VI SA/Wa 1349/13

Uzasadnienie

Prezydium Krajowej Rady Radców Prawnych uchwałą z [...] lutego 2013 r. utrzymało w mocy uchwałę Rady Okręgowej Izby Radców Prawnych w [...] z [...] października 2012 r., która skreślono L. L. (dalej skarżący) z listy aplikantów radcowskich.

Powyższe uchwały zostały wydane w następującym stanie faktycznym i prawnym.

Uchwałą z [...] listopada 2009 r. skarżący został wpisany na listę aplikantów radcowskich, a w dniu [...] styczniu 2010 r. złożył ślubowanie. W 2010 r. nie zaliczył pierwszego roku aplikacji, z uwagi na negatywną ocenę z kolokwium z postępowania cywilnego. Zaliczył natomiast praktyki sądowe oraz pozasądowe oraz inne kolokwia. Wobec tego skarżący pismem z stycznia 2011 r. wniósł o warunkowy wpis na II rok aplikacji radcowskiej w 2011 r. oraz o dopuszczenie go do zdawania dodatkowego kolokwium poprawkowego z postępowania cywilnego. Wniosek ten został uwzględniony. Następnie, wskutek wniosku z lutego 2011 r., rozpatrzonego pozytywnie w marcu 2011 r., skarżącemu został przyznany urlop dziekański. Pismem z [...] maja 2011 r. skarżący wystąpił o "odwieszenie urlopu dziekańskiego". Odwieszenie uzasadnił zmianą Regulaminu odbywania aplikacji radcowskiej, a nowe przepisy umożliwiały mu zdawanie w 2011 r. egzaminu z procedury cywilnej, z którego to kolokwium uzyskał wynik negatywny. Pismem z [...] lipca 2011 r. skarżący został poinformowany o odwieszeniu urlopu dziekańskiego. Jednakże skarżący ponownie nie uzyskał zaliczenia z kolokwium z prawa cywilnego procesowego. Z uwagi na nie zaliczenie pierwszego roku szkoleniowego zawiadomiony został o wszczętym z urzędu postępowaniu w sprawie skreślenia z listy aplikantów radcowskich.

I. Uchwałą z [...] kwietnia 2012 r. Rada Okręgowej Izby Radców Prawnych w [...] (dalej Rada OIRP) skreśliła skarżącego z listy aplikantów podając, że ponowne niezaliczenie przez niego roku szkoleniowego 2010 r. stanowiło obligatoryjną przesłankę do stwierdzenia nieprzydatności skarżącego do wykonywania zawodu radcy prawnego w rozumieniu art. 37 ust. 2 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o radcach prawnych (Dz. U. z 2010 r., nr 10, poz. 65 ze zm.), dalej u.rp.

Skarżący od powyższej uchwały złożył odwołanie, w wyniku rozpoznania którego Prezydium Krajowej Rady Radców Prawnych (dalej Prezydium KRRP) uchwałą uchyliło rozstrzygnięcie Rady OIRP i przekazało sprawę do ponownego rozpoznania. W uzasadnieniu organ odwoławczy przywołując wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego w sprawie sygn. akt II GSK 939/10 z polecił ponowne przeanalizowanie materiału dowodowego sprawy wedle zindywidualizowanych przesłanek i uzasadnienie rozstrzygnięcia w sposób odpowiadający prawu, tj. wskazanie jakie fakty zostały dowiedzione, i jakie kryteria uznania administracyjnego zostały zastosowane.

