I GSK 1046/12

Uzasadnienie

Wojewódzki Sąd Administracyjny w K. wyrokiem z 15 marca 2012 r., sygn. akt III SA/Kr 499/11, oddalił skargę R. A. na decyzję Dyrektora Izby Celnej w K. z [...] lutego 2011 r., nr [...] w przedmiocie określenia kwoty długu celnego.

Sąd pierwszej instancji orzekał w następującym stanie sprawy.

Naczelnik Urzędu Celnego w K. decyzją z [...] czerwca 2010 r. określił skarżącej kwotę długu celnego, podlegającą retrospektywnemu zaksięgowaniu w wysokości 13.328,00 zł, z tytułu importu towaru zgłoszonego do procedury celnej dopuszczenia do obrotu, powiadomił o retrospektywnym zaksięgowaniu ww. kwoty długu celnego oraz poinformował o obowiązku zapłaty odsetek za okres od [...] sierpnia 2007 r. (tj. od dnia następującego po dniu powstania długu celnego) do dnia powiadomienia o kwocie retrospektywnego zaksięgowania długu celnego.

Organ wskazał, że skarżąca dla zgłoszonego towaru zadeklarowała kod CN 8529 90 20 z przypisaną do tego kodu stawką dla krajów trzecich 0%. Natomiast w ocenie organu prawidłowy kod CN dla towarów objętych przedmiotowym zgłoszeniem celnym jest następujący: 1. filtry fotograficzne optyczne – CN 9002 20 00 ze stawką celną 6,7%, 2. fotograficzne pierścienie pośrednie – CN 9002 11 00 ze stawką celną 6,7%, 3. konwertery - CN 9002 11 00 ze stawką celną 6,7%, 4. dekielki ochronne CN 9002 11 00 ze stawką celną 6,7%.

Po rozpatrzeniu odwołania Dyrektor Izby Celnej w K., decyzją z [...] lutego 2011 r. uchylił decyzję organu pierwszej instancji w części dotyczącej określenia kwoty długu celnego podlegającego retrospektywnemu zaksięgowaniu, informacji o obowiązku zapłaty odsetek od kwoty 13.328,00 zł i w tym zakresie orzekł w ten sposób, że: 1. określił kwotę długu celnego podlegającego retrospektywnemu zaksięgowaniu w wysokości 12.808,00 zł z tytułu importu towaru zgłoszonego według zgłoszenia celnego, poinformował o obowiązku zapłaty odsetek od kwoty 12.808,00 zł za okres od [...] sierpnia 2007 r. do dnia powiadomienia o kwocie retrospektywnego zaksięgowania długu celnego, w pozostałym zakresie - utrzymał w mocy rozstrzygnięcie organu pierwszej instancji.

Organ II instancji stwierdził, że klasyfikacja filtrów fotograficznych i konwerterów, dokonana przez organ celny pierwszej instancji jest prawidłowa, natomiast klasyfikacja pierścieni pośrednich i dekielków ochronnych dokonana przez ten organ jest nieprawidłowa i uznał, że właściwą pozycją Taryfy celnej dla pierścieni pośrednich jest kod CN 9006 91 00 00 ze stawką celną 3,7%, a dla dekielków ochronnych kod CN 3926 90 97 90 ze stawką celną 6,5 %.

Organ powołując się na ORINS zwrócił uwagę na to, że decydującym kryterium klasyfikacji taryfowej towarów powinny być w pierwszej kolejności obiektywne cechy i właściwości klasyfikowanego towaru ujęte w opisie pozycji oraz w uwagach do sekcji i działów taryfy celnej. Obiektywnym kryterium klasyfikacji może być również przeznaczenie towaru, jeżeli jest ono właściwe danemu towarowi, co należy oceniać w każdym przypadku według obiektywnych cech i właściwości tego towaru.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w K. oddalając skargę wskazał, że klasyfikacja filtrów optycznych nie była przedmiotem skargi. Natomiast dokonując kontroli zaskarżonej decyzji w kwestii taryfikacji spornych pierścieni Sąd podzielił stanowisko wyrażone przez organ II instancji, że prawidłowym kodem tego towaru jest kod 9006 91 00 00 ze stawką celną w wysokości 3,7%.

Sąd wskazał, że zastosowanie przedmiotowych pierścieni pozwala na zmniejszenie minimalnej odległości fotografowania, umożliwiając wykonywanie zdjęć makro za pomocą standardowych obiektywów; są one zakładane między korpusem aparatu, a obiektywem; można je stosować pojedynczo lub w dowolnej konfiguracji. Przedmiotowe pierścienie nie posiadają optyki .

