II SA/Po 424/13

Uzasadnienie

Decyzją z dnia [...] 2012 r. wydaną na podstawie art. 190 ust 2 pkt 2 w zw. z art. 207 ust 1 ustawy z dnia 27 lipca 2005 r. Prawo o szkolnictwie wyższym, art. 104 Kodeksu postępowania administracyjnego oraz § 54 pkt 1 w zw. z § 39 Regulaminu studiów "A" Dziekan Wydziału [...] w Poznaniu ("A") skreślił K. G. z listy studentów Wydziału [...] kierunku prawo.

W uzasadnieniu Dziekan wskazał na § 54 pkt 1 Regulaminu studiów "A", zgodnie, z którym student , który nie uzyskał zaliczenia roku w wyznaczonym terminie, wskazanym w § 39 Regulaminu może zostać skreślony z listy studentów. Ponieważ K. G. nie zaliczył roku na kierunku prawo w roku akademickim 2011/2012 r. w tut. Wydziale orzeczono o skreśleniu go z listy studentów.

W odwołaniu od powyższej decyzji K. G. zarzucił organowi naruszenie szeregu przepisów Kodeksu postępowania administracyjnego oraz § 54 pkt 1 i § 55 ust 1-3 Regulaminu studiów "A".

Strona podniosła, iż decyzję wydano przed upływem terminu, w którym przysługiwało mu prawo złożenia wyjaśnień. Ponadto organ winien zawiesić postępowanie na podstawie art 97 § 1 pkt 4 K.p.a do czasu rozpoznania jego wniosku o udzielenie mu urlopu dziekańskiego.

Strona zarzuciła także, iż zgodnie z § 55 ust 1-3 Regulaminu studiów "A" zawiadomienie o wszczęciu postępowania winien podpisać dziekan, a tymczasem zawiadomienie to podpisała osoba nieupoważniona. Również zaskarżona decyzja zawiera podpis dziekana jak też Kierownika Studiów Stacjonarnych. Czyli dwóch różnych podmiotów.

K. G. podniósł, iż § 45 pkt 1 przewiduje możliwość skreślenia studenta z listy studentów, a zatem rozstrzygnięcie wydane na tej podstawie jest fakultatywne i powinno być dokładnie uzasadnione, a tymczasem uzasadnienie zaskarżonej decyzji jest niewystarczające do stwierdzenia, że ziściły się przesłanki do wydania takiego rozstrzygnięcia. Organ nie wziął pod uwagę okoliczności, dla których strona nie mogła w terminie zaliczyć roku studiów.

Decyzja z dnia [...] 2013 r. Rektora [...] w P. utrzymał w mocy zaskarżoną decyzję Dziekana Wydziału[...] z dnia [...]2013 r.

W uzasadnieniu decyzji organ wyjaśnił, iż K. G. w roku akademickim 2008/2009 został przyjęty na I rok studiów stacjonarnych jednolitych magisterskich na kierunku prawo prowadzonym wspólnie przez Wydział [...] "A" oraz Wydział [...]. I rok studiów zakończył powtarzaniem przedmiotu. II rok studiów 2009/2010 zakończył z kolei powtarzaniem czterech przedmiotów, co do których wnioskował o zgodę na ich zdawanie, mimo, że przewidziane są w planie wyższych lat studiów. Zgodę taką otrzymał. W roku akademickim 2010/2011 K. G. powtarzał drugi rok studiów, a następnie został skreślony z listy studentów z powodu niezaliczenia czterech powtarzanych przedmiotów.

Na wniosek, K. G. otrzymał on zgodę na egzamin komisyjny z przedmiotu: Polskie prawo karne, na którym nie stawił się bez podania przyczyny. W roku akademickim 2011/2012 K. G. wznowił studia na II roku studiów. Roku akademickiego nie zaliczył bowiem w terminie do 30 października 2012 r. nie złożył w dziekanacie indeksu oraz karty okresowych osiągnięć, z których wynikałoby, że zdał we wskazanym terminie wszystkie egzaminy z roku studiów, na który był wpisany w roku akademickim 2011/2012 i tym samym zaliczył ten rok studiów. Z tego względu [...] 2012 r. wydano decyzję w przedmiocie wszczęcia postępowania w sprawie skreślenia z listy studentów, a [...] 2012 r. wydano decyzję w przedmiocie skreślenia z listy studentów. W ocenie organu odwoławczego powyższe świadczy o braku przesłanek do uwzględnienia odwołania.