II. Ponownie rozpoznając sprawę Rada OIRP skreśliła skarżącego z listy aplikantów radcowskich, powołując się na art. 37 ust. 2 u.rp. w zw. z § 19 ust. 2 i § 28 ust. 4 Regulaminu odbywania aplikacji radcowskiej, stanowiącego załącznik do uchwały Nr 90/VIl/2009 Krajowej Rady Radców Prawnych z dnia 17 października 2009 r. w sprawie uchwalenia Regulaminu odbywania aplikacji radcowskiej. W uzasadnieniu organ stwierdził istnienie przesłanek umożliwiających skreślenie, tj. skarżący się nie zaliczył pierwszego roku aplikacji radcowskiej bowiem nie zdał kolokwium z postępowania cywilnego. Wyjaśniono, że powtarzając pierwszy rok aplikacji w roku szkoleniowym 2011, skarżący ponownie uzyskał negatywną ocenę z kolokwium z postępowania cywilnego. W konsekwencji więc skarżący nie zaliczył kolokwium z ważnego i wiodącego przedmiotu, jakim jest postępowanie cywilne, z którego wiedza jest niezbędna do należytego wykonywania zawodu radcy prawnego.

Rada OIRP wskazała, że osiągnięcie celu aplikacji wymaga zarówno nabycia wiedzy prawniczej, jak i praktycznych umiejętności zawodowych. Weryfikacja wiedzy w tym zakresie przebiegła niepomyślnie dla skarżącego, gdyż w konsekwencji - w ciągu dwóch lat, nie zaliczył on ani jednego roku szkoleniowego, a jedynie zaliczenie roku dawałoby możliwość obiektywnego rozeznania, co do pozyskanej wiedzy aplikanta, niezbędnej w zawodzie radcy prawnego. Organ uznał więc, że nie ma możliwości weryfikowania zawodowej pracy skarżącego, a przede wszystkim jego samodzielności w tej pracy. To właśnie kolokwia łączące reguły teorii z praktyką są wyznacznikiem przy ocenie przydatności do wykonywania zawodu. W ocenie organu pierwszej instancji, powtórne nie zaliczenie roku i to pierwszego, nie było przypadkiem. Dla każdego kolokwium przewidziane są bowiem terminy poprawkowe, a zatem nie zaliczenie roku oznacza nie zaliczenie dwóch kolokwiów, co najmniej w czterech terminach. Gdy aplikant - tak jak w niniejszej sprawie, pomimo powtarzania roku szkoleniowego w ograniczonym zakresie, nie zalicza kolejnych przedmiotów objętych programem aplikacji, w pełni uzasadniony staje się wniosek o nieprzydatności takiego aplikanta do wykonywania zawodu radcy prawnego. Rada podkreśliła przy tym, że w stosunku do aplikanta radcowskiego, zakres oceny nieprzydatności odnosić się winien wyłącznie do sfery tych czynności wykonywanych przez aplikanta, które ukierunkowane są na uzyskanie statusu radcy prawnego. Niemożność nabycia niezbędnej wiedzy i umiejętności, mimo powtarzania roku szkoleniowego, pozwala na stwierdzenie, iż aplikant nie wykazuje aktualnie koniecznych warunków i predyspozycji do wykonywania zawodu radcy prawnego. Organ I instancji podkreślił przy tym, że art. 3 ust. 2 r.pr. stanowi, iż zawód radcy prawnego jako zawód zaufania publicznego podlega wykonywaniu "ze starannością wynikającą z wiedzy prawniczej".

Jednocześnie organ podniósł, iż powtórne nie zaliczenie roku szkoleniowego stanowi podstawę do skreślenia skarżącego z listy także z innej podstawy prawnej, tj. z powodu nieukończenia aplikacji w ustawowym terminie, o czym stanowi art. 37 ust. 1 pkt 2 r.pr. Rada OIRP wskazała zarazem, iż nie można zgodzić się z twierdzeniami skarżącego, które podnosił w ww. odwołaniu, jakoby przywrócenie go do zajęć po urlopie dziekańskim stało w sprzeczności z Regulaminem odbywania aplikacji, więc dc facto skarżący nadal pozostaje na urlopie.

