I SA/Bd 475/13
Wyrok
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Bydgoszczy
2013-09-25Nietezowane
Artykuły przypisane do orzeczenia
Do tego artykulu posiadamy jeszcze 13 orzeczeń.
Kup dostęp i zobacz, do jakich przepisów odnosi się orzeczenie. Znajdź inne potrzebne orzeczenia.
Skład sądu
Dariusz Dudra
Ewa Kruppik-Świetlicka /przewodniczący/
Leszek Kleczkowski /sprawozdawca/Sentencja
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Bydgoszczy w składzie następującym: Przewodniczący: Sędzia WSA Ewa Kruppik-Świetlicka Sędziowie: Sędzia WSA Dariusz Dudra Sędzia WSA Leszek Kleczkowski (spr.) Protokolant: Asystent sędziego Daniel Łuczon po rozpoznaniu w Wydziale I na rozprawie w dniu 25 września 2013 r. sprawy ze skargi Z. S. G. S. A. w T. na postanowienie Dyrektora Izby Skarbowej w B. z dnia [...] r. nr [...] w przedmiocie zarzutów w postępowaniu egzekucyjnym oddala skargę
Uzasadnienie
Naczelnik Urzędu Skarbowego w Z. Ś. prowadził wobec majątku spółki z o.o. "Z. S. F." w Z. S. postępowanie egzekucyjne na podstawie tytułu wykonawczego z dnia [...]r. nr [...] wystawionego przez Burmistrza Z. S. obejmującego należności z tytułu 6, 7, 8 i 9 raty podatku od nieruchomości za 2011r.
W toku tego postępowania organ egzekucyjny dokonał zajęcia rachunków bankowych oraz sporządził protokół zajęcia ruchomości stanowiących własność spółki.
Pismem z dnia [...]. spółka złożyła zarzuty w sprawie prowadzenia egzekucji administracyjnej.
Stosownie do art. 34 § 1 ustawy z dnia 17 czerwca 1966 r. postępowaniu egzekucyjnym w administracji (dalej u.p.e.a.) organ egzekucyjny wystąpił do wierzyciela - Burmistrza Z. S. o zajęcie stanowiska w sprawie zgłoszonych zarzutów.
Postanowieniem z dnia [...]. Naczelnik [...] Urzędu Skarbowego
w T. wniesione zarzuty uznał za bezzasadne.
Na orzeczenie to spółka złożyła zażalenie wnosząc o uchylenie lub zmianę zaskarżonego postanowienia. W uzasadnieniu powołała postanowienie Samorządowego Kolegium Odwoławczego w W. z dnia [...]., którym jednoznacznie uznano zarzuty dłużnika, co do istotnej wady tytułu wykonawczego czym uznano "zarzut niedopuszczalności egzekucji administracyjnej". Zdaniem spółki, pomimo wyrażonego przez wierzyciela stanowiska organ egzekucyjny prowadził dalej bezprawne postępowanie egzekucyjne wobec zignorowania istniejącego orzeczenia.
Rozpatrując zażalenie Dyrektor Izby Skarbowej w B. postanowieniem
z dnia [...]. utrzymał w mocy zaskarżone postanowienie Naczelnika Urzędu Skarbowego w T. z dnia [...].
Organ podał, że spółka złożyła zarzuty na podstawie art. 33 pkt 6, 7, 8 i 10 u.p.e.a. Podkreślił, że wypowiedź wierzyciela w ich zakresie nie jest dla organu egzekucyjnego wiążąca.
Odnosząc się do zarzutu niedopuszczalności egzekucji wobec niewyłączenia się Burmistrza Z. S. od postępowania organ wyjaśnił, że w postępowaniu egzekucyjnym zastosowanie mają przepisy kodeksu postępowania egzekucyjnego, a nie przepisy ustawy Ordynacja podatkowa. Przy czym nie ulega również wątpliwości, że wierzyciel, którym w niniejszej sprawie jest Burmistrz Z. S. nie prowadził postępowania w trybie przepisów kodeksu postępowania administracyjnego dotyczącego wystawienia upomnienia i tytułu wykonawczego. Z tego też powodu nie mogą mieć do niego zastosowania przepisy art. 24 i 25 tej ustawy, bowiem regulacje te dotyczą wyłączenia od udziału w postępowaniu. Nie odnoszą się natomiast do podejmowania czynności nałożonych na wierzycieli stosownymi przepisami prawa.
Organ podał, że wierzyciel w zakresie czynności wskazanych w § 3 ust. 1 oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 listopada 2001r. (Dz. U. Nr 137 poz. 1541 ze zm.), tj. wystawienia upomnienia oraz wystawienia tytułu wykonawczego nie prowadzi odrębnego postępowania, od którego mógłby być wyłączony. W ocenie organu nie zasługuje przy tym na aprobatę twierdzenie, że postępowanie egzekucyjne jest kontynuacją postępowania podatkowego.
W ocenie organu nie ulega wątpliwości, że organem prowadzącym egzekucję administracyjną był właściwy Naczelnik Urzędu Skarbowego. Burmistrz Z. S. nie posiadał statusu organu egzekucyjnego czy nawet pracownika tego organu, który ewentualnie mógłby podlegać wyłączeniu z postępowania egzekucyjnego.
W kwestii zarzutu z art. 33 pkt 7 u.p.e.a. organ zauważył, że na fakt doręczenia upomnienia wskazała spółka w zgłoszonych zarzutach podając konkretną datę jego otrzymania. Wobec powyżej przytoczonych argumentów bezpodstawne jest wywodzenie, że Burmistrz nie był uprawniony do wystawienia upomnienia w związku, z czym nie doszło do skutecznego jego doręczenia.
Odnośnie zarzutu zastosowania zbyt uciążliwego środka egzekucyjnego organ podał, że wobec znacznej kwoty dochodzonych należności organ egzekucyjny zobowiązany był do podejmowania środków egzekucyjnych zmierzających bezpośrednio do realizacji celu egzekucyjnego o czym stanowi art. 7 § 2 u.p.e.a. Podkreślił, że zajęte ruchomości pozostawiono pod dozorem spółki, która mogła z nich korzystać. Dotkliwość tego środka egzekucyjnego została w ten sposób zredukowana do koniecznego minimum.
Odpowiadając na zarzut naruszenia art. 33 pkt 10 u.p.e.a. Dyrektor Izby Skarbowej wyjaśnił, że niewypełnienie pozycji 77 tytułu wykonawczego spowodowane było faktem, iż dochodzone należności nie korzystają z pierwszeństwa zaspokojenia. Natomiast powołany przez spółkę w zarzutach art. 115 u.p.e.a. nie określa reguł pierwszeństwa zaspokajania należności dotyczy zaś ogólnych zasad dokonywania podziału kwot uzyskanych
z egzekucji. Odnośnie niewypełnienia pozycji 83 organ wyjaśnił, że nie stanowi to naruszenia art. 27 § 1 pkt 7 u.p.e.a., bowiem data wystawienia tytułu wykonawczego zawarta jest w polu nr 6.