Jako podstawę prawną rozstrzygnięcia organ wskazał § 39 i § 54 pkt 1 Regulaminu studiów "A".

Skargę na powyższą decyzję wniósł K. G. zarzucając, iż organ odwoławczy nie odniósł się do zarzutów podniesionych w odwołaniu. Dalej skarżący powtórzył zarzuty i argumentację wyrażoną w odwołaniu do decyzji z dnia [...] 2012 r.

Odpowiadając na skargę Rektor [...] wniósł o jej oddalanie podtrzymując stanowisko wyrażone w zaskarżonej decyzji dodatkowo podnosząc, iż nieprawdą jest jakoby zawiadomienie o wszczęciu postępowania w sprawie skreślenia z listy studentów K. G. otrzymał dopiero w dniu 23 listopada 2012 r. Zawiadomienie to doręczono mu 19 listopada 2012r. i tym samym zachowano 14 dniowy termin, w którym mógł złożyć stosowne wyjaśnienia w sprawie.

Dalej organ wyjaśnił, iż kwestia rozpatrzenia wniosku o udzielenia urlopu dziekańskiego nie stanowi zagadnienia wstępnego w przedmiotowej sprawie. Brak jest wynikającej z przepisów zależności między tymi rozstrzygnięciem w sprawie urlopu dziekańskiego a rozstrzygnięciem w sprawie skreślenia studenta z listy studentów. Wniosek o urlop dotyczył poza tym roku akademickiego 2012/2013 a postępowanie dotyczące skreślenia z listy studentów związane było z niezaliczeniem przez skarżącego roku akademickiego 2011/2012 r. Organ zauważył również, iż wniosek o zawieszenie postępowania wpłynął już po wydaniu decyzji prze organ I instancji. Zaznaczono także, że przepisy Kodeksu postępowania administracyjnego są stosowane odpowiednio w postępowaniu w odniesieniu do decyzji wydawanych na podstawie art. 169 ust 7 i 8 ustawy o szkolnictwie wyższym. Procedura skreślenia K. G. z listy studentów została przeprowadzona bez naruszenia tych przepisów.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu zważył, co następuje.

Skarga nie zasługiwała na uwzględnienie.

Zgodnie z art. 1 ustawy z dnia 25 lipca 2002 roku – Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. Nr 153 poz. 1269), sądy administracyjne sprawują wymiar sprawiedliwości przez kontrolę działalności organów administracji publicznej. Jeżeli ustawy nie stanowią inaczej, kontrola ta sprawowana jest pod względem zgodności z prawem – art. 1 § 2 powyższej ustawy. Oznacza to, że badaniu w postępowaniu sądowoadministracyjnym podlega prawidłowość zastosowania przepisów prawa w odniesieniu do ustalonego w sprawie stanu faktycznego oraz trafność wykładni tych przepisów.

Z kolei zgodnie z art. 134 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 roku – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2012 r. poz. 270 ze zm.), Sąd rozstrzyga w granicach sprawy, nie będąc jednak związany zarzutami i wnioskami skargi oraz powołaną podstawą prawną, przy czym – jak wynika z treści art. 145 § 1 – Sąd uwzględnia skargę na decyzję lub postanowienie i orzeka o ich uchyleniu w sytuacji, gdy stwierdzi naruszenie prawa materialnego, które miało wpływ na wynik sprawy, naruszenie prawa dające podstawę do wznowienia postępowania lub inne naruszenie przepisów postępowania, jeżeli mogło ono mieć istotny wpływ na wynik sprawy.

Podstawę rozstrzygnięcia w przedmiotowej sprawie stanowiły przepisy ustawy z dnia 27 lipca 2005 r. – Prawo o szkolnictwie wyższym (Dz. U. z 2012 poz. 572 ze zm.). Jak wynika z art. 190 ust. 1 powołanej ustawy, kierownik podstawowej jednostki organizacyjnej, którym w świetle art. 60 ust. 6 tejże ustawy jest dziekan wydziału, skreśla studenta z listy studentów w przypadku (1) niepodjęcia studiów, (2) rezygnacji ze studiów, (3) niezłożenia w terminie pracy dyplomowej bądź egzaminu dyplomowego lub (4) ukarania karą dyscyplinarną wydalenia z uczelni. Według art. 190 ust. 2 cytowanej ustawy, kierownik podstawowej jednostki organizacyjnej może też skreślić studenta z listy studentów w przypadku (1) stwierdzenia braku postępów w nauce, (2) nieuzyskania zaliczenia semestru lub roku w określonym terminie lub (3) niewniesienia opłat związanych z odbywaniem studiów. Od decyzji wydanych na podstawie art. 190 ust 1 i 2 stronie przysługuje odwołanie do rektora uczelni (art. 190 ust. 3)

