II SA/Po 473/13

Uzasadnienie

Decyzją z dnia [...] stycznia 2013 r., Nr [...] (znak [...]) Powiatowy Inspektor Nadzoru Budowlanego w W. (dalej jako "PINB" lub "organ I instancji"), działając na podstawie art. 155 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego (tekst jedn.: Dz. U. z 2000 r., Nr 98 poz.1071 z późn. zm., dalej jako "k.p.a."), zmienił decyzję własną z dnia [...] listopada 2012 r., Nr [...]) w sprawie terminu wykonania przez Wójta Gminy S. nakazu usunięcia stwierdzonych nieprawidłowości w stanie technicznym budynku mieszkalnego nr [...], w miejscowości Z., działka nr [...]. Odstąpiono od pierwotnie ustalonego terminu i przyjęto nowy termin dla wykonania decyzji z dnia [...] listopada 2012 r. w zakresie:

- wentylacji w kuchni w lokalu nr [...] - do dnia [...] stycznia 2013 r.,

- uszczelnienia przewodów kanalizacyjnych w stropie i wykonania opaski betonowej - do dnia [...] marca 2013 r.

W uzasadnieniu decyzji podniesiono, że w dniu [...] listopada 2012 r. PINB wydał decyzję nakazującą usunięcie nieprawidłowości w stanie technicznym budynku mieszkalnego wielorodzinnego w Z. Adresatem tej decyzji była Gmina S., jako właściciel obiektu. Gmina w wykonaniu nałożonych na nią obowiązków usunęła część nieprawidłowości, co do pozostałych zwróciła się z prośbą o przedłużenie terminu ich usunięcia, motywując to brakiem środków finansowych. Wskazano następnie, że organ I instancji po analizie złożonego pisma, biorąc pod uwagę słuszny interes strony, przychylił się do prośby i zmienił termin wykonania nałożonych obowiązków .

Przedmiotowa decyzja do wiadomości została skierowana m.in. do mieszkańców przedmiotowego budynku: D. B., zam. Z. [...] oraz M. B., zam. Z. [...].

M. B. wniosła w dniu [...] lutego 2013 r. odwołanie od powyższej decyzji organu I instancji. W uzasadnieniu odwołania podniesiono, że nad lokalem M. B. doszło do samowoli budowlanej, która zagraża bezpieczeństwu lokatorów, a także zakłóca spokój mieszkańców. Wskazano więc, że D. B. bez wymaganej zgody urządziła w swoim lokalu kotłownię, a organ I instancji nie uczynił nic, aby zapobiec wynikającym stąd zagrożeniom, które mogą doprowadzić do katastrofy budowlanej. Podniesiono, że w szczególności nie przeprowadzono badań wytrzymałości stropu oraz odbioru komina.

Decyzją z dnia [...] marca 2013 r., znak [...] [...] Wojewódzki Inspektor Nadzoru Budowlanego (dalej jako "WINB" lub "organ II instancji"), działając na podstawie art. 138 § 1 pkt 3 oraz art. 104 k.p.a., umorzył postępowanie odwoławcze.

W uzasadnieniu decyzji w pierwszej kolejności przedstawiono stan faktyczny sprawy. Podniesiono więc, że w dniu [...] listopada 2012 r. PINB wydał decyzję nakazującą Gminie S. usunięcie stwierdzonych nieprawidłowości w stanie technicznym budynku mieszkalnego wielorodzinnego nr [...] w miejscowości Z. W związku z powyższym, w terminie do dnia [...] grudnia 2012 r. nakazano: wykonanie prawidłowej wentylacji w pomieszczeniach kuchni i łazienki w lokalach mieszkalnych nr [...],[...] i [...]; prawidłowo zakotwiczyć stojak napowietrznej linii elektrycznej; uszczelnić przewody kanalizacyjne zabetonowane w stropie oraz wykonać opaskę betonową.

Następnie wskazano, że pismem z dnia [...] grudnia 2012 r., znak: [...], Urząd Gminy S. poinformował, iż wykonał stojak napowietrznej linii elektrycznej oraz prawidłową wentylację w lokalach mieszkalnych nr [...],[...] i [...]. Z uwagi na brak środków finansowych w bieżącym roku nie wykonano natomiast wentylacji w kuchni w lokalu nr [...]. Zwrócono się o przedłużenie terminu wykonania wentylacji w powyższym lokalu do dnia [...] stycznia 2013 r., przedłużenie terminu uszczelnienia przewodów kanalizacyjnych zabetonowanych w stropie oraz wykonanie opaski betonowej do dnia [...] marca 2013 r.