Natomiast co do niewłaściwego wypełnienia pozycji 7 tytułu wykonawczego Dyrektor Izby Skarbowej podał, że w dniu wystawienia tytułu wykonawczego właściwym organem egzekucyjnym dla zobowiązanej spółki był Naczelnik [...] Urzędu Skarbowego we W.. Na skutek zmiany właściwości organu egzekucyjnego tytuł wykonawczy przekazano do realizacji Naczelnikowi Urzędu Skarbowego w Ząbkowicach Śląskich, który przystąpił do realizacji wniosku wierzyciela.
Nie zgadzając się z rozstrzygnięciem Dyrektora Izby Skarbowej spółka złożyła skargę, w której wniosła o uchylenie zaskarżonego postanowienia oraz poprzedzającego go postanowienia Naczelnika [...] Urzędu Skarbowego w T. z dnia [...]r., zarzucając:
- naruszenie art. 33 pkt 6 i 7 u.p.e.a. w związku z art. 24 k.p.a. w związku z art. 18 u.p.e.a poprzez niewyłączenie się z urzędu przez Burmistrza Z. S. od udziału w postępowaniu z uwagi na fakt, że Burmistrz Z. S. S. G.
w chwili wystawiania tytułu wykonawczego nr [...] pozostawał korzystającym
z urlopu bezpłatnego pracownikiem skarżącej
- naruszenie art. 33 pkt 8 u.p.e.a. poprzez zastosowanie zbyt uciążliwego środka egzekucyjnego,
- naruszenie art. 33 pkt 10 u.p.e.a. poprzez błędne wypełnienie pola 7 tytułu wykonawczego i niewypełnienie obowiązkowych pól 77 i 83 tytułu wykonawczego.
W uzasadnieniu skargi strona podniosła, że S. G. w dacie wystawienia tytułu wykonawczego, jako Burmistrz Z.S., był organem podatkowym właściwym w sprawie podatku od nieruchomości oraz był również pracownikiem skarżącej spółki korzystającym z urlopu bezpłatnego w związku z pełnieniem funkcji Burmistrza Z. S.. Zdaniem skarżącej, Burmistrz w związku z powyższym winien podlegać wyłączeniu z postępowania. Zatem, w jej ocenie, nie nastąpiło skuteczne (w ujęciu formalnym) doręczenie zobowiązanemu upomnienia (faktycznie doręczonego
w dniu 16 sierpnia 2012r.). Skoro Burmistrz nie mógł sporządzić wezwania do wykonania obowiązku, o którym stanowi art. 15 u.p.e.a., albowiem podlegał wyłączeniu, to egzekucja administracyjna nie mogła być wszczęta i tym samym ziściła się postawa zarzutu
z przepisu art. 33 pkt. 7 u.p.e.a.
Skarżąca podkreśliła, że SKO w W. jednoznacznie uznało zarzuty dłużnika co to istotnej wady tytułu wykonawczego w sprawie i zdaniem skarżącej tym samym uznało "zarzut niedopuszczalności egzekucji administracyjnej za uzasadniony".
Odnośnie zarzutu zastosowania zbyt uciążliwego środka egzekucyjnego poprzez zajęcie wszystkich ruchomości zgodnie z listą wyposażenia z jednoczesnym oświadczeniem poborcy skarbowego o przystąpieniu do odbioru zajętych ruchomości
i wzięciu ich pod dozór organu egzekucyjnego skarżąca podała, że po reorganizacji jest spółką inwestycyjną posiadającą udziały i akcje w spółkach handlowych, których wycena sięga 15 mln zł. Zdaniem skarżącej, wierzyciel miał świadomość, że wartość zajętych udziałów ww. spółki pokryłaby w całości dług. Zatem zastosowane środki egzekucyjne,
tj. zajęcie wyposażenia o niskiej wartości (łącznie 249.861,80 zł) z zagrożeniem natychmiastowym odbiorem oraz zajęcie wszystkich rachunków bankowych miało, zdaniem strony, utrudnić prowadzenie działalności gospodarczej i codzienne funkcjonowanie dłużnika oraz doprowadzić do utraty autorytetu i dobrego imienia.
Skarżąca wskazała także, że w tytule wykonawczym w polu 6 błędnie wpisano datę "2012-08-31" zamiast "31-8-2012", ponadto w polu 7 wpisano Naczelnik [...] Urzędu Skarbowego, a tytuł skierowano do Naczelnika Urzędu Skarbowego
w Ząbkowicach Śląskich, z którego upoważnienia komornik skarbowy nadał klauzulę
o skierowaniu tytułu wykonawczego do egzekucji. Nie zostało także wypełnione pole 77 tytułu wykonawczego - podstawa prawna pierwszeństwa zaspokojenia należności pieniężnej. Zdaniem strony skoro wskazanie kolejności zaspokojenia należności stanowi,
z mocy art. 27 § 1 pkt 5 u.p.e.a., obligatoryjny element i konieczną treść tytułu wykonawczego, to zaniechanie w powyższym zakresie, skutkuje realizacją przesłanki zastosowania art. 29 § 2 u.p.e.a. Zatem organ egzekucyjny winien odstąpić od egzekucji,
a tytuł zwrócić wierzycielowi. Spółka podkreśliła, że wymóg wypełnienia pola 77 podyktowany jest także tym, iż organ nie może domniemywać, że nie ma zbiegu egzekucji. Wierzyciel, wystawiając tytuł wykonawczy, jest zobowiązany podać organowi wszelkie informacje niezbędne nie tylko do samego prowadzenia egzekucji, ale i do prawidłowego podziału sumy uzyskanej z egzekucji.
Kolejnym zarzuconym przez skarżącą błędem wierzyciela jest niewypełnienie pola 83 tytułu wykonawczego.
W odpowiedzi na skargę organ wniósł o jej oddalenie, podtrzymując dotychczasowe stanowisko w sprawie.
Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje:
Sąd administracyjny bada zgodność zaskarżonego postanowienia organu odwoławczego z punktu widzenia jej legalności, tj. zgodności tego postanowienia
z przepisami powszechnie obowiązującego prawa. Z brzmienia art. 145 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2012 r., poz.270 ze zm.), dalej p.p.s.a., wynika, że zaskarżone postanowienie winno ulec uchyleniu wtedy, gdy Sąd stwierdzi naruszenie prawa materialnego, które miało wpływ na wynik sprawy, naruszenie prawa dające podstawę do wznowienia postępowania lub inne naruszenie przepisów postępowania, jeśli mogło mieć ono istotny wpływ na wynik sprawy.
Oceniając zaskarżone postanowienie z punktu widzenia jego zgodności z prawem stwierdzić należy, że nie narusza ono prawa.
Z akt sprawy wynika, że Burmistrz Z. S. w dniu [...] r. wystawił wobec spółki tytuł wykonawczy nr [...] obejmujący należności z tytułu podatku od nieruchomości za 2011 r. Na podstawie tego tytułu Naczelnik Urzędu Skarbowego
w Z. Ś. prowadził w stosunku do majątku spółki postępowanie egzekucyjne. Pismem z dnia [...] r. skarżąca złożyła zarzuty w sprawie prowadzenia egzekucji administracyjnej. Zarzuty te oparto na podstawie art. 33 pkt 6, 7, 8
i 10 u.p.e.a.
