II SA/Rz 580/13
Wyrok
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Rzeszowie
2013-09-17Nietezowane
Artykuły przypisane do orzeczenia
Do tego artykulu posiadamy jeszcze 13 orzeczeń.
Kup dostęp i zobacz, do jakich przepisów odnosi się orzeczenie. Znajdź inne potrzebne orzeczenia.
Skład sądu
Joanna Zdrzałka /przewodniczący/
Krystyna Józefczyk /sprawozdawca/
Zbigniew CzarnikSentencja
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Rzeszowie w składzie następującym: Przewodniczący WSA Joanna Zdrzałka Sędziowie WSA Zbigniew Czarnik WSA Krystyna Józefczyk /spr./ Protokolant st. sekr. sąd. Anna Mazurek - Ferenc po rozpoznaniu w Wydziale II na rozprawie w dniu 17 września 2013 r. sprawy ze skargi J. R. na decyzję Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego z dnia [...] kwietnia 2013 r. nr [...] w przedmiocie braku podstaw do stwierdzenia choroby zawodowej -skargę oddala-
Uzasadnienie
II SA/Rz 580/13
U Z A S A D N I E N I E
Przedmiotem skargi jest decyzja Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego, zwanego dalej PWIS, z dnia [...] kwietnia 2013r., Nr [...], wydana na podstawie art. 138 § 1 pkt 1 ustawy Kodeks postępowania administracyjnego z dnia 14 czerwca 1960r. (tekst jednolity Dz. U. z 2013 r. poz. 267) zwanej dalej k.p.a. oraz § 8 ust. 1 w zw. z § 11 ust. 1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 30 czerwca 2009r. w sprawie chorób zawodowych (Dz. U. nr 105, poz. 869), zwanego dalej rozporządzeniem, utrzymująca w mocy decyzję Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w S., zwanego dalej także PPIS, z dnia [...] lutego 2013r., znak [...] o braku podstaw do stwierdzenia u J.R. choroby zawodowej: przewlekłej choroby obwodowego układu nerwowego wywołanej sposobem wykonywania pracy – zespół cieśni w obrębie nadgarstka, wymienionej w poz. 20 pkt 1 wykazu chorób zawodowych, określonym w załączniku do rozporządzenia.
Z akt administracyjnych sprawy wynika, że wydanie wskazanych wyżej decyzji poprzedziło wydanie decyzji PPIS z dnia [...] grudnia 2010r., nr [...] o braku podstaw do stwierdzenia u J.R. choroby zawodowej wymienionej w poz. 20 pkt 1 wykazu chorób zawodowych.
Decyzję powyższą wydano w oparciu o następujące opinie jednostek orzeczniczych: orzeczenie lekarskie M. Ośrodka Medycyny Pracy w K. zwanego dalej "MOMP" z dnia [...] stycznia 2009r., nr [...] o rozpoznaniu choroby zawodowej, następnie orzeczenie lekarskie MOMP z dnia [...] 16 lutego, nr [...] o braku podstaw do rozpoznania choroby zawodowej oraz orzeczenie lekarskie Instytutu Medycyny Pracy i Zdrowia Środowiskowego Szpital w S., zwanego dalej "IMP" z dnia [...] lipca 2010r., nr [...] o braku podstaw do rozpoznania choroby zawodowej u J.R.
Wskazana wyżej decyzja została uchylona decyzją PWIS z dnia [...] lutego 2011r., nr [...] z uwagi na konieczność przeprowadzenia postępowania wyjaśniającego w znacznej części. W uzasadnieniu ww. decyzji organ wskazał na wątpliwości, jakie budzi treść wskazanych wyżej orzeczeń lekarskich jednostek orzeczniczych I i II stopnia, tj: fakt wydania pierwszego orzeczenia przed dokonaniem ustaleń faktycznych, brak jednoznacznego wskazania w orzeczeniu jednostki orzeczniczej II stopnia czy rozpoznał u J.R. jednostkę chorobową wymienioną w wykazie chorób zawodowych oraz nieuprawnione podważanie w tym orzeczeniu ustaleń w zakresie oceny narażenia zawodowego, które nie jest zadaniem biegłych. Ponadto organ II instancji wskazał, że PPIS nie przeprowadził w sposób wyczerpujący postępowania rozpoznawczego w zakresie narażenia J.R. na czynniki chorobotwórcze w środowisku pracy. Organ wskazał na konieczność przekazania sprawy medycznym jednostkom orzeczniczym w celu ponownego rozpoznania sprawy oraz wyraźnego wskazania, jakie badania zostały przeprowadzone oraz które z nich przemawiają za negatywnym rozpoznaniem w zakresie choroby zawodowej, a które wskazując na konieczność uzupełnienia postępowania dowodowego w kierunku dokładnego ustalenia, jakie czynności J. R. wykonywała w trakcie świadczenia prawy oraz czy były to czynności monotypowe powtarzalne i mogące spowodować przedmiotową chorobę zawodową.
Po ponownym rozpatrzeniu sprawy organ I instancji decyzją z dnia [...] lutego 2013r. orzekł jak wskazano na wstępie
W trakcie postępowania administracyjnego ustalono, że J.R. od [...] października 1967r. zatrudniona była na stanowisku stażystki w Przedsiębiorstwie [...] w M. Po roku pracy została przeniesiona na stanowisko magazyniera w miejscowości P.
Od [...] października 1972r. do [...] października 1974r. zatrudniona była jako księgowa, starsza księgowa i starszy referent w Dziale Księgowości w Zakładzie w M.
Od [...] listopada 1974r. do [...] lutego 1976r. zatrudniona była na stanowisku referenta ds. gospodarski materiałowej, a przez kolejne 2 miesiąca pracowała jako samodzielny referent ds. pracowniczych kopalni P.
Ustalono, że we wskazanym wyżej okresie do jej obowiązków należało wykonywanie obowiązków typowo biurowych – pisanie ręczne długopisem, w tym wypełniania dokumentów, materiałowych w kilku kopiach przez kalkę, czasem wypełnianie druków na maszynie do pisania. Wykonywała w tym czasie powtarzalne ruchy w zakresie stawu nadgarstka, z obciążeniem głównie prawej ręki w zakresie palców i dłoni oraz układu mięśniowo – szkieletowego.
Od 1976r. J.R. pracowała w Zakładzie [...] w S., obecnie Oddział w S., od [...] maja 1976r. na stanowisku samodzielnego referenta ds. weryfikacji Gospodarstwa Samochodowego w S., od stycznia 1977r. - samodzielnego referenta ds. gospodarki transportowej. Przez okres 9 miesięcy pracowała przy ręcznym wypełnianiu kart drogowych dla kierowców, ich weryfikacji i sprawdzaniu, następnie przez kolejne półtora miesiąca pracowała jako starszy inspektor ds. wynagrodzeń ZTS w S. i zajmowała się sporządzaniem list płac dla pracowników. W tym okresie występowało obciążenie prawej ręki w zakresie palców dłoni i przedramienia.
