II SA/Gd 21/13

Uzasadnienie

Powiatowy Inspektor Nadzoru Budowlanego dla miasta na prawach powiatu po przeprowadzonej wizji lokalnej stwierdził, że w marcu 2007 r. A. K. dokonała częściowej rozbiórki muru oporowego zlokalizowanego na granicy pomiędzy działkami o nr [...] i [...] a działką nr [...], a następnie wykonała nowy mur oporowy w odległości ok. 1,60 m od poprzedniego, wkraczając na teren działki nr [...]. Ponadto A. K. dokonała rozbiórki ściany oporowej zlokalizowanej w południowej części działki nr [...] od strony działki nr [...] i przesunęła ją w kierunku działki nr [...] o 2,7 m. Nowo wykonany mur oporowy w nowej lokalizacji ma zmienną wysokość (2,80 m i 3,60 m) i został wykonany na odcinku ok. 13,30 m. Wg oświadczenia A. K. nie uzyskała ona stosownych pozwoleń we właściwym organie architektoniczno-budowlanym na wykonanie przedmiotowego muru oporowego.

Wobec powyższego organ I instancji, powołując się na art. 48 ustawy z dnia 7 lipca 1994 roku - Prawo budowlane (tekst jednolity Dz.U. z 2010 r. Nr 243, poz. 1623 ze zm.) - dalej w skrócie jako "ustawa - Prawo budowlane", postanowieniem z dnia 27 czerwca 2007 r. wstrzymał roboty budowlane i nałożył na inwestora A. K. obowiązek przedstawienia w terminie do dnia 27 sierpnia 2007 r. wskazanych w postanowieniu dokumentów.

Następnie organ I instancji po zbadaniu złożonej dokumentacji postanowieniem z dnia 3 marca 2008 r. ustalił wysokość opłaty legalizacyjnej na podstawie art. 49 ust. 1 i 2 oraz art. 59 f ust. 1 ustawy - Prawo budowlane na kwotę 125.000 zł.

Pismem z dnia 16 marca 2008 r. A. K. złożyła zażalenie na postanowienie organu I instancji, kwestionując ustaloną wysokość opłaty legalizacyjnej. W treści pisma skarżąca wskazała na błędną kwalifikację przedmiotowego muru oporowego oraz na brak obowiązku uzyskania pozwolenia na jego budowę.

Wojewódzki Inspektor Nadzoru Budowlanego, postanowieniem z dnia 12 maja 2008 r. utrzymał w mocy ww. postanowienie Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku, prawomocnym wyrokiem z dnia 11 marca 2009 r., sygn. akt II SA/Gd 467/08, oddalił skargę A. K. na ww. postanowienie Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego z dnia 12 maja 2008 r.

W uzasadnieniu ww. wyroku Sąd zważył, że przedmiotem legalizacji w niniejszej sprawie jest mur oporowy. Mur oporowy został zaliczony przez ustawodawcę, jako konstrukcja oporowa do budowli w rozumieniu art. 3 pkt 1 lit. b ustawy – Prawo budowlane. Skoro, zatem mur oporowy zaliczony został do budowli w rozumieniu Prawa budowlanego, to tym samym nie może być uznany za obiekt małej architektury. Muru oporowego, jako konstrukcji oporowej nie można także uznać za ogrodzenie. Podstawową funkcją muru oporowego jest zabezpieczenie skarpy przed osuwaniem się. Zdaniem Sądu słusznie zauważył organ II instancji, że to, iż przy okazji mur taki może pełnić funkcję ogrodzenia nie definiuje, wbrew twierdzeniu skarżącej, obiektu takiego jako ogrodzenia korzystającego z braku wymogu uzyskania pozwolenia na budowę w myśl art. 29 ust. pkt 23 ustawy – Prawo budowlane, gdyż funkcja ogrodzeniowa jest funkcją dodatkową pełnioną niejako przy okazji zabezpieczania skarpy przed osuwaniem.