Skarżący od powyższej uchwały złożył odwołanie. W uzasadnieniu podniósł - mając na względzie treść art. 17 ust. 1 Konstytucji RP, art. 32 ust. 1 i art. 41 pkt 4 r.pr. oraz treść Regulaminu odbywania aplikacji, a także umowy o aplikację, zawartą z okręgową izbą radców prawnych, że jako aplikant spodziewa się profesjonalnego szkolenia aplikanta i przestrzegania Regulaminu odbywania aplikacji. W jego ocenie, przepisy te dotyczą aplikanta, ale także obowiązują profesjonalny podmiot, któremu ustawodawca dał wyłączność do prowadzenia i organizowania aplikacji radcowskiej. Kwestią kluczową dla niezaliczenia przedmiotu z procedury cywilnej nie była kwestia predyspozycji skarżącego, ale fakt niespełnienia przez Radę OIRP nałożonych na nią prawem obowiązków względem aplikanta. Skarżący podniósł, że składając wniosek o odwieszenie urlopu dziekańskiego ([...] kwietnia 2011 r.) oczekiwał niezwłocznego podjęcia decyzji w tym przedmiocie. Jednakże dopiero po interwencji patrona – tj. [...] lipca 2011 r. otrzymał pozytywną odpowiedź na ten wniosek. Jednocześnie skoro Dziekan Rady w piśmie do patrona przeprosił za zaistniały stan, to w ocenie odwołującego się stanowi to o przyznaniu się winy instytucji, którą reprezentuje. Odwieszenie urlopu dziekańskiego było niezasadne w sytuacji, gdy skarżący jako aplikant mógł uczestniczyć tylko w 10% obowiązkowych zajęć. Wcześniej miał nie mieć możliwości weryfikacji rozkładu zajęć, gdyż jego konto w sieci extranet było zablokowane. Skarżący podniósł, że fakt zawarcia umowy o aplikację i zapłaty za to szkolenie nakłada na Okręgową Izbę Radców Prawnych obowiązek profesjonalnego wyszkolenia aplikanta i dopiero później oceny predyspozycji strony przez egzamin z przedmiotu.

Zdaniem odwołującego się Rada nie zastosowała przepisu § 28 ust. 5 Regulaminu, z którego strona wywodzi bezwzględny obowiązek swojego uczestnictwa w zajęciach z procedury cywilnej w ilości przewidzianej Regulaminem. Norma przewidziana we wzmiankowanym przepisie jest normą o charakterze ius cogens, a naruszenie wzmiankowanego przepisu czyni nieważność czynności. Skoro przywrócono więc aplikanta z urlopu dziekańskiego niezgodnie z przepisami, to obecnie należy doprowadzić do sytuacji zgodnej z przepisami i umożliwić aplikantowi odbycie prawidłowego toku szkolenia.

Organ odwoławczy podzielił ocenę Rady OIRP wyrażoną w uzasadnieniu zaskarżonej uchwały, że w niniejszej sprawie zachodzi przesłanka nieprzydatności do wykonywania zawody radcy prawnego, o której mowa w art. 37 ust. 2 r.pr. Zgodnie z tym przepisem Rada może skreślić aplikanta radcowskiego, jeżeli stwierdzi jego nieprzydatność do wykonywania zawodu radcy prawnego. Brzmienie powołanego przepisu wskazuje na fakt, iż uchwała o skreśleniu z listy aplikantów radcowskich na tej podstawie stanowi decyzję uznaniową. Dalej organ przywołał przepis § 19 ust. 2 Regulaminu który wskazuje, że nie zaliczenie więcej niż jeden raz roku szkoleniowego lub negatywna ocena patrona, stanowią podstawę do stwierdzenia przez Radę nieprzydatności aplikanta do wykonywania zawodu i skreślenia z listy aplikantów z tego powodu. Natomiast § 28 ust. 4 Regulaminu stanowi, iż w okresie trwania aplikacji aplikant może powtarzać tylko jeden rok szkoleniowy.

