II SA/Gl 619/13

Uzasadnienie

Wnioskiem z dnia [...] r. A. K. zwrócił się do Urzędu Miasta K. o wymeldowanie P. K. z pobytu stałego w lokalu przy ul. [...] w K. We wniosku wskazał, że P. K. przedmiotowy lokal opuścił dobrowolnie w [...] r., a jego obecne miejsce pobytu nie jest wnioskodawcy znane.

W toku postępowania wyjaśniającego organ ustalił, że P. K. w dniu złożenia wniosku o jego wymeldowanie przebywał w Zakładzie Karnym Nr 1 w S., natomiast w okresie prowadzonego postępowania przebywał w Areszcie Śledczym w M.

P. K. pismem z dnia [...]r. poinformował organ, że lokalu przy ul. [...] w K. nie opuścił dobrowolnie, lecz w dniu [...]r. został zatrzymany przez Policję pod tym adresem i osadzony w Zakładzie Karnym w S. Dodatkowo podał, że po odbyciu kary pozbawienia wolności, której koniec przypada na dzień [...]r. zamierza powrócić do miejsca zamieszkania. Naczelnik Wydziału Prewencji Komisariatu I Policji w K. pismem z dnia [...]r. poinformował organ prowadzący postępowanie, że P. K. faktycznie został zatrzymany [...]r. w miejscu zameldowania na pobyt stały

Decyzją z dnia [...]r. nr [...] Prezydent Miasta K. odmówił wymeldowania P. K. z pobytu stałego z lokalu nr [...] przy ul. [...] w K. W uzasadnieniu organ I instancji zrelacjonował przebieg przeprowadzonego postępowania i dokonane w jego ramach ustalenia wskazując następnie, iż analizując zebrany w sprawie materiał dowodowy należy uznać, że w przypadku P. K. nie zostały spełnione przesłanki art. 15 ust. 2 ustawy z dnia 10 kwietnia 1974 r. o ewidencji ludności i dowodach osobistych (tekst jednolity: Dz. U. 2006, Nr 139, poz. 933 z późn. zm.). Ustalono bowiem w sposób nie budzący najmniejszych wątpliwości, w oparciu o obszerny, zebrany i rozpatrzony w sposób wyczerpujący materiał dowodowy, iż opuszczenie przez P. K. miejsca zameldowania na pobyt stały nie nastąpiło w sposób trwały i dobrowolny. P. K. faktycznie został bowiem zatrzymany [...]r. w miejscu zameldowania na pobyt stały, co oznacza, że opuszczenie ww. lokalu przez stronę nastąpiło w drodze przymusu, jakim dysponuje aparat państwa. Nadto oględziny lokalu przy ul. [...] w K. przeprowadzone przez pracowników Wydziału Spraw Obywatelskich Urzędu Miasta K. w dniu [...]r. wykazały, że przedmiotowy lokal jest standardowo wyposażony, a zatem po opuszczeniu placówki penitencjarnej P. K. będzie mógł ponownie zamieszkać i prowadzić w tym lokalu gospodarstwo domowe. Dodatkowo w dacie oględzin lokalu, pracownicy organu przeprowadzili wywiad środowiskowy wśród sąsiadów tj. lokatorów budynku przy ul. [...] w K., na okoliczność zamieszkiwania P. K. w lokalu nr [...] pod tym adresem. Osoby, z którymi przeprowadzono rozmowy tj. mieszkańcy lokali nr [...] i nr [...] zgodnie potwierdzili, że P. K. stale zamieszkiwał w lokalu przy ul. [...] w K. z dziewczyną, natomiast od około 1 roku nie zamieszkuje pod tym adresem, gdyż przebywa w zakładzie karnym. Nadto Urząd Miejski w L., w ramach pomocy prawnej, przeprowadził dowód w postaci przesłuchania świadka – J. M., która jak podał P. K., zamieszkiwała wraz z nim w przedmiotowym lokalu. J. M. zeznała, że faktycznie od [...]r. do [...]r. zamieszkiwała wraz z P. K. w przedmiotowym lokalu. Zdaniem organu I instancji opuszczenie lokalu przy ul. [...] w K. przez P. K. nie było zatem trwałe, dobrowolne i suwerenne, a jego aktualny pobyt w areszcie śledczym (zakładzie karnym) jest stanem przejściowym, ma charakter czasowy i uzasadnia w pełni pobyt P. K. poza miejscem zameldowania na pobyt stały. Nadto w świetle art. 8 ust. 4 ustawy o ewidencji ludności i dowodach osobistych, pobyt w zakładach karnych, trwający dłużej niż 3 miesiące nie traci charakteru pobytu czasowego.

