II OSK 797/12
Wyrok
Naczelny Sąd Administracyjny
2013-08-23Nietezowane
Artykuły przypisane do orzeczenia
Do tego artykulu posiadamy jeszcze 13 orzeczeń.
Kup dostęp i zobacz, do jakich przepisów odnosi się orzeczenie. Znajdź inne potrzebne orzeczenia.
Skład sądu
Andrzej Gliniecki
Grzegorz Czerwiński /sprawozdawca/
Zofia Flasińska /przewodniczący/Sentencja
Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Zofia Flasińska Sędziowie Sędzia NSA Andrzej Gliniecki Sędzia del.WSA Grzegorz Czerwiński (spr) Protokolant sekretarz sądowy Katarzyna Wielgosz po rozpoznaniu w dniu 23 sierpnia 2013 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej sprawy ze skargi kasacyjnej H. P. i M. P. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Bydgoszczy z dnia 23 listopada 2011 r. sygn. akt II SA/Bd 1124/11 w sprawie ze skargi H. P. i M. P. na decyzję Wojewody Kujawsko-Pomorskiego z dnia [...] lipca 2011 r. nr [...] w przedmiocie zatwierdzenia projektu budowlanego i udzielenia pozwolenia na budowę oddala skargę kasacyjną
Uzasadnienie
Wyrokiem z dnia 23 listopada 2011 r., sygn. akt II SA/Bd 1124/11 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Bydgoszczy oddalił skargę H. P. i M. P. na decyzję Wojewody Kujawsko-Pomorskiego z dnia [...] lipca 2011 r., nr [...] w przedmiocie zatwierdzenia projektu budowlanego i udzielenia pozwolenia na budowę.
Powyższy wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Bydgoszczy zapadł w następującym stanie faktycznym i prawnym.
Prezydent Bydgoszczy decyzją z [...] maja 2011 r. nr [...] na podstawie art. 28, art. 33 ust. 1, art. 34 ust. 4, art. 36, art. 80 ust. 1, art. 81 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane (Dz. U. z 2010 r., Nr 243, poz. 1623) oraz art. 104 K.p.a. po rozpatrzeniu wniosku o pozwolenie na budowę A. R. zatwierdził projekt budowlany i udzielił pozwolenia na budowę zespołu 30 garaży murowanych wraz z instalacjami wewnętrznymi i zagospodarowaniem terenu obejmującym zewnętrzne instalacje: kanalizacji deszczowej i elektrycznej na terenie działki o nr [...] obr. [...] przy ul. K. w B. oraz budowę zjazdu z ul. K. - działki o nr [...],[...] obr. [...].
Odwołanie od tej decyzji wnieśli H. i M. P., zarzucając naruszenie art. 144 Kc w zw. z art. 5 ust. 1 pkt 9 Prawa budowlanego, § 12 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z 12 kwietnia 2002 r. oraz naruszenie art. 7 i 8 K.p.a..
Decyzją z [...] lipca 2011 r. znak [...] Wojewoda Kujawsko – Pomorski na podstawie art. 138 § 1 pkt 1 k.p.a. oraz art. 82 ust. 3 ww. ustawy Prawo budowlane utrzymał w mocy ww. decyzję uznając, że nie zaistniały przesłanki do odmowy zatwierdzenia projektu budowlanego i udzielenia pozwolenia na budowę gdyż nie doszło do naruszenia obowiązującego prawa.
Na powyższą decyzje skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Bydgoszczy wnieśli H. P. i M.j P. podnosząc zarzuty naruszenia:
- art. 144 k.c. w zw. z art. 5 ust. 1 pkt 9 Prawa budowlanego, poprzez nieuwzględnienie tego przepisu w zakresie ochrony prawa własności ich nieruchomości, przez brak poszanowania tego prawa wydanym pozwoleniem na budowę obiektów użyteczności publicznej z dużym natężeniem ruchu pojazdów w bezpośrednim sąsiedztwie ich domu, co ich zdaniem oddziałuje na wykonywanie prawa własności,
- § 12 rozporządzenia Ministra Infrastruktury w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz. U. Nr 75, poz. 690), poprzez nieuwzględnienie, zasady równego traktowania stron (art. 32 ust. 1 Konstytucji) oraz przepisów konstytucyjnych o ochronie prawa własności i art. 140, 144 Kc, co doprowadziło do błędnego przekonania przez organ I instancji, że wymogi stawiane przez § 12 ww. rozporządzenia zostały spełnione,
- art. 7 i art. 8 K.p.a. poprzez niezapewnienie właściwej ochrony słusznemu interesowi prawnemu skarżących w zakresie korzystania z prawa własności, wolnego od zakłóceń wynikających z dojazdu do garaży i korzystania przez pojazdy z 30 garaży w bezpośrednim sąsiedztwie okien ich domu.
Stawiając powyższe zarzuty wnieśli o uchylenie decyzji Wojewody Kujawsko –Pomorskiego i ją poprzedzającej decyzji Prezydenta Miasta Bydgoszczy i wydanie w trybie art. 153 p.p.s.a. wskazań co do dalszego postępowania, w szczególności uwzględniających zastrzeżenia skarżących co do dalszego przebiegu postępowania oraz o zasądzenie kosztów postępowania, a także o wstrzymanie wykonania decyzji w całości z uwagę na potencjalną możliwość wyrządzenia szkody i spowodowania trudnych do odwrócenia skutków.
W odpowiedzi na skargę organ II instancji wniósł o jej oddalenie wskazując, iż podtrzymuje w całości stanowisko wyrażone w zaskarżonej decyzji. Organ stwierdził, że skarżący we wniesionej skardze nie podnieśli żadnych nowych okoliczności i faktów, oprócz tych, które wskazane zostały w odwołaniu, a co do których organ odwoławczy się ustosunkował rozpoznając odwołanie i wydając kwestionowaną decyzję.
O oddalenie skargi wniósł także uczestnik postępowania A. R. W uzasadnieniu wskazał, iż w sprawie nie doszło do naruszenia prawa własności skarżących, gdyż planowana inwestycja nie zakłóca ponad przeciętną miarę wynikającą ze społeczno-gospodarczego przeznaczenia nieruchomości i stosunków miejscowych. Na poparcie tych twierdzeń wskazał, iż zarówno przedmiotowa nieruchomość, jak i nieruchomość należąca do skarżących zgodnie z ewidencją gruntów stanowią działki z przeznaczeniem na działalność przemysłowo-usługową, zaś na działce należącej do skarżących znajduje się siedziba i budynki należące do firmy [...] M. P. zajmującej się obsługą w zakresie przetwórstwa tworzyw sztucznych. Podniósł, iż w projekcie budowlanym budynki garażowe zostały zaplanowane w odległości większej niż wymagają tego właściwe przepisy prawa, albowiem ich odległość od granicy działki skarżących wynosi 8 metrów i 62 cm podczas gdy minimalna odległość wynikająca z tych przepisów wynosi 3 m. W odniesieniu do zarzutu niekorzystnego wpływu zjazdu na drogę publiczną uczestnik podniósł, iż powyższy zjazd został uzgodniony z właściwym zarządcą drogi i jako taki jest oddalony od furtki skarżących o 2,7 m. Tym samym nie będzie on utrudniał w żaden sposób korzystania z nieruchomości przez skarżących. Uczestnik podniósł też, że projektowana droga dojazdowa do garaży jest oddalona o 1,2 m od granicy działki skarżących, a tym samym o 4,2 m od ich budynku mieszkalnego. W zakresie naruszenia przepisów postępowania administracyjnego uregulowanych w art. 7 i 8 k.p.a. wskazał, iż organy architektoniczno-budowlane na każdym stadium postępowania zapewniły wszystkim stronom równy udział w postępowaniu.
Wyrokiem z dnia 23 listopada 2011 r., sygn. akt II SA/Bd 1124/11 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Bydgoszczy oddalił skargę na decyzję Wojewody Kujawsko-Pomorskiego z dnia [...] lipca 2011 r. nr [...] w przedmiocie zatwierdzenia projektu budowlanego i udzielenia pozwolenia na budowę.
W uzasadnieniu wyroku Wojewódzki Sąd Administracyjny stwierdził, że zaskarżona decyzja zgodna jest z przepisami ustawy z 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane (Dz. U. Nr 243 z 2010 r., poz. 1623) oraz z przepisami rozporządzenia Ministra Infrastruktury z 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki ich sytuowanie (Dz. U. Nr 75 z 2002 r., poz.69 z późn. zm.), a także zgodność zaskarżonej decyzji z przepisami k.p.a.