Sąd wyjaśnił, że mur oporowy należy do konstrukcji oporowych zaliczanych do budowli w myśl art. 3 pkt 1 lit. b Prawa budowlanego, które to budowle nie korzystają ze zwolnienia z uzyskania pozwolenia na budowę przewidzianego w art. 29 tego prawa

Sąd uznał także za zgodną z prawem dokonaną przez organy ocenę prawidłowości ustalenia wysokości opłaty legalizacyjnej. Stwierdził, że trafnie organy zakwalifikowały mur oporowy do kategorii VIII (inne budowle) określonej w załączniku do Prawa budowlanego. W ocenie Sądu analiza treści załącznika nie pozwala na zakwalifikowanie muru oporowego do którejkolwiek z pozostałych kategorii, w szczególności do kategorii III, ponieważ kategoria ta obejmuje inne niewielkie budynki, jak domy letniskowe, budynki gospodarcze, garaże do dwóch stanowisk łącznie. Ustawodawca zakwalifikował mur oporowy do budowli, a nie do budynków. Mur oporowy nie odpowiada zaś definicji budynku zamieszczonej w art. 3 pkt 2 Prawa budowlanego.

Decyzją z dnia 26 października 2009 r., wydaną na podstawie art. 48 ust. 1 w zw. z art. 49 ust. 3 ustawy – Prawo budowlane, Powiatowy Inspektor Nadzoru Budowlanego dla miasta na prawach powiatu nakazał A. K. rozbiórkę samowolnie wybudowanego muru oporowego na działce nr [...] (przy ul. P. w G.) przy granicy z działką nr [...] i [...], o długości około 40 m i wysokości 8,8 m, a w południowo-wschodnim narożu działki nr [...] o wysokości 1,30 m i 1,90 m oraz samowolnie wybudowanego muru oporowego na działce nr [...] przy granicy z działką nr [...] o długości około 13,30 m i zmiennej wysokości 2,80 i 3,60 m u zbiegu ul. S. i ul. W. w G. w związku z nieuiszczeniem opłaty legalizacyjnej.

Decyzję swą organ pierwszej instancji uzasadnił wskazaniem, że A. K. nie dokonała wpłaty opłaty legalizacyjnej w wysokości 125.000 zł oraz treścią art. 49 ust. 3 i art. 48 ust. 1 ustawy – Prawo budowlane.

W odwołaniu od powyższej decyzji A. K. podniosła, że wykonanie zaskarżonej decyzji może spowodować stan zagrażający życiu lub zdrowiu ludzkiemu oraz wywołać poważne szkody, a w inny sposób aniżeli zaniechanie rozbiórki muru nie da się usunąć stanu zagrożenia. Zdaniem skarżącej rozbiórka muru oporowego spowoduje katastrofę budowlaną w postaci osunięcia skarpy, którą podtrzymuje. Mur wybudowany został w celu zapobieżenia osunięcia skarpy gruntu. W ocenie skarżącej organ odwoławczy jest uprawniony do uchylenia zaskarżonej decyzji w trybie art. 161 § 1 k.p.a. W uzupełnieniu odwołania skarżąca nadesłała w dniu 18 grudnia 2009 r. opinię techniczną w zakresie skutków rozbiórki i przesunięcia istniejącego muru oporowego.

Decyzją z dnia 15 listopada 2012 r., wydaną na podstawie art. 138 § 1 pkt 1 k.p.a. i art. 48 ust. 1 w zw. z art. 49 ust. 3 ustawy – Prawo budowlane, Wojewódzki Inspektor Nadzoru Budowlanego utrzymał w mocy zaskarżoną decyzję.

W uzasadnieniu wskazał, że z uwagi na fakt, iż zobowiązana nie uiściła opłaty legalizacyjnej, zaskarżona decyzja była prawnie uzasadniona. Odnosząc się do argumentów odwołania organ odwoławczy wskazał, że możliwość wywołania katastrofy budowlanej w wyniku zastosowania się przez zobowiązaną do nakazu rozbiórki przedmiotowego muru oporowego nie może skutkować uchyleniem tego nakazu. Inwestor – sprawca samowoli budowlanej powinien wykonać ciążący na nim obowiązek rozbiórki obiektu budowlanego taki sposób i z zastosowaniem takich środków zabezpieczających, aby nie doprowadzić do powstania stanu zagrażającemu życiu lub zdrowiu ludzi albo bezpieczeństwu mienia.