Zdaniem Sądu, organ egzekucyjny zasadnie uznał te zarzuty za bezzasadne. Podnosząc zarzut wynikający z art. 33 pkt 6 u.p.e.a. spółka twierdzi, że egzekucja administracyjna była niedopuszczalna, ponieważ Burmistrz Z. S. w chwili wystawienia tytułu wykonawczego był pracownikiem spółki, korzystającym z bezpłatnego urlopu. W ocenie strony skutkuje to ziszczeniem się przesłanki z art. 130 § 1 pkt 2 Ordynacji podatkowej. Przepis ten stanowi, że pracownik urzędu skarbowego, urzędu gminy (miasta), starostwa, urzędu marszałkowskiego, izby skarbowej, funkcjonariusz celny lub pracownik urzędu celnego, izby celnej, urzędu obsługującego ministra właściwego do spraw finansów publicznych oraz członek samorządowego kolegium odwoławczego podlegają wyłączeniu od udziału w postępowaniu w sprawach dotyczących zobowiązań podatkowych oraz innych spraw normowanych przepisami prawa podatkowego, w których pozostają ze stroną w takim stosunku prawnym, że rozstrzygnięcie sprawy może mieć wpływ na ich prawa lub obowiązki. Należy jednak zauważyć, że w postępowaniu egzekucyjnym nie stosuje się przepisów Ordynacji podatkowej (por. wyrok NSA z dnia 26 czerwca 2001 r., III SA 1374/00).
Na gruncie kodeksu postępowania administracyjnego identyczną regulację do treści art. 130 § 1 pkt 2 Ordynacji podatkowej, zawiera art. 24 § 1 pkt 1. Jest to o tyle istotne, że w myśl art. 18 u.p.e.a., jeżeli przepisy niniejszej ustawy nie stanowią inaczej,
w postępowaniu egzekucyjnym mają odpowiednie zastosowanie przepisy kodeksu postępowania administracyjnego. W świetle art. 18 u.p.e.a przepisy tego kodeksu stosuje się jednak tylko w postępowaniu egzekucyjnym.
Za ugruntowany zarówno w orzecznictwie sądowym (np. wyrok SN z dnia 3 marca 2011 r., II UK 307/10), jak i w literaturze przedmiotu (np. P. Przybysz, Postępowanie egzekucyjne w administracji. Komentarz, Warszawa 2008, s. 93-94; T. Jędrzejewski,
M. Masternak, P. Rączka, Administracyjne postępowanie egzekucyjne, Toruń 2003, s. 101) należy uznać pogląd, że wszczęcie postępowania egzekucyjnego następuje w dniu doręczenia organowi egzekucyjnemu przez wierzyciela wniosku o wszczęcie postępowania egzekucyjnego wraz z tytułem wykonawczym (art. 61 § 3 k.p.a. w związku z art. 18 u.p.e.a.).
Tym samym art. 24 § 1 pkt 1 k.p.a. mógłby znaleźć w sprawie zastosowanie, gdyby wystawienie tytułu wykonawczego następowało w ramach postępowania egzekucyjnego. Tymczasem w literaturze przedmiotu wskazuje się, że takie czynności wierzyciela, jak: przesłanie zobowiązanemu pisemnego upomnienia, sporządzenie tytułu wykonawczego
i skierowanie do organu egzekucyjnego wniosku o wszczęcie egzekucji wraz z tytułem wykonawczym oraz dowodem doręczenia upomnienia, następuje przed wszczęciem postępowania przed organem egzekucyjnym (por. T. Jędrzejewski, M. Masternak,
P. Rączka, Administracyjne postępowanie egzekucyjne, Toruń 2003, s. 96-97). Oznacza to, że do wystawienia tytułu wykonawczego przez wierzyciela nie ma zastosowania art. 24 § 1 pkt 1 k.p.a. W konsekwencji niezasadny jest też zarzut wynikający z art. 33 pkt 7 u.p.e.a., bowiem Burmistrz Z. S. był również upoważniony do doręczenia zobowiązanemu upomnienia, o którym mowa w art. 15 § 1 u.p.e.a.
Z powyższych względów Sąd nie podziela poglądu Samorządowego Kolegium Odwoławczego w W. wyrażonego w postanowieniu z dnia [...] r., zgodnie z którym Burmistrz Z. S. w momencie wystawienia tytułu wykonawczego podlegał wyłączeniu na podstawie art. 24 § 1 pkt 1 k.p.a. Strona niezasadnie także dla uzasadnienia swoich racji powołuje się na wyrok WSA we Wrocławiu z dnia 16 maja
2012 r., I SA/Wr 237/12. Wyroku tego nie można odnieść do rozpatrywanej sprawy, ponieważ dotyczy on wyłączenia na podstawie art. 130 § 1 pkt 2 Ordynacji podatkowej osoby zajmującej stanowisko organu administracji publicznej w postępowaniu podatkowym dotyczącym umorzenia zaległości podatkowej.
Nie ma także podstaw do twierdzenie, że zostały naruszone przepisy o wyłączeniu pracownika przy wydaniu postanowienia z dnia [...] r. zawierającego stanowisko wierzyciela w sprawie zgłoszonych zarzutów, z uwagi na to, że postanowienie to zostało podpisane przez S. G.. Należy zauważyć, że na mocy art. 24 § 1 k.p.a. pracownik podlega wyłączeniu "od udziału w postępowaniu w sprawie". Przez udział w postępowaniu w sprawie należy rozumieć podejmowanie przez pracownika organu administracji publicznej przewidzianych w przepisach prawa czynności procesowych niezbędnych do załatwienia sprawy w formie decyzji, a jeżeli pracownik jest upoważniony do wydawania decyzji w imieniu organu administracji publicznej lub pełni funkcje organu, również załatwienie sprawy w formie decyzji (por. A. Wróbel (w:) M.Jaśkowska, A. Wróbel, Komentarz aktualizowany do ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego, Komentarz do art. 24 k.p.a., pkt II.2, Lex/el 2013). Wyłączenie pracownika dotyczy zatem sytuacji, gdy w sprawie ma zapaść rozstrzygnięcie merytoryczne, co do istoty sprawy. W rozpatrywanej sprawie stanowisko wierzyciela oparte na zarzutach określonych w art. 33 pkt 6, 7 i 10 nie jest wiążące dla organu egzekucyjnego. Postanowienie wierzyciela nie rozstrzyga więc o istocie sprawy. Nie ma ono charakteru rozstrzygnięcia w znaczeniu materialnym. Wypowiedź wierzyciela stanowi jedynie element materiału dowodowego w sprawie wniesionych zarzutów (por. wyrok NSA z dnia 29 czerwca 2007 r., I FSK 3/07).
Nawet jednak gdyby przyjąć, tak jak to utrzymuje spółka, że S. G. pozostawał ze spółką w stosunku pracy i w sprawie znajduje zastosowanie art. 24 § 1 pkt 1 k.p.a, to skarżąca nie wykazała w jaki sposób wystawienie przez Burmistrza tytułu wykonawczego mogło wpłynąć na jego prawa i obowiązki jako pracownika spółki. Z art. 24 § 1 pkt 1 k.p.a wynika, że wyłączenie pracownika organu administracji publicznej następuje w przypadku: po pierwsze, gdy pozostaje on ze stroną w stosunku prawnym, po drugie, gdy rozstrzygnięcie sprawy może mieć wpływ na prawa lub obowiązki pracownika wynikające z tego stosunku. Powyższe przesłanki muszą być spełnione łącznie, ponieważ samo istnienie tylko stosunku prawnego pomiędzy pracownikiem a stroną postępowania nie jest podstawą do wyłączenia pracownika.