Odwołanie od decyzji pierwszoinstancyjnej, wyrażające niezadowolenie z otrzymanego rozstrzygnięcia, wniósł A. K. reprezentowany przez pełnomocnika adw. K. L.-G. Decyzji pierwszoinstancyjnej pełnomocnik zarzuciła:

błędne ustalenia faktyczne stanowiące podstawę rozstrzygnięcia, polegające na bezzasadnym przyjęciu, że P. K. nie opuścił dobrowolnie lokalu nr [...] przy ul. [...] w K. i nie została spełniona przesłanka wymeldowania,

błędną wykładnię prawa materialnego, a to art. 15 ust. 2 ustawy z dnia 10 kwietnia 1974 r. o ewidencji ludności i dowodach osobistych poprzez niezasadne przyjęcie, iż fakt długotrwałego i ciągłego przebywania strony w zakładzie karnym poza miejscem jej zameldowania, spowodowany aresztowaniem i umieszczeniem w zakładzie, stanowi negatywną przesłankę wymeldowania,

naruszenie przepisów postępowania, a to:

art. 79 i 81 k.p.a. — poprzez poczynienie ustaleń faktycznych w sprawie w oparciu o dowód z przesłuchania świadka przeprowadzony bez udziału strony i bez uprzedniego zawiadomienia strony o terminie i miejscu przeprowadzenia dowodu,

art. 107 § 3 k.p.a. — poprzez niepełne uzasadnienie zaskarżonej decyzji, nie zawierające kompletnego uzasadnienia prawnego w odniesieniu do podniesionego przez stronę w toku postępowania zarzutu wadliwego przeprowadzenia postępowania dowodowego, tj. przesłuchania J. M. w charakterze świadka,

art. 10 k.p.a. — poprzez pozbawienie strony możliwości czynnego udziału w postępowaniu — w zakresie postępowania dowodowego z udziałem świadka J. M.

W konsekwencji pełnomocnik wniosła o uchylenie decyzji pierwszoinstancyjnej i orzeczenie co do istoty sprawy poprzez wymeldowanie P. K. z pobytu stałego z lokalu nr [...] przy ul. [...] w K. W uzasadnieniu, którego tezy wsparto licznym cytowanym orzecznictwem sądów administracyjnych, pełnomocnik podniosła m.in., że przebywanie w zakładzie karnym — traktowane na gruncie przepisów, jako pobyt czasowy — nie stanowi przeszkody do wymeldowania z miejsca dotychczasowego pobytu stałego. Bezzasadnie nadto organ dał wagę oświadczeniu P. K., iż zamierza wrócić do przedmiotowego lokalu. Wyrażony zamiar powrotu do mieszkania pozostaje bez wpływu na rozstrzygnięcie w sprawie wymeldowania, albowiem pozostaje on w całkowitym oderwaniu od prawnej możliwości przebywania w lokalu, polegającej na posiadaniu tytułu prawnego ku temu. Tej okoliczności organ w ogóle w toku postępowania nie zweryfikował, całkowicie bezkrytycznie przyjmując oświadczenie P. K., iż zamierza on nadal w lokalu zamieszkiwać. Faktycznie zaś nie posiada on tytułu prawnego, którą to okoliczność organ całkowicie pominął. Bezzasadnie także organ ustalił datę powrotu P. K. do lokalu. W niniejszej sprawie poza sporem jest, że P. K. nie przebywa w lokalu, w którym jest zameldowany na pobyt stały. Fakt ten, w powiązaniu z okolicznością przebywania w zakładzie karnym, ma znaczenie kluczowe, gdyż świadczy o ustaniu pobytu stałego. Utrzymywanie zameldowania osoby odbywającej długotrwałą karę pozbawienia wolności prowadzi do tworzenia fikcji meldunkowej. Organ pierwszej instancji bezzasadnie poczynił ustalenia faktyczne na podstawie zeznań świadka J. M., albowiem po pierwsze osoba ta — jak sama zeznała — faktycznie od [...]r. nie przebywa w lokalu. Nie może mieć ona zatem wiedzy o aktualnym stanie lokalu, jego wyposażeniu i rzeczach w nim się znajdujących. Po drugie zaś, dowód z przesłuchania wskazanego świadka przeprowadzony został z naruszeniem przepisów postępowania, a to art. 79 k.p.a.