Zdaniem organu odwoławczego przedmiotowy mur oporowy powstał po dokonaniu częściowej rozbiórki uprzednio istniejących muru oporowego zlokalizowanego na granicy pomiędzy działkami o nr [...] i [...] a działką nr [...] oraz ściany oporowej zlokalizowanej w południowej części działki od strony działki nr [...]. W takim przypadku inwestor może usunąć stan zagrożenia i jednocześnie zastosować się do wydanego nakazu rozbiórki, dokonując rozbiórki przedmiotowego muru i równocześnie przywracając na podstawie stosownych decyzji organu administracji architektoniczno-budowlanej stan zabezpieczeń skarpy istniejący przed datą powstania tego muru bądź poprzez wykonanie zgodnie z przepisami prawa budowlanego nowego muru oporowego zabezpieczającego skarpę przed osuwaniem. W ocenie organu odwoławczego nie ma przeszkód aby podczas ewentualnej budowy nowego muru oporowego w oparciu o uzyskane stosowne pozwolenie zostały wykorzystane materiały pozostałe po rozbiórce samowolnie zrealizowanego muru oporowego.

Organ odwoławczy wskazał, że organ pierwszej instancji, nakładając nakaz rozbiórki zastrzegł, że roboty budowlane należy wykonać pod nadzorem osoby uprawnionej posiadającej aktualne zaświadczenie o przynależności do izby inżynierów budownictwa. Tego rodzaju zastrzeżenie zapobiegnie zagrożeniu życia i zdrowia ludzi albo bezpieczeństwu mienia podczas wykonywania prac rozbiórkowych.

Organ odwoławczy wyjaśnił, że znaczna, zdaniem skarżącej, poprawa warunków dojazdu do budynku, parkowania oraz manewrowania jako efekt powstania przedmiotowego muru oporowego nie może uzasadniać odstąpienia od nałożenia obowiązku rozbiórki obiektu budowlanego jako konsekwencji nieuiszczenia opłaty legalizacyjnej. Również wskazane przez stronę konieczność zabezpieczenia gruntu przed osuwaniem oraz brak stwierdzenia, że przedmiotowy mur stanowi zagrożenie, nie mogą uzasadniać odstąpienia od nałożenia takiego obowiązku.

W skardze na powyższą decyzję A. K. zarzuciła jej naruszenie art. 48 ust. 1 ustawy – Prawo budowlane poprzez niewłaściwe przyjęcie przez organ, że w niniejszej sprawie wystąpiły przesłanki do wydania decyzji o rozbiórce posadowionego muru, jak również uprzedniego nałożenia opłaty legalizacyjnej w związku z rzekomym wybudowaniem nowej budowli, co w niniejszej sprawie nie nastąpiło, naruszenie art. 81 ust. 1 ustawy – Prawo budowlane poprzez wydanie decyzji, której wykonanie może spowodować katastrofę budowlaną i stanowi realne i znaczne zagrożenie życia i zdrowia ludzkiego, jak i mienia, niewłaściwa interpretację przepisów prawa materialnego, na mocy których organy obu instancji wydały zaskarżona decyzję, jak również uprzednią decyzję o nałożeniu opłaty legalizacyjnej, naruszenie art. 107 k.p.a. poprzez nie zawarcie w zaskarżonej decyzji precyzyjnego i wyczerpującego uzasadnienia faktycznego i prawnego, co uniemożliwiło pełną i spójną wykładnię otrzymanych wyjaśnień, naruszenie art. 6, art. 7, art. 8 i art. 11 k.p.a., błąd w ustaleniach faktycznych poprzez uznanie, że skarżąca wybudowała przedmiotowy mur oporowy, podczas gdy dokonała jedynie jego wyremontowania i zabezpieczenia albowiem stwarzał on zagrożenie zdrowia i życia ludzkiego oraz mienia.