Niezasadny jest też zarzut, że organ egzekucyjny zastosował zbyt uciążliwy środek egzekucyjny (art. 33 pkt 8 u.p.e.a.). W tym względzie skarżąca podnosi, że zajęcie ruchomości oraz zajęcie rachunków bankowych utrudnia jej prowadzenia działalności gospodarczej oraz powoduje utratę autorytetu i dobrego imienia u pracowników oraz
w środowisku lokalnym. Spółka uważa, że ustanowienie hipoteki przymusowej na nieruchomości w kwocie 600.000 zł oraz zajęcie udziałów w spółce z o.o. Ciepłownia Z.S. "T." doprowadziłyby do zaspokojenia w całości egzekwowanej należności.
Zdaniem Sądu, zastosowane środki nie można uznać za zbyt uciążliwe. Podkreślenia wymaga, że zajęte ruchomości pozostawiono pod dozorem spółki i z możliwością ich normalnego użytkowania. Odnośnie zajęcia rachunków bankowych należy zauważyć, że środek ten został wymieniony w ustawie o postępowaniu egzekucyjnym w administracji przed egzekucją z udziałów, co może świadczyć o tym, że według ustawodawcy pierwszy z wymienionych środków jest mniej dolegliwy od drugiego. Wprawdzie ocena stopnia dolegliwości środków egzekucyjnych nie może być oparta wyłącznie na kryterium kolejności ich wyliczenia w ustawie, lecz strona nie wyjaśniła w jakim stopniu i w jaki sposób zajęcie jej rachunków bankowych utrudnia jej prowadzenie działalności gospodarczej. Na aprobatę zasługuje też twierdzenie, że egzekucja z udziałów w spółce
z o.o., jako środek czasochłonny o niepewnym efekcie, w zestawieniu z egzekucją
z rachunków bankowych, czy ruchomości, nie przemawia za jej zastosowaniem
w okolicznościach rozpatrywanej sprawy. Organ musi mieć bowiem na względzie racjonalność działań, które mają doprowadzić do jak najszybszego zaspokojenia wierzyciela. Ponadto, ocena stopnia dolegliwości środków egzekucyjnych należy do organu. Wobec znacznej kwoty dochodzonych należności organ egzekucyjny zobowiązany był do podejmowania środków egzekucyjnych zmierzających bezpośrednio do realizacji celu egzekucyjnego. Powyższa ocena nie może natomiast zależeć od tego, jaki środek egzekucyjny wolałby zobowiązany, czy od możliwości utraty przez niego autorytetu
i dobrego imienia w lokalnym środowisku. W kwestii ustanowionej hipoteki należy wyjaśnić, że stanowi ona jedynie zabezpieczenie wykonania obowiązku, a nie środek egzekucyjny stosowany w egzekucji.
Nie można także zgodzić się ze spółką, że tytuł wykonawczy nie spełnia wymogów określonych w art. 27 § 1 u.p.e.a. Według strony tytuł ten jest wadliwy, bowiem nie zawiera określenia podstawy prawnej pierwszeństwa zaspokojenia należności pieniężnych oraz błędnie wpisano datę. Nieprawidłowo określono też organ egzekucyjny. Jako organ wpisano Naczelnika [...] Urzędu Skarbowego we W., a tytuł skierowano do Naczelnika Urzędu Skarbowego w Z. Ś..
Odnosząc się do tych zarzutów należy zauważyć, że zgodnie z art. 27 § 1 pkt 5 u.p.e.a. tytuł wykonawczy zawiera wskazanie podstawy prawnej pierwszeństwa zaspokojenia należności pieniężnej, jeżeli należność korzysta z tego prawa i prawo to nie wynika z zabezpieczenia należności pieniężnej. Już sama treść wskazanego przepisu wskazuje, że egzekucja będzie prowadzona mimo niewypełnienia pola 77 tytułu wykonawczego, gdy prawo pierwszeństwa nie przysługuje bądź prawo to wynika
z zabezpieczenia należności pieniężnej.
W założeniu, celem przepisu art. 27 § 1 pkt 5 u.p.e.a. jest, by wierzyciel wskazał przepis prawa materialnego, z którego wynikałoby, że jego należność ma pierwszeństwo zaspokojenia, lecz nie chodzi tu o wskazanie któregoś z punktów art. 115 § 1 u.p.e.a. Art. 115 § 1 u.p.e.a. nie ustanawia prawa pierwszeństwa, lecz określa kolejność zaspokojenia poszczególnych należności z kwoty uzyskanej w wyniku egzekucji (por. wyrok WSA z dnia 17 lutego 2011 r., I SA/Kr 2090/10). Należności objęte tytułem wykonawczym nie korzystają z prawa pierwszeństwa.
Nawet gdyby przyjąć, tak jak to twierdzi spółka, że art. 115 § 1 u.p.e.a. ma w sprawie zastosowanie, to należy zauważyć, że pola 77 nie wypełnia się, jeżeli prawo pierwszeństwa wynika z zabezpieczenia należności pieniężnej. W rozpatrywanej sprawie zaległości podatkowe zostały zabezpieczone w formie hipoteki przymusowej na kwotę 600.000 zł na nieruchomości należącej do skarżącej. Z zabezpieczenia tego wynika, że należności objęte tytułem wykonawczym, na podstawie art. 115 § 1 pkt 3 u.p.e.a., podlegają zaspokojenie w trzeciej kolejności.
W kwestii niewłaściwego wskazania organu egzekucyjnego należy wyjaśnić, że w dniu wystawienia tytułu wykonawczego właściwym organem egzekucyjnym był Naczelnika [...] Urzędu Skarbowego we W.. Na skutek zmiany właściwości organu egzekucyjnego tytuł wykonawczy przekazano Naczelnikowi Urzędu Skarbowego
w Z. Ś.. W orzecznictwie sądowym podkreśla się, że organ egzekucyjny w przypadku stwierdzenia braku właściwości do prowadzenia egzekucji w danej sprawie jest obowiązany powstrzymać się od podejmowania działań i przekazać sprawę organowi właściwemu (por. wyrok NSA z dnia 24 listopada 1998 r., III SA 918/97). Tym samym organowi nie można zarzucić naruszenia prawa.
Nie można także zgodzić się z zarzutem strony, że wpisanie w polu 6 daty "2012-08-31", zamiast "31-8-2012" dyskwalifikuje wystawiony tytuł wykonawczy. Odnośnie niewypełnienia pola 83, organ egzekucyjny zasadnie wyjaśnił, że nie stanowi to naruszenia art. 27 § 1 pkt 7 u.p.e.a., bowiem data wystawienia tytułu wykonawczego zawarta jest
w polu 6.
Mając powyższe na uwadze, na podstawie art. 151 p.p.s.a., Sąd skargę oddalił.