Jak wykazało postępowanie dowodowe przeprowadzone przez organ, pierścienie te mogą współpracować zarówno z aparatami fotograficznymi tradycyjnymi, jak i z aparatami cyfrowymi. Mimo , że sporne pierścienie są oznaczone symbolem DG, co sugeruje, iż mogą współpracować tylko z aparatami cyfrowymi i co szczególnie podkreślała skarżąca, to jednak sam producent zamieszczał informacje, iż mogą one współpracować z aparatami fotograficznymi obu typów.

Sąd nie podzielił stanowiska skarżącej, iż sporne pierścienie należy taryfikować do kodu wskazanego w zgłoszeniu celnym tj. CN 8529 90 20 i uznał , że prawidłowym kodem dla tych towarów jest CN 9006 91 00. Zdaniem Sądu stanowisko to jest zgodne z regułą 1, 3c) i 6 Ogólnych Reguł Interpretacji Nomenklatury Scalonej. Skoro sporne pierścienie pozornie można zataryfikować do kodu CN 8529 90 20 – jak tego domagała się skarżąca oraz do kody CN 9006 91 00 – jak ustalił organ odwoławczy w zaskarżonej decyzji, to rozstrzygająca jest tu wyżej wskazana reguła 3c), zgodnie z którą, jeśli nie można przeprowadzić klasyfikacji według zasad określonych w regule 3 a ) lub b) – a w sprawie taka właśnie okoliczność zachodzi – to należy stosować pozycję, która w kolejności numerycznej jest ostatnią z pozycji możliwych do zastosowania.

Zasadą stosowania Taryfy celnej jest, że do każdego importowanego towaru przypisany jest jeden i tylko jeden odpowiedni kod Taryfy celnej z przypisaną do niego stawką celną, z wyłączeniem wszystkich pozostałych, to w rozpatrywanej sprawie tym jednym, prawidłowym kodem dla importowanych przez skarżącą pierścieni pośrednich jest kod CN 9006 91 00 obejmujący części i akcesoria do aparatów fotograficznych. Jak wykazało postępowanie dowodowe w niniejszej sprawie, sporne pierścienie stanowią oprzyrządowanie fotograficznych aparatów cyfrowych i analogowych. Wskazana w zaskarżonej decyzji pozycja Taryfy celnej dla ww. towaru uwzględnia jego obiektywne cechy i właściwości. Okoliczność podnoszona przez skarżącą, że zastosowanie ww. pierścieni z aparatami fotograficznymi "przestało mieć znaczenie na rynku fotograficznym" jest bez znaczenia dla rozstrzygnięcia niniejszej sprawy, bo przy taryfikacji towaru do określonego kodu Nomenklatury Scalonej nie jest brane pod uwagę kryterium "rynkowości" danego towaru, lecz zasadniczo jego obiektywne właściwości i cechy opisane w poszczególnych pozycjach tej nomenklatury.

Sąd podzielił również stanowisko organów obu instancji w kwestii taryfikacji spornych konwerterów.

Przedmiotowe konwertery zostały szczegółowo opisane przez sprzedawcę tego towaru. Z pozyskanych przez organy celne informacji wynika, że importowane konwertery stanowią zespół soczewek (układ optyczny), który mocowany w formie nasadki na obiektyw zmienia ogniskową obiektywu. W uzasadnieniach decyzji organów zawarto szczegółowy opis poszczególnych modeli konwerterów, ich budowę, sposoby montowania oraz ich zastosowanie i funkcje.

Taryfikacja celna przedmiotowych konwerterów dokonana przez organy celne w wydanych rozstrzygnięciach jest oparta na regule 1 i 6 Ogólnych Reguł Interpretacji Nomenklatury Scalonej z uwzględnieniem uwagi 1m) do sekcji XVI Wspólnej Taryfy Celnej. Przy dokonywaniu taryfikacji organy orzekające w niniejszej sprawie uwzględniły również brzmienie pozycji 9002 oraz podpozycji 9002 11 00. Przedstawiony w uzasadnieniach rozstrzygnięć organów celnych sposób taryfikacji jest zgodny z prawem , bowiem opiera się z jednej strony na szczegółowych informacjach dotyczących m.in. budowy i zasad działania spornych konwerterów i ustalenia stanu faktycznego w tym zakresie – co do zasady - nie są sporne , a z drugiej strony – na ocenie prawnej tego stanu faktycznego przy zastosowaniu Ogólnych Reguł Interpretacji Nomenklatury Scalonej oraz uwag do sekcji i działów Wspólnej Taryfy Celnej.