Wojewódzki Sąd Administracyjny wskazał, iż z akt sprawy wynika, że organ pierwszej instancji wszczął postępowanie w sprawie wydania pozwolenia na budowę przedmiotowego przedsięwzięcia 9 marca 2011 r. na skutek wniosku A. R., zawiadamiając o tym strony postępowania, zaś przedłożony do zatwierdzenia projekt budowlany był kompletny i posiadał wymaganą formę. Został on wykonany i sprawdzony przez osoby posiadające odpowiednie uprawnienia budowlane, które w chwili sporządzenia projektu oraz jego sprawdzenia były członkami właściwej izby samorządu zawodowego. Osoby te złożyły oświadczenie, o którym mowa w art. 20 ust. 4 ustawy Prawo budowlane, o sporządzeniu projektu budowlanego zgodnie z obowiązującymi przepisami oraz zasadami wiedzy technicznej. Projektant sporządził informację dotyczącą bezpieczeństwa i ochrony zdrowia. Do wniosku wnioskodawca dołączył niezbędne pozwolenia, opinie i uzgodnienia w tym między innymi decyzję z [...] kwietnia 2010 r. Nr [...] wydaną z upoważnienia Prezydenta Miast Bydgoszczy Dyrektor Zarządu Dróg Miejskich w Bydgoszczy zezwalającą na lokalizację zjazdu z ulicy K. (m.in. działki nr ewid. [...],[...], obr. [...]) na działkę o nr ew. [...] obr. [...] przy ul. K. w B. na czas nieokreślony z zastrzeżeniem, iż w przypadku niewybudowania zjazdu w ciągu trzech lat decyzja ta wygaśnie. W decyzji tej szczegółowo (w 11 punktach) określono warunki realizacji udzielanej zgody. Do wniosku dołączono także decyzję Prezydenta Miasta Bydgoszczy z dnia [...] listopada 2009 r. znak: [...] ustalającą warunki zabudowy dla przedmiotowej inwestycji. W związku z powyższym Sąd zauważył, wskazując na treść art. 35 ust. 4 ww. ustawy Prawo budowlane, że w wypadku spełnienia wymagań określonych w art. 32 ust. 4 tej ustawy, właściwy organ nie może odmówić wydania decyzji o pozwoleniu na budowę. Nie doszło więc, w ocenie Sądu, przy wydaniu zaskarżonej decyzji do naruszenia przepisów ustawy z 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane.
Zdaniem Sądu zarzut naruszenia § 12 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych jakim powinny odpowiadać budynki ich usytuowanie (Dz. U Nr 75 z 2002 r., poz. 690 z późn. zm.) również był bezzasadny, albowiem z akt sprawy wynika, że odległość garaży od granicy z działką skarżących wynosi 862 cm. Tymczasem zgodnie z § 12 ww. rozporządzenia minimalna odległość od granicy to 4 m - w przypadku budynku zwróconego ścianą z otworami okiennymi lub drzwiowymi w stronę tej granicy lub 3 m – w przypadku budynku zwróconego ścianą bez otworów okiennych lub drzwiowych w jej stronę. Zdaniem Sądu, można więc zasadnie twierdzić, że doszło do uwzględnienia przez organy obu instancji przepisów związanych z ochroną prawa własności. W sytuacji bowiem zachowania przez inwestora wymagań określonych w § 12 rozporządzenia, niemożliwe jest twierdzenie, że przedsięwzięcie zakłócać będzie korzystanie z nieruchomości sąsiedniej ponad przeciętną miarę. Sąd I instancji wskazał również, że projektowana droga dojazdowa została zlokalizowana w odległości 1,2 m od granicy z sąsiednią działką, a ściana budynku mieszkalnego na tej działce, według aktualnego projektu zagospodarowania terenu znajduje się 3 m od granicy, zatem odległość drogi dojazdowej od ściany sąsiedniego budynku wynosi 4,2 m. Projektowany zjazd oddalony jest zaś o 2,9 m od furtki i nie będzie wypływał na korzystanie z sąsiedniej posesji zlokalizowanej przy ul. K.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Bydgoszczy nie podzielił zarzutu naruszenia art. 144 ustawy – Kodeks cywilny. Zdaniem Sądu I instancji, czynniki jakie wskazano w skardze zaliczane są do zakłóceń zwanych w prawie "immisjami", przed którymi chronią przepisy ustawy - Kodeks cywilny. Art. 144 K.c. chroni właścicieli nieruchomości sąsiednich jedynie wówczas, gdy zakłócenia w korzystaniu z nieruchomości zaistniały i przekraczają przeciętna miarę. Nie dotyczy on natomiast działań przyszłych i hipotetycznych. Dopiero więc w sytuacji występowania zakłóceń przekraczających przeciętną miarę, właściciele nieruchomości sąsiednich będą mogli, występując z odpowiednim powództwem, skorzystać z roszczenia negatoryjnego, wskazanego w art. 222 § 2 Kodeksu cywilnego. Dochodzenie tych roszczeń następuje jednak na drodze postępowania cywilnego przed sądem powszechnym, a nie w toku postępowania administracyjnego.
Nadto Sąd I instancji podkreślił, że w świetle obowiązujących przepisów kwestia usytuowania zjazdu należy do zarządcy drogi. Zgodnie bowiem z art. 29 ust. 1 ustawy z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych (Dz. U. Nr 19 z 2007 r., poz. 115 ze zm.), budowa lub przebudowa zjazdu należy do właściciela lub użytkownika nieruchomości przyległych do drogi, po uzyskaniu, w drodze decyzji administracyjnej, zezwolenia zarządcy drogi na lokalizacje zjazdu lub przebudowę zjazdu, z zastrzeżeniem ust. 2, zaś w niniejszej sprawie inwestor uzyskał zezwolenie na lokalizację zjazdu od zarządcy, w imieniu którego działa Zarząd Dróg Miejskich i Komunikacji Publicznej w Bydgoszczy, wyrażone w decyzji nr [...] z dnia [...] kwietnia 2010 r., znak: [...]. Ponadto dnia [...] września 2010 r. uzgodnił z zarządcą drogi projekt budowlany przedmiotowego zjazdu. Wskazano również, że z przedłożonego przez inwestora opisu zagospodarowania terenu wynika, że zamierza on przy graniach działek sąsiednich, tj. działki nr [...] (własność skarżących) oraz nr [...] nasadzić zieleń (krzewy wiecznie zielone), która pełnić ma rolę izolacyjną i ochroną. Sąd wskazał też, że w aktach sprawy znajduje się "Analiza warunków akustycznych, ochrona powietrza" sporządzona dla przedmiotowej inwestycji, z której wynika, że w rejonie oddziaływania przedsięwzięcia nie będą przekroczone dopuszczalne poziomy hałasu, natomiast emisje zanieczyszczeń do powietrza "nie spowodują jego znaczącego zanieczyszczenia na terenie i poza terenem rozpatrywanych garaży".
Podsumowując, Sąd stwierdził, że nie dopatrzył się naruszenia przepisów obowiązującego prawa i wobec braku przesłanek wskazanych w art. 145 § 1 pkt 1 i 2 ustawy z 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi w zw. z art. 151 tej ustawy skargę oddalił.