W trakcie postępowania odwoławczego Wojewoda [...] zlecił organowi I instancji, na podstawie art. 136 k.p.a., ponowne przesłuchanie w charakterze świadka J. M. powiadamiając o terminie pełnomocnika A. K. Stosownie do protokołu z przesłuchania, które miało miejsce w dniu [...]r. świadek ponownie potwierdziła m.in., że przed zatrzymaniem P. K. przez Policję w dniu [...]r. zamieszkiwali wspólnie w przedmiotowym mieszkaniu.

W wyniku rozpoznania wniesionego odwołania decyzją z dnia [...]r. nr [...] Wojewoda [...] utrzymał zaskarżoną doń decyzję pierwszoinstancyjną w mocy. W uzasadnieniu zrelacjonował stan faktyczny sprawy oraz przytoczył i omówił art. 15 ust.2 ustawy o ewidencji ludności i dowodach osobistych. Następnie organ odwoławczy wskazał, że ze zgromadzonego materiału dowodowego wynika bezspornie, iż lokal przy ul. [...] w K. przed zatrzymaniem i osadzeniem w areszcie śledczym stanowił dla P. K. centrum jego spraw życiowych, a opuszczenie przez niego rzeczonego lokalu nastąpiło w związku z zatrzymaniem przez organy ścigania. Zgodnie z orzecznictwem przesłankę dotyczącą opuszczenia lokalu uznaje się za wypełnioną gdy osoba opuściła lokal z zamiarem opuszczenia go w sposób trwały, wykazując chęć przeniesienia swojego centrum życiowego w nowe miejsce. P. K. nie wyraził woli opuszczenia lokalu, nadto po opuszczeniu aresztu śledczego zamierza do niego powrócić. Jak wielokrotnie podkreślano w orzecznictwie sądów administracyjnych, fakt osadzenia w zakładzie karnym nie jest równoznaczny z opuszczeniem dotychczasowego miejsca pobytu stałego, uzasadniającym wymeldowanie. Również wola właściciela lokalu nie stanowi przesłanki do wymeldowania osoby z miejsca pobytu stałego. Zdaniem organu odwoławczego opuszczenie lokalu przez P. K. w [...]r. nie nastąpiło w sposób trwały i ma charakter jedynie czasowy. O trwałości opuszczenia lokalu decyduje bowiem wola osoby w nim zameldowanej, a taka niewątpliwie po stronie skarżącego nie istniała. W konsekwencji należało przyjąć, że obecny pobyt skarżącego poza przedmiotowym mieszkaniem tj. w areszcie śledczym ma charakter tymczasowy, co wynika wprost z treści art. 8 ust. 1 pkt 4 ustawy. Należy mieć bowiem dodatkowo na uwadze, że z uwagi na przymusowy charakter pozbawienia wolności skarżący nie ma ani prawnej ani fizycznej możliwości zamieszkiwania (powrotu do zamieszkania) w przedmiotowym mieszkaniu w okresie odbywania kary pozbawienia wolności. Okoliczność fizycznego przebywania skarżącego poza tym mieszkaniem nie jest bowiem następstwem jego opuszczenia, lecz aresztowania. Podniesiony w odwołaniu przez pełnomocnika A. K. zarzut błędnej wykładni przepisu art. 15 ust. 2 ustawy o ewidencji ludności i dowodach osobistych jest bezzasadny. Jak wyżej wskazano opuszczenie lokalu, w którym dana osoba była zameldowana, można bowiem uznać za dobrowolne tylko wtedy, jeżeli wynikało ono z nieskrępowanej woli przeniesienia swoich interesów życiowych w inne miejsce.