Od [...] marca 1977r. do [...] kwietnia 2008r. zatrudniona była na stanowisku kierownika magazynu w Magazynie Oddziałowym Ośrodka [...] T., zajmując się wykonywaniem prac biurowych związanych z organizacją pracy magazynu, sporządzając ręcznie całość dokumentacji związanej z prowadzeniem magazynu. Jej praca polegała na ręcznym wypełnianiu dokumentów, najczęściej z użyciem kalki w kilku egzemplarzach, a następnie papieru. Wykonywanie tej pracy wiązało się ze zwiększonym obciążeniem ręki prawej, napięciem mięśni palców dłoni, nadgarstka i przedramienia, głównie prawej ręki, a ręki lewej w małym stopniu. W tym okresie (1978 – 1982) wykonywała pracę związaną z obsługą maszyny do księgowania ASCOTA z klawiaturą podobną do maszyny dopisania (ok. 4 godzin na zmianę), co wiązało się z wykonywanie powtarzalnych ruchów w zakresie stawów nadgarstkowych obu dłoni. Pozostały czas zajmowało jej ręczne wypełnianie dokumentów. Obsługa ww. urządzenia nie polegała na ciągłym pisaniu na klawiaturze, ale wiązała się z wykonywaniem zmiennych w czasie innych czynności obiema rękoma. Praca na maszynie do pisania czy obsługa komputera z wykorzystaniem klawiatury i myszki wykonywana była pomocniczo i okazjonalnie do pisania pism wewnątrzzakładowych, a tym samym powodowała niewielkie i krótkotrwałe obciążanie stawu nadgarstka obu dłoni.
J.R. poddawana była okresowym badaniom lekarskim. Udostępnione karty z badań z lat 2001- 2006 nie wykazywały przeciwwskazań do zatrudnienia na zajmowanym stanowisku pracy.
W ramach uzupełnienia postępowania dowodowego w ponownie prowadzonym postępowaniu organ I instancji przesłuchał strony i świadków w zakresie warunków pracy i zagrożeń zawodowych na stanowisku kierownika magazynu oraz uszczegółowił rodzaj i zakres czynności, które wykonywała J. R. w trakcie świadczenia pracy. PPIS wystąpił do MOMP o opinię uzupełniającą do wydanego wcześniej orzeczenia lekarskiego nr [...] z dnia [...] lutego 2010r., względnie o wydanie nowego orzeczenia. W piśmie z dnia [...] kwietnia 2012r. MOMP wyjaśnił, że z medycznego punktu widzenia w postępowaniu diagnostyczno – orzeczniczym u J.R. rozpoznano chorobę zawodową – zespół cieśni w obrębie nadgarstka. Dokonana analiza wszystkich aspektów narażenia zawodowego pozwala na stwierdzenie, że mogły one przyczynić się do powstania choroby zawodowej. Ponieważ jednak ostateczne orzeczenie lekarskie wydane zostało przez Instytut Medycyny Pracy w S. jako jednostkę orzeczniczą II stopnia, to brak po stronie MOMP uprawnienia do weryfikacji tego orzeczenia.
W związku z tą ocena PPIS zwrócił się do IMP o wydanie dodatkowej opinii do orzeczenia lekarskiego nr [...], względnie wydanie nowego orzeczenia w sprawie. Instytut Medycyny Pracy w S. w opinii uzupełniającej z dnia [...] czerwca 2012r. podtrzymał swoje dotychczasowe rozpoznanie. Podał, że rozpoznanie choroby zawodowej musi być dokonane na podstawie ustalenia związku przyczynowo – skutkowego z pracą bezspornie lub z wysokim prawdopodobieństwem, a nie na zasadzie domniemania. Wskazał, że stan zaawansowania choroby o charakterze zespołu cieśni nadgarstka dotyczy obu kończyn górnych praktycznie w takim samym stopniu. Zbliżony jest również okres ujawnienia zmian w obu kończynach. Przy ustalonym w postępowaniu sposobie wykonywania pracy istniałyby podstawy do rozpoznania etiologii zawodowej w przypadku wystąpienia zmian tylko w kończynie obciążonej określonymi czynnościami zawodowymi. Fakt obustronnych zmian o podobnym nasileniu wskazuje na dominującą rolę czynników pozazawodowych w powstaniu schorzenia.
Organ I instancji stwierdził, że nie zostało wydane ostateczne pozytywne orzeczenie lekarskie dla J.R. w zakresie rozpatrywanej jednostki chorobowej oraz nie stwierdzono w okresie 35 lat wykonywania pracy narażenia na monotypowe ruchy w zakresie stawów nadgarstkowych obu dłoni, brak jest więc podstaw do stwierdzenia chodowy zawodowej.
J.R. złożył odwołanie od wskazanej wyżej decyzji. W odwołaniu nie zgodziła się z ustalenie okresu pracy, który jej zdaniem wynosił 40 lat, 6 miesięcy i 29 dni, a nie jak to wynika z karty narażenia zawodowego 35 lat i 6 miesięcy. Podała, że w okresie pracy zawodowej, głównie związanej z ręcznym wypełnianiem dokumentów, czynności zawodowe realizowane były z narażeniem na wykonywanie ruchów monotypowych , tj. wielokrotnie powtarzanych w czasie zmiany roboczej ruchów dłoni w maksymalnym zginaniu i prostowaniu nadgarstka połączonych z dużym naciskiem dłoni. Praca wymagała wielogodzinnego siedzenia bez ruchu w wymuszonej pozycji ciała pochylonej do przodu ze zgiętymi rękami w stawach łokciowym i ramionach. W czasie pracy czynności monotypowe wykonywała obiema rękami, jednak z uwagi na fakt, że jest osobą praworęczną, prawy nadgarstek był bardziej narażony i dlatego stopień jego uszkodzenia jest większy. Przekładnie, chwytanie kartotek, kart i układnie dokumentów – te czynności wykonywała oburącz. Także praca związana z obsługą maszyny ASCOTA wymuszała nienaturalną pozycję rąk podczas pisania czyli na skręcie przedramion do wewnątrz i wygięciu dłoni na zewnątrz przy jednoczesnym uniesieniu nadgarstków. Dodatkowo praca ta wykonywana była na stanowisku pracy niedostosowanym do wzrostu odwołującej się. Podała, że dolegliwości bólowe pojawiły się u niej przed 1988r., a dopiero po 15 latach postawiono prawidłowa diagnozę choroby.