Ponadto art. 207 ust. 1 tejże ustawy przewiduje, że do decyzji podjętych przez organy uczelni w indywidualnych sprawach studentów stosuje się odpowiednio przepisy ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. – Kodeks postępowania administracyjnego Dz. U. z 2000 r. nr 98 poz. 1071 z późn. zm., dalej k.p.a.).

W rozpoznawanej sprawie podstawę decyzji Dziekana [...] z dnia [...] 2012 r. stanowił art. 190 ust. 2 pkt 2 powołanej ustawy – Prawo o szkolnictwie wyższym. Zauważyć należy, iż decyzja ta ma charakter uznaniowy, gdyż ustawodawca posłużył się w niej wyrazem "może". Tym samym kwestia skreślenia z listy studentów została pozostawiona ocenie samych organów administracji publicznej. Niemniej nie oznacza to, że organy administracji publicznej mogą podjąć zupełnie dowolne rozstrzygnięcie. W przypadku decyzji uznaniowych konieczne staje się bowiem odpowiednie wyważenie interesu społecznego oraz słusznego interesu strony. W tym celu niezbędne jest z kolei wyczerpujące ustalenie stanu faktycznego, co powinno następnie znaleźć swoje odzwierciedlenie w uzasadnieniu decyzji, które powinno też zawierać przekonujące argumenty przemawiające za wydaniem właśnie takiego aktu administracyjnego. Dopiero wtedy organ administracji publicznej może skutecznie uchylić się od zarzutu dowolności przyjętego rozstrzygnięcia.

Jakkolwiek, w ocenie Sądu, decyzja Dziekana z dnia [...] 2012 r. nie zawiera wyczerpującego uzasadnienia spełniającego w pełni powyższy warunek, jednakże mając na względzie okoliczności przedstawione w uzasadnieniu decyzji wydanej w II instancji oraz zgromadzony w sprawie materiał uznać należy, iż uchybienie to nie mogło mieć istotnego wpływu na wynik rozstrzygnięcia.

Z uzasadnienia zaskarżonej decyzji jak też z ze zgromadzonego w sprawie materiału (potwierdzone za zgodność z oryginałem kserokopie indeksu K. G.) wynika, iż w toku studiów na Wydziale [...] " I rok studiów zakończył powtarzaniem przedmiotu Prawo rzymskie z jednoczesnym kontynuowaniem studiów na II roku. II rok studiów (2009/2010) zakończył z kolei powtarzaniem czterech przedmiotów, co do których wnioskował o zgodę na ich zdawanie, mimo, że przewidziane są w planie wyższych lat studiów. W roku akademickim 2010/2011 K. G. powtarzał drugi rok studiów, a następnie został skreślony z listy studentów z powodu niezaliczenia czterech powtarzanych przedmiotów. Na wniosek K. G. zezwolono mu na wznowienie studiów na III roku, w roku akademickim 2011/2012. Bezspornym jest, iż student nie zaliczył tego roku akademickiego. Skarżący nie złożył w terminie do dnia 30 października 2012 r. indeksu i karty okresowych osiągnięć, z których wynikałoby, że zaliczył przedmioty przewidziane w planie III-go roku studiów. Skarżący nie wskazał także jakichkolwiek przyczyn niezłożenia egzaminów z akt sprawy nie wynika także aby wnioskował o przedłużenie terminu do zaliczenia roku. Niezaliczenie jakiegokolwiek przedmiotu w roku akademickim 2011/2012 uzasadniało podjęcie przez organy uczelni decyzji o skreśleniu skarżącego w z listy studentów.

