IV SA/Gl 977/12
Wyrok
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach
2013-09-19Nietezowane
Artykuły przypisane do orzeczenia
Do tego artykulu posiadamy jeszcze 13 orzeczeń.
Kup dostęp i zobacz, do jakich przepisów odnosi się orzeczenie. Znajdź inne potrzebne orzeczenia.
Skład sądu
Andrzej Matan /sprawozdawca/
Edyta Żarkiewicz
Stanisław Nitecki /przewodniczący/Sentencja
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach w składzie następującym : Przewodniczący Sędzia WSA Stanisław Nitecki Sędziowie Sędzia WSA Andrzej Matan (spr.) Sędzia WSA Edyta Żarkiewicz Protokolant St. sekr. sąd. Magdalena Kurpis po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 19 września 2013 r. sprawy ze skargi J.Z. na decyzję [...] Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego w K. z dnia [...]r. nr [...] w przedmiocie choroby zawodowej oddala skargę.
Uzasadnienie
Decyzją z dnia [...] r. nr [...] Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w T. nie stwierdził u J.Z. choroby zawodowej wymienionej w poz. 18.1 wykazu chorób zawodowych określonych w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 30 czerwca 2009 r. w sprawie chorób zawodowych (Dz.U. Nr 105, poz.869) w postaci choroby skóry - alergicznego kontaktowego zapalenia skóry
W uzasadnieniu rozstrzygnięcia wskazał, iż postępowanie administracyjne było prowadzone z urzędu, w związku ze zgłoszeniem przez lekarza Poradni Chorób Zawodowych Wojewódzkiego Ośrodka Medycyny Pracy w S. podejrzenia choroby zawodowej u zainteresowanego, zatrudnionego w latach 2007-2009 w Przedsiębiorstwie Projektowo-Usługowo-Handlowym PPUH "A" w T. na stanowisku pracownika porządkowego, wykonującego różne czynności, bez narażenia na czynniki alergizujące.
J.Z. został poddany badaniom w Poradni Chorób Zawodowych Wojewódzkiego Ośrodka Medycyny Pracy w S. (WIMP), w wyniku których lekarze specjaliści odmówili rozpoznania u niego choroby zawodowej skóry wymienionej w poz. 18.1 wykazu, chorób zawodowych (orzeczenie lekarskie z dnia [...] r. nr [...]). Podstawą tego orzeczenia był fakt, iż w okresie od 2007-2009 nie miał on kontaktu z czynnikami alergizującymi. Nadto wzięto pod uwagę fakt ustania narażenia zawodowego w 1991 roku, analizę dokumentacji lekarskiej, całokształt obrazu klinicznego, ujemne wyniki testów z alergenami środowiska pracy oraz ujemny test eliminacji zawodowej, (nasilenie zmian chorobowych po ustaniu zatrudnienia).
Ze względu na zakwestionowanie powyższych ustaleń strona została poddana badaniom w Instytucie Medycyny Pracy i Zdrowia Środowiskowego w S. (dalej: IMPiZŚ). Lekarze specjaliści działający w ramach tej jednostki orzeczniczej nie znaleźli podstaw do rozpoznania choroby zawodowej skóry w oparciu o ujemne wyniki diagnostyki alergologicznej (testy skórne), uwzględniając obraz kliniczny zmian i ich lokalizację, analizę dokumentacji lekarskiej oraz fakt ustania narażenia zawodowego w 1991 roku (orzeczenie lekarskie z dnia [...] r. nr [...]).
W uzasadnieniu decyzji organ I instancji wyjaśnił, iż w prowadzonym postępowaniu poza zakresem jego rozpoznania pozostawała sprawa odmowy stwierdzenia u zainteresowanego choroby zawodowej skóry, zakończona ostateczną decyzją Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego w K. z dnia [...] r., utrzymującej w mocy decyzję Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w T. (dalej: PWIS) z dnia [...]r. Decyzja PWIS uzyskała przymiot prawomocności ze względu na oddalenie skargi przez Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach wyrokiem z dnia 22 czerwca 2004 r., sygn. akt. 3/IISA/Ka 1693/02. Sprawa ta była związana z warunkami pracy w Przedsiębiorstwie Remontowo-Budowlanym Przemysłu Węglowego w T., gdzie J.Z. był zatrudniony w latach 1972-1991 jako betoniarz.
Strona wniosła odwołanie od tej decyzji podnosząc zarzut rażącego naruszenia prawa i wnosząc o zmianę decyzji w całości lub o uchylenie zaskarżonej decyzji i przekazanie sprawy organowi I instancji do ponownego rozpoznania.
Rażące naruszenie prawa, w ocenie J.Z. dotyczy:
- art. 156 § 1 pkt. 3 k.p.a. poprzez błędne przyjęcie przez organ wydający zaskarżoną decyzję, iż wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z dnia 22 czerwca 2004 r. pozostaje tożsamym przedmiotowo ze zgłoszonym żądaniem, a nie odnosi się do nowych okoliczności wskazanych przez skarżącego w zgłoszonym wniosku, opartym na dokumentacji dotyczącej rozpoznania choroby zawodowej w oparciu o nowe badania lekarskie;
- § 6 ust 1 i ust. 2 pkt. 1 i 3 Rozporządzenia Rady 1 Ministrów z dnia 30 czerwca 2009 r. w sprawie chorób zawodowych poprzez wydanie decyzji w oderwaniu od nowych informacji, wyników badań lekarskich oraz dokumentacji medycznej, stwierdzających związek pomiędzy pracą wykonywaną w Przedsiębiorstwie Remontowo-Budowlanym Przemysłu Węglowego w T. a zdiagnozowanymi u skarżącego dolegliwościami chorobowymi ;
- § 8. ust. 1 tegoż rozporządzenia poprzez zaniechanie badania nowego materiału dowodowego w sprawie, a w szczególności danych zawartych w orzeczeniu lekarskim oraz formularzu oceny narażenia zawodowego pracownika;
- art. 7 k.p.a. poprzez nie podjęcie przez organ wydający zaskarżoną decyzję wszelkich kroków niezbędnych do dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego oraz do załatwienia sprawy co do istoty.
Jak podnosi w uzasadnieniu, zaskarżona decyzja nie odnosi się do danych zawartych w dokumentacji medycznej, sporządzonej na podstawie nowo wykonanych badań lekarskich. Strona wskazała na nowe okoliczności, które zostały pominięte i nie uwzględnione w toku postępowania przez organ wydający decyzję. Przesądzają one o braku tożsamości sprawy zakończonej wyrokiem Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z dnia 22 czerwca 2004 r. a przedmiotem nowego postępowania. Organ I instancji, prowadząc postępowanie wyjaśniające, pominął okoliczności zasadnicze dla niniejszego postępowania, zawarte w wynikach badań i dokumentacji medycznej. Przyjął bezzasadnie, iż niemal wszystkie podnoszone przez stronę argumenty zostały zbadane w prawomocnie zakończonym postępowaniu. Natomiast brak jest w treści zaskarżonej decyzji odniesienia do aktualnych wyników badań oraz opinii wyrażonej przez biegłych lekarzy. Stosownie do utrwalonego w orzecznictwie poglądu, już sama znaczna odległość czasowa ostatniego badania (dla potrzeb wcześniejszego postępowania) od daty wydania zaskarżonej decyzji uzasadnia konieczność przebadania i ustalenia aktualnego stanu zdrowia skarżącego na nowo, ze względu na możliwość zmian stanu zdrowia i konieczność poczynienia nowych ustaleń (wyrok WSA w Olsztynie 6 maja 2010 r., II SA/Ol 129/10).