Zarzuciła, że została pozbawiona możliwości uczestnictwa w sporządzaniu protokołu z dnia [...] kwietnia 2009r. sporządzonego przez Państwowego Inspektora Sanitarnego w T. w obecności Kierownika Ośrodka [...] T. w K.W., w którym nie opisano faktycznego stanu jej miejsca pracy Ponadto w sporządzonej na przełomie sierpnia i września 2009r. karcie oceny narażenia zawodowego w kolumnie "dane o narażeniu" wpisano: brak danych i pomiarów środowiskowych, a to wskazuje na niedopełnienie obowiązku pracodawcy w tej kwestii.
Organ II instancji zaskarżoną w niniejszej sprawie decyzja utrzymał w mocy decyzję organu I instancji. Streścił przebieg dotychczasowego postępowania administracyjnego.
Organ II instancji wskazał, że dla wydania pozytywnego rozstrzygnięcia w sprawie o stwierdzenie choroby zawodowej organ administracji ustalić musi łączne wystąpienie trzech przesłanek: po pierwsze istnienie narażenia na czynnik chorobotwórczy w środowisku pracy strony, po drugie wystąpienie u niej schorzenia medycznego odpowiadającego wykazowi chorób zawodowych, a po trzecie związek typu przyczyna - skutek między narażeniem zawodowym, a chorobą.
Organ odwoławczy stwierdził, że w niniejszej sprawie występuje przesłanka druga, natomiast brak przesłanki pierwszej i trzeciej.
W zakresie nie rozpoznania u odwołującej się medycznej jednostki chorobowej - zespołu cieśni nadgarstka organ odwoławczy dał wiarę opinii uzupełniającej do orzeczenia lekarskiego nr [...] Instytutu Medycyny Pracy i Zdrowia Środowiskowego w S. z dnia [...] czerwca 2012r. Nie stwierdzenie przez organ odwoławczy przesłanki narażenia na czynniki chorobotwórcze w środowisku pracy wynika z własnych ustaleń faktycznych oraz z treści orzeczeń lekarskich w zakresie w jakim na podstawie wiedzy specjalistycznej wywodzą, że powyższe czynności nie mogły wywołać zespołu cieśni nadgarstka.
Zapadłe rozstrzygnięcia biegłych w tym zakresie są spójne logiczne i konsekwentne. Tym samym brak jest związku przyczynowo – skutkowego między narażeniem zawodowym, a dolegliwościami odwołującej się. Powyższe potwierdza opinia uzupełniająca jednostki orzeczniczej II stopnia z [...] czerwca 2012r., z której wynika, że jedną z powszechnych pozazawodowych przyczyn takiej choroby zawodowej są schorzenia dodatkowe, zwłaszcza dolegliwości metaboliczne i hormonalne stwierdzone w okresie menopauzy oraz choroba zwyrodnieniowa kręgosłupa.
J.R. złożyła skargę na wskazaną na wstępie decyzję do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Rzeszowie zarzucając jej naruszenie przepisów postepowania, które mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy:
- przepisu art. 10 § 1 k.p.a., art. 79 § 1 i § 2 k.p.a. przez zaniechanie powiadomienia strony o terminie prowadzenia czynności dotyczących sporządzenia "Karty oceny narażenia zawodowego" w zakładzie pracy i uniemożliwienia w ten sposób czynnego udziału stronie w postępowaniu przez zadawanie pytań oraz składanie wyjaśnień odnośnie prowadzenia czynności,
- art. 8 k.p.a., art. 9 k.p.a., art. 11 k.p.a., art. 80 k.p.a., art. 107 § 3 k.p.a. przez nienależyte uzasadnienie decyzji, a w szczególności: brak omówienia zmian w poszczególnych kartach oceny narażenia zawodowego, nieuwzględnienie całości zgromadzonego materiału dowodowego, a w szczególności karty oceny narażenia zawodowego z dnia [...] stycznia 2009r., brak wskazania z jakich powodów nie uwzględniono w ocenie materiału dowodowego karty oceny narażenia zawodowego z dnia [...] stycznia 2009r.,
- przepisu art. 7 k.p.a., art. 12 § 1 k.p.a., art. 77 § 1 k.p.a., art. 80 k.p.a. przez pominięcie dowodów z dokumentacji lekarskiej pozostającej w dyspozycji skarżącej strony oraz oparcie decyzji o niepełne opinie lekarzy orzeczników i naruszenie w ten sposób zasady wnikliwego badania sprawy oraz obowiązku wyczerpującego zebrania i rozpatrzenia materiału dowodowego,
- przepisu art. 75 § 1 k.p.a., art. 77 § 1 k.p.a., art. 78 § 1 k.p.a., art. 80 k.p.a., art. 84 § 1 k.p.a. przez zaniechanie powołania biegłych lub zespołu biegłych celem wydania opinii stwierdzającej mechanizm i przyczynę powstania choroby zawodowej oraz ewentualnie stwierdzenia stopnia przyczynienia czynników pozazawodowych i występujących w środowisku pracy do powstania schorzenia w oparciu o całą dostępną dokumentację medyczną strony, co powoduje, że postępowanie dowodowe nie zostało przeprowadzone wyczerpująco.
Wniosła o uchylenie zaskarżonych decyzji w całości oraz utrzymanej nią w mocy decyzji organu I instancji oraz o zasądzenie na jej rzecz koszów postępowania wg norm przepisanych.
W uzasadnieniu skarżąca wskazała, że orzeczenia lekarskie nie wskazują rzeczywistej przyczyny schorzenia stwierdzonego u skarżącej, a jedynie wysuwają ogólnikową hipotezę o pozazawodowej etiologii schorzenia, tak więc opinie lekarskie wydane na potrzeby niniejszego postępowania wbrew stanowisku organów orzekających nie spełniają wymogu stawianego przez orzecznictwo i musza być ocenione jako niepełne. Powoduje to, że postępowanie dowodowe jest obarczone licznymi brakami. Podniosła także, że organy nie uwzględniły całości dokumentacji medycznej zgromadzonej przez skarżącą.
W odpowiedzi na skargę Państwowy Wojewódzki Inspektor Sanitarny wniósł o jej oddalenie z przyczyn podanych w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Rzeszowie zważył, co następuje:
Skarga nie zasługuje na uwzględnienie.
Sąd administracyjny sprawuje wymiar sprawiedliwości przez kontrolę działalności administracji publicznej pod względem zgodności z prawem, stosując środki określone w ustawie oraz rozstrzygając w granicach danej sprawy nie będąc jednak związany zarzutami i wnioskami skargi oraz powołaną podstawą prawną – art. 1 § 1 i § 2 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz.U. Nr 153, poz. 1269) oraz art. 3 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz.U. z 2012 r., poz. 270). Ocena ta polega na zbadaniu czy organy administracji publicznej w toku rozpoznawania sprawy nie naruszyły prawa w stopniu określonym w art. 145 – 149 p.p.s.a.
