III SA/Kr 665/13
Wyrok
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie
2013-07-26Nietezowane
Artykuły przypisane do orzeczenia
Do tego artykulu posiadamy jeszcze 13 orzeczeń.
Kup dostęp i zobacz, do jakich przepisów odnosi się orzeczenie. Znajdź inne potrzebne orzeczenia.
Skład sądu
Krystyna Kutzner /przewodniczący sprawozdawca/Sentencja
Kraków, dnia 26 lipca 2013r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie w składzie następującym: Przewodniczący: Sędzia NSA Krystyna Kutzner po rozpoznaniu w dniu 26 lipca 2013r. na posiedzeniu niejawnym w trybie uproszczonym sprawy ze skargi E. S. zastępowanej przez przedstawiciela dla osoby nieobecnej T. P. na decyzję Wojewody z dnia 17 kwietnia 2013 r. znak [...] w przedmiocie wymeldowania l. uchyla zaskarżoną decyzję w części dotyczącej odmowy przyznania wynagrodzenia dla kuratora ustanowionego dla osoby nieobecnej w postępowaniu administracyjnym oraz poprzedzające ją postanowienie Prezydenta Miasta z dnia [...] 2013r., znak : [...], II. oddala skargę w pozostałym zakresie, III. oddala wniosek o przyznanie od Skarbu Państwa - Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie na rzecz kuratora T. P. kosztów nieopłaconej pomocy prawnej.
Uzasadnienie
Wojewoda działając na podstawie :
- art. 138 § 2 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz.U.2013.267);
- art. 15 ust. 2 ustawy z dnia 10 kwietnia 1974 r. ewidencji ludności i dowodach osobistych (Dz.U.2006.139.993 ) -
decyzją z dnia 17 kwietnia 2013r. nr [...] uchylił w całości decyzję Prezydenta Miasta z dnia [...] 2013 r. znak [...] orzekającą o wymeldowaniu z pobytu stałego E. S. z lokalu nr [...] przy ul. A w K.
Powyższe decyzje zostały wydane w oparciu o następujący stan faktyczny i prawny ustalony przez organy :
Prezydent Miasta, działając z wniosku Zarządu Budynków Komunalnych, wszczął w dniu 24 maja 2012 r. postępowanie o wymeldowanie E. S. z lokalu przy ul. A w K. W toku postępowania - na wniosek Prezydenta Miasta - Sąd Rejonowy Wydział III Rodzinny i Nieletnich postanowieniem z dnia 7 listopada 2012 r. sygn. akt [...] ustanowił dla nieobecnej E. S. kuratora w osobie T. P. celem reprezentowania nieobecnej w postępowaniu administracyjnym o wymeldowanie. Ustanowiony w ten sposób przedstawiciel wniósł do organu pismo z dania 30 stycznia 2013r, w którym poinformował organ o podjętych czynności mających na celu zidentyfikowanie miejsca pobytu E. S. i podał, że osoba ta prowadziła w lokalu przy ul. A w K działalność gospodarczą jako agent ubezpieczeniowy. Przedstawiciel ustalił także, że E. S. działa także jako agent ubezpieczeniowy pod adresem ul. B w K. Ponadto przedstawiciel złożył wniosek do organu o przeprowadzenie innych dowodów z przeszukania wewnętrznych baz danych dotyczących E. S. w poszukiwaniu informacji o jej danych osobowych , a także zwrócenie się do organów , takich jak: Starostwo Powiatowe, Urząd Wojewódzki i Urząd Marszałkowski , urzędy skarbowe w celu pozyskania informacji o ww. danych adresowych.
Ponadto przedstawiciel wniósł o przyznanie wynagrodzenia za pełnioną funkcję przedstawiciela nieobecnej E. S. w kwocie 200 zł.
Prezydent Miasta ww. decyzją z dnia [...] 2013r , wydaną na podstawie przepisu art. 15 ust. 2 ustawy o ewidencji ludności i dowodach osobistych orzekł o wymeldowaniu E. S. z lokalu przy ul A w K. W ocenie organu zebrany w sprawie materiał dowodowy był wystarczający do stwierdzenia, że mieszkanie przy ul. A w K nie jest stałym miejscem pobytu i centrum życiowym E. S. i lokal ten opuściła dobrowolnie i świadomie.