Z akt sprawy, wynika co prawda, iż K. G. wniósł w dniu 23 października 2012 r. o udzielenie mu urlopu od zajęć w roku akademickim 2012/2013 w wymiarze 3 miesięcy z uwagi na jego stan zdrowia i konieczność podjęcia rehabilitacji nad morzem. Powołał się przy tym na to, iż w roku 2012 często chorował i nie był w stanie przygotować się do egzaminów. Wniosek ten nie może być jednak uznany za wniosek o przedłużenie sesji egzaminacyjnej. Kwestia udzielenia urlopu od zajęć na uczelni została bowiem uregulowana w Regulaminie studiów "A" (Obwieszczenie nr [...] Senatu Uniwersytetu [...] z dnia [...] 2012 w sprawie jednolitego tekstu Regulaminu studiów [...] przyjętego uchwałą Senatu "A" nr [...] z dnia [...] 2010 r.) odrębnie (§ 44-47 Regulaminu) od instytucji zgody na przedłużenie sesji egzaminacyjnej (§ 41 Regulaminu).

Ponadto wniosek o urlop od zajęć na uczelni dotyczył roku akademickiego 2012/2013 a nie roku akademickiego 2011/2012 , którego skarżący nie zaliczył.

Kwestia stanu zdrowia K. G. w roku akademickim 2011/2012 nie została przez niego podniesiona w toku postępowania o skreślenie go z listy studentów, mimo, iż został zawiadomiony o możliwości złożenia w tym postępowaniu stosownych wyjaśnień. Zatem na organie akademickim orzekającym w tej kwestii nie ciążył obowiązek wypowiedzenia się w tej kwestii.

W tym miejscu należy zauważyć, iż wbrew twierdzeniom skarżącego zawiadomienie o wszczęciu postępowania w sprawie skreślenia go z listy studentów zostało doręczone mu w dniu 19 listopada 2012 r. a nie 23 listopada 2012 jak podnosi w skardze. Świadczy o tym znajdujące się w aktach sprawy zwrotne potwierdzenie doręczenia ww. zawiadomienia.

Nie można również zgodzić się ze skarżącym, iż kwestia rozpatrzenia jego wniosku o udzielenie urlopu od udziału w zajęciach na uczelni stanowiło zagadnienie wstępne w sprawie skreślenia go z listy studentów. Jak wskazano wyżej wniosek o udzielenie urlopu dotyczył roku akademickiego 2012/2013 r. a postępowanie w sprawie skreślenia go z listy studentów związane było z niezaliczeniem roku akademickiego 2011/2012 r. Zagadnieniem wstępnym w rozumieniu art. 97 § 1 pkt 4 k.p.a. mogą być natomiast wyłącznie kwestie prawne, które albo ujawniły się w toku postępowania i dotyczą istotnej dla sprawy przesłanki decyzji, albo z przepisów prawa materialnego wynika wprost konieczność rozstrzygnięcia danej kwestii prawnej. Chodzi przy tym o kwestie, których rozstrzygnięcie nie mieści się w kompetencjach organu prowadzącego postępowanie administracyjne w danej sprawie (por. wyrok NSA z dnia 28 listopada 2012 r. o sygn. akt I OSK 924/12 - dostępny na stronie internetowej: orzeczenia.nsa.gov.pl). Nie będzie zagadnieniem prejudycjalnym samo twierdzenie, że wynik innego postępowania może mieć, a nawet - ze względów ekonomicznych lub celowościowych - będzie miał wpływ na rozstrzygnięcie sprawy administracyjnej, jeśli możliwe jest jej rozpatrzenie i wydanie decyzji (por. wyrok WSA w Łodzi z dnia 30 października 2012 r. o sygn. akt II SA/Łd 576/12 - dostępny na stronie internetowej: orzeczenia.nsa.gov.pl). Niewątpliwie wynik postępowania w sprawie rozpatrzenia wniosku o udzielenie urlopu od udziału w zajęciach w roku 2012/2013 nie miał wpływu na możliwość wydania rozstrzygnięcia o skreśleniu z listy studentów z uwagi na niezaliczenie przez skarżącego roku akademickiego 2011/2012.

Na prawidłowość wydanego rozstrzygnięcia nie ma także wpływu fakt, iż zawiadomienie o wszczęciu postępowania w sprawie skreślenia skarżącego z listy studentów podpisał Kierownik Studiów Stacjonarnych polsko niemieckich na kierunku Prawo, podczas gdy zgodnie z regulaminem studiów "A" ( § 55 ust. 2) powstępowanie to wszczyna dziekan, pisemnie zawiadamiając o tym studenta. Jak wynika z odpowiedzi na skargę, Kierownik Studium działał na podstawie pisemnego upoważnienia Dziekana Wydziału.

W tym stanie rzeczy Sąd orzekł jak w sentencji wyroku na podstawie art. 151 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi.