III SA/Po 371/13

Uzasadnienie

Postanowieniem z dnia ... 2012 r. Wojewoda W na podstawie art. 17 § 1 w zw. z art. 34 § 1 ustawy z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (t. j. Dz. U. z 2005 r., nr 229, poz. 1954 ze zm.) uznał zarzuty podniesione w postępowaniu egzekucyjnym przez A S za bezzasadne.

W uzasadnieniu organ wskazał, że postępowanie egzekucyjne jest prowadzone na podstawie tytułu wykonawczego nr ... skierowanego do organu egzekucyjnego w związku z nieuregulowaniem przez zobowiązanego A S mandatu karnego kredytowanego nr CK ... , nałożonego w postępowaniu mandatowym na mocy art. 95-102 Kodeksu postępowania w sprawach o wykroczenia. Zobowiązany podniósł zarzuty dotyczące nieistnienia obowiązku, określenia obowiązku niezgodnie z jego treścią, niedopuszczalności egzekucji, błędu w zakresie osoby zobowiązanego, braku uprzedniego doręczenia upomnienia, uciążliwości środka egzekucyjnego, niespełnienia wymogów ustawowych, kolizji z ustawą zasadniczą oraz nieadekwatności zastosowanych możliwości przymusowego ściągnięcia należności.

Dalej Wojewoda podał, że w dniu 12 kwietnia 2011 r. pracownik Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska w P Delegatura w K nałożył w postępowaniu mandatowym na A S mandat karny kredytowany w wysokości 200 zł (za używanie nawozów naturalnych w okresie, kiedy jest ono zakazane), a zobowiązany przyjął mandat osobiście, potwierdzając to własnoręcznym podpisem, przez co stał się on prawomocny. Z uwagi na nieuregulowanie mandatu w ustawowym terminie Wojewoda W jako wierzyciel wystawił tytuł wykonawczy i przesłał go do organu egzekucyjnego – Naczelnika Urzędu Skarbowego w K.

W sprawie nie doszło do błędu w osobie zobowiązanego, gdyż przedmiotowy mandat został przyjęty osobiście przez A S i podpisany przez niego w obecności pracownika WIOŚ. Egzekwowany obowiązek został określony zgodnie z jego treścią, gdyż w tytule wskazano imię i nazwisko zobowiązanego oraz jego dokładny adres, podano podstawę prawną egzekucji (przepisy ustawy i orzeczenie – mandat z 12 kwietnia 2011 r.) i rodzaj należności (grzywna). Egzekucja jest dopuszczalna, gdyż jej podstawą jest prawomocny mandat karny, którego uchylenia odmówił Sąd Rejonowy w K postanowieniem z dnia 23 sierpnia 2011 r. (sygn. akt KO 405/11/W). Wierzyciel uznał ponadto za bezzasadne zarzuty niespełnienia wymogów ustawowych i kolizji z ustawą zasadniczą, albowiem kwestie te nie mogą być przedmiotem zarzutów wniesionych w postępowaniu egzekucyjnym. Odnośnie zarzutów zarzutów uciążliwości środka egzekucyjnego oraz nieadekwatności zastosowanych możliwości przymusowego ściągnięcia organ wskazał, że nie jest uprawniony do ich rozpatrzenia (nie leży to w kompetencjach wierzyciela).

We wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy zobowiązany podniósł, że mandat został nałożony na podstawie pomówienia w kwestii nawożenia gnojowicą, co w rzeczywistości nie miało miejsca.

Postanowieniem z dnia ... 2012 r. nr ... Wojewoda W utrzymał w mocy swoje postanowienie z dnia ... 2012 r.

W uzasadnieniu powtórzono argumenty dotyczące tego, że zgłoszone zarzuty są niezasadne, nie podlegają rozpatrzeniu przez wierzyciela, bądź też zobowiązany powołał się na okoliczności nie mogące stanowić przedmiotu zarzutów w postępowaniu egzekucyjnym. W kwestii nałożenia mandatu karnego na podstawie pomówienia organ wskazał, że jest on prawomocny, a Sąd Rejonowy w K odmówił jego uchylenia. Z tego względu wierzyciel podkreślił, że osoba zobowiązanego została określona w prawidłowy sposób.

W skardze na powyższe postanowienie A S podniósł ponownie zarzut bezzasadnego ukarania go mandatem. Podstawą nałożenia mandatu był donos podający nieprawdziwe okoliczności. Skarżący podkreślił, że nie posiadał tego rodzaju nawozu organicznego, jak też zbiornika na przefermentowane odchody zwierzęce. Wniósł on o odstąpienie od wyegzekwowania "bezprawnie nałożonej represji karnej".

W odpowiedzi na skargę Wojewoda W wniósł o jej oddalenie, podtrzymując dotychczasowe stanowisko w sprawie i argumentację zawartą w skarżonym postanowieniu.

Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Skarga okazała się bezzasadna, albowiem zaskarżone jak i poprzedzające je postanowienie Wojewody W zostały wydane zgodnie z przepisami regulującymi postępowanie egzekucyjne w administracji i odpowiadają prawu.

Sąd po przeanalizowaniu akt administracyjnych sprawy uznał, że zarzuty skarżącego zgłoszone w toku postępowania egzekucyjnego w trybie art. 33 ustawy z dnia 17 czerwca 1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracyjnym (t. j. – Dz. U. Nr 229 z 2005 r., poz. 1954 ze zm.), dalej u.o.p.e.a. były niezasadne, bądź też zobowiązany powołał się na okoliczności nie mogące w ogóle stanowić przedmiotu zarzutów w postępowaniu egzekucyjnym.