Pismem z dnia [...]r. działający przez pełnomocnika adw. K. L.-G. A. K. wniósł do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach skargę na decyzję organu II instancji wnosząc o jej uchylenie. Zaskarżonej decyzji pełnomocnik zarzuciła:

naruszenie art. 7 i 8 k.p.a. poprzez brak wszechstronnego wyjaśnienia stanu prawnego i faktycznego sprawy,

naruszenie art. 80 k.p.a. poprzez przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów skutkującą błędnymi ustaleniami faktycznymi w przedmiocie spełnienia przesłanek wymeldowania,

naruszenie prawa materialnego, to art. 15 ust. 2 ustawy z dnia 10 kwietnia 1974 r. o ewidencji ludności i dowodach osobistych poprzez jego błędną wykładnię i niezasadne przyjęcie, iż fakt długotrwałego i ciągłego przebywania strony w zakładzie karnym i poza miejscem jej zameldowania, spowodowany aresztowaniem i umieszczeniem w zakładzie, stanowi negatywną przesłankę wymeldowania, określoną tymże przepisem.

W uzasadnieniu pełnomocnik rozwinęła wskazane wyżej zarzuty stwierdzając m.in., iż bezspornym w niniejszej sprawie jest, iż [...]r. P. K. opuścił przedmiotowy lokal mieszkalny i do nadal faktycznie w nim nie przebywa, przy czym stan ten utrzymuje się od niemal dwóch lat. Okoliczność ta znalazła potwierdzenie w przeprowadzonym postępowaniu dowodowym, w szczególności fakt ten potwierdzili świadkowie zamieszkujący w lokalach sąsiednich. W sposób bezsporny ustalono także miejsce pobytu P. K., tj. Areszt Śledczy w M., gdzie przebywa odbywając karę pozbawienia wolności orzeczoną prawomocnym wyrokiem sądu. Sporna jest natomiast kwestia właściwej oceny ww. okoliczności, dokonywana na gruncie art. 15 ust. 2 ustawy z dnia 10 kwietnia 1974 r. o ewidencji ludności, sprowadzająca się do ustalenia, czy P. K. opuścił przedmiotowy lokal w sposób dobrowolny i trwały. Zdaniem pełnomocnika organ bezzasadnie utożsamił przyczynę opuszczenia lokalu ze sposobem opuszczenia lokalu. Zatrzymanie P. K. przez organy ścigania i umieszczenie go w Zakładzie Karnym (a następnie Areszcie Śledczym) było niewątpliwie przyczyną opuszczenia przezeń przedmiotowego lokalu. Samo jednak opuszczenie nie nastąpiło pod przymusem, nie było efektem bezprawnych działań. W tym zakresie organ dokonał całkowicie błędnej oceny materiału dowodowego, w szczególności zeznań świadka J. M. Świadek J. M., zamieszkująca z P. K. w momencie zatrzymania go przez organy ścigania, jednoznacznie podała, iż opuszczenie lokalu przez P. K. było dobrowolne, albowiem udał się on samodzielnie i dobrowolnie na wezwanie komisariatu Policji, gdzie to dopiero został zatrzymany celem doprowadzenia do Aresztu Śledczego w związku z obowiązkiem odbycia kary pozbawienia wolności. P. K. nie został więc ani zatrzymany w miejscu zamieszkania ani siłą z niego usunięty. Nadto przebywanie w zakładzie karnym — traktowane na gruncie przepisów, jako pobyt czasowy - nie stanowi przeszkody do wymeldowania z miejsca dotychczasowego pobytu stałego. Zakłady karne są w istocie miejscami, w których koncentruje się centrum życiowe osadzonych tam osób, niezależnie od tego, czy odbywają kilkuletnie czy też dożywotnie kary pozbawienia wolności. Organy