Kontroli Sądu poddano decyzje w przedmiocie stwierdzenia choroby zawodowej. Stosownie do art. 2351 Kodeksu pracy za chorobę zawodową uważa się chorobę wymienioną w wykazie chorób zawodowych jeżeli w wyniku oceny warunków pracy można stwierdzić bezspornie lub z wysokim prawdopodobieństwem, że została ona spowodowana działaniem czynników szkodliwych dla zdrowia występujących w środowisku pracy albo w związku ze sposobem wykonywania pracy, zwanych "narażeniem zawodowym". Ponadto art. 2352 stanowi, że rozpoznanie choroby zawodowej u pracownika lub byłego pracownika może nastąpić w okresie jego zatrudnienia w narażeniu zawodowym albo po zakończeniu pracy w takim narażeniu pod warunkiem wystąpienia udokumentowanych objawów chorobowych w okresie ustalonym w wykazie chorób zawodowych.
Dla stwierdzenia choroby zawodowej niezbędne jest zatem ustalenie chorobotwórczych czynników środowiska pracy (warunków pracy), zdiagnozowanie schorzenia ujętego w wykazie chorób zawodowych oraz ustalenie związku przyczynowo – skutkowego pomiędzy narażeniem zawodowym a chorobą (zawodowej etiologii schorzenia). Rozpoznanie chorób zawodowych należy do lekarzy posiadających wymagane kwalifikacje określone w przepisach wydanych na podstawie art. 9 ust. 3 ustawy z dnia 27 czerwca 1997 r. o służbie medycyny pracy zatrudnionych w jednostkach orzeczniczych I i II stopnia. Natomiast ustalenie warunków pracy i związku przyczynowo – skutkowego jest zadaniem organów inspekcji sanitarnej. Decyzję o stwierdzeniu choroby zawodowej albo o braku podstaw do stwierdzenia choroby zawodowej wydaje się na podstawie materiału dowodowego, a w szczególności orzeczeń lekarskich oraz formularza oceny narażenia zawodowego pracownika albo byłego pracownika.
Stan faktyczny sprawy w zakresie stażu pracy, miejsc i rodzajów wykonywanej pracy przez skarżącą a także jednostki zdiagnozowanej choroby pozostaje między stronami bezsporny.
W tym zakresie materiał dowodowy został zebrany w sposób prawidłowy i niezbędny do dokładnego wyjaśnienia sprawy i może stanowić podstawę orzekania.
Wynika z niego, że w środowisku pracy skarżąca była narażona na czynniki szkodliwe, które mogły wywołać zdiagnozowaną u niej chorobę – zespół cieśni nadgarstka.
Wobec tego, celem ustalenia czy choroba ta mogła zostać wywołana czynnikami narażenia zawodowego występującymi w środowisku pracy skarżącej; PPIS skierował ją do właściwej jednostki orzeczniczej I stopnia na badanie w celu wydania orzeczenia w przedmiocie rozpoznania choroby zawodowej. MOMP w K. wydał korzystną dla skarżącej opinię. W ramach uzupełnienia postępowania dowodowego przez organ w ponownie prowadzonym postępowaniu przesłuchał strony i świadków w zakresie warunków pracy i zagrożeń zawodowych na stanowisku kierownika magazynu oraz sprecyzował rodzaj oraz zakres czynności wykonywanych przez skarżącą.
PPIS wystąpił następnie do MOMP o opinię uzupełniającą do wcześniejszego orzeczenia lekarskiego z dnia [...] lutego 2010 r., Nr [...].
W odpowiedzi na to MOMP wyjaśnił, że z medycznego punktu widzenia u J.R. rozpoznano chorobę zawodową zespół cieśni nadgarstka. Dokonana zaś analiza wszystkich aspektów narażenia zawodowego, pozwala na stwierdzenie, że mogły one przyczynić się do powstania choroby zawodowej. Skoro natomiast orzeczenie lekarskie wydane przez Instytut Medycyny Pracy w S. uznaje, że brak jest podstaw do uznania choroby zawodowej to brak jest podstaw do jego weryfikacji.
Dodatkowa opinia Instytutu Medycyny Pracy w S. z dnia [...] czerwca 2012 r. podtrzymała dotychczasowe stanowisko. Podkreślono, że rozpoznanie choroby zawodowej musi być dokonane na podstawie ustalenia związku przyczynowo – skutkowego z wykonywaną pracą bezspornie lub z wysokim prawdopodobieństwem, a nie na zasadzie domniemania.
Wskazał, że stan zaawansowania choroby dotyczy obu kończyn górnych praktycznie w takim samym stopniu. Zbliżony jest również okres ujawnienia zmian w obu kończynach. Przy ustalonym sposobie wykonywania pracy istniałyby podstawy do rozpoznania etiologii zawodowej w przypadku wystąpienia zmian tylko w kończynie obciążonej określonymi czynnościami zawodowymi, tj. w ręce prawej jako osoby praworęcznej.
Fakt obustronnych zmian o podobnym nasileniu wskazuje na dominującą rolę czynników pozazawodowych w powstaniu schorzenia.
Zarzut skargi, iż rozstrzygnięcie organów oparto na nierzetelnej i opartej na wnioskach nie znajdujących odzwierciedlenia w materiale dowodowym nie znajduje uzasadnienia.
Żaden z przepisów nie nakłada na orzecznicze jednostki medyczne lub organy orzekające w sprawie chorób zawodowych wykazania co konkretnie jest przyczyną danego schorzenia. Jednostka orzecznicza czy organ ustalają jedynie, czy schorzenie aktualnie istnieje oraz czy powstało w związku z warunkami pracy. Lekarze orzecznicy obu jednostek orzeczniczych dysponowali informacjami zawartymi w karcie oceny narażenia zawodowego, jednakże analizując sposób wykonywania pracy przez skarżącą nie stwierdzili, że była ona narażona na ruchy monotypowe, mogące stworzyć ryzyko powstania choroby zawodowej. Wyjaśniono, że sposób wykonywania pracy nie wiązał się z monotypią ruchów w stawach nadgarstkowych, czyli powtarzalnych wielokrotnie w krótkich odstępach czasu szybkich i długotrwałych ruchów zginania i prostowania nadgarstka. Zdiagnozowaną chorobę wywołują właśnie takie ruchy. Przeprowadzona kontrola nie wykazała aby zaskarżone decyzje zawierały wady, o których mowa w art. 145 § 1 p.p.s.a.