Skargę kasacyjną od powyższego wyroku wnieśli H. i M. P. podnosząc zarzuty naruszenia:
I. przepisów prawa materialnego, tj.
1) art. 144 k.c. w zw. z art. 5 ust. 1 pkt 9 Prawa budowlanego, poprzez nieuwzględnienie tego przepisu w zakresie ochrony prawa własności skarżących do ich nieruchomości, przejawiające się w braku poszanowania tego prawa wydanym pozwoleniem na budowę obiektu użyteczności publicznej z dużym natężeniem ruchu pojazdów w bezpośrednim sąsiedztwie domu skarżących, co oddziałuje na wykonywanie prawa własności skarżących do ich nieruchomości;
2) § 12 rozporządzenia Ministra Infrastruktury w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie, poprzez nieuwzględnienie tego przepisu oraz nie uwzględnienie podczas analizy przedłożonego projektu zasady równego traktowania wszystkich stron (art. 32 ust. 1 Konstytucji) i przepisów konstytucyjnych o ochronie prawa własności, jak i przepisów art. 140 i art. 144 k.c., co doprowadziło do błędnego przekonania przez organ I instancji, że wymogi stawiane przez § 12 rozporządzenia zostały spełnione;
II. przepisów postępowania:
1) art. 7 i art. 8 k.p.a. poprzez ich nie uwzględnienie, a co za tym idzie, nie zapewnienie, właściwej ochrony słusznemu interesowi prawnemu skarżących w zakresie korzystania z przysługującego im prawa własności do ich nieruchomości, wolnego od zakłóceń wynikających z dojazdu do garaży i korzystania przez pojazdy z 30 garaży w bezpośrednim sąsiedztwie okien domu skarżących;
2) art. 145 § 1 pkt 1) a) i c) P.p.s.a. poprzez nie uwzględnienie skargi pomimo zarzucanych w skardze naruszeń prawa materialnego i przepisów postępowania, które mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy, wskazywanych powyżej, i nierozważenie przez Sąd wskazywanych w skardze nieprawidłowości i naruszeń prawa.
W odpowiedzi na skargę kasacyjną Wojewoda wniósł o jej oddalenie podnosząc, że Wojewódzki Sąd Administracyjny nie dopatrzył się naruszenie prawa co znalazło szczegółowe odzwierciedlenie w uzasadnieniu wyroku.
Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje.
Skarga kasacyjna nie zasługuje na uwzględnienie.
Na wstępie należy wskazać, że Naczelny Sąd Administracyjny rozpoznaje sprawę tylko w granicach skargi kasacyjnej (art. 183 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi; Dz. U z 2012 r., poz. 270; dalej: P.p.s.a.), z urzędu biorąc pod uwagę jedynie nieważność postępowania, co oznacza związanie przytoczonymi w skardze kasacyjnymi jej podstawami, określonymi w art. 174 P.p.s.a. Nadto, zgodnie z treścią art. 184 P.p.s.a., Naczelny Sąd Administracyjny oddala skargę kasacyjną, jeżeli zaskarżone orzeczenie mimo błędnego uzasadnienia odpowiada prawu.
Zdaniem Naczelnego Sądu Administracyjnego skarga kasacyjna wniesiona przez H. P. i M. P. nie ma usprawiedliwionych podstaw.
Za niezasadny uznać należy zarzut naruszenia § 12 rozporządzenia Ministra Infrastruktury w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz. U. Nr 75, poz. 690).
Zarzut naruszenia ww. przepisu nie mógł być przedmiotem merytorycznej oceny przez Naczelny Sąd Administracyjny. Skarga kasacyjna jest sformalizowanym środkiem zaskarżenia. Naczelny Sąd Administracyjny rozpoznając sprawę związany jest podstawami skargi kasacyjnej. Zgodnie z treścią art. 183 § 1 p.p.s.a. sprawa rozpoznawana jest w granicach skargi kasacyjnej zaś z urzędu brana jest pod uwagę jedynie nieważność postępowania. To wnoszący skargę kasacyjną określa granice kontroli przez Naczelny Sąd Administracyjny orzeczenia Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Związanie Naczelnego Sądu Administracyjnego podstawami skargi kasacyjnej oznacza konieczność prawidłowego określenia tych podstaw. Obowiązkiem wnoszącego skargę kasacyjną jest precyzyjne wskazanie przepisów, które jego zdaniem, zostały naruszone i wykazanie, na czym to naruszenie polega. Skarga kasacyjna pozbawiona tych elementów uniemożliwia ocenę jej zasadności przez Naczelny Sąd Administracyjny. Wskazanie przepisów, które zdaniem wnoszącego skargę kasacyjną, zostały naruszone oznacza konieczność określenia konkretnego przepisu prawa materialnego lub procesowego. Jeśli dany przepis posiada klika jednostek redakcyjnych, to powinna być wskazana też konkretna jednostka redakcyjna tego przepisu, a zatem artykuł, paragraf, ustęp, punkt, podpunkt, literę i tiret.
Stosownie do art. 174 P.p.s.a. skargę kasacyjną można oprzeć na następujących podstawach: 1) naruszeniu prawa materialnego przez jego błędną wykładnię lub niewłaściwe zastosowanie; 2) naruszeniu przepisów postępowania, jeżeli uchybienie to mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy. Naruszenie prawa materialnego wskutek jego błędnej wykładni polega na nadaniu treści normy prawnej zastosowanej w sprawie innego znaczenia, inaczej mówiąc - to mylne zrozumienie treści zastosowanego przepisu prawa, natomiast niewłaściwe zastosowanie prawa - to błąd w subsumcji, sytuacja, gdy do ustalonego stanu faktycznego błędnie nie zastosowano konkretnej właściwej normy prawnej, albo gdy ustalony stan faktyczny błędnie został uznany za odpowiadający hipotezie określonej normy prawnej.
Swoje przekonanie o wyżej opisanej wadliwości zaskarżonego wyroku skarżący kasacyjnie winni odpowiednio uzasadnić. W przypadku zarzutu błędnej wykładni powinni wskazać, jak dany przepis należy wykładać i dlaczego przyjęta w zaskarżonym wyroku interpretacja jest błędna. W razie zakwestionowania prawidłowości zastosowania danego przepisu powinni natomiast wyjaśnić, dlaczego przepis przyjęty za podstawę rozstrzygnięcia nie ma związku ze stanem faktycznym sprawy i jaki inny przepis powinien być zastosowany. Zgłaszając natomiast zarzut naruszenia przepisów postępowania wnoszący skargę kasacyjną powinni podać, które przepisy postępowania naruszył sąd I instancji oraz wykazać, że uchybienie to mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy.
Skarga kasacyjna wniesiona w niniejszej sprawie, zdaniem Naczelnego Sądu Administracyjnego, nie odpowiada w pełni opisanym wyżej wymogom ustawowym.
Po pierwsze, zarzut naruszenia przepisów prawa materialnego tj. "§ 12 rozporządzenia Ministra Infrastruktury w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (...)" nie może być uznany za przytoczenie podstawy kasacyjnej.
§ 12 rozporządzenia Ministra Infrastruktury w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz. U. Nr 75, poz. 690): posiada 7 jednostek redakcyjnych (ustępów), zaś trzy z nich dzielą się na kolejne jednostki redakcyjne (punkty). Skarżący kasacyjnie nie wskazali zatem konkretnej normy prawnej, w oparciu o którą miałaby nastąpić kontrola w postępowaniu kasacyjnym. Skarga kasacyjna skupia się na wywodzie dotyczącym tego, iż pojęcie "przejazd" mieści się w definicji urządzeń budowlanych związanych z projektowanymi budynkami, oraz wykazywaniu wpływu usytuowania drogi dojazdowej na nieruchomość skarżących kasacyjnie pozostawiając kwestię prawidłowości posadowienia budynków garażowych bez komentarza. Z treści skargi kasacyjnej wynika, że skarżący kasacyjnie w istocie nie kwestionują prawidłowości i zasadności realizacji na terenie inwestycji 30 garaży. Tymczasem § 12 ww. rozporządzenia znajduje się w dziale II Rozdziale I "usytuowanie budynków" i tym samym dotyczy "sytuowania budynku" nie zaś kwestii "przejazdów" czy dróg wewnętrznych. Wymogi techniczne odnośnie dojazdów uregulowane są zaś w Rozdziale II Działu I na co wskazuje wyraźnie tytuł tegoż rozdziału "Dojścia i dojazdy".
Braki w zakresie wskazania podstaw kasacyjnych nie podlegają konwalidacji i czynią skargę kasacyjną nieskuteczną uniemożliwiając dokonanie merytorycznej oceny tego środka zaskarżenia przez sąd kasacyjny (wyrok NSA z dnia 18 września 2007 roku, II FSK 1007/06 – LEX nr 377587). Pogląd ten, zdaniem Naczelnego Sądu Administracyjnego, należy w pełni podzielić. Ma on zastosowanie również w niniejszej sprawie. A zatem zarzut oparty o ten przepis nie mógł podlegać merytorycznej ocenie Naczelnego Sądu Administracyjnego.
Odnosząc się do zarzutu naruszenia art. 144 K.c. w związku z art. 5 ust. 1 pkt 9 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo Budowlane (t.j. Dz. U. z 2010 r. nr 234, poz. 1623 z późn. zm.) w zakresie w jakim, zdaniem skarżących kasacyjnie, nie uwzględniono tego przepisu do ochrony prawa własności poprzez pozwolenie na realizację inwestycji skutkującej dużym natężeniem ruchu pojazdów w bezpośrednim sąsiedztwie ich domu, należy uznać za bezzasadny. W ocenie Naczelnego Sądu Administracyjnego pogląd wyrażony w uzasadnieniu wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Bydgoszczy w tej kwestii jest słuszny. Art. 144 K.c. reguluje bez wątpienia "prawo sąsiedzkie" i dotyczy sytuacji, w której właściciel korzystający ze swej nieruchomości oddziałuje na nieruchomości sąsiednie. W poglądach doktryny wskazuje się, iż oddziaływania na nieruchomość sąsiednią nie związane z wtargnięciem na cudzą nieruchomość a wynikające z działalności prowadzonej na własnej nieruchomości, stanowią immisje (szerzej na ten temat W.J. Katner, Ochrona własności nieruchomości przed naruszeniami pośrednimi, Warszawa 1982). W niniejszej sprawie nie mamy do czynienia z istniejącymi immisjami, których co do zasady wykazywanie istnienia i żądanie zaprzestania nie podlegałoby kognicji sądownictwa administracyjnego tylko sądownictwa powszechnego. Z oczywistych względów na etapie zatwierdzania projektu budowlanego i udzielania pozwolenia na budowę immisje bez wątpienia nie występują. Dopiero wybudowanie obiektów budowlanych może być potencjalnym źródłem powstania immisji. Należy przy tym jednoznacznie wskazać, iż interes osób trzecich wynikający z art. 5 ust. 1 pkt 9 ustawy Prawo Budowlane należy rozpatrywać łącznie z treścią art. 4 tej ustawy, który stanowi, iż "Każdy ma prawo zabudowy nieruchomości gruntowej, jeżeli wykaże prawo do dysponowania nieruchomością na cele budowlane, pod warunkiem zgodności zamierzenia budowlanego z przepisami". Art. 4 ustawy Prawo budowlane bez wątpienia wskazuje zatem na prawa inwestora do zabudowy nieruchomości, które to prawo jest również prawem chronionym. Odczytanie normy art. 5 ust. 1 pkt 9 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. w zw. z art. 4 ustawy Prawo budowlane winno prowadzić do wniosku, że z uwagi na konieczność równego traktowania praw stron procesu budowlanego, ochrona słusznego interesu osób trzecich wynikająca z art. 5 ust. 1 pkt 9 ustawy Prawo budowlane nie może naruszać prawa inwestora wynikającego z art. 4 tej ustawy (por. wyrok Naczelnego Sadu Administracyjnego z dnia 11 marca 2011 r., sygn. akt II OSK 451/10). Tym samym, jeżeli inwestor, tak jak w niniejszej sprawie, wykazał prawo do zabudowy nieruchomości gruntowej, zaś inwestycja zgodna jest z przepisami, co wykazał w swym uzasadnieniu obszernie Sąd I instancji, nie było podstaw do uznania, że doszło do naruszenia prawa własności wnoszących skargę kasacyjną. Jeżeli intencją wnoszących skargę kasacyjną było zakwestionowanie przyjętych rozwiązań architektoniczno-budowlanych w projekcie budowlanym wynikających z konieczności poszanowania, znajdujących się w obszarze oddziaływania, uzasadnionych interesów osób trzecich co wynika z treści art. 5 ust. 1 pkt 9 ustawy Prawo Budowlane, to należałoby podnieść w skardze kasacyjnej zarzut naruszenia § 323 ust. 1 rozporządzenia Ministra Infrastruktury w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz. U. Nr 75, poz. 690). Przepis ten stanowi, że "Budynek i urządzenia z nim związane powinny być zaprojektowane i wykonane w taki sposób, aby poziom hałasu, na który będą narażeni użytkownicy lub ludzie znajdujący się w ich sąsiedztwie, nie stanowił zagrożenia dla ich zdrowia, a także umożliwiał im pracę, odpoczynek i sen w zadowalających warunkach". Takiego zarzutu w skardze kasacyjnej nie podniesiono. Niemniej jednak, jak wskazał Sąd I instancji ze znajdującej się w aktach sprawy opinii wynika, że w rejonie oddziaływania przedsięwzięcia nie będą przekroczone dopuszczalne poziomy hałasu jak również, że emisje zanieczyszczeń do powietrza nie spowodują jego znaczącego zanieczyszczenia na terenie i poza terenem rozpatrywanych planowanych do realizacji garaży.
Odnosząc się do sformułowanych zarzutów naruszenia przepisów postępowania, należy wskazać, że art. 7 i art. 8 K.p.a. formułują odpowiednio "zasadę prawdy obiektywnej" oraz "zasadę pogłębiania zaufania obywateli do organów państwa oraz ich kultury prawnej". Przepisy te to ogólne zasadami jakimi muszą się kierować organy administracji w toku prowadzonych postępowań administracyjnych.
W orzecznictwie Naczelnego Sądu Administracyjnego wskazuje się, że zasada prawdy obiektywnej będąca również zasadą uwzględnienia interesu społecznego i słusznego interesu obywateli wyrażona w art. 7 K.p.a. nie może powodować naruszenia przepisów prawa materialnego. Zasada ta nie może stanowić również samodzielnej podstawy prawnej decyzji administracyjnej, nie może modyfikować przepisów prawa administracyjnego oraz stanowić dyrektywy wykładni przepisów prawa materialnego stosowanego w trybie konkretnego postępowania administracyjnego. Analogiczna sytuacja ma miejsce w odniesieniu do zasady wynikającej z art. 8 K.p.a. Zarzutu skargi kasacyjnej, że doszło do naruszenia prawa procesowego w szczególności art. 7 i art. 8 K.p.a. poprzez ich nie uwzględnienie, a co za tym idzie, niezapewnienie, właściwej ochrony słusznego interesu prawnego skarżących kasacyjnie w zakresie korzystania z przysługującego im prawa własności do ich nieruchomości, wolnego od zakłóceń wynikających z dojazdu do garaży i korzystania przez posiadaczy pojazdów z 30 garaży mających znajdować się w bezpośrednim sąsiedztwie okien domu skarżących kasacyjnie zmierza w istocie do wskazania naruszenia prawa materialnego, nie zaś uchybień proceduralnych mających istotny wpływ na rozstrzygnięcie sprawy, co powoduje, że zarzut ten należy uznać za bezzasadny.
Konkretyzując zarzut naruszenia przepisów postępowania strona skarżąca kasacyjnie wskazała również na art. 145 par. 1 pkt 1 lit. "a" i "c" Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi poprzez nie uwzględnienie skargi pomimo zarzucanych w skardze naruszeń prawa materialnego i przepisów postępowania, które mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy, wskazywanych powyżej, i nie rozważenie przez Sąd wskazywanych w skardze nieprawidłowości i naruszeń prawa. Odnosząc się do tego zarzutu stwierdzić należy, że w ugruntowanym orzecznictwie Naczelnego Sądu Administracyjnego wskazuje się, iż przepis ten nie może stanowić samodzielnej podstawy kasacyjnej, albowiem błąd w postaci oddalenia lub uwzględnienia skargi sąd może popełnić na wcześniejszym etapie postępowania, tj. w fazie kontroli zaskarżonego aktu lub decyzji. W przypadku oddalenia skargi na decyzję lub postanowienie organu administracji można zarzucić Sądowi I instancji naruszenie wyżej wymienionego przepisu, gdy Sąd ten stwierdzi naruszenie przepisów postępowania, które mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy, a mimo to nie spełni dyspozycji tej normy prawnej i nie uchyli zaskarżonej decyzji lub postanowienia. Art. 145 Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi jest bowiem przepisem regulującym sposób rozstrzygnięcia sprawy, a więc wynik sprawy, a nie sposób postępowania Sądu przed określeniem wyniku tego postępowania. Sam zatem fakt wniesienia skargi przez skarżących i jej nieuwzględnienia nie może uzasadniać postawienia powyższego zarzutu. Tym samym zarzut naruszenia art. 145 § 1 pkt 1) a) i c) P.p.s.a. należało uznać również za niezasadny.
Z wyżej wskazanych powodów, Naczelny Sąd Administracyjny, na podstawie art. 184 P.p.s.a., orzekł jak w sentencji.
Nietezowane
Artykuły przypisane do orzeczenia
Kup dostęp i zobacz, do jakich przepisów odnosi się orzeczenie. Znajdź inne potrzebne orzeczenia.
Skład sądu
Andrzej GlinieckiGrzegorz Czerwiński /sprawozdawca/
Zofia Flasińska /przewodniczący/
Sentencja
Naczelny Sąd Administracyjny w składzie: Przewodniczący: Sędzia NSA Zofia Flasińska Sędziowie Sędzia NSA Andrzej Gliniecki Sędzia del.WSA Grzegorz Czerwiński (spr) Protokolant sekretarz sądowy Katarzyna Wielgosz po rozpoznaniu w dniu 23 sierpnia 2013 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej sprawy ze skargi kasacyjnej H. P. i M. P. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Bydgoszczy z dnia 23 listopada 2011 r. sygn. akt II SA/Bd 1124/11 w sprawie ze skargi H. P. i M. P. na decyzję Wojewody Kujawsko-Pomorskiego z dnia [...] lipca 2011 r. nr [...] w przedmiocie zatwierdzenia projektu budowlanego i udzielenia pozwolenia na budowę oddala skargę kasacyjną
Uzasadnienie
Wyrokiem z dnia 23 listopada 2011 r., sygn. akt II SA/Bd 1124/11 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Bydgoszczy oddalił skargę H. P. i M. P. na decyzję Wojewody Kujawsko-Pomorskiego z dnia [...] lipca 2011 r., nr [...] w przedmiocie zatwierdzenia projektu budowlanego i udzielenia pozwolenia na budowę.
Powyższy wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Bydgoszczy zapadł w następującym stanie faktycznym i prawnym.
Prezydent Bydgoszczy decyzją z [...] maja 2011 r. nr [...] na podstawie art. 28, art. 33 ust. 1, art. 34 ust. 4, art. 36, art. 80 ust. 1, art. 81 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane (Dz. U. z 2010 r., Nr 243, poz. 1623) oraz art. 104 K.p.a. po rozpatrzeniu wniosku o pozwolenie na budowę A. R. zatwierdził projekt budowlany i udzielił pozwolenia na budowę zespołu 30 garaży murowanych wraz z instalacjami wewnętrznymi i zagospodarowaniem terenu obejmującym zewnętrzne instalacje: kanalizacji deszczowej i elektrycznej na terenie działki o nr [...] obr. [...] przy ul. K. w B. oraz budowę zjazdu z ul. K. - działki o nr [...],[...] obr. [...].
Odwołanie od tej decyzji wnieśli H. i M. P., zarzucając naruszenie art. 144 Kc w zw. z art. 5 ust. 1 pkt 9 Prawa budowlanego, § 12 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z 12 kwietnia 2002 r. oraz naruszenie art. 7 i 8 K.p.a..
Decyzją z [...] lipca 2011 r. znak [...] Wojewoda Kujawsko – Pomorski na podstawie art. 138 § 1 pkt 1 k.p.a. oraz art. 82 ust. 3 ww. ustawy Prawo budowlane utrzymał w mocy ww. decyzję uznając, że nie zaistniały przesłanki do odmowy zatwierdzenia projektu budowlanego i udzielenia pozwolenia na budowę gdyż nie doszło do naruszenia obowiązującego prawa.
Na powyższą decyzje skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Bydgoszczy wnieśli H. P. i M.j P. podnosząc zarzuty naruszenia:
- art. 144 k.c. w zw. z art. 5 ust. 1 pkt 9 Prawa budowlanego, poprzez nieuwzględnienie tego przepisu w zakresie ochrony prawa własności ich nieruchomości, przez brak poszanowania tego prawa wydanym pozwoleniem na budowę obiektów użyteczności publicznej z dużym natężeniem ruchu pojazdów w bezpośrednim sąsiedztwie ich domu, co ich zdaniem oddziałuje na wykonywanie prawa własności,
- § 12 rozporządzenia Ministra Infrastruktury w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz. U. Nr 75, poz. 690), poprzez nieuwzględnienie, zasady równego traktowania stron (art. 32 ust. 1 Konstytucji) oraz przepisów konstytucyjnych o ochronie prawa własności i art. 140, 144 Kc, co doprowadziło do błędnego przekonania przez organ I instancji, że wymogi stawiane przez § 12 ww. rozporządzenia zostały spełnione,
- art. 7 i art. 8 K.p.a. poprzez niezapewnienie właściwej ochrony słusznemu interesowi prawnemu skarżących w zakresie korzystania z prawa własności, wolnego od zakłóceń wynikających z dojazdu do garaży i korzystania przez pojazdy z 30 garaży w bezpośrednim sąsiedztwie okien ich domu.
Stawiając powyższe zarzuty wnieśli o uchylenie decyzji Wojewody Kujawsko –Pomorskiego i ją poprzedzającej decyzji Prezydenta Miasta Bydgoszczy i wydanie w trybie art. 153 p.p.s.a. wskazań co do dalszego postępowania, w szczególności uwzględniających zastrzeżenia skarżących co do dalszego przebiegu postępowania oraz o zasądzenie kosztów postępowania, a także o wstrzymanie wykonania decyzji w całości z uwagę na potencjalną możliwość wyrządzenia szkody i spowodowania trudnych do odwrócenia skutków.
W odpowiedzi na skargę organ II instancji wniósł o jej oddalenie wskazując, iż podtrzymuje w całości stanowisko wyrażone w zaskarżonej decyzji. Organ stwierdził, że skarżący we wniesionej skardze nie podnieśli żadnych nowych okoliczności i faktów, oprócz tych, które wskazane zostały w odwołaniu, a co do których organ odwoławczy się ustosunkował rozpoznając odwołanie i wydając kwestionowaną decyzję.
O oddalenie skargi wniósł także uczestnik postępowania A. R. W uzasadnieniu wskazał, iż w sprawie nie doszło do naruszenia prawa własności skarżących, gdyż planowana inwestycja nie zakłóca ponad przeciętną miarę wynikającą ze społeczno-gospodarczego przeznaczenia nieruchomości i stosunków miejscowych. Na poparcie tych twierdzeń wskazał, iż zarówno przedmiotowa nieruchomość, jak i nieruchomość należąca do skarżących zgodnie z ewidencją gruntów stanowią działki z przeznaczeniem na działalność przemysłowo-usługową, zaś na działce należącej do skarżących znajduje się siedziba i budynki należące do firmy [...] M. P. zajmującej się obsługą w zakresie przetwórstwa tworzyw sztucznych. Podniósł, iż w projekcie budowlanym budynki garażowe zostały zaplanowane w odległości większej niż wymagają tego właściwe przepisy prawa, albowiem ich odległość od granicy działki skarżących wynosi 8 metrów i 62 cm podczas gdy minimalna odległość wynikająca z tych przepisów wynosi 3 m. W odniesieniu do zarzutu niekorzystnego wpływu zjazdu na drogę publiczną uczestnik podniósł, iż powyższy zjazd został uzgodniony z właściwym zarządcą drogi i jako taki jest oddalony od furtki skarżących o 2,7 m. Tym samym nie będzie on utrudniał w żaden sposób korzystania z nieruchomości przez skarżących. Uczestnik podniósł też, że projektowana droga dojazdowa do garaży jest oddalona o 1,2 m od granicy działki skarżących, a tym samym o 4,2 m od ich budynku mieszkalnego. W zakresie naruszenia przepisów postępowania administracyjnego uregulowanych w art. 7 i 8 k.p.a. wskazał, iż organy architektoniczno-budowlane na każdym stadium postępowania zapewniły wszystkim stronom równy udział w postępowaniu.
Wyrokiem z dnia 23 listopada 2011 r., sygn. akt II SA/Bd 1124/11 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Bydgoszczy oddalił skargę na decyzję Wojewody Kujawsko-Pomorskiego z dnia [...] lipca 2011 r. nr [...] w przedmiocie zatwierdzenia projektu budowlanego i udzielenia pozwolenia na budowę.
W uzasadnieniu wyroku Wojewódzki Sąd Administracyjny stwierdził, że zaskarżona decyzja zgodna jest z przepisami ustawy z 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane (Dz. U. Nr 243 z 2010 r., poz. 1623) oraz z przepisami rozporządzenia Ministra Infrastruktury z 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki ich sytuowanie (Dz. U. Nr 75 z 2002 r., poz.69 z późn. zm.), a także zgodność zaskarżonej decyzji z przepisami k.p.a.