obu instancji dokonały więc błędnej interpretacji pojęcia "dobrowolne opuszczenie lokalu", bezzasadnie przyjmując, że sam fakt zatrzymania P. K. i osadzenia go w Zakładzie Karnym wykluczył możliwość przypisania mu dobrowolnego opuszczenia lokalu. Całkowicie bezzasadnie organ przypisał też wagę stanowisku P. K., który w toku postępowania oświadczył, że po zakończeniu odbywania kary pozbawienia wolności zamierza wrócić do przedmiotowego lokalu i nadal w nim zamieszkiwać. Na tej podstawie organ przyjął, iż opuszczenie lokalu miało charakter jedynie przejściowy, skoro sam zainteresowany wyraża wolę powrotu. Nie zbadał jednak organ w toku postępowania - w najmniejszym nawet stopniu — faktycznych możliwości powrotu P. K. do lokalu. Nie ustalono, kiedy dokładnie ma on szansę wyjść na wolność (przy czym za błędne należy uznać ustalenie poczynione jedynie w oparciu o informację Kierownika Działu Ewidencji Aresztu ŚI. w M. wskazującą na datę [...]r., skoro sam zainteresowany P. K. w swoim piśmie z dnia [...]r. podał datę końcową pobytu przypadająca na dzień [...]r.), a także czy - ze względu na brak uprawnień do lokalu (w postaci chociażby umowy najmu) — faktycznie będzie możliwe zamieszkanie w nim. Pełnomocnik podkreśliła także, że w przedmiotowym lokalu nie zalegają rzeczy osobiste P. K., które zostały mu przekazane — na jego prośbę — do aresztu. Nadto pozostawienie niektórych rzeczy przez osobę, która bezspornie opuściła miejsce stałego pobytu, ma drugorzędne znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy jej wymeldowania, bowiem obowiązek meldunkowy dotyczy osób, nie rzeczy. W sprawie nie spełniona została także przesłanka partycypowania w kosztach utrzymania lokalu, które to koszty ponosi wyłącznie jego właściciel A. K.. Co więcej, nawet w trakcie zamieszkiwania w lokalu, jeszcze przed osadzeniem w zakładzie karnym, P. K. nie pokrywał kosztów utrzymania mieszkania. Nie została także spełniona przesłanka okresowych powrotów do lokalu, mająca świadczyć o utrzymaniu więzi z lokalem uniemożliwiającej wymeldowanie.

Skarga została wniesiona w terminie.

W odpowiedzi na skargę organ II instancji wniósł o jej oddalenie podtrzymując stanowisko zawarte w zaskarżonej decyzji.

Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

W myśl art. 1 § 1 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. Nr 153, poz. 1269 z późn. zm.) sądy administracyjne sprawują wymiar sprawiedliwości przez m.in. kontrolę działalności administracji publicznej, przy czym zgodnie z § 2 tegoż artykułu kontrola, o której mowa, jest sprawowana pod względem zgodności z prawem, jeżeli ustawy nie stanowią inaczej. Sąd rozpoznaje sprawę rozstrzygniętą w zaskarżonej decyzji ostatecznej bądź w postanowieniu z punktu widzenia legalności, tj. zgodności z prawem całego toku postępowania administracyjnego i prawidłowości zastosowania przepisów prawa materialnego. Nadto zgodnie z art. 134 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j.: Dz. U. 2012, poz. 270 z późn. zm. zwanej dalej: p.p.s.a.) sąd rozstrzyga w granicach danej sprawy nie będąc jednak związany zarzutami i wnioskami skargi oraz wskazaną podstawą prawną.