Materiał dowody zgromadzony w aktach sprawy potwierdza, że E. S. była najemcą ww. lokalu , ale z uwagi na zaległości w , opłatach umowa czynszu została jej wypowiedziana ze skutkiem na dzień 30 listopada 1999 r. , a wyrokiem Sądu Rejonowego Wydział l Cywilny z 13 maja 2004 r. sygn. akt [...] orzeczona została eksmisja E. S. wraz z innymi członkami rodziny z prawem do lokalu socjalnego.
Przesłuchiwany w toku postępowania administracyjnego przedstawiciel administracji podał, że nie jest mu znane miejsce pobytu E. S. W trakcie wizji lokalnej dokonanej przez ww. przedstawiciela administracji, obecny w lokalu syn E. S. – Ł. S. poinformował , że zamieszkuje w nim z siostrą M. S., córką J. S. i matką E. S.
Z zeznań sąsiadki E. S. – I. L. wynikało, że E. S. wraz z córką M. S. od około 2-3 lat przebywają za granicą , prawdopodobnie w Wielkiej Brytanii i czasami przyjeżdżają do tego lokalu.
Organ podniósł, że mimo kilkakrotnych wezwań w charakterze świadków członków rodziny E. S. , nikt się nie stawił. Dla organu istotna była okoliczność, że również sama E. S. nie stawiła się celem złożenia wyjaśnień, co - zdaniem organu - ma przekładać się na jej wolę braku zainteresowania zamieszkiwaniem w przedmiotowym lokalu. Organ stwierdził , że skoro E. S. nie dokonała obowiązku wymeldowania , zasadne było wydanie decyzji o wymeldowaniu jej przez organ .
Z kolei postanowieniem z dnia [...] 2013 r. znak [...] Prezydent Miasta , działając na podstawie art. 263 § 2 i 264 Kpa , odmówił T. P. wynagrodzenia za pełnienie funkcji przedstawiciela dla osoby nieobecnej stwierdzając, że przedstawiciel nie dokonał żadnych mogących mieć znaczenie dla sprawy (dla wyniku) czynności. Samo uczestnictwo w sprawie , w ocenie organu, nie uzasadnia przyznania wynagrodzenia.
Przedstawiciel dla nieobecnej E. S. – T. P. wniósł od ww. decyzji odwołanie zarzucając , że organ nie odniósł się w jej treści do podanego przez przedstawiciela faktu ujawnienia pobytu E. S. przy ul. B w K. Przedstawiciel zarzucił nielogiczność oceny materiału dowodowego, a w szczególności nie odniesienie się do sprzecznych informacji na temat miejsca pobytu E. S. wynikających z zeznań jej syna , który twierdził , że matka przebywa w tym mieszkaniu oraz sąsiadki, wedle której ww. przebywa za granicą.
W odwołaniu przedstawiciel zaskarżył również postanowienie odmawiające przyznania mu wynagrodzenia za pełnienie funkcji w postępowaniu przed pierwszą instancją , które uznał za rażąco krzywdzące zważywszy na okoliczność podjętych w sprawie czynności w obronie interesów nieobecnej , a nadto wniósł o przyznanie mu kwoty 100 zł za udział w postępowaniu odwoławczym.
Wojewoda opisaną na wstępie decyzją uchylił zaskarżoną decyzję w całości i przekazał sprawę do ponownego rozpoznania zarzucając wadliwość przeprowadzonego postępowania wyjaśniającego , w toku którego organ pierwszej instancji nie podjął próby kontaktu z członkami rodziny E. S. i przedwczesne zwrócenie się do Sądu Rejonowego o wyznaczenie przedstawiciela dla nieobecnej. Organ odwoławczy za niewystarczające uznał oparcie poczynionych w sprawie ustaleń na zeznaniach sąsiadów E. S. i przedstawiciela administracji, wskazując na potrzebę przeprowadzenie rozprawy administracyjnej z udziałem przedstawiciela dla nieobecnej , a także przeprowadzenie oględzin przedmiotowego lokalu. Zdaniem Wojewody , w sprawie należało wyjaśnić również kwestię lokalu socjalnego, do którego ma prawo E. S. i członkowie jej rodziny na mocy wyroku eksmisyjnego.
Organ odwoławczy podniósł, że faktu ustanowienia kuratora nie można utożsamiać z okolicznością trwałego i dobrowolnego opuszczenia lokalu. W ocenie tego organu , w rozpatrywanej sprawie nie została jednoznacznie ustalona przesłanka dobrowolności i trwałości opuszczenia spornego lokalu przez E. S.
Odnosząc się z kolei do kwestii wynagrodzenia z tytułu ustanowienia T. P. przedstawicielem dla nieobecnej E. S., organ odwoławczy stwierdził, że na postanowienie w sprawie kosztów postępowania zażalenie nie służy osobie będącej przedstawicielem osoby nieobecnej . Co do wynagrodzenia dla tego przedstawiciela za udział w postępowaniu odwoławczym organ stwierdził , że T. P. w tym postępowaniu nie podjął żadnych czynności i dodał, że co do zasady - koszty wynagrodzenia za udział przedstawiciela ponosi organ pierwszej instancji.
Na powyższą decyzję wpłynęła skarga do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie , złożona przez działającego w imieniu E. S. przedstawiciela dla osoby nieobecnej T. P. W skardze zarzucono , że organ odwoławczy, w sytuacji , gdy stwierdzi braki postępowania wyjaśniającego , powinien samodzielnie przeprowadzić postępowanie dowodowe, a nie kierować sprawę do ponownego rozpoznania. W rozpatrywanej sprawie, w ocenie przedstawiciela, materiał dowodowy był wystarczający do podjęcia rozstrzygnięcia , jednak organ pierwszej instancji dokonał błędnej jego oceny ; nie zachodziła zatem konieczność przeprowadzenia postępowania uzupełniającego w całości , czy w znacznej jego części.
Przedmiotem zarzutu skargi była też kwestia wynagrodzenia dla przedstawiciela. Przedstawiciel nie zgodził się ze stanowiskiem, że koszty wynagrodzenia dla przedstawiciela w postępowaniu odwoławczym ponosi organ wnioskujący o ustanowienie przedstawiciela tj. Prezydent Miasta. Zdaniem przedstawicie , w przepisach jest mowa o organie , co oznacza , że organ każdej instancji jest uprawniony do ustalenia takich kosztów. Co do zasadności wynagrodzenia dla działającego w sprawie przedstawiciela , w skardze podniesiono , że zasadniczą częścią postępowania odwoławczego jest złożenie samego odwołania, co też w niniejszej sprawie zostało dokonano , a nadto - że złożone odwołanie odniosło pozytywny skutek wobec uchylenia decyzji pierwszoinstancyjnej. Powołując się na stanowisko judykatury i literatury prawniczej, przedstawiciel podniósł , że wynagrodzenie kuratora będącego przedstawicielem strony w postępowaniu administracyjnym stanowi wynagrodzenie w ramach kosztów postępowania administracyjnego. Mając powyższe na uwadze przedstawiciel wniósł o zasądzenie na jego rzecz wynagrodzenia za sprawowaną funkcję , a nadto o przyznanie na jego rzecz przez Wojewódzki Sąd Administracyjny wynagrodzenia za postępowanie przed tym Sądem w wysokości norm przepisanych.
W skardze zawarto wniosek o rozpoznanie sprawy w postępowaniu uproszczonym.
W odpowiedzi na skargę , Wojewoda wniósł o jej oddalenie, podtrzymując stanowisko w sprawie, nie wypowiadając się w kwestii wniosku o rozpoznanie sprawy w trybie uproszczonym.
Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył co następuje:
Stosownie do art.1 § 2 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. - Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U.2002.1269) sądy administracyjne sprawują wymiar sprawiedliwości przez kontrolę działalności administracji publicznej pod względem zgodności z prawem. Oznacza to, że przedmiotem kontroli Sądu jest zgodność zaskarżonej decyzji ( innego aktu lub czynności) z przepisami prawa materialnego , które mają zastosowanie w sprawie oraz z przepisami prawa procesowego , regulującymi tryb jej wydania lub podjęcia aktu albo czynności będącej przedmiotem zaskarżenia . Wiążące przy tym są przepisy obowiązujące w dacie wydania zaskarżonego aktu. Usunięcie z obrotu prawnego decyzji lub innego aktu może nastąpić tylko wtedy , gdy postępowanie sądowe dostarczy podstaw do uznania , że przy ich wydawaniu organy administracji publicznej naruszyły prawo w zakresie wskazanym w art.145 § 1 ustawy z dnia 30.08.2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ( Dz.U.2012.270) , zwanej dalej : ppsa , tj. w przypadku istnienia istotnych wad w postępowaniu lub naruszenia przepisów prawa materialnego, mających istotny wpływ na wynik sprawy.
Z uwagi na to, że w odpowiedzi na zawarty w skardze wniosek o rozpoznanie sprawy w trybie uproszczonym Wojewoda nie zażądał przeprowadzenia rozprawy, Sąd rozpoznał przedmiotową sprawę w trybie uproszczonym na podstawie art. 119 pkt 2 ppsa.
Mając z kolei na uwadze wskazane powyżej kryterium legalności, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie stwierdza , że skarga zasługuje na uwzględnienie w zakresie , w jakim Wojewoda wypowiedział się o wynagrodzeniu dla przedstawiciela dla osoby nieobecnej , natomiast w pozostałym zakresie dotyczącym decyzji kasacyjnej w sprawie o wymeldowaniu E. S. - skarga nie zasługuje na uwzględnienie.
W pierwszej kolejności, odnosząc się do wynagrodzenia przedstawiciela, należy podnieść , że w orzecznictwie sądów administracyjnych przyjmuje się , że dopuszczalne jest wniesienie skargi na decyzję administracyjną w części obejmującej jej uzasadnienie. Jako przykład można wskazać wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Lublinie z dnia 19 października 2004r. , wydany w sprawie o sygn. akt II SA/Lu 161/04. Ta linia orzecznicza została zaakceptowana w doktrynie prawa ( glosa do ww. wyroku - OSP zeszyt nr 2 z 2006r, poz. 15 oraz Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi .Komentarz, LexisNexis , Warszawa 2008, str.356).
Sąd rozpatrujący niniejszą sprawę podziela tę wykładnię.
Przechodząc do merytorycznego rozpoznania skargi , należy stwierdzić , że w rozpatrywanej sprawie okolicznością bezsporną jest, że skarżący T. P. został ustanowiony kuratorem na mocy postanowienia Sądu Rejonowego z dnia 7 listopada 2012 r. 2012r, sygn. akt [...] celem reprezentowania nieobecnej w postępowaniu administracyjnym E. S. w przedmiocie wymeldowania, prowadzonym przez Prezydenta Miasta. Ustanowienie kuratora nastąpiło na wniosek organu administracji publicznej - Prezydenta Miasta, który złożył stosowny wniosek do sądu w trybie art. 34 § 1 kpa. Co do zasady organ przyznał, że zgodnie z art. 263 § 2 , organ administracji publicznej może zaliczyć do kosztów postępowania także inne koszty, niż wymienione w § 1 tego przepisu , bezpośrednio związane z rozstrzygnięciem sprawy, jednak uznał, że wynagrodzenie dla ustanowionego w sprawie przedstawiciela dla osoby nieobecnej nie jest bezpośrednio związane z rozstrzygnięciem sprawy i w konsekwencji odmówił przyznania tych kosztów .
Powyższe stanowisko należy uznać za nieprawidłowe.
