II SA/Wa 1006/13
Wyrok
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie
2013-10-03Nietezowane
Artykuły przypisane do orzeczenia
Do tego artykulu posiadamy jeszcze 13 orzeczeń.
Kup dostęp i zobacz, do jakich przepisów odnosi się orzeczenie. Znajdź inne potrzebne orzeczenia.
Skład sądu
Danuta Kania /przewodniczący sprawozdawca/
Eugeniusz Wasilewski
Stanisław Marek PietrasSentencja
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Danuta Kania (spraw.), Sędziowie WSA Stanisław Marek Pietras, Eugeniusz Wasilewski, Protokolant specjalista Elwira Sipak, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 3 października 2013 r. sprawy ze skargi D. S. na decyzję Rektora Uniwersytetu [...] z dnia [...] marca 2013 r. nr [...] w przedmiocie odmowy przyjęcia na stacjonarne studia doktoranckie 1. stwierdza nieważność zaskarżonej decyzji oraz utrzymanej nią w mocy decyzji Wydziałowej Komisji Rekrutacyjnej Wydziału [...] Uniwersytetu [...] z dnia [...] grudnia 2012 r. (bez numeru) a także, decyzji Dziekana Wydziału [...] Uniwersytetu [...] z dnia [...] sierpnia 2012 r. (bez numeru); 2. stwierdza, że zaskarżona decyzja nie podlega wykonaniu w całości; 3. zasądza od Rektora Uniwersytetu [...] na rzecz skarżącego D. S. kwotę 200 (dwieście) złotych, tytułem zwrotu kosztów postępowania.
Uzasadnienie
Decyzją z dnia [...] grudnia 2012 r. Wydziałowa Komisja Rekrutacyjna Wydziału [...] Uniwersytetu [...], powołując w podstawie prawnej art. 154 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. – Kodeks postępowania administracyjnego (tekst jedn. Dz. U. z 2000 r. Nr 98, poz. 1071 ze zm.), dalej powoływanej jako: "K.p.a.", zmieniła z urzędu decyzję z dnia [...] sierpnia 2012 r. w sprawie nieprzyjęcia D. S. na stacjonarne studia doktoranckie na Wydziale [...] Uniwersytetu [...] w roku akademickim 2012/2013 w ten sposób, że na podstawie art. 196 ust. 2 i 3 ustawy z dnia 27 lipca 2005 r. - Prawo o szkolnictwie wyższym (tekst jedn. Dz. U. z 2012 r., poz. 572 ze zm.) oraz art. 104 K.p.a. w zw. z § 14 Regulaminu Studiów Doktoranckich na Uniwersytecie [...], stanowiącym załącznik do Uchwały nr [...] Senatu Uniwersytetu [...] z dnia [...] kwietnia 2012 r. oraz § 16 Uchwały nr [...] Senatu Uniwersytetu [...] w sprawie warunków i trybu postępowania rekrutacyjnego na studia doktoranckie na Uniwersytecie [...] w roku akademickim 2012/2013, postanowiła nie przyjąć D. S. na stacjonarne studia doktoranckie na Wydziale [...] Uniwersytetu [...] w roku akademickim 2012/2013.
W uzasadnieniu decyzji wskazano, iż decyzja z dnia [...] sierpnia 2012 r. zawierała braki formalne: niewłaściwe wskazanie podstawy prawnej oraz wydającego ją organu, brak podpisów członków organu kolegialnego (Wydziałowej Komisji Rekrutacyjnej Wydziału [...]), błędne pouczenie o przysługującym stronie prawie do wniesienia odwołania. Zważywszy, że ww. elementy stanowią konstytutywne elementy decyzji w rozumieniu art. 107 § 1 K.p.a., należało zmienić ww. decyzję w trybie art. 154 K.p.a.
Nadto stwierdzono, że postępowanie kwalifikacyjne zostało przeprowadzone zgodnie z obowiązującymi przepisami, w szczególności z ww. Uchwałą nr [...] Senatu Uniwersytetu [...] z dnia [...] kwietnia 2012 r. Zgodnie z § 14 ust. 1 i § 18 Uchwały nr [...] w tegorocznej rekrutacji na studia doktoranckie przyjęte zostały osoby, które w toku postępowania rekrutacyjnego uzyskały 8,340 punktów. Uzyskanie przez D. S. 8,140 punktów (na które składają się: 4,6 pkt - średnia ocen, 1,375 - aktywność naukowa, 0,0, - znajomość języków obcych, 1,375 - ocena wyników rozmowy kwalifikacyjnej, 0,53 - ocena projektu badawczego, 0,26 - przyjęcie kandydata z perspektywy potrzeb Wydziału [...]), stanowiło podstawę do wydania decyzji o nieprzyjęciu D. S. na stacjonarne studia doktoranckie.
Na skutek odwołania strony, decyzją nr [...] z dnia [...] marca 2013 r. Rektor Uniwersytetu [...], działając na podstawie art. 138 § 1 pkt 1 K.p.a., utrzymał w mocy zaskarżoną decyzję.
W uzasadnieniu organ odwoławczy wskazał, iż zaskarżona decyzja spełnia wszystkie wymogi wynikające z obowiązujących przepisów prawa administracyjnego, prawa o szkolnictwie wyższym oraz przepisów wewnętrznych Uniwersytetu [...]. Uzasadnienie faktyczne decyzji w pełni odpowiada wymogom prawnym - zawiera wskazanie sumy uzyskanych punktów z rozbiciem ich na poszczególne kryteria. Uchwała nr [...] Senatu Uniwersytetu [...] wraz z załącznikami reguluje w sposób szczegółowy przebieg postępowania kwalifikacyjnego, zaś uzasadnienie decyzji nie wymaga przytoczenia wszystkich przepisów w niej zawartych.
Nadto organ zaznaczył, iż wskazane w odwołaniu braki formalne decyzji z dnia [...] sierpnia 2012 r. o nieprzyjęciu zainteresowanego na stacjonarne studia doktoranckie zostały zauważone przez organ I instancji, co skutkowało zamianą ww. decyzji w trybie art. 154 K.p.a.
Podniósł, iż wbrew twierdzeniom odwołania, Wydziałowa Komisja Rekrutacyjna nie przyjęła w toku postępowania kwalifikacyjnego żadnego kandydata posiadającego mniejszą liczbę punktów od liczby uzyskanej przez zainteresowanego. Zatem uzasadnienie zaskarżonej decyzji, w którym wskazano minimalną liczbę punktów uzyskanych przez kandydatów, warunkującą wydanie decyzji o przyjęciu na stacjonarne studia doktoranckie, jest zgodne ze stanem faktycznym.
Końcowo organ odwoławczy zauważył, iż nie stwierdził podstaw do uchylenia zaskarżonej decyzji, co w żadnym stopniu nie ogranicza stronie możliwości uczestniczenia w postępowaniu rekrutacyjnym na stacjonarne studia doktoranckie w kolejnym roku akademickim.