Przeprowadzone w określonych wyżej ramach badanie zgodności z prawem zaskarżonej decyzji wykazało, że nie jest ona dotknięta uchybieniami uzasadniającymi jej wzruszenie, a tym samym przedmiotowa skarga, zdaniem Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, nie może zostać uwzględniona.

Przystępując do szczegółowych rozważań należy w pierwszej kolejności wskazać, iż w myśl art. 1 ust. 2 cytowanej już wyżej ustawy z dnia 10 kwietnia 1974 r. o ewidencji ludności i dowodach osobistych ewidencja ludności polega m.in. na rejestracji danych o miejscu pobytu osób. Zgodnie natomiast z art. 9 ust. 2b powołanej wyżej ustawy celom ewidencyjnym służy zameldowanie, które winno potwierdzać fakt pobytu osoby w lokalu. W konsekwencji stosownie do art. 2 i art. 4 ustawy osoba przebywająca na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej jest obowiązana wykonywać obowiązek meldunkowy określony w ustawie, który to obowiązek polega na:

1) zameldowaniu się w miejscu pobytu stałego lub czasowego;

2) wymeldowaniu się z miejsca pobytu stałego lub czasowego;

3) zameldowaniu o urodzeniu dziecka;

4) zameldowaniu o zmianie stanu cywilnego;

5) zameldowaniu o zgonie osoby.

Szczegółowym kwestiom związanym z wymeldowaniem poświęcony został w ustawie art. 15, zgodnie z którego ust. 1 osoba, która opuszcza miejsce pobytu stałego lub czasowego trwającego ponad 3 miesiące, jest obowiązana wymeldować się w organie gminy, właściwym ze względu na dotychczasowe miejsce jej pobytu, najpóźniej w dniu opuszczenia tego miejsca. W myśl natomiast ust. 2 wskazanego wyżej przepisu organ gminy wydaje na wniosek strony lub z urzędu decyzję w sprawie wymeldowania osoby, która opuściła miejsce pobytu stałego lub czasowego trwającego ponad 3 miesiące i nie dopełniła obowiązku wymeldowania się.

Odnosząc się do wskazanej wyżej ciążącej na organie gminy powinności dokonania wymeldowania osoby, która wbrew przepisom obowiązku tego sama nie dopełniła zaakcentować należy, że opuszczenie miejsca stałego pobytu, jako niezbędna przesłanka wymeldowania, określona w art. 15 ust. 2 cyt. ustawy, winno być rozumiane jako dobrowolne wyprowadzenie się wynikające z własnej woli osoby zainteresowanej, a nie z powodu bezprawnych działań lub zachowań innych osób - por. w tej kwestii np. uzasadnienie wyroku NSA w Warszawie z dnia 17 marca 2003 r., sygn. akt V SA 2323/02. Na równi z dobrowolnym wyprowadzeniem się z lokalu traktuje się jednak także sytuację, w której wprawdzie dana osoba wyprowadza się pod przymusem bądź zostaje z lokalu bezprawnie usunięta jednak godzi się z tym i nie korzysta z przysługujących jej środków prawnych umożliwiających powrót do lokalu. Nadto wskazać należy, iż opuszczeniem jest nie tylko fizyczne nieprzebywanie, ale i zamiar opuszczenia danego lokalu, z jednoczesnym zerwaniem związków z lokalem dotychczasowym i założeniem w nowym miejscu ośrodka swoich osobistych i majątkowych interesów - por. np. uzasadnienie wyroku NSA w Warszawie z 18 grudnia 2002 r., sygn. akt V SA 935/02 wraz z przytoczonym tam wcześniejszym orzecznictwem, a w tym wyrokiem NSA z 16 września 1986 r., sygn. akt III SA 437/86; wyrokiem NSA z 3 lipca 1985 r., sygn. akt SA/Gd 573/85; wyrokiem NSA z dnia 18 marca 1987 r., sygn. akt SA/Gd 1073/86; wyrokiem NSA z 16 kwietnia 1987 r., sygn. akt SA/Wr 110/87.