Wojewódzki Sąd Administracyjny wskazał, iż z akt sprawy wynika, że organ pierwszej instancji wszczął postępowanie w sprawie wydania pozwolenia na budowę przedmiotowego przedsięwzięcia 9 marca 2011 r. na skutek wniosku A. R., zawiadamiając o tym strony postępowania, zaś przedłożony do zatwierdzenia projekt budowlany był kompletny i posiadał wymaganą formę. Został on wykonany i sprawdzony przez osoby posiadające odpowiednie uprawnienia budowlane, które w chwili sporządzenia projektu oraz jego sprawdzenia były członkami właściwej izby samorządu zawodowego. Osoby te złożyły oświadczenie, o którym mowa w art. 20 ust. 4 ustawy Prawo budowlane, o sporządzeniu projektu budowlanego zgodnie z obowiązującymi przepisami oraz zasadami wiedzy technicznej. Projektant sporządził informację dotyczącą bezpieczeństwa i ochrony zdrowia. Do wniosku wnioskodawca dołączył niezbędne pozwolenia, opinie i uzgodnienia w tym między innymi decyzję z [...] kwietnia 2010 r. Nr [...] wydaną z upoważnienia Prezydenta Miast Bydgoszczy Dyrektor Zarządu Dróg Miejskich w Bydgoszczy zezwalającą na lokalizację zjazdu z ulicy K. (m.in. działki nr ewid. [...],[...], obr. [...]) na działkę o nr ew. [...] obr. [...] przy ul. K. w B. na czas nieokreślony z zastrzeżeniem, iż w przypadku niewybudowania zjazdu w ciągu trzech lat decyzja ta wygaśnie. W decyzji tej szczegółowo (w 11 punktach) określono warunki realizacji udzielanej zgody. Do wniosku dołączono także decyzję Prezydenta Miasta Bydgoszczy z dnia [...] listopada 2009 r. znak: [...] ustalającą warunki zabudowy dla przedmiotowej inwestycji. W związku z powyższym Sąd zauważył, wskazując na treść art. 35 ust. 4 ww. ustawy Prawo budowlane, że w wypadku spełnienia wymagań określonych w art. 32 ust. 4 tej ustawy, właściwy organ nie może odmówić wydania decyzji o pozwoleniu na budowę. Nie doszło więc, w ocenie Sądu, przy wydaniu zaskarżonej decyzji do naruszenia przepisów ustawy z 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane.
Zdaniem Sądu zarzut naruszenia § 12 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych jakim powinny odpowiadać budynki ich usytuowanie (Dz. U Nr 75 z 2002 r., poz. 690 z późn. zm.) również był bezzasadny, albowiem z akt sprawy wynika, że odległość garaży od granicy z działką skarżących wynosi 862 cm. Tymczasem zgodnie z § 12 ww. rozporządzenia minimalna odległość od granicy to 4 m - w przypadku budynku zwróconego ścianą z otworami okiennymi lub drzwiowymi w stronę tej granicy lub 3 m – w przypadku budynku zwróconego ścianą bez otworów okiennych lub drzwiowych w jej stronę. Zdaniem Sądu, można więc zasadnie twierdzić, że doszło do uwzględnienia przez organy obu instancji przepisów związanych z ochroną prawa własności. W sytuacji bowiem zachowania przez inwestora wymagań określonych w § 12 rozporządzenia, niemożliwe jest twierdzenie, że przedsięwzięcie zakłócać będzie korzystanie z nieruchomości sąsiedniej ponad przeciętną miarę. Sąd I instancji wskazał również, że projektowana droga dojazdowa została zlokalizowana w odległości 1,2 m od granicy z sąsiednią działką, a ściana budynku mieszkalnego na tej działce, według aktualnego projektu zagospodarowania terenu znajduje się 3 m od granicy, zatem odległość drogi dojazdowej od ściany sąsiedniego budynku wynosi 4,2 m. Projektowany zjazd oddalony jest zaś o 2,9 m od furtki i nie będzie wypływał na korzystanie z sąsiedniej posesji zlokalizowanej przy ul. K.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Bydgoszczy nie podzielił zarzutu naruszenia art. 144 ustawy – Kodeks cywilny. Zdaniem Sądu I instancji, czynniki jakie wskazano w skardze zaliczane są do zakłóceń zwanych w prawie "immisjami", przed którymi chronią przepisy ustawy - Kodeks cywilny. Art. 144 K.c. chroni właścicieli nieruchomości sąsiednich jedynie wówczas, gdy zakłócenia w korzystaniu z nieruchomości zaistniały i przekraczają przeciętna miarę. Nie dotyczy on natomiast działań przyszłych i hipotetycznych. Dopiero więc w sytuacji występowania zakłóceń przekraczających przeciętną miarę, właściciele nieruchomości sąsiednich będą mogli, występując z odpowiednim powództwem, skorzystać z roszczenia negatoryjnego, wskazanego w art. 222 § 2 Kodeksu cywilnego. Dochodzenie tych roszczeń następuje jednak na drodze postępowania cywilnego przed sądem powszechnym, a nie w toku postępowania administracyjnego.
Nadto Sąd I instancji podkreślił, że w świetle obowiązujących przepisów kwestia usytuowania zjazdu należy do zarządcy drogi. Zgodnie bowiem z art. 29 ust. 1 ustawy z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych (Dz. U. Nr 19 z 2007 r., poz. 115 ze zm.), budowa lub przebudowa zjazdu należy do właściciela lub użytkownika nieruchomości przyległych do drogi, po uzyskaniu, w drodze decyzji administracyjnej, zezwolenia zarządcy drogi na lokalizacje zjazdu lub przebudowę zjazdu, z zastrzeżeniem ust. 2, zaś w niniejszej sprawie inwestor uzyskał zezwolenie na lokalizację zjazdu od zarządcy, w imieniu którego działa Zarząd Dróg Miejskich i Komunikacji Publicznej w Bydgoszczy, wyrażone w decyzji nr [...] z dnia [...] kwietnia 2010 r., znak: [...]. Ponadto dnia [...] września 2010 r. uzgodnił z zarządcą drogi projekt budowlany przedmiotowego zjazdu. Wskazano również, że z przedłożonego przez inwestora opisu zagospodarowania terenu wynika, że zamierza on przy graniach działek sąsiednich, tj. działki nr [...] (własność skarżących) oraz nr [...] nasadzić zieleń (krzewy wiecznie zielone), która pełnić ma rolę izolacyjną i ochroną. Sąd wskazał też, że w aktach sprawy znajduje się "Analiza warunków akustycznych, ochrona powietrza" sporządzona dla przedmiotowej inwestycji, z której wynika, że w rejonie oddziaływania przedsięwzięcia nie będą przekroczone dopuszczalne poziomy hałasu, natomiast emisje zanieczyszczeń do powietrza "nie spowodują jego znaczącego zanieczyszczenia na terenie i poza terenem rozpatrywanych garaży".
Podsumowując, Sąd stwierdził, że nie dopatrzył się naruszenia przepisów obowiązującego prawa i wobec braku przesłanek wskazanych w art. 145 § 1 pkt 1 i 2 ustawy z 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi w zw. z art. 151 tej ustawy skargę oddalił.
Skargę kasacyjną od powyższego wyroku wnieśli H. i M. P. podnosząc zarzuty naruszenia:
I. przepisów prawa materialnego, tj.
1) art. 144 k.c. w zw. z art. 5 ust. 1 pkt 9 Prawa budowlanego, poprzez nieuwzględnienie tego przepisu w zakresie ochrony prawa własności skarżących do ich nieruchomości, przejawiające się w braku poszanowania tego prawa wydanym pozwoleniem na budowę obiektu użyteczności publicznej z dużym natężeniem ruchu pojazdów w bezpośrednim sąsiedztwie domu skarżących, co oddziałuje na wykonywanie prawa własności skarżących do ich nieruchomości;
2) § 12 rozporządzenia Ministra Infrastruktury w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie, poprzez nieuwzględnienie tego przepisu oraz nie uwzględnienie podczas analizy przedłożonego projektu zasady równego traktowania wszystkich stron (art. 32 ust. 1 Konstytucji) i przepisów konstytucyjnych o ochronie prawa własności, jak i przepisów art. 140 i art. 144 k.c., co doprowadziło do błędnego przekonania przez organ I instancji, że wymogi stawiane przez § 12 rozporządzenia zostały spełnione;
II. przepisów postępowania:
1) art. 7 i art. 8 k.p.a. poprzez ich nie uwzględnienie, a co za tym idzie, nie zapewnienie, właściwej ochrony słusznemu interesowi prawnemu skarżących w zakresie korzystania z przysługującego im prawa własności do ich nieruchomości, wolnego od zakłóceń wynikających z dojazdu do garaży i korzystania przez pojazdy z 30 garaży w bezpośrednim sąsiedztwie okien domu skarżących;
2) art. 145 § 1 pkt 1) a) i c) P.p.s.a. poprzez nie uwzględnienie skargi pomimo zarzucanych w skardze naruszeń prawa materialnego i przepisów postępowania, które mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy, wskazywanych powyżej, i nierozważenie przez Sąd wskazywanych w skardze nieprawidłowości i naruszeń prawa.