W toku postępowania i we wniesionej skardze A S podnosił przede wszystkim, że mandat karny – stanowiący podstawę prowadzonej egzekucji – został nałożony na skutek niezasadnego pomówienia go o nawożenie gruntu rolnego gnojowicą, co w rzeczywistości nie miało miejsca. Nie posiada on bowiem zbiornika nawozu naturalnego. Podstawą nałożenia mandatu był, w ocenie skarżącego, donos podający nieprawdziwe okoliczności. Wniósł on wobec tego w skardze o odstąpienie od wyegzekwowania "bezprawnie nałożonej represji karnej".

Przedmiotowe postępowanie egzekucyjne jest prowadzone na podstawie tytułu wykonawczego nr ... skierowanego do organu egzekucyjnego w związku z nieuregulowaniem przez zobowiązanego A S mandatu karnego kredytowanego nr CK ... , nałożonego w postępowaniu mandatowym na mocy art. 95-102 Kodeksu postępowania w sprawach o wykroczenia. W dniu 12 kwietnia 2011 r. pracownik Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska w P Delegatura w K nałożył w postępowaniu mandatowym na A S powyższy mandat karny kredytowany w wysokości 200 zł (za używanie nawozów naturalnych w okresie, kiedy jest ono zakazane), a zobowiązany przyjął mandat osobiście i potwierdził to własnym podpisem. Mandat ten jest prawomocny od momentu pokwitowania jego odbioru. Powinien być uregulowany w terminie 7 dni od jego przyjęcia. Sąd Rejonowy w K postanowieniem z dnia 23 sierpnia 2011 r. (sygn. akt KO 405/11/W) odmówił uchylenia tego mandatu karnego Niezasadny był wobec tego zarzut nieistnienia obowiązku (art. 33 pkt. 1 u.o.p.e.a.). Wskazać należy ponadto, że główne zarzuty skarżącego sprowadzają się do podważania podstaw faktycznych wystawienia przedmiotowego mandatu karnego, tymczasem zgodnie z art. 29 § 1 u.o.p.e.a. organ egzekucyjny bada z urzędu dopuszczalność egzekucji administracyjnej, nie jest natomiast uprawniony do badania zasadności i wymagalności obowiązku objętego tytułem wykonawczym.

Bezzasadny okazał się też zarzut skarżącego dotyczący określenia egzekwowanego obowiązku niezgodnie z treścią obowiązku wynikającego z orzeczenia administracyjnego (art. 33 pkt 3 u.o.p.e.a.), gdyż – jak słusznie stwierdził Wojewoda egzekwowany obowiązek o charakterze pieniężnym został określony zgodnie z jego treścią, albowiem w tytule wykonawczym nr ... wskazano imię i nazwisko zobowiązanego oraz jego dokładny adres, podano podstawę normatywną i podstawę prawną egzekucji (przepisy ustawy i orzeczenie – mandat z 12 kwietnia 2011 r.) oraz rodzaj egzekwowanej należności (grzywna w kwocie 200 zł).

W niniejszej sprawie nie doszło do błędu co do osoby zobowiązanego (art. 33 pkt 4 u.o.p.e.a.), gdyż przedmiotowy mandat karny został przyjęty osobiście przez A S i własnoręcznie podpisany przez skarżącego w obecności pracownika WIOŚ. Niezasadny był także zarzut niedopuszczalności egzekucji administracyjnej (art. 33 pkt 6 ustawy), albowiem nie ma formalnych przeszkód do dochodzenia w drodze postępowania egzekucyjnego obowiązku o charakterze pieniężnym, wynikającego z wystawionego prawomocnego mandatu karnego (zob. Postępowanie egzekucyjne w administracji. Komentarz, red. R. Hauser, A. Skoczylas, Warszawa 2012, s. 228). Brak uiszczenia grzywny w ustawowym terminie skutkuje koniecznością ściągania jej w trybie przepisów ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracyjnym, co wynika wprost z art. 100 Kodeksu postępowania w sprawach o wykroczenia.

Organ wskazał również na niezasadność zarzutu braku uprzedniego doręczenia zobowiązanemu upomnienia (art. 33 pkt 7 ustawy), albowiem w przedmiotowej sprawie nie istniał taki obowiązek po stronie organu egzekucyjnego, co wynika bezpośrednio z § 13 pkt 3 lit. a rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 listopada 2001 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (Dz. U. Nr 137, poz. 1541 ze zm.). Wierzyciel prawidłowo stwierdził też, że ocena merytoryczna zarzutów w zakresie uciążliwości zastosowanego środka egzekucyjnego (art. 33 pkt. 8 ustawy) i nieadekwatności zastosowanych możliwości przymusowego ściągnięcia przedmiotowej grzywny nie leży w sferze jego uprawnień.

Skarżący podniósł ponadto zarzuty nie przewidziane w zamkniętym katalogu zawartym w art. 33 ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracyjnym (kolizja z ustawą zasadniczą oraz niespełnienie wymogów ustawowych). Organ uznał je – niezależnie od braku podstaw do ich wniesienia – za niezasadne. Zdaniem Sądu odnoszenie się do tych zarzutów było zbędne, aczkolwiek wskazać należy, że – wbrew stanowisku strony skarżącej – sporny obowiązek pieniężny wynika z postępowania w sprawach o wykroczenia uregulowanego w ustawie, a jego egzekucja prowadzona jest również prawidłowo na podstawie przepisów rangi ustawowej. Sąd nie stwierdził w rozpoznawanej sprawie jakiegokolwiek naruszenia wymogów ustawowych, a tym bardziej przepisów Konstytucji RP.

Biorąc pod uwagę powyższe okoliczności Sąd, nie znajdując podstaw do uwzględnienia skargi, na podstawie art. 151 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sadami administracyjnymi (j. t. – Dz. U. z 2012 r., poz. 270), orzekł jak w sentencji wyroku.