II SA/Kr 752/14

Uzasadnienie

Postanowieniem z dnia 18 listopada 2013 r. znak: [...] Powiatowy Inspektor Nadzoru Budowlanego w K. - Powiat [...] (zwany dalej: PINB) uznał za nieuzasadnione zarzuty w sprawie egzekucji administracyjnej prowadzonej na podstawie tytułu wykonawczego nr [...] z dnia 8 lipca 2010 r., zgłoszone przez zobowiązanego P. R. w piśmie z dnia 23 września 2013 r.

Organ wyjaśnił, że egzekwowany w przedmiotowej sprawie obowiązek wynika z decyzji PINB nr [...] z dnia 30 czerwca 2009 r. znak: [...], którą nakazano inwestorowi P. R. rozbiórkę nadbudowy pięciu kondygnacji nadziemnych istniejącego budynku parterowego, zlokalizowanego na działce nr [...] obr. [...] przy ul. C. w K., wybudowanych bez uzyskania przez inwestora stosownej decyzji o pozwoleniu na budowę. Podał też, że przed wszczęciem postępowania egzekucyjnego w przedmiotowej sprawie, upomnieniem z dnia 8 czerwca 2010 r. znak: [...], wezwał P. R. do wykonania obowiązku rozbiórki wynikającego z ww. decyzji PINB z dnia 30 czerwca 2009 r. i jednocześnie w upomnieniu tym pouczył, że w przypadku niewykonania obowiązku we wskazanym w upomnieniu terminie sprawa zostanie skierowana na drogę postępowania egzekucyjnego. Wobec niewykonania przez P. R. ciążącego na nim obowiązku rozbiórki, co zostało potwierdzone podczas kontroli przeprowadzonej w dniu 1 lipca 2010 r., PINB wszczął w ww. sprawie postępowanie egzekucyjne, wystawiając w dniu 8 lipca 2010 r. tytuł wykonawczy o nr [...]. Dalej organ podniósł, że pismem z dnia 21 lipca 2010 r. zobowiązany – P. R. zgłosił zarzuty w sprawie postępowania egzekucyjnego. Organ przedstawił przebieg postępowania: Postanowieniem z dnia 30 sierpnia 2010 r. znak: [...], PINB po rozpatrzeniu zarzutów w sprawie prowadzenia postępowania egzekucyjnego na podstawie tytułu ww. wykonawczego nr [...] zarzuty oddalił. Po przeprowadzeniu postępowania zażaleniowego na ww. postanowienie WINB postanowieniem z dnia 22 października 2010 r. znak: [...] uchylił zaskarżone postanowienie w całości, a sprawę przekazał do ponownego rozpatrzenia przez PINB. W dniu 27 grudnia 2010 r. PINB wydał postanowienie znak: [...], którym po ponownym rozpatrzeniu oddalono zarzuty. Postanowieniem z dnia 9 lutego 2011 r., znak: [...], WINB uchylił ww. postanowienie PINB w całości i przekazał sprawę do ponownego rozpatrzenia. W dniu 10 czerwca 2011 r. PINB wydał postanowienie znak: [...], którym po rozpatrzeniu zarzutów z dnia 21 lipca 2010 r. zarzuty te oddalił. Po rozpatrzeniu zażalenia P. R., WINB w K. postanowieniem z dnia 21 lipca 2011 r. znak: [...] utrzymał w mocy postanowienie PINB z dnia 10 czerwca 2011 r. Ww. postanowienie zostało zaskarżone przez zobowiązanego do WSA, który wyrokiem z dnia 16 grudnia 2011 r. sygn. akt II SA/Kr 1461/11, skargę oddalił.

Ponadto organ podał, że postanowieniem z dnia 8 września 2010 r. znak: [...], organ egzekucyjny zastosował wobec zobowiązanego środek egzekucyjny, nakładając na niego grzywnę w wysokości 134.763,20 zł w celu przymuszenia do wykonania obowiązku określonego w tytule wykonawczym nr [...] z dnia 09.07.2010 r. W wyniku zażalenia wniesionego przez zobowiązanego na ww. postanowienie WINB w K. postanowieniem z 16 listopada 2010 r. znak: [...] uchylił postanowienie w całości i przekazał sprawę do ponownego rozpoznania przez PINB. Wyrokiem z dnia 8 kwietnia 2011 r. sygn. akt II SA/Kr 86/11 WSA oddalił skargę na ww. postanowienie WINB. Następnie postanowieniem z dnia 21 listopada 2011 r. znak: [...] PINB nałożył na zobowiązanego grzywnę w celu przymuszenia w kwocie 141 073, 86 zł. Po rozpatrzeniu zażalenia WINB postanowieniem nr [...] z dnia 16 lutego 2012 r., znak: [...], uchylił to postanowienie w całości i przekazał sprawę do ponownego rozpatrzenia przez PINB. Ww. postanowienie zostało zaskarżone do WSA, który wyrokiem z dnia 14 sierpnia 2012 r. sygn. akt II SA/Kr 609/12 skargę oddalił. W toku ponownie prowadzonego postępowania PINB przeprowadził w dniu 10 września 2013 r. kontrolę, w trakcie której dokonano pomiaru długości i szerokości nadbudowy budynku podlegającej obowiązkowi rozbiórki, celem określenia powierzchni zabudowy rzutu nadbudowanych kondygnacji. Następnie postanowieniem z dnia 12 września 2013 r. znak: [...] organ egzekucyjny nałożył na P. R. grzywnę w wysokości 164 841,98 zł w celu przymuszenia do wykonania egzekwowanego obowiązku rozbiórki. Pismem z dnia 23 września 2013 r. zażalenie na ww. postanowienie wniósł P. R., a postępowanie zażaleniowe w powyższej sprawie prowadzone jest przez WINB pod znakiem: [...].

