III SA/Wr 320/13
Wyrok
Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu
2013-10-10Nietezowane
Artykuły przypisane do orzeczenia
Do tego artykulu posiadamy jeszcze 13 orzeczeń.
Kup dostęp i zobacz, do jakich przepisów odnosi się orzeczenie. Znajdź inne potrzebne orzeczenia.
Skład sądu
Maciej Guziński /przewodniczący sprawozdawca/Sentencja
Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Marcin Miemiec, Sędziowie Sędzia WSA Maciej Guziński (sprawozdawca), Sędzia WSA Magdalena Jankowska-Szostak, , Protokolant Monika Tarasiewicz, po rozpoznaniu w Wydziale III na rozprawie w dniu 27 września 2013 r. sprawy ze skargi Z. M. na postanowienie Dyrektora Izby Skarbowej we W. z dnia [...] r. nr [...] w przedmiocie odmowy uznania zarzutu przedawnienia oddala skargę.
Uzasadnienie
Dyrektor Oddziału Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w W. - będąc w niniejszej sprawie jednocześnie wierzycielem i organem egzekucyjnym - prowadzi postępowanie egzekucyjne z majątku skarżącego na podstawie tytułów wykonawczych o numerach od [...] do [...] i od [...] do [...] ,obejmujących zaległości w składkach na FUS, FUZ i FPiFGŚP za okresy od [...] r. do [...] r., od [...] r. do [...] r., od [...] r. do [...] r. Zaległości te wynikają z decyzji z dnia [...] grudnia 2007 r. o odpowiedzialności skarżącego, jako członka zarządu, za zobowiązania z tytułu składek "A" sp. z o.o.
W dniu [...].10.2012 r. wystawione zostało upomnienie przedegzekucyjne, doręczone skarżącemu w dniu [...].11.2012 r.
W toku postępowania egzekucyjnego, dnia [...].01.2013 r., zawiadomieniem z dnia [...].12.2012 r. i [...].12.2012 r. dokonano zajęcia prawa majątkowego stanowiącego - wynagrodzenie zobowiązanego. Tego samego dnia zobowiązanemu doręczono odpisy wymienionych tytułów wykonawczych oraz zawiadomienia o zajęciu praw majątkowych.
Skarżący, reprezentowany przez pełnomocnika, złożył zarzuty w sprawie prowadzonej egzekucji, podnosząc przedawnienie dochodzonego obowiązku, z uwagi na upływ terminu z art. 24 ust. 5d ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. 2009 r. Nr 205, poz. 1585, ze zm.). Skoro decyzja o odpowiedzialności została wydana [...].12.2007 r., to zobowiązanie nią objęte przedawniło się [...].12.2012 r. Natomiast w sprawie, wszczęcie postępowania egzekucyjnego nastąpiło wraz z doręczeniem tytułów wykonawczych w dniu [...] stycznia 2013 r.
Postanowieniem (nr [...]), z dnia [...] stycznia 2013, Dyrektor Oddziału Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w W., wstrzymał prowadzone postępowanie egzekucyjne. Następnie postanowieniem z dnia [...] stycznia 2013 r. (nr [...]), organ I instancji odmówił uznania zarzutu przedawnienia dochodzonych obowiązków objętych wskazanymi tytułami wykonawczymi.
W uzasadnieniu wskazano, że zgodnie z art. 24 ust. 5b ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, bieg terminu przedawnienia został zawieszony od dnia podjęcia pierwszej czynności zmierzającej do wyegzekwowania należności z tytułu składek, o której dłużnik został zawiadomiony, a czynnością tą było doręczenie skarżącemu w dniu [...].11.2012 r. upomnienia przedegzekucyjnego.
W zażaleniu skarżący wniósł o uchylenie zaskarżonego postanowienia, ponawiając argumentację przedstawioną w treści zarzutów.
Zaskarżonym postanowieniem z dnia [...] lutego 2013 r. ([...]) Dyrektor Izby Skarbowej we W. utrzymał w mocy postanowienie Dyrektora Oddziału Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w W. z dnia [...].01.2013 r. (nr [...]) o oddaleniu, jako nieuzasadnionego zarzutu przedawnienia obowiązków objętych wskazanymi tytułami wykonawczymi.
W uzasadnieniu wskazano, że wypowiedź Dyrektora Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w W. (wydana na podstawie art. 34 § 4 ustawy z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz. U. 2012 r. poz.1015 ze zm., dalej też: u.p.e.a.), w sytuacji, gdy ten organ skupia w sobie jednocześnie kompetencje wierzyciela i organu egzekucyjnego, jest wiążąca dla Dyrektora Izby Skarbowej we W. w zakresie zarzutów, o których mowa w art. 33 pkt 1-5 u.p.e.a. W tym stanie, do kompetencji Dyrektora Izby Skarbowej we W. - jako organu nadzoru w stosunku do postępowania egzekucyjnego - nie należy merytoryczne weryfikowanie przedawnienia dochodzonych zaległości, bowiem w zakresie zarzutu przedawnienia obowiązku (art. 33 pkt 1 u.p.e.a.) jest związany stanowiskiem Dyrektora Oddziału Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w W.
W skardze, reprezentowany przez pełnomocnika, skarżący ponowił w całości argumentację przedstawioną w treści zarzutów zgłoszonych w sprawie egzekucji administracyjnej, jak i w treści zażalenia, co do przedawnienia dochodzonych należności. Ponadto podniesiono naruszenie:
art. 7 k.p.a. w związku z art. 29, 33 pkt 1 i art. 34 u.p.e.a., poprzez błędną wykładnię i niewłaściwe zastosowanie, poprzez uznanie, że do kompetencji Dyrektora Izby Skarbowej nie należy weryfikacja stanowiska wierzyciela w postępowaniu w sprawie zarzutów,
art. 34 u.p.e.a., poprzez błędną wykładnię i niewłaściwe zastosowanie, poprzez uznanie, że Dyrektor Izby Skarbowej nie jest zobowiązany do uzyskania stanowiska wierzyciela w postępowaniu w sprawie zarzutów,
art. 59 § 1 pkt 2 u.p.e.a., poprzez jego niezastosowanie, w sytuacji gdy dochodzone zaległości uległy przedawnieniu,
art. 24 ust. 5d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, poprzez przyjęcie, że Dyrektor Oddziału Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w W. udowodnił, że dochodzone zaległości nie uległy przedawnieniu.
Wniesiono, w związku z powyższym, o uchylenie zaskarżonego postanowienia oraz poprzedzającego postanowienia z dnia [...].01.2013 r. i umorzenie prowadzonego postępowania egzekucyjnego lub o uchylenie zaskarżonego postanowienia oraz poprzedzającego postanowienia z dnia [...].01.2013 r. i przekazanie sprawy do ponownego rozpatrzenia, w celu umorzenia postępowania egzekucyjnego. O zasądzenie kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.