Z tych względów na zasadzie przepisów art. 151 p.p.s.a. Sąd skargę oddalił.
Nietezowane
Artykuły przypisane do orzeczenia
Kup dostęp i zobacz, do jakich przepisów odnosi się orzeczenie. Znajdź inne potrzebne orzeczenia.
Skład sądu
Joanna Zdrzałka /przewodniczący/Krystyna Józefczyk /sprawozdawca/
Zbigniew Czarnik
Sentencja
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Rzeszowie w składzie następującym: Przewodniczący WSA Joanna Zdrzałka Sędziowie WSA Zbigniew Czarnik WSA Krystyna Józefczyk /spr./ Protokolant st. sekr. sąd. Anna Mazurek - Ferenc po rozpoznaniu w Wydziale II na rozprawie w dniu 17 września 2013 r. sprawy ze skargi J. R. na decyzję Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego z dnia [...] kwietnia 2013 r. nr [...] w przedmiocie braku podstaw do stwierdzenia choroby zawodowej -skargę oddala-
Uzasadnienie
II SA/Rz 580/13
U Z A S A D N I E N I E
Przedmiotem skargi jest decyzja Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego, zwanego dalej PWIS, z dnia [...] kwietnia 2013r., Nr [...], wydana na podstawie art. 138 § 1 pkt 1 ustawy Kodeks postępowania administracyjnego z dnia 14 czerwca 1960r. (tekst jednolity Dz. U. z 2013 r. poz. 267) zwanej dalej k.p.a. oraz § 8 ust. 1 w zw. z § 11 ust. 1 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 30 czerwca 2009r. w sprawie chorób zawodowych (Dz. U. nr 105, poz. 869), zwanego dalej rozporządzeniem, utrzymująca w mocy decyzję Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w S., zwanego dalej także PPIS, z dnia [...] lutego 2013r., znak [...] o braku podstaw do stwierdzenia u J.R. choroby zawodowej: przewlekłej choroby obwodowego układu nerwowego wywołanej sposobem wykonywania pracy – zespół cieśni w obrębie nadgarstka, wymienionej w poz. 20 pkt 1 wykazu chorób zawodowych, określonym w załączniku do rozporządzenia.
Z akt administracyjnych sprawy wynika, że wydanie wskazanych wyżej decyzji poprzedziło wydanie decyzji PPIS z dnia [...] grudnia 2010r., nr [...] o braku podstaw do stwierdzenia u J.R. choroby zawodowej wymienionej w poz. 20 pkt 1 wykazu chorób zawodowych.
Decyzję powyższą wydano w oparciu o następujące opinie jednostek orzeczniczych: orzeczenie lekarskie M. Ośrodka Medycyny Pracy w K. zwanego dalej "MOMP" z dnia [...] stycznia 2009r., nr [...] o rozpoznaniu choroby zawodowej, następnie orzeczenie lekarskie MOMP z dnia [...] 16 lutego, nr [...] o braku podstaw do rozpoznania choroby zawodowej oraz orzeczenie lekarskie Instytutu Medycyny Pracy i Zdrowia Środowiskowego Szpital w S., zwanego dalej "IMP" z dnia [...] lipca 2010r., nr [...] o braku podstaw do rozpoznania choroby zawodowej u J.R.
Wskazana wyżej decyzja została uchylona decyzją PWIS z dnia [...] lutego 2011r., nr [...] z uwagi na konieczność przeprowadzenia postępowania wyjaśniającego w znacznej części. W uzasadnieniu ww. decyzji organ wskazał na wątpliwości, jakie budzi treść wskazanych wyżej orzeczeń lekarskich jednostek orzeczniczych I i II stopnia, tj: fakt wydania pierwszego orzeczenia przed dokonaniem ustaleń faktycznych, brak jednoznacznego wskazania w orzeczeniu jednostki orzeczniczej II stopnia czy rozpoznał u J.R. jednostkę chorobową wymienioną w wykazie chorób zawodowych oraz nieuprawnione podważanie w tym orzeczeniu ustaleń w zakresie oceny narażenia zawodowego, które nie jest zadaniem biegłych. Ponadto organ II instancji wskazał, że PPIS nie przeprowadził w sposób wyczerpujący postępowania rozpoznawczego w zakresie narażenia J.R. na czynniki chorobotwórcze w środowisku pracy. Organ wskazał na konieczność przekazania sprawy medycznym jednostkom orzeczniczym w celu ponownego rozpoznania sprawy oraz wyraźnego wskazania, jakie badania zostały przeprowadzone oraz które z nich przemawiają za negatywnym rozpoznaniem w zakresie choroby zawodowej, a które wskazując na konieczność uzupełnienia postępowania dowodowego w kierunku dokładnego ustalenia, jakie czynności J. R. wykonywała w trakcie świadczenia prawy oraz czy były to czynności monotypowe powtarzalne i mogące spowodować przedmiotową chorobę zawodową.
Po ponownym rozpatrzeniu sprawy organ I instancji decyzją z dnia [...] lutego 2013r. orzekł jak wskazano na wstępie
W trakcie postępowania administracyjnego ustalono, że J.R. od [...] października 1967r. zatrudniona była na stanowisku stażystki w Przedsiębiorstwie [...] w M. Po roku pracy została przeniesiona na stanowisko magazyniera w miejscowości P.
Od [...] października 1972r. do [...] października 1974r. zatrudniona była jako księgowa, starsza księgowa i starszy referent w Dziale Księgowości w Zakładzie w M.
Od [...] listopada 1974r. do [...] lutego 1976r. zatrudniona była na stanowisku referenta ds. gospodarski materiałowej, a przez kolejne 2 miesiąca pracowała jako samodzielny referent ds. pracowniczych kopalni P.
Ustalono, że we wskazanym wyżej okresie do jej obowiązków należało wykonywanie obowiązków typowo biurowych – pisanie ręczne długopisem, w tym wypełniania dokumentów, materiałowych w kilku kopiach przez kalkę, czasem wypełnianie druków na maszynie do pisania. Wykonywała w tym czasie powtarzalne ruchy w zakresie stawu nadgarstka, z obciążeniem głównie prawej ręki w zakresie palców i dłoni oraz układu mięśniowo – szkieletowego.
Od 1976r. J.R. pracowała w Zakładzie [...] w S., obecnie Oddział w S., od [...] maja 1976r. na stanowisku samodzielnego referenta ds. weryfikacji Gospodarstwa Samochodowego w S., od stycznia 1977r. - samodzielnego referenta ds. gospodarki transportowej. Przez okres 9 miesięcy pracowała przy ręcznym wypełnianiu kart drogowych dla kierowców, ich weryfikacji i sprawdzaniu, następnie przez kolejne półtora miesiąca pracowała jako starszy inspektor ds. wynagrodzeń ZTS w S. i zajmowała się sporządzaniem list płac dla pracowników. W tym okresie występowało obciążenie prawej ręki w zakresie palców dłoni i przedramienia.
