stycznia 2013 r. o wydanie zezwolenia na nabycie nieruchomości, w szczególności umów dzierżawy z [...] sierpnia 2011 r. i [...] października 2011 r., aktu notarialnego Rep. A nr [...] z [...] września 2012 r., oświadczenia wnioskodawcy WZÓR A i C z [...] lipca 2012 r. W jego ocenie, organ bezpodstawnie przyjął, że skarżący nie udowodnił, że jako rolnik indywidualny prowadzi gospodarstwo rodzinne oraz że jego zamieszkiwanie i prowadzenie tego gospodarstwa w sąsiedniej gminie uniemożliwia uzyskanie przez niego zezwolenia na nabycie nieruchomości rolnych.

W oparciu o tak sformułowane zarzuty, pełnomocnik skarżącego zwrócił się o uchylenie w całości zaskarżonego postanowienia oraz zasądzenie na rzecz skarżącego kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego.

W odpowiedzi na skargę Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi podtrzymał stanowisko zawarte w zaskarżonym postanowieniu oraz wniósł o oddalenie skargi.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie zważył, co następuje:

Skarga nie jest zasadna.

Sądy administracyjne sprawują wymiar sprawiedliwości przez kontrolę działalności administracji publicznej, a kontrola ta sprawowana jest pod względem zgodności z prawem, jeżeli ustawy nie stanowią inaczej (art. 1 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. - Prawo o ustroju sądów administracyjnych; Dz. U. Nr 153, poz. 1269, ze zm.).

W związku z tym, aby wyeliminować z obrotu prawnego akt wydany przez organ administracyjny (w tym przypadku – postanowienie) konieczne jest stwierdzenie, że doszło w nim do naruszenia bądź przepisu prawa materialnego w stopniu mającym wpływ na wynik sprawy, bądź przepisu postępowania w stopniu mogącym mieć istotny wpływ na rozstrzygnięcie, albo też przepisu prawa dającego podstawę do wznowienia postępowania (art. 145 § 1 pkt 1 lit. a – c ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270, ze zm.) -powoływanej dalej jako " p.p.s.a.", lub stwierdzenia nieważności (art. 145 § 1 pkt 2 p.p.s.a.).

Badając niniejszą sprawę w ramach powyższych przepisów i w oparciu o akta sprawy, zgodnie z art. 133 § 1 ustawy p.p.s.a., Sąd nie dopatrzył się naruszeń prawa, które skutkowałyby koniecznością wyeliminowania z obrotu prawnego zaskarżonego postanowienia.

Wskazać należy, że zgodnie z art. 1 ust 1 ustawy z 24 marca 1920 r. o nabywaniu nieruchomości przez cudzoziemców (Dz. U. Nr 167 z 2004 r., poz. 1758) nabycie nieruchomości przez cudzoziemca wymaga zezwolenia. Zezwolenie jest wydawane, w drodze decyzji administracyjnej, przez ministra właściwego do spraw wewnętrznych, jeżeli sprzeciwu nie wniesie Minister Obrony Narodowej, a w przypadku nieruchomości rolnych, jeżeli sprzeciwu nie wniesie minister właściwy do spraw rozwoju wsi. Sprzeciw jest wyrażany w ramach współdziałania organów, o którym mowa w art. 106 k.p.a., w formie postanowienia (art. 1 ust. 1a ustawy o nabywaniu nieruchomości przez cudzoziemców). Postanowienia art. 1 pkt 1 i ust. 1a ustawy o nabywaniu nieruchomości przez cudzoziemców nie zawierają przesłanek uzasadniających wniesienie sprzeciwu przez ministra właściwego do spraw rozwoju wsi. Minister, załatwiając sprawę, kieruje się ogólną dyrektywą wynikającą z art. 7 k.p.a., a zatem powinien uwzględniać interes społeczny i słuszny interes obywateli.

Przepisy ww. ustawy nie wskazują na merytoryczny zakres oceny Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi, jednakże w orzecznictwie sądowych jednoznacznie wywodzi się, iż ocena ta dotyczyć powinna tych aspektów sprawy, które wiążą się z zadaniami organu orzekającego czyli szeroko pojętymi zagadnieniami z zakresu ukształtowania ustroju rolnego państwa (por. m.in. wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z 7 maja 2008 r. sygn. akt V SA/Wa 696/08 lex nr 532747).