W odpowiedzi na skargę Dyrektor Izby Skarbowej wniósł o jej oddalenie, podtrzymując dotychczasowe stanowisko.
Podkreślono w uzasadnieniu, że w postępowaniu w sprawie zarzutów organ egzekucyjny zobligowany jest do stosowania procedury określonej w art. 34 u.p.e.a. Zgodnie zaś z art. 34 § 4 u.p.e.a. organ egzekucyjny, po otrzymaniu ostatecznego postanowienia w sprawie stanowiska wierzyciela lub postanowienia o niedopuszczalności zgłoszonego zarzutu, wydaje postanowienie w sprawie zgłoszonych zarzutów, a jeżeli zarzuty są uzasadnione - o umorzeniu postępowania egzekucyjnego albo o zastosowaniu mniej uciążliwego środka egzekucyjnego, z tym jednak wyjątkiem, że w sytuacji, gdy wierzycielem i organem egzekucyjnym jest jednocześnie dyrektor ZUS (co miało miejsce w rozpatrywanej sprawie), wówczas odrębne stanowisko w sprawie zarzutów należy uznać za bezprzedmiotowe.
Nieuprawnione jest zatem twierdzenie skarżącego, jakoby Dyrektor Izby Skarbowej we W. winien w rozpatrywanym postępowaniu w sprawie zarzutów uzyskać odrębne stanowisko wierzyciela, którym jest Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w W.
Mając to na względzie wskazano w uzasadnieniu, że pomimo braku odrębnego postanowienia wierzyciela (wydanego na podstawie art. 34 § 1 u.p.e.a.), wypowiedź Dyrektora ZUS Oddział w W. (wydana na podstawie art. 34 § 4 u.p.e.a.), w sytuacji, gdy ten skupia w sobie jednocześnie kompetencje wierzyciela i organu egzekucyjnego, jest wiążąca dla Dyrektora Izb Skarbowej we W. w zakresie zarzutów, o których mowa w art. 33 pkt 1-5 u.p.e.a. Organ nadzoru ma możliwości weryfikacji zajętego przez organ egzekucyjny stanowiska jedynie pod kątem procesowym.
W tym stanie prawnym i faktycznym, Dyrektor Izby Skarbowej we Wr. czując sie związany treścią podjętego rozstrzygnięcia organu I instancji co do zarzutu przedawnienia obowiązków, po zbadaniu go pod kątem czysto formalnym, przyjął to stanowisko. Nie uzasadniony jest więc zarzut, co do braku kontroli nad postępowaniem Dyrektora Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w W., w postaci braku merytorycznego badania stanowiska tego organu.
Podniesiono w uzasadnieniu, że w ocenie Dyrektora Izby Skarbowej we W. organ I instancji w sposób wyczerpujący wyjaśnił kwestie związane z wszczęciem postępowania egzekucyjnego, przedawnieniem zobowiązań w zaskarżonym postanowieniu, a jak już wyżej zaznaczono stanowisko to jest dla organu nadzoru wiążące. W uzasadnieniu zaskarżonego postanowienia wskazano, że zgodnie z wyrokami sądów administracyjnych, doręczenie upomnienia jest czynnością zmierzającą do wyegzekwowania należności z tytułu składek w rozumieniu ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, a czynność ta zawiesza bieg terminu przedawnienia dochodzonych składek.
Odnośnie zarzutu niedopuszczalności egzekucji w sprawie, wskazano, że to wierzyciel w tytule wykonawczym oświadcza, że obowiązek nim określony jest wymagalny i to oświadczenie jest wiążące.
Podniesiono, że nieprawidłowe jest również przyjęcie przez skarżącego, że Dyrektor Izby Skarbowej we W. jest organem egzekucyjnym w sprawie. Zgodnie z art. 1a pkt 7 u.p.e.a., organem egzekucyjnym jest organ uprawniony do stosowania w całości lub w części określonych w ustawie środków służących do doprowadzenia do wykonania przez zobowiązanych ich obowiązków o charakterze pieniężnym lub niepieniężnym oraz zabezpieczenia wykonania tych obowiązków. Zgodnie zaś z art. 19 tej ustawy, organem egzekucyjnym jest m.in. Dyrektor Oddziału Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, który może stosować środki egzekucyjne w ograniczonym zakresie i to wyłącznie w egzekucji składek na ubezpieczenie i należności pochodnych od składek oraz innych świadczeń wypłaconych przez ten Oddział. Dyrektor Izby Skarbowej, zgodnie z art. 23 u.p.e.a., jest organem nadzoru nad organami egzekucyjnym i w swojej kompetencji nie ma wszczynania prowadzenia i umarzania postępowania egzekucyjnego, a jedynie szeroko rozumiany nadzór nad prowadzoną egzekucją.
Także podniesiono w uzasadnieniu odpowiedzi, że nie znajduje oparcia w przepisach prawa, twierdzenie strony o obowiązku umorzenia z urzędu przez Dyrektora Izby Skarbowej we W. prowadzonego postępowania egzekucyjnego, na podstawie przepisu art. 59 § 1 pkt 2 u.p.e.a., po sprawdzeniu i uwzględnieniu argumentów strony. Bowiem Dyrektor Izby Skarbowej we W. nie jest organem egzekucyjnym i nie ma w swojej kompetencji umarzania postępowania egzekucyjnego. Może to uczynić w sprawie Dyrektor Oddziału Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w W., gdyby uznał, że zachodzą ku temu przesłanki. Ponadto wskazano, że kwestia ewentualnego umorzenia postępowania egzekucyjnego na podstawie art. 59 u.p.e.a. pozostaje jednak bez związku z rozpatrywaną przez Dyrektora Izby Skarbowej sprawą, gdyż niniejsze postępowanie zainicjowane zostało przez zobowiązanego złożeniem zarzutów w postępowaniu egzekucyjnym, a zatem prowadzone było w trybie przewidzianym w art. 34 u.p.e.a. Umorzenie postępowania egzekucyjnego na podstawie art. 59 u.p.e.a., jest odrębną instytucją postępowania egzekucyjnego.
W zakończeniu podniesiono, nie doszło do naruszenia art. 7 k.p.a. i art. 34 u.p.e.a., gdyż Dyrektor Izby Skarbowej we W. zachował obowiązującą w postępowaniu procedurę. Nie naruszono przepisu art. 59 u.p.e.a., ponieważ nie miał on zastosowania w niniejszej sprawie, ani nie naruszono przepisu art. 24 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, bo wykazano, że dochodzony obowiązek nie uległ przedawnieniu.
Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje.
Według art. 1 § 1 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. – Prawo o ustroju sądów administracyjnych (t.j. Dz. U. Nr 153, poz. 1269 ze zm.), sądy administracyjne sprawują wymiar sprawiedliwości, między innymi poprzez kontrolę działalności administracji publicznej. Kontrola ta sprawowana jest pod względem zgodności z prawem, jeżeli ustawy nie stanowią inaczej (art. 1 § 2 tej ustawy).
Zakres kontroli administracji publicznej obejmuje również orzekanie w sprawach skarg na decyzje administracyjne, postanowienia wydane w postępowaniu administracyjnym na które służy zażalenie albo kończące postępowanie, a także na postanowienia rozstrzygające sprawę co do istoty oraz postanowienia wydane w postępowaniu egzekucyjnym i zabezpieczającym, na które służy zażalenie (art. 3 § 1 w związku z § 2 pkt 1 i 2, 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t.j. Dz. U. z 2012 r., poz. 270 ze zm., zwanej dalej – w skrócie – "p.p.s.a.").
Kryterium legalności umożliwia sądowi administracyjnemu wyeliminowanie z obrotu prawnego zaskarżonego rozstrzygnięcia uchybiającego prawu materialnemu, jeżeli naruszenie to miało wpływ na wynik sprawy (art. 145 § 1 pkt 1 lit. a), jak też rozstrzygnięcia dotkniętego wadą warunkującą wznowienie postępowania administracyjnego (lit. b), a także wydanego bez zachowania reguł postępowania. W tym ostatnim przypadku chodzi jednak wyłącznie o sytuacje, gdy uchybienie przepisom prawa procesowego mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy (lit. c).
Uwzględniając powyższe regulacje należało przyjąć, że skarga jest niezasadna, Sąd nie dopatrzył się bowiem takich naruszeń prawa, które skutkowałyby koniecznością wyeliminowania z obrotu prawnego zaskarżonego postanowienia.
Zgodnie z art. 83c ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych ( Dz. 2009 r. Nr 205, poz. 1585, ze zm.), dla postanowień, od których przysługuje zażalenie, wydanych przez kierownika terenowej jednostki organizacyjnej ZUS działającego jako organ egzekucyjny na podstawie przepisów o postępowaniu egzekucyjnym w administracji, organem właściwym jest dyrektor izby skarbowej. Właściwość rzeczową dyrektora izby skarbowej w przedmiotowej sprawie można także ustalić w oparciu o art. 23 w związku z art. 19 ustawy z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz. U. 2012 r. poz.1015 ze zm., dalej też: u.p.e.a.).
Celem postępowania egzekucyjnego jest doprowadzenie do realizacji przez zobowiązanego jego obowiązków. Stosowanie egzekucji administracyjnej ma miejsce wówczas, gdy nałożono na zobowiązanego określone obowiązki a zobowiązany tych obowiązków nie wykonuje dobrowolnie. Organ egzekucyjny obciąża obowiązek doprowadzenia do wykonania przez zobowiązanego obowiązku określonego w tytule wykonawczym. Niniejsza sprawa dotyczy zarzutów zgłoszonych przez skarżącego w prowadzonym wobec niego postępowaniu egzekucyjnym. Zarzuty w postępowaniu egzekucyjnym stanowią środek zaskarżenia przysługujący jedynie zobowiązanemu, który zgłaszając je może powoływać się na naruszenie istotnych zasad postępowania egzekucyjnego lub niedopuszczalność egzekucji. Mogą zostać one wniesione w terminie 7 dni od doręczenia zobowiązanemu tytułu wykonawczego. Nadto zarzuty mogą być wniesione tylko z przyczyn enumeratywnie wyszczególnionych w art. 33 ustawy z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji. Trzeba również podkreślić, że po upływie siedmiodniowego terminu do zgłoszenia zarzutów nie mogą być one przez zobowiązanego uzupełnione ani nie może on wnieść nowych zarzutów.
W sprawie nie ma żadnych wątpliwości, że podstawą wystawienia przedmiotowych tytułów egzekucyjnych była decyzja z dnia [...] grudnia 2007 r. przenosząca odpowiedzialność za zobowiązania spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z tytułu nieopłaconych składek na skarżącego jako byłego prezesa tej spółki, a podstawy prawne wskazane są w tytułach wykonawczych.
Przechodząc do meritum zarzutów należy wskazać, że w przedmiotowej sprawie strona wniosła zarzut przedawnienia egzekwowanego obowiązku (art. 33 pkt 1 u.p.e.a.).
W postępowaniu w sprawie zarzutów organ egzekucyjny zobligowany jest do stosowania procedury określonej w art. 34 u.p.e.a., z tym jednak wyjątkiem, że w sytuacji, gdy kompetencje wierzyciela i organu egzekucyjnego skupione zostają w jednym podmiocie, to bezprzedmiotowe jest wydawanie przez wierzyciela wszelkich postanowień w zakresie zgłoszonych zarzutów. Pogląd taki znajduje oparcie w uchwale siedmiu sędziów Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 25 czerwca 2007 r. (sygn. I FPS 4/06, LEX 266785).
W rozpatrywanej sprawie organ I instancji był jednocześnie wierzycielem i organem egzekucyjnym, dlatego bezprzedmiotowym było zajęcie odrębnego stanowiska w sprawie zarzutów. Jednocześnie wyjaśnić należy, że pomimo braku odrębnego postanowienia wierzyciela wydanego na podstawie art. 34 § 1 u.p.e.a. wypowiedź tego organu, w sytuacji, gdy ten skupia w sobie jednocześnie kompetencje wierzyciela i organu egzekucyjnego, jest wiążąca dla Dyrektora Izby Skarbowej, ale jedynie w zakresie zarzutów, o których mowa w art. 33 pkt 1-5 u.p.e.a. Przesłanka wiążącej mocy stanowiska wierzyciela nie ogranicza jednak uprawnień organu nadzoru w zakresie weryfikacji zajętego przez organ egzekucyjny stanowiska pod kątem procesowym. Wyłączenie wynikające z treści art. 29 § 1 u.p.e.a. dotyczące braku możliwości badania przez organ egzekucyjny "zasadności i wymagalności obowiązku objętego tytułem wykonawczym", jednoznacznie wskazuje, że badanie może mieć charakter jedynie formalny. Na podstawie art. 29 § 1 u.p.e.a., organ egzekucyjny bada dopuszczalność egzekucji, a więc jest zobowiązany do ustalenia, czy egzekucja oznaczonego obowiązku jest dopuszczalna, czy tytuł wykonawczy jest prawidłowo wystawiony i czy doręczone zostało upomnienie.
W ocenie sądu, trafnie organ odwoławczy przyjął, że zaskarżone postanowienie odpowiada prawu. Zasadą jest – jak już powiedziano - że organ egzekucyjny nie może badać zasadności obowiązku określonego tytułem wykonawczym, a tym samym zasadności decyzji będącej podstawą egzekucji. Ta jedna z podstawowych zasad postępowania egzekucyjnego obowiązuje także wówczas, gdy organ egzekucyjny jest jednocześnie wierzycielem. Jak przyjmuje się w judykaturze i w doktrynie, w sytuacjach, gdy organ egzekucyjny jest jednocześnie wierzycielem (egzekwuje własne decyzje), mógłby zbadać decyzję pod względem merytorycznym, ale już nie jako organ egzekucyjny, lecz jako organ wydający decyzję (por. Z. Leoński (w:) R. Hauser, Z. Leoński, Postępowanie egzekucyjne w administracji, Komentarz, C.H.Beck, Warszawa 2003, s. 94). Należy zauważyć, że w utrzymanym w mocy rozstrzygnięciu organu I instancji obszernie wyjaśniono, dlaczego podniesiony przez skarżącego zarzut przedawnienia nie jest trafny. Wskazać należy, że postanowienie Dyrektora Oddziału Zakładu Ubezpieczeń Społecznych jako wierzyciela, jest kontrolowane przez Sąd w postępowaniu sądowoadministracyjnym na podstawie art. 134 § 1 i art. 135 p.p.s.a. Zgodnie z powołanymi przepisami sąd rozstrzyga w granicach danej sprawy nie będąc jednak związany zarzutami i wnioskami skargi oraz powołaną podstawą prawną; jednocześnie sąd stosuje przewidziane ustawą środki w celu usunięcia naruszenia prawa w stosunku do aktów lub czynności wydanych lub podjętych we wszystkich postępowaniach prowadzonych w granicach sprawy, której dotyczy skarga, jeżeli jest to niezbędne dla końcowego jej załatwienia. Ostatni z powołanych przepisów daje sądom administracyjnym kompetencję do kontrolowania i uchylenia niezaskarżalnego postanowienia, o ile narusza ono prawo.
Nie trafny jest więc zarzut skargi naruszenia art. 7 k.p.a. w związku z art. 29, 33 pkt 1 i art. 34 u.p.e.a., poprzez uznanie, że do kompetencji Dyrektora Izby Skarbowej nie należy weryfikacja stanowiska wierzyciela w postępowaniu w sprawie zarzutów, że Dyrektor Izby Skarbowej nie jest zobowiązany do uzyskania stanowiska wierzyciela w postępowaniu w sprawie zarzutów,
Stanowisko wierzyciela odpowiada prawu w kwestii uznania, że podniesiony zarzut przedawnienia jest nietrafny. Strona powołała się na naruszenie przez organ egzekucyjny art. 24 ust. 5d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, poprzez przyjęcie, że obowiązki wynikające z wystawionych tytułów wykonawczych nie uległy przedawnieniu.
Należy zauważyć, co trafnie podniosły organy, że w niniejszej sprawie znajduje zastosowanie przepis art. 24 ust. 5d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Przepis ten został wprowadzony ustawą z dnia 18 grudnia 2002 r. o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz o zmianie niektórych innych ustaw i wszedł w życie 1 stycznia 2003 r., co oznacza, że obowiązywał w dniu wydania decyzji orzekającej o odpowiedzialności skarżącego za zobowiązania spółki. Skoro decyzja została wydana po wejściu w życie art. 24 ust. 5d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych - to kwestię przedawnienia należy oceniać zgodnie z tym przepisem.
Zgodnie z treścią art. 24 ust. 5d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, przedawnienie należności z tytułu składek wynikających z decyzji o odpowiedzialności osoby trzeciej lub następcy prawnego następuje po upływie 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym decyzja została wydana. Wprawdzie art. 31 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, nakazuje do należności z tytułu składek odpowiednio stosować m. in. art. 118 § 2 Ordynacji podatkowej, który przewiduje trzyletni termin przedawnienia zobowiązania wynikającego z już wydanej decyzji o odpowiedzialności osób trzecich, jednak należy uznać, ze "odpowiednie stosowanie" przepisów ma miejsce w sprawach nie uregulowanych inaczej, a ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych posiada samodzielną regulację terminu przedawnienia obowiązków takich, jak w wypadku skarżącego.
Jak już wskazano, zgodnie z art. 24 ust. 5d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, przedawnienie należności z tytułu składek wynikających z decyzji o odpowiedzialności osoby trzeciej lub następcy prawnego następuje po upływie 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym decyzja została wydana. W sprawie przedmiotowa decyzja w stosunku do skarżącego wydana została [...].12.2007 r. Wskazany w powyższym przepisie okres 5 lat upływał 31.12.2012 r.
Niemniej podnieść należy, że zgodnie z art. 24 5b ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, bieg terminu przedawnienia zostaje zawieszony od dnia podjęcia pierwszej czynności zmierzającej do wyegzekwowania należności z tytułu składek, o której dłużnik został zawiadomiony, do dnia zakończenia postępowania egzekucyjnego.
Zawieszenie terminu przedawnienia związane jest więc z czynnością zmierzającą do wyegzekwowania zaległych należności, a nie – jak chce skarżący – z czynnością wszczęcia postępowania egzekucyjnego. Taką czynnością zmierzającą do wyegzekwowania należności z tytuły składek, jest niewątpliwie doręczenie zobowiązanemu upomnienia przedegzekucyjnego, zgodnie z wymogami wskazanymi w art.15 u.p.e.a. Jak wynika z akt sprawy, takie upomnienie zostało wystawione [...].10.2012 r. i doręczone skarżącemu w dniu [...].11.2012 r., więc przed 31.12.2012 r. Oznacza to, że bieg przedawnienia został zawieszony. Nie można więc mówić o przedawnieniu zobowiązania.
Nie jest w tym stanie zasadny zarzut skargi naruszenia art. 24 ust. 5d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, poprzez przyjęcie, że dochodzone zaległości nie uległy przedawnieniu. Nie można mówić o naruszeniu także art. 59 § 1 pkt 2 u.p.e.a., niniejsze postępowanie zainicjowane zostało przez zobowiązanego złożeniem zarzutów w postępowaniu egzekucyjnym, a zatem prowadzone było w trybie przewidzianym w art. 34 u.p.e.a. Umorzenie postępowania egzekucyjnego na podstawie art. 59 u.p.e.a., jest odrębną instytucją postępowania egzekucyjnego.
Skoro więc wierzyciel zajął stanowisko w przedmiocie przedawnienia obowiązku i właściwie je umotywował Dyrektor Izby Skarbowej nie miał podstaw prawnych, by je kwestionować.
Mając na uwadze powyższe, w ocenie Sądu, zaskarżone postanowienie w przedmiocie zarzutów, nie narusza prawa, wobec czego skarga podlegała oddaleniu na podstawie art. 151 p.p.s.a.