Odrębnym pismem z dnia 23 września 2013 r. zobowiązany wniósł również zarzuty w sprawie egzekucji administracyjnej dotyczącej obowiązku wynikającego z decyzji PINB nr [...] z dnia 30 czerwca 2009 r. PINB uznał zarzuty zobowiązanego za nieuzasadnione.

P. R. wniósł zażalenie na ww. postanowienie PINB.

Wojewódzki Inspektor Nadzoru Budowlanego w K. po przeprowadzeniu postępowania zażaleniowego postanowieniem nr [...] z dnia 13 marca 2014 znak: [...] na podstawie art. 138 § 1 pkt 2 w związku z art. 144 kpa w związku z art. 18 i art. 23 § 1 i 4 ustawy z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji ( Dz. U. z 2012 r., poz. 1015 ze zm.) uchylił zaskarżone postanowienie i umarzył w całości postępowanie I instancji w sprawie zarzutów zgłoszonych przez P. R. w piśmie z dnia 23 września 2013 r.

W uzasadnieniu postanowienia organ podniósł, że zarzuty w postępowaniu egzekucyjnym w administracji, oparte na podstawach wymienionych w art. 33 i 34 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji ()dalej w skrócie: "upea", stanowią podstawowy środek zaskarżenia przysługujący zobowiązanemu i służą ochronie jego praw. Podstawami zarzutów w sprawie prowadzenia egzekucji administracyjnej mogą być przyczyny taksatywnie wymienione w art. 33 ustawy w punktach od 1 do 10, tj: wykonanie lub umorzenie w całości albo w części obowiązku, przedawnienie, wygaśnięcie albo nieistnienie obowiązku, odroczenie terminu wykonania obowiązku albo brak wymagalności obowiązku z innego powodu, rozłożenie na raty spłaty należności pieniężnej, określenie egzekwowanego obowiązku niezgodnie z treścią obowiązku wynikającego z orzeczenia, o którym mowa w art. 3 i 4, błąd co do osoby zobowiązanego, niewykonalność obowiązku o charakterze niepieniężnym, niedopuszczalność egzekucji administracyjnej lub zastosowanego środka egzekucyjnego, brak uprzedniego doręczenia zobowiązanemu upomnienia o którym mowa w art. 15 § 1, zastosowanie zbyt uciążliwego środka egzekucyjnego, prowadzenie egzekucji przez niewłaściwy organ egzekucyjny, niespełnienie wymogów określonych w art. 27. Następnie organ podał, że postępowanie w przedmiocie zarzutów toczy się w ramach nakreślonych przez zobowiązanego, zgłaszającego konkretne zarzuty w terminie otwartym na ich zgłoszenie (powołał wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 1 września 2011 r. sygn. akt: II FSK 407/10, Lex nr 954961). Zgodnie z art. 27 § 1 pkt 9 upea zobowiązanemu przysługuje w terminie 7 dni prawo zgłoszenia zarzutów w sprawie prowadzenia egzekucji administracyjnej. Z ww. przepisu wprost nie wynika, w jakim momencie rozpoczyna bieg wyżej wymieniony termin. W doktrynie przyjmuje się, że termin 7 dni do wniesienia przez zobowiązanego zarzutów biegnie, co do zasady, od dnia doręczenia zobowiązanemu odpisu tytułu wykonawczego. Zatem zobowiązany może skorzystać z ww. środka zaskarżenia tylko w początkowej fazie postępowania egzekucyjnego. Jedynie w przypadku zarzutu zastosowania zbyt uciążliwego środka egzekucyjnego (art. 33 pkt 8 upea) oraz zarzutu niedopuszczalności zastosowanego środka egzekucyjnego (art. 33 pkt 6 upea) termin do wniesienia zarzutu biegnie od dnia doręczenia zobowiązanemu zawiadomienia o zastosowaniu środka egzekucyjnego (przywołano wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 14 września 2009 r. sygn. akt III SA/Wa 894/09, Lex nr 642609; P. P., Postępowanie egzekucyjne w administracji Komentarz, LexisNexis, Warszawa 2008, s. 156).