W skardze do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie na powyższą decyzję Rektora Uniwersytetu [...] z dnia [...] marca 2013 r. D. S. wniósł o:
1. stwierdzenie nieważności - na podstawie art. 156 K.p.a. - wszystkich decyzji wydanych w toku postępowania rekrutacyjnego na studia doktoranckie Wydziału [...] Uniwersytetu [...] oraz uchwały Rady Wydziału [...] Nr [...] z dnia [...] kwietnia 2011 r. w sprawie sposobu przeprowadzania rekrutacji na studia doktoranckie na Wydziale [...] Uniwersytetu [...],
2. alternatywnie, w przypadku braku możliwości przychylenia się do wniosku z pkt 1 lub uznania go za nieuzasadniony, stwierdzenie nieważności - na podstawie art. 156 K.p.a. - wszystkich decyzji wydanych przez organ administracji w stosunku do skarżącego,
3. alternatywnie, w przypadku braku możliwości przychylenia się do wniosku z pkt 2 lub uznania za nieuzasadniony, o uchylenie w całości decyzji o nieprzyjęciu na studia doktoranckie nr [...] z dnia [...] marca 2013 r. w związku z rażącymi nieprawidłowościami, jakich dopuścił się organ administracji w toku postępowania, mającymi wpływ na wynik sprawy,
4. zasądzenie zwrotu kosztów postępowania.
Skarżący zarzucił naruszenie:
- art. 32 Konstytucji RP,
- art. 6, art. 8, art. 11, art. 35, art. 36, art. 68 § 2, art. 73, art. 107 § 1, art. 156 oraz art. 157 K.p.a.,
- art. 196 ust. 2 – 5 ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym,
- § 3 ust. 2, § 7 ust. 3, § 13, § 14, § 15 ust. 2 Uchwały Senatu nr [...] w sprawie warunków i trybu postępowania rekrutacyjnego na studia doktoranckie na Uniwersytecie [...],
- § 2, § 6, § 7 ust. 3, § 8 ust. 3 Uchwały Rady Wydziału [...] Uniwersytetu [...] Nr [...] z dnia [...] kwietnia 2011 r. w sprawie sposobu przeprowadzania rekrutacji na studia doktoranckie na Wydziale [...] Uniwersytetu [...].
Nadto skarżący, w celu prawidłowego rozpoznania skargi, wniósł o zobowiązanie Rektora Uniwersytetu [...] do dołączenia do materiału dowodowego akt wszystkich kandydatów na stacjonarne studia doktoranckie na Wydziale [...] ubiegających się o przyjęcie w roku akademickim 2012/2013, wraz ze wszystkimi decyzjami wydanymi w stosunku do kandydatów w toku postępowania, a także wszystkimi innymi dokumentami wydanymi w toku postępowania, w szczególności listą kandydatów wraz z przypisanymi im wartościami punktowymi. Zdaniem skarżącego, zwrócenia szczególnej uwagi wymagają akta kandydatów sklasyfikowanych na pozycjach od 20 do 24, którzy w toku postępowania uzyskali mniejszą liczbę punktów od skarżącego, a zostali przyjęci na studia doktoranckie. Skarżący podniósł również, iż w stosunku do jego osoby organ administracji na etapie odwoławczym zastosował odmienny tryb postępowania aniżeli do pozostałych uczestników postępowania. Wskazał, iż jest w posiadaniu decyzji wydanej przez organ administracji w stosunku do kandydata, który uzyskał od niego mniej punktów w toku postępowania rekrutacyjnego, a został przyjęty na stacjonarne studia doktoranckie.
Nadto skarżący wniósł o zobowiązanie Rektora Uniwersytetu [...] do dołączenia do akt sprawy wszystkich dokumentów związanych z przyjęciem Uchwały Rady Wydziału [...] Nr [...].
W motywach skargi skarżący podniósł, iż wszystkie decyzje wydane w stosunku do jego osoby dotknięte są sankcją nieważności. Decyzja z dnia [...] sierpnia 2012 r. została wydana z naruszeniem przepisów o właściwości, tj. przez Dziekana Wydziału [...], a nie przez Wydziałową Komisję Rekrutacyjną. Pomimo bezwzględnej nieważności, ww. decyzja nie została wyeliminowana z obrotu prawnego, a jedynie - bez podstawy prawnej - zmieniona decyzją z dnia [...] grudnia 2012 r. w trybie art. 154 K.p.a.
Skarżący zauważył, iż nieprawdziwa jest informacja zawarta w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji, jakoby na stacjonarne studia doktoranckie zostały przyjęte osoby, które w toku postępowania rekrutacyjnego uzyskały powyżej 8,34 punktów, bowiem przyjęte zostały również osoby, które uzyskały wyniki poniżej 8 punktów. Świadczą o tym decyzje Rektora [...] uwzględniające odwołania wnioskodawców legitymujących się wynikami poniżej 8 punktów i zmieniające dokument z dnia [...] sierpnia 2012 r. na decyzje o przyjęciu na stacjonarne studia doktoranckie. Pomimo zmiany wcześniejszych decyzji dotyczących 10 z 12 odwołujących się studentów, a tym samym obniżenia progu punktowego, Wydziałowa Komisja Rekrutacyjna podtrzymała decyzję o nieprzyjęciu skarżącego na studia. Skarżący w toku postępowania rekrutacyjnego otrzymał 8,14 punktów, tym samym zgodnie z § 8 ust. 3 Uchwały Rady Wydziału [...] Uniwersytetu [...] Nr [...], powinien zostać przyjęty na studia doktoranckie. Działanie organów w niniejszej sprawie stanowi przykład dyskryminacji, nierównego traktowania uczestników postępowania oraz naruszenia zasady zaufania obywateli do organów państwa.
Skarżący zwrócił również uwagę na szkodę jaką poniósł w związku z przewlekłością postępowania. Brak decyzji o przyjęciu lub nieprzyjęciu na studia doktoranckie do października 2012 r. uniemożliwił skarżącemu przystąpienie do aplikacji radcowskiej. Oczekując na decyzję w swojej macierzystej uczelni skarżący stracił również możliwość uczestniczenia w postępowaniach rekrutacyjnych na innych uczelniach.
W odpowiedzi na skargę Rektor Uniwersytetu [...] wniósł o oddalenie skargi, jako bezzasadnej podtrzymując stanowisko zawarte w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji.
Pismem procesowym z dnia 28 czerwca 2013 r. skarżący ponownie wniósł o zobowiązanie Rektora Uniwersytetu [...] do dołączenia do akt sprawy akt wszystkich kandydatów na stacjonarne studia doktoranckie na Wydziale [...] ubiegających się o przyjęcie w roku akademickim 2012/2013, wraz ze wszystkimi decyzjami wydanymi w stosunku do kandydatów w toku postępowania.
Kolejnym pismem procesowym z dnia 28 czerwca 2012 r. skarżący wniósł o zasądzenie zwrotu kosztów postępowania, podtrzymując zarzuty i wnioski skargi.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie zważył, co następuje:
Uprawnienia wojewódzkich sądów administracyjnych, określone przepisami m.in. art. 1 § 1 i § 2 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. - Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. Nr 153, poz. 1269, ze zm.) oraz art. 3 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (tekst jedn. Dz. U. z 2012 r., poz. 270), dalej powoływanej jako: "P.p.s.a.", sprowadzają się do kontroli działalności administracji publicznej pod względem zgodności z prawem, tj. kontroli zgodności zaskarżonego aktu z przepisami postępowania administracyjnego, a także prawidłowości zastosowania i wykładni norm prawa materialnego.
Ustawa z dnia 27 lipca 2005 r. - Prawo o szkolnictwie wyższym (tekst jedn. Dz. U. z 2012 r., poz. 572 ze zm.) kontroli pod względem zgodności z prawem poddała decyzje organów uczelni m.in. w indywidualnych sprawach studentów i doktorantów, a także osób ubiegających się o uzyskanie statusu studenta lub doktoranta. Zgodnie bowiem z art. 207 ust. 1 ww. ustawy, do decyzji, o których mowa w art. 169 ust. 10 i 11 oraz art. 196 ust. 3, decyzji podjętych przez organy uczelni, kierownika studiów doktoranckich lub dyrektora jednostki naukowej w indywidualnych sprawach studentów i doktorantów, a także w sprawach nadzoru nad działalnością uczelnianych organizacji studenckich oraz samorządu studenckiego i doktoranckiego, stosuje się odpowiednio przepisy ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego oraz przepisy o zaskarżaniu decyzji do sądu administracyjnego.