W odpowiedzi na skargę kasacyjną Wojewoda wniósł o jej oddalenie podnosząc, że Wojewódzki Sąd Administracyjny nie dopatrzył się naruszenie prawa co znalazło szczegółowe odzwierciedlenie w uzasadnieniu wyroku.
Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje.
Skarga kasacyjna nie zasługuje na uwzględnienie.
Na wstępie należy wskazać, że Naczelny Sąd Administracyjny rozpoznaje sprawę tylko w granicach skargi kasacyjnej (art. 183 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi; Dz. U z 2012 r., poz. 270; dalej: P.p.s.a.), z urzędu biorąc pod uwagę jedynie nieważność postępowania, co oznacza związanie przytoczonymi w skardze kasacyjnymi jej podstawami, określonymi w art. 174 P.p.s.a. Nadto, zgodnie z treścią art. 184 P.p.s.a., Naczelny Sąd Administracyjny oddala skargę kasacyjną, jeżeli zaskarżone orzeczenie mimo błędnego uzasadnienia odpowiada prawu.
Zdaniem Naczelnego Sądu Administracyjnego skarga kasacyjna wniesiona przez H. P. i M. P. nie ma usprawiedliwionych podstaw.
Za niezasadny uznać należy zarzut naruszenia § 12 rozporządzenia Ministra Infrastruktury w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz. U. Nr 75, poz. 690).
Zarzut naruszenia ww. przepisu nie mógł być przedmiotem merytorycznej oceny przez Naczelny Sąd Administracyjny. Skarga kasacyjna jest sformalizowanym środkiem zaskarżenia. Naczelny Sąd Administracyjny rozpoznając sprawę związany jest podstawami skargi kasacyjnej. Zgodnie z treścią art. 183 § 1 p.p.s.a. sprawa rozpoznawana jest w granicach skargi kasacyjnej zaś z urzędu brana jest pod uwagę jedynie nieważność postępowania. To wnoszący skargę kasacyjną określa granice kontroli przez Naczelny Sąd Administracyjny orzeczenia Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Związanie Naczelnego Sądu Administracyjnego podstawami skargi kasacyjnej oznacza konieczność prawidłowego określenia tych podstaw. Obowiązkiem wnoszącego skargę kasacyjną jest precyzyjne wskazanie przepisów, które jego zdaniem, zostały naruszone i wykazanie, na czym to naruszenie polega. Skarga kasacyjna pozbawiona tych elementów uniemożliwia ocenę jej zasadności przez Naczelny Sąd Administracyjny. Wskazanie przepisów, które zdaniem wnoszącego skargę kasacyjną, zostały naruszone oznacza konieczność określenia konkretnego przepisu prawa materialnego lub procesowego. Jeśli dany przepis posiada klika jednostek redakcyjnych, to powinna być wskazana też konkretna jednostka redakcyjna tego przepisu, a zatem artykuł, paragraf, ustęp, punkt, podpunkt, literę i tiret.
Stosownie do art. 174 P.p.s.a. skargę kasacyjną można oprzeć na następujących podstawach: 1) naruszeniu prawa materialnego przez jego błędną wykładnię lub niewłaściwe zastosowanie; 2) naruszeniu przepisów postępowania, jeżeli uchybienie to mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy. Naruszenie prawa materialnego wskutek jego błędnej wykładni polega na nadaniu treści normy prawnej zastosowanej w sprawie innego znaczenia, inaczej mówiąc - to mylne zrozumienie treści zastosowanego przepisu prawa, natomiast niewłaściwe zastosowanie prawa - to błąd w subsumcji, sytuacja, gdy do ustalonego stanu faktycznego błędnie nie zastosowano konkretnej właściwej normy prawnej, albo gdy ustalony stan faktyczny błędnie został uznany za odpowiadający hipotezie określonej normy prawnej.
Swoje przekonanie o wyżej opisanej wadliwości zaskarżonego wyroku skarżący kasacyjnie winni odpowiednio uzasadnić. W przypadku zarzutu błędnej wykładni powinni wskazać, jak dany przepis należy wykładać i dlaczego przyjęta w zaskarżonym wyroku interpretacja jest błędna. W razie zakwestionowania prawidłowości zastosowania danego przepisu powinni natomiast wyjaśnić, dlaczego przepis przyjęty za podstawę rozstrzygnięcia nie ma związku ze stanem faktycznym sprawy i jaki inny przepis powinien być zastosowany. Zgłaszając natomiast zarzut naruszenia przepisów postępowania wnoszący skargę kasacyjną powinni podać, które przepisy postępowania naruszył sąd I instancji oraz wykazać, że uchybienie to mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy.
Skarga kasacyjna wniesiona w niniejszej sprawie, zdaniem Naczelnego Sądu Administracyjnego, nie odpowiada w pełni opisanym wyżej wymogom ustawowym.
Po pierwsze, zarzut naruszenia przepisów prawa materialnego tj. "§ 12 rozporządzenia Ministra Infrastruktury w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (...)" nie może być uznany za przytoczenie podstawy kasacyjnej.
§ 12 rozporządzenia Ministra Infrastruktury w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz. U. Nr 75, poz. 690): posiada 7 jednostek redakcyjnych (ustępów), zaś trzy z nich dzielą się na kolejne jednostki redakcyjne (punkty). Skarżący kasacyjnie nie wskazali zatem konkretnej normy prawnej, w oparciu o którą miałaby nastąpić kontrola w postępowaniu kasacyjnym. Skarga kasacyjna skupia się na wywodzie dotyczącym tego, iż pojęcie "przejazd" mieści się w definicji urządzeń budowlanych związanych z projektowanymi budynkami, oraz wykazywaniu wpływu usytuowania drogi dojazdowej na nieruchomość skarżących kasacyjnie pozostawiając kwestię prawidłowości posadowienia budynków garażowych bez komentarza. Z treści skargi kasacyjnej wynika, że skarżący kasacyjnie w istocie nie kwestionują prawidłowości i zasadności realizacji na terenie inwestycji 30 garaży. Tymczasem § 12 ww. rozporządzenia znajduje się w dziale II Rozdziale I "usytuowanie budynków" i tym samym dotyczy "sytuowania budynku" nie zaś kwestii "przejazdów" czy dróg wewnętrznych. Wymogi techniczne odnośnie dojazdów uregulowane są zaś w Rozdziale II Działu I na co wskazuje wyraźnie tytuł tegoż rozdziału "Dojścia i dojazdy".
Braki w zakresie wskazania podstaw kasacyjnych nie podlegają konwalidacji i czynią skargę kasacyjną nieskuteczną uniemożliwiając dokonanie merytorycznej oceny tego środka zaskarżenia przez sąd kasacyjny (wyrok NSA z dnia 18 września 2007 roku, II FSK 1007/06 – LEX nr 377587). Pogląd ten, zdaniem Naczelnego Sądu Administracyjnego, należy w pełni podzielić. Ma on zastosowanie również w niniejszej sprawie. A zatem zarzut oparty o ten przepis nie mógł podlegać merytorycznej ocenie Naczelnego Sądu Administracyjnego.