W szczególności podkreślił fakt, iż nowo wykonane testy naskórkowe potwierdzają uczulenie skarżącego na alergen no-Nox, który występował w środowisku uprzednio wykonywanej pracy w Przedsiębiorstwie Remontowo-Budowlanym Przemysłu Węglowego w T. W przedsiębiorstwie tym skarżący podlegał ekspozycji na czynniki szkodliwe dla zdrowia, w szczególności narażony był na długotrwałe przebywanie w środowisku występowania wskazanego alergenu. Zatem związek przyczynowy między alergicznym kontaktowym zapaleniem skóry skarżącego a narażeniem na no-Nox jest, w jego ocenie, absolutnie ewidentny.
W treści zaskarżonej decyzji, na co zwraca uwagę, organ nie odniósł się do nowych wyników badań, nie dokonał analizy warunków narażających skarżącego na powstanie choroby zawodowej oraz pominął związek przyczynowy między chorobą zawodową a tymi warunkami.
Decyzją z dnia [...] r. nr [...] Państwowy Wojewódzki Inspektor Sanitarny w K. utrzymał w mocy zaskarżone rozstrzygnięcie. Biorąc pod uwagę wyniki postępowania wyjaśniającego prowadzonego przez organ I instancji, w tym brak udokumentowanego narażenia zawodowego w latach 2007-2009 na czynniki alergizujące oraz konkluzje orzeczeń lekarskich WOMP i IMPiZS uznał, iż zasadna była odmowa stwierdzenia choroby zawodowej skóry u J.Z. Podkreślił w uzasadnieniu, iż ze względu na prawomocne zakończenie wyrokiem WSA w Gliwicach z dnia 22 czerwca 2004 r. sprawy dotyczącej stwierdzenia choroby zawodowej u strony, nie odnoszono się do związku między warunkami pracy w Przedsiębiorstwie Remontowo-Budowlanym Przemysłu Węglowego w T. w latach 1972-1991 a stanem zdrowia strony.
W uzasadnieniu podniesiono także, iż w trakcie postępowania odwoławczego J.Z. przedstawił zaświadczenia lekarskie z lipca 2011 r., zgodnie z którym rozpoznano u niego wyprysk rąk (egzema). W związku z tym organ odwoławczy pismem z dnia 6 lipca 2011 r. zwrócił się do IMPiZŚ w S. o zajęcie stanowiska wobec tego dokumentu. Lekarz Naczelny IMPiZS w S. pismem z dnia 14 września 2012 r. podtrzymał w całości orzeczenie tej jednostki medycznej z dnia [...] r.
W skardze z dnia 10 października 2012 r. J.Z. wniósł o zmianę zaskarżonej decyzji i podjęcie orzeczenia stwierdzającego chorobę zawodową, ewentualnie o jej uchylenie i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania.
Ponadto wniósł o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego sądowego - specjalisty lekarza dermatologa oraz alergologa na okoliczność stwierdzenia wystąpienia u niego choroby zawodowej. Opinia ta miałaby dotyczyć "wyzwolenia reakcji alergicznej w miejscu pracy na określony alergen oraz następczego występowania wskazanej reakcji alergicznej już po zakończenia prac oraz określenia daty początkowej wystąpienia zmian skórnych".
Zaskarżonej decyzji zarzuca:
- rażące naruszenie prawa materialnego art. 2351 k.p. w zw. z § 8 ust. 1 rozporządzenia Rady Ministrów z 2009 r. w sprawie chorób zawodowych oraz poz. 18 pkt.1 załącznika do rozporządzenia zawierającego wykaz chorób zawodowych poprzez stwierdzenie braku wystąpienia choroby zawodowej u skarżącego mimo niewątpliwego rozpoznania u niego alergicznego, kontaktowego zapaleń skóry i uprzedniej pracy w warunkach narażających go na wpływ szkodliwych czynników powodujących schorzenie,
- rażące naruszenie prawa materialnego, a to § 8 ust. 1 w zw. z poz. 18.1 wskazanego wyżej załącznika poprzez zlekceważenie domniemania wynikającego z faktu stwierdzenia u skarżącego występowania choroby zawodowej jak również pojawienia się dolegliwości chorobowych od momentu ekspozycji na czynnik powodujący schorzenie:
- rażące naruszenie przepisów procedury, a to 84 k.p.a. w zw. z art. 80 k.p.a poprzez brak obiektywnej weryfikacji opinii - orzeczeń lekarskich w kontekście przedłożonej przez skarżącego dokumentacji dotyczącej okresu pojawienia się objawów chorobowych i ich związku z wykonywanymi czynnościami zawodowymi.
- rażące naruszenie prawa proceduralnego, a to art. 7 k.p.a. poprzez nie podjęcie przez organ wydający zaskarżoną decyzję wszelkich kroków niezbędnych do dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego oraz do załatwienia sprawy co do istoty bez względu na interes skarżącego:
W uzasadnieniu skargi podnosi, iż fakt wykonywania przez niego pracy betoniarza, w narażeniu na czynniki powodujące alergiczne kontaktowe zapalenie skóry, powinien przesądzać o stwierdzeniu choroby zawodowej. Wystąpienie schorzenia skórnego potwierdzają liczne zaświadczenia lekarskie, fakt leczenia w poradni oraz leczenie szpitalne. Natomiast wykonywanie pracy w warunkach szkodliwych i pojawienie się objawów choroby w okresie narażenia, rodzi domniemanie związku przyczynowego między chorobą a warunkami narażającymi na jej powstanie.
W sytuacji, kiedy orzeczenia lekarskie pozostają w sprzeczności z pozostałą dokumentacją medyczną, organ prowadzący postępowanie w sprawie stwierdzenia choroby zawodowej powinien dokonać dogłębnej oceny tych orzeczeń, mających charakter opinii biegłych w rozumieniu art. 84 k.p.a. Organ nie może oprzeć swojej decyzji na opinii lekarskiej, nie zawierającej pełnego i wyczerpującego uzasadnienia. Rozbieżność zachodząca między dokumentacją dotyczącą leczenia i zatrudnienia, a orzeczeniami lekarskimi powinna podlegać swobodnej ocenie organu, co nie oznacza zupełnej dowolności. Zgłoszony przez niego wniosek dowodowy miał służyć wykazaniu, iż początek choroby datuje się od narażenia na czynniki alergizujące. Nie wyjaśniając tych okoliczności organ orzekający w sprawie dopuścił się naruszenia art. 7 k.p.a.
W odpowiedzi na skargę ŚPWIS wniósł o jej oddalenie, nie znajdując podstaw do zmiany swojej decyzji. W ocenie tego organu, brak było podstaw do stwierdzenia choroby zawodowej. Podejmując rozstrzygnięcie organ odwoławczy brał pod uwagę w szczególności takie okoliczności jak: brak kontaktu z czynnikami alergizującymi w latach 2007-2009, fakt ustania narażenia zawodowego w 1991 r., ujemne wyniki diagnostyki alergologicznej, całokształt obrazu klinicznych zmian skórnych i ich lokalizację oraz wyniku analizy dostępnej dokumentacji medycznej od 1998 r. W trakcie prowadzonego postępowania został wyczerpany dwustopniowy tryb diagnostyczno-orzeczniczy, w ramach którego lekarze specjaliści nie rozpoznali u skarżącego choroby zawodowej. Orzecznikom obu jednostek medycznych znana była dokumentacja z wcześniej prowadzonego postępowania o stwierdzenie choroby zawodowej.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach zważył, co następuje.
Skarga nie zasługuje na uwzględnienie.