Zgodnie z uchwałą Sądu Najwyższego z dnia 9 lutego 1989r. sygn. akt III CZP 117/88, "wyznaczenie przez sąd przedstawiciela dla nieobecnej strony postępowania administracyjnego na wniosek organu administracyjnego zgłoszony na podstawie art.34 § 1 kpa następuje na podstawie art.184 k.r.o. Wynagrodzenie takiego przedstawiciela należy do kosztów postępowania administracyjnego" W tym samym wyroku Sąd stwierdził , że kurator wyznaczony przez sąd na podstawie art.184 § 1 k.r.o. do zastępowania strony w postępowaniu administracyjnym nie jest kuratorem prawa materialnego , pod którą to nazwą rozumie się zwykle kuratora wyznaczonego dla ochrony praw reprezentowanej osoby , nie polegającej jedynie na zastępowaniu jej w konkretnym procesie ( postępowaniu) przy czynnościach tego postępowania . Jest on kuratorem w danym postępowaniu , podobnie jak kurator procesowy art.143 k.p.c. . O charakterze kuratora decyduje bowiem cel ustanowienia , nie zaś jego podstawa prawna. Sąd Najwyższy przesądził w tym wyroku również , że do wynagrodzenia kuratora , będącego przedstawicielem strony w postępowaniu administracyjnym , nie mają zastosowania przepisy rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 sierpnia 1982r. w sprawie stawek , warunków przyznawania i wypłaty ryczałtu przysługującego sędziom i pracownikom sądowym za dokonanie oględzin oraz stawek należności kuratorów (Dz.U. 1982.27.197). Sąd nie powinien ponosić wydatków związanych z tym wynagrodzeniem. Wynagrodzenie za sprawowanie kurateli przez przedstawiciela strony postępowania administracyjnego ze względu na jej charakter ściśle związany z konkretnym postępowaniem administracyjnym , w ocenie Sądu Najwyższego , uzasadnia traktowanie tego wynagrodzenia w ramach kosztów postępowania administracyjnego. Oznacza to , że o przyznaniu wynagrodzenia dla kuratora oraz wysokość tego wynagrodzenia ustalana jest przez organ administracyjny prowadzący postępowanie.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku z dnia 27 stycznia 2011r. sygn. akt VII SA/Wa 1964/10 stwierdził , że organ administracji publicznej może zaliczyć - w świetle art. 263 § 2 kpa - do kosztów postępowania administracyjnego wynagrodzenie dla kuratora działając w ramach uznania administracyjnego , jako inne koszty bezpośrednio związane z rozstrzygnięciem sprawy. Przyznanie lub odmowa przyznania wynagrodzenia ustanowionemu w sprawie kuratorowi nie może być podjęta w sposób samowolny i arbitralny , a zatem wysokość tego wynagrodzenia winna uwzględniać między innymi nakład pracy i poniesione wydatki związane koniecznością zapoznania się z aktami sprawy i podjętymi w toku postępowania czynnościami kuratora. Nadmienić należy , że kurator prawa procesowego nie powinien podejmować czynności mających skutek materialnoprawny , co nie pozbawia kuratora prawa do otrzymania wynagrodzenia. Kurator dla osoby nieobecnej należy do uczestników postępowania, podobnie jak świadkowie, czy biegli. Analogicznie jak w przypadku biegłego , któremu należy się wynagrodzenie za czynności podjęte w toku postępowania, również kurator ma prawo otrzymać nie tylko zwrot poniesionych wydatków (opłaty związane np. z nadaniem przesyłek ) , ale również ma prawo otrzymać wynagrodzenie związane z nakładem czasu poświęconego zapoznaniu się z aktami sprawy i sporządzeniem pism. Pełnienie funkcji kuratora bez wątpienia angażuje czasowo osobę wyznaczoną do tej funkcji.
W rozważaniach dotyczących wynagrodzenia dla kuratora ustanowionego w powyższym trybie , nie sposób nie dostrzec , że pojęcie kosztów postępowania jest pojęciem otwartym , a nie zamkniętym katalogiem wymienionych rodzajów kosztów. Świadczy o tym redakcja art. 263 § 2 kpa , który stanowi , że organ administracji publicznej może zaliczyć do kosztów postępowania także inne koszty bezpośrednio związane z rozstrzygnięciem sprawy.