Od [...] marca 1977r. do [...] kwietnia 2008r. zatrudniona była na stanowisku kierownika magazynu w Magazynie Oddziałowym Ośrodka [...] T., zajmując się wykonywaniem prac biurowych związanych z organizacją pracy magazynu, sporządzając ręcznie całość dokumentacji związanej z prowadzeniem magazynu. Jej praca polegała na ręcznym wypełnianiu dokumentów, najczęściej z użyciem kalki w kilku egzemplarzach, a następnie papieru. Wykonywanie tej pracy wiązało się ze zwiększonym obciążeniem ręki prawej, napięciem mięśni palców dłoni, nadgarstka i przedramienia, głównie prawej ręki, a ręki lewej w małym stopniu. W tym okresie (1978 – 1982) wykonywała pracę związaną z obsługą maszyny do księgowania ASCOTA z klawiaturą podobną do maszyny dopisania (ok. 4 godzin na zmianę), co wiązało się z wykonywanie powtarzalnych ruchów w zakresie stawów nadgarstkowych obu dłoni. Pozostały czas zajmowało jej ręczne wypełnianie dokumentów. Obsługa ww. urządzenia nie polegała na ciągłym pisaniu na klawiaturze, ale wiązała się z wykonywaniem zmiennych w czasie innych czynności obiema rękoma. Praca na maszynie do pisania czy obsługa komputera z wykorzystaniem klawiatury i myszki wykonywana była pomocniczo i okazjonalnie do pisania pism wewnątrzzakładowych, a tym samym powodowała niewielkie i krótkotrwałe obciążanie stawu nadgarstka obu dłoni.
J.R. poddawana była okresowym badaniom lekarskim. Udostępnione karty z badań z lat 2001- 2006 nie wykazywały przeciwwskazań do zatrudnienia na zajmowanym stanowisku pracy.
W ramach uzupełnienia postępowania dowodowego w ponownie prowadzonym postępowaniu organ I instancji przesłuchał strony i świadków w zakresie warunków pracy i zagrożeń zawodowych na stanowisku kierownika magazynu oraz uszczegółowił rodzaj i zakres czynności, które wykonywała J. R. w trakcie świadczenia pracy. PPIS wystąpił do MOMP o opinię uzupełniającą do wydanego wcześniej orzeczenia lekarskiego nr [...] z dnia [...] lutego 2010r., względnie o wydanie nowego orzeczenia. W piśmie z dnia [...] kwietnia 2012r. MOMP wyjaśnił, że z medycznego punktu widzenia w postępowaniu diagnostyczno – orzeczniczym u J.R. rozpoznano chorobę zawodową – zespół cieśni w obrębie nadgarstka. Dokonana analiza wszystkich aspektów narażenia zawodowego pozwala na stwierdzenie, że mogły one przyczynić się do powstania choroby zawodowej. Ponieważ jednak ostateczne orzeczenie lekarskie wydane zostało przez Instytut Medycyny Pracy w S. jako jednostkę orzeczniczą II stopnia, to brak po stronie MOMP uprawnienia do weryfikacji tego orzeczenia.
W związku z tą ocena PPIS zwrócił się do IMP o wydanie dodatkowej opinii do orzeczenia lekarskiego nr [...], względnie wydanie nowego orzeczenia w sprawie. Instytut Medycyny Pracy w S. w opinii uzupełniającej z dnia [...] czerwca 2012r. podtrzymał swoje dotychczasowe rozpoznanie. Podał, że rozpoznanie choroby zawodowej musi być dokonane na podstawie ustalenia związku przyczynowo – skutkowego z pracą bezspornie lub z wysokim prawdopodobieństwem, a nie na zasadzie domniemania. Wskazał, że stan zaawansowania choroby o charakterze zespołu cieśni nadgarstka dotyczy obu kończyn górnych praktycznie w takim samym stopniu. Zbliżony jest również okres ujawnienia zmian w obu kończynach. Przy ustalonym w postępowaniu sposobie wykonywania pracy istniałyby podstawy do rozpoznania etiologii zawodowej w przypadku wystąpienia zmian tylko w kończynie obciążonej określonymi czynnościami zawodowymi. Fakt obustronnych zmian o podobnym nasileniu wskazuje na dominującą rolę czynników pozazawodowych w powstaniu schorzenia.
Organ I instancji stwierdził, że nie zostało wydane ostateczne pozytywne orzeczenie lekarskie dla J.R. w zakresie rozpatrywanej jednostki chorobowej oraz nie stwierdzono w okresie 35 lat wykonywania pracy narażenia na monotypowe ruchy w zakresie stawów nadgarstkowych obu dłoni, brak jest więc podstaw do stwierdzenia chodowy zawodowej.
J.R. złożył odwołanie od wskazanej wyżej decyzji. W odwołaniu nie zgodziła się z ustalenie okresu pracy, który jej zdaniem wynosił 40 lat, 6 miesięcy i 29 dni, a nie jak to wynika z karty narażenia zawodowego 35 lat i 6 miesięcy. Podała, że w okresie pracy zawodowej, głównie związanej z ręcznym wypełnianiem dokumentów, czynności zawodowe realizowane były z narażeniem na wykonywanie ruchów monotypowych , tj. wielokrotnie powtarzanych w czasie zmiany roboczej ruchów dłoni w maksymalnym zginaniu i prostowaniu nadgarstka połączonych z dużym naciskiem dłoni. Praca wymagała wielogodzinnego siedzenia bez ruchu w wymuszonej pozycji ciała pochylonej do przodu ze zgiętymi rękami w stawach łokciowym i ramionach. W czasie pracy czynności monotypowe wykonywała obiema rękami, jednak z uwagi na fakt, że jest osobą praworęczną, prawy nadgarstek był bardziej narażony i dlatego stopień jego uszkodzenia jest większy. Przekładnie, chwytanie kartotek, kart i układnie dokumentów – te czynności wykonywała oburącz. Także praca związana z obsługą maszyny ASCOTA wymuszała nienaturalną pozycję rąk podczas pisania czyli na skręcie przedramion do wewnątrz i wygięciu dłoni na zewnątrz przy jednoczesnym uniesieniu nadgarstków. Dodatkowo praca ta wykonywana była na stanowisku pracy niedostosowanym do wzrostu odwołującej się. Podała, że dolegliwości bólowe pojawiły się u niej przed 1988r., a dopiero po 15 latach postawiono prawidłowa diagnozę choroby.