Sprawując kontrolę pod względem zgodności z prawem, stosownie do art. 134 § 1 P.p.s.a., sąd rozstrzyga w granicach danej sprawy, nie będąc jednak związany zarzutami i wnioskami skargi oraz powołaną podstawą prawną. Zgodnie zaś z art. 135 P.p.s.a., sąd stosuje przewidziane ustawą środki w celu usunięcia naruszenia prawa w stosunku do aktów lub czynności wydanych lub podjętych we wszystkich postępowaniach prowadzonych w granicach danej sprawy, której dotyczy skarga, jeśli jest to niezbędne do końcowego jej załatwienia.
Skarga D. S. analizowana w świetle powyższych kryteriów zasługuje na uwzględnienie.
Zaskarżoną decyzją z dnia [...] marca 2013 r. Rektor Uniwersytetu [...] utrzymał w mocy decyzję Wydziałowej Komisji Rekrutacyjnej Wydziału [...] Uniwersytetu [...] z dnia [...] grudnia 2012 r. zmieniającą - w trybie art. 154 § 1 K.p.a. - decyzję z dnia [...] sierpnia 2012 r. o nieprzyjęciu D. S. na stacjonarne studia doktoranckie na Wydziale [...] Uniwersytetu [...] w roku akademickim 2012/2013.
W myśl art. 154 § 1 i 2 K.p.a., decyzja ostateczna, na mocy której żadna ze stron nie nabyła prawa może być w każdym czasie uchylona lub zmieniona przez organ administracji publicznej, który ją wydał, jeżeli przemawia za tym interes społeczny lub słuszny interes strony. W przypadkach określonych w § 1 właściwy organ wydaje decyzję w sprawie uchylenia lub zmiany decyzji.
Przepis art. 154 K.p.a. przewiduje nadzwyczajny, a zarazem dopuszczalny tryb wzruszania ostatecznych decyzji administracyjnych objętych ogólną zasadą trwałości decyzji, określoną w art. 16 K.p.a. Uchylenie lub zmiana decyzji w trybie art. 154 K.p.a. może mieć miejsce jedynie w sytuacji, gdy brak jest podstaw prawnych do jej uchylenia lub zmiany w trybie wznowienia postępowania lub stwierdzenia nieważności tej decyzji. Oznacza to, że kwalifikowane wady takiej decyzji wymienione w art. 145 § 1 K.p.a. i art. 156 § 1 K.p.a. nie mogą stanowić podstawy zastosowania omawianego przepisu, bowiem powinny być usunięte w trybie stwierdzenia nieważności decyzji lub wznowienia postępowania. W doktrynie przyjęty jest pogląd, że na podstawie art. 154 K.p.a. dopuszczalne jest uchylenie decyzji niewadliwych, względnie dotkniętych wadami niekwalifikowanymi. Niezależnie jednak od tego, czy dana decyzja jest prawidłowa, czy też wadliwa w stopniu uniemożliwiającym zastosowanie jednego z określonych w K.p.a. postępowań nadzwyczajnych, organ może zmienić lub uchylić decyzję ostateczną, na mocy której strona nie nabyła prawa, tylko wówczas, gdy spełnione zostały wymienione w tym przepisie przesłanki. Jak stwierdził Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 18 września 2008 r. (sygn. akt II OSK 1789/07, publ.: ONSA WSA 2009, nr 6, poz. 117) "interes społeczny lub słuszny interes strony, o których mowa w art. 154 K.p.a. mogą przemawiać za uchyleniem lub zmianą decyzji ostatecznej także wówczas, gdy decyzja została wydana z naruszeniem prawa, a brak jest podstaw prawnych do wznowienia postępowania albo stwierdzenia nieważności decyzji z powodu tego naruszenia".
Dla wzruszenia decyzji w trybie art. 154 K.p.a. wymagane jest spełnienie łącznie trzech przesłanek: 1) musi to być decyzja ostateczna, 2) decyzja ta nie może tworzyć praw nabytych dla żadnej ze stron postępowania, 3) za zmianą lub uchyleniem decyzji przemawia interes społeczny lub słuszny interes strony. Postępowanie prowadzone na podstawie art. 154 K.p.a. jest postępowaniem nadzwyczajnym, którego przedmiotem - w przeciwieństwie do postępowania głównego (rozpoznawczego) - nie jest merytoryczne rozstrzygnięcie sprawy, lecz przeprowadzenie weryfikacji wydanej już decyzji ostatecznej z jednego tylko punktu widzenia, a mianowicie, czy za zmianą (uchyleniem) przemawia interes społeczny lub słuszny interes strony (por. wyrok WSA w Warszawie z dnia 29 lutego 2008 r., sygn. akt VII SA/Wa 1647/07, publ.: LEX nr 508428). Zastosowanie przez ustawodawcę spójnika "lub" oznacza, że wystarczające są racje interesu społecznego bądź jedynie wzgląd na słuszny interes strony. Wymagania interesu społecznego lub słusznego, a więc kwalifikowanego interesu strony, powinny być ustalone w danej sprawie i muszą one zyskać zindywidualizowaną treść wynikającą ze stanu faktycznego i prawnego sprawy (por. wyrok NSA z dnia 23 lutego 2007 r., sygn. akt I OSK 553/06, publ.: LEX nr 348253). Oznacza to, że omawiany przepis, ze swej istoty, nie pozwala na uniwersalne zdefiniowanie pojęcia "interesu społecznego, czy "słusznego interesu strony". Można tego dokonać wyłącznie w odniesieniu do konkretnej sprawy. Rozstrzygnięcie, jakie wydaje organ, orzekając na podstawie art. 154 K.p.a., oparte jest na uznaniu administracyjnym. Wprowadzenie przesłanki zgodności wzruszenia decyzji z interesem społecznym i interesem strony oznacza, że organ administracji nie może w rozpoznaniu sprawy na podstawie tego przepisu nie ustosunkować się do celowości wzruszenia decyzji (por. wyrok NSA z dnia 3 lipca 2008 r., sygn. akt II OSK 771/07, publ.: LEX nr 485362).
Przenosząc powyższe uwagi na stan niniejszej sprawy stwierdzić należy, że organ orzekający w sposób oczywiście wadliwy zastosował przepis art. 154 K.p.a.
Wzruszeniu na podstawie ww. przepisu podlegała decyzja z dnia [...] sierpnia 2012 r. (bez numeru), wydana przez Dziekana Wydziału [...] Uniwersytetu [...], odmawiająca D. S. przyjęcia na stacjonarne studia doktoranckie. Zaznaczenia wymaga, iż sprawa przyjęcia (odmowy przyjęcia) kandydata na studia doktoranckie jest załatwiana w drodze decyzji administracyjnej, co wynika wprost z przepisu art. 196 ust. 3 ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym. Wymieniona wyżej decyzja z dnia [...] sierpnia 2012 r., zawiera minimum elementów określonych w art. 107 § 1 K.p.a., niezbędnych do zakwalifikowania jej jako decyzji administracyjnej, a mianowicie: oznaczenie organu administracji publicznej, wskazanie adresata aktu, rozstrzygnięcie o istocie sprawy oraz podpis osoby reprezentującej organ. Przedmiotowa decyzja nie została zaskarżona w administracyjnym toku instancji, a zatem zyskała przymiot ostateczności. Strona nie nabyła praw z ww. decyzji ostatecznej, bowiem decyzja ta odmawia jej przyznania określonego uprawnienia, tj. przyjęcia na studia doktoranckie.