WINB wskazał, że w piśmie z dnia [...] stycznia 2013 r. M. B. poinformowała, iż organ powiatowy nadal nie zajął się budową komina i kotłowni oraz instalacji centralnego ogrzewania powstałego w 2004 r. Biorąc pod uwagę powyższe, WINB rozpatrując skargę M. B. w dniu [...] stycznia 2013 r. uznał ją za uzasadnioną.

WINB zauważył, że przystępując do rozpatrzenia sprawy w trybie odwoławczym w pierwszej kolejności należało ustalić, czy wnosząca odwołanie - M. B. ma przymiot strony w prowadzonym postępowaniu administracyjnym. Podkreślono bowiem, że powinnością organu odwoławczego jest wyjaśnienie, czy osoby wnoszące odwołanie posiadają przymiot strony w konkretnym postępowaniu administracyjnym. Wskazano, że w zakresie ustalenia stron postępowania, którego przedmiotem jest określenie obowiązków związanych z nieodpowiednim stanem technicznym obiektu budowlanego, przepisy ustawy z dnia 7 lipca1994 r. - Prawo budowlane (Dz. U z 2010r., Nr 243, poz. 1623 ze zm.) nie zawierają szczególnej regulacji w stosunku do ogólnych norm postępowania administracyjnego (art. 28 k.p.a.). Zgodnie z art. 28 k.p.a. stroną jest każdy czyjego interesu prawnego lub obowiązku dotyczy postępowanie albo kto żąda czynności organu ze względu na swój interes prawny lub obowiązek. Natomiast pojęcie strony może być wyprowadzone tylko z przepisów administracyjnego prawa materialnego, czyli normy prawnej która stanowi podstawę ustalenia uprawnienia lub obowiązku. Podniesiono zatem, że stwierdzenie interesu prawnego sprowadza się do ustalenia związku o charakterze materialnym między obowiązującą normą prawa administracyjnego materialnego, a sytuacją prawną konkretnego podmiotu prawa.

W powyższym kontekście zwrócono uwagę, że lokator danego obiektu tylko pośrednio będzie dotknięty skutkami decyzji wydanej w trybie art. 66 Prawa budowlanego. Przepis ten bowiem w zakresie praw i obowiązków nie dotyczy wprost sytuacji prawnej najemcy, co oznacza po jego stronie brak interesu prawnego do bycia stroną postępowania administracyjnego prowadzonego na podstawie wskazanej podstawy prawnej. Organu II instancji wskazał, że M. B. przysługuje prawo zamieszkiwania w lokalu nr [...] w budynku umiejscowionego w Z. nr [...], ale nie przysługuje jej prawo własności do lokalu. Właścicielem obiektu jest Gmina S. i to ten podmiot ma przymiot strony w postępowaniu w sprawie stanu technicznego budynku oraz w postępowaniu nadzwyczajnym prowadzonym w trybie art. 155 k.p.a. W związku z powyższym podkreślono, że skoro w postępowaniu pierwotnym, prowadzonym w trybie art. 66 ustawy Prawo budowlane, M. B. nie przysługuje przymiot strony, który przysługuje wyłącznie właścicielowi lub zarządcy obiektu budowlanego, to również w postępowaniu nadzwyczajnym, dotyczącym zmiany decyzji PINB w W. z dnia [...] listopada 2012 r. za stronę należy uznać Gminę S. - reprezentowaną przez Wójta Gminy. Zdaniem organu II instancji zasadne stało się więc zastosowanie w niniejszej sprawie art. 138 § 1 pkt 3 k.p.a. i umorzenie postępowania odwoławczego, ponieważ stwierdzenie przez organ odwoławczy, że wnosząca odwołanie nie jest stroną w rozumieniu art. 28 k.p.a., następuje w drodze decyzji o umorzeniu postępowania odwoławczego. W takiej sytuacji organ nie był zobowiązany do odniesienia się do zarzutów odwołania. Na poparcie zasadności przyjętej argumentacji odwołano się do orzecznictwa sądów administracyjnych.