W myśl art. 1 § 1 i 2 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. Nr 153, poz. 1269 ze zm.), sądy administracyjne sprawują wymiar sprawiedliwości przez kontrolę działalności administracji publicznej pod względem zgodności z prawem, jeżeli ustawy nie stanowią inaczej. Kierując się wskazanym kryterium legalności, sądy administracyjne dokonują zatem oceny zgodności zaskarżonego aktu z przepisami postępowania administracyjnego, a także prawidłowości zastosowania i wykładni norm prawa materialnego. Z kolei, stosownie do art. 134 § 1 p.p.s.a. sąd rozstrzyga w granicach danej sprawy, nie będąc jednak związany zarzutami i wnioskami skargi oraz powołaną w niej podstawą prawną, co oznacza, że bierze pod uwagę wszelkie naruszenia prawa, a także wszystkie przepisy, które powinny znaleźć zastosowanie w rozpoznawanej sprawie, niezależnie od żądań i wniosków podniesionych w skardze.
Przedmiotem kontroli Sądu w niniejszej sprawie jest decyzja [...] Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego w K. (dalej: ŚPWIS) z dnia [...] r. nr [...] utrzymująca w mocy rozstrzygnięcie Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w T. (dalej: PPIS) z [...] r. nr [...], podjętego na podstawie art. 5 pkt. 4a ustawy z dnia 14 marca 1985 r. o Państwowej Inspekcji Sanitarnej (Dz. U. z 2006 r. Nr 122, poz. 851 ze zm., dalej: u.p.i.s.), w sprawie odmowy stwierdzenia u J.Z. choroby zawodowej w postaci alergicznego kontaktowego zapalenie skóry, wymienionej w poz. 18.1. wykazu chorób zawodowych stanowiącego załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 30 czerwca 2009 r. w sprawie chorób zawodowych (Dz.U. Nr 105 , poz. 869, dalej: rozporządzenie RM z 2009 r.).
Materialnoprawne przesłanki stwierdzenia choroby zawodowej określa definicja sformułowana w art. 235¹ ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 ze zm.) dodanym ustawą z dnia 22 maja 2009 r. (Dz. U. Nr 99, poz. 825), która weszła w życie 3 lipca 2009 r. Za chorobę zawodową uważa się chorobę wymienioną w wykazie chorób zawodowych, jeżeli w wyniku oceny warunków pracy można stwierdzić bezspornie lub z wysokim prawdopodobieństwem, że została ona spowodowana działaniem czynników szkodliwych dla zdrowia występujących w środowisku pracy albo w związku ze sposobem wykonywania pracy, zwanych "narażeniem zawodowym".
W świetle powyższych regulacji prawnych przyjąć trzeba, iż stwierdzenie choroby zawodowej przez organ inspekcji sanitarnej wymaga zaistnienia łącznie następujących przesłanek: po pierwsze - rozpoznania u badanego jednej z chorób wskazanych w wykazie chorób zawodowych, przy czym czasami w rozporządzeniu określono czas w jakim może to nastąpić: w przypadku choroby zawodowej, o stwierdzenie której ubiegał się skarżący okres, w którym wystąpienie udokumentowanych objawów chorobowych upoważnia do rozpoznania choroby zawodowej pomimo wcześniejszego zakończenia pracy w narażeniu zawodowym został określony na 2 lata; po drugie- stwierdzenie wykonywania pracy w "narażeniu zawodowym", a więc z narażeniem na czynniki szkodliwe dla zdrowia występujące w środowisku pracy albo narażeniem pozostającym w związku ze sposobem wykonywania pracy; po trzecie - ustalenia, że wystąpienie zdiagnozowanej jednostki chorobowej, zamieszczonej w powyższym wykazie, bezspornie lub z wysokim prawdopodobieństwem zostało spowodowane "narażeniem zawodowym". Brak którejkolwiek z wymienionych przesłanek w stanie faktycznym sprawy wyklucza możliwość stwierdzenia choroby zawodowej.
Zgodnie z delegacją ustawową zawartą w art. 237 § 1 pkt. 3-6 i § 11 k.p., Rada Ministrów została zobowiązana do określenia w drodze rozporządzenia wykazu chorób zawodowych, okresu czasu, w którym wystąpienie udokumentowanych objawów chorobowych upoważnia do rozpoznania choroby zawodowej pomimo wcześniejszego zakończenia pracy w narażeniu zawodowym, a także sposobu i trybu postępowania dotyczącego zgłaszania podejrzenia, rozpoznawania i stwierdzania chorób zawodowych oraz podmiotów właściwych w sprawie rozpoznawania chorób zawodowych.
W dacie podejmowania zaskarżonej decyzji obowiązywało, wydane na tej podstawie, rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 czerwca 2009 r. w sprawie chorób zawodowych (Dz.U. Nr 105 , poz. 869 , dalej: rozporządzenie ).
Po myśli § 5 ust. 1 właściwym do orzekania w zakresie chorób zawodowych jest lekarz spełniający wymagania kwalifikacyjne określone w przepisach wydanych na podstawie art. 9 ust. 3 ustawy z dnia 27 czerwca 1997 r. o służbie medycyny pracy (Dz. U. z 2004 r. Nr 125, poz. 1317, z 2006 r. Nr 141, poz. 1011 oraz z 2008 r. Nr 220, poz. 1416 i Nr 234, poz. 1570) zatrudniony w jednej z jednostek orzeczniczych I lub II stopnia. Jednostkami orzeczniczymi I stopnia są: poradnie chorób zawodowych wojewódzkich ośrodków medycyny pracy; kliniki i poradnie chorób zawodowych uniwersytetów medycznych (akademii medycznych); poradnie chorób zakaźnych wojewódzkich ośrodków medycyny pracy albo przychodnie i oddziały chorób zakaźnych poziomu wojewódzkiego - w zakresie chorób zawodowych zakaźnych i pasożytniczych oraz jednostki organizacyjne zakładów opieki zdrowotnej, w których nastąpiła hospitalizacja - w zakresie rozpoznawania chorób zawodowych u pracowników hospitalizowanych z powodu wystąpienia ostrych objawów choroby (ust. 2 § 5). Jednostkami orzeczniczymi II stopnia od orzeczeń wydanych przez lekarzy zatrudnionych w jednostkach orzeczniczych I stopnia są jednostki badawczo-rozwojowe w dziedzinie medycyny pracy.
Lekarz, o którym mowa w § 5 ust. 1, wydaje orzeczenie o rozpoznaniu choroby zawodowej albo o braku podstaw do jej rozpoznania ("orzeczenie lekarskie"), na podstawie wyników przeprowadzonych badań lekarskich i pomocniczych, dokumentacji medycznej pracownika lub byłego pracownika, dokumentacji przebiegu zatrudnienia oraz oceny narażenia zawodowego (§ 6 ust. 1). Jeżeli zakres informacji zawartych w dokumentacji, o której mowa w ust. 1, jest niewystarczający do wydania orzeczenia lekarskiego, lekarz występuje o ich uzupełnienie, we wskazanym zakresie, do pracodawcy, lekarza sprawującego profilaktyczną opiekę zdrowotną nad pracownikiem, którego dotyczy podejrzenie choroby zawodowej, lekarza ubezpieczenia zdrowotnego lub innego lekarza prowadzącego leczenie pracownika lub byłego pracownika, właściwego państwowego powiatowego inspektora sanitarnego oraz pracownika lub byłego pracownika.
Stosownie przy tym do § 8 ust. 1 cytowanego rozporządzenia, podstawą wydania przez właściwego inspektora sanitarnego decyzji o stwierdzeniu lub odmowie stwierdzenia choroby zawodowej jest materiał dowodowy, a w szczególności dane zawarte w formularzu oceny narażenia zawodowego oraz w orzeczeniach lekarskich wyspecjalizowanych jednostek diagnostycznych powołanych do rozpoznawania chorób zawodowych, wymienionych w § 5 rozporządzenia.
W przedmiotowej sprawie, z zachowaniem wskazanego wyżej trybu postępowania, nie rozpoznano u J.Z. wskazanej wyżej choroby zawodowej, co zostało poprzedzone poddaniem uczestnika postępowania badaniom lekarskim w uprawnionych jednostkach orzeczniczych tj. Wojewódzkim Ośrodku Medycyny Pracy w K.-Poradnia Chorób Zawodowych w S. (orzeczenie lekarskie z dnia [...] r. nr [...]) oraz w Instytucie Medycy Pracy i Zdrowia Środowiskowego Przychodnia Chorób Zawodowych w S. (orzeczenie lekarskie z dnia [...] r. nr [...]), które nie rozpoznały u niego opisanej wyżej choroby zawodową.
W tym miejscu należy podkreślić, ze Sąd nie dopatrzył się podstaw do kwestionowania prawidłowości opinii kompetentnych placówek medycznych. Każde orzeczenie lekarskie dotyczące rozpoznania choroby zawodowej, podjęte przez uprawnionego lekarza jednostki orzeczniczej I i II stopnia, ma charakter szczególnej opinii, bez której organ sanitarny nie może dokonać we własnym zakresie rozpoznania choroby i ustalenia, czy mieści się ona w wykazie chorób zawodowych. Organ jest więc takim orzeczeniem związany i nie ma prawa do dokonania samodzielnej oceny dokumentacji lekarskiej, prowadzącej do zaprzeczenia wynikom badań lub zdiagnozowania odmiennego schorzenia. Podkreśla to NSA w wyroku z dnia 12 maja 2010 r. , I OSK 335/10 (LEX nr 597546): "Państwowy Inspektor Sanitarny wydający decyzję w sprawie choroby zawodowej, nie jest uprawniony do kontroli merytorycznej orzeczeń lekarskich uprawnionych do rozpoznawania chorób zawodowych jednostek organizacyjnych, ani też dokonywania własnych ustaleń prowadzących do odmiennego rozpoznania jednostki chorobowej."
Związanie organu sanitarnego orzeczeniem kompetentnej placówki medycznej nie jest wprawdzie tożsame z bezkrytyczną akceptacją zawartych w nim informacji, jako że podlega ocenie dowodowej w zakresie zachowania kryteriów wyznaczonych treścią art. 7, art. 77 §1 i art. 107 § 3 K.p.a. Nie oznacza to jednak możliwości kwestionowania ujętego w orzeczeniu rozpoznania w sytuacji, gdy nie budzi ono wątpliwości w świetle pozostałych dowodów. Istotą związania, o którym mowa wyżej jest bowiem to, że organy administracji nie dysponują środkami mogącymi wspomniane orzeczenia podważyć.
W ocenie skarżącego postępowanie było prowadzone z naruszeniem prawa procesowego, w szczególności art. 7 k.p.a. z tej racji, że przedmiotem oceny jednostek medycznych, a w ślad za tym i organów orzekających w sprawie, był jedynie okres jego pracy w latach 2007-2009 w Przedsiębiorstwie Projektowo-Usługowo-Handlowym PPUH "A" w T. na stanowisku pracownika porządkowego wykonującego różne czynności, bez narażenia na czynniki alergizujące. Natomiast jego zdaniem, przyczyną choroby były warunki pracy (narażenie zawodowe) w okresie lat 1972 – 1991 r. podczas wykonywania pracy na stanowisku betoniarza w Przedsiębiorstwie Remontowo-Budowlanym Przemysłu Węglowego w T.
Przyjdzie zauważyć, iż sprawa choroby zawodowej skóry w związku z narażeniem zawodowym w latach 1972-1991 była przedmiotem postępowania, zakończonego prawomocną decyzją Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego w K. z dnia [...] r., odmawiającą stwierdzenie choroby zawodowej. Skargę na tą decyzje oddalił Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach wyrokiem z dnia 22 czerwca 2004 r., sygn. akt. 3/IISA/Ka 1693/02.
Oczywiście, w przypadki kiedy pojawią się udokumentowane objawy choroby zawodowej w okresie po zakończeniu pracy w narażeniu zawodowym, wskazanym w rozporządzeniu, mimo prawomocnego zakończenia wcześniejszego postępowania, możliwe jest prowadzenie kolejnego postępowania i podjęcia nowej decyzji w sprawie stwierdzenia choroby zawodowej.
Zatem byłoby możliwe stwierdzenie u J.Z. choroby w postaci alergicznego kontaktowego zapalenie skóry jeśli zostałoby wykazane, iż w okresie dwu lat po zakończeniu przez niego pracy w narażeniu zawodowym tj. po 1991 r. wystąpiły u niego udokumentowane objawy choroby.
Zważyć jednak przyjdzie, iż decyzja Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego w K. został wydana w dniu [...] r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach dokonując jej kontroli uznał ją za prawidłową, tak w sferze zgodności z prawem materialnym, jak i prawem procesowym. Tym samym w sposób prawnie wiążący stwierdził m.in. fakt, iż sprawa została wszechstronnie wyjaśniona. A więc do tego momentu nie wystąpiły żadne udokumentowane objawy choroby zawodowej.
Sprawa ta była również przedmiotem postępowania wznowieniowego prowadzonego przez Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego w K. w roku 2008, ze względu na przesłankę określoną w art. 145 § 1 pkt. 5 k.p.a. (wyjście na jaw istotnych dla sprawy nowych okoliczności faktycznych lub nowych dowodów istniejących w dniu wydania decyzji, nieznanych organowi, który wydał decyzję). W postępowaniu tym skarżący nie wykazał nowej okoliczności faktycznej czy nowych dowodów dokumentujących objawy choroby zawodowej. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie wyrokiem z dnia 28 października 2008 r. oddalił skargę na decyzję Głównego Inspektora Sanitarnego z dnia [...] r., utrzymującą w mocy decyzję Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego w K. z dnia [...] r. w sprawie odmowy uchylenia decyzji tego organu z dnia [...] r.
Wobec tego, ze względu na prawomocny charakter decyzji Głównego Inspektora Sanitarnego, po dniu 3 czerwca 2008 r. powinien się pojawić dowód potwierdzający udokumentowane objawy choroby zawodowej w okresie dwu lat od ukończenia pracy w narażeniu zawodowym w roku 1991.
Nie budzi wątpliwości w świetle ustaleń poczynionych w trakcie postępowania wyjaśniającego, że dowodu takiego brak, nie przedstawił go również skarżący. W aktach sprawy znajdują się jedynie dwa druki recept, wystawionych przez specjalistę chorób oczu, zatrudnionego w Samodzielnym Szpitalu Klinicznym [...] Instytutu Medycznego w K., Przykliniczna Poradnia Okulistyczna. Na jednej z nich (bez daty) można odczytać stwierdzenie: "Skrzydlik oka prawego. Przyczyną powstania skrzydlika mogło być drażniące działanie pyłków związanych z pracą zawodową", zaś na drugiej (data niewyraźna, prawdopodobnie 30.08.2013 r.): "Zaświadczenie. Zainteresowany pozostaje wleczeniu w przych. Dermatologicznej w K. do nadal z powodu...... "(dalej tekst nieczytelny). Z całą pewnością nie wynika z tych dokumentów, iż zostały stwierdzone objawy choroby zawodowej u skarżącego.
Wobec powyższego nie zasługują na aprobatę zarzuty podnoszone w skardze, zmierzające do wykazania, iż dolegliwości skórne stwierdzone u skarżącego zostały spowodowane narażeniem zawodowym w latach 1972-1991 i odpowiadają one znamionom choroby zawodowej wskazanej w poz. 18.1. załącznika do rozporządzenia Rady Ministrów z 2009 r. w sprawie chorób zawodowych.
W tym stanie rzeczy, wobec braku podstaw do kwestionowania zgodności zaskarżonej decyzji z prawem, skargę należało oddalić, na podstawie art. 151 p.p.s.a.
Nietezowane
Artykuły przypisane do orzeczenia
Kup dostęp i zobacz, do jakich przepisów odnosi się orzeczenie. Znajdź inne potrzebne orzeczenia.
Skład sądu
Andrzej Matan /sprawozdawca/Edyta Żarkiewicz
Stanisław Nitecki /przewodniczący/
Sentencja
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach w składzie następującym : Przewodniczący Sędzia WSA Stanisław Nitecki Sędziowie Sędzia WSA Andrzej Matan (spr.) Sędzia WSA Edyta Żarkiewicz Protokolant St. sekr. sąd. Magdalena Kurpis po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 19 września 2013 r. sprawy ze skargi J.Z. na decyzję [...] Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego w K. z dnia [...]r. nr [...] w przedmiocie choroby zawodowej oddala skargę.
Uzasadnienie
Decyzją z dnia [...] r. nr [...] Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w T. nie stwierdził u J.Z. choroby zawodowej wymienionej w poz. 18.1 wykazu chorób zawodowych określonych w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 30 czerwca 2009 r. w sprawie chorób zawodowych (Dz.U. Nr 105, poz.869) w postaci choroby skóry - alergicznego kontaktowego zapalenia skóry
W uzasadnieniu rozstrzygnięcia wskazał, iż postępowanie administracyjne było prowadzone z urzędu, w związku ze zgłoszeniem przez lekarza Poradni Chorób Zawodowych Wojewódzkiego Ośrodka Medycyny Pracy w S. podejrzenia choroby zawodowej u zainteresowanego, zatrudnionego w latach 2007-2009 w Przedsiębiorstwie Projektowo-Usługowo-Handlowym PPUH "A" w T. na stanowisku pracownika porządkowego, wykonującego różne czynności, bez narażenia na czynniki alergizujące.
J.Z. został poddany badaniom w Poradni Chorób Zawodowych Wojewódzkiego Ośrodka Medycyny Pracy w S. (WIMP), w wyniku których lekarze specjaliści odmówili rozpoznania u niego choroby zawodowej skóry wymienionej w poz. 18.1 wykazu, chorób zawodowych (orzeczenie lekarskie z dnia [...] r. nr [...]). Podstawą tego orzeczenia był fakt, iż w okresie od 2007-2009 nie miał on kontaktu z czynnikami alergizującymi. Nadto wzięto pod uwagę fakt ustania narażenia zawodowego w 1991 roku, analizę dokumentacji lekarskiej, całokształt obrazu klinicznego, ujemne wyniki testów z alergenami środowiska pracy oraz ujemny test eliminacji zawodowej, (nasilenie zmian chorobowych po ustaniu zatrudnienia).
Ze względu na zakwestionowanie powyższych ustaleń strona została poddana badaniom w Instytucie Medycyny Pracy i Zdrowia Środowiskowego w S. (dalej: IMPiZŚ). Lekarze specjaliści działający w ramach tej jednostki orzeczniczej nie znaleźli podstaw do rozpoznania choroby zawodowej skóry w oparciu o ujemne wyniki diagnostyki alergologicznej (testy skórne), uwzględniając obraz kliniczny zmian i ich lokalizację, analizę dokumentacji lekarskiej oraz fakt ustania narażenia zawodowego w 1991 roku (orzeczenie lekarskie z dnia [...] r. nr [...]).
W uzasadnieniu decyzji organ I instancji wyjaśnił, iż w prowadzonym postępowaniu poza zakresem jego rozpoznania pozostawała sprawa odmowy stwierdzenia u zainteresowanego choroby zawodowej skóry, zakończona ostateczną decyzją Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego w K. z dnia [...] r., utrzymującej w mocy decyzję Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w T. (dalej: PWIS) z dnia [...]r. Decyzja PWIS uzyskała przymiot prawomocności ze względu na oddalenie skargi przez Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach wyrokiem z dnia 22 czerwca 2004 r., sygn. akt. 3/IISA/Ka 1693/02. Sprawa ta była związana z warunkami pracy w Przedsiębiorstwie Remontowo-Budowlanym Przemysłu Węglowego w T., gdzie J.Z. był zatrudniony w latach 1972-1991 jako betoniarz.
Strona wniosła odwołanie od tej decyzji podnosząc zarzut rażącego naruszenia prawa i wnosząc o zmianę decyzji w całości lub o uchylenie zaskarżonej decyzji i przekazanie sprawy organowi I instancji do ponownego rozpoznania.
Rażące naruszenie prawa, w ocenie J.Z. dotyczy:
- art. 156 § 1 pkt. 3 k.p.a. poprzez błędne przyjęcie przez organ wydający zaskarżoną decyzję, iż wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z dnia 22 czerwca 2004 r. pozostaje tożsamym przedmiotowo ze zgłoszonym żądaniem, a nie odnosi się do nowych okoliczności wskazanych przez skarżącego w zgłoszonym wniosku, opartym na dokumentacji dotyczącej rozpoznania choroby zawodowej w oparciu o nowe badania lekarskie;
- § 6 ust 1 i ust. 2 pkt. 1 i 3 Rozporządzenia Rady 1 Ministrów z dnia 30 czerwca 2009 r. w sprawie chorób zawodowych poprzez wydanie decyzji w oderwaniu od nowych informacji, wyników badań lekarskich oraz dokumentacji medycznej, stwierdzających związek pomiędzy pracą wykonywaną w Przedsiębiorstwie Remontowo-Budowlanym Przemysłu Węglowego w T. a zdiagnozowanymi u skarżącego dolegliwościami chorobowymi ;
- § 8. ust. 1 tegoż rozporządzenia poprzez zaniechanie badania nowego materiału dowodowego w sprawie, a w szczególności danych zawartych w orzeczeniu lekarskim oraz formularzu oceny narażenia zawodowego pracownika;
- art. 7 k.p.a. poprzez nie podjęcie przez organ wydający zaskarżoną decyzję wszelkich kroków niezbędnych do dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego oraz do załatwienia sprawy co do istoty.
Jak podnosi w uzasadnieniu, zaskarżona decyzja nie odnosi się do danych zawartych w dokumentacji medycznej, sporządzonej na podstawie nowo wykonanych badań lekarskich. Strona wskazała na nowe okoliczności, które zostały pominięte i nie uwzględnione w toku postępowania przez organ wydający decyzję. Przesądzają one o braku tożsamości sprawy zakończonej wyrokiem Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z dnia 22 czerwca 2004 r. a przedmiotem nowego postępowania. Organ I instancji, prowadząc postępowanie wyjaśniające, pominął okoliczności zasadnicze dla niniejszego postępowania, zawarte w wynikach badań i dokumentacji medycznej. Przyjął bezzasadnie, iż niemal wszystkie podnoszone przez stronę argumenty zostały zbadane w prawomocnie zakończonym postępowaniu. Natomiast brak jest w treści zaskarżonej decyzji odniesienia do aktualnych wyników badań oraz opinii wyrażonej przez biegłych lekarzy. Stosownie do utrwalonego w orzecznictwie poglądu, już sama znaczna odległość czasowa ostatniego badania (dla potrzeb wcześniejszego postępowania) od daty wydania zaskarżonej decyzji uzasadnia konieczność przebadania i ustalenia aktualnego stanu zdrowia skarżącego na nowo, ze względu na możliwość zmian stanu zdrowia i konieczność poczynienia nowych ustaleń (wyrok WSA w Olsztynie 6 maja 2010 r., II SA/Ol 129/10).
W szczególności podkreślił fakt, iż nowo wykonane testy naskórkowe potwierdzają uczulenie skarżącego na alergen no-Nox, który występował w środowisku uprzednio wykonywanej pracy w Przedsiębiorstwie Remontowo-Budowlanym Przemysłu Węglowego w T. W przedsiębiorstwie tym skarżący podlegał ekspozycji na czynniki szkodliwe dla zdrowia, w szczególności narażony był na długotrwałe przebywanie w środowisku występowania wskazanego alergenu. Zatem związek przyczynowy między alergicznym kontaktowym zapaleniem skóry skarżącego a narażeniem na no-Nox jest, w jego ocenie, absolutnie ewidentny.
W treści zaskarżonej decyzji, na co zwraca uwagę, organ nie odniósł się do nowych wyników badań, nie dokonał analizy warunków narażających skarżącego na powstanie choroby zawodowej oraz pominął związek przyczynowy między chorobą zawodową a tymi warunkami.
Decyzją z dnia [...] r. nr [...] Państwowy Wojewódzki Inspektor Sanitarny w K. utrzymał w mocy zaskarżone rozstrzygnięcie. Biorąc pod uwagę wyniki postępowania wyjaśniającego prowadzonego przez organ I instancji, w tym brak udokumentowanego narażenia zawodowego w latach 2007-2009 na czynniki alergizujące oraz konkluzje orzeczeń lekarskich WOMP i IMPiZS uznał, iż zasadna była odmowa stwierdzenia choroby zawodowej skóry u J.Z. Podkreślił w uzasadnieniu, iż ze względu na prawomocne zakończenie wyrokiem WSA w Gliwicach z dnia 22 czerwca 2004 r. sprawy dotyczącej stwierdzenia choroby zawodowej u strony, nie odnoszono się do związku między warunkami pracy w Przedsiębiorstwie Remontowo-Budowlanym Przemysłu Węglowego w T. w latach 1972-1991 a stanem zdrowia strony.
W uzasadnieniu podniesiono także, iż w trakcie postępowania odwoławczego J.Z. przedstawił zaświadczenia lekarskie z lipca 2011 r., zgodnie z którym rozpoznano u niego wyprysk rąk (egzema). W związku z tym organ odwoławczy pismem z dnia 6 lipca 2011 r. zwrócił się do IMPiZŚ w S. o zajęcie stanowiska wobec tego dokumentu. Lekarz Naczelny IMPiZS w S. pismem z dnia 14 września 2012 r. podtrzymał w całości orzeczenie tej jednostki medycznej z dnia [...] r.
W skardze z dnia 10 października 2012 r. J.Z. wniósł o zmianę zaskarżonej decyzji i podjęcie orzeczenia stwierdzającego chorobę zawodową, ewentualnie o jej uchylenie i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania.
Ponadto wniósł o dopuszczenie dowodu z opinii biegłego sądowego - specjalisty lekarza dermatologa oraz alergologa na okoliczność stwierdzenia wystąpienia u niego choroby zawodowej. Opinia ta miałaby dotyczyć "wyzwolenia reakcji alergicznej w miejscu pracy na określony alergen oraz następczego występowania wskazanej reakcji alergicznej już po zakończenia prac oraz określenia daty początkowej wystąpienia zmian skórnych".
Zaskarżonej decyzji zarzuca:
- rażące naruszenie prawa materialnego art. 2351 k.p. w zw. z § 8 ust. 1 rozporządzenia Rady Ministrów z 2009 r. w sprawie chorób zawodowych oraz poz. 18 pkt.1 załącznika do rozporządzenia zawierającego wykaz chorób zawodowych poprzez stwierdzenie braku wystąpienia choroby zawodowej u skarżącego mimo niewątpliwego rozpoznania u niego alergicznego, kontaktowego zapaleń skóry i uprzedniej pracy w warunkach narażających go na wpływ szkodliwych czynników powodujących schorzenie,
- rażące naruszenie prawa materialnego, a to § 8 ust. 1 w zw. z poz. 18.1 wskazanego wyżej załącznika poprzez zlekceważenie domniemania wynikającego z faktu stwierdzenia u skarżącego występowania choroby zawodowej jak również pojawienia się dolegliwości chorobowych od momentu ekspozycji na czynnik powodujący schorzenie:
- rażące naruszenie przepisów procedury, a to 84 k.p.a. w zw. z art. 80 k.p.a poprzez brak obiektywnej weryfikacji opinii - orzeczeń lekarskich w kontekście przedłożonej przez skarżącego dokumentacji dotyczącej okresu pojawienia się objawów chorobowych i ich związku z wykonywanymi czynnościami zawodowymi.
- rażące naruszenie prawa proceduralnego, a to art. 7 k.p.a. poprzez nie podjęcie przez organ wydający zaskarżoną decyzję wszelkich kroków niezbędnych do dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego oraz do załatwienia sprawy co do istoty bez względu na interes skarżącego:
W uzasadnieniu skargi podnosi, iż fakt wykonywania przez niego pracy betoniarza, w narażeniu na czynniki powodujące alergiczne kontaktowe zapalenie skóry, powinien przesądzać o stwierdzeniu choroby zawodowej. Wystąpienie schorzenia skórnego potwierdzają liczne zaświadczenia lekarskie, fakt leczenia w poradni oraz leczenie szpitalne. Natomiast wykonywanie pracy w warunkach szkodliwych i pojawienie się objawów choroby w okresie narażenia, rodzi domniemanie związku przyczynowego między chorobą a warunkami narażającymi na jej powstanie.
W sytuacji, kiedy orzeczenia lekarskie pozostają w sprzeczności z pozostałą dokumentacją medyczną, organ prowadzący postępowanie w sprawie stwierdzenia choroby zawodowej powinien dokonać dogłębnej oceny tych orzeczeń, mających charakter opinii biegłych w rozumieniu art. 84 k.p.a. Organ nie może oprzeć swojej decyzji na opinii lekarskiej, nie zawierającej pełnego i wyczerpującego uzasadnienia. Rozbieżność zachodząca między dokumentacją dotyczącą leczenia i zatrudnienia, a orzeczeniami lekarskimi powinna podlegać swobodnej ocenie organu, co nie oznacza zupełnej dowolności. Zgłoszony przez niego wniosek dowodowy miał służyć wykazaniu, iż początek choroby datuje się od narażenia na czynniki alergizujące. Nie wyjaśniając tych okoliczności organ orzekający w sprawie dopuścił się naruszenia art. 7 k.p.a.
W odpowiedzi na skargę ŚPWIS wniósł o jej oddalenie, nie znajdując podstaw do zmiany swojej decyzji. W ocenie tego organu, brak było podstaw do stwierdzenia choroby zawodowej. Podejmując rozstrzygnięcie organ odwoławczy brał pod uwagę w szczególności takie okoliczności jak: brak kontaktu z czynnikami alergizującymi w latach 2007-2009, fakt ustania narażenia zawodowego w 1991 r., ujemne wyniki diagnostyki alergologicznej, całokształt obrazu klinicznych zmian skórnych i ich lokalizację oraz wyniku analizy dostępnej dokumentacji medycznej od 1998 r. W trakcie prowadzonego postępowania został wyczerpany dwustopniowy tryb diagnostyczno-orzeczniczy, w ramach którego lekarze specjaliści nie rozpoznali u skarżącego choroby zawodowej. Orzecznikom obu jednostek medycznych znana była dokumentacja z wcześniej prowadzonego postępowania o stwierdzenie choroby zawodowej.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach zważył, co następuje.
Skarga nie zasługuje na uwzględnienie.
W myśl art. 1 § 1 i 2 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. Nr 153, poz. 1269 ze zm.), sądy administracyjne sprawują wymiar sprawiedliwości przez kontrolę działalności administracji publicznej pod względem zgodności z prawem, jeżeli ustawy nie stanowią inaczej. Kierując się wskazanym kryterium legalności, sądy administracyjne dokonują zatem oceny zgodności zaskarżonego aktu z przepisami postępowania administracyjnego, a także prawidłowości zastosowania i wykładni norm prawa materialnego. Z kolei, stosownie do art. 134 § 1 p.p.s.a. sąd rozstrzyga w granicach danej sprawy, nie będąc jednak związany zarzutami i wnioskami skargi oraz powołaną w niej podstawą prawną, co oznacza, że bierze pod uwagę wszelkie naruszenia prawa, a także wszystkie przepisy, które powinny znaleźć zastosowanie w rozpoznawanej sprawie, niezależnie od żądań i wniosków podniesionych w skardze.
Przedmiotem kontroli Sądu w niniejszej sprawie jest decyzja [...] Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego w K. (dalej: ŚPWIS) z dnia [...] r. nr [...] utrzymująca w mocy rozstrzygnięcie Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w T. (dalej: PPIS) z [...] r. nr [...], podjętego na podstawie art. 5 pkt. 4a ustawy z dnia 14 marca 1985 r. o Państwowej Inspekcji Sanitarnej (Dz. U. z 2006 r. Nr 122, poz. 851 ze zm., dalej: u.p.i.s.), w sprawie odmowy stwierdzenia u J.Z. choroby zawodowej w postaci alergicznego kontaktowego zapalenie skóry, wymienionej w poz. 18.1. wykazu chorób zawodowych stanowiącego załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 30 czerwca 2009 r. w sprawie chorób zawodowych (Dz.U. Nr 105 , poz. 869, dalej: rozporządzenie RM z 2009 r.).
Materialnoprawne przesłanki stwierdzenia choroby zawodowej określa definicja sformułowana w art. 235¹ ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 ze zm.) dodanym ustawą z dnia 22 maja 2009 r. (Dz. U. Nr 99, poz. 825), która weszła w życie 3 lipca 2009 r. Za chorobę zawodową uważa się chorobę wymienioną w wykazie chorób zawodowych, jeżeli w wyniku oceny warunków pracy można stwierdzić bezspornie lub z wysokim prawdopodobieństwem, że została ona spowodowana działaniem czynników szkodliwych dla zdrowia występujących w środowisku pracy albo w związku ze sposobem wykonywania pracy, zwanych "narażeniem zawodowym".
W świetle powyższych regulacji prawnych przyjąć trzeba, iż stwierdzenie choroby zawodowej przez organ inspekcji sanitarnej wymaga zaistnienia łącznie następujących przesłanek: po pierwsze - rozpoznania u badanego jednej z chorób wskazanych w wykazie chorób zawodowych, przy czym czasami w rozporządzeniu określono czas w jakim może to nastąpić: w przypadku choroby zawodowej, o stwierdzenie której ubiegał się skarżący okres, w którym wystąpienie udokumentowanych objawów chorobowych upoważnia do rozpoznania choroby zawodowej pomimo wcześniejszego zakończenia pracy w narażeniu zawodowym został określony na 2 lata; po drugie- stwierdzenie wykonywania pracy w "narażeniu zawodowym", a więc z narażeniem na czynniki szkodliwe dla zdrowia występujące w środowisku pracy albo narażeniem pozostającym w związku ze sposobem wykonywania pracy; po trzecie - ustalenia, że wystąpienie zdiagnozowanej jednostki chorobowej, zamieszczonej w powyższym wykazie, bezspornie lub z wysokim prawdopodobieństwem zostało spowodowane "narażeniem zawodowym". Brak którejkolwiek z wymienionych przesłanek w stanie faktycznym sprawy wyklucza możliwość stwierdzenia choroby zawodowej.
Zgodnie z delegacją ustawową zawartą w art. 237 § 1 pkt. 3-6 i § 11 k.p., Rada Ministrów została zobowiązana do określenia w drodze rozporządzenia wykazu chorób zawodowych, okresu czasu, w którym wystąpienie udokumentowanych objawów chorobowych upoważnia do rozpoznania choroby zawodowej pomimo wcześniejszego zakończenia pracy w narażeniu zawodowym, a także sposobu i trybu postępowania dotyczącego zgłaszania podejrzenia, rozpoznawania i stwierdzania chorób zawodowych oraz podmiotów właściwych w sprawie rozpoznawania chorób zawodowych.
W dacie podejmowania zaskarżonej decyzji obowiązywało, wydane na tej podstawie, rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 czerwca 2009 r. w sprawie chorób zawodowych (Dz.U. Nr 105 , poz. 869 , dalej: rozporządzenie ).
Po myśli § 5 ust. 1 właściwym do orzekania w zakresie chorób zawodowych jest lekarz spełniający wymagania kwalifikacyjne określone w przepisach wydanych na podstawie art. 9 ust. 3 ustawy z dnia 27 czerwca 1997 r. o służbie medycyny pracy (Dz. U. z 2004 r. Nr 125, poz. 1317, z 2006 r. Nr 141, poz. 1011 oraz z 2008 r. Nr 220, poz. 1416 i Nr 234, poz. 1570) zatrudniony w jednej z jednostek orzeczniczych I lub II stopnia. Jednostkami orzeczniczymi I stopnia są: poradnie chorób zawodowych wojewódzkich ośrodków medycyny pracy; kliniki i poradnie chorób zawodowych uniwersytetów medycznych (akademii medycznych); poradnie chorób zakaźnych wojewódzkich ośrodków medycyny pracy albo przychodnie i oddziały chorób zakaźnych poziomu wojewódzkiego - w zakresie chorób zawodowych zakaźnych i pasożytniczych oraz jednostki organizacyjne zakładów opieki zdrowotnej, w których nastąpiła hospitalizacja - w zakresie rozpoznawania chorób zawodowych u pracowników hospitalizowanych z powodu wystąpienia ostrych objawów choroby (ust. 2 § 5). Jednostkami orzeczniczymi II stopnia od orzeczeń wydanych przez lekarzy zatrudnionych w jednostkach orzeczniczych I stopnia są jednostki badawczo-rozwojowe w dziedzinie medycyny pracy.
Lekarz, o którym mowa w § 5 ust. 1, wydaje orzeczenie o rozpoznaniu choroby zawodowej albo o braku podstaw do jej rozpoznania ("orzeczenie lekarskie"), na podstawie wyników przeprowadzonych badań lekarskich i pomocniczych, dokumentacji medycznej pracownika lub byłego pracownika, dokumentacji przebiegu zatrudnienia oraz oceny narażenia zawodowego (§ 6 ust. 1). Jeżeli zakres informacji zawartych w dokumentacji, o której mowa w ust. 1, jest niewystarczający do wydania orzeczenia lekarskiego, lekarz występuje o ich uzupełnienie, we wskazanym zakresie, do pracodawcy, lekarza sprawującego profilaktyczną opiekę zdrowotną nad pracownikiem, którego dotyczy podejrzenie choroby zawodowej, lekarza ubezpieczenia zdrowotnego lub innego lekarza prowadzącego leczenie pracownika lub byłego pracownika, właściwego państwowego powiatowego inspektora sanitarnego oraz pracownika lub byłego pracownika.
Stosownie przy tym do § 8 ust. 1 cytowanego rozporządzenia, podstawą wydania przez właściwego inspektora sanitarnego decyzji o stwierdzeniu lub odmowie stwierdzenia choroby zawodowej jest materiał dowodowy, a w szczególności dane zawarte w formularzu oceny narażenia zawodowego oraz w orzeczeniach lekarskich wyspecjalizowanych jednostek diagnostycznych powołanych do rozpoznawania chorób zawodowych, wymienionych w § 5 rozporządzenia.
W przedmiotowej sprawie, z zachowaniem wskazanego wyżej trybu postępowania, nie rozpoznano u J.Z. wskazanej wyżej choroby zawodowej, co zostało poprzedzone poddaniem uczestnika postępowania badaniom lekarskim w uprawnionych jednostkach orzeczniczych tj. Wojewódzkim Ośrodku Medycyny Pracy w K.-Poradnia Chorób Zawodowych w S. (orzeczenie lekarskie z dnia [...] r. nr [...]) oraz w Instytucie Medycy Pracy i Zdrowia Środowiskowego Przychodnia Chorób Zawodowych w S. (orzeczenie lekarskie z dnia [...] r. nr [...]), które nie rozpoznały u niego opisanej wyżej choroby zawodową.
W tym miejscu należy podkreślić, ze Sąd nie dopatrzył się podstaw do kwestionowania prawidłowości opinii kompetentnych placówek medycznych. Każde orzeczenie lekarskie dotyczące rozpoznania choroby zawodowej, podjęte przez uprawnionego lekarza jednostki orzeczniczej I i II stopnia, ma charakter szczególnej opinii, bez której organ sanitarny nie może dokonać we własnym zakresie rozpoznania choroby i ustalenia, czy mieści się ona w wykazie chorób zawodowych. Organ jest więc takim orzeczeniem związany i nie ma prawa do dokonania samodzielnej oceny dokumentacji lekarskiej, prowadzącej do zaprzeczenia wynikom badań lub zdiagnozowania odmiennego schorzenia. Podkreśla to NSA w wyroku z dnia 12 maja 2010 r. , I OSK 335/10 (LEX nr 597546): "Państwowy Inspektor Sanitarny wydający decyzję w sprawie choroby zawodowej, nie jest uprawniony do kontroli merytorycznej orzeczeń lekarskich uprawnionych do rozpoznawania chorób zawodowych jednostek organizacyjnych, ani też dokonywania własnych ustaleń prowadzących do odmiennego rozpoznania jednostki chorobowej."
Związanie organu sanitarnego orzeczeniem kompetentnej placówki medycznej nie jest wprawdzie tożsame z bezkrytyczną akceptacją zawartych w nim informacji, jako że podlega ocenie dowodowej w zakresie zachowania kryteriów wyznaczonych treścią art. 7, art. 77 §1 i art. 107 § 3 K.p.a. Nie oznacza to jednak możliwości kwestionowania ujętego w orzeczeniu rozpoznania w sytuacji, gdy nie budzi ono wątpliwości w świetle pozostałych dowodów. Istotą związania, o którym mowa wyżej jest bowiem to, że organy administracji nie dysponują środkami mogącymi wspomniane orzeczenia podważyć.
W ocenie skarżącego postępowanie było prowadzone z naruszeniem prawa procesowego, w szczególności art. 7 k.p.a. z tej racji, że przedmiotem oceny jednostek medycznych, a w ślad za tym i organów orzekających w sprawie, był jedynie okres jego pracy w latach 2007-2009 w Przedsiębiorstwie Projektowo-Usługowo-Handlowym PPUH "A" w T. na stanowisku pracownika porządkowego wykonującego różne czynności, bez narażenia na czynniki alergizujące. Natomiast jego zdaniem, przyczyną choroby były warunki pracy (narażenie zawodowe) w okresie lat 1972 – 1991 r. podczas wykonywania pracy na stanowisku betoniarza w Przedsiębiorstwie Remontowo-Budowlanym Przemysłu Węglowego w T.
Przyjdzie zauważyć, iż sprawa choroby zawodowej skóry w związku z narażeniem zawodowym w latach 1972-1991 była przedmiotem postępowania, zakończonego prawomocną decyzją Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego w K. z dnia [...] r., odmawiającą stwierdzenie choroby zawodowej. Skargę na tą decyzje oddalił Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach wyrokiem z dnia 22 czerwca 2004 r., sygn. akt. 3/IISA/Ka 1693/02.
Oczywiście, w przypadki kiedy pojawią się udokumentowane objawy choroby zawodowej w okresie po zakończeniu pracy w narażeniu zawodowym, wskazanym w rozporządzeniu, mimo prawomocnego zakończenia wcześniejszego postępowania, możliwe jest prowadzenie kolejnego postępowania i podjęcia nowej decyzji w sprawie stwierdzenia choroby zawodowej.
Zatem byłoby możliwe stwierdzenie u J.Z. choroby w postaci alergicznego kontaktowego zapalenie skóry jeśli zostałoby wykazane, iż w okresie dwu lat po zakończeniu przez niego pracy w narażeniu zawodowym tj. po 1991 r. wystąpiły u niego udokumentowane objawy choroby.
Zważyć jednak przyjdzie, iż decyzja Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego w K. został wydana w dniu [...] r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach dokonując jej kontroli uznał ją za prawidłową, tak w sferze zgodności z prawem materialnym, jak i prawem procesowym. Tym samym w sposób prawnie wiążący stwierdził m.in. fakt, iż sprawa została wszechstronnie wyjaśniona. A więc do tego momentu nie wystąpiły żadne udokumentowane objawy choroby zawodowej.
Sprawa ta była również przedmiotem postępowania wznowieniowego prowadzonego przez Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego w K. w roku 2008, ze względu na przesłankę określoną w art. 145 § 1 pkt. 5 k.p.a. (wyjście na jaw istotnych dla sprawy nowych okoliczności faktycznych lub nowych dowodów istniejących w dniu wydania decyzji, nieznanych organowi, który wydał decyzję). W postępowaniu tym skarżący nie wykazał nowej okoliczności faktycznej czy nowych dowodów dokumentujących objawy choroby zawodowej. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie wyrokiem z dnia 28 października 2008 r. oddalił skargę na decyzję Głównego Inspektora Sanitarnego z dnia [...] r., utrzymującą w mocy decyzję Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego w K. z dnia [...] r. w sprawie odmowy uchylenia decyzji tego organu z dnia [...] r.
Wobec tego, ze względu na prawomocny charakter decyzji Głównego Inspektora Sanitarnego, po dniu 3 czerwca 2008 r. powinien się pojawić dowód potwierdzający udokumentowane objawy choroby zawodowej w okresie dwu lat od ukończenia pracy w narażeniu zawodowym w roku 1991.
Nie budzi wątpliwości w świetle ustaleń poczynionych w trakcie postępowania wyjaśniającego, że dowodu takiego brak, nie przedstawił go również skarżący. W aktach sprawy znajdują się jedynie dwa druki recept, wystawionych przez specjalistę chorób oczu, zatrudnionego w Samodzielnym Szpitalu Klinicznym [...] Instytutu Medycznego w K., Przykliniczna Poradnia Okulistyczna. Na jednej z nich (bez daty) można odczytać stwierdzenie: "Skrzydlik oka prawego. Przyczyną powstania skrzydlika mogło być drażniące działanie pyłków związanych z pracą zawodową", zaś na drugiej (data niewyraźna, prawdopodobnie 30.08.2013 r.): "Zaświadczenie. Zainteresowany pozostaje wleczeniu w przych. Dermatologicznej w K. do nadal z powodu...... "(dalej tekst nieczytelny). Z całą pewnością nie wynika z tych dokumentów, iż zostały stwierdzone objawy choroby zawodowej u skarżącego.
Wobec powyższego nie zasługują na aprobatę zarzuty podnoszone w skardze, zmierzające do wykazania, iż dolegliwości skórne stwierdzone u skarżącego zostały spowodowane narażeniem zawodowym w latach 1972-1991 i odpowiadają one znamionom choroby zawodowej wskazanej w poz. 18.1. załącznika do rozporządzenia Rady Ministrów z 2009 r. w sprawie chorób zawodowych.
W tym stanie rzeczy, wobec braku podstaw do kwestionowania zgodności zaskarżonej decyzji z prawem, skargę należało oddalić, na podstawie art. 151 p.p.s.a.
