III SAB/Gd 32/13

Uzasadnienie

M. C. wniósł do [...], domagając się zobowiązania organu do wydania decyzji w przedmiocie udzielenia zezwolenia na jego zamieszkanie na czas oznaczony na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w terminie 14 dni od daty doręczenia akt organowi.

W uzasadnieniu skargi wskazano, że wnioskiem z dnia 17 września 2012 r. skarżący zwrócił się do Wojewody [...] o przedłużenie zezwolenia na zamieszkanie na czas oznaczony. Pismem z dnia 27 września 2012 r. został wezwany do uzupełnienia wniosku poprzez przedłożenie ważnego dokumentu podróży, 4 zdjęć oraz zaświadczenia wydanego przez bank potwierdzającego fakt posiadania środków finansowych w odpowiedniej wysokości. W dniu 29 października 2012r. skarżący uczynił zadość wezwaniu. Pismem z dnia 31 października 2012r. Wojewoda [...] stwierdził pozostawienie wniosku bez rozpoznania, z uwagi na nieuzupełnienie braków wniosku w terminie. W piśmie z dnia 10 listopada 2012 r. skarżący podtrzymał swój wniosek z dnia 17 września 2012 r. a ponadto w piśmie z dnia 4 grudnia 2012 r. wskazał na fakt, iż w czasie pobytu w Polsce osiągnął pełnoletniość i złożył wniosek o udzielenie zezwolenia na zamieszkanie na czas oznaczony w terminie przewidzianym w art. 57 ust. 3 pkt. 6 ustawy z dnia 13 czerwca 2003 r. o cudzoziemcach.

Skarżący w dniu 21 grudnia 2012 r. wniósł do Szefa Urzędu ds. Cudzoziemców zażalenie na niezałatwienie sprawy w terminie, czyniąc tym samym zadość wymogowi wyczerpania środków zaskarżenia przewidzianemu w art. 52 § 1 p.p.s.a.

Postanowieniem z dnia 28 grudnia 2012 r., Szef Urzędu ds. Cudzoziemców uznał zażalenie z dnia 21 grudnia 2012 r. za nieuzasadnione.

Skarżący wskazał, iż zgodnie z wyrokiem Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 22 lutego 2012 r. sygn. akt II GSK 3/11, treść art. 64 § 2 k.p.a., nakazująca pozostawienie podania bez rozpoznania, odnosi się do sytuacji, w której strona w ogóle nie uzupełni braku formalnego uniemożliwiającego nadanie podaniu właściwego biegu, nie zaś do sytuacji, gdy brak zostaje uzupełniony, jednak z naruszeniem wskazanego terminu, skoro takiego rygoru wymieniony przepis nie przewiduje. Jak zwrócił uwagę Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 11 marca 2011 r., sygn. akt II GSK 337/10, uzupełnienie braków formalnych podania z uchybieniem 7 dniowego terminu nie pozwala organowi administracji publicznej na zastosowanie art. 64 § 2 k.p.a., gdyż rygor zawarty w tym przepisie odnosi się wyłącznie do nieusunięcia braków pisma, a nie do ich usunięcia z uchybieniem terminu. Uzasadnione jest bowiem podjęcie przez organ czynności zmierzających do załatwienia sprawy, gdy tylko będzie to możliwe. Jeżeli organ jest w posiadaniu wniosku, który nadaje się do załatwienia wskutek wtórnego uzupełnienia jego braków to powinien on zostać rozpatrzony merytorycznie zwłaszcza, że skarżący wnosił o to pismami z dnia 10 listopada 2012 r. oraz z dnia 4 grudnia 2012 r.

Na skutek błędnej interpretacji art. 64 § 2 k.p.a, Wojewoda [...] pozostawił wniosek z dnia 17 września 2012 r. o przedłużenie zezwolenia na zamieszkanie na czas nieokreślony bez rozpoznania, nie dokonując merytorycznego rozpatrzenia sprawy, w terminach przewidzianych w art. 35 § 1 i § 3 k.p.a., dopuścił się tym samym bezczynności w rozumieniu art. 3 § 2 p.p.s.a.