Nietezowane
Artykuły przypisane do orzeczenia
Kup dostęp i zobacz, do jakich przepisów odnosi się orzeczenie. Znajdź inne potrzebne orzeczenia.
Skład sądu
Maciej Guziński /przewodniczący sprawozdawca/Sentencja
Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Marcin Miemiec, Sędziowie Sędzia WSA Maciej Guziński (sprawozdawca), Sędzia WSA Magdalena Jankowska-Szostak, , Protokolant Monika Tarasiewicz, po rozpoznaniu w Wydziale III na rozprawie w dniu 27 września 2013 r. sprawy ze skargi Z. M. na postanowienie Dyrektora Izby Skarbowej we W. z dnia [...] r. nr [...] w przedmiocie odmowy uznania zarzutu przedawnienia oddala skargę.
Uzasadnienie
Dyrektor Oddziału Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w W. - będąc w niniejszej sprawie jednocześnie wierzycielem i organem egzekucyjnym - prowadzi postępowanie egzekucyjne z majątku skarżącego na podstawie tytułów wykonawczych o numerach od [...] do [...] i od [...] do [...] ,obejmujących zaległości w składkach na FUS, FUZ i FPiFGŚP za okresy od [...] r. do [...] r., od [...] r. do [...] r., od [...] r. do [...] r. Zaległości te wynikają z decyzji z dnia [...] grudnia 2007 r. o odpowiedzialności skarżącego, jako członka zarządu, za zobowiązania z tytułu składek "A" sp. z o.o.
W dniu [...].10.2012 r. wystawione zostało upomnienie przedegzekucyjne, doręczone skarżącemu w dniu [...].11.2012 r.
W toku postępowania egzekucyjnego, dnia [...].01.2013 r., zawiadomieniem z dnia [...].12.2012 r. i [...].12.2012 r. dokonano zajęcia prawa majątkowego stanowiącego - wynagrodzenie zobowiązanego. Tego samego dnia zobowiązanemu doręczono odpisy wymienionych tytułów wykonawczych oraz zawiadomienia o zajęciu praw majątkowych.
Skarżący, reprezentowany przez pełnomocnika, złożył zarzuty w sprawie prowadzonej egzekucji, podnosząc przedawnienie dochodzonego obowiązku, z uwagi na upływ terminu z art. 24 ust. 5d ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. 2009 r. Nr 205, poz. 1585, ze zm.). Skoro decyzja o odpowiedzialności została wydana [...].12.2007 r., to zobowiązanie nią objęte przedawniło się [...].12.2012 r. Natomiast w sprawie, wszczęcie postępowania egzekucyjnego nastąpiło wraz z doręczeniem tytułów wykonawczych w dniu [...] stycznia 2013 r.
Postanowieniem (nr [...]), z dnia [...] stycznia 2013, Dyrektor Oddziału Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w W., wstrzymał prowadzone postępowanie egzekucyjne. Następnie postanowieniem z dnia [...] stycznia 2013 r. (nr [...]), organ I instancji odmówił uznania zarzutu przedawnienia dochodzonych obowiązków objętych wskazanymi tytułami wykonawczymi.
W uzasadnieniu wskazano, że zgodnie z art. 24 ust. 5b ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, bieg terminu przedawnienia został zawieszony od dnia podjęcia pierwszej czynności zmierzającej do wyegzekwowania należności z tytułu składek, o której dłużnik został zawiadomiony, a czynnością tą było doręczenie skarżącemu w dniu [...].11.2012 r. upomnienia przedegzekucyjnego.
W zażaleniu skarżący wniósł o uchylenie zaskarżonego postanowienia, ponawiając argumentację przedstawioną w treści zarzutów.
Zaskarżonym postanowieniem z dnia [...] lutego 2013 r. ([...]) Dyrektor Izby Skarbowej we W. utrzymał w mocy postanowienie Dyrektora Oddziału Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w W. z dnia [...].01.2013 r. (nr [...]) o oddaleniu, jako nieuzasadnionego zarzutu przedawnienia obowiązków objętych wskazanymi tytułami wykonawczymi.
W uzasadnieniu wskazano, że wypowiedź Dyrektora Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w W. (wydana na podstawie art. 34 § 4 ustawy z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz. U. 2012 r. poz.1015 ze zm., dalej też: u.p.e.a.), w sytuacji, gdy ten organ skupia w sobie jednocześnie kompetencje wierzyciela i organu egzekucyjnego, jest wiążąca dla Dyrektora Izby Skarbowej we W. w zakresie zarzutów, o których mowa w art. 33 pkt 1-5 u.p.e.a. W tym stanie, do kompetencji Dyrektora Izby Skarbowej we W. - jako organu nadzoru w stosunku do postępowania egzekucyjnego - nie należy merytoryczne weryfikowanie przedawnienia dochodzonych zaległości, bowiem w zakresie zarzutu przedawnienia obowiązku (art. 33 pkt 1 u.p.e.a.) jest związany stanowiskiem Dyrektora Oddziału Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w W.
W skardze, reprezentowany przez pełnomocnika, skarżący ponowił w całości argumentację przedstawioną w treści zarzutów zgłoszonych w sprawie egzekucji administracyjnej, jak i w treści zażalenia, co do przedawnienia dochodzonych należności. Ponadto podniesiono naruszenie:
art. 7 k.p.a. w związku z art. 29, 33 pkt 1 i art. 34 u.p.e.a., poprzez błędną wykładnię i niewłaściwe zastosowanie, poprzez uznanie, że do kompetencji Dyrektora Izby Skarbowej nie należy weryfikacja stanowiska wierzyciela w postępowaniu w sprawie zarzutów,
art. 34 u.p.e.a., poprzez błędną wykładnię i niewłaściwe zastosowanie, poprzez uznanie, że Dyrektor Izby Skarbowej nie jest zobowiązany do uzyskania stanowiska wierzyciela w postępowaniu w sprawie zarzutów,
art. 59 § 1 pkt 2 u.p.e.a., poprzez jego niezastosowanie, w sytuacji gdy dochodzone zaległości uległy przedawnieniu,
art. 24 ust. 5d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, poprzez przyjęcie, że Dyrektor Oddziału Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w W. udowodnił, że dochodzone zaległości nie uległy przedawnieniu.
Wniesiono, w związku z powyższym, o uchylenie zaskarżonego postanowienia oraz poprzedzającego postanowienia z dnia [...].01.2013 r. i umorzenie prowadzonego postępowania egzekucyjnego lub o uchylenie zaskarżonego postanowienia oraz poprzedzającego postanowienia z dnia [...].01.2013 r. i przekazanie sprawy do ponownego rozpatrzenia, w celu umorzenia postępowania egzekucyjnego. O zasądzenie kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.