D.Dudra E. Kruppik-Świetlicka L. Kleczkowski
Nietezowane
Artykuły przypisane do orzeczenia
Kup dostęp i zobacz, do jakich przepisów odnosi się orzeczenie. Znajdź inne potrzebne orzeczenia.
Skład sądu
Dariusz DudraEwa Kruppik-Świetlicka /przewodniczący/
Leszek Kleczkowski /sprawozdawca/
Sentencja
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Bydgoszczy w składzie następującym: Przewodniczący: Sędzia WSA Ewa Kruppik-Świetlicka Sędziowie: Sędzia WSA Dariusz Dudra Sędzia WSA Leszek Kleczkowski (spr.) Protokolant: Asystent sędziego Daniel Łuczon po rozpoznaniu w Wydziale I na rozprawie w dniu 25 września 2013 r. sprawy ze skargi Z. S. G. S. A. w T. na postanowienie Dyrektora Izby Skarbowej w B. z dnia [...] r. nr [...] w przedmiocie zarzutów w postępowaniu egzekucyjnym oddala skargę
Uzasadnienie
Naczelnik Urzędu Skarbowego w Z. Ś. prowadził wobec majątku spółki z o.o. "Z. S. F." w Z. S. postępowanie egzekucyjne na podstawie tytułu wykonawczego z dnia [...]r. nr [...] wystawionego przez Burmistrza Z. S. obejmującego należności z tytułu 6, 7, 8 i 9 raty podatku od nieruchomości za 2011r.
W toku tego postępowania organ egzekucyjny dokonał zajęcia rachunków bankowych oraz sporządził protokół zajęcia ruchomości stanowiących własność spółki.
Pismem z dnia [...]. spółka złożyła zarzuty w sprawie prowadzenia egzekucji administracyjnej.
Stosownie do art. 34 § 1 ustawy z dnia 17 czerwca 1966 r. postępowaniu egzekucyjnym w administracji (dalej u.p.e.a.) organ egzekucyjny wystąpił do wierzyciela - Burmistrza Z. S. o zajęcie stanowiska w sprawie zgłoszonych zarzutów.
Postanowieniem z dnia [...]. Naczelnik [...] Urzędu Skarbowego
w T. wniesione zarzuty uznał za bezzasadne.
Na orzeczenie to spółka złożyła zażalenie wnosząc o uchylenie lub zmianę zaskarżonego postanowienia. W uzasadnieniu powołała postanowienie Samorządowego Kolegium Odwoławczego w W. z dnia [...]., którym jednoznacznie uznano zarzuty dłużnika, co do istotnej wady tytułu wykonawczego czym uznano "zarzut niedopuszczalności egzekucji administracyjnej". Zdaniem spółki, pomimo wyrażonego przez wierzyciela stanowiska organ egzekucyjny prowadził dalej bezprawne postępowanie egzekucyjne wobec zignorowania istniejącego orzeczenia.
Rozpatrując zażalenie Dyrektor Izby Skarbowej w B. postanowieniem
z dnia [...]. utrzymał w mocy zaskarżone postanowienie Naczelnika Urzędu Skarbowego w T. z dnia [...].
Organ podał, że spółka złożyła zarzuty na podstawie art. 33 pkt 6, 7, 8 i 10 u.p.e.a. Podkreślił, że wypowiedź wierzyciela w ich zakresie nie jest dla organu egzekucyjnego wiążąca.
Odnosząc się do zarzutu niedopuszczalności egzekucji wobec niewyłączenia się Burmistrza Z. S. od postępowania organ wyjaśnił, że w postępowaniu egzekucyjnym zastosowanie mają przepisy kodeksu postępowania egzekucyjnego, a nie przepisy ustawy Ordynacja podatkowa. Przy czym nie ulega również wątpliwości, że wierzyciel, którym w niniejszej sprawie jest Burmistrz Z. S. nie prowadził postępowania w trybie przepisów kodeksu postępowania administracyjnego dotyczącego wystawienia upomnienia i tytułu wykonawczego. Z tego też powodu nie mogą mieć do niego zastosowania przepisy art. 24 i 25 tej ustawy, bowiem regulacje te dotyczą wyłączenia od udziału w postępowaniu. Nie odnoszą się natomiast do podejmowania czynności nałożonych na wierzycieli stosownymi przepisami prawa.
Organ podał, że wierzyciel w zakresie czynności wskazanych w § 3 ust. 1 oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 listopada 2001r. (Dz. U. Nr 137 poz. 1541 ze zm.), tj. wystawienia upomnienia oraz wystawienia tytułu wykonawczego nie prowadzi odrębnego postępowania, od którego mógłby być wyłączony. W ocenie organu nie zasługuje przy tym na aprobatę twierdzenie, że postępowanie egzekucyjne jest kontynuacją postępowania podatkowego.
W ocenie organu nie ulega wątpliwości, że organem prowadzącym egzekucję administracyjną był właściwy Naczelnik Urzędu Skarbowego. Burmistrz Z. S. nie posiadał statusu organu egzekucyjnego czy nawet pracownika tego organu, który ewentualnie mógłby podlegać wyłączeniu z postępowania egzekucyjnego.
W kwestii zarzutu z art. 33 pkt 7 u.p.e.a. organ zauważył, że na fakt doręczenia upomnienia wskazała spółka w zgłoszonych zarzutach podając konkretną datę jego otrzymania. Wobec powyżej przytoczonych argumentów bezpodstawne jest wywodzenie, że Burmistrz nie był uprawniony do wystawienia upomnienia w związku, z czym nie doszło do skutecznego jego doręczenia.
Odnośnie zarzutu zastosowania zbyt uciążliwego środka egzekucyjnego organ podał, że wobec znacznej kwoty dochodzonych należności organ egzekucyjny zobowiązany był do podejmowania środków egzekucyjnych zmierzających bezpośrednio do realizacji celu egzekucyjnego o czym stanowi art. 7 § 2 u.p.e.a. Podkreślił, że zajęte ruchomości pozostawiono pod dozorem spółki, która mogła z nich korzystać. Dotkliwość tego środka egzekucyjnego została w ten sposób zredukowana do koniecznego minimum.
Odpowiadając na zarzut naruszenia art. 33 pkt 10 u.p.e.a. Dyrektor Izby Skarbowej wyjaśnił, że niewypełnienie pozycji 77 tytułu wykonawczego spowodowane było faktem, iż dochodzone należności nie korzystają z pierwszeństwa zaspokojenia. Natomiast powołany przez spółkę w zarzutach art. 115 u.p.e.a. nie określa reguł pierwszeństwa zaspokajania należności dotyczy zaś ogólnych zasad dokonywania podziału kwot uzyskanych
z egzekucji. Odnośnie niewypełnienia pozycji 83 organ wyjaśnił, że nie stanowi to naruszenia art. 27 § 1 pkt 7 u.p.e.a., bowiem data wystawienia tytułu wykonawczego zawarta jest w polu nr 6.
Natomiast co do niewłaściwego wypełnienia pozycji 7 tytułu wykonawczego Dyrektor Izby Skarbowej podał, że w dniu wystawienia tytułu wykonawczego właściwym organem egzekucyjnym dla zobowiązanej spółki był Naczelnik [...] Urzędu Skarbowego we W.. Na skutek zmiany właściwości organu egzekucyjnego tytuł wykonawczy przekazano do realizacji Naczelnikowi Urzędu Skarbowego w Ząbkowicach Śląskich, który przystąpił do realizacji wniosku wierzyciela.
Nie zgadzając się z rozstrzygnięciem Dyrektora Izby Skarbowej spółka złożyła skargę, w której wniosła o uchylenie zaskarżonego postanowienia oraz poprzedzającego go postanowienia Naczelnika [...] Urzędu Skarbowego w T. z dnia [...]r., zarzucając:
- naruszenie art. 33 pkt 6 i 7 u.p.e.a. w związku z art. 24 k.p.a. w związku z art. 18 u.p.e.a poprzez niewyłączenie się z urzędu przez Burmistrza Z. S. od udziału w postępowaniu z uwagi na fakt, że Burmistrz Z. S. S. G.
w chwili wystawiania tytułu wykonawczego nr [...] pozostawał korzystającym
z urlopu bezpłatnego pracownikiem skarżącej
- naruszenie art. 33 pkt 8 u.p.e.a. poprzez zastosowanie zbyt uciążliwego środka egzekucyjnego,
- naruszenie art. 33 pkt 10 u.p.e.a. poprzez błędne wypełnienie pola 7 tytułu wykonawczego i niewypełnienie obowiązkowych pól 77 i 83 tytułu wykonawczego.
W uzasadnieniu skargi strona podniosła, że S. G. w dacie wystawienia tytułu wykonawczego, jako Burmistrz Z.S., był organem podatkowym właściwym w sprawie podatku od nieruchomości oraz był również pracownikiem skarżącej spółki korzystającym z urlopu bezpłatnego w związku z pełnieniem funkcji Burmistrza Z. S.. Zdaniem skarżącej, Burmistrz w związku z powyższym winien podlegać wyłączeniu z postępowania. Zatem, w jej ocenie, nie nastąpiło skuteczne (w ujęciu formalnym) doręczenie zobowiązanemu upomnienia (faktycznie doręczonego
w dniu 16 sierpnia 2012r.). Skoro Burmistrz nie mógł sporządzić wezwania do wykonania obowiązku, o którym stanowi art. 15 u.p.e.a., albowiem podlegał wyłączeniu, to egzekucja administracyjna nie mogła być wszczęta i tym samym ziściła się postawa zarzutu
z przepisu art. 33 pkt. 7 u.p.e.a.
Skarżąca podkreśliła, że SKO w W. jednoznacznie uznało zarzuty dłużnika co to istotnej wady tytułu wykonawczego w sprawie i zdaniem skarżącej tym samym uznało "zarzut niedopuszczalności egzekucji administracyjnej za uzasadniony".
Odnośnie zarzutu zastosowania zbyt uciążliwego środka egzekucyjnego poprzez zajęcie wszystkich ruchomości zgodnie z listą wyposażenia z jednoczesnym oświadczeniem poborcy skarbowego o przystąpieniu do odbioru zajętych ruchomości
i wzięciu ich pod dozór organu egzekucyjnego skarżąca podała, że po reorganizacji jest spółką inwestycyjną posiadającą udziały i akcje w spółkach handlowych, których wycena sięga 15 mln zł. Zdaniem skarżącej, wierzyciel miał świadomość, że wartość zajętych udziałów ww. spółki pokryłaby w całości dług. Zatem zastosowane środki egzekucyjne,
tj. zajęcie wyposażenia o niskiej wartości (łącznie 249.861,80 zł) z zagrożeniem natychmiastowym odbiorem oraz zajęcie wszystkich rachunków bankowych miało, zdaniem strony, utrudnić prowadzenie działalności gospodarczej i codzienne funkcjonowanie dłużnika oraz doprowadzić do utraty autorytetu i dobrego imienia.
Skarżąca wskazała także, że w tytule wykonawczym w polu 6 błędnie wpisano datę "2012-08-31" zamiast "31-8-2012", ponadto w polu 7 wpisano Naczelnik [...] Urzędu Skarbowego, a tytuł skierowano do Naczelnika Urzędu Skarbowego
w Ząbkowicach Śląskich, z którego upoważnienia komornik skarbowy nadał klauzulę
o skierowaniu tytułu wykonawczego do egzekucji. Nie zostało także wypełnione pole 77 tytułu wykonawczego - podstawa prawna pierwszeństwa zaspokojenia należności pieniężnej. Zdaniem strony skoro wskazanie kolejności zaspokojenia należności stanowi,
z mocy art. 27 § 1 pkt 5 u.p.e.a., obligatoryjny element i konieczną treść tytułu wykonawczego, to zaniechanie w powyższym zakresie, skutkuje realizacją przesłanki zastosowania art. 29 § 2 u.p.e.a. Zatem organ egzekucyjny winien odstąpić od egzekucji,
a tytuł zwrócić wierzycielowi. Spółka podkreśliła, że wymóg wypełnienia pola 77 podyktowany jest także tym, iż organ nie może domniemywać, że nie ma zbiegu egzekucji. Wierzyciel, wystawiając tytuł wykonawczy, jest zobowiązany podać organowi wszelkie informacje niezbędne nie tylko do samego prowadzenia egzekucji, ale i do prawidłowego podziału sumy uzyskanej z egzekucji.
Kolejnym zarzuconym przez skarżącą błędem wierzyciela jest niewypełnienie pola 83 tytułu wykonawczego.
W odpowiedzi na skargę organ wniósł o jej oddalenie, podtrzymując dotychczasowe stanowisko w sprawie.
Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje:
Sąd administracyjny bada zgodność zaskarżonego postanowienia organu odwoławczego z punktu widzenia jej legalności, tj. zgodności tego postanowienia
z przepisami powszechnie obowiązującego prawa. Z brzmienia art. 145 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2012 r., poz.270 ze zm.), dalej p.p.s.a., wynika, że zaskarżone postanowienie winno ulec uchyleniu wtedy, gdy Sąd stwierdzi naruszenie prawa materialnego, które miało wpływ na wynik sprawy, naruszenie prawa dające podstawę do wznowienia postępowania lub inne naruszenie przepisów postępowania, jeśli mogło mieć ono istotny wpływ na wynik sprawy.
Oceniając zaskarżone postanowienie z punktu widzenia jego zgodności z prawem stwierdzić należy, że nie narusza ono prawa.
Z akt sprawy wynika, że Burmistrz Z. S. w dniu [...] r. wystawił wobec spółki tytuł wykonawczy nr [...] obejmujący należności z tytułu podatku od nieruchomości za 2011 r. Na podstawie tego tytułu Naczelnik Urzędu Skarbowego
w Z. Ś. prowadził w stosunku do majątku spółki postępowanie egzekucyjne. Pismem z dnia [...] r. skarżąca złożyła zarzuty w sprawie prowadzenia egzekucji administracyjnej. Zarzuty te oparto na podstawie art. 33 pkt 6, 7, 8
i 10 u.p.e.a.