Niezależnie od spełnienia powyższych przesłanek, brak było podstaw do wzruszenia ww. decyzji z dnia [...] sierpnia 2012 r. w trybie art. 154 K.p.a. Jak już wyżej wskazano, zmiana lub uchylenie decyzji ostatecznej na podstawie ww. przepisu może nastąpić względem decyzji poprawnej pod względem prawnym, ewentualnie dotkniętej wadami niekwalifikowanymi. Niedopuszczalne jest natomiast wzruszenie decyzji ostatecznej w trybie art. 154 K.p.a. w sytuacji, gdy jest ona dotknięta wadą kwalifikowaną, o której mowa w art. 156 § 1 K.p.a. Właściwym dla wyeliminowania z obrotu prawnego decyzji obarczonej taką wadą kwalifikowaną jest bowiem stwierdzenie jej nieważności na podstawie art. 156 § 1 K.p.a.
W rozpoznawanej sprawie organ orzekający zastosował tryb przewidziany w art. 154 K.p.a. względem decyzji ostatecznej wydanej z naruszeniem przepisów o właściwości, w więc dotkniętej wadą nieważności, o której mowa w art. 156 § 1 pkt 1 K.p.a. Decyzję z dnia [...] sierpnia 2012 r. wydał bowiem Dziekan Wydziału [...], podczas gdy organem właściwym do wydania decyzji w sprawie przyjęcia na studia doktoranckie była Wydziałowa Komisja Rekrutacyjna. Wynika to wprost z przepisu art. 196 ust. 3 i 4 ww. ustawy - Prawo o szkolnictwie wyższym, który stanowi, iż rekrutację na bezpłatne studia doktoranckie przeprowadzają komisje rekrutacyjne powołane przez kierownika jednostki organizacyjnej uczelni lub dyrektora jednostki naukowej. Komisje rekrutacyjne podejmują decyzje w sprawach przyjęcia na studia doktoranckie. Od decyzji komisji rekrutacyjnej służby odwołanie, w terminie czternastu dni od daty doręczenia decyzji, odpowiednio do rektora lub dyrektora jednostki naukowej, przy czym decyzja rektora lub dyrektora jednostki naukowej jest ostateczna.
Rozstrzygnięcie podjęte w dniu [...] grudnia 2012 r. przez organ orzekający na podstawie art. 154 K.p.a. świadczy o oczywiście wadliwym zastosowaniu ww. przepisu. Zmiana decyzji ostatecznej z dnia [...] sierpnia 2012 r. polegała bowiem na wyeliminowaniu wadliwości "formalnych" tejże decyzji nie tylko w zakresie właściwości organu, lecz również w zakresie powołanej podstawy prawnej rozstrzygnięcia oraz treści pouczenia o przysługującym stronie środku zaskarżenia. Eliminując wskazane wady organ orzekł ponownie o odmowie przyjęcia skarżącego na stacjonarne studia doktoranckie. Działając z urzędu nie zmienił zatem, ani nie uchylił decyzji ostatecznej z powodu zaistnienia przesłanki interesu społecznego lub słusznego interesu strony, której przecież w żaden sposób nie wykazał, lecz wydał nową decyzję rozstrzygającą sprawę co do istoty w sposób tożsamy jak w decyzji z dnia [...] sierpnia 2012 r.
W świetle powyższego uzasadniony jest pogląd, iż organ dopuścił się rażącego naruszenia art. 154 K.p.a. W sytuacji bowiem, gdy decyzja ostateczna była dotknięta wadą kwalifikowaną, wymienioną w art. 156 § 1 K.p.a., zastosowanie instytucji zmiany decyzji w celu wyeliminowania tejże wadliwości jest, w ocenie Sądu, niedopuszczalne.
W tym stanie rzeczy Sąd zobligowany był do stwierdzenia nieważności decyzji Wydziałowej Komisji Rekrutacyjnej z dnia [...] grudnia 2012 r. oraz utrzymującej ją w mocy decyzji Rektora Uniwersytetu [...] z dnia [...] marca 2013 r. Organ odwoławczy nie dostrzegł bowiem kwalifikowanej wadliwości decyzji organu I instancji, a utrzymując ww. decyzję w mocy dopuścił się rażącego naruszenia art. 154 w zw. z art. 138 § 1 pkt 1 K.p.a.
Zgodnie z art. 135 P.p.s.a., sąd stosuje przewidziane ustawą środki w celu usunięcia naruszenia prawa w stosunku do aktów lub czynności wydanych lub podjętych we wszystkich postępowaniach prowadzonych w granicach sprawy, której dotyczy skarga, jeżeli jest to niezbędne do końcowego jej załatwienia. Mając na względzie powyższe, Sąd uznał, iż uzasadnione jest również stwierdzenie nieważności decyzji Dziekana Wydziału [...] Uniwersytetu [...] z dnia [...] sierpnia 2012 r. w sytuacji, gdy decyzja ta jest obarczona wadą, o której mowa w art. 156 § 1 pkt 1 K.p.a., zaś jej wyeliminowanie z obrotu prawnego jest niezbędne do końcowego załatwienia sprawy. Podkreślenia wymaga, że wszystkie decyzje wydane w rozpoznawanej sprawie zostały podjęte w przedmiocie odmowy przyjęcia skarżącego na stacjonarne studia doktoranckie. Uzasadnione jest zatem stanowisko, że ww. decyzja z dnia [...] sierpnia 2012 r. została podjęta w granicach tej właśnie sprawy, której w istocie dotyczy skarga.
U podstaw podjętego przez Sąd rozstrzygnięcia legły przyczyny o charakterze wyłącznie procesowym. Z tego względu Sąd nie wypowiedział się w kwestii merytorycznej oceny zaskarżonego rozstrzygnięcia, bowiem na skutek wyeliminowania z obrotu prawnego także decyzji Dziekana Wydziału [...] Uniwersytetu [...] z dnia [...] sierpnia 2012 r., sprawa przyjęcia skarżącego na studia doktoranckie będzie przedmiotem ponownego rozstrzygania przed właściwym organem.
Końcowo, odnosząc się do złożonego na rozprawie wniosku skarżącego o przeprowadzenie dowodu z dokumentów, tj. akt kandydatów na stacjonarne studia doktoranckie na Wydziale [...] w roku akademickim 2012/2013 oraz dokumentów związanych z podjęciem uchwały nr [...] Rady Wydziału [...] Uniwersytetu [...] z dnia [...] kwietnia 2011 r. zauważyć należy, że stosownie do art. 106 § 3 P.p.s.a. sąd może z urzędu lub na wniosek strony przeprowadzić dowody uzupełniające z dokumentów, jeżeli jest to niezbędne do wyjaśnienia istotnych wątpliwości i nie spowoduje nadmiernego przedłużenia postępowania w sprawie. W ocenie Sądu, żadna z przesłanek wymienionych w ww. przepisie nie zaistniała w rozpoznawanej sprawie, co skutkowało nieuwzględnieniem wniosku.
Mając na względzie wszystko powyższe Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie, na podstawie art. 145 § 2 P.p.s.a., orzekł jak w pkt 1 sentencji wyroku. W oparciu o art. 152 P.p.s.a. Sąd orzekł o wykonalności zaskarżonej decyzji - jak w pkt 2 sentencji. O kosztach orzeczono na podstawie art. 205 § 1 P.p.s.a. - jak w pkt 3 sentencji wyroku.