Podkreślić nadto w tym miejscu należy, iż tak samo jak zameldowanie, również wymeldowanie jest wyłącznie aktem rejestracji danych dotyczących pobytu określonej osoby. Analogicznie więc jak w przypadku zameldowania, również przy wymeldowaniu źródłem powinności organu administracji dokonania tej czynności jest sam fakt opuszczenia dotychczasowego miejsca pobytu przez osobę podlegającą wymeldowaniu, niezależnie od tego, czy utraciła formalne uprawnienie do przebywania w tym miejscu - por. wyrok NSA w Warszawie z dnia 6 lutego 2003 r., sygn. akt V SA 1398/02.

Oceniając merytoryczną poprawność decyzji o odmowie wymeldowaniu zbadać zatem należy, czy P. K. faktycznie w sposób określony powyżej opuścił miejsce stałego pobytu. W razie bowiem ustalenia, iż w wyniku zachowań skarżącego jego pobyt w lokalu istotnie ustał spełniona zostałaby wymagana prawem przesłanka uzasadniająca wymeldowanie. Jak wynika z akt sprawy zarówno organ I jak też II instancji uznały, iż P. K. nie opuścił miejsca stałego pobytu w sposób uzasadniający wymeldowanie z lokalu. Analizując przedłożony w sprawie materiał dowodowy zdaniem tut. Sądu ocenę tę należy w całej rozciągłości podzielić.

Z całości materiału dowodowego wynika bowiem w sposób bezsporny, iż w dacie zatrzymania P. K. zamieszkiwał w lokalu przy ul. [...]w K., w którym to miejscu był zameldowany na pobyt stały. W miejscu tym zamieszkiwał wraz ze swoją partnerką, J. M., a tym samym lokal ten stanowił miejsce, w którym koncentrowały się wszystkie interesy życiowe P. K. Z akt sprawy wynika nadto, iż P. K. opuści zakład karny, w którym odbywa obecnie karę, jeszcze w 2013 bądź najdalej 2014 roku (informacje zawarte w tej mierze w aktach administracyjnych nie są w tym zakresie jednoznaczne). Bezspornym jest także, że w trakcie trwającego przed organami postępowania P. K. deklarował chęć powrotu do lokalu.

Oceniając czy w sprawie zaszły przesłanki przemawiające za wymeldowaniem, w pierwszej kolejności wskazać należy, iż wbrew wyrażonym w skardze twierdzeniom (a także tezom formułowanym w tej mierze przez organ I instancji) bezprzedmiotową jest dla omawianej sytuacji ocena czy opuszczeniu przez P. K. mieszkania towarzyszyła dobrowolność. Konieczność wystąpienia dobrowolności opuszczenia lokalu pojmowanej jako wyraz woli osoby, która lokal opuściła, badana winna być i oceniana w sytuacji gdy istnieje wątpliwość czy dana osoba opuściła lokal z własnej woli czy też na skutek bezprawnych działań innych podmiotów. Bezprawność owa, o ile przymuszony do opuszczenia mieszkania podjął określone kroki prawne, wyłącza bowiem możliwość wymeldowania osoby z lokalu. Ocena czy dobrowolność owa wystąpiła pozbawiona jest natomiast racji bytu jeśli dana osoba, nie wskutek bezprawnego postępowania innych podmiotów lecz wskutek własnych bezprawnych działań została zatrzymana przez organy ścigania i opuszczenie przez nią lokalu jest skutkiem wywołanego przez działania osoby tej aresztowania. W konsekwencji pozbawione znaczenia prawnego są twierdzenia, iż skoro P. K. samodzielnie wyszedł z domu by zgłosić się w placówce policyjnej, a nie został aresztowany w samym mieszkaniu to znaczy że lokal opuścił dobrowolnie co uzasadnia jego wymeldowanie. Samo bowiem tylko wyjście z mieszkania, stanowiące czynność typową dla każdego mieszkańca, w żadnej mierze nie może bowiem być utożsamiane z uzasadniającym wymeldowanie dobrowolnym opuszczeniem lokalu, o ile wyjściu temu nie towarzyszyły specyficzne okoliczności, takie jak chęć przeniesienia swego życia osobistego, zawodowego itp. do innego miejsca. Trudno zaś takiej chęci i zamiaru skoncentrowania swych interesów życiowych w nowym miejscu domniemywać u osoby, która wskutek jej zatrzymania zostaje po opuszczeniu mieszkania osadzona w zakładzie karnym.