W odpowiedzi na skargę Dyrektor Izby Skarbowej wniósł o jej oddalenie, podtrzymując dotychczasowe stanowisko.
Podkreślono w uzasadnieniu, że w postępowaniu w sprawie zarzutów organ egzekucyjny zobligowany jest do stosowania procedury określonej w art. 34 u.p.e.a. Zgodnie zaś z art. 34 § 4 u.p.e.a. organ egzekucyjny, po otrzymaniu ostatecznego postanowienia w sprawie stanowiska wierzyciela lub postanowienia o niedopuszczalności zgłoszonego zarzutu, wydaje postanowienie w sprawie zgłoszonych zarzutów, a jeżeli zarzuty są uzasadnione - o umorzeniu postępowania egzekucyjnego albo o zastosowaniu mniej uciążliwego środka egzekucyjnego, z tym jednak wyjątkiem, że w sytuacji, gdy wierzycielem i organem egzekucyjnym jest jednocześnie dyrektor ZUS (co miało miejsce w rozpatrywanej sprawie), wówczas odrębne stanowisko w sprawie zarzutów należy uznać za bezprzedmiotowe.
Nieuprawnione jest zatem twierdzenie skarżącego, jakoby Dyrektor Izby Skarbowej we W. winien w rozpatrywanym postępowaniu w sprawie zarzutów uzyskać odrębne stanowisko wierzyciela, którym jest Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w W.
Mając to na względzie wskazano w uzasadnieniu, że pomimo braku odrębnego postanowienia wierzyciela (wydanego na podstawie art. 34 § 1 u.p.e.a.), wypowiedź Dyrektora ZUS Oddział w W. (wydana na podstawie art. 34 § 4 u.p.e.a.), w sytuacji, gdy ten skupia w sobie jednocześnie kompetencje wierzyciela i organu egzekucyjnego, jest wiążąca dla Dyrektora Izb Skarbowej we W. w zakresie zarzutów, o których mowa w art. 33 pkt 1-5 u.p.e.a. Organ nadzoru ma możliwości weryfikacji zajętego przez organ egzekucyjny stanowiska jedynie pod kątem procesowym.
W tym stanie prawnym i faktycznym, Dyrektor Izby Skarbowej we Wr. czując sie związany treścią podjętego rozstrzygnięcia organu I instancji co do zarzutu przedawnienia obowiązków, po zbadaniu go pod kątem czysto formalnym, przyjął to stanowisko. Nie uzasadniony jest więc zarzut, co do braku kontroli nad postępowaniem Dyrektora Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w W., w postaci braku merytorycznego badania stanowiska tego organu.
Podniesiono w uzasadnieniu, że w ocenie Dyrektora Izby Skarbowej we W. organ I instancji w sposób wyczerpujący wyjaśnił kwestie związane z wszczęciem postępowania egzekucyjnego, przedawnieniem zobowiązań w zaskarżonym postanowieniu, a jak już wyżej zaznaczono stanowisko to jest dla organu nadzoru wiążące. W uzasadnieniu zaskarżonego postanowienia wskazano, że zgodnie z wyrokami sądów administracyjnych, doręczenie upomnienia jest czynnością zmierzającą do wyegzekwowania należności z tytułu składek w rozumieniu ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, a czynność ta zawiesza bieg terminu przedawnienia dochodzonych składek.
Odnośnie zarzutu niedopuszczalności egzekucji w sprawie, wskazano, że to wierzyciel w tytule wykonawczym oświadcza, że obowiązek nim określony jest wymagalny i to oświadczenie jest wiążące.
Podniesiono, że nieprawidłowe jest również przyjęcie przez skarżącego, że Dyrektor Izby Skarbowej we W. jest organem egzekucyjnym w sprawie. Zgodnie z art. 1a pkt 7 u.p.e.a., organem egzekucyjnym jest organ uprawniony do stosowania w całości lub w części określonych w ustawie środków służących do doprowadzenia do wykonania przez zobowiązanych ich obowiązków o charakterze pieniężnym lub niepieniężnym oraz zabezpieczenia wykonania tych obowiązków. Zgodnie zaś z art. 19 tej ustawy, organem egzekucyjnym jest m.in. Dyrektor Oddziału Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, który może stosować środki egzekucyjne w ograniczonym zakresie i to wyłącznie w egzekucji składek na ubezpieczenie i należności pochodnych od składek oraz innych świadczeń wypłaconych przez ten Oddział. Dyrektor Izby Skarbowej, zgodnie z art. 23 u.p.e.a., jest organem nadzoru nad organami egzekucyjnym i w swojej kompetencji nie ma wszczynania prowadzenia i umarzania postępowania egzekucyjnego, a jedynie szeroko rozumiany nadzór nad prowadzoną egzekucją.
Także podniesiono w uzasadnieniu odpowiedzi, że nie znajduje oparcia w przepisach prawa, twierdzenie strony o obowiązku umorzenia z urzędu przez Dyrektora Izby Skarbowej we W. prowadzonego postępowania egzekucyjnego, na podstawie przepisu art. 59 § 1 pkt 2 u.p.e.a., po sprawdzeniu i uwzględnieniu argumentów strony. Bowiem Dyrektor Izby Skarbowej we W. nie jest organem egzekucyjnym i nie ma w swojej kompetencji umarzania postępowania egzekucyjnego. Może to uczynić w sprawie Dyrektor Oddziału Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w W., gdyby uznał, że zachodzą ku temu przesłanki. Ponadto wskazano, że kwestia ewentualnego umorzenia postępowania egzekucyjnego na podstawie art. 59 u.p.e.a. pozostaje jednak bez związku z rozpatrywaną przez Dyrektora Izby Skarbowej sprawą, gdyż niniejsze postępowanie zainicjowane zostało przez zobowiązanego złożeniem zarzutów w postępowaniu egzekucyjnym, a zatem prowadzone było w trybie przewidzianym w art. 34 u.p.e.a. Umorzenie postępowania egzekucyjnego na podstawie art. 59 u.p.e.a., jest odrębną instytucją postępowania egzekucyjnego.
W zakończeniu podniesiono, nie doszło do naruszenia art. 7 k.p.a. i art. 34 u.p.e.a., gdyż Dyrektor Izby Skarbowej we W. zachował obowiązującą w postępowaniu procedurę. Nie naruszono przepisu art. 59 u.p.e.a., ponieważ nie miał on zastosowania w niniejszej sprawie, ani nie naruszono przepisu art. 24 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, bo wykazano, że dochodzony obowiązek nie uległ przedawnieniu.
Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje.