Nietezowane
Artykuły przypisane do orzeczenia
Kup dostęp i zobacz, do jakich przepisów odnosi się orzeczenie. Znajdź inne potrzebne orzeczenia.
Skład sądu
Danuta Kania /przewodniczący sprawozdawca/Eugeniusz Wasilewski
Stanisław Marek Pietras
Sentencja
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Danuta Kania (spraw.), Sędziowie WSA Stanisław Marek Pietras, Eugeniusz Wasilewski, Protokolant specjalista Elwira Sipak, po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 3 października 2013 r. sprawy ze skargi D. S. na decyzję Rektora Uniwersytetu [...] z dnia [...] marca 2013 r. nr [...] w przedmiocie odmowy przyjęcia na stacjonarne studia doktoranckie 1. stwierdza nieważność zaskarżonej decyzji oraz utrzymanej nią w mocy decyzji Wydziałowej Komisji Rekrutacyjnej Wydziału [...] Uniwersytetu [...] z dnia [...] grudnia 2012 r. (bez numeru) a także, decyzji Dziekana Wydziału [...] Uniwersytetu [...] z dnia [...] sierpnia 2012 r. (bez numeru); 2. stwierdza, że zaskarżona decyzja nie podlega wykonaniu w całości; 3. zasądza od Rektora Uniwersytetu [...] na rzecz skarżącego D. S. kwotę 200 (dwieście) złotych, tytułem zwrotu kosztów postępowania.
Uzasadnienie
Decyzją z dnia [...] grudnia 2012 r. Wydziałowa Komisja Rekrutacyjna Wydziału [...] Uniwersytetu [...], powołując w podstawie prawnej art. 154 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. – Kodeks postępowania administracyjnego (tekst jedn. Dz. U. z 2000 r. Nr 98, poz. 1071 ze zm.), dalej powoływanej jako: "K.p.a.", zmieniła z urzędu decyzję z dnia [...] sierpnia 2012 r. w sprawie nieprzyjęcia D. S. na stacjonarne studia doktoranckie na Wydziale [...] Uniwersytetu [...] w roku akademickim 2012/2013 w ten sposób, że na podstawie art. 196 ust. 2 i 3 ustawy z dnia 27 lipca 2005 r. - Prawo o szkolnictwie wyższym (tekst jedn. Dz. U. z 2012 r., poz. 572 ze zm.) oraz art. 104 K.p.a. w zw. z § 14 Regulaminu Studiów Doktoranckich na Uniwersytecie [...], stanowiącym załącznik do Uchwały nr [...] Senatu Uniwersytetu [...] z dnia [...] kwietnia 2012 r. oraz § 16 Uchwały nr [...] Senatu Uniwersytetu [...] w sprawie warunków i trybu postępowania rekrutacyjnego na studia doktoranckie na Uniwersytecie [...] w roku akademickim 2012/2013, postanowiła nie przyjąć D. S. na stacjonarne studia doktoranckie na Wydziale [...] Uniwersytetu [...] w roku akademickim 2012/2013.
W uzasadnieniu decyzji wskazano, iż decyzja z dnia [...] sierpnia 2012 r. zawierała braki formalne: niewłaściwe wskazanie podstawy prawnej oraz wydającego ją organu, brak podpisów członków organu kolegialnego (Wydziałowej Komisji Rekrutacyjnej Wydziału [...]), błędne pouczenie o przysługującym stronie prawie do wniesienia odwołania. Zważywszy, że ww. elementy stanowią konstytutywne elementy decyzji w rozumieniu art. 107 § 1 K.p.a., należało zmienić ww. decyzję w trybie art. 154 K.p.a.
Nadto stwierdzono, że postępowanie kwalifikacyjne zostało przeprowadzone zgodnie z obowiązującymi przepisami, w szczególności z ww. Uchwałą nr [...] Senatu Uniwersytetu [...] z dnia [...] kwietnia 2012 r. Zgodnie z § 14 ust. 1 i § 18 Uchwały nr [...] w tegorocznej rekrutacji na studia doktoranckie przyjęte zostały osoby, które w toku postępowania rekrutacyjnego uzyskały 8,340 punktów. Uzyskanie przez D. S. 8,140 punktów (na które składają się: 4,6 pkt - średnia ocen, 1,375 - aktywność naukowa, 0,0, - znajomość języków obcych, 1,375 - ocena wyników rozmowy kwalifikacyjnej, 0,53 - ocena projektu badawczego, 0,26 - przyjęcie kandydata z perspektywy potrzeb Wydziału [...]), stanowiło podstawę do wydania decyzji o nieprzyjęciu D. S. na stacjonarne studia doktoranckie.
Na skutek odwołania strony, decyzją nr [...] z dnia [...] marca 2013 r. Rektor Uniwersytetu [...], działając na podstawie art. 138 § 1 pkt 1 K.p.a., utrzymał w mocy zaskarżoną decyzję.
W uzasadnieniu organ odwoławczy wskazał, iż zaskarżona decyzja spełnia wszystkie wymogi wynikające z obowiązujących przepisów prawa administracyjnego, prawa o szkolnictwie wyższym oraz przepisów wewnętrznych Uniwersytetu [...]. Uzasadnienie faktyczne decyzji w pełni odpowiada wymogom prawnym - zawiera wskazanie sumy uzyskanych punktów z rozbiciem ich na poszczególne kryteria. Uchwała nr [...] Senatu Uniwersytetu [...] wraz z załącznikami reguluje w sposób szczegółowy przebieg postępowania kwalifikacyjnego, zaś uzasadnienie decyzji nie wymaga przytoczenia wszystkich przepisów w niej zawartych.
Nadto organ zaznaczył, iż wskazane w odwołaniu braki formalne decyzji z dnia [...] sierpnia 2012 r. o nieprzyjęciu zainteresowanego na stacjonarne studia doktoranckie zostały zauważone przez organ I instancji, co skutkowało zamianą ww. decyzji w trybie art. 154 K.p.a.
Podniósł, iż wbrew twierdzeniom odwołania, Wydziałowa Komisja Rekrutacyjna nie przyjęła w toku postępowania kwalifikacyjnego żadnego kandydata posiadającego mniejszą liczbę punktów od liczby uzyskanej przez zainteresowanego. Zatem uzasadnienie zaskarżonej decyzji, w którym wskazano minimalną liczbę punktów uzyskanych przez kandydatów, warunkującą wydanie decyzji o przyjęciu na stacjonarne studia doktoranckie, jest zgodne ze stanem faktycznym.
Końcowo organ odwoławczy zauważył, iż nie stwierdził podstaw do uchylenia zaskarżonej decyzji, co w żadnym stopniu nie ogranicza stronie możliwości uczestniczenia w postępowaniu rekrutacyjnym na stacjonarne studia doktoranckie w kolejnym roku akademickim.
W skardze do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie na powyższą decyzję Rektora Uniwersytetu [...] z dnia [...] marca 2013 r. D. S. wniósł o:
1. stwierdzenie nieważności - na podstawie art. 156 K.p.a. - wszystkich decyzji wydanych w toku postępowania rekrutacyjnego na studia doktoranckie Wydziału [...] Uniwersytetu [...] oraz uchwały Rady Wydziału [...] Nr [...] z dnia [...] kwietnia 2011 r. w sprawie sposobu przeprowadzania rekrutacji na studia doktoranckie na Wydziale [...] Uniwersytetu [...],
2. alternatywnie, w przypadku braku możliwości przychylenia się do wniosku z pkt 1 lub uznania go za nieuzasadniony, stwierdzenie nieważności - na podstawie art. 156 K.p.a. - wszystkich decyzji wydanych przez organ administracji w stosunku do skarżącego,
3. alternatywnie, w przypadku braku możliwości przychylenia się do wniosku z pkt 2 lub uznania za nieuzasadniony, o uchylenie w całości decyzji o nieprzyjęciu na studia doktoranckie nr [...] z dnia [...] marca 2013 r. w związku z rażącymi nieprawidłowościami, jakich dopuścił się organ administracji w toku postępowania, mającymi wpływ na wynik sprawy,
4. zasądzenie zwrotu kosztów postępowania.