Sąd podkreślił , że sprowadzony przez skarżącą towar w istocie stanowi zespół soczewek we wspólnej obudowie. Taki towar, zgodnie z powyższymi zasadami, taryfikuje się do kodu CN 9002 , która to pozycja obejmuje " soczewki , pryzmaty , zwierciadła i pozostałe elementy optyczne, z dowolnego materiału, oprawione, stanowiące część lub wyposażenie przyrządów lub aparatury, ale inne niż elementy tego rodzaju ze szkła nieobrobionego optycznie".

Sąd wskazał, że w sprawie nie ma sporu co do tego, że konwertery są przyrządami optycznymi, pasują do wielu typów obiektywów, a ich funkcję stanowi zmiana ogniskowej obiektywu oraz , że są przeznaczone do celów fotograficznych. Sąd podzielił stanowisko organów, że ich konstrukcja i przeznaczenie przesądzają o klasyfikacji do kodu 9002 .

Z kolei odnosząc się do kwestii taryfikacji spornych w sprawie dekielków ochronnych, Sąd również podzielił stanowisko organu odwoławczego, że prawidłowym kodem Nomenklatury Scalonej dla tego towaru jest kod CN 3926 90 97 z przypisaną do niego stawką celną w wysokości 6,5% .

Skarżąca przyznała, że dekielki nie uczestniczą w procesie fotografowania i nie są niezbędne do działania aparatu fotograficznego. Jak wykazało postępowanie dowodowe, dekielki nie są funkcjonalnie związane z aparatem fotograficznym, nie posiadają żadnych styków, ani łączy z aparatem. W sprawie okolicznością bezsporną jest, że nie są to również elementy optyki. Wbrew twierdzeniom skarżącej, ww. dekielki mają zastosowanie nie tylko z aparatami cyfrowymi, ale również analogowymi. Bezsporne w sprawie jest również , że towar ten spełnia funkcję ochronną i zabezpieczającą obiektywy lub filtry fotograficznych oraz, że jest wytworzony z tworzywa sztucznego.

Przy tak ustalonym stanie faktycznym w odniesieniu do spornych dekielków możliwe do zastosowania pozycje Wspólnej Taryfy Celnej to kod : 1/ CN – 8529 90 20 – jako akcesoria aparatów cyfrowych, wskazany w zgłoszeniu celnym, 2/ CN 9006 91 00 jako akcesoria aparatów fotograficznych lub 3/ CN 3926 90 97 określony w zaskarżonej decyzji.

Zgodnie z zasadą, że dany towar może być klasyfikowany tylko do jednej pozycji Taryfy celnej, taką pozycją dla spornych dekielków ochronnych jest, zdaniem Sądu, – zgodnie z kryterium surowcowym – kod CN 3926 90 97, co jest zgodne z regułą 1 i 6 ORINS.

W ocenie Sądu, nie zaistniały przesłanki do zastosowania art. 220 ust. 2 lit. b/ rozporządzenia Rady (EWG) nr 2913/92 z 12 października 1992 r. ustanawiającego Wspólnotowy Kodeks Celny (Dz.U.UE.L.1992.302.1 ze zm.; dalej: WKC), który stanowi, że organ celny nie dokonuje retrospektywnego zaksięgowania kwoty długu celnego, gdy kwota należności prawnie należnych zgodnie z przepisami prawa nie została zaksięgowana w następstwie błędu samych organów celnych, który to błąd nie mógł zostać w racjonalny sposób wykryty przez osobę zobowiązaną do uiszczenia należności działająca w dobrej wierze i przestrzegającą przepisów obowiązujących w zakresie zgłoszenia celnego. Zastosowanie przytoczonego przepisu uzależnione jest od kumulatywnego spełnienia wszystkich przesłanek wymienionych w tym przepisie. Jeżeli chodzi o pierwszą przesłankę - błąd organu – to Sąd w całości podzielił stanowisko Dyrektora Izby Celnej, że skoro w niniejszej sprawie zgłoszenie celne nie było poddane weryfikacji, a dane w nim zawarte przyjęto jako wiarygodne, to w tych bezspornych okolicznościach faktycznych sprawy nie można organom celnym przypisać błędu. Formalne wypełnienie właściwych pozycji dokumentu SAD, bez względu na ich poprawność, obliguje organ celny do przyjęcia takiego dokumentu, jeżeli wraz z nim następuje przedstawienie towaru. Sąd wskazał, że weryfikacja zgłoszenia celnego jest uprawnieniem organu, a nie jego obowiązkiem i nie można wykazywać błędu po stronie organu faktem, że organ nie skorzystał ze swoich uprawnień i nie dokonał weryfikacji danych zadeklarowanych w zgłoszeniu, chociaż mógł to uczynić. Błąd organu wystąpi, gdy dane zawarte w zgłoszeniu celnym były weryfikowane przez organ, a wynik tej weryfikacji stanowił podstawę określenia należności celnych.

Odnosząc się z kolei do zarzutu skargi, że organy przyjmowały zgłoszenia celne przez dłuższy okres czasu nie kwestionując zadeklarowanej taryfikacji towarów, podczas gdy "towar zgłoszony przez skarżącą, jako akcesoria do aparatu cyfrowego z dołączoną fakturą szczegółowo przedstawiającą importowany towar, były zdecydowanie wystarczającymi dokumentami pozwalającymi organowi celnemu na bieżące sprawdzenie poprawności taryfikowanego towaru", Sąd pierwszej instancji stwierdził, że skarżąca nie zamieszczała w dokumencie SAD dokładnego opisu towaru, który wystarczałby do prostego porównania go z zadeklarowanym kodem CN. W polu 31 dokumentu SAD widniał zapis "akcesoria do aparatów cyfrowych" i nie był sprzeczny – przy prostym porównaniu – z zadeklarowanym kodem CN 8529 90 20, który obejmował "Części aparatur objętych podpozycjami 8525 60 00, 8525 80 30, 8528 41 00, 8528 51 00 i 8528 61 00". Taki opis towaru w zestawieniu z zadeklarowanym kodem CN nie pozwalał organom celnym na stwierdzenie błędnej klasyfikacji taryfowej przy prostym zestawieniu tych zapisów, bez dokonywania głębszej ich analizy. Argumentacja skargi w omawianym zakresie nie mogła odnieść zamierzonego skutku, gdyż zaniżenie kwoty długu prawnie należnej nie było spowodowane błędem organów celnych.

Sąd pierwszej instancji podniósł, że art. 65 ust. 5 ustawy z 19 marca 2004 r. Prawo celne (Dz. U. Nr 68, poz. 622 ze zm.) w sposób jednoznaczny określa zasadę, że organ celny pobiera odsetki. Odstąpienie od poboru odsetek stanowi zatem wyjątek od zasady ich poboru, przy czym ciężar wykazania przesłanek określonych w tym przepisie spoczywa na dłużniku. Przesłankami do stosowania tego wyjątku są "szczególne okoliczności, niewynikające z jej zaniedbania lub świadomego działania". Analiza zarzutów odwołania oraz skargi nie wskazuje takich okoliczności, mimo iż skarżąca przyznała, że ciężar wykazania istnienia przesłanek z omawianego przepisu spoczywa na niej jako na dłużniku. Nawet, gdyby uznać, że w rozpatrywanej sprawie zaistniały " szczególne okoliczności", to nie mogą one wynikać z zaniedbania dłużnika, ani z jego świadomego działania. Skarżąca wykazywała bowiem, że podanie w zakwestionowanym zgłoszeniu celnym nieprawidłowych danych dotyczących klasyfikacji towaru objętego tym zgłoszeniem wynikało z jej przekonania opartego na faktycznym przeznaczeniu pierścieni pośrednich do aparatów cyfrowych. W przekonaniu tym utwierdzała skarżącą praktyka organów celnych, bowiem mimo wielokrotnych zgłoszeń celnych tych samych towarów do określonych kodów Taryfy celnej, organ celny nie kwestionował zadeklarowanych pozycji CN. Dodatkowym argumentem usprawiedliwiającym działanie skarżącej było skorzystanie z usług agencji celnej.

Zdaniem Sądu, prawidłowa jest ocena organów celnych, że dokonana w zgłoszeniu celnym taryfikacja towarów oparta na przekonaniu skarżącej co do jej prawidłowości, nie może uzasadniać zastosowania wyjątku od zasady poboru odsetek przez organ celny.

R. A. wniosła skargę kasacyjną od powyższego wyroku, wnosząc o jego uchylenie w całości i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi pierwszej instancji, oraz zasądzenie kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego wg norm przepisanych.

Zaskarżonemu wyrokowi zarzuciła na podstawie art. 174 pkt 1 ustawy z 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz. U. z 2012 r. poz. 270 ze zm., dalej: ppsa) naruszenie przepisów prawa materialnego przez jego błędne zastosowanie, tj.:

- obrazę przepisów zawartych w rozporządzeniu Komisji (WE) Nr 1549/2006 z 17 października 2006 r. zmieniającym załącznik I do rozporządzenia Rady (EWG) nr 2658/87 w sprawie nomenklatury taryfowej i statystycznej w sprawie Wspólnej Taryfy Celnej, poprzez błędne uznanie, że organy celne dokonały prawidłowej klasyfikacji towaru objętego zgłoszeniem celnym, w postaci pierścieni pośrednich i konwerterów;

- obrazę art. 220 ust. 1 i art. 220 ust. 2 lit. b/ WKC poprzez uznanie, że organy celne prawidłowo zaksięgowały retrospektywnie kwoty należności celnych, pomimo iż zostały spełnione przesłanki nakładające na organ celny obowiązek powstrzymania się od zaksięgowania retrospektywnego,

- obrazę art. 65 ust. 5 Prawa celnego poprzez uznanie, że obciążenie strony odsetkami z tytułu długu celnego zaksięgowanego retrospektywnie w związku z uznaniem, że skarżąca nie udowodniła, że podanie nieprawidłowych lub niekompletnych danych było spowodowane okolicznościami niewynikającymi z jej zaniedbania lub świadomego działania.

Dyrektor Izby Celnej w K. w odpowiedzi na skargę kasacyjną wniósł o jej oddalenie oraz zasądzenie kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Skarga kasacyjna nie zasługuje na uwzględnienie.

Zakres kontroli Naczelnego Sądu Administracyjnego w stosunku do zaskarżonego orzeczenia jest zdeterminowany, poza przypadkami nieważności postępowania, które w niniejszej sprawie nie występują, granicami środka zaskarżenia. Stosownie do art. 183 § 1 zd. pierwsze ppsa Naczelny Sąd Administracyjny rozpoznaje sprawę w granicach skargi kasacyjnej, biorąc z urzędu pod rozwagę nieważność postępowania.

Przystępując do rozpoznania niniejszej skargi kasacyjnej wypada na wstępie zauważyć, iż została ona oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia prawa materialnego, to jest błędnym zastosowaniu przepisów rozporządzenia Komisji (WE) Nr 1549/2006 (...) oraz art. 220 ust. 1 i ust. 2 lit. b/ WKC i art. 65 ust. 5 Prawa celnego.

Zgodnie z art. 176 ppsa skarga kasacyjna powinna czynić zadość wymaganiom przepisanym dla pisma w postępowaniu sądowym oraz zawierać oznaczenie zaskarżonego orzeczenia ze wskazaniem czy jest ono zaskarżone w całości, czy w części, przytoczenie podstaw kasacyjnych i ich uzasadnienie, wniosek o uchylenie lub zmianę orzeczenia z oznaczeniem zakresu żądanego uchylenia lub zmiany.

Oznacza to, że obowiązkiem kasatora jest wskazanie konkretnego przepisu prawa materialnego, który w jego ocenie został naruszony przez Sąd pierwszej instancji, a także wykazanie, na czym to naruszenie miałoby polegać i jak mogło wpłynąć na wynik sprawy.

Przenosząc powyższe na grunt rozpoznawanej skargi kasacyjnej należy stwierdzić, iż pierwszy z zarzutów nie spełnia wskazanych wymogów, co uniemożliwia merytoryczne jego rozpoznanie.

Sposób sformułowania tego zarzutu (naruszenie przepisów rozporządzenia Komisji (WE) Nr 1549/2006 (...)) nie pozwala na ustalenie, jakie konkretne przepisy autor skargi kasacyjnej miał na myśli, a co za tym idzie, na czym miałoby polegać niewłaściwe ich zastosowanie. Nie wyjaśnia tego również towarzysząca temu zarzutowi argumentacja, która wskazuje na braki dowodowe postępowania wyjaśniającego. Regułą jest, iż tego rodzaju argumentację należy podnieść w ramach drugiej z podstaw kasacyjnych, tj. naruszenia przepisów postępowania. Natomiast w sytuacji, gdy nie jest kwestionowany stan faktyczny sprawy, na co wskazuje brak zarzutów natury procesowej, podstawą oceny czy doszło do nieprawidłowego zastosowania przepisów prawa materialnego jest stan faktyczny przyjęty przez Sąd pierwszej instancji za podstawę orzekania. Niewłaściwe zastosowanie prawa materialnego, to nic innego jak dokonanie wadliwej subsumpcji przepisu do ustalonego w sprawie stanu faktycznego, co wymaga, aby stan faktyczny nie budził uzasadnionych wątpliwości.

W stanie faktycznym sprawy organ celny, co następnie zostało zaakceptowane przez Sąd pierwszej instancji, wziął pod uwagę obiektywne cechy i właściwości pierścieni pośrednich, a nie jak tego oczekiwała strona – ich faktyczne przeznaczenie do aparatów cyfrowych, co doprowadziło do zmiany klasyfikacji taryfowej. Organ był bowiem obowiązany uwzględnić obowiązującą przy taryfikacji regułę mówiącą, że do każdego importowanego towaru przypisany jest jeden i tylko jeden odpowiedni kod Taryfy celnej z przypisaną do niego stawką celną. Jak słusznie wskazał Sąd pierwszej instancji w sytuacji, gdy towar może być pozornie zaklasyfikowany do więcej niż jednego kodu to rozstrzygająca jest reguła 3c ORINS mówiąca, że jeśli nie można przeprowadzić klasyfikacji według zasad określonych w regule 3a lub 3b ORINS, to należy stosować pozycję, która w kolejności numerycznej jest ostatnią z pozycji możliwych do zastosowania. Innymi słowy, stosując regułę 3c oraz 1 i 6 ORINS, a także opierając się na brzmieniu pozycji 8529 i 9006 oraz Uwadze 2b) do sekcji XVI i Uwadze 2a) do działu 90 Taryfy celnej organ celny odwoławczy prawidłowo zaklasyfikował pierścienie pośrednie do kodu CN 9006 91 00, która obejmuje "części i akcesoria do aparatów fotograficznych", a nie do kodu CN 8529 90 20 obejmującej "części aparatur objętych podpozycjami 8525 60 00, 8525 80 30, 8528 41 00, 8528 51 00 i 8528 61 00".

Dokonując natomiast klasyfikacji taryfowej konwerterów organ celny, co następnie zostało również zaakceptowane przez Sąd pierwszej instancji, wziął pod uwagę, że importowane konwertery stanowią zespół soczewek (układ optyczny), który mocowany w formie nasadki na obiektyw zmienia ogniskową obiektywu, pasują do wielu typów obiektywów, są przeznaczone do celów fotograficznych. Uwzględniając zatem cechy i właściwości konwerterów w oparciu o regułę 1 i 6 ORINS z uwzględnieniem uwagi 1m) do sekcji XVI Wspólnej Taryfy Celnej organ celny zaklasyfikował przedmiotowy towar do pozycji 9002, która obejmuje "soczewki, pryzmaty, zwierciadła i pozostałe elementy optyczne, z dowolnego materiału, oprawione, stanowiące część lub wyposażenie przyrządów lub aparatury, ale inne niż elementy tego rodzaju ze szkła nieobrobionego optycznie", kod 9002 11 00 90. Przyjmując, iż według ORINS decydującym kryterium klasyfikacji taryfowej towarów powinny być w pierwszej kolejności obiektywne cechy i właściwości klasyfikowanego towaru ujęte w opisie pozycji oraz w uwagach do sekcji i działów taryfy celnej. Obiektywnym kryterium klasyfikacji może być również przeznaczenie towaru, jeżeli jest ono właściwe danemu towarowi, co należy ocenić w każdym przypadku według obiektywnych cech i właściwości tego towaru (reguła 1, 3b i 6).

Odnosząc się natomiast do zarzutu naruszenia art. 220 ust. 1 i ust. 2 lit. b/ WKC w związku z retrospektywnym zaksięgowaniem długu celnego, mimo braku do tego podstaw, należy stwierdzić, iż nie zasługuje on na uwzględnienie.

Zgodnie ze wskazanym przepisem, retrospektywnego zaksięgowania należności celnych nie dokonuje się w przypadku wystąpienia czterech łącznych warunków:

1) brak zaksięgowania wynika z błędu organów celnych,

2) błąd ten nie mógł w racjonalny sposób być wykryty przez płatnika,

3) płatnik przestrzegał wszystkich przepisów obowiązujących w zakresie zgłoszenia celnego oraz

4) płatnik działał w dobrej wierze.

Zdaniem kasatora z taką sytuacją mamy do czynienia w rozpoznawanej sprawie.

Kasator nie zgodził się bowiem ze stanowiskiem Sądu pierwszej instancji, że zawarty w zgłoszeniu celnym opis towaru nie pozwalał na wykrycie nieprawidłowości.

Podniósł, iż wielokrotnie, za pośrednictwem profesjonalnej agencji celnej, zgłaszał przedmiotowy towar jako akcesoria do aparatów cyfrowych, dołączając do tych zgłoszeń niezbędną dokumentację i dokonując klasyfikacji taryfowej, jak zakwestionowana.

Stanowisko to nie zasługuje na akceptację.

Odnosząc się w pierwszej kolejności do przesłanki w postaci, tzw. błędu organu celnego należy wskazać, iż z orzecznictwa TSUE wynika, że popełniony błąd powinien wynikać przede wszystkim z czynnego działania organu celnego (wyroki z dnia: 27 czerwiec 1991 r. w sprawie C-348/89 "Mecanarte"; 14 listopada 2002 r. w sprawie C – 251/00 "Illumitronica" - www.eur-lex.europa.eu). TSUE w swoim orzecznictwie dopuszcza jednak, iż niektóre działania "bierne" organów celnych mogą być uważane za błędy (wyrok z dnia 1 dnia kwietnia 1993 r. w sprawie C – 250/91 "Hewlett Packard France" - www.eur-lex.europa.eu). Między innymi za błąd organów celnych TSUE uznaje brak zastrzeżenia ze strony organów celnych dotyczącego zgłoszeń celnych złożonych w znacznej liczbie i przez długi okres w szczególności, gdy dane zawarte w zgłoszeniu pozwalały na stwierdzeniu, że zgłoszenia te nie były prawidłowe.

Do takiej właśnie sytuacji nawiązuje argumentacja kasatora. Należy jednak przypomnieć, iż zarzut naruszenia prawa materialnego nie służy do kwestionowania ustalonego w sprawie stanu faktycznego, co powinno się odbyć w ramach zarzutu naruszenia przepisów postępowania. Jak wcześniej zostało wskazane kasator podniósł jedynie zarzut naruszenia prawa materialnego. Natomiast w zaskarżonym wyroku Sąd pierwszej instancji przyjął, iż kasator – wbrew twierdzeniom – nie zamieszczał w dokumentach SAD dokładnego opisu towarów, który wystarczałby do prostego porównania go z zadeklarowanym kodem CN. Jak wskazał Sąd w polu 31 dokumentu SAD widniał zapis "akcesoria do aparatów cyfrowych" i nie był on sprzeczny – przy prostym porównaniu – z zadeklarowanym kodem CN 8529 90 20, który obejmuje "części aparatur objętych podpozycjami 8525 60 00, 8525 80 30, 8528 41 00, 8528 51 00 i 8528 61 00". Sąd uznał również, iż opis towaru w zgłoszeniu celnym nie był jednoznaczny i wystarczająco dokładny, jak tego wymagały przepisy regulujące omawianą materię. Zatem z ustaleń tych nie wynika, aby można było przypisać organowi celnemu błąd, w rozumieniu art. 220 ust. 2 lit. b/ WKC. Dokonane przez organ celne ustalenia co do stanu faktycznego, zaakceptowane następnie przez Sąd pierwszej instancji, wiążą sąd odwoławczy. Na marginesie wypada też zauważyć, iż przedmiotem rozważań Sądu pierwszej instancji nie były takie pojęcia jak: "długi okres" "znaczna liczba" oraz "zastrzeżenia", które powinny być określone osobno dla każdego przypadku, a które odgrywają istotną rolę w procesie badania czy mamy do czynienia z błędem organu celnego. Samo stwierdzenie, że porównanie między zgłoszoną pozycją taryfową a wyraźnym oznaczeniem towarów zgodnym ze specyfikacjami nomenklatury, pozwalało na stwierdzenie błędnej klasyfikacji taryfowej, nie stanowi jeszcze o błędzie organu celnego. Co do zasady za błąd organu celnego nie uważa się bowiem przyjęcia bez zastrzeżeń błędnych zgłoszeń celnych, co wynika chociażby z faktu, że zgłoszenie celne może być przyjęte bez weryfikacji przez organ celny. Inaczej jest jednak w przypadku, gdy brak zastrzeżeń dotyczy znacznej liczby zgłoszeń przedstawianych przez długi okres, co powinno być wykazane w postępowaniu wyjaśniającym. Okoliczności te nie były przedmiotem rozpoznania.

Brak możliwości przypisania błędu organom celnym powoduje, iż art. 220 ust. 2 lit. b/ WKC nie znajduje zastosowania w sprawie, a co za tym idzie niecelowe jest prowadzenie rozważań w zakresie pozostałych przesłanek.

Na marginesie wypada jedynie zauważyć, w nawiązaniu do argumentacji podniesionej w skardze kasacyjnej, iż druga z przesłanek jest oparta na założeniu, że organ celny popełnił błąd, z czym w niniejszej sprawie nie mamy do czynienia. Gdyby jednak hipotetycznie przyjąć istnienie błędu organu celnego, to wypada zauważyć, iż dla oceny czy błąd popełniony przez organ celny mógł być, z racjonalnego punktu widzenia, wykryty przez działającego w dobrej wierze płatnika, należy brać pod uwagę w szczególności rodzaj popełnionego błędu, doświadczenie zawodowe płatnika oraz wykazaną przez niego staranność (wyrok z 26 czerwca 1990 r. w sprawie C-64/89 "Deutsche Fernsprecher" - www.eur-lex.europa.eu), co także należy do sfery faktów, które powinny być poddane kontroli w ramach zarzutu naruszenia przepisów postępowania. Brak zarzutu w tym zakresie uniemożliwia merytoryczne odniesienie się do argumentacji w tej części. Podkreślenia wymaga bowiem, iż ocena wszystkich okoliczności składających się na badany przypadek może odbyć się jedynie w ramach kontroli postępowania dowodowego.

Podobnie rzecz się ma, jeśli chodzi o pozostałe dwie przesłanki.

Odnosząc się do zarzutu naruszenia art. 65 ust. 5 Prawa celnego należy stwierdzić, iż nie zasługuje on na uwzględnienie.

Kasator podniósł, iż Sąd pierwszej instancji błędnie przyjął, iż nie wykazał on, że podanie nieprawidłowych lub niekompletnych danych było spowodowane okolicznościami niewynikającymi z jego zaniedbania lub świadomego działania.

Zgodnie z powołanym przepisem organ celny pobiera odsetki, w przypadku gdy kwota wynikająca z długu celnego została zaksięgowana na podstawie nieprawidłowych lub niekompletnych danych, podanych przez zgłaszającego w zgłoszeniu celnym, chyba że dłużnik udowodni, że podanie nieprawidłowych lub niekompletnych danych było spowodowane okolicznościami niewynikającymi z jego zaniedbania lub świadomego działania. (...).

Zatem ciężar wykazania braku przesłanek do obciążania odsetkami za zwłokę od nieuiszczonych w terminie należności celnych spoczywa na dłużniku i należy do sfery faktów.

W stanie sprawy Sąd pierwszej instancji przyjął, iż podanie w zgłoszeniu celnym nieprawidłowych danych wynika z zaniedbania strony. Okoliczność ta, z uwagi na brak zarzutów natury procesowej, nie została skutecznie zakwestionowana. Przypomnieć w tym miejscu wypada, że w ocenie Sądu pierwszej instancji organy celne prawidłowo oceniły, że samo przeświadczenie strony o prawidłowości dokonanej klasyfikacji taryfowej, skorzystanie z usług agencji celnej, czy wreszcie wielokrotne zgłaszanie przedmiotowego towaru z klasyfikacją taryfową, jak zakwestionowana, nie może uzasadniać odstąpienie od poboru odsetek za zwłokę, zwłaszcza w sytuacji, gdy przy znajomości podstawowych zasad taryfikacji strona powinna mieć co najmniej wątpliwości.

Z tym poglądem należy się zgodzić, ponieważ do obowiązków strony należało zbadanie, jakie przepisy mają zastosowanie do dokonywanej przez nią czynności oraz jakie są związane z nią należności (wyroki z dnia: 12 lipca 1989 r. w sprawie 161/88 "Binder"; 28 czerwiec 1990 w sprawie C – 80/89 "Behn" - www.eur-lex.europa.eu). Stąd też strona, dokonując błędnej taryfikacji nie może powoływać się na dochowanie należytej staranności, gdy na podstawie powszechnie obowiązujących przepisów, prawidłowo opublikowanych, miała możliwość dokonania prawidłowej klasyfikacji taryfowej, a w razie uzasadnionych wątpliwości mogła również wystąpić o udzielenie wiążącej informacji taryfowej.

Podsumowując, skarga kasacyjna nie ma usprawiedliwionych podstaw.

Mając powyższe na względzie Naczelny Sąd Administracyjny, na podstawie art. 184 ppsa, orzekł jak w sentencji wyroku.

O kosztach postępowania Sąd orzekł na podstawie art. 204 pkt 1 ppsa.