IV SA/Gl 1043/12

Uzasadnienie

Decyzją z dnia [...] Nr [...] Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Z. działając na podstawie art. 5 pkt 4a ustawy z dnia 14 marca 1985r. o Inspekcji Sanitarnej (Dz. U. z 2011r. Nr 212. poz. 1263 z późn. zm.) oraz § 2 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 8 maja 2012r. zmieniającego rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 30 czerwca 2009r. w sprawie chorób zawodowych (t.j. Dz. U. z 2012r. poz. 662) nie stwierdził u J. S. choroby zawodowej w postaci obustronnego trwałego odbiorczego ubytku słuchu typu ślimakowego lub czuciowo-nerwowego spowodowanego hałasem, wyrażonego podwyższeniem progu słuchu o wielkości co najmniej 45 dB w uchu lepiej słyszącym, obliczonym jako średnia arytmetyczna dla częstotliwości audiometrycznych 1, 2 i 3 kHz, która to choroba wymieniona została w poz. 21 wykazu chorób zawodowych stanowiącego załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 30 czerwca 2009r. w sprawie wykazu chorób zawodowych (Dz. U. Nr 105 poz. 869).

Z motywów wskazanego rozstrzygnięcia wynikało, że J. S. pracował w latach 1972 – 1975 i 1976-1977 na stanowisku montera turbin i montera maszyn i urządzeń w Przedsiębiorstwie A w K. (obecnie A Spółka Akcyjna). Od 1979r. do 2001r. i od 2008r. do 2012r. zatrudniony był w Odlewni B . w Z. na stanowisku ślusarza. Przyjęto, że we wskazanym okresie zatrudnienia wykonywał on pracę w warunkach narażenia na hałas stwarzający ryzyko uszkodzenia słuchu. Ustalenia powyższe dokonane zostały na podstawie kart narażenia zawodowego. Ponadto wskazano, że w latach 1966 -1971 pracował w [...] Zakładach C w M. na stanowisku ucznia ślusarza i ślusarza – hydraulika, w latach 1971- 1972 w Państwowym Ośrodku D jako monter wod-kan, w roku 1976 w [...] Zakładach E, jako pracownik fizyczny, w roku 1977 w Gminnej Spółdzielni F w Ż. jako monter wod-kan, w latach 1977- 1978 pracował we własnym gospodarstwie rolnym, a w latach 1978-1979 w Hucie Szkła [...] w D., jako ślusarz. Te okresy zatrudnienia uznane zostały przez organ, jako praca wykonywana w warunkach, w których nie występowało narażenie na hałas.

Z treści uzasadnienia wynikało, że w 2008r., w związku ze skierowaniem do placówki orzeczniczej przez lekarza otolaryngologa wszczęte zostało postępowanie, które zakończyło się decyzją ostateczną o braku podstaw do stwierdzenia choroby zawodowej opisanej pod pozycją nr 21 wykazu chorób zawodowych (decyzja Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Z. z dnia[...]).

W 2011r. pracownik został ponownie skierowany na badania do placówki orzeczniczej. Organ podkreślił, że dane wynikające z karty narażenia zawodowego potwierdzały w dalszym ciągu wykonywanie pracy przez J. S. w ekspozycji na hałas stwarzający ryzyko powstania choroby zawodowej .

Wojewódzki Ośrodek Medycyny Pracy w K. Poradnia Chorób Zawodowych w S. wydał orzeczenie, w którym nie rozpoznał choroby zawodowej. Stanowiskowo to potwierdzone zostało przez placówkę diagnostyczną stopnia II. W uzasadnieniu Instytutu Medycyny Pracy i Zdrowia Środowiskowego w S. powołano się na wyniki przeprowadzonej diagnostyki i podano, że u badanego występuje podwyższenie progu słuchu określone jako średnia arytmetyczna dla częstotliwości 1,2,3 kHz dla ucha prawego 38, 39 dB, a w uchu lewym 80, 88 dB. Zatem stwierdzony stan narządu słuchu u pacjenta nie spełnia kryteriów diagnostycznych określonych w wykazie chorób zawodowych ze względu na wielkość ubytku słuchu ucha lepiej słyszącego Zauważono, że zgodnie z obecnie posiadaną wiedzą uszkodzenie słuchu spowodowane działaniem hałasu jest obuuszne, czuciowo-nerwowe lub o lokalizacji ślimakowej, symetryczne, a audiometryczne cechy niedosłuchu są również symetryczne.