Organ zacytował zarzuty zgłoszone w piśmie z dnia 23 września 2013 r. tj.:

- nieistnienie obowiązku stwierdzonego decyzją nr [...] Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego w K. - Powiat [...] z dnia 30 czerwca 2009 r. w sprawie znak: [...];

- niewykonalność obowiązku o charakterze niepieniężnym;

- niedopuszczalność egzekucji administracyjnej.

oraz uznał, że zacytowana wyżej treść podania zobowiązanego wskazuje, iż zawiera ono zarzuty oparte na podstawach wymienionych w przepisie art. 33 pkt 1, pkt 5 i pkt 6 upea tj. zarzuty nieistnienia obowiązku, niewykonalności obowiązku o charakterze niepieniężnym oraz niedopuszczalności egzekucji administracyjnej.

Zaznaczono też, że postanowieniem z dnia 12 września 2013 r. PINB zastosował wobec zobowiązanego środek egzekucyjny w postaci grzywny w celu przymuszenia. W końcowej części ww. postanowienia zawarte zostało pouczenie o prawie zobowiązanego do zgłoszenia zarzutów i wniesienia zażalenia w sprawie prowadzenia postępowania egzekucyjnego. Pouczenie to znajduje oparcie w art. 122 § 3 upea, który stanowi: zobowiązanemu służy prawo zgłoszenia zarzutów i wniesienia zażalenia w sprawie prowadzenia postępowania egzekucyjnego (art. 33 i 34) oraz prawo wniesienia zażalenia na postanowienie o nałożeniu grzywny. Podano, że w literaturze podkreśla się, że taka treść przepisu w pierwszej jego części ma charakter instruktażowy i stanowi swego rodzaju powtórzenie i uszczegółowienie postanowień w art. 33 i 34 upea (por. I. Skrzydło-Niżnik w: Zarys prawa System egzekucji administracyjnej, Niczyporuk, S. Fundowicz, J. Radwanowicz, C.H.Beck, Warszawa 2004, s. 462). Ww. przepisy dotyczą prawa złożenia zarzutów opartych na podstawach określonych w art. 33 upea i prawa złożenia zażalenia na postanowienie organu egzekucyjnego w sprawie zgłoszonych zarzutów. Podkreślono, że art. 122 § 3 upea nie stanowi odrębnej podstawy do zgłoszenia zarzutów, ale jedynie powtarza postanowienia z art. 33 i 34 upea. W piśmie z dnia 23 września 2013 r. zatytułowanym "ZARZUTY W SPRAWIE PROWADZENIA POSTĘPOWANIA EGZEKUCYJNEGO (...)" zobowiązany zgłosił zarzuty oparte na okolicznościach wskazanych w art. 33 pkt 1, pkt 5 i pkt 6 upea tj. zarzuty nieistnienia obowiązku, niewykonalności obowiązku o charakterze niepieniężnym oraz niedopuszczalności egzekucji administracyjnej, a jak zostało wcześniej wyjaśnione tylko zarzuty odnoszące się do zastosowanego wobec zobowiązanego środka egzekucyjnego tj. zarzut zastosowania zbyt uciążliwego środka egzekucyjnego (art. 33 pkt 8 upea) oraz zarzut niedopuszczalności zastosowanego środka egzekucyjnego (art. 33 pkt 6 upea) wnosi się w terminie 7 dni od dnia powiadomienia zobowiązanego o zastosowaniu środka egzekucyjnego, natomiast wszystkie pozostałe zarzuty, a zatem również te, które zgłoszone zostały przez zobowiązanego w przedmiotowej sprawie, wnosi się w terminie 7 dni od dnia doręczenia zobowiązanemu odpisu tytułu wykonawczego. Analiza akt postępowania egzekucyjnego znak: [...] wskazuje, że odpis tytułu wykonawczego z dnia 8 lipca 2010 r. nr [...], na podstawie którego ww. postępowanie jest prowadzone został doręczony zobowiązanemu w dniu 14 lipca 2010 r., a zatem termin do złożenia przez zobowiązanego zarzutów, z wyjątkiem zarzutu niedopuszczalności zastosowanego środka egzekucyjnego oraz zarzutu zastosowania zbyt uciążliwego środka egzekucyjnego, uwzględniając zasady obliczania terminów określone w art. 57 § 1 kpa (przepis ten na zasadzie art. 18 upea, znajduje zastosowanie również w postępowaniu egzekucyjnym w administracji), rozpoczął swój bieg w dniu 15 lipca 2010 r. a upływał z dniem 21 lipca 2010 r. Pismo zobowiązanego z dnia 23 września 2013 r. zawierające zarzuty: nieistnienia obowiązku (art. 33 pkt 1 upea), niewykonalności obowiązku o charakterze niepieniężnym (art. 33 pkt 5 upea) oraz niedopuszczalności egzekucji administracyjnej (art. 33 pkt 6 upea) zostało nadane w urzędzie pocztowym w dniu 24 września 2013 r. Uznano zatem, że ww. zarzuty zgłoszone zostały z ponad trzyletnim uchybieniem terminu do ich wniesienia, określonego w art. 27 § 1 pkt 9 upea. Wskazano jednocześnie, że zobowiązany, w toku wszczętego wobec niego, na podstawie tytułu wykonawczego z dnia 8 lipca 2010 r. nr [...], postępowania egzekucyjnego, po doręczeniu mu odpisu tytułu wykonawczego, korzystał już z przysługujących mu, na mocy art. 33 i 34 upea uprawnień do zgłoszenia zarzutów w sprawie prowadzenia egzekucji administracyjnej oraz wniesienia zażalenia na postanowienie w przedmiocie zarzutów, a postępowanie w sprawie zarzutów zainicjowane pismem zobowiązanego z dnia 21 czerwca 2010 r. zostało ostatecznie zakończone. W przedmiocie ww. środka zaskarżenia organ egzekucyjny rozstrzygał trzykrotnie tj.