Według art. 1 § 1 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. – Prawo o ustroju sądów administracyjnych (t.j. Dz. U. Nr 153, poz. 1269 ze zm.), sądy administracyjne sprawują wymiar sprawiedliwości, między innymi poprzez kontrolę działalności administracji publicznej. Kontrola ta sprawowana jest pod względem zgodności z prawem, jeżeli ustawy nie stanowią inaczej (art. 1 § 2 tej ustawy).
Zakres kontroli administracji publicznej obejmuje również orzekanie w sprawach skarg na decyzje administracyjne, postanowienia wydane w postępowaniu administracyjnym na które służy zażalenie albo kończące postępowanie, a także na postanowienia rozstrzygające sprawę co do istoty oraz postanowienia wydane w postępowaniu egzekucyjnym i zabezpieczającym, na które służy zażalenie (art. 3 § 1 w związku z § 2 pkt 1 i 2, 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t.j. Dz. U. z 2012 r., poz. 270 ze zm., zwanej dalej – w skrócie – "p.p.s.a.").
Kryterium legalności umożliwia sądowi administracyjnemu wyeliminowanie z obrotu prawnego zaskarżonego rozstrzygnięcia uchybiającego prawu materialnemu, jeżeli naruszenie to miało wpływ na wynik sprawy (art. 145 § 1 pkt 1 lit. a), jak też rozstrzygnięcia dotkniętego wadą warunkującą wznowienie postępowania administracyjnego (lit. b), a także wydanego bez zachowania reguł postępowania. W tym ostatnim przypadku chodzi jednak wyłącznie o sytuacje, gdy uchybienie przepisom prawa procesowego mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy (lit. c).
Uwzględniając powyższe regulacje należało przyjąć, że skarga jest niezasadna, Sąd nie dopatrzył się bowiem takich naruszeń prawa, które skutkowałyby koniecznością wyeliminowania z obrotu prawnego zaskarżonego postanowienia.
Zgodnie z art. 83c ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych ( Dz. 2009 r. Nr 205, poz. 1585, ze zm.), dla postanowień, od których przysługuje zażalenie, wydanych przez kierownika terenowej jednostki organizacyjnej ZUS działającego jako organ egzekucyjny na podstawie przepisów o postępowaniu egzekucyjnym w administracji, organem właściwym jest dyrektor izby skarbowej. Właściwość rzeczową dyrektora izby skarbowej w przedmiotowej sprawie można także ustalić w oparciu o art. 23 w związku z art. 19 ustawy z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz. U. 2012 r. poz.1015 ze zm., dalej też: u.p.e.a.).
Celem postępowania egzekucyjnego jest doprowadzenie do realizacji przez zobowiązanego jego obowiązków. Stosowanie egzekucji administracyjnej ma miejsce wówczas, gdy nałożono na zobowiązanego określone obowiązki a zobowiązany tych obowiązków nie wykonuje dobrowolnie. Organ egzekucyjny obciąża obowiązek doprowadzenia do wykonania przez zobowiązanego obowiązku określonego w tytule wykonawczym. Niniejsza sprawa dotyczy zarzutów zgłoszonych przez skarżącego w prowadzonym wobec niego postępowaniu egzekucyjnym. Zarzuty w postępowaniu egzekucyjnym stanowią środek zaskarżenia przysługujący jedynie zobowiązanemu, który zgłaszając je może powoływać się na naruszenie istotnych zasad postępowania egzekucyjnego lub niedopuszczalność egzekucji. Mogą zostać one wniesione w terminie 7 dni od doręczenia zobowiązanemu tytułu wykonawczego. Nadto zarzuty mogą być wniesione tylko z przyczyn enumeratywnie wyszczególnionych w art. 33 ustawy z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji. Trzeba również podkreślić, że po upływie siedmiodniowego terminu do zgłoszenia zarzutów nie mogą być one przez zobowiązanego uzupełnione ani nie może on wnieść nowych zarzutów.
W sprawie nie ma żadnych wątpliwości, że podstawą wystawienia przedmiotowych tytułów egzekucyjnych była decyzja z dnia [...] grudnia 2007 r. przenosząca odpowiedzialność za zobowiązania spółki z ograniczoną odpowiedzialnością z tytułu nieopłaconych składek na skarżącego jako byłego prezesa tej spółki, a podstawy prawne wskazane są w tytułach wykonawczych.
Przechodząc do meritum zarzutów należy wskazać, że w przedmiotowej sprawie strona wniosła zarzut przedawnienia egzekwowanego obowiązku (art. 33 pkt 1 u.p.e.a.).
W postępowaniu w sprawie zarzutów organ egzekucyjny zobligowany jest do stosowania procedury określonej w art. 34 u.p.e.a., z tym jednak wyjątkiem, że w sytuacji, gdy kompetencje wierzyciela i organu egzekucyjnego skupione zostają w jednym podmiocie, to bezprzedmiotowe jest wydawanie przez wierzyciela wszelkich postanowień w zakresie zgłoszonych zarzutów. Pogląd taki znajduje oparcie w uchwale siedmiu sędziów Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 25 czerwca 2007 r. (sygn. I FPS 4/06, LEX 266785).
W rozpatrywanej sprawie organ I instancji był jednocześnie wierzycielem i organem egzekucyjnym, dlatego bezprzedmiotowym było zajęcie odrębnego stanowiska w sprawie zarzutów. Jednocześnie wyjaśnić należy, że pomimo braku odrębnego postanowienia wierzyciela wydanego na podstawie art. 34 § 1 u.p.e.a. wypowiedź tego organu, w sytuacji, gdy ten skupia w sobie jednocześnie kompetencje wierzyciela i organu egzekucyjnego, jest wiążąca dla Dyrektora Izby Skarbowej, ale jedynie w zakresie zarzutów, o których mowa w art. 33 pkt 1-5 u.p.e.a. Przesłanka wiążącej mocy stanowiska wierzyciela nie ogranicza jednak uprawnień organu nadzoru w zakresie weryfikacji zajętego przez organ egzekucyjny stanowiska pod kątem procesowym. Wyłączenie wynikające z treści art. 29 § 1 u.p.e.a. dotyczące braku możliwości badania przez organ egzekucyjny "zasadności i wymagalności obowiązku objętego tytułem wykonawczym", jednoznacznie wskazuje, że badanie może mieć charakter jedynie formalny. Na podstawie art. 29 § 1 u.p.e.a., organ egzekucyjny bada dopuszczalność egzekucji, a więc jest zobowiązany do ustalenia, czy egzekucja oznaczonego obowiązku jest dopuszczalna, czy tytuł wykonawczy jest prawidłowo wystawiony i czy doręczone zostało upomnienie.