W odpowiedzi na skargę Wojewoda [...] wniósł o jej oddalenie, wskazując, że z uwagi na fakt, iż wniosek M. C. z dnia 17 września 2012 r. nie spełniał wymogów art. 60 ust. 5 ustawy o cudzoziemcach, na podstawie tego przepisu w związku z art. 64 § 2 k.p.a. organ wezwał pełnomocnika cudzoziemca w dniu 27 września 2012r. do uzupełnienia braków formalnych w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania. Jednocześnie, w myśl art. 9 k.p.a., w wezwaniu pouczono pełnomocnika o pozostawieniu przedmiotowego wniosku bez rozpoznania w przypadku nie uzupełnienia braków w wyznaczonym terminie. Organ wyjaśnił, iż pełnomocnik strony odebrał wezwanie osobiście w dniu 4 października 2012 r., w związku z czym termin do uzupełnienia braków formalnych upłynął mu z dniem 11 października 2012 r. W dniu 29 października 2012 r. W. P. przesłał za pośrednictwem poczty dokumenty wymienione w wezwaniu (wpływ do sekretariatu Oddziału do Spraw Cudzoziemców [...] Urzędu Wojewódzkiego w G. w dniu 5 listopada 2012r.). W związku z powyższym w dniu 31 października 2012 r. organ pozostawił wniosek skarżącego bez rozpoznania, kierując się aktualną linią orzecznictwa, w myśl której wniosek pozostawia się bez rozpoznania nie tylko wówczas, gdy braki nie zostaną uzupełnione, ale i wtedy gdy uzupełnienie ich nastąpiło, jednak niezgodnie z wymaganiami określonymi w wezwaniu.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku zważył co następuje:

W myśl art. 1 § 1 i 2 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. – Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. Nr 153, poz. 1269 ze zm.) sądy administracyjne sprawują wymiar sprawiedliwości przez kontrolę działalności administracji publicznej pod względem zgodności z prawem, jeżeli ustawy nie stanowią inaczej.

Przepis art. 64 § 2 k.p.a. stanowi, że jeżeli podanie nie czyni zadość innym wymaganiom ustalonym w przepisach prawa, należy wezwać wnoszącego do usunięcia braków w terminie siedmiu dni z pouczeniem, że nieusunięcie tych braków spowoduje pozostawienie podania bez rozpoznania. Pozostawienie podania bez rozpoznania następuje w drodze czynności materialno – technicznej, która nie podlega zaskarżeniu do sądu administracyjnego. Strona, która uważa, że pozostawienie jej podania bez rozpoznania nastąpiło z naruszeniem art.64 § 2 k.p.a. może poszukiwać ochrony swych praw w drodze skargi na bezczynność organu.

Sąd w składzie rozpatrującym niniejszą sprawę w pełni aprobuje sposób wykładni art. 64 § 2 k.p.a. przedstawiony między innymi w orzeczeniach sądów administracyjnych powołanych w skardze (wyrok NSA z dnia 11 marca 2011 r., sygn. akt II GSK 337/10 i wyrok WSA w Gliwicach z 26 sierpnia 2009 r., sygn. akt II SAB/Gl 51/08 z aprobującą glosą W. Tarasa, OSP 2011, nr 3, poz. 26). Istotnie dyspozycja art.64 § 2 k.p.a., inaczej niż podobne przepisy znajdujące się w innych ustawach procesowych (art. 49 § 2 p.p.s.a. , art. 130 § 1 i 2 k.p.c.) nie obejmuje sytuacji usunięcia braków po terminie jako przesłanki pozostawienia podania bez rozpoznania. Zatem usunięcie braków, wprawdzie po upływie ustawowego siedmiodniowego terminu, lecz przed dokonaniem przez organ administracji materialnotechnicznej czynności pozostawienia wniosku bez rozpoznania wyklucza możliwość dokonania takiej czynności przez organ.