- postanowieniem z dnia 30 sierpnia 2010 r. o oddaleniu zarzutów, uchylonym w całości wskutek wniesionego przez zobowiązanego zażalenia, postanowieniem WINB z dnia 22 października 2010 r. znak: [...],

- postanowieniem z dnia 27 grudnia 2010 r. o oddaleniu zarzutów, uchylonym w całości wskutek wniesionego przez zobowiązanego zażalenia, postanowieniem WINB z dnia 9 lutego 2011 r. znak: [...], oraz

- postanowieniem z dnia 10 czerwca 2011 r. o oddaleniu zarzutów, które po rozpatrzeniu zażalenia zobowiązanego zostało utrzymane w mocy, postanowieniem WINB z dnia 21 lipca 2011 r. znak: [...], a skarga P. R. do WSA na ww. postanowienie została oddalona wyrokiem z dnia 16 grudnia 2011 r. sygn. akt II SA/Kr 1461/11).

WINB w K. podniósł też, że termin do zgłoszenia zarzutów w sprawie prowadzenia egzekucji administracyjnej określony w art. 27 § 1 pkt 9 upea jest procesowym terminem zawitym, co oznacza, że po jego upływie podniesione zarzuty nie mogą wywołać pożądanego efektu (P. Pietrasz [w:] J. Dembczyńska, P. Pietrasz, K. Sobieralski, R. Suwaj, Praktyka administracyjnego postępowania egzekucyjnego, Wrocław 2008, str. 222). Uchybienie tego terminu powoduje bezskuteczność czynności procesowej. Zarzuty złożone po ustawowym terminie jako spóźnione nie podlegają rozpatrzeniu (powołano wyrok WSA w Warszawie z dnia 23 października 2009 r., sygn. akt III SA/Wa 1030/09, Lex nr 554894). Ponieważ pomimo złożenia przez zobowiązanego zarzutów po terminie, organ egzekucyjny uczynił je przedmiotem merytorycznego rozpatrzenia, w konsekwencji czego skarżonym postanowieniem uznał je za nieuzasadnione, organ odwoławczy uznał ww. postanowienie PINB za nieprawidłowe

Mając na uwadze powyższe organ odwoławczy postanowił uchylić skarżone postanowienie i umorzyć w całości postępowanie I instancji w sprawie zarzutów zgłoszonych przez P. R. w piśmie z dnia 23 września 2013 r. uznając, że brak jest podstaw do przekazania sprawy do ponownego rozpatrzenia w sytuacji, gdy zgłoszone zarzuty wniesione zostały po upływie terminu określonego w art. 27 § 1 pkt 9 upea (powołano wyrok NSA (do 2003.12.31) w Katowicach z dnia 24 października 2000 r. (sygn. akt I SA/Ka 712/99, LEX nr 44897) i WSA w Szczecinie z dnia 29 października 2008 r., sygn. akt II SA/Sz 583/08, LEX nr 515957). Organ stwierdził zatem, że rozpatrywanie sprawy zarzutów zgłoszonych przez P. R. w piśmie z dnia 23 września 2013 r. stało się bezprzedmiotowe. Bezprzedmiotowość postępowania w sprawie ww. zarzutów, stanowiąca przesłankę jego umorzenia, ujawnia się poprzez analizę skutków uchybienia przez zobowiązanego terminu zgłoszenia zarzutów w postępowaniu egzekucyjnym. Uchybienie tego terminu powoduje bezskuteczność czynności procesowej zgłoszenia zarzutów, co oznacza, że zarzuty złożone po ustawowym terminie jako spóźnione nie podlegają merytorycznej ocenie.