Zatem ustawowe uprawnienie organów samorządu radcowskiego do organizowania aplikacji oraz określania jej zasad, dotyczy także weryfikowania przez organy samorządu wiedzy niezbędnej do wykonywania zawodu radcy prawnego. Powyższe stanowisko organu odwoławczego, wzmacnia treść art. 17 ust. 1 Konstytucji RP, zgodnie z którym samorząd sprawuje pieczę nad prawidłowym wykonywaniem zawodu zaufania publicznego w granicach interesu publicznego i dla jego obrony. Tym samym samorząd zawodowy odpowiedzialny jest za właściwe wyszkolenie przyszłych radców prawnych - profesjonalnych pełnomocników.

Mając na uwadze powyższe Prezydium KRRP stwierdziło , że nie zaliczenie więcej niż jeden raz roku szkoleniowego lub negatywna ocena patrona mogą stanowić podstawę stwierdzenia nieprzydatności do wykonywania zawodu radcy prawnego i powodować podjęcie uchwały o skreśleniu z listy aplikantów radcowskich na podstawie art. 37 ust. 2 r.pr. Ustawowym kryterium uznania administracyjnego jest więc w tym przypadku przydatność aplikanta do wykonywania zawodu. Ustawodawca nie wskazał jednocześnie jakie konkretnie elementy składają się na stan faktyczny mogący stanowić przyczynę skreślenia aplikanta z listy aplikantów radcowskich.

Zdaniem Prezydium KRRP dokonana przez Radę OIRP ocena stanu faktycznego i przesłanki nieprzydatności nie przekracza granic uznania administracyjnego. W przedmiotowej sprawie zaistniała sytuacja, gdy pomimo powtarzania roku, skarżący w dalszym ciągu nie uzyskał pozytywnej oceny z kolokwium z prawa cywilnego procesowego. Zgodnie z Regulaminem odbywania aplikacji, zarówno nie zaliczenie więcej niż jeden raz roku szkoleniowego oraz negatywna ocena patrona są odrębnymi przesłankami umożliwiającymi stwierdzenie nieprzydatności do wykonywania zawodu i skreślenie z listy aplikantów. Znajdująca się w aktach sprawy opinia patrona, mimo jasnej deklaracji o istnieniu okoliczności przemawiających za przydatnością skarżącego do wykonywania zawodu, nie uniemożliwia jednak oparcia rozstrzygnięcia organu w oparciu o drugie kryterium istotne dla oceny przydatności do wykonywania zawodu, jakim jest ponowne nie zaliczenie roku szkoleniowego. W ocenie organu najbardziej skonkretyzowany charakter ma udokumentowany stan wiedzy aplikanta, ustalony na podstawie przeprowadzonego kolokwium w postaci testu i zadania pisemnego, którego to kolokwium skarżący nie zaliczył. Jednocześnie pozytywna opinia patrona nie może przesądzać o niemożliwości podjęcia uchwały w przedmiocie skreślenia z listy aplikantów radcowskich, gdyż w niniejszej sprawie powodem wszczęcia postępowania w sprawie skreślenia z listy aplikantów radcowskich było ponowne nie zaliczenie roku szkoleniowego, a przesłanki z § 19 Regulaminu odbywania aplikacji nie muszą być spełnione łącznie, gdyż odnoszą się do dwóch stanów faktycznych.

Jednocześnie Prezydium KRRP nie podzieliło zarzutu tyczącego naruszenia art. 28 ust. 5 Regulaminu odbywania aplikacji. Skarżący kontynuował zajęcia w roku szkoleniowym 2011 na własną prośbę i odpowiedzialność. Mimo iż nie uczestniczył on we wszystkich zajęciach, to jednak należy mieć na względzie, że pierwszy rok szkoleniowy powtarzał w znacznie ograniczonym zakresie. Powtarzał mianowicie jeden z sześciu przedmiotów, więc jego nie zaliczenie w tym kontekście sprawy także jest brane przez organ odwoławczy pod uwagę.