Zdaniem Sądu, organ egzekucyjny zasadnie uznał te zarzuty za bezzasadne. Podnosząc zarzut wynikający z art. 33 pkt 6 u.p.e.a. spółka twierdzi, że egzekucja administracyjna była niedopuszczalna, ponieważ Burmistrz Z. S. w chwili wystawienia tytułu wykonawczego był pracownikiem spółki, korzystającym z bezpłatnego urlopu. W ocenie strony skutkuje to ziszczeniem się przesłanki z art. 130 § 1 pkt 2 Ordynacji podatkowej. Przepis ten stanowi, że pracownik urzędu skarbowego, urzędu gminy (miasta), starostwa, urzędu marszałkowskiego, izby skarbowej, funkcjonariusz celny lub pracownik urzędu celnego, izby celnej, urzędu obsługującego ministra właściwego do spraw finansów publicznych oraz członek samorządowego kolegium odwoławczego podlegają wyłączeniu od udziału w postępowaniu w sprawach dotyczących zobowiązań podatkowych oraz innych spraw normowanych przepisami prawa podatkowego, w których pozostają ze stroną w takim stosunku prawnym, że rozstrzygnięcie sprawy może mieć wpływ na ich prawa lub obowiązki. Należy jednak zauważyć, że w postępowaniu egzekucyjnym nie stosuje się przepisów Ordynacji podatkowej (por. wyrok NSA z dnia 26 czerwca 2001 r., III SA 1374/00).
Na gruncie kodeksu postępowania administracyjnego identyczną regulację do treści art. 130 § 1 pkt 2 Ordynacji podatkowej, zawiera art. 24 § 1 pkt 1. Jest to o tyle istotne, że w myśl art. 18 u.p.e.a., jeżeli przepisy niniejszej ustawy nie stanowią inaczej,
w postępowaniu egzekucyjnym mają odpowiednie zastosowanie przepisy kodeksu postępowania administracyjnego. W świetle art. 18 u.p.e.a przepisy tego kodeksu stosuje się jednak tylko w postępowaniu egzekucyjnym.
Za ugruntowany zarówno w orzecznictwie sądowym (np. wyrok SN z dnia 3 marca 2011 r., II UK 307/10), jak i w literaturze przedmiotu (np. P. Przybysz, Postępowanie egzekucyjne w administracji. Komentarz, Warszawa 2008, s. 93-94; T. Jędrzejewski,
M. Masternak, P. Rączka, Administracyjne postępowanie egzekucyjne, Toruń 2003, s. 101) należy uznać pogląd, że wszczęcie postępowania egzekucyjnego następuje w dniu doręczenia organowi egzekucyjnemu przez wierzyciela wniosku o wszczęcie postępowania egzekucyjnego wraz z tytułem wykonawczym (art. 61 § 3 k.p.a. w związku z art. 18 u.p.e.a.).
Tym samym art. 24 § 1 pkt 1 k.p.a. mógłby znaleźć w sprawie zastosowanie, gdyby wystawienie tytułu wykonawczego następowało w ramach postępowania egzekucyjnego. Tymczasem w literaturze przedmiotu wskazuje się, że takie czynności wierzyciela, jak: przesłanie zobowiązanemu pisemnego upomnienia, sporządzenie tytułu wykonawczego
i skierowanie do organu egzekucyjnego wniosku o wszczęcie egzekucji wraz z tytułem wykonawczym oraz dowodem doręczenia upomnienia, następuje przed wszczęciem postępowania przed organem egzekucyjnym (por. T. Jędrzejewski, M. Masternak,
P. Rączka, Administracyjne postępowanie egzekucyjne, Toruń 2003, s. 96-97). Oznacza to, że do wystawienia tytułu wykonawczego przez wierzyciela nie ma zastosowania art. 24 § 1 pkt 1 k.p.a. W konsekwencji niezasadny jest też zarzut wynikający z art. 33 pkt 7 u.p.e.a., bowiem Burmistrz Z. S. był również upoważniony do doręczenia zobowiązanemu upomnienia, o którym mowa w art. 15 § 1 u.p.e.a.
Z powyższych względów Sąd nie podziela poglądu Samorządowego Kolegium Odwoławczego w W. wyrażonego w postanowieniu z dnia [...] r., zgodnie z którym Burmistrz Z. S. w momencie wystawienia tytułu wykonawczego podlegał wyłączeniu na podstawie art. 24 § 1 pkt 1 k.p.a. Strona niezasadnie także dla uzasadnienia swoich racji powołuje się na wyrok WSA we Wrocławiu z dnia 16 maja
2012 r., I SA/Wr 237/12. Wyroku tego nie można odnieść do rozpatrywanej sprawy, ponieważ dotyczy on wyłączenia na podstawie art. 130 § 1 pkt 2 Ordynacji podatkowej osoby zajmującej stanowisko organu administracji publicznej w postępowaniu podatkowym dotyczącym umorzenia zaległości podatkowej.
Nie ma także podstaw do twierdzenie, że zostały naruszone przepisy o wyłączeniu pracownika przy wydaniu postanowienia z dnia [...] r. zawierającego stanowisko wierzyciela w sprawie zgłoszonych zarzutów, z uwagi na to, że postanowienie to zostało podpisane przez S. G.. Należy zauważyć, że na mocy art. 24 § 1 k.p.a. pracownik podlega wyłączeniu "od udziału w postępowaniu w sprawie". Przez udział w postępowaniu w sprawie należy rozumieć podejmowanie przez pracownika organu administracji publicznej przewidzianych w przepisach prawa czynności procesowych niezbędnych do załatwienia sprawy w formie decyzji, a jeżeli pracownik jest upoważniony do wydawania decyzji w imieniu organu administracji publicznej lub pełni funkcje organu, również załatwienie sprawy w formie decyzji (por. A. Wróbel (w:) M.Jaśkowska, A. Wróbel, Komentarz aktualizowany do ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego, Komentarz do art. 24 k.p.a., pkt II.2, Lex/el 2013). Wyłączenie pracownika dotyczy zatem sytuacji, gdy w sprawie ma zapaść rozstrzygnięcie merytoryczne, co do istoty sprawy. W rozpatrywanej sprawie stanowisko wierzyciela oparte na zarzutach określonych w art. 33 pkt 6, 7 i 10 nie jest wiążące dla organu egzekucyjnego. Postanowienie wierzyciela nie rozstrzyga więc o istocie sprawy. Nie ma ono charakteru rozstrzygnięcia w znaczeniu materialnym. Wypowiedź wierzyciela stanowi jedynie element materiału dowodowego w sprawie wniesionych zarzutów (por. wyrok NSA z dnia 29 czerwca 2007 r., I FSK 3/07).
Nawet jednak gdyby przyjąć, tak jak to utrzymuje spółka, że S. G. pozostawał ze spółką w stosunku pracy i w sprawie znajduje zastosowanie art. 24 § 1 pkt 1 k.p.a, to skarżąca nie wykazała w jaki sposób wystawienie przez Burmistrza tytułu wykonawczego mogło wpłynąć na jego prawa i obowiązki jako pracownika spółki. Z art. 24 § 1 pkt 1 k.p.a wynika, że wyłączenie pracownika organu administracji publicznej następuje w przypadku: po pierwsze, gdy pozostaje on ze stroną w stosunku prawnym, po drugie, gdy rozstrzygnięcie sprawy może mieć wpływ na prawa lub obowiązki pracownika wynikające z tego stosunku. Powyższe przesłanki muszą być spełnione łącznie, ponieważ samo istnienie tylko stosunku prawnego pomiędzy pracownikiem a stroną postępowania nie jest podstawą do wyłączenia pracownika.