W skardze na ww. postanowienie Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego w K. z dnia 13 marca 2014 r., znak: [...] skarżący P. R. zarzucił naruszenie:

- art. 138 § 1 pkt 2 w zw. z art. 136 k.p.a. przez wydanie przez organ II instancji postanowienia uchylającego postanowienie PINB z dnia 18 listopada 2013 r. i umarzającego w całości postępowanie I instancji w sprawie zarzutów zgłoszonych w piśmie z dnia 23 września 2013 r. w sytuacji, gdy w niniejszej sprawie organy administracyjne nie przeprowadziły w sposób należyty postępowania wyjaśniającego w zakresie badania zarzutów dotyczących postępowania egzekucyjnego zgłoszonych przez skarżącego, w sytuacji, gdy zgodnie z treścią art. 122 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji zobowiązanemu służy prawo zgłoszenia zarzutów i wniesienia zażalenia w sprawie prowadzenia postępowania egzekucyjnego; w niniejszej sprawie organ II instancji błędnie uznał, iż wszystkie zarzuty zgłoszone przez skarżącego w przedmiocie prowadzonego postępowania egzekucyjnego są spóźnione, w sytuacji, gdy zarzut dotyczący niedopuszczalności egzekucji administracyjnej został zgłoszony w terminie siedmiu dni od dnia doręczenia zobowiązanemu zawiadomienia o zastosowaniu środka egzekucyjnego, a tym samym powinien zostać rozpoznany przez organ;

- art. 124 § 2 i art. 107 § 3 w zw. z art. 126 k.p.a. poprzez nieodniesienie się do wszystkich twierdzeń i zarzutów skarżącego podniesionych w zażaleniu,

- art. 7, art. 77 i art. 80 k.p.a. w zw. z art. 107 § 3 k.p.a. przez niewyjaśnienie istotnych w sprawie okoliczności, a w szczególności tego:

--- na jakiej podstawie organ II instancji uznał, iż zarzuty w sprawie prowadzenia postępowania egzekucyjnego zostały złożone po terminie, w sytuacji, gdy w treści art. 122 u.p.e.a. nie został wskazany żaden termin ograniczający ich zgłoszenie w trakcie toczącego się postępowania egzekucyjnego, dotyczącego w szczególności nałożenia grzywny w celu przymuszenia;

--- w jaki sposób i na jakiej podstawie organy uznały, iż toczące się w trybach nadzwyczajnych postępowania zainicjowane przez skarżącego, tj. w przedmiocie wznowienia postępowania i stwierdzenia nieważności decyzji o rozbiórce nie mają znaczenia dla toczącego się postępowania egzekucyjnego, którego kontynuowanie w konsekwencji może doprowadzić do wystąpienia nieodwracalnych skutków nie tylko dla samego skarżącego, ale także dla osób trzecich;

--- na jakiej podstawie organ II instancji uznał, iż wszystkie zarzuty zgłoszone przez skarżącego w przedmiocie prowadzonego postępowania egzekucyjnego są spóźnione, w sytuacji, gdy zarzut dotyczący niedopuszczalności egzekucji administracyjnej został zgłoszony w terminie siedmiu dni od dnia doręczenia zobowiązanemu zawiadomienia o zastosowaniu środka egzekucyjnego, a tym samym powinien zostać rozpoznany przez organ.

Skarżący wniósł o uchylenie zaskarżonego postanowienia oraz poprzedzającego go postanowienia Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego w K. - Powiat [...] z dnia 18 listopada 2013 r., znak: [...] oraz o zasądzenie kosztów postępowania według norm przepisanych.