Wskazując na powyższe zarzuty skarżąca wniosła o uchylenie decyzji organów obu instancji.

W uzasadnieniu skargi podniosła, że dokonała jedynie wyremontowania i zabezpieczenia muru oporowego, albowiem stwarzał on zagrożenia zdrowia i życia ludzkiego oraz mienia, z racji jego wad powodujących realne zagrożenie osunięcia się skarpy, którą umacniał. Podniosła, że przedstawione przez nią dowody wskazują na duże prawdopodobieństwo spowodowania katastrofy budowlanej w wyniku wykonania rozbiórki muru oporowego. Rozważania organu odwoławczego o możliwości przeprowadzenia rozbiórki w sposób pozwalający na unikniecie katastrofy budowlanej, są według skarżącej tylko teoretyczne i nie gwarantują, że do katastrofy nie dojdzie. Organy obu instancji nie uwzględniły w należyty sposób przedłożonych przez skarżąca opinii i ekspertyz.

W odpowiedzi na skargę Wojewódzki Inspektor Nadzoru Budowlanego wniósł o jej oddalenie podtrzymując dotychczasową argumentację oraz stanowisko zawarte w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji.

W odpowiedzi na skargę uczestnik postępowania R. D. wniósł o jej oddalenie.

Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Skarga podlegała oddaleniu, albowiem zaskarżona decyzja została wydana zgodnie z przepisami prawa materialnego oraz po prawidłowym przeprowadzeniu postępowania wyjaśniającego w sprawie.

Zgodnie z art. 49 ust. 3 zd. 2 ustawy z dnia 7 lipca 1994 roku - Prawo budowlane (tekst jednolity Dz.U. z 2010 r. Nr 243, poz. 1623 ze zm.) - dalej w skrócie jako "ustawa - Prawo budowlane" właściwy organ wydaje decyzję, o której mowa

w art. 48 ust. 1 (decyzja nakazująca rozbiórkę obiektu budowlanego lub jego części), w przypadku nieuiszczenia w terminie opłaty legalizacyjnej.

W postępowaniu w sprawie wydania decyzji w oparciu o ww. art. 49 ust. 3 ustawy – Prawo budowlane organ nie bada zasadności nałożonej opłaty legalizacyjnej, osób zobowiązanych do jej uiszczenia (por. wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 11 stycznia 2011 r., sygn. akt II OSK 2077/09, Baza Orzeczeń Lex nr 953027). Również Sąd w niniejszej sprawie nie był uprawniony do badania zasadności nałożonej na skarżącą opłaty legalizacyjnej. Jak już wyżej wskazano, wyrokiem tutejszego Sądu oddalona została skarga A. K. na postanowienie Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego utrzymujące w mocy postanowienie nakładające na skarżącą opłatę legalizacyjną. W wyroku tym Sąd dokonał oceny prawnej sprawy, którą to oceną, w myśl art. 153 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 roku - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (tekst jednolity Dz.U. z 2012 roku, poz. 270 ze zm.), Sąd w obecnym składzie jest związany. Poza oceną prawną dotyczącą prawidłowości nałożenia i wysokości opłaty legalizacyjnej, do której uiszczenia została skarżąca zobowiązana, Sąd w powyższym wyroku jednoznacznie wykazał, że przedmiotem legalizacji w niniejszej sprawie jest mur oporowy, którego wybudowanie wymagało uzyskania pozwolenia na budowę. Brak zatem było podstaw do uwzględnienia zarzutów skarżącej, która kwestionowała ustalenie, że wybudowała przedmiotowy mur bez wymaganego pozwolenia na budowę, twierdząc przy tym że jedynie dokonała jego remontu, na co pozwolenie na budowę nie jest wymagane. Ustalenia w tym zakresie zostały już oceniona w ww. wyroku tutejszego Sądu i nie mogą być obecnie podważane zarówno w postępowaniu przed organami administracji publicznej, jak i w niniejszym postępowaniu sądowoadministracyjnym. Wbrew twierdzeniom skarżącej w zaskarżonej decyzji nie został naruszony art. 48 ustawy – Prawo budowlane, bowiem został on prawidłowo zastosowany z uwagi na ziszczenie się przesłanki określonej w art. 49 ust. 3 tej ustawy.