Odnośnie opóźnienia w rozpoznaniu wniosku o odwieszenie urlopu dziekańskiego organ wyjaśnił, że spowodowane to było natłokiem obowiązków związanych z organizacją egzaminu radcowskiego. Powyższe nie do końca usprawiedliwia to opóźnienie, jednakże nie jest to okoliczność kluczowa. Jeśli skarżący nie miał dostępu do informacji dotyczących organizacji zajęć dostępnych w sieci extranet, winien dowiedzieć się o powyższe w biurze Rady. Bierność skarżącego w tym zakresie nie może uzasadniać obecnie jego zarzutów w tej materii.

Prezydium uznało, że należy mieć na względzie, że składając wniosek o odwieszenie urlopu dziekańskiego, skarżący zgodził się na to, co było już wówczas oczywiste, że nie będzie możliwości jego uczestnictwa we wszystkich jednostkach godzinowych zajęć z procedury cywilnej, przewidzianych programem aplikacji. Jednocześnie w przedmiotowej sprawie skarżący miał pełną świadomość opóźnienia w rozpoznawaniu jego wniosku. Jeśli zatem chciał uwarunkować swoją wolę powrotu z urlopu dziekańskiego od możliwości udziału w określonej liczbie zajęć z procedury cywilnej, określając tą wielkość jednostkowo lub procentowo, to miał możliwość cofnięcia swojego wniosku, aż do czasu otrzymania zawiadomienia o jego pozytywnym rozstrzygnięciu, czego jednak świadomie nie uczynił.

Skarżący w złożonej w terminie do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie skardze zarzucił naruszenie:

1. art. 6 i 7 k.p.a. poprzez naruszenie zasady praworządności oraz dochodzenia prawdy obiektywnej;

2. art. 17 ust. 1 i 2 Konstytucji RP poprzez brak pieczy samorządu nad właściwym szkoleniem zawodowym, co w konsekwencji ogranicza dostęp do wykonywania zawodu radcy prawnego;

3. art. 37 ust. 2 r.pr. poprzez brak ziszczenia przesłanki będącej podstawą skreślenia skarżącego z ww. listy i przekroczenie granic uznania administracyjnego;

4. art. 32 ust. 1 i art. 41 pkt 4 r.rp. poprzez nieuwzględnienie w sprawie zarzutu niewłaściwego szkolenia aplikanta i dopuszczenie do zajęć aplikanta w sposób niezgodny z § 28 pkt 5 Regulaminu aplikacji.

Skarżący w uzasadnieniu przyznał, że istotnie nie zaliczył na pierwszym roku kolokwium z postępowania cywilnego i dlatego wniósł o warunkowe wpisanie go na drugi rok aplikacji, co zostało uwzględnione przez Radę. Nadto skarżący wskazał, że w lutym 2011 r. przyznany mu został urlop dziekański, który odwiesił w chwili, gdy Rada OIRP podjęła dla niego korzystną uchwałę, w myśl której już nie trzeba było zaliczać całego roku, ale tylko niezdane kolokwium.

Skarżący wytknął, że odwieszenie dziekańskiego urlopu trwało zbyt długo i spowodowało, że po otrzymaniu przez niego dostępu do konta extranetu okazało się, że wszystkie zajęcia z procedury cywilnej już się zakończyły. Konsekwencja był to, że około 90 % zajęć z tej procedury już się odbyło, a skarżący nie mógł w nich uczestniczyć, gdyż nie odwieszono mu urlopu dziekańskiego na czas. Zwłokę tą skarżący podał jako przyczynę niezaliczenia przez niego kolokwium po raz drugi.

Prezydium Krajowej Rady Radców Prawnych w odpowiedzi na skargę, wnosząc o oddalenie skargi, podtrzymało stanowisko wyrażone w zaskarżonej uchwale.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 1 § 1 i 2 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. Nr 153, poz. 1269 ze zm.) sądy administracyjne sprawują wymiar sprawiedliwości przez kontrolę działalności administracji publicznej, przy czym kontrola ta sprawowana jest pod względem zgodności z prawem, jeżeli ustawy nie stanowią inaczej. Innymi słowy, sąd administracyjny bada akty lub czynności z zakresu administracji publicznej pod kątem ich zgodności z prawem materialnym i przepisami procesowymi, stosownie do stanu prawnego z daty podjęcia aktu lub czynności, a nie według przesłanek celowości czy słuszności.