M. B. wniosła w dniu [...] kwietnia 2013 r. skargę na powyższą decyzję organu II instancji. Skarga została wniesiona z zachowaniem 30-dniowego terminu do dokonania tej czynności.

W uzasadnieniu skargi M. B. podniosła, że niesłusznie odmówiono jej przymiotu strony w niniejszym postępowaniu. Stroną postępowania jest bowiem każdy, czyjego interesu prawnego lub obowiązku ono dotyczy, a skarżąca uznała za swój obowiązek, aby poinformować organ I instancji o nieprawidłowościach zagrażających jej bezpieczeństwu. Wskazano dalej, że skarżąca nie domaga się bycia stroną w sprawie, a pragnie jedynie usunięcia samowoli budowlanej, której dopuściła się jej sąsiadka - D. B. Wskazano ponadto, że mieszkanie skarżącej zostało czterokrotnie zalane, a znajduje się ono pod łazienką D. B., u której zlecono uszczelnienie kanalizacji. Ponadto w mieszkaniu skarżącej odpada tynk z sufitu, a wszelkie ubytki są likwidowane na jej koszt. Wskazano na opieszałość PINB w przedmiotowej sprawie.

W odpowiedzi na skargę WINB pismem z dnia [...] kwietnia 2013 r. wniósł o jej oddalenie. W uzasadnieniu przedmiotowego pisma podtrzymano dotychczasowe stanowisko.

W dniu [...] maja 2013 r. M. B. wniosła o przyznanie prawa pomocy poprzez zwolnienie od kosztów sądowych oraz ustanowienie adwokata. Postanowieniem referendarza tut. Sądu z dnia 22 maja 2013 r. przychylono się do powyższego wniosku.

Podczas rozprawy przeprowadzonej w dniu 18 października 2013 r. stawiła się M. B. oraz jej pełnomocnik. Pełnomocnik skarżącej poparł w pełni zarzuty skargi oraz podkreślił, że organ odwoławczy nie ocenił materiału dowodowego, w szczególności w zakresie możliwości oparcia decyzji organu I instancji na przepisie art. 66 Prawa budowlanego. Pełnomocnik skarżącej złożył również do akt pismo procesowe z dnia [...] października 2013 r. W powyższym piśmie pełnomocnik skarżącej podtrzymał skargę w całości oraz zarzucił zaskarżonej decyzji naruszenie przepisów postępowania oraz przepisów prawa materialnego, które miało istotny wpływ na wynik sprawy, a mianowicie naruszenie: art. 7, 8, 10 § 1, 11, 75, 77, 80, 81, 104, 107 § 3 i 136 k.p.a., art. 28 k.p.a. w zw. z art. 66 w zw. z art. 61 prawa budowlanego oraz naruszenie art. 66 w zw. z art. 61 i art. 5 ust 2 prawa budowlanego i art. 66 w zw. z art. 61 prawa budowlanego w zw. z art. 28 k.p.a. Wniesiono o uchylenie w całości zaskarżonej decyzji organu II instancji oraz w całości poprzedzającej ją decyzji organu I instancji i przekazanie sprawy w tym zakresie organowi I instancji do ponownego rozpoznania oraz przyznanie kosztów pomocy prawnej udzielonej skarżącej z urzędu.

W uzasadnieniu stanowiska podniesiono, że organ administracyjny wydając zaskarżoną decyzję nie wyjaśnił wszystkich okoliczności faktycznych sprawy mających istotne znaczenie dla jej rozstrzygnięcia. Wskazano, iż w celu wydania rozstrzygnięcia organ zobowiązany jest do zbadania i precyzyjnego określenia adresata decyzji oraz przesłanek z art. 66 ust. 1 Prawa budowlanego. Orzekające w niniejszej sprawie organy w wydanych decyzjach nie uzasadniły dlaczego wystąpiły przesłanki określone w powołanym przepisie. Powołały się one bowiem jedynie na okoliczność występowania, stwierdzonych w trakcie kontroli licznych uchybień, nie wyjaśniając jednak kwalifikacji tych zagrożeń z punktu widzenia określonych przez ustawodawcę w pkt 1-4 art. 66 ust. 1 Prawa budowlanego przesłanek wydania nakazu usunięcia stwierdzonych nieprawidłowości. Skoro nie poczyniono stosownych ustaleń oraz nie wyjaśniono dlaczego i które konkretnie w ich ocenie przesłanki określone w art. 66 ust. 1 pkt 1-4 prawa budowlanego zaistniały w sprawie, to tym samym należy stwierdzić, że nie wykazały one zgodnie z regułami postępowania administracyjnego wynikającymi z art. 7 w zw. z art. 77 § 1 i art. 80 k.p.a. i art. 107 ust. 3 k.p.a. powodów wydania nakazu z art. 66 ust. 1 Prawa budowlanego.