Uiszczenie opłaty legalizacyjnej jest obligatoryjnym elementem procesu legalizacji samowoli budowlanej, ale nie oznacza to, że samowolny inwestor musi opłatę uiścić. Jeżeli tego nie uczyni, organ nie ma środków, aby go do tego przymusić. Konsekwencją nieuiszczenia opłaty będzie likwidacja samowoli przez nakazanie rozbiórki

(por. wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie z dnia 1 lutego 2012 r., sygn. akt II SA/Kr 1432/11, Baza Orzeczeń Lex nr 1109007). Przepisy art. 48 i art. 49 ustawy – Prawo budowlane nie dają organowi nadzoru budowlanego możliwości odstąpienia od nakazu rozbiórki obiektu budowlanego, który została wybudowany bez wymaganego pozwolenia na budowę, jeśli wszczęte postępowanie legalizacyjne nie przyniesie oczekiwanych rezultatów, tj. inwestor nie spełni określonych wymogów wskazanych w tej ustawie (por. wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Opolu z dnia 28 grudnia 2011 r., sygn. akt II SA/Op 504/11, Baza Orzeczeń Lex nr 1116439).

Wybudowanie obiektu budowlanego w warunkach samowoli budowlanej skutkuje wszczęciem postępowania legalizacyjnego określonego w art. 48 i art. 49 ustawy – Prawo budowlane. Inwestor samowolnie realizujący inwestycję winien liczyć

się ze wszelkimi konsekwencjami prawnymi wynikającymi z powyższej procedury, w tym w szczególności z obowiązkiem uiszczenia opłaty legalizacyjnej, jak również z obowiązkiem rozebrania wybudowanego niezgodnie z prawem obiektu budowlanego. Postępowanie legalizacyjne zmierza do przywrócenia stanu zgodnego z prawem, a zatem do stanu, w którym obiekt budowlany, uznany za spełniający wymogi prawa, będzie mógł istnieć (z jednoczesnym zobowiązaniem inwestora do uiszczenia opłaty legalizacyjnej), albo będzie podlegał rozbiórce, jeżeli inwestor nie spełni wymogów przewidzianych prawem. W takim przypadku inwestora, zobowiązanego do rozbiórki obiektu budowlanego, obciąża ryzyko poniesienia kosztów wykonania orzeczonego nakazu. W razie wystąpienia prawdopodobieństwa powstania szkody w wyniku wykonania nakazu rozbiórki, rzeczą inwestor będzie podjęcie odpowiednich działań w toku procesu rozbiórkowego, które to zagrożenie wyeliminują. Podkreślić należy, że podnoszone przez skarżącą prawdopodobieństwo ewentualnego osunięcia skarpy, u której podstawy wybudowany został przedmiotowy mur oporowy, nie będzie stanowić następstwa wykonania decyzji nakazującej jego rozbiórkę, lecz będzie następstwem nieprawidłowego wykonania nakazu przez inwestora. W szczególności, aby uchronić się od powstania tego typu zagrożeń inwestor winien zastosować się do zastrzeżenia zawartego w decyzji organu pierwszej instancji, to jest do wykonania robót budowlanych obejmujących rozbiórkę pod nadzorem osoby uprawnionej, posiadającej aktualne zaświadczenie o przynależności do izby inżynierów budownictwa. Wynika to również z art. 18 ustawy – Prawo budowlane, zgodnie z którym do obowiązków inwestora należy zorganizowanie procesu budowy, z uwzględnieniem zawartych w przepisach zasad bezpieczeństwa i ochrony zdrowia, a w szczególności zapewnienie objęcia kierownictwa budowy przez kierownika budowy, opracowanie planu bezpieczeństwa i ochrony zdrowia, a w przypadkach uzasadnionych wysokim stopniem skomplikowania robót budowlanych lub warunkami gruntowymi, nadzoru nad wykonywaniem robót budowlanych – przez osoby o odpowiednich kwalifikacjach zawodowych. Niewątpliwie rozbiórka, także przymusowa, stanowi wykonywanie robót budowlanych, a w sytuacji, w której inwestor przewiduje możliwość osunięcia mas ziemi, w trakcie wykonywania rozbiórki, uzasadnione jest objęcie prac nadzorem osoby o odpowiednich kwalifikacjach zawodowych. Wykonanie nakazanej rozbiórki muru oporowego z udziałem osoby posiadającej odpowiednie uprawnienia pozwoli na zastosowanie odpowiednich rozwiązań technologicznych w celu uniknięcia powstania zagrożeń, na które wskazywała skarżąca. Wbrew jednak twierdzeniom zawartym w skardze, prawdopodobieństwo wystąpienia takich zagrożeń, nie uzasadnia odstąpienia przez organ nadzoru budowlanego od zastosowania bezwzględnie obowiązujących przepisów prawa.