Ponadto, w świetle art. 134 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.), dalej p.p.s.a., Sąd rozstrzyga w granicach danej sprawy, nie będąc jednak związany zarzutami i wnioskami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Na podstawie przepisów ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o radcach prawnych zarówno Okręgowe Rady Radców Prawnych, jak i Prezydium Krajowej Rady Radców Prawnych jako kolegialne organy samorządu zawodowego adwokatów sprawują zróżnicowane zadania z zakresu administracji publicznej. W określonych sytuacjach są także powołane do orzekania w sprawach indywidualnych, w tym między innymi w przedmiocie skreślenia aplikanta z listy aplikantów radcowskich.

Należy przy tym podkreślić, że sądowa kontrola legalności uchwał organów samorządu adwokackiego będących uznaniowymi decyzjami administracyjnymi ma zakres ograniczony. Musi być ukierunkowana przede wszystkim na badanie, czy przy wydawaniu zaskarżonej uchwały spełniona została zawarta w art. 7 k.p.a. powinność uwzględnienia słusznego interesu strony, jeżeli nie stoi temu na przeszkodzie interes społeczny. Ponadto wymaga ustalenia, czy uchwała podjęta została przez organ uprawniony, czy przepisy prawa materialnego pozwalały na podjęcie takiej uchwały oraz czy samo rozstrzygnięcie nie nosi cech dowolności.

W przepisie art. 60 pkt 8 lit.a ustawy o radcach prawnych ustawodawca upoważnił KRRP do uchwalenia regulaminów dotyczący zasad odbywania aplikacji radcowskiej.

W myśl art. 37 ust. 2 r.pr. rada może skreślić aplikanta radcowskiego, jeżeli stwierdzi jego nieprzydatność do wykonywania zawodu radcy prawnego.

Powyższe przepisy ustawy znalazły swoją konkretyzację w § 19 ust. 2 Regulaminu odbywania aplikacji radcowskiej, stanowiącego załącznik do uchwały Nr 90/VIl/2009 Krajowej Rady Radców Prawnych z dnia 17 października 2009 r. w sprawie uchwalenia Regulaminu odbywania aplikacji radcowskiej. W myśl tego przepisu niezaliczenie więcej niż jeden raz roku szkoleniowego lub negatywna ocena patrona stanowią podstawę do stwierdzenia przez Radę nieprzydatności aplikanta do wykonywania zawodu i skreślenia z list aplikantów z tego powodu. Natomiast w myśl § 28 ust. 2 pkt 2 Regulaminu nie zalicza się roku szkoleniowego w przypadku , gdy aplikant uzyskał ocenę niedostateczną z chociażby jednego kolokwium poprawkowego.

Powyższy Regulamin został zmieniony uchwałą Nr 37/VIII/2011 KRRP z dnia 12 kwietnia 2011 r., które weszły w życie z dniem podjęcia. Uchwała tą wprowadzono do regulaminu § 28 ust. 5 w brzmieniu stanowiącym zasadę, że jeżeli aplikant powtarza rok szkoleniowy wyłącznie z powodu , o którym mowa w ust.2 pkt 2 , powtarzanie roku nie obejmuje uczestniczenia w zajęciach oraz przystąpienia do kolokwiów z przedmiotów, z których aplikant uzyskał zaliczenia z tego szkolenia w roku poprzednim.