Niewątpliwie zakres działania organu zdeterminowany jest jego rzeczową właściwością. W związku z tym zakres badania wniosku przez ministra właściwego do spraw rozwoju wsi określa art. 23 ust 1 ustawy z 4 września 1997 r. o działach administracji rządowej (Dz. U. Nr 159 z 2003 r., poz. 1548 ze zm.), zgodnie z którym dział "rozwój wsi" obejmuje m.in. sprawy kształtowania ustroju rolnego państwa oraz ochrony gruntów przeznaczonych na cele rolne. Minister zobligowany jest zatem dokonać oceny planowanej transakcji pod kątem leżących w jego kompetencjach ustawowych uprawnień (kształtowania ustroju rolnego państwa i ochrony gruntów przeznaczonych na cele rolne).

Mając powyższe na uwadze, nie można zatem zgodzić się zarzutem skarżącego w zakresie naruszenia art. 1a ust. 1 ustawy o nabywaniu nieruchomości przez cudzoziemców. Przepis ten określa bowiem przesłanki do udzielenia zezwolenia na nabycie nieruchomości przez cudzoziemców, a orzekanie w tym przedmiocie należy – zgodne z art. 1 ust. 1 ustawy – do ministra właściwego do spraw wewnętrznych. Przepisy ustawy o nabywaniu nieruchomości przez cudzoziemców nie regulują zakresu merytorycznej oceny wniosku cudzoziemca o nabycie nieruchomości rolnej położonej w Polsce przez Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi, który jako organ współdziałający, powinien kierować się zakresem własnych zadań, wynikającym z powołanych przepisów ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego oraz ustawy o działach administracji rządowej. Dlatego też do skutecznego zgłoszenia sprzeciwu przez Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi na nabycie nieruchomości rolnej przez cudzoziemca nie jest wymagane – wbrew stanowisku skarżącego – wykazanie, że cudzoziemiec nie spełnia przesłanek przewidzianych w art. 1a ust. 1 ustawy o nabywaniu nieruchomości przez cudzoziemców.

Przyjęcie przeciwnego poglądu oznaczałoby nie tylko pominięcie przepisów rozróżniających rzeczową właściwość organów, ale również uznanie, że postanowienie wydane w postanowieniu wpadkowym na podstawie art. 106 k.p.a., może zastąpić rozstrzygnięcie kończące postępowanie główne. Zbędnym byłoby wówczas wydawanie decyzji przez Ministra Spraw Wewnętrznych, stąd takie wnioskowanie nie może być przyjęte.

Za bezzasadny należy uznać także zarzut, iż powołanie się przez organ w uzasadnieniu zaskarżonego postanowienia na art. 7 k.p.a. w kontekście interesu społecznego oraz odwołanie się przy tym do ustawy z 11 kwietnia 2003 r. o kształtowaniu ustroju rolnego świadczy o niezrozumieniu sprawy i lekceważącym stosunki do jej uczestników.

Minister załatwiając sprawę kieruje się ogólną dyrektywą wynikającą z art. 7 k.p.a., zatem powinien uwzględniać interes społeczny i słuszny interes obywatela. Rozstrzygnięcie to nie może być jednak dowolne, a ocena czy sprzeciw Ministra nie naruszył art. 7 k.p.a. wymaga w tym konkretnym wypadku zdefiniowania pojęcia interesu społecznego. Winno to, zdaniem Sądu, odbyć się z uwzględnieniem treści ww. art. 23 ustawy o działach administracji rządowej. Z kolei zasady kształtowania ustroju rolnego, zgodnie z art. 1 ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego, uwzględniają konieczność poprawy struktury obszarowej gospodarstw rolnych, przeciwdziałania nadmiernej koncentracji nieruchomości rolnych oraz zapewnienie prowadzenia działalności rolniczej w gospodarstwach rolnych przez osoby o odpowiednich kwalifikacjach. Jest też bezsporne, iż z art. 23 Konstytucji RP wynika, iż podstawą ustroju rolnego państwa jest gospodarstwo rodzinne. Z kolei zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego za gospodarstwo rodzinne uważa się gospodarstwo rolne prowadzone przez rolnika indywidualnego, w którym łączna powierzchnia użytków rolnych nie przekracza 300 ha, a art. 6 ust. 1 tej ustawy wskazuje, iż za rolnika indywidualnego uważa się osobę fizyczną, będącą właścicielem lub dzierżawcą nieruchomości rolnych o łącznej powierzchni użytków rolnych nieprzekraczającej 300 ha, prowadzącą osobiście gospodarstwo rolne, posiadającą kwalifikację rolnicze, zamieszkałą w gminie, na obszarze której położona jest jedna z nieruchomości rolnych wchodzących w skład tego gospodarstwa.