Odnosząc się do zarzutu naruszenia art. 144 K.c. w związku z art. 5 ust. 1 pkt 9 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo Budowlane (t.j. Dz. U. z 2010 r. nr 234, poz. 1623 z późn. zm.) w zakresie w jakim, zdaniem skarżących kasacyjnie, nie uwzględniono tego przepisu do ochrony prawa własności poprzez pozwolenie na realizację inwestycji skutkującej dużym natężeniem ruchu pojazdów w bezpośrednim sąsiedztwie ich domu, należy uznać za bezzasadny. W ocenie Naczelnego Sądu Administracyjnego pogląd wyrażony w uzasadnieniu wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Bydgoszczy w tej kwestii jest słuszny. Art. 144 K.c. reguluje bez wątpienia "prawo sąsiedzkie" i dotyczy sytuacji, w której właściciel korzystający ze swej nieruchomości oddziałuje na nieruchomości sąsiednie. W poglądach doktryny wskazuje się, iż oddziaływania na nieruchomość sąsiednią nie związane z wtargnięciem na cudzą nieruchomość a wynikające z działalności prowadzonej na własnej nieruchomości, stanowią immisje (szerzej na ten temat W.J. Katner, Ochrona własności nieruchomości przed naruszeniami pośrednimi, Warszawa 1982). W niniejszej sprawie nie mamy do czynienia z istniejącymi immisjami, których co do zasady wykazywanie istnienia i żądanie zaprzestania nie podlegałoby kognicji sądownictwa administracyjnego tylko sądownictwa powszechnego. Z oczywistych względów na etapie zatwierdzania projektu budowlanego i udzielania pozwolenia na budowę immisje bez wątpienia nie występują. Dopiero wybudowanie obiektów budowlanych może być potencjalnym źródłem powstania immisji. Należy przy tym jednoznacznie wskazać, iż interes osób trzecich wynikający z art. 5 ust. 1 pkt 9 ustawy Prawo Budowlane należy rozpatrywać łącznie z treścią art. 4 tej ustawy, który stanowi, iż "Każdy ma prawo zabudowy nieruchomości gruntowej, jeżeli wykaże prawo do dysponowania nieruchomością na cele budowlane, pod warunkiem zgodności zamierzenia budowlanego z przepisami". Art. 4 ustawy Prawo budowlane bez wątpienia wskazuje zatem na prawa inwestora do zabudowy nieruchomości, które to prawo jest również prawem chronionym. Odczytanie normy art. 5 ust. 1 pkt 9 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. w zw. z art. 4 ustawy Prawo budowlane winno prowadzić do wniosku, że z uwagi na konieczność równego traktowania praw stron procesu budowlanego, ochrona słusznego interesu osób trzecich wynikająca z art. 5 ust. 1 pkt 9 ustawy Prawo budowlane nie może naruszać prawa inwestora wynikającego z art. 4 tej ustawy (por. wyrok Naczelnego Sadu Administracyjnego z dnia 11 marca 2011 r., sygn. akt II OSK 451/10). Tym samym, jeżeli inwestor, tak jak w niniejszej sprawie, wykazał prawo do zabudowy nieruchomości gruntowej, zaś inwestycja zgodna jest z przepisami, co wykazał w swym uzasadnieniu obszernie Sąd I instancji, nie było podstaw do uznania, że doszło do naruszenia prawa własności wnoszących skargę kasacyjną. Jeżeli intencją wnoszących skargę kasacyjną było zakwestionowanie przyjętych rozwiązań architektoniczno-budowlanych w projekcie budowlanym wynikających z konieczności poszanowania, znajdujących się w obszarze oddziaływania, uzasadnionych interesów osób trzecich co wynika z treści art. 5 ust. 1 pkt 9 ustawy Prawo Budowlane, to należałoby podnieść w skardze kasacyjnej zarzut naruszenia § 323 ust. 1 rozporządzenia Ministra Infrastruktury w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz. U. Nr 75, poz. 690). Przepis ten stanowi, że "Budynek i urządzenia z nim związane powinny być zaprojektowane i wykonane w taki sposób, aby poziom hałasu, na który będą narażeni użytkownicy lub ludzie znajdujący się w ich sąsiedztwie, nie stanowił zagrożenia dla ich zdrowia, a także umożliwiał im pracę, odpoczynek i sen w zadowalających warunkach". Takiego zarzutu w skardze kasacyjnej nie podniesiono. Niemniej jednak, jak wskazał Sąd I instancji ze znajdującej się w aktach sprawy opinii wynika, że w rejonie oddziaływania przedsięwzięcia nie będą przekroczone dopuszczalne poziomy hałasu jak również, że emisje zanieczyszczeń do powietrza nie spowodują jego znaczącego zanieczyszczenia na terenie i poza terenem rozpatrywanych planowanych do realizacji garaży.
Odnosząc się do sformułowanych zarzutów naruszenia przepisów postępowania, należy wskazać, że art. 7 i art. 8 K.p.a. formułują odpowiednio "zasadę prawdy obiektywnej" oraz "zasadę pogłębiania zaufania obywateli do organów państwa oraz ich kultury prawnej". Przepisy te to ogólne zasadami jakimi muszą się kierować organy administracji w toku prowadzonych postępowań administracyjnych.
W orzecznictwie Naczelnego Sądu Administracyjnego wskazuje się, że zasada prawdy obiektywnej będąca również zasadą uwzględnienia interesu społecznego i słusznego interesu obywateli wyrażona w art. 7 K.p.a. nie może powodować naruszenia przepisów prawa materialnego. Zasada ta nie może stanowić również samodzielnej podstawy prawnej decyzji administracyjnej, nie może modyfikować przepisów prawa administracyjnego oraz stanowić dyrektywy wykładni przepisów prawa materialnego stosowanego w trybie konkretnego postępowania administracyjnego. Analogiczna sytuacja ma miejsce w odniesieniu do zasady wynikającej z art. 8 K.p.a. Zarzutu skargi kasacyjnej, że doszło do naruszenia prawa procesowego w szczególności art. 7 i art. 8 K.p.a. poprzez ich nie uwzględnienie, a co za tym idzie, niezapewnienie, właściwej ochrony słusznego interesu prawnego skarżących kasacyjnie w zakresie korzystania z przysługującego im prawa własności do ich nieruchomości, wolnego od zakłóceń wynikających z dojazdu do garaży i korzystania przez posiadaczy pojazdów z 30 garaży mających znajdować się w bezpośrednim sąsiedztwie okien domu skarżących kasacyjnie zmierza w istocie do wskazania naruszenia prawa materialnego, nie zaś uchybień proceduralnych mających istotny wpływ na rozstrzygnięcie sprawy, co powoduje, że zarzut ten należy uznać za bezzasadny.
Konkretyzując zarzut naruszenia przepisów postępowania strona skarżąca kasacyjnie wskazała również na art. 145 par. 1 pkt 1 lit. "a" i "c" Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi poprzez nie uwzględnienie skargi pomimo zarzucanych w skardze naruszeń prawa materialnego i przepisów postępowania, które mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy, wskazywanych powyżej, i nie rozważenie przez Sąd wskazywanych w skardze nieprawidłowości i naruszeń prawa. Odnosząc się do tego zarzutu stwierdzić należy, że w ugruntowanym orzecznictwie Naczelnego Sądu Administracyjnego wskazuje się, iż przepis ten nie może stanowić samodzielnej podstawy kasacyjnej, albowiem błąd w postaci oddalenia lub uwzględnienia skargi sąd może popełnić na wcześniejszym etapie postępowania, tj. w fazie kontroli zaskarżonego aktu lub decyzji. W przypadku oddalenia skargi na decyzję lub postanowienie organu administracji można zarzucić Sądowi I instancji naruszenie wyżej wymienionego przepisu, gdy Sąd ten stwierdzi naruszenie przepisów postępowania, które mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy, a mimo to nie spełni dyspozycji tej normy prawnej i nie uchyli zaskarżonej decyzji lub postanowienia. Art. 145 Prawa o postępowaniu przed sądami administracyjnymi jest bowiem przepisem regulującym sposób rozstrzygnięcia sprawy, a więc wynik sprawy, a nie sposób postępowania Sądu przed określeniem wyniku tego postępowania. Sam zatem fakt wniesienia skargi przez skarżących i jej nieuwzględnienia nie może uzasadniać postawienia powyższego zarzutu. Tym samym zarzut naruszenia art. 145 § 1 pkt 1) a) i c) P.p.s.a. należało uznać również za niezasadny.
Z wyżej wskazanych powodów, Naczelny Sąd Administracyjny, na podstawie art. 184 P.p.s.a., orzekł jak w sentencji.