W ocenie Sądu konstrukcja § 19 ust. 2 Regulaminu dowodzi, iż każda z określonych przyczyn może stanowić przesłankę stwierdzenia nieprzydatności do wykonywania zawodu radcy prawnego. Jednakże wykładnia tego aktu kierownictwa wewnętrznego o charakterze generalnym nie może prowadzić do wniosków, które sprowadzałaby się do interpretacji § 19 ust. 2 Regulaminu w sposób pozwalający na przyjęcie, że organ samorządu radcowskiego wkroczył w materię regulowaną ustawowo w art. 37 ust. 2 ustawy o radcach prawnych. Przepisy Regulaminu muszą być interpretowane w taki sposób, że są jedynie uzupełnieniem zapisów ustawy o radcach prawnych, a nie, że stanowią reguły sprzeczne z przepisami omawianej ustawy.

Organy samorządowe, przyjęły, że wobec regulacji zawartej w § 19 ust. 2 Regulaminu, ziszczenie się jednej z przesłanek wymienionych w tym przepisie, w niniejszej sprawie - negatywny wynik kolokwium poprawkowego, automatycznie powoduje skutek w postaci niezaliczenia roku szkoleniowego, ( § 28 ust. 2 pkt 2 Regulaminu) a w konsekwencji skreślenia z listy aplikantów radcowskich. W efekcie wyłączyły celowość dokonywania ustaleń w zakresie innych okoliczności dotyczących rokowań odnośnie przydatności do wykonywania zawodu radcy prawnego. Jak podkreślił Naczelny Sąd Administracyjny, tego rodzaju wykładnia w istocie zmienia charakter decyzji (uchwały) z uznaniowej na związaną, co jest niedopuszczalne (por. wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 27 września 20011 r. , sygn. akt II GSK 939/10).

Natomiast prawidłowo odczytane przepisy ustawy o radcach prawnych i Regulaminu prowadzą do odmiennych wniosków. Zachowanie uznaniowego charakteru rozstrzygnięcia, o którym mowa w art. 37 ust. 2 r.pr., wymaga przyjęcia, że występowanie przesłanki lub przesłanek wymienionych w § 19 ust. 2 Regulaminu odbywania aplikacji może stanowić przyczynę skreślenia z listy aplikantów radcowskich pod warunkiem dokonania oceny przydatności aplikanta do zawodu radcy prawnego w oparciu o wszelkie okoliczności dotyczące przebiegu aplikacji, w tym opinie patrona oraz oceny uzyskane przez aplikanta z odbytych praktyk.

Zdaniem Sądu ustalenia faktyczne, które legły u podstaw kwestionowanej uchwały Rady OIRP, a które dotyczyły stwierdzenia nieprzydatności do zawodu aplikanta L. L. zdaniem Sądu, budzą poważne wątpliwości i prowadzą do wniosku, że zostały one dokonane z naruszeniem przepisów art. 7, 77 § 1, 80 i 107 § 3 k.p.a., które to naruszenie niewątpliwie mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy.

Z zaskarżonych uchwał organów korporacji radcowskiej wynika, że ponowny negatywny wynik kolokwium poprawkowego przesądza o negatywnej prognozie, co do procesu i jakości szkolenia aplikanta radcowskiego, a więc stanowi o nieprzydatności aplikanta do wykonywania zawodu radcy prawnego. Tymczasem z analizy opinii o aplikancie sporządzonej przez patrona wynika, że aplikant spełnia najwyższe standardy zawodowe. Opinia patrona to przecież przebieg praktyczny aplikacji. Doszło więc do dysonansu między opiniami z przebiegu pracy w zakresie praktycznego przygotowania do zawodu, a merytorycznym poziomem wiedzy wynikającym z niezaliczonego kolokwium z postępowania cywilnego.

Organy korporacji radcowskiej nie rozważyły w żaden sposób owej rozbieżności. Nie wykazały, dlaczego tylko negatywny wynik jednego kolokwium zadecydował o stwierdzonej nieprzydatności do zawodu. Zatem ocena nieprzydatności skarżącego do zawodu ze względu tylko na negatywny wynik jednego kolokwium jest - zdaniem Sądu - dowolna i nie znajduje potwierdzenia w zebranym materiale dowodowym.