Okoliczności faktyczne niniejszej sprawy są bezsporne i obejmują między innymi fakt przesłania przez stronę skarżącą w dniu 29 października 2012r. do organu administracji dokumentów - do nadesłania których był zobowiązany przez organ w trybie art. 64 § 2 k.p.a. Korespondencja ta opatrzona jest prezentatą Wojewody [...] z 31 października 2013 r. Tę samą datę nosi pismo Wojewody informujące stronę skarżącą o pozostawieniu jej wniosku bez rozpoznania. Bez znaczenia pozostaje natomiast data wpływu pisma do komórki organizacyjnej [...] Urzędu Wojewódzkiego w G. jaką jest jego Oddział do Spraw Cudzoziemców. Przyjąć należy zatem, że czynność pozostawienia wniosku skarżącego bez rozpoznania została dokonana już po usunięciu braków formalnych tego wniosku. Wskazać należy w tym miejscu na przepis art. 57 ust. 5 k.p.a., który zrównuje w zakresie oceny dotrzymania terminów procesowych osobiste złożenie pisma w organie z nadaniem go w placówce polskiego operatora pocztowego. Zatem już fakt nadania pisma zawierającego uzupełnienie braków formalnych wniosku w urzędzie pocztowym uniemożliwia późniejsze uznanie za skuteczną czynności pozostawienia wniosku bez rozpoznania.

Oczywistym pozostaje upływ terminu 7 – dniowego przewidzianego na usunięcie braków formalnych wniosku i prawdopodobnym zarazem jest brak wiedzy organu o usunięciu braków w dacie sporządzenia pisma o pozostawieniu pisma bez rozpoznania lecz chronologia zdarzeń, zgodnie z którą strona najpierw usunęła braki formalne, a następnie organ pozostawił wniosek bez rozpoznania wyklucza możliwość uznania dokonanej przez organ czynności za skuteczną wobec skarżącego.

Rzeczą organu było zaś, po stwierdzeniu powyższych faktów, uznanie dokonanej czynności materialno – technicznej pozostawienia pisma bez rozpoznania za bezskuteczną i kontynuowanie postępowania administracyjnego wszczętego wnioskiem o udzielenie pozwolenia na zamieszkanie na terenie RP na czas oznaczony i zakończenie go wydaniem stosownej decyzji.

Skoro zaś Wojewoda [...] zaniechał prowadzenia postępowania, uznając je za skutecznie zakończone pozostawieniem pisma skarżącego bez rozpoznania, to uznać należało za zasadne twierdzenie skarżącego, że organ ten pozostaje bezczynny. Jedynie w przypadku, gdyby braki pisma zostały uzupełnione (złożone lub nadane za pośrednictwem polskiego operatora pocztowego) już po dokonaniu przez organ czynności pozostawienia pisma skarżącego bez rozpoznania, czynność ta musiałaby zostać uznana za skuteczną wobec strony.

Zdaniem Sądu w okolicznościach niniejszej sprawy nie można jednak uznać zaniechania organu za rażąco naruszające prawo - wobec istniejących rozbieżności interpretacyjnych odnoszących się do art. 64 § 2 k.p.a. i wobec istotnego uchybienia przez skarżącego 7 – dniowego terminu określonego tym przepisem.

Skoro zaś, jak wynika z powyższych rozważań, organ administracji pozostawał w bezczynności w załatwieniu sprawy dotyczącej zezwolenia na zamieszkanie na terenie Rzeczypospolitej Polskiej – pomimo uzupełnienia przez wnioskodawcę braków jego wniosku to zasadnym było zobowiązanie organu do wydania orzeczenia na podstawie art. 149 § 1 p.p.s.a.

Wobec uwzględnienia skargi o kosztach postępowania orzeczono na podstawie art. 200 p.p.s.a.