Organ odwołał się do definicji choroby zawodowej zamieszczonej w treści art. 235¹ Kodeksu Pracy wskazując, że za chorobę zawodową uważa się chorobę wymienioną w wykazie chorób zawodowych, jeżeli w wyniku oceny warunków pracy można stwierdzić bezspornie lub z wysokim prawdopodobieństwem, że została ona spowodowana działaniem czynników szkodliwych dla zdrowia występujących w środowisku pracy albo w związku z wykonywaniem pracy zwanym "narażeniem zawodowym".

Jak wynikało z treści orzeczenia Poradni Chorób Zawodowych w S. przeprowadzona diagnostyka audiologiczna obejmowałą audiometrię progową tonalną APT, nadprogową typu SISI i impedancyjną. Badania te wykazały asymetryczne obustronne odbiorcze uszkodzenie słuchu z przewagą lokalizacji ślimakowej, szczególnie po stronie prawej, przesunięcie progu słuchu określone jako średnia arytmetyczna dla częstotliwości 1,2,3 kHz dla ucha prawego 40 dB, a w uchu lewym nieoznaczalne, ze względu na brak percepcji słuchowej dla częstotliwości 3000 Hz i powyżej).

Z orzeczenia lekarskiego Instytutu Medycyny Pracy i Zdrowia Środowiskowego wynikało, że badany poddany został diagnostyce audiologicznej, która wykazała podwyższenie progu słuchu określone jako średnia arytmetyczna dla częstotliwości 1,2,3 kHz dla ucha prawego 38, 39 dB, a w uchu lewym 80, 88 dB. Opisano, że dwukrotnie wykonana audiometria tonalna wykazała ubytki słuchu obustronnie, szczególnie dla wysokich częstotliwości, typowe dla zaburzeń odbioru. Obecność rezerwy ślimakowej nie została potwierdzona badaniami obiektywnymi. W audiometrii impedancyjnej uzyskano tympanogramy typu As (sztywnośc błony bębenkowej ) w uchu prawym , a typu A w uchy lewym oraz zarejestrowano częściowo odruchy z mięsni strzemiączkowych obustronnie, co przemawia za brakiem istotnej patologii ucha środkowego obustronnie i wskazuje na czuciowo-nerowową lokalizację uzzkodzenia słuchu obutronnie. Zauważono jednak, że stan narządu słuchu ze względu na wielkość ubytku słuchu ucha lepiej słyszącego ora z znaczna asymetrię niedosłuchu nie spełnia kryteriów diagnostycznych określonych w wykazie chorób zawodowych.

Od opisanej powyżej decyzji J. S. złożył odwołanie, w którym opisał rodzaj wykonywanej przez siebie pracy podkreślając, iż pracował w warunkach szkodliwych, będąc narażony na ponadnormatywny hałas. Opisał nadto objawy swojej choroby podnosząc, że wymaga stałego leczenia i obecnie nie może już wykonywać żadnej pracy. Jego zdaniem jego stan zdrowa spowodowany został wykonywaną przez 45 lat praca w narażeniu na hałas.

[...] Państwowy Wojewódzki Inspektor Sanitarny w K. decyzją z dnia [...] Nr [...] wydaną na podstawie art. 138 § 1 pkt. 1 k.p.a., art. 235¹ Kodeksu Pracy oraz § 8 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 30 czerwca 2009r. w sprawie chorób zawodowych utrzymał w mocy zaskarżone rozstrzygnięcie organu I instancji.

Na wstępie organ przywołał definicję choroby zawodowej zawarta w treści art.. 235¹ Kodeksu Pracy stwierdzając, że przepis ten stanowił podstawę rozstrzygnięcia w przedmiocie choroby zawodowej u odwołującego, a organ przyjął warunki, jakie powinny być zgodnie z tą definicją spełnione do uznania zawodowej etiologii rozpoznanego schorzenia.