W uzasadnieniu skargi podniósł, że organ II Instancji uchylił zaskarżone postanowienie i umorzył postępowanie I instancji przyjmując, że zarzuty zostały zgłoszone przez skarżącego po terminie, gdy tymczasem z treści art. 122 u.p.e.a. wynika, że skarżący w trakcie toczącego się postępowania ma możliwość złożenia zarzutów i wniesienia zażalenia w sprawie prowadzonego postępowania. Z tego przepisu nie wynika, aby czynność ta została ograniczona terminem, na który w uzasadnieniu zaskarżonego postanowienia powołał się organ II instancji. Następnie skarżący podniósł, że zgłosił zarzuty dotyczące prowadzonego postępowania egzekucyjnego zgodnie z pouczeniem, jakie znajdowało się na postanowieniu Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego w K. z dnia 12 września 2013 r., znak: [...] ([...]) nakładającym na skarżącego grzywnę w wysokości 164 841,98 zł w celu przymuszenia do wykonania obowiązku określonego w tytule wykonawczym nr [...] z dnia 8 lipca 2010 r. Podstawą jednego z zarzutów w sprawie prowadzenia egzekucji administracyjnej była niedopuszczalność egzekucji administracyjnej (art. 33 pkt 6 upea), dla którego termin do zgłoszenia biegnie od dnia doręczenia zobowiązanemu zawiadomienia o zastosowaniu środka egzekucyjnego. Zdaniem skarżącego zarzut dotyczący niedopuszczalności egzekucji administracyjnej można wnieść dopiero od tego dnia, w którym zobowiązany dowiedział się o zastosowaniu tego środka. Nie jest bowiem możliwe, z oczywistych powodów, sformułowanie tego zarzutu zawsze już w chwili otrzymania tytułu wykonawczego, który przecież może być doręczony wraz z zawiadomieniem o zastosowaniu zupełnie innego środka, a nawet bez jakiegokolwiek zawiadomienia co do zastosowanego środka egzekucyjnego. Skoro treść art. 26 § 5 u.p.e.a. ustawy stanowi, że wszczęcie postępowania egzekucyjnego następuje z chwilą doręczenia zobowiązanemu odpisu tytułu wykonawczego, to stanowisko organu II instancji co do terminu wniesienia zarzutów oznacza de facto, że można je wnosić tylko w terminie 7 dni od doręczenia tytułu, a w konsekwencji, że ochrona zobowiązanego przewidziana w ramach instytucji zarzutów jest iluzoryczna, skoro zastosowanie jakiegoś środka egzekucyjnego na tym etapie postępowania egzekucyjnego jest kwestią otwartą. Z tego względu rozstrzygnięcie organu II instancji o umorzeniu postępowania toczącego się w przedmiocie zgłoszonych przez skarżącego zarzutów pozbawione było podstaw, gdyż zarzuty zostały zgłoszone w terminie i powinny zostać rozpoznane. Ponadto tytułem uzupełnienia skarżący wskazał, iż ze zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego wynika, że decyzja Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego w K. - Powiat [...] nr [...] z dnia 30 czerwca 2009 r. nakazująca rozbiórkę, w sprawie której został złożony wniosek o wznowienie postępowania dotyczy jedynie działki numer [...], podczas, gdy ze zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego wynika, że część budynku znajduje się de facto na dwóch działkach. Wskazuje na to treść pisma zatytułowanego "Oświadczenie" z którego wynika, że ściana, która łączy budynek [...] i [...] przy ul. C. została wybudowana wspólnie przez A. R., M. R. i Z. R.. Także geodeta E. B. po wywiadzie w terenie oświadczyła, że budynek przy ul. C. położony na działkach [...], [...] i [...] obręb [...], jedn. ewid. [...], graniczy od strony wschodniej, wspólną ścianą pełną bezpośrednio z budynkiem nr [...], położonym na działkach nr [...] i [...] obręb [...], jedn. ewid. [...]. Wykonanie zatem decyzji Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego w K. - Powiat [...] nr [...] z dnia 30 czerwca 2009 r., znak: [...] nakazującej rozbiórkę spowoduje negatywne konsekwencje dla części budynku znajdującego się na sąsiedniej działce nr [...]. Rozbiórka budynku zlokalizowanego na działce nr [...], który konstrukcyjnie połączony jest z budynkiem zlokalizowanym na działce nr [...] naruszy konstrukcję tego obiektu. Tymczasem odnośnie części budynku zlokalizowanego na działce numer [...] nie toczyło się żadne postępowanie administracyjne. Brak jest również decyzji nakazującej rozbiórkę, która dotyczyłaby tej działki i budynku na nim zlokalizowanego. Poza tym właścicielami tej działki są inne osoby niż P. R..

Kolejny zarzut skargi dotyczył wydania rozstrzygnięcie w oparciu o niepełne ustalenia stanu faktycznego, jak również, zdaniem skarżącego, organ w sposób niepełny, lakoniczny rozważył stan prawny (art. 107 § 3 k.p.a.) ponieważ organ II instancji sam przyznał na str. 3 uzasadnienia zaskarżonego postanowienia, iż w przypadku zarzutu niedopuszczalności zastosowanego środka egzekucyjnego termin do wniesienia zarzutu biegnie od dnia doręczenia zobowiązanemu zawiadomienia o zastosowaniu środka egzekucyjnego, a tymczasem w uzasadnieniu swojego postanowienia uznał, iż wszystkie zarzuty zgłoszone przez skarżącego zostały zgłoszone po terminie i z tego względu nie mogą być przedmiotem postępowania. Prowadzi to do wniosku, że organ II instancji nie zbadał w sposób należyty, czy zgłoszone zarzuty są uzasadnione, gdyż błędnie uznał je za spóźnione. Organ II instancji nie podjął zatem żadnych czynności, aby tę kwestię wyjaśnić, a w konsekwencji w sposób należyty przeprowadzić postępowanie wyjaśniające.

W ocenie skarżącego organ administracyjny II instancji, wbrew obowiązkowi wynikającemu z treści przepisów kodeksu postępowania administracyjnego – art. 7, 77 § 1 i 80 k.p.a nie podjął wszelkich kroków niezbędnych do dokładnego wyjaśnienia sprawy.

W odpowiedzi na skargę organ wniósł o jej oddalenie, podtrzymując w całości stanowisko zawarte w uzasadnieniu zaskarżonego rozstrzygnięcia i oświadczył, że nie znajduje podstaw do jego zmiany. Podkreślił, że celem postępowania egzekucyjnego jest doprowadzenie do realizacji obowiązków wynikających z ostatecznej i prawomocnej decyzji administracyjnej, a z materiału sprawy wynika, że skarżący – P. R. uchyla się od wykonania obowiązku nałożonego na niego decyzją PINB nr [...] z dnia 30.06.2009 r. znak. [...], którą nakazano rozbiórkę nadbudowy pięciu kondygnacji nadziemnych istniejącego budynku parterowego, zlokalizowanego na działce nr [...] obr. [...] w N. przy ul. C. w K..

Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył co następuje:

Zgodnie z treścią art. 1 § 1 – 2 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. Nr 153, poz.1269 z późn. zm.), sądy administracyjne sprawują wymiar sprawiedliwości przez kontrolę zgodności z prawem działalności administracji publicznej, która w myśl art. 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r.- Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2012 r., poz. 270 - oznaczana dalej jako p.p.s.a. ) odbywa się na zasadach określonych w przepisach tej ustawy. W ramach kontroli działalności administracji publicznej, przewidzianej w art. 3 p.p.s.a. sąd uprawniony jest do badania, czy przy wydaniu zaskarżonego aktu nie doszło do naruszenia przepisów prawa materialnego i przepisów postępowania, nie będąc przy tym związanym zarzutami i wnioskami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 134 § 1 p.p.s.a.). Orzekanie w granicach sprawy (art. 135 p.p.s.a.) oznacza sprawę będącą przedmiotem kontrolowanego postępowania administracyjnego, w której został wydany zaskarżony akt lub czynność i odbywa się z uwzględnieniem ówcześnie obowiązujących przepisów prawa.

Stosownie do przepisu art. 145 p.p.s.a. kontrola ta sprawowana jest w zakresie oceny zgodności zaskarżonych do sądu decyzji z obowiązującymi przepisami prawa materialnego jak i przepisów proceduralnych - o ile ich naruszenie mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy tj. treść wydanej decyzji lub postanowienia. Przepis art. 151 p.p.s.a. mówi z kolei, iż w razie nieuwzględnienia skargi sąd skargę oddala.

Przedmiotem niniejszego postępowania jest rozpoznanie skargi na postanowienie organu egzekucyjnego II instancji którym uchylił on postanowienie o uznaniu zarzutów za nieuzasadnione i umarzył w całości postępowanie I instancji w sprawie zarzutów zgłoszonych przez P. R. w piśmie z dnia 23 września 2013 r.

Mając na uwadze powyższe, a także okoliczności wynikające z przedstawionych akt administracyjnych należy uznać, że skarga nie zasługiwała na uwzględnienie.

Wojewódzki Inspektor Nadzoru Budowlanego w K., zdaniem Sądu, dokonał prawidłowej wykładni powołanych w uzasadnieniu przepisów prawych oraz podjął właściwe rozstrzygnięcie w sytuacji stwierdzenia wniesienia zarzutów po terminie. Prawidłowo uznał, że PINB zamiast odmówić uwzględnienia zgłoszonych przez zobowiązanego zarzutów ze względu na uchybienie terminu do ich wniesienia, nieprawidłowo przystąpił do ich merytorycznej oceny, przez co naruszył art. 27 § 1 pkt 9 upea. Skutek uchybienia terminu do wniesienia zarzutów w postępowaniu egzekucyjnym - niezależnie od przyjętej formy rozstrzygnięcia - powinien być zaś taki, że zarzuty nie podlegają merytorycznej ocenie. Prawidłowo też uznano, że ze względu na stwierdzoną bezprzedmiotowość postępowania w sprawie zgłoszonych po terminie zarzutów, uwagi skarżącego zawarte w zażaleniu dotyczące prawidłowości odniesienia się przez organ egzekucyjny do ww. zarzutów nie mogą być przez organ odwoławczy w ogóle rozpatrzone. Z tej racji powtórzenie ich w skardze również nie mogło doprowadzić do ich oceny ponieważ w przedmiotowej sprawie istotne jedynie było, czy zarzuty skarżącego istotnie zostały wniesione po terminie. Poddając tą kwestię sądowej kontroli stwierdzić należy, że ustalenia faktyczne i dokonana na ich podstawie ocena prawna dokonana przez organ odwoławczy nie budzą żądnych wątpliwości i zastrzeżeń Sądu.

Postępowanie egzekucyjne w przedmiotowej sprawie trwa od czterech lat , w trakcie tego postępowania zostały m.in. rozpoznane zarzuty (zarówno przez organy administracyjne jak i sąd administracyjny), wydane zostało postanowienie o nałożeniu grzywny w celu przymuszenia wraz ze stosownym pouczeniem. W tracie postępowania zarówno organy, jak i sąd administracyjny w wyroku WSA z dnia 16 grudnia 2011 r., sygn. akt II SA/Kr 1461/11 stwierdziły, że zgodnie z art. 33 upea podstawowym środkiem zaskarżenia służącym we wstępnej fazie postępowania egzekucyjnego są właśnie zarzuty. Zgodnie z pouczeniem zawartym w tytule wykonawczym, zarzut/-ty wnosi się do organu egzekucyjnego w terminie 7 dni od daty doręczenia tytułu wykonawczego. Podstawą zarzutu mogą być wyłącznie okoliczności enumeratywnie wymienione w powołanym przepisie. Nie budzi żadnych wątpliwości, że skarżący otrzymał tytuł egzekucyjny w dniu 14 lipca 2010 r. i, jak już podniesiono, skorzystał z możliwości wniesienia zarzutów w ww. terminie. 7 – dniowy termin do wniesienia zarzutów od momentu otrzymania tytułu wykonawczego również nie budzi wątpliwości ani w doktrynie ani orzecznictwie sądowoadministracyjnym. Jedynie ze względu na charakter zarzutu polegającego na zastosowaniu zbyt uciążliwego środka egzekucyjnego (art. 33 pkt 8 upea) oraz zarzutu niedopuszczalności zastosowanego środka egzekucyjnego (art. 33 pkt 6 upea), jak słusznie zauważył organ odwoławczy, termin do jego wniesienia liczy się inaczej, gdyż nie od dnia doręczenia tytułu egzekucyjnego ale od dnia doręczenia zobowiązanemu zawiadomienia o zastosowaniu środka egzekucyjnego. Jak jednak podniósł WINB w przedmiotowej sprawie skarżący nie podniósł ani zarzutu zastosowaniu zbyt uciążliwego środka egzekucyjnego ani zarzutu niedopuszczalności zastosowanego środka egzekucyjnego. Prawidłowo zatem stwierdzono, że zarzuty zawarte w piśmie z dnia 23 września 2013 r., a dotyczące: nieistnienia obowiązku, niewykonalności obowiązku o charakterze niepieniężnym oraz niedopuszczalności egzekucji administracyjnej wniesione zostały z uchybieniem terminu do ich wniesienia, a zatem ich merytoryczna ocena przez organ egzekucyjny była niedopuszczalna. W drodze ponownych, czy spóźnionych zarzutów skarżący nie może także skutecznie domagać się zawieszenia postępowania egzekucyjnego.