W tym kontekście sprawy należy podzielić zarzuty skarżącego, że kwestia związana z nieuzasadnioną zwłoką ( prawie dwumiesięczną) w odwieszeniu urlopu dziekańskiego spowodowała, iż około 90 % zajęć z tej procedury cywilnej już się odbyło, a skarżący nie mógł w nich uczestniczyć. W tej sytuacji , wbrew twierdzeniom organu, biorąc pod uwagę pozytywny przebieg aplikacji w pozostałej części, fakt, iż skarżący zdecydował się mimo wszystko przystąpić do kolokwium poprawkowego, nie może świadczyć na jego niekorzyść.

Sąd zauważa, że organy korporacji prawniczych obowiązane są do działania zgodnie z ogólnymi zasadami kodeksu postępowania administracyjnego, zwłaszcza art. 7 k.p.a. - zasada prawdy obiektywnej i biorąc pod uwagę wagę uchwał w stwierdzenia nieprzydatności do wykonywania zawodu, winna, przed podjęciem uchwały o skreśleniu, zwłaszcza na fakultatywny charakter przepisu art. 37 ust. 2 ustawy o radcach prawnych uznać za konieczne zebrać cały materiał dowodowy, dokonać oceny wszystkich okoliczności faktycznych sprawy, rozważyć go należycie i zdecydować na tej podstawie o wydaniu lub niewydaniu uchwały w sprawie skreślenia z listy aplikantów.

Organy samorządu radcowskiego obu instancji, wbrew obowiązkowi wynikającemu z art. 7 k.p.a. nie podjęły wszelkich kroków niezbędnych do dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego oraz do załatwienia sprawy, uwzględniając interes społeczny i słuszny interes strony.

Organy samorządu radcowskiego, podejmując tak radykalną w skutkach decyzję o skreśleniu aplikanta z listy aplikantów, zobowiązane były, w sposób szczególny , do zebrania w sposób wyczerpujący całego materiału dowodowego i do starannego jego rozpatrzenia oraz wszechstronnej i zindywidualizowanej oceny, czy ustalone dla rozstrzygnięcia sprawy okoliczności przydatności aplikanta do zawodu zostały udowodnione (art. 77 § 1 i art. 80 k.p.a.).

Zdaniem Sądu brak ustaleń organów w powyższym zakresie czyni zarzut naruszenia wskazanych przepisów zasadnym.

Przy ponownym rozpoznaniu sprawy przeprowadzonym z zachowaniem reguł postępowania administracyjnego wyrażonych w przepisach art. 7, 77 § 1, 80, 107 § 3 k.p.a., uwzględniają powyższe rozważania, organ samorządu radcowskiego ustali w oparciu o całokształt zebranego w sprawie materiału dowodowego, czy zostały spełnione przesłanki z art. 37 ust. 2 r.pr. do skreślenia z list aplikantów radcowskich. W szczególności rozważenia wymaga także treść umowy o aplikację, zawartej z okręgową izbą radców prawnych, a mianowicie, że skoro aplikacja jest odpłatna a aplikantowi gwarantuje się profesjonalne szkolenie, zatem niemożność praktycznego wzięcia udziału w zajęciach szkoleniowych powtórkowych i przez to niezaliczenie jednego kolokwium (przy spełnieniu innych przesłanek) automatyczne powoduje nieprzydatność aplikanta do zawodu radcy prawnego, jeśli prezentowany przez aplikanta poziom wiedzy w innych dziedzinach i etyki zawodowej były oceniane pozytywnie.

Mając powyższe na uwadze i na zasadzie art. 145 § 1 pkt 1 a ) i c) p.p.s.a. orzekł jak w wyroku.

O wykonalności uchylonych aktów Sąd orzekł na podstawie art. 152 p.p.s.a.

O kosztach postępowania Sąd orzekł na podstawie art. 200 p.p.s.a.