Reasumując należy stwierdzić , że wynagrodzenie kuratora wyznaczonego w trybie art.34 § 1 kpa należy do kosztów postępowania administracyjnego , ustalanego przez organ administracyjny w ramach uznania administracyjnego. Wysokość tego wynagrodzenia winna uwzględniać rodzaj sprawy , stopień jej zawiłości i nakład pracy kuratora. W tym zakresie organ administracyjny może posiłkować się stawkami określonymi w ww. rozporządzeniu Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 sierpnia 1982r w sprawie stawek , warunków przyznania i wypłaty ryczałtu przysługującego sędziom i pracownikom sądowym za dokonanie oględzin oraz stawek należności kuratorów.
Przy ponownym rozpatrzeniu wniosku T. P. z dnia 30 stycznia 2013 r. organ zobowiązany jest uwzględnić stanowisko Sądu przedstawione w niniejszym wyroku . Zgodnie z art. 153 tej ustawy, ocena prawna i wskazania co do dalszego postępowania wyrażone w orzeczeniu sądu wiążą w sprawie ten sąd oraz organ , którego działanie , bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania było przedmiotem zaskarżenia.
Przechodząc do drugiej kwestii - podlegającej kontroli Sądu niniejszym postępowaniu - wyrażającej się decyzją kasatoryjną Wojewody z dnia 17 kwietnia 2013 r. - najpierw wyjaśnić należy za wyrokiem Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 13 grudnia 2006r. sygn. akt II FSK 1527/05 , że obowiązek sporządzenia uzasadnienia wyroku z urzędu wynikający z art. 141 par. 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. Nr 153, poz. 1270) dotyczy także sytuacji, gdy wyrok Sądu l instancji w części uwzględnia skargę , a w pozostałej części oddala skargę. W takim przypadku przepis art. 141 par. 2 ww ustawy nie ma zastosowania. Tak samo wypowiedział się Naczelny Sąd Administracyjny w uzasadnienia do uchwały Siedmiu Sędziów z dnia 11 grudnia 2006r. sygn. akt l FPS 3/06 .
Zaskarżona decyzja w ww. zakresie jest zgodna z prawem. Przedmiotem skargi była decyzja kasacyjna wydana na podstawie art. 138 § 2 Kodeksu postępowania administracyjnego, który brzmi w ten sposób, że "organ odwoławczy może uchylić zaskarżoną decyzję w całości i przekazać sprawę do ponownego rozpatrzenia organowi pierwszej instancji, gdy decyzja ta została wydana z naruszeniem przepisów postępowania, a konieczny do wyjaśnienia zakres sprawy ma istotny wpływ na jej rozstrzygnięcie. Przekazując sprawę, organ ten powinien wskazać jakie okoliczności powinny być wzięte pod uwagę przy ponownym rozpatrzeniu sprawy". Wydanie decyzji kasacyjnej tego rodzaju może nastąpić tylko wtedy, gdy organ pierwszej instancji przeprowadził postępowanie z rażącym naruszeniem norm prawa procesowego, a w szczególności nie przeprowadził w ogóle postępowania wyjaśniającego albo postępowanie takie przeprowadzono, ale w rażący sposób naruszono w nim przepisy procesowe (por. wyr. WSA w Warszawie z dnia 14 grudnia 2005 r., l SA/Wa 237/05, niepubl.; wyr. NSA z dnia 2 kwietnia 2001 r., IV SA 208/99, niepubl.; wyr. NSA z dnia 21 grudnia 2000 r, l SA 430/99, niepubl.). Wynika to z treści art. 136 k.p.a., zgodnie z którym organ odwoławczy może przeprowadzić tylko uzupełniające postępowanie dowodowe (wyr. NSA z dnia 10 kwietnia 1997 r., SA/Po 1237/96, POP 1998, z. 3, poz. 92).