Zarzuciła, że została pozbawiona możliwości uczestnictwa w sporządzaniu protokołu z dnia [...] kwietnia 2009r. sporządzonego przez Państwowego Inspektora Sanitarnego w T. w obecności Kierownika Ośrodka [...] T. w K.W., w którym nie opisano faktycznego stanu jej miejsca pracy Ponadto w sporządzonej na przełomie sierpnia i września 2009r. karcie oceny narażenia zawodowego w kolumnie "dane o narażeniu" wpisano: brak danych i pomiarów środowiskowych, a to wskazuje na niedopełnienie obowiązku pracodawcy w tej kwestii.
Organ II instancji zaskarżoną w niniejszej sprawie decyzja utrzymał w mocy decyzję organu I instancji. Streścił przebieg dotychczasowego postępowania administracyjnego.
Organ II instancji wskazał, że dla wydania pozytywnego rozstrzygnięcia w sprawie o stwierdzenie choroby zawodowej organ administracji ustalić musi łączne wystąpienie trzech przesłanek: po pierwsze istnienie narażenia na czynnik chorobotwórczy w środowisku pracy strony, po drugie wystąpienie u niej schorzenia medycznego odpowiadającego wykazowi chorób zawodowych, a po trzecie związek typu przyczyna - skutek między narażeniem zawodowym, a chorobą.
Organ odwoławczy stwierdził, że w niniejszej sprawie występuje przesłanka druga, natomiast brak przesłanki pierwszej i trzeciej.
W zakresie nie rozpoznania u odwołującej się medycznej jednostki chorobowej - zespołu cieśni nadgarstka organ odwoławczy dał wiarę opinii uzupełniającej do orzeczenia lekarskiego nr [...] Instytutu Medycyny Pracy i Zdrowia Środowiskowego w S. z dnia [...] czerwca 2012r. Nie stwierdzenie przez organ odwoławczy przesłanki narażenia na czynniki chorobotwórcze w środowisku pracy wynika z własnych ustaleń faktycznych oraz z treści orzeczeń lekarskich w zakresie w jakim na podstawie wiedzy specjalistycznej wywodzą, że powyższe czynności nie mogły wywołać zespołu cieśni nadgarstka.
Zapadłe rozstrzygnięcia biegłych w tym zakresie są spójne logiczne i konsekwentne. Tym samym brak jest związku przyczynowo – skutkowego między narażeniem zawodowym, a dolegliwościami odwołującej się. Powyższe potwierdza opinia uzupełniająca jednostki orzeczniczej II stopnia z [...] czerwca 2012r., z której wynika, że jedną z powszechnych pozazawodowych przyczyn takiej choroby zawodowej są schorzenia dodatkowe, zwłaszcza dolegliwości metaboliczne i hormonalne stwierdzone w okresie menopauzy oraz choroba zwyrodnieniowa kręgosłupa.
J.R. złożyła skargę na wskazaną na wstępie decyzję do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Rzeszowie zarzucając jej naruszenie przepisów postepowania, które mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy:
- przepisu art. 10 § 1 k.p.a., art. 79 § 1 i § 2 k.p.a. przez zaniechanie powiadomienia strony o terminie prowadzenia czynności dotyczących sporządzenia "Karty oceny narażenia zawodowego" w zakładzie pracy i uniemożliwienia w ten sposób czynnego udziału stronie w postępowaniu przez zadawanie pytań oraz składanie wyjaśnień odnośnie prowadzenia czynności,
- art. 8 k.p.a., art. 9 k.p.a., art. 11 k.p.a., art. 80 k.p.a., art. 107 § 3 k.p.a. przez nienależyte uzasadnienie decyzji, a w szczególności: brak omówienia zmian w poszczególnych kartach oceny narażenia zawodowego, nieuwzględnienie całości zgromadzonego materiału dowodowego, a w szczególności karty oceny narażenia zawodowego z dnia [...] stycznia 2009r., brak wskazania z jakich powodów nie uwzględniono w ocenie materiału dowodowego karty oceny narażenia zawodowego z dnia [...] stycznia 2009r.,
- przepisu art. 7 k.p.a., art. 12 § 1 k.p.a., art. 77 § 1 k.p.a., art. 80 k.p.a. przez pominięcie dowodów z dokumentacji lekarskiej pozostającej w dyspozycji skarżącej strony oraz oparcie decyzji o niepełne opinie lekarzy orzeczników i naruszenie w ten sposób zasady wnikliwego badania sprawy oraz obowiązku wyczerpującego zebrania i rozpatrzenia materiału dowodowego,
- przepisu art. 75 § 1 k.p.a., art. 77 § 1 k.p.a., art. 78 § 1 k.p.a., art. 80 k.p.a., art. 84 § 1 k.p.a. przez zaniechanie powołania biegłych lub zespołu biegłych celem wydania opinii stwierdzającej mechanizm i przyczynę powstania choroby zawodowej oraz ewentualnie stwierdzenia stopnia przyczynienia czynników pozazawodowych i występujących w środowisku pracy do powstania schorzenia w oparciu o całą dostępną dokumentację medyczną strony, co powoduje, że postępowanie dowodowe nie zostało przeprowadzone wyczerpująco.
Wniosła o uchylenie zaskarżonych decyzji w całości oraz utrzymanej nią w mocy decyzji organu I instancji oraz o zasądzenie na jej rzecz koszów postępowania wg norm przepisanych.
W uzasadnieniu skarżąca wskazała, że orzeczenia lekarskie nie wskazują rzeczywistej przyczyny schorzenia stwierdzonego u skarżącej, a jedynie wysuwają ogólnikową hipotezę o pozazawodowej etiologii schorzenia, tak więc opinie lekarskie wydane na potrzeby niniejszego postępowania wbrew stanowisku organów orzekających nie spełniają wymogu stawianego przez orzecznictwo i musza być ocenione jako niepełne. Powoduje to, że postępowanie dowodowe jest obarczone licznymi brakami. Podniosła także, że organy nie uwzględniły całości dokumentacji medycznej zgromadzonej przez skarżącą.
W odpowiedzi na skargę Państwowy Wojewódzki Inspektor Sanitarny wniósł o jej oddalenie z przyczyn podanych w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Rzeszowie zważył, co następuje:
Skarga nie zasługuje na uwzględnienie.
Sąd administracyjny sprawuje wymiar sprawiedliwości przez kontrolę działalności administracji publicznej pod względem zgodności z prawem, stosując środki określone w ustawie oraz rozstrzygając w granicach danej sprawy nie będąc jednak związany zarzutami i wnioskami skargi oraz powołaną podstawą prawną – art. 1 § 1 i § 2 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz.U. Nr 153, poz. 1269) oraz art. 3 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz.U. z 2012 r., poz. 270). Ocena ta polega na zbadaniu czy organy administracji publicznej w toku rozpoznawania sprawy nie naruszyły prawa w stopniu określonym w art. 145 – 149 p.p.s.a.