Przedstawione przez organ odwoławczy w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji rozwiązania technologiczne, możliwe do zastosowania w toku prac rozbiórkowych, zostały wskazane jedynie przykładowo. Nie można wykluczyć, że ich zastosowanie przez inwestora wyeliminuje powstałe zagrożenia. Nie można także wykluczyć, że istnieją inne rozwiązania, które jeśli zostaną zastosowane pozwolą na uniknięcie wskazywanych przez inwestora zagrożeń. Ocena zasadności zastosowania określonych rozwiązań należy jednak do inwestora, a także do osoby uprawnionej, która obejmie nadzór nad wykonywanymi robotami budowlanymi. Organ wydający decyzję o nakazie rozbiórki nie jest uprawniony do wiążącego dla inwestora określenie sposobu wykonania robót rozbiórkowych.

W tym miejscu należy wskazać, że Sądowi, orzekającemu w obecnym składzie, znany jest pogląd zawarty w wyroku tutejszego Sądu z dnia 17 listopada 2004 r., sygn. akt II SA/Gd 1666/01 (Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych, http://orzeczenia.nsa.gov.pl), zgodnie z którym "w przypadku dokonania przez inwestora samowolnej rozbudowy istniejącego obiektu budowlanego o ściśle określoną część, która połączona została z tym obiektem konstrukcyjnie w taki sposób, że jej rozbiórka naruszałaby bezpieczeństwo dotychczasowego obiektu budowlanego, wydanie nakazu rozbiórki należy poprzedzić sporządzeniem projektu tej rozbiórki, na podstawie art. 33 ust. 4 pkt 6 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane /Dz.U. 2003 nr 207 poz. 2016 ze zm./; projekt ten podlegałby zatwierdzeniu w decyzji właściwego organu nadzoru budowlanego". Jednak pogląd ten nie został podzielony przez Naczelny Sąd Administracyjny rozpoznający skargę kasacyjną od ww. wyroku. Naczelny Sąd Administracyjny wyraził pogląd, że obowiązek sporządzenia projektu rozbiórki dotyczy sytuacji, gdy z wnioskiem o pozwolenie na rozbiórkę występuje inwestor, a nie sytuacji nakazu rozbiórki na podstawie art. 48 Prawa budowlanego (wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 18 stycznia 2006 r., sygn. akt II OSK 415/05, Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych, http://orzeczenia.nsa.gov.pl).