W ocenie sądu, trafnie organ odwoławczy przyjął, że zaskarżone postanowienie odpowiada prawu. Zasadą jest – jak już powiedziano - że organ egzekucyjny nie może badać zasadności obowiązku określonego tytułem wykonawczym, a tym samym zasadności decyzji będącej podstawą egzekucji. Ta jedna z podstawowych zasad postępowania egzekucyjnego obowiązuje także wówczas, gdy organ egzekucyjny jest jednocześnie wierzycielem. Jak przyjmuje się w judykaturze i w doktrynie, w sytuacjach, gdy organ egzekucyjny jest jednocześnie wierzycielem (egzekwuje własne decyzje), mógłby zbadać decyzję pod względem merytorycznym, ale już nie jako organ egzekucyjny, lecz jako organ wydający decyzję (por. Z. Leoński (w:) R. Hauser, Z. Leoński, Postępowanie egzekucyjne w administracji, Komentarz, C.H.Beck, Warszawa 2003, s. 94). Należy zauważyć, że w utrzymanym w mocy rozstrzygnięciu organu I instancji obszernie wyjaśniono, dlaczego podniesiony przez skarżącego zarzut przedawnienia nie jest trafny. Wskazać należy, że postanowienie Dyrektora Oddziału Zakładu Ubezpieczeń Społecznych jako wierzyciela, jest kontrolowane przez Sąd w postępowaniu sądowoadministracyjnym na podstawie art. 134 § 1 i art. 135 p.p.s.a. Zgodnie z powołanymi przepisami sąd rozstrzyga w granicach danej sprawy nie będąc jednak związany zarzutami i wnioskami skargi oraz powołaną podstawą prawną; jednocześnie sąd stosuje przewidziane ustawą środki w celu usunięcia naruszenia prawa w stosunku do aktów lub czynności wydanych lub podjętych we wszystkich postępowaniach prowadzonych w granicach sprawy, której dotyczy skarga, jeżeli jest to niezbędne dla końcowego jej załatwienia. Ostatni z powołanych przepisów daje sądom administracyjnym kompetencję do kontrolowania i uchylenia niezaskarżalnego postanowienia, o ile narusza ono prawo.
Nie trafny jest więc zarzut skargi naruszenia art. 7 k.p.a. w związku z art. 29, 33 pkt 1 i art. 34 u.p.e.a., poprzez uznanie, że do kompetencji Dyrektora Izby Skarbowej nie należy weryfikacja stanowiska wierzyciela w postępowaniu w sprawie zarzutów, że Dyrektor Izby Skarbowej nie jest zobowiązany do uzyskania stanowiska wierzyciela w postępowaniu w sprawie zarzutów,
Stanowisko wierzyciela odpowiada prawu w kwestii uznania, że podniesiony zarzut przedawnienia jest nietrafny. Strona powołała się na naruszenie przez organ egzekucyjny art. 24 ust. 5d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, poprzez przyjęcie, że obowiązki wynikające z wystawionych tytułów wykonawczych nie uległy przedawnieniu.
Należy zauważyć, co trafnie podniosły organy, że w niniejszej sprawie znajduje zastosowanie przepis art. 24 ust. 5d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Przepis ten został wprowadzony ustawą z dnia 18 grudnia 2002 r. o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz o zmianie niektórych innych ustaw i wszedł w życie 1 stycznia 2003 r., co oznacza, że obowiązywał w dniu wydania decyzji orzekającej o odpowiedzialności skarżącego za zobowiązania spółki. Skoro decyzja została wydana po wejściu w życie art. 24 ust. 5d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych - to kwestię przedawnienia należy oceniać zgodnie z tym przepisem.
Zgodnie z treścią art. 24 ust. 5d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, przedawnienie należności z tytułu składek wynikających z decyzji o odpowiedzialności osoby trzeciej lub następcy prawnego następuje po upływie 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym decyzja została wydana. Wprawdzie art. 31 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, nakazuje do należności z tytułu składek odpowiednio stosować m. in. art. 118 § 2 Ordynacji podatkowej, który przewiduje trzyletni termin przedawnienia zobowiązania wynikającego z już wydanej decyzji o odpowiedzialności osób trzecich, jednak należy uznać, ze "odpowiednie stosowanie" przepisów ma miejsce w sprawach nie uregulowanych inaczej, a ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych posiada samodzielną regulację terminu przedawnienia obowiązków takich, jak w wypadku skarżącego.
Jak już wskazano, zgodnie z art. 24 ust. 5d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, przedawnienie należności z tytułu składek wynikających z decyzji o odpowiedzialności osoby trzeciej lub następcy prawnego następuje po upływie 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym decyzja została wydana. W sprawie przedmiotowa decyzja w stosunku do skarżącego wydana została [...].12.2007 r. Wskazany w powyższym przepisie okres 5 lat upływał 31.12.2012 r.
Niemniej podnieść należy, że zgodnie z art. 24 5b ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, bieg terminu przedawnienia zostaje zawieszony od dnia podjęcia pierwszej czynności zmierzającej do wyegzekwowania należności z tytułu składek, o której dłużnik został zawiadomiony, do dnia zakończenia postępowania egzekucyjnego.
Zawieszenie terminu przedawnienia związane jest więc z czynnością zmierzającą do wyegzekwowania zaległych należności, a nie – jak chce skarżący – z czynnością wszczęcia postępowania egzekucyjnego. Taką czynnością zmierzającą do wyegzekwowania należności z tytuły składek, jest niewątpliwie doręczenie zobowiązanemu upomnienia przedegzekucyjnego, zgodnie z wymogami wskazanymi w art.15 u.p.e.a. Jak wynika z akt sprawy, takie upomnienie zostało wystawione [...].10.2012 r. i doręczone skarżącemu w dniu [...].11.2012 r., więc przed 31.12.2012 r. Oznacza to, że bieg przedawnienia został zawieszony. Nie można więc mówić o przedawnieniu zobowiązania.
Nie jest w tym stanie zasadny zarzut skargi naruszenia art. 24 ust. 5d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, poprzez przyjęcie, że dochodzone zaległości nie uległy przedawnieniu. Nie można mówić o naruszeniu także art. 59 § 1 pkt 2 u.p.e.a., niniejsze postępowanie zainicjowane zostało przez zobowiązanego złożeniem zarzutów w postępowaniu egzekucyjnym, a zatem prowadzone było w trybie przewidzianym w art. 34 u.p.e.a. Umorzenie postępowania egzekucyjnego na podstawie art. 59 u.p.e.a., jest odrębną instytucją postępowania egzekucyjnego.
Skoro więc wierzyciel zajął stanowisko w przedmiocie przedawnienia obowiązku i właściwie je umotywował Dyrektor Izby Skarbowej nie miał podstaw prawnych, by je kwestionować.
Mając na uwadze powyższe, w ocenie Sądu, zaskarżone postanowienie w przedmiocie zarzutów, nie narusza prawa, wobec czego skarga podlegała oddaleniu na podstawie art. 151 p.p.s.a.