Wykładając ww. przepis wskazać trzeba, że użycie w art. 138 § 2 k.p.a. spójnika "a" oznacza, że samo stwierdzenie naruszenia przepisów postępowania, chociaż jest konieczną przesłanką uchylenia zaskarżonej decyzji, nie jest przesłanką wystarczającą; konieczne jest bowiem dodatkowo wykazanie, że "konieczny do wyjaśnienia zakres sprawy ma istotny wpływ na jej rozstrzygnięcie". Określenie "konieczny do wyjaśnienia zakres sprawy ma istotny wpływ na jej rozstrzygnięcie" jest określeniem niejasnym i nieprecyzyjnym. Należy przyjąć, że stwierdzenie "koniecznego do wyjaśnienia zakresu sprawy" jest równoznaczne z nieprzeprowadzeniem przez organ pierwszej instancji postępowania wyjaśniającego w całości lub znacznej części , co uniemożliwia rozstrzygnięcie sprawy przez organ odwoławczy zgodnie z zasadą dwuinstancyjności postępowania administracyjnego (tak Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie w wyroku z dnia 17 grudnia 2012 r. sygn. akt II SA/Kr 1351/12, Lex nr 1235027).
W niniejszej sprawie, w ocenie Sądu, zaistniały powyższe przesłanki uzasadniające uchylenie decyzji pierwszej instancji i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania . Sąd podzielił stanowisko organu zawarte w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji, że organ pierwszej instancji przeprowadził w okrojonym zakresie postępowanie wyjaśniające. Szczególnie zwraca uwagę brak konsekwencji w dążeniu do wyjaśnienia sprawy z udziałem najbliższych członków rodziny E. S., to jest z udziałem syna Ł. S. , córki M. S. , czy z udziałem męża Z. S. Co prawda organ ponawiał wezwania do wzięcia udziału tych osób w charakterze świadków, niemniej brak jest informacji, by podjął bardziej skuteczne czynności przewidziane w art. 88 Kpa , a dotyczące grzywny w razie nieusprawiedliwionego niestawiennictwa. Jak słusznie podniesiono w zaskarżonej decyzji , już na gruncie zeznań, które zostały złożone przed organem pierwszej instancji - przedstawiciela administracji, czy sąsiadki I. L. ujawniły się na tyle duże rozbieżności, co do miejsca pobytu skarżącej, że uzasadnione było przeprowadzenie rozprawy administracyjnej. Zauważyć ponadto należy , że organ pierwszej instancji pominął zupełnie w ocenie materiału dowodowego zeznania S. P., sąsiadki skarżącej , a także zeznania E. B. (k.75), które mają znaczenie dla wyjaśnienia kwestii poddanej przez przedstawiciela T. P. - związku skarżącej z miejscem ul. B w K.
Za istotna w sprawie należy uznać okoliczność , czy w przypadku ustalenia , że E. S. opuściła przedmiotowy lokal , to czy to opuszczenie miało charakter trwały , czy tylko czasowy np. w związku z pracą za granicą.
Odnosząc się do zarzutu przedstawiciela , iż organ odwoławczy winien w sprawie postąpić według przepisu art. 136 Kpa to znaczy we własnym zakresie przeprowadzić postępowanie dowodowe , a nie kierować sprawy do ponownego rozpoznania celem przeprowadzenia postępowania - podnieść należy, że w przepisie tym jest mowa o uzupełniającym postępowaniu dowodowym, natomiast z całokształtu oceny niniejszej prawy wynika, iż ustaleniu podlegają kwestie podstawowe - takie jak okoliczność , czy E. S. przebywa w lokalu przy ul. A w K, czy w tym lokalu jest jej centrum życiowe, a także , czy w przypadku opuszczenia tego lokalu -jak wyżej podniesiono - czy było to opuszczenie o charakterze trwałym. Okoliczności te nie są w sprawie dokładnie wyjaśnione, a zgromadzony przez organ pierwszej instancji materiał dowodowy nie daje jednoznacznej odpowiedzi co do ww. okoliczności , mających rozstrzygające znaczenie.
Z tego względu , w ocenie Sądu , w rozpatrywanej sprawie zaistniały prawem przewidziane przesłanki do zastosowania przepisu art. 138 § 2 Kpa .