Kontroli Sądu poddano decyzje w przedmiocie stwierdzenia choroby zawodowej. Stosownie do art. 2351 Kodeksu pracy za chorobę zawodową uważa się chorobę wymienioną w wykazie chorób zawodowych jeżeli w wyniku oceny warunków pracy można stwierdzić bezspornie lub z wysokim prawdopodobieństwem, że została ona spowodowana działaniem czynników szkodliwych dla zdrowia występujących w środowisku pracy albo w związku ze sposobem wykonywania pracy, zwanych "narażeniem zawodowym". Ponadto art. 2352 stanowi, że rozpoznanie choroby zawodowej u pracownika lub byłego pracownika może nastąpić w okresie jego zatrudnienia w narażeniu zawodowym albo po zakończeniu pracy w takim narażeniu pod warunkiem wystąpienia udokumentowanych objawów chorobowych w okresie ustalonym w wykazie chorób zawodowych.
Dla stwierdzenia choroby zawodowej niezbędne jest zatem ustalenie chorobotwórczych czynników środowiska pracy (warunków pracy), zdiagnozowanie schorzenia ujętego w wykazie chorób zawodowych oraz ustalenie związku przyczynowo – skutkowego pomiędzy narażeniem zawodowym a chorobą (zawodowej etiologii schorzenia). Rozpoznanie chorób zawodowych należy do lekarzy posiadających wymagane kwalifikacje określone w przepisach wydanych na podstawie art. 9 ust. 3 ustawy z dnia 27 czerwca 1997 r. o służbie medycyny pracy zatrudnionych w jednostkach orzeczniczych I i II stopnia. Natomiast ustalenie warunków pracy i związku przyczynowo – skutkowego jest zadaniem organów inspekcji sanitarnej. Decyzję o stwierdzeniu choroby zawodowej albo o braku podstaw do stwierdzenia choroby zawodowej wydaje się na podstawie materiału dowodowego, a w szczególności orzeczeń lekarskich oraz formularza oceny narażenia zawodowego pracownika albo byłego pracownika.
Stan faktyczny sprawy w zakresie stażu pracy, miejsc i rodzajów wykonywanej pracy przez skarżącą a także jednostki zdiagnozowanej choroby pozostaje między stronami bezsporny.
W tym zakresie materiał dowodowy został zebrany w sposób prawidłowy i niezbędny do dokładnego wyjaśnienia sprawy i może stanowić podstawę orzekania.
Wynika z niego, że w środowisku pracy skarżąca była narażona na czynniki szkodliwe, które mogły wywołać zdiagnozowaną u niej chorobę – zespół cieśni nadgarstka.
Wobec tego, celem ustalenia czy choroba ta mogła zostać wywołana czynnikami narażenia zawodowego występującymi w środowisku pracy skarżącej; PPIS skierował ją do właściwej jednostki orzeczniczej I stopnia na badanie w celu wydania orzeczenia w przedmiocie rozpoznania choroby zawodowej. MOMP w K. wydał korzystną dla skarżącej opinię. W ramach uzupełnienia postępowania dowodowego przez organ w ponownie prowadzonym postępowaniu przesłuchał strony i świadków w zakresie warunków pracy i zagrożeń zawodowych na stanowisku kierownika magazynu oraz sprecyzował rodzaj oraz zakres czynności wykonywanych przez skarżącą.
PPIS wystąpił następnie do MOMP o opinię uzupełniającą do wcześniejszego orzeczenia lekarskiego z dnia [...] lutego 2010 r., Nr [...].
W odpowiedzi na to MOMP wyjaśnił, że z medycznego punktu widzenia u J.R. rozpoznano chorobę zawodową zespół cieśni nadgarstka. Dokonana zaś analiza wszystkich aspektów narażenia zawodowego, pozwala na stwierdzenie, że mogły one przyczynić się do powstania choroby zawodowej. Skoro natomiast orzeczenie lekarskie wydane przez Instytut Medycyny Pracy w S. uznaje, że brak jest podstaw do uznania choroby zawodowej to brak jest podstaw do jego weryfikacji.
Dodatkowa opinia Instytutu Medycyny Pracy w S. z dnia [...] czerwca 2012 r. podtrzymała dotychczasowe stanowisko. Podkreślono, że rozpoznanie choroby zawodowej musi być dokonane na podstawie ustalenia związku przyczynowo – skutkowego z wykonywaną pracą bezspornie lub z wysokim prawdopodobieństwem, a nie na zasadzie domniemania.
Wskazał, że stan zaawansowania choroby dotyczy obu kończyn górnych praktycznie w takim samym stopniu. Zbliżony jest również okres ujawnienia zmian w obu kończynach. Przy ustalonym sposobie wykonywania pracy istniałyby podstawy do rozpoznania etiologii zawodowej w przypadku wystąpienia zmian tylko w kończynie obciążonej określonymi czynnościami zawodowymi, tj. w ręce prawej jako osoby praworęcznej.
Fakt obustronnych zmian o podobnym nasileniu wskazuje na dominującą rolę czynników pozazawodowych w powstaniu schorzenia.
Zarzut skargi, iż rozstrzygnięcie organów oparto na nierzetelnej i opartej na wnioskach nie znajdujących odzwierciedlenia w materiale dowodowym nie znajduje uzasadnienia.
Żaden z przepisów nie nakłada na orzecznicze jednostki medyczne lub organy orzekające w sprawie chorób zawodowych wykazania co konkretnie jest przyczyną danego schorzenia. Jednostka orzecznicza czy organ ustalają jedynie, czy schorzenie aktualnie istnieje oraz czy powstało w związku z warunkami pracy. Lekarze orzecznicy obu jednostek orzeczniczych dysponowali informacjami zawartymi w karcie oceny narażenia zawodowego, jednakże analizując sposób wykonywania pracy przez skarżącą nie stwierdzili, że była ona narażona na ruchy monotypowe, mogące stworzyć ryzyko powstania choroby zawodowej. Wyjaśniono, że sposób wykonywania pracy nie wiązał się z monotypią ruchów w stawach nadgarstkowych, czyli powtarzalnych wielokrotnie w krótkich odstępach czasu szybkich i długotrwałych ruchów zginania i prostowania nadgarstka. Zdiagnozowaną chorobę wywołują właśnie takie ruchy. Przeprowadzona kontrola nie wykazała aby zaskarżone decyzje zawierały wady, o których mowa w art. 145 § 1 p.p.s.a.
Z tych względów na zasadzie przepisów art. 151 p.p.s.a. Sąd skargę oddalił.