Rozważenia wymaga natomiast, jak to podkreślono zarówno w zaskarżonej decyzji, jak i w skardze (choć formułując w tej mierze przeciwstawne wnioski co do sytuacji P. K.) kwestia trwałości opuszczenia dotychczasowego miejsca pobytu stałego. Wskazać w tym miejscu należy, że ocena czy nieobecność osoby pod wskazanym adresem nosi znamiona trwałości nie jest łatwa, brak bowiem stosownych definicji ustawowych. Zdaniem Sądu ocena czy opuszczenie lokalu ma charakter trwały nie może być oparta na dosłownym rozumieniu trwałości jako stanu, który nie ulegnie zmianie i być pojmowana jedynie jako opuszczenie lokalu "na zawsze". Także bowiem opuszczenie lokalu na pewien okres może być uznane za trwałe jeżeli okres ten jest wystarczająco długi. Fakt nieobecności spowodowanej orzeczoną wobec danej osoby karą wieloletniego pozbawienia wolności, oznaczający brak realnej, nieodległej perspektywy powrotu do lokalu, zdaniem Sądu może uznany być za tożsamy z trwałym opuszczeniem lokalu. Pojmowanie bowiem trwałości jako synonimu określenia "na zawsze" powodowałoby niemożność wymeldowania osoby, która de facto w lokalu od lat nie przebywa i przez następnych kilkanaście bądź kilkadziesiąt lat przebywać nie może. Jak to już bowiem wskazano w myśl art. 9 ust. 2b ustawy o ewidencji ludności zameldowanie w lokalu odzwierciedlać ma rzeczywisty pobyt osoby w lokalu. W żadnej mierze interpretacja okoliczności faktycznych nie może zatem prowadzić do sprzecznego z brzmieniem przepisu utrzymywania fikcji pobytu w lokalu osoby, która w rzeczywistości, na mocy prawomocnego wyroku, w mieszkaniu owym nie przebywa i kolejne lata spędzi w zakładzie karnym. Pogląd taki, w odniesieniu do długotrwałych kar pozbawienia wolności, przyjmowany jest w orzecznictwie Naczelnego Sądu Administracyjnego – por. wyrok z dnia 26 września 2007 r. sygn. akt II OSK 1251/06, odnoszący się do orzeczonej kary [...] lat pozbawienia wolności.

Tego typu szczególnie drastyczna sytuacja w przypadku osadzonego zakładzie karnym w roku [...] P. K., który zakład ten opuści w roku [...] bądź najdalej [...] nie występuje. W połączeniu z faktem, iż deklaruje on powrót do lokalu oraz faktem, iż bezpośrednio przed zatrzymaniem koncentrował w nim wszystkie swoje życiowe interesy, przemawia to przeciwko wymeldowaniu P. K. z pobytu stałego, a decyzje w tej mierze organów, w zakresie swoich osnów, uznać należy za prawidłowe. Bez wpływu na taką ocenę pozostaje podnoszona w skardze okoliczność nieposiadania przez P. K. tytułu prawnego do przedmiotowego lokalu. Rozstrzygnięcie sprawy meldunkowej nie przesądza bowiem ani o prawie do lokalu, ani o uprawnieniu do przebywania w nim. Podkreślenia wymaga też w tej mierze, iż jak w trakcie rozprawy przed tut. Sądem wyjaśniła pełnomocnik skarżącego pomimo braku tytułu prawnego w stosunku do P. K. nie toczyło się żadne postępowanie zmierzające do jego eksmisji.

W konsekwencji przedstawionych wyżej wywodów Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach nie uwzględnił skargi i na podstawie art. 151 p.p.s.a. orzekł jak w sentencji.