Skarżący zarzucił naruszenie:
- art. 32 Konstytucji RP,
- art. 6, art. 8, art. 11, art. 35, art. 36, art. 68 § 2, art. 73, art. 107 § 1, art. 156 oraz art. 157 K.p.a.,
- art. 196 ust. 2 – 5 ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym,
- § 3 ust. 2, § 7 ust. 3, § 13, § 14, § 15 ust. 2 Uchwały Senatu nr [...] w sprawie warunków i trybu postępowania rekrutacyjnego na studia doktoranckie na Uniwersytecie [...],
- § 2, § 6, § 7 ust. 3, § 8 ust. 3 Uchwały Rady Wydziału [...] Uniwersytetu [...] Nr [...] z dnia [...] kwietnia 2011 r. w sprawie sposobu przeprowadzania rekrutacji na studia doktoranckie na Wydziale [...] Uniwersytetu [...].
Nadto skarżący, w celu prawidłowego rozpoznania skargi, wniósł o zobowiązanie Rektora Uniwersytetu [...] do dołączenia do materiału dowodowego akt wszystkich kandydatów na stacjonarne studia doktoranckie na Wydziale [...] ubiegających się o przyjęcie w roku akademickim 2012/2013, wraz ze wszystkimi decyzjami wydanymi w stosunku do kandydatów w toku postępowania, a także wszystkimi innymi dokumentami wydanymi w toku postępowania, w szczególności listą kandydatów wraz z przypisanymi im wartościami punktowymi. Zdaniem skarżącego, zwrócenia szczególnej uwagi wymagają akta kandydatów sklasyfikowanych na pozycjach od 20 do 24, którzy w toku postępowania uzyskali mniejszą liczbę punktów od skarżącego, a zostali przyjęci na studia doktoranckie. Skarżący podniósł również, iż w stosunku do jego osoby organ administracji na etapie odwoławczym zastosował odmienny tryb postępowania aniżeli do pozostałych uczestników postępowania. Wskazał, iż jest w posiadaniu decyzji wydanej przez organ administracji w stosunku do kandydata, który uzyskał od niego mniej punktów w toku postępowania rekrutacyjnego, a został przyjęty na stacjonarne studia doktoranckie.
Nadto skarżący wniósł o zobowiązanie Rektora Uniwersytetu [...] do dołączenia do akt sprawy wszystkich dokumentów związanych z przyjęciem Uchwały Rady Wydziału [...] Nr [...].
W motywach skargi skarżący podniósł, iż wszystkie decyzje wydane w stosunku do jego osoby dotknięte są sankcją nieważności. Decyzja z dnia [...] sierpnia 2012 r. została wydana z naruszeniem przepisów o właściwości, tj. przez Dziekana Wydziału [...], a nie przez Wydziałową Komisję Rekrutacyjną. Pomimo bezwzględnej nieważności, ww. decyzja nie została wyeliminowana z obrotu prawnego, a jedynie - bez podstawy prawnej - zmieniona decyzją z dnia [...] grudnia 2012 r. w trybie art. 154 K.p.a.
Skarżący zauważył, iż nieprawdziwa jest informacja zawarta w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji, jakoby na stacjonarne studia doktoranckie zostały przyjęte osoby, które w toku postępowania rekrutacyjnego uzyskały powyżej 8,34 punktów, bowiem przyjęte zostały również osoby, które uzyskały wyniki poniżej 8 punktów. Świadczą o tym decyzje Rektora [...] uwzględniające odwołania wnioskodawców legitymujących się wynikami poniżej 8 punktów i zmieniające dokument z dnia [...] sierpnia 2012 r. na decyzje o przyjęciu na stacjonarne studia doktoranckie. Pomimo zmiany wcześniejszych decyzji dotyczących 10 z 12 odwołujących się studentów, a tym samym obniżenia progu punktowego, Wydziałowa Komisja Rekrutacyjna podtrzymała decyzję o nieprzyjęciu skarżącego na studia. Skarżący w toku postępowania rekrutacyjnego otrzymał 8,14 punktów, tym samym zgodnie z § 8 ust. 3 Uchwały Rady Wydziału [...] Uniwersytetu [...] Nr [...], powinien zostać przyjęty na studia doktoranckie. Działanie organów w niniejszej sprawie stanowi przykład dyskryminacji, nierównego traktowania uczestników postępowania oraz naruszenia zasady zaufania obywateli do organów państwa.
Skarżący zwrócił również uwagę na szkodę jaką poniósł w związku z przewlekłością postępowania. Brak decyzji o przyjęciu lub nieprzyjęciu na studia doktoranckie do października 2012 r. uniemożliwił skarżącemu przystąpienie do aplikacji radcowskiej. Oczekując na decyzję w swojej macierzystej uczelni skarżący stracił również możliwość uczestniczenia w postępowaniach rekrutacyjnych na innych uczelniach.
W odpowiedzi na skargę Rektor Uniwersytetu [...] wniósł o oddalenie skargi, jako bezzasadnej podtrzymując stanowisko zawarte w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji.
Pismem procesowym z dnia 28 czerwca 2013 r. skarżący ponownie wniósł o zobowiązanie Rektora Uniwersytetu [...] do dołączenia do akt sprawy akt wszystkich kandydatów na stacjonarne studia doktoranckie na Wydziale [...] ubiegających się o przyjęcie w roku akademickim 2012/2013, wraz ze wszystkimi decyzjami wydanymi w stosunku do kandydatów w toku postępowania.
Kolejnym pismem procesowym z dnia 28 czerwca 2012 r. skarżący wniósł o zasądzenie zwrotu kosztów postępowania, podtrzymując zarzuty i wnioski skargi.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie zważył, co następuje:
Uprawnienia wojewódzkich sądów administracyjnych, określone przepisami m.in. art. 1 § 1 i § 2 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. - Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. Nr 153, poz. 1269, ze zm.) oraz art. 3 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (tekst jedn. Dz. U. z 2012 r., poz. 270), dalej powoływanej jako: "P.p.s.a.", sprowadzają się do kontroli działalności administracji publicznej pod względem zgodności z prawem, tj. kontroli zgodności zaskarżonego aktu z przepisami postępowania administracyjnego, a także prawidłowości zastosowania i wykładni norm prawa materialnego.
Ustawa z dnia 27 lipca 2005 r. - Prawo o szkolnictwie wyższym (tekst jedn. Dz. U. z 2012 r., poz. 572 ze zm.) kontroli pod względem zgodności z prawem poddała decyzje organów uczelni m.in. w indywidualnych sprawach studentów i doktorantów, a także osób ubiegających się o uzyskanie statusu studenta lub doktoranta. Zgodnie bowiem z art. 207 ust. 1 ww. ustawy, do decyzji, o których mowa w art. 169 ust. 10 i 11 oraz art. 196 ust. 3, decyzji podjętych przez organy uczelni, kierownika studiów doktoranckich lub dyrektora jednostki naukowej w indywidualnych sprawach studentów i doktorantów, a także w sprawach nadzoru nad działalnością uczelnianych organizacji studenckich oraz samorządu studenckiego i doktoranckiego, stosuje się odpowiednio przepisy ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego oraz przepisy o zaskarżaniu decyzji do sądu administracyjnego.