Pełnomocnik skarżącej zaznaczył ponadto, że organ II instancji nie dokonał analizy pod kątem przymiotu strony oraz czy zostały na dzień wydania zaskarżonej decyzji spełnione przesłanki z art. 66 Prawa budowlanego. Zdaniem strony skarżącej stanowisko, iż M. B. nie przysługuje przymiot strony w niniejszym postępowaniu jest błędne. Wskazano ponadto, iż w niniejszym postępowaniu pisma składał również M. K. Zarówno organ I oraz II instancji w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji nie odniósł się do jego osoby, co narusza art. 7 k.p.a. i art. 77 § 1 i art. 80 k.p.a. i art. 107 ust. 3 k.p.a. Ponadto, organ II instancji powinien przeprowadzić postępowanie dowodowe i ustalić na dzień wydania zaskarżonej decyzji, kto jest właścicielem lub zarządcą nieruchomości, której dotyczy niniejsze postępowanie oraz, czy zostały spełnione przesłanki z art. 66 Prawa budowlanego. W tym zakresie doszło do naruszenia także art. 10 § 1 k.p.a. i art. 81 k.p.a. poprzez niezapewnienie skarżącej możliwości czynnego udziału w postępowaniu przed organem I i II instancji, w szczególności nie poinformowanie przez organ II instancji przed wydaniem decyzji o możliwości wypowiedzenia się skarżącej co do zebranych dowodów i materiałów oraz zgłoszonych żądań. Ponadto, zdaniem strony skarżącej, nie rozpatrzono całego materiału dowodowego, a tym samym nie uwzględniono interesu społecznego, w szczególności interesu skarżącej. Organ nie przeprowadził postępowania dowodowego z urzędu i nie ustalił stanu prawnego oraz technicznego spornego obiektu. W konsekwencji Uzasadnienie zaskarżonej decyzji nie spełnia wymogów określonych art. 107 §3 k.p.a., bowiem nie zostało oparte na pełnym materiale dowodowym i podniesionych w tym zakresie przez skarżącą okolicznościach.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu, zważył co następuje.

Skarga nie jest zasadna.

Stosownie do treści art. 1 § 1 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. - Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. Nr 153, poz. 1269 z późn. zm.) sądy administracyjne sprawują wymiar sprawiedliwości przez kontrolę działalności administracji publicznej, przy czym w świetle § 2 powołanego wyżej artykułu kontrola ta sprawowana jest pod względem zgodności z prawem, jeżeli ustawy nie stanowią inaczej. Oznacza to, że zadaniem sądu administracyjnego jest jedynie sprawdzenie, czy zaskarżona decyzja została wydana zgodnie z przepisami prawa materialnego oraz czy przy jej podejmowaniu nie zostały naruszone w sposób istotny przepisy postępowania administracyjnego. Natomiast stosownie do treści art. 134 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (tekst jedn. Dz. U. z 2012 r., poz. 270), sąd rozstrzyga w granicach danej sprawy i nie jest związany zarzutami oraz wnioskami skargi, a także powołaną podstawą prawną.

W rozpoznawanej sprawie przedmiotem kontroli sądu jest decyzja [...] Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego z dnia [...] marca 2013 r., znak [...] umarzająca postępowanie odwoławcze od decyzji Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego w W. z dnia [...] stycznia 2013 r., Nr [...] (znak [...]). Wskazaną decyzją PINB na podstawie art. 155 k.p.a. zmienił wcześniejszą decyzję własną z dnia [...] listopada 2012 r. Nr [...] znak [...] w zakresie określenia terminu usunięcia wszystkich stwierdzonych nieprawidłowości w stanie technicznym budynku mieszkalnego nr [...], w miejscowości Z., działka nr [...]. Decyzja z dnia [...] listopada 2012 r. Nr [...] wydana została na podstawie art. 66 Prawa budowlanego.