Organy nadzoru budowlanego orzekające w niniejszej sprawie nie naruszyły art. 81 ust. 1 ustawy – Prawo budowlane. Przeciwnie zawarcie w decyzji organu pierwszej instancji zastrzeżenia o przybraniu do prac rozbiórkowych osoby o odpowiednich uprawnieniach realizuje obowiązki nałożone na organ nadzoru budowanego ww. przepisem. Dodać w tym miejscu należy, że zgodnie

z art. 81 ust. 4 ustawy – Prawo budowlane organy administracji architektoniczno-budowlanej i nadzoru budowlanego przy wykonywaniu obowiązków określonych przepisami prawa budowlanego mogą dokonywać czynności kontrolnych. Protokolarne ustalenia dokonane w toku tych czynności stanowią podstawę do wydania decyzji oraz podejmowania innych środków przewidzianych w przepisach prawa budowlanego. W razie zatem powzięcia przez właściwe organy uzasadnionego podejrzenia o wykonywaniu nakazanej inwestorowi rozbiórki przedmiotowego muru oporowego niezgodnie z przepisami prawa budowlanego będą mogły zostać podjęte czynności kontrolne w miejscu prowadzenia robót rozbiórkowych.

W toku przedmiotowego postępowania administracyjnego organy nie dopuściły się również naruszenia przepisów postępowania. Uzasadnienie zaskarżonej decyzji w sposób dokładny i wyczerpujący przedstawia stan faktyczny i prawny sprawy. W szczególności wskazać należy, że organ odwoławczy ustosunkował się do opinii technicznej i ekspertyzy geotechnicznej przedłożonych przez skarżącą. Zlecił w tym zakresie dodatkowe postępowanie wyjaśniające w trybie art. 136 k.p.a., które wykazało, że brak widocznych śladów spływu wody po skarpie utrzymywanej przez przedmiotowy mur oporowy lub innych zmian w ukształtowaniu skarpy. Widoczna część przedmiotowego muru oporowego nie posiada śladów zniszczenia lub odkształcenia. Ściana betonowa prostopadła do istniejącego muru oporowego, przy której – według opinii technicznej przedstawionej przez skarżącą – przesiąka na skarpę woda z placu parkingowego urządzonego powyżej skarpy, nie stanowi elementy związanego z samowolnie wybudowanym murem oporowym, będącym przedmiotem niniejszego postępowania. Ściana ta nie podlega rozbiórce objętej zaskarżoną decyzją, a prace rozbiórkowe winny być przeprowadzone w obrębie muru oporowego, który - jak wynika zarówno z opinii technicznej, jak i uzupełniającego postępowania przeprowadzonego przez organ pierwszej instancji – nie posiada widocznych śladów działania wód spływających ze skarpy, którą utrzymuje. Uzasadnienie zaskarżonej decyzji w sposób jasny i wyczerpujący, zgodnie z zasadami wynikającymi z przepisów art. 6, art. 7,

art. 8 i art. 11 k.p.a., a także zgodnie z wymogami art. 107 k.p.a., których naruszenie zarzucała skarżąca w skardze.

Brak było podstaw, aby organ odwoławczy, uwzględniał w swoim postępowaniu art. 161 § 1 k.p.a. Przepis ten dopuszcza uchylenie lub zmianę przez ministra każdej decyzji ostatecznej w wyjątkowych przypadkach, tj. gdy w inny sposób nie można usnąć stanu zagrażającego życiu lub zdrowiu ludzkiemu albo zapobiec poważnym szkodom dla gospodarki narodowej lub dla ważnych interesów Państwa. Przepis ten wbrew intencjom skarżącej nie znajduje zastosowania w postępowaniu odwoławczym – stosować go może tylko minister w stosunku do decyzji ostatecznych. Istotą postępowania odwoławczego jest natomiast ponowne rozpatrzenie sprawy przez organ odwoławczy, co miało miejsce w przedmiotowej sprawie. Zastosowanie ww. przepisu przez organ odwoławczy w niniejszej sprawie stanowiłoby rażące naruszenie zasady dwuinstancyjności postępowania administracyjnego (art. 15 k.p.a.) oraz przepisów określających rodzaje decyzji wydawanych przez organ odwoławczy (art. 138 k.p.a.).

Biorąc powyższe pod uwagę Sąd, na podstawie art. 151 ustawy - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, skargę jako bezzasadną oddalił.