Sprawując kontrolę pod względem zgodności z prawem, stosownie do art. 134 § 1 P.p.s.a., sąd rozstrzyga w granicach danej sprawy, nie będąc jednak związany zarzutami i wnioskami skargi oraz powołaną podstawą prawną. Zgodnie zaś z art. 135 P.p.s.a., sąd stosuje przewidziane ustawą środki w celu usunięcia naruszenia prawa w stosunku do aktów lub czynności wydanych lub podjętych we wszystkich postępowaniach prowadzonych w granicach danej sprawy, której dotyczy skarga, jeśli jest to niezbędne do końcowego jej załatwienia.
Skarga D. S. analizowana w świetle powyższych kryteriów zasługuje na uwzględnienie.
Zaskarżoną decyzją z dnia [...] marca 2013 r. Rektor Uniwersytetu [...] utrzymał w mocy decyzję Wydziałowej Komisji Rekrutacyjnej Wydziału [...] Uniwersytetu [...] z dnia [...] grudnia 2012 r. zmieniającą - w trybie art. 154 § 1 K.p.a. - decyzję z dnia [...] sierpnia 2012 r. o nieprzyjęciu D. S. na stacjonarne studia doktoranckie na Wydziale [...] Uniwersytetu [...] w roku akademickim 2012/2013.
W myśl art. 154 § 1 i 2 K.p.a., decyzja ostateczna, na mocy której żadna ze stron nie nabyła prawa może być w każdym czasie uchylona lub zmieniona przez organ administracji publicznej, który ją wydał, jeżeli przemawia za tym interes społeczny lub słuszny interes strony. W przypadkach określonych w § 1 właściwy organ wydaje decyzję w sprawie uchylenia lub zmiany decyzji.
Przepis art. 154 K.p.a. przewiduje nadzwyczajny, a zarazem dopuszczalny tryb wzruszania ostatecznych decyzji administracyjnych objętych ogólną zasadą trwałości decyzji, określoną w art. 16 K.p.a. Uchylenie lub zmiana decyzji w trybie art. 154 K.p.a. może mieć miejsce jedynie w sytuacji, gdy brak jest podstaw prawnych do jej uchylenia lub zmiany w trybie wznowienia postępowania lub stwierdzenia nieważności tej decyzji. Oznacza to, że kwalifikowane wady takiej decyzji wymienione w art. 145 § 1 K.p.a. i art. 156 § 1 K.p.a. nie mogą stanowić podstawy zastosowania omawianego przepisu, bowiem powinny być usunięte w trybie stwierdzenia nieważności decyzji lub wznowienia postępowania. W doktrynie przyjęty jest pogląd, że na podstawie art. 154 K.p.a. dopuszczalne jest uchylenie decyzji niewadliwych, względnie dotkniętych wadami niekwalifikowanymi. Niezależnie jednak od tego, czy dana decyzja jest prawidłowa, czy też wadliwa w stopniu uniemożliwiającym zastosowanie jednego z określonych w K.p.a. postępowań nadzwyczajnych, organ może zmienić lub uchylić decyzję ostateczną, na mocy której strona nie nabyła prawa, tylko wówczas, gdy spełnione zostały wymienione w tym przepisie przesłanki. Jak stwierdził Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 18 września 2008 r. (sygn. akt II OSK 1789/07, publ.: ONSA WSA 2009, nr 6, poz. 117) "interes społeczny lub słuszny interes strony, o których mowa w art. 154 K.p.a. mogą przemawiać za uchyleniem lub zmianą decyzji ostatecznej także wówczas, gdy decyzja została wydana z naruszeniem prawa, a brak jest podstaw prawnych do wznowienia postępowania albo stwierdzenia nieważności decyzji z powodu tego naruszenia".
Dla wzruszenia decyzji w trybie art. 154 K.p.a. wymagane jest spełnienie łącznie trzech przesłanek: 1) musi to być decyzja ostateczna, 2) decyzja ta nie może tworzyć praw nabytych dla żadnej ze stron postępowania, 3) za zmianą lub uchyleniem decyzji przemawia interes społeczny lub słuszny interes strony. Postępowanie prowadzone na podstawie art. 154 K.p.a. jest postępowaniem nadzwyczajnym, którego przedmiotem - w przeciwieństwie do postępowania głównego (rozpoznawczego) - nie jest merytoryczne rozstrzygnięcie sprawy, lecz przeprowadzenie weryfikacji wydanej już decyzji ostatecznej z jednego tylko punktu widzenia, a mianowicie, czy za zmianą (uchyleniem) przemawia interes społeczny lub słuszny interes strony (por. wyrok WSA w Warszawie z dnia 29 lutego 2008 r., sygn. akt VII SA/Wa 1647/07, publ.: LEX nr 508428). Zastosowanie przez ustawodawcę spójnika "lub" oznacza, że wystarczające są racje interesu społecznego bądź jedynie wzgląd na słuszny interes strony. Wymagania interesu społecznego lub słusznego, a więc kwalifikowanego interesu strony, powinny być ustalone w danej sprawie i muszą one zyskać zindywidualizowaną treść wynikającą ze stanu faktycznego i prawnego sprawy (por. wyrok NSA z dnia 23 lutego 2007 r., sygn. akt I OSK 553/06, publ.: LEX nr 348253). Oznacza to, że omawiany przepis, ze swej istoty, nie pozwala na uniwersalne zdefiniowanie pojęcia "interesu społecznego, czy "słusznego interesu strony". Można tego dokonać wyłącznie w odniesieniu do konkretnej sprawy. Rozstrzygnięcie, jakie wydaje organ, orzekając na podstawie art. 154 K.p.a., oparte jest na uznaniu administracyjnym. Wprowadzenie przesłanki zgodności wzruszenia decyzji z interesem społecznym i interesem strony oznacza, że organ administracji nie może w rozpoznaniu sprawy na podstawie tego przepisu nie ustosunkować się do celowości wzruszenia decyzji (por. wyrok NSA z dnia 3 lipca 2008 r., sygn. akt II OSK 771/07, publ.: LEX nr 485362).
Przenosząc powyższe uwagi na stan niniejszej sprawy stwierdzić należy, że organ orzekający w sposób oczywiście wadliwy zastosował przepis art. 154 K.p.a.
Wzruszeniu na podstawie ww. przepisu podlegała decyzja z dnia [...] sierpnia 2012 r. (bez numeru), wydana przez Dziekana Wydziału [...] Uniwersytetu [...], odmawiająca D. S. przyjęcia na stacjonarne studia doktoranckie. Zaznaczenia wymaga, iż sprawa przyjęcia (odmowy przyjęcia) kandydata na studia doktoranckie jest załatwiana w drodze decyzji administracyjnej, co wynika wprost z przepisu art. 196 ust. 3 ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym. Wymieniona wyżej decyzja z dnia [...] sierpnia 2012 r., zawiera minimum elementów określonych w art. 107 § 1 K.p.a., niezbędnych do zakwalifikowania jej jako decyzji administracyjnej, a mianowicie: oznaczenie organu administracji publicznej, wskazanie adresata aktu, rozstrzygnięcie o istocie sprawy oraz podpis osoby reprezentującej organ. Przedmiotowa decyzja nie została zaskarżona w administracyjnym toku instancji, a zatem zyskała przymiot ostateczności. Strona nie nabyła praw z ww. decyzji ostatecznej, bowiem decyzja ta odmawia jej przyznania określonego uprawnienia, tj. przyjęcia na studia doktoranckie.