Niezasadny jest też zarzut, że organ egzekucyjny zastosował zbyt uciążliwy środek egzekucyjny (art. 33 pkt 8 u.p.e.a.). W tym względzie skarżąca podnosi, że zajęcie ruchomości oraz zajęcie rachunków bankowych utrudnia jej prowadzenia działalności gospodarczej oraz powoduje utratę autorytetu i dobrego imienia u pracowników oraz
w środowisku lokalnym. Spółka uważa, że ustanowienie hipoteki przymusowej na nieruchomości w kwocie 600.000 zł oraz zajęcie udziałów w spółce z o.o. Ciepłownia Z.S. "T." doprowadziłyby do zaspokojenia w całości egzekwowanej należności.
Zdaniem Sądu, zastosowane środki nie można uznać za zbyt uciążliwe. Podkreślenia wymaga, że zajęte ruchomości pozostawiono pod dozorem spółki i z możliwością ich normalnego użytkowania. Odnośnie zajęcia rachunków bankowych należy zauważyć, że środek ten został wymieniony w ustawie o postępowaniu egzekucyjnym w administracji przed egzekucją z udziałów, co może świadczyć o tym, że według ustawodawcy pierwszy z wymienionych środków jest mniej dolegliwy od drugiego. Wprawdzie ocena stopnia dolegliwości środków egzekucyjnych nie może być oparta wyłącznie na kryterium kolejności ich wyliczenia w ustawie, lecz strona nie wyjaśniła w jakim stopniu i w jaki sposób zajęcie jej rachunków bankowych utrudnia jej prowadzenie działalności gospodarczej. Na aprobatę zasługuje też twierdzenie, że egzekucja z udziałów w spółce
z o.o., jako środek czasochłonny o niepewnym efekcie, w zestawieniu z egzekucją
z rachunków bankowych, czy ruchomości, nie przemawia za jej zastosowaniem
w okolicznościach rozpatrywanej sprawy. Organ musi mieć bowiem na względzie racjonalność działań, które mają doprowadzić do jak najszybszego zaspokojenia wierzyciela. Ponadto, ocena stopnia dolegliwości środków egzekucyjnych należy do organu. Wobec znacznej kwoty dochodzonych należności organ egzekucyjny zobowiązany był do podejmowania środków egzekucyjnych zmierzających bezpośrednio do realizacji celu egzekucyjnego. Powyższa ocena nie może natomiast zależeć od tego, jaki środek egzekucyjny wolałby zobowiązany, czy od możliwości utraty przez niego autorytetu
i dobrego imienia w lokalnym środowisku. W kwestii ustanowionej hipoteki należy wyjaśnić, że stanowi ona jedynie zabezpieczenie wykonania obowiązku, a nie środek egzekucyjny stosowany w egzekucji.
Nie można także zgodzić się ze spółką, że tytuł wykonawczy nie spełnia wymogów określonych w art. 27 § 1 u.p.e.a. Według strony tytuł ten jest wadliwy, bowiem nie zawiera określenia podstawy prawnej pierwszeństwa zaspokojenia należności pieniężnych oraz błędnie wpisano datę. Nieprawidłowo określono też organ egzekucyjny. Jako organ wpisano Naczelnika [...] Urzędu Skarbowego we W., a tytuł skierowano do Naczelnika Urzędu Skarbowego w Z. Ś..
Odnosząc się do tych zarzutów należy zauważyć, że zgodnie z art. 27 § 1 pkt 5 u.p.e.a. tytuł wykonawczy zawiera wskazanie podstawy prawnej pierwszeństwa zaspokojenia należności pieniężnej, jeżeli należność korzysta z tego prawa i prawo to nie wynika z zabezpieczenia należności pieniężnej. Już sama treść wskazanego przepisu wskazuje, że egzekucja będzie prowadzona mimo niewypełnienia pola 77 tytułu wykonawczego, gdy prawo pierwszeństwa nie przysługuje bądź prawo to wynika
z zabezpieczenia należności pieniężnej.
W założeniu, celem przepisu art. 27 § 1 pkt 5 u.p.e.a. jest, by wierzyciel wskazał przepis prawa materialnego, z którego wynikałoby, że jego należność ma pierwszeństwo zaspokojenia, lecz nie chodzi tu o wskazanie któregoś z punktów art. 115 § 1 u.p.e.a. Art. 115 § 1 u.p.e.a. nie ustanawia prawa pierwszeństwa, lecz określa kolejność zaspokojenia poszczególnych należności z kwoty uzyskanej w wyniku egzekucji (por. wyrok WSA z dnia 17 lutego 2011 r., I SA/Kr 2090/10). Należności objęte tytułem wykonawczym nie korzystają z prawa pierwszeństwa.
Nawet gdyby przyjąć, tak jak to twierdzi spółka, że art. 115 § 1 u.p.e.a. ma w sprawie zastosowanie, to należy zauważyć, że pola 77 nie wypełnia się, jeżeli prawo pierwszeństwa wynika z zabezpieczenia należności pieniężnej. W rozpatrywanej sprawie zaległości podatkowe zostały zabezpieczone w formie hipoteki przymusowej na kwotę 600.000 zł na nieruchomości należącej do skarżącej. Z zabezpieczenia tego wynika, że należności objęte tytułem wykonawczym, na podstawie art. 115 § 1 pkt 3 u.p.e.a., podlegają zaspokojenie w trzeciej kolejności.
W kwestii niewłaściwego wskazania organu egzekucyjnego należy wyjaśnić, że w dniu wystawienia tytułu wykonawczego właściwym organem egzekucyjnym był Naczelnika [...] Urzędu Skarbowego we W.. Na skutek zmiany właściwości organu egzekucyjnego tytuł wykonawczy przekazano Naczelnikowi Urzędu Skarbowego
w Z. Ś.. W orzecznictwie sądowym podkreśla się, że organ egzekucyjny w przypadku stwierdzenia braku właściwości do prowadzenia egzekucji w danej sprawie jest obowiązany powstrzymać się od podejmowania działań i przekazać sprawę organowi właściwemu (por. wyrok NSA z dnia 24 listopada 1998 r., III SA 918/97). Tym samym organowi nie można zarzucić naruszenia prawa.
Nie można także zgodzić się z zarzutem strony, że wpisanie w polu 6 daty "2012-08-31", zamiast "31-8-2012" dyskwalifikuje wystawiony tytuł wykonawczy. Odnośnie niewypełnienia pola 83, organ egzekucyjny zasadnie wyjaśnił, że nie stanowi to naruszenia art. 27 § 1 pkt 7 u.p.e.a., bowiem data wystawienia tytułu wykonawczego zawarta jest
w polu 6.
Mając powyższe na uwadze, na podstawie art. 151 p.p.s.a., Sąd skargę oddalił.
D.Dudra E. Kruppik-Świetlicka L. Kleczkowski