Poddając ocenie zaskarżoną decyzję [...] Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego w Poznaniu z dnia [...] marca 2013 r. należy mieć na uwadze, iż podstawą prawną jej wydania był przepis art. 138 § 1 pkt 3 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (tekst jedn. Dz. U. z 2013 r., poz. 267). Zasadność zastosowania powyższego przepisu należy rozważyć przez pryzmat bezprzedmiotowości postępowania odwoławczego (art. 105 § 1 k.p.a.), z uwagi na brak interesu prawnego po stronie M. B. do udziału w postępowaniu administracyjnym prowadzonym na podstawie oraz art. 155 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego (tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r., poz. 267) w zw. z art. 66 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (Dz. U. z 2010 r., nr 243, poz. 1623 ze zm.) Przepis art. 66 ust. 1 Prawa budowlanego stanowi, iż w przypadku stwierdzenia, że obiekt budowlany (1) może zagrażać życiu lub zdrowiu ludzi, bezpieczeństwu mienia bądź środowiska; (2) jest użytkowany w sposób zagrażający życiu lub zdrowiu ludzi, bezpieczeństwu mienia lub środowisku; (3) jest w nieodpowiednim stanie technicznym; (4) powoduje swym wyglądem oszpecenie otoczenia - właściwy organ nakazuje, w drodze decyzji, usunięcie stwierdzonych nieprawidłowości, określając termin wykonania tego obowiązku. Z kolei art. 155 k.p.a. stanowi, że decyzja ostateczna, na mocy której strona nabyła prawo, może być w każdym czasie za zgodą strony uchylona lub zmieniona przez organ administracji publicznej, który ją wydał, jeżeli przepisy szczególne nie sprzeciwiają się uchyleniu lub zmianie takiej decyzji i przemawia za tym interes społeczny lub słuszny interes strony. Zadaniem Sądu było zatem zbadanie, czy organ II instancji zasadnie odmówił skarżącej interesu prawnego w udziale w postępowaniu nadzwyczajnym prowadzonym w trybie art. 155 k.p.a., które odnosiło się do decyzji wydanej w trybie art. 66 Prawa budowlanego. Organ zobowiązany był zatem ocenić, czy skarżącej M. B. przysługuje przymiot strony w postępowaniu prowadzonym na podstawie art. 66 Prawa budowlanego.

W doktrynie wskazuje się, że pojęcie "strona postępowania administracyjnego" jest instytucją procesową, rozumianą jako zespół norm prawnych, odnoszących się do sytuacji prawnej wyodrębnionej ze względu na doniosłość społeczną lub prawną. W tym zespole norm prawnych będą zmienne, że swej natury, normy materialnego prawa administracyjnego, finansowego, ubezpieczeń społecznych, prawa pracy, czy też innych gałęzi prawa, np. prawa cywilnego, gdy poddają one niektóre sprawy władczej, decyzyjnej regulacji przez administrację publiczną (B. Adamiak, J. Borkowski. Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz. Wydawnictwo C.H. Beck. Warszawa 2012 r., s. 190).

Przepisem ogólnym, określającym, kto posiada legitymację strony w postępowaniu administracyjnym jest przepis art. 28 k.p.a., zgodnie z którym stroną jest każdy, czyjego interesu prawnego lub obowiązku dotyczy postępowanie albo, kto żąda czynności organu ze względu na swój interes prawny lub obowiązek. Interesu prawnego należy poszukiwać w przepisach prawa materialnego, którego zastosowanie może mieć wpływ na sytuację prawną określonego podmiotu. Interes prawny należy odróżnić od interesu faktycznego, to jest sytuacji, w której dany podmiot jest zainteresowany w rozstrzygnięciu sprawy administracyjnej, nie można jednakże wskazać przepisu materialnego prawa, z którego wypływałoby prawo do żądania działania w określony sposób przez organ administracji. W orzecznictwie sądowoadministracyjnym dominuje pogląd, że tylko przepis prawa materialnego stanowiąc podstawę interesu prawnego stwarza dla określonego podmiotu legitymację procesową strony. Istotną cechą strony w rozumieniu art. 28 k.p.a. jest to, że jest ona podmiotem własnych praw lub obowiązków, które podlegają skonkretyzowaniu w postępowaniu administracyjnym. (por. tezę do wyroku NSA z dnia 10 marca 1989 r., sygn. akt IV SA 1254/99, opubl. w Internecie: http://orzeczenia.nsa.gov.pl). Interesy faktyczne innych podmiotów mogą być chronione tylko do granic kolizji z interesem stron postępowania.