Niezależnie od spełnienia powyższych przesłanek, brak było podstaw do wzruszenia ww. decyzji z dnia [...] sierpnia 2012 r. w trybie art. 154 K.p.a. Jak już wyżej wskazano, zmiana lub uchylenie decyzji ostatecznej na podstawie ww. przepisu może nastąpić względem decyzji poprawnej pod względem prawnym, ewentualnie dotkniętej wadami niekwalifikowanymi. Niedopuszczalne jest natomiast wzruszenie decyzji ostatecznej w trybie art. 154 K.p.a. w sytuacji, gdy jest ona dotknięta wadą kwalifikowaną, o której mowa w art. 156 § 1 K.p.a. Właściwym dla wyeliminowania z obrotu prawnego decyzji obarczonej taką wadą kwalifikowaną jest bowiem stwierdzenie jej nieważności na podstawie art. 156 § 1 K.p.a.
W rozpoznawanej sprawie organ orzekający zastosował tryb przewidziany w art. 154 K.p.a. względem decyzji ostatecznej wydanej z naruszeniem przepisów o właściwości, w więc dotkniętej wadą nieważności, o której mowa w art. 156 § 1 pkt 1 K.p.a. Decyzję z dnia [...] sierpnia 2012 r. wydał bowiem Dziekan Wydziału [...], podczas gdy organem właściwym do wydania decyzji w sprawie przyjęcia na studia doktoranckie była Wydziałowa Komisja Rekrutacyjna. Wynika to wprost z przepisu art. 196 ust. 3 i 4 ww. ustawy - Prawo o szkolnictwie wyższym, który stanowi, iż rekrutację na bezpłatne studia doktoranckie przeprowadzają komisje rekrutacyjne powołane przez kierownika jednostki organizacyjnej uczelni lub dyrektora jednostki naukowej. Komisje rekrutacyjne podejmują decyzje w sprawach przyjęcia na studia doktoranckie. Od decyzji komisji rekrutacyjnej służby odwołanie, w terminie czternastu dni od daty doręczenia decyzji, odpowiednio do rektora lub dyrektora jednostki naukowej, przy czym decyzja rektora lub dyrektora jednostki naukowej jest ostateczna.
Rozstrzygnięcie podjęte w dniu [...] grudnia 2012 r. przez organ orzekający na podstawie art. 154 K.p.a. świadczy o oczywiście wadliwym zastosowaniu ww. przepisu. Zmiana decyzji ostatecznej z dnia [...] sierpnia 2012 r. polegała bowiem na wyeliminowaniu wadliwości "formalnych" tejże decyzji nie tylko w zakresie właściwości organu, lecz również w zakresie powołanej podstawy prawnej rozstrzygnięcia oraz treści pouczenia o przysługującym stronie środku zaskarżenia. Eliminując wskazane wady organ orzekł ponownie o odmowie przyjęcia skarżącego na stacjonarne studia doktoranckie. Działając z urzędu nie zmienił zatem, ani nie uchylił decyzji ostatecznej z powodu zaistnienia przesłanki interesu społecznego lub słusznego interesu strony, której przecież w żaden sposób nie wykazał, lecz wydał nową decyzję rozstrzygającą sprawę co do istoty w sposób tożsamy jak w decyzji z dnia [...] sierpnia 2012 r.
W świetle powyższego uzasadniony jest pogląd, iż organ dopuścił się rażącego naruszenia art. 154 K.p.a. W sytuacji bowiem, gdy decyzja ostateczna była dotknięta wadą kwalifikowaną, wymienioną w art. 156 § 1 K.p.a., zastosowanie instytucji zmiany decyzji w celu wyeliminowania tejże wadliwości jest, w ocenie Sądu, niedopuszczalne.
W tym stanie rzeczy Sąd zobligowany był do stwierdzenia nieważności decyzji Wydziałowej Komisji Rekrutacyjnej z dnia [...] grudnia 2012 r. oraz utrzymującej ją w mocy decyzji Rektora Uniwersytetu [...] z dnia [...] marca 2013 r. Organ odwoławczy nie dostrzegł bowiem kwalifikowanej wadliwości decyzji organu I instancji, a utrzymując ww. decyzję w mocy dopuścił się rażącego naruszenia art. 154 w zw. z art. 138 § 1 pkt 1 K.p.a.
Zgodnie z art. 135 P.p.s.a., sąd stosuje przewidziane ustawą środki w celu usunięcia naruszenia prawa w stosunku do aktów lub czynności wydanych lub podjętych we wszystkich postępowaniach prowadzonych w granicach sprawy, której dotyczy skarga, jeżeli jest to niezbędne do końcowego jej załatwienia. Mając na względzie powyższe, Sąd uznał, iż uzasadnione jest również stwierdzenie nieważności decyzji Dziekana Wydziału [...] Uniwersytetu [...] z dnia [...] sierpnia 2012 r. w sytuacji, gdy decyzja ta jest obarczona wadą, o której mowa w art. 156 § 1 pkt 1 K.p.a., zaś jej wyeliminowanie z obrotu prawnego jest niezbędne do końcowego załatwienia sprawy. Podkreślenia wymaga, że wszystkie decyzje wydane w rozpoznawanej sprawie zostały podjęte w przedmiocie odmowy przyjęcia skarżącego na stacjonarne studia doktoranckie. Uzasadnione jest zatem stanowisko, że ww. decyzja z dnia [...] sierpnia 2012 r. została podjęta w granicach tej właśnie sprawy, której w istocie dotyczy skarga.
U podstaw podjętego przez Sąd rozstrzygnięcia legły przyczyny o charakterze wyłącznie procesowym. Z tego względu Sąd nie wypowiedział się w kwestii merytorycznej oceny zaskarżonego rozstrzygnięcia, bowiem na skutek wyeliminowania z obrotu prawnego także decyzji Dziekana Wydziału [...] Uniwersytetu [...] z dnia [...] sierpnia 2012 r., sprawa przyjęcia skarżącego na studia doktoranckie będzie przedmiotem ponownego rozstrzygania przed właściwym organem.
Końcowo, odnosząc się do złożonego na rozprawie wniosku skarżącego o przeprowadzenie dowodu z dokumentów, tj. akt kandydatów na stacjonarne studia doktoranckie na Wydziale [...] w roku akademickim 2012/2013 oraz dokumentów związanych z podjęciem uchwały nr [...] Rady Wydziału [...] Uniwersytetu [...] z dnia [...] kwietnia 2011 r. zauważyć należy, że stosownie do art. 106 § 3 P.p.s.a. sąd może z urzędu lub na wniosek strony przeprowadzić dowody uzupełniające z dokumentów, jeżeli jest to niezbędne do wyjaśnienia istotnych wątpliwości i nie spowoduje nadmiernego przedłużenia postępowania w sprawie. W ocenie Sądu, żadna z przesłanek wymienionych w ww. przepisie nie zaistniała w rozpoznawanej sprawie, co skutkowało nieuwzględnieniem wniosku.
Mając na względzie wszystko powyższe Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie, na podstawie art. 145 § 2 P.p.s.a., orzekł jak w pkt 1 sentencji wyroku. W oparciu o art. 152 P.p.s.a. Sąd orzekł o wykonalności zaskarżonej decyzji - jak w pkt 2 sentencji. O kosztach orzeczono na podstawie art. 205 § 1 P.p.s.a. - jak w pkt 3 sentencji wyroku.