W ramach ustaleń stanu faktycznego wskazano, tożsame co organ I instancji okresy zatrudnienia podzielając stanowisko wyrażone w zaskarżonej decyzji, co do tego, iż odwołujący pozostawał w narażeniu na hałas.

Przywołano treść opinii medycznych obu placówek diagnostycznych opisując rodzaj przeprowadzonych w placówkach medycznych badań diagnostycznych i ich wyniki. Organ wskazał, iż lekarze specjaliści badający odwołującego uznali zdiagnozowany u badanego niedosłuch ucha prawego, jako podwyższenie progu słuchu – (placówka pierwszego stopnia 40 dB, a w uchu lewym brak percepcji i placówka drugiego stopnia w uchu prawym 38, 39 dB i uchu lewym 88,89 dB, które nie spełniał określonego w wykazie chorób zawodowych (stanowiącego załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 30 czerwca 2009r.) kryterium wielkości ubytku słuchu wynoszącego co najmniej 45 dB w uchu lepiej słyszącym.

Organ podkreślił, iż w toku postępowania poinformowano stronę o możliwości zajęcia stanowiska w trybie art. 10 k.p.a, jednakże nie przedstawił on żadnych nowych dowodów. Odniesiono się nadto do treści obowiązujących w czasie wydawania decyzji obu organów przepisów rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 30 czerwca 2009r. i stwierdzono, iż wskazany tam zakres rozpoznania sprawy o stwierdzenie choroby zawodowej został zachowany.

Nie godząc się ze stanowiskiem przedstawionym w przytoczonej decyzji J. S. skierował do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach skargę o tożsamej treści, co złożone w toku postępowania administracyjnego odwołanie.

Odpowiadając na skargę, organ inspekcji sanitarnej nie znalazł podstaw do jej uwzględnienia i wnosząc o jej oddalenie przytoczył dotychczasowo podnoszone argumenty.

Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje.

Zgodnie z art. 1, art. 2 i art. 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz. U. z 2012r. poz. 270 z późn. zm.), zwanej dalej p.p.s.a., wojewódzkie sądy administracyjne sprawują kontrolę działalności administracji publicznej, co oznacza konieczność zbadania, czy organy administracji w toku postępowania nie naruszyły przepisów prawa materialnego i przepisów postępowania w stopniu mającym istotny wpływ na wynik sprawy. Oceny tej Sąd dokonuje na podstawie materiału dowodowego zgromadzonego przez organ w toku postępowania administracyjnego. Należy także podkreślić, że stosownie do treści art. 134 § 1 ustawy - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, Sąd rozstrzyga w granicach danej sprawy i nie jest związany zarzutami oraz wnioskami skargi, a także powołaną podstawą prawną. Kontrolując zaskarżoną decyzję pod względem jej zgodności z prawem, Sąd przeto obowiązany był wziąć pod uwagę wszelkie naruszenia prawa, które mogły mieć wpływ na wynik sprawy.

Stosownie do treści art. 235¹ Kodeksu Pracy, za chorobę zawodową uważa się schorzenie wymienione w wykazie chorób zawodowych, jeżeli w wyniku oceny warunków pracy można stwierdzić bezspornie lub z wysokim prawdopodobieństwem, że zostało ono spowodowane działaniem czynników szkodliwych dla zdrowia występujących w środowisku pracy albo w związku ze sposobem wykonywania pracy, zwanych "narażeniem zawodowym".

Jak wynika z powyższego, narażenie zawodowe nie jest jednak wyłącznym warunkiem stwierdzenia choroby zawodowej. Jej objawy muszą bowiem odpowiadać opisowi schorzenia wymienionego w wykazie chorób zawodowych.

Dla choroby zawodowej słuchu wyznaczonej pod pozycją 21 wykazu chorób zawodowych zamieszczonego w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 30 czerwca 2009r. parametry nakazujące rozumieć to schorzenie, jako obustrony trwały odbiorczy ubytek słuchu typu ślimakowego lub czuciowo-nerwowego spowodowanego hałasem, wyrażony podwyższeniem progu słuchu o wielkości co najmniej 45 dB w uchu lepiej słyszącym, obliczonym, jako średnia arytmetyczna dla częstotliwości audiometrycznych 1, 2 i 3 kHz.