Powyższe wywody doznają dodatkowo modyfikacji z uwagi na przedmiot sprawy objętej postępowaniem administracyjnym z zakresu prawa budowlanego. Na gruncie ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane, wyróżnia się pojęcie strony w art. 28 ust. 2 ustawy, w sprawie o pozwolenie na budowę. Przepis ten, nie mógł jednak posłużyć organowi odwoławczemu do formułowania ocen o braku po stronie skarżącej interesu do wniesienia odwołania od decyzji wydanej na podstawie art. 66 ust. 1 powyższej ustawy.

Stosownie do treści art. 61 ustawy Prawo budowlane, właściciel lub zarządca obiektu budowlanego jest obowiązany: (1) utrzymywać i użytkować obiekt zgodnie z zasadami, o których mowa w art. 5 ust. 2; (2) zapewnić, dochowując należytej staranności, bezpieczne użytkowanie obiektu w razie wystąpienia czynników zewnętrznych oddziaływujących na obiekt, związanych z działaniem człowieka lub sił natury, takich jak: wyładowania atmosferyczne, wstrząsy sejsmiczne, silne wiatry, intensywne opady atmosferyczne, osuwiska ziemi, zjawiska lodowe na rzekach i morzu oraz jeziorach i zbiornikach wodnych, pożary lub powodzie, w wyniku których następuje uszkodzenie obiektu budowlanego lub bezpośrednie zagrożenie takim uszkodzeniem, mogące spowodować zagrożenie życia lub zdrowia ludzi, bezpieczeństwa mienia lub środowiska.

Należy więc zauważyć, że obowiązkami utrzymywania obiektu w odpowiednim stanie oraz zapewnienia bezpieczeństwa użytkowania obiektu są obciążeni właściciel lub zarządca obiektu budowlanego, a więc podmioty, które posiadają tytuł prawny do obiektu. Powyższe obowiązki nie dotyczą jednak najemcy obiektu budowlanego lub osób z nim zamieszkujących. Jakkolwiek przepisy prawa cywilnego dają najemcy lokalu szeroką ochronę w zakresie ochrony jego praw z tytułu najmu lokalu, to nie można z nich wywieść żadnych pozytywnych ani negatywnych przesłanek w przedmiocie nakazania usunięcie stwierdzonych nieprawidłowości, określając termin wykonania tego obowiązku. Decyzja o nakazaniu usunięcia stwierdzonych nieprawidłowości z art. 66 ust. 1 ustawy Prawo budowlane ma bowiem na celu jedynie zapewnienie przestrzegania przepisów prawa budowlanego, a prawny obowiązek wywiązania się w powyższych regulacji, zgodnie z prawem spoczywa wyłącznie na podmiotach wskazanych w treści art. 61 przedmiotowej ustawy. (por. wyrok NSA z dnia 20 września 2006 r., sygn. akt II OSK 837/05, opubl. w Internecie: http://orzeczenia.nsa.gov.pl).

Konieczne jest także wskazanie, że szczególnymi cechami interesu prawnego w postępowaniu administracyjnym i w prawie administracyjnym jest bezpośredniość związku między sytuacją danego podmiotu, a wspomnianą normą prawa materialnego, na której budowany jest interes prawny. Oznacza to, że jeżeli sprawa dotyczy dwóch lub więcej podmiotów, to interes prawny mają tylko te z nich, których sytuacja prawna wynika wprost z normy prawa materialnego, a nie powstaje za pośrednictwem drugiego podmiotu (patrz teza nr 1 do wyrok NSA z dnia 19 marca 2002 r., sygn. akt IV SA 1132/00, opubl. w Lex nr 81670). Z okoliczności niniejszej można wyprowadzić wniosek, że skarżącej przysługuje prawo zajmowania lokalu mieszkalnego nr [...], w miejscowości Z., działka nr [...], jednakże uprawnienie to nie oznacza, że będzie jej przysługiwało prawo do skarżenia decyzji wydanej na podstawie art. 66 ustawy Prawo budowlane.