Mając tak zdefiniowany interes społeczny oraz informację, że na terenie gminy istnieje zapotrzebowanie na grunty rolne, wśród rolników chcących powiększyć swoje gospodarstwa rodzinne (pismo z Agencji Nieruchomości Rolnych oddziału terenowego [...] z [...] maja 2013 r. oraz pismo z [...] Izby Rolniczej [...] z [...] maja 2013 r.) stwierdzić należy, że organ nie naruszył granic uznania administracyjnego zgłaszając sprzeciw na nabycie przedmiotowych nieruchomości.

Należy nadmienić, że z akt administracyjnych niniejszej sprawy wynika, że skarżący posiada odpowiednie kwalifikacje rolnicze. Jednakże skarżący nie zamieszkuje na terenie gminy, na obszarze której położone są nieruchomości, o pozwolenie nabycia których wystąpił. Jak niewadliwe należy ocenić stwierdzenie organów, że skarżący nie udowodnił także, że samodzielnie prowadzi gospodarstwo rodzinne.

W tym zakresie wskazać wypada, że z umów dzierżawy z [...] sierpnia 2011 r. oraz [...] października 2011 r., oświadczeń [...] lipca 2012 r. wynika, że skarżący wydzierżawiał od [...] sierpnia 2011 r. działkę o pow. 5,65 ha położoną w obrębie [...] gminy [...], a od [...] października 2011 r. działkę o pow. 3,89 ha położoną w obrębie [...] gminy [...], którą to działkę następnie nabył na podstawie umowy darowizny z [...] września 2012 r. Zatem skarżący prowadzi gospodarstwo rolne od dwóch lat jednak nie na terenie swojego miejsca zamieszkania.

Zatem mając na uwadze, że z ustalonego stanu faktycznego wynika, że skarżący nie mieszka co najmniej 5 lat w gminie, na obszarze której jest położona jedna z nieruchomości rolnych wchodzących w skład gospodarstwa rolnego jak również nie prowadzi przez ten okres gospodarstwa rolnego, nie można uznać, że zostały spełnione pozytywne przesłanki z art. 6 ust. 1 ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego. Przesłanki te były właściwe do przyjęcia za podstawę rozstrzygnięć przyjętych przez organ, biorąc pod uwagę brzmienie tego przepisu właściwego dla załatwienia rozstrzyganej sprawy. Zgodzić należy się więc z organem, że skarżący nie prowadzi gospodarstwa rolnego.

Reasumując stwierdzić należy, że stanowisko organu zgłaszającego sprzeciw nie przekroczyło granic uznania administracyjnego. Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi, działając jako organ współdziałający na podstawie art. 1 ust 1 i 1a ustawy o nabywaniu nieruchomości przez cudzoziemców i oceniając wniosek o udzielenie zezwolenia na nabycie przez cudzoziemca nieruchomości rolnej, jest uprawniony na podstawie art. 7 k.p.a. do uwzględnienia interesu społecznego poprzez odwołanie się do postanowień ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego, zgodnie z którą preferowanym nabywcą nieruchomości rolnych jest rolnik prowadzący gospodarstwo rodzinne, posiadający kwalifikacje rolnicze i zamieszkały w gminie na terenie której położona jest chociaż część nabywanej nieruchomości rolnej. Tak więc Sąd, podziela stanowisko Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi, że za sprzeciwem przemawia interes społeczny i polityka kształtowania ustroju rolnego, gdyż skarżący nie zamieszkuje w gminie na terenie której położona jest chociaż część nabywanej nieruchomości rolnej jak również nie prowadzi gospodarstwa rodzinnego. Ponadto na terenie gminy, na której znajdują się przedmiotowe nieruchomości, istnieje zapotrzebowanie na grunty rolne, wśród rolników chcących powiększyć swoje gospodarstwa rodzinne. W sprawie nie naruszono również zarzucanych w skardze przepisów postępowania administracyjnego w stopniu, który mógł mieć wpływ na wynik postępowania.

Mając powyższe na uwadze sąd na podstawie art. 151 p.p.s.a., orzekł jak w sentencji wyroku