Odnosząc się do zarzutów skargi podnieść należy, że są one niezasadne.

Zarzuty są odrębnym od zażalenia na postanowienie o nałożeniu grzywny, środkiem prawnym służącym zobowiązanemu do zwalczania obowiązku wynikającego z tytułu wykonawczego. Świadczy o tym przepis art. 122 § 3 upea, który stanowi, iż zobowiązanemu służy prawo zgłoszenia zarzutów i wniesienia zażalenia w sprawie prowadzenia postępowania egzekucyjnego (art. 33 i 34) oraz prawo wniesienia zażalenia na postanowienie o nałożeniu grzywny. Z przepisu tego wynika, iż ustawa odrębnie traktuje możliwość zgłoszenia zarzutów do sposobu prowadzenia egzekucji z przyczyn, o których mowa w art. 33 i odrębnie możliwość zaskarżenia postanowienia o nałożeniu grzywny. Przepis art. 33 pkt 8 upea stanowi z kolei, iż podstawą zarzutu w sprawie prowadzenia egzekucji administracyjnej może być zastosowanie zbyt uciążliwego środka egzekucyjnego, a przepis art. 33 pkt 6 upea – zarzut niedopuszczalności zastosowanego środka egzekucyjnego.

Tym samym należy przyjąć, iż zastosowanie przez organ zbyt uciążliwego środka egzekucyjnego, czy zarzut niedopuszczalności zastosowanego środka egzekucyjnego może być zgłoszony w formie zarzutu w terminie 7 dni od daty doręczenia tytułu wykonawczego, a w sytuacji kiedy tytuł wykonawczy doręczony jest znacznie wcześniej niż postanowienie o zastosowaniu konkretnego środka egzekucyjnego (jak miało to miejsce w niniejszym postępowaniu), to zasada co do terminu do złożenia zarzutu doznaje wyjątku gdyż z uwagi na termin wniesienia zarzutów (7 dni od otrzymania tytułu wykonawczego) niemożliwym byłoby jego zachowanie w przypadku zarzutu dotyczącego zastosowania zbyt uciążliwego środka egzekucyjnego lub/i zarzutu niedopuszczalności zastosowanego środka egzekucyjnego. Pouczenie zatem o dwóch środkach prawnych, zgodnie z art. 122 § 3 upea (zażaleniu i zarzutach) nie oznacza otwarcia nowego terminu do zgłaszania wszystkich zarzutów na nowo. Z kolei zarzut niedopuszczalności zastosowanego środka egzekucyjnego nie jest tożsamy z zarzutem niedopuszczalności egzekucji podniesionym przez skarżącego w piśmie z dnia 23 września 2013 r., co do którego odnosi się skarga. Ten pierwszy bowiem nawiązuje wprost do zastosowanego środka egzekucyjnego, podczas gdy zarzut skarżącego odnosi się do niedopuszczalności prowadzenia w ogóle postępowania egzekucyjnego. Skarżący w piśmie z dnia 23 września 2013 r. zawierającym zarzuty, podobnie jak zażaleniu oraz skardze w ogóle nie podniósł zarzutu niedopuszczalności zastosowanego środka egzekucyjnego. Kwestionował natomiast prowadzenie egzekucji ze względu na istniejącą jego zdaniem niewykonalność obowiązku. Dlatego organ II instancji prawidłowo zarzut ten zakwalifikował jako dotyczący niedopuszczalności egzekucji, a nie zarzut niedopuszczalności zastosowanego środka egzekucyjnego w postaci grzywny w celu przymuszenia.

Wobec powyższego, uznając zaskarżone postanowienie za zgodne z prawem, orzeczono jak w sentencji na podstawie art. 151 ppsa.