Z akt sprawy wynika, że określony w decyzjach organu pierwszej instancji z dnia [...] listopada 2012 r. oraz z dnia [...] stycznia 2013 r. obowiązek wykonania nakazu usunięcia w określonym terminie stwierdzonych nieprawidłowości w stanie technicznym budynku, dotyczy budynku stanowiącego własność Gminy S. Z akt sprawy nie wynika, aby skarżąca była właścicielką zajmowanego lokalu, jak również zarządcą nieruchomości do której lokal ten przynależy. W takiej sytuacji, organ II instancji słusznie uznał, że stroną postępowania, tak głównego jak i nadzwyczajnego, może być wyłącznie właściciel/zarządca lokalu, którym jest Gmina S. Ponownie podkreślić należy, że w świetle art. 61 Prawa budowlanego, to na właścicielu lub zarządcy obiektu spoczywa obowiązek użytkowania obiektu budowlanego w sposób zgodny z jego przeznaczeniem i wymaganiami ochrony środowiska oraz utrzymania w stanie technicznym i estetycznym, nie dopuszczając do nadmiernego pogorszenia jego właściwości użytkowych i sprawności technicznej.

Odnosząc się do podnoszonych przez pełnomocnika skarżącej zarzutów, co do sposobu prowadzenia przez organ I instancji postępowania administracyjnego, Sąd stwierdza, że nie mogły one odnieść zamierzonego skutku z uwagi na brak interesu prawnego wnoszącego odwołanie. Jeżeli skarżąca uznaje, że PINB nie zajął się wszystkimi zgłoszonymi przez nią nieprawidłowościami w budynku oraz zawęża zakres sprawy do przepisu art. 66 ustawy Prawo budowlane, może domagać się podjęcia stosownych czynności wywodząc skargę w trybie działu VIII k.p.a lub skargę na bezczynność PINB.

Nie jest również zasadny zarzut, iż w niniejszej sprawie nie ustalono poprawnie, kto jest właścicielem lub zarządcą nieruchomości, w której zamieszkuje skarżąca. W aktach sprawy znajdują się dokumenty, które wskazują na Gminę S. jako właściciela spornego budynku (k. 4, 6, 7, 10, 19 akt administracyjnych). W aktach sprawy znajduje się również informacja z rejestru gruntów, która również potwierdza właścicielskie uprawnienia Gminy S. (k. 26 akt administracyjnych). Nie jest więc zrozumiałe, w jakim celu pełnomocnik skarżącej podważa uprawnienia właścicielskie Gminy w tym zakresie.

Reasumując Sąd uznał, że zarzuty skargi M. B. okazały się nietrafne, gdyż organ odwoławczy prawidłowo przyjął, że skarżącej nie przysługuje przymiot strony w przedmiotowym postępowaniu administracyjnym, co w konsekwencji zdeterminowało załatwienie sprawy przez organ drugiej instancji, w sposób określony w art. 138 § 1 pkt 3 k.p.a., tj. poprzez umorzenie postępowania administracyjnego odwoławczego. W tych okolicznościach podnoszone w skardze zarzuty naruszenia przepisów prawa materialnego i procesowego nie mogły zostać uwzględnione. Organ odwoławczy nie mógł przeprowadzić merytorycznej oceny decyzji PINB z dnia [...] stycznia 2013 r. Nr [...], jak również poprzedzającej ją decyzji własnej tego organu z dnia [...] listopada 2012 r. Nr [...]. W konsekwencji ograniczony był również zakres niniejszego postępowania sądowoadministracyjnego.

Mając na uwadze powyższe, Sąd działając na podstawie art. 151 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, skargę oddalił.

O zwrocie kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu orzeczono w oparciu o przepis art. 250 powyższej ustawy w zw. z §18 ust. 1 pkt 1 c) oraz §19 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz.U. Nr 163 poz. 1348 ze zm.).