Bezspornym jest w sprawie, że skarżący pracował przez okres wielu lat w warunkach, w których występował czynnik szkodliwy dla zdrowia w postaci hałasu. Jednakże zdiagnozowane u niego schorzenie nie odpowiadało opisowi choroby zawodowej. Zaznaczyć trzeba bowiem, iż choroba zawodowa to pojęcie prawne, a nie medyczne i nie każde schorzenie może zostać zakwalifikowane jako choroba zawodowa.

Właściwymi do orzekania o rozpoznaniu choroby, która figuruje w wykazie chorób zawodowych lub o braku podstaw do jej rozpoznania są jednostki orzecznicze wymienione w § 5 rozporządzenia z dnia 30 czerwca 2009r. Zgodnie z § 6 ust. 1 przywoływanego rozporządzenia orzeczenie lekarskie wydaje się na podstawie przeprowadzonych badań lekarskich i pomocniczych, dokumentacji medycznej pracownika oraz oceny narażenia zawodowego

Przeprowadzone przez uprawnione jednostki orzecznicze badania pozwoliły na rozpoznanie u skarżącego niedosłuchu. Diagnoza ta tylko częściowo odpowiada obrazowi choroby zawodowej zamieszczonej pod pozycją 21 wykazu. Ustawodawca wskazał tam dodatkowe kryterium choroby zawodowej, a to przesunięcie progu słuchu określone jako co najmniej 45 dB w uchu lepiej słyszącym obliczone, jako średnia arytmetyczna dla częstotliwości audiometrycznych 1, 2 i 3 kHz.

Bezspornie rozpoznane u skarżącego schorzenie biologiczne nie spełnia tego warunku.

Badanie skarżącego oparto o daleko wyspecjalizowaną diagnostykę, a przeprowadzano je w czasie hospitalizacji skarżącego w kompetentnej placówce medycznej. Skarżący nie przedstawił żadnych zarzutów kierowanych pod adresem jakości przeprowadzonej diagnostyki.

Reasumując należy stwierdzić, iż postępowanie organu zakończone wydaniem zaskarżonej decyzji odbyło się przy uwzględnieniu reguł wyznaczonych przepisami cytowanego wyżej rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 30 czerwca 2009r. Zdaniem Sądu zaskarżona decyzja nie naruszała również przepisów Kodeksu pracy regulujących materię związaną z chorobami zawodowymi. Sąd nie dostrzegł także, by organy inspekcji sanitarnej uchybiły zasadom procedury administracyjnej, a w szczególności przepisom art. 7, art. 77 § 1 i art. 80 k.p.a. w stopniu mogącym mieć istotny wpływ na wynik sprawy, co wyłącznie mogłoby być przyczyną uwzględnienie skargi.

Organy inspekcji sanitarnej dokonały ustaleń w oparciu o wymagane prawem dowody (dochodzenie epidemiologiczne i orzeczenia lekarskie), a ocenę zebranego materiału uzasadniły w sposób rzetelny i przekonywujący. W opinii Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego zasadnie odmówiły stwierdzenia u skarżącego choroby zawodowej.

Odmienny pogląd co do charakteru choroby skarżącego prezentowany w skardze nie może zostać w powyższej sytuacji uwzględniony.

Odnosząc się do prezentowanego przez skarżącego stanowiska trzeba wskazać, iż lekarze orzecznicy, wydający w jego sprawie opinie medyczne nie zaprzeczali, by skarżący cierpiał na niedosłuch, ani też organy administracji nie negowały tego schorzenia u skarżącego, jednakże wobec nie spełnienia bezwzględnych, określonych w ustawie warunków do jego uznania, jako choroby zawodowej, nie było możliwe rozstrzygnięcie zgodnie z wolą skarżącego.

W związku z powyższym, w oparciu o art. 151 P.p.s.a. orzeczono, jak w sentencji