Mając na uwadze powyższe Sąd orzekł na podstawie przepisu art. 145 § 1 a ustawy - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi w pkt l, w pkt II na podstawie przepisu art. 151.
Oddalając wniosek o wynagrodzenie dla przedstawiciela za udział w postępowaniu przed tut. Sądem Sąd działał na podstawie § 20 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenie przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz.U.Nr 163, poz. 1348 ze zm.) , który stanowi , że wniosek o przyznanie kosztów nieopłaconej pomocy prawnej powinien zawierać oświadczenie , że opłaty nie zostały zapłacone w całości lub w części. Przytoczony przepis nie pozostawia wątpliwości , że oświadczenie , o którym mowa w tym przepisie , musi być wyraźnie formułowe we wniosku o przyznanie od Skarbu Państwa kosztów nieopłaconej pomocy udzielonej stronie z urzędu . Brak takiego oświadczenia wywołuje skutki materialnoprawne , polegające na utracie prawa do wynagrodzenia ( postanowienie SN z dnia 09 września 2011 r, sygn. akt III SPP 27/11, Lex nr 1106755 ). Oświadczenie jest obligatoryjnym elementem wniosku , a jego niezłożenie stanowi brak , który nie podlega uzupełnieniu ( postanowienie WSA w Warszawie z dnia 15 grudnia 2008r, sygn.. akt SA/Wa 613/08 , Lex nr 964295).
Zawarty w skardze wniosek o przyznanie wynagrodzenia za postępowanie przed tut .Sądem nie zawiera oświadczenia , o którym mowa w § 20 ww. rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości , w związku z tym orzeczono jak w punkcie III niniejszego orzeczenia.
Nietezowane
Artykuły przypisane do orzeczenia
Kup dostęp i zobacz, do jakich przepisów odnosi się orzeczenie. Znajdź inne potrzebne orzeczenia.
Skład sądu
Krystyna Kutzner /przewodniczący sprawozdawca/Sentencja
Kraków, dnia 26 lipca 2013r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie w składzie następującym: Przewodniczący: Sędzia NSA Krystyna Kutzner po rozpoznaniu w dniu 26 lipca 2013r. na posiedzeniu niejawnym w trybie uproszczonym sprawy ze skargi E. S. zastępowanej przez przedstawiciela dla osoby nieobecnej T. P. na decyzję Wojewody z dnia 17 kwietnia 2013 r. znak [...] w przedmiocie wymeldowania l. uchyla zaskarżoną decyzję w części dotyczącej odmowy przyznania wynagrodzenia dla kuratora ustanowionego dla osoby nieobecnej w postępowaniu administracyjnym oraz poprzedzające ją postanowienie Prezydenta Miasta z dnia [...] 2013r., znak : [...], II. oddala skargę w pozostałym zakresie, III. oddala wniosek o przyznanie od Skarbu Państwa - Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie na rzecz kuratora T. P. kosztów nieopłaconej pomocy prawnej.
Uzasadnienie
Wojewoda działając na podstawie :
- art. 138 § 2 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz.U.2013.267);
- art. 15 ust. 2 ustawy z dnia 10 kwietnia 1974 r. ewidencji ludności i dowodach osobistych (Dz.U.2006.139.993 ) -
decyzją z dnia 17 kwietnia 2013r. nr [...] uchylił w całości decyzję Prezydenta Miasta z dnia [...] 2013 r. znak [...] orzekającą o wymeldowaniu z pobytu stałego E. S. z lokalu nr [...] przy ul. A w K.
Powyższe decyzje zostały wydane w oparciu o następujący stan faktyczny i prawny ustalony przez organy :
Prezydent Miasta, działając z wniosku Zarządu Budynków Komunalnych, wszczął w dniu 24 maja 2012 r. postępowanie o wymeldowanie E. S. z lokalu przy ul. A w K. W toku postępowania - na wniosek Prezydenta Miasta - Sąd Rejonowy Wydział III Rodzinny i Nieletnich postanowieniem z dnia 7 listopada 2012 r. sygn. akt [...] ustanowił dla nieobecnej E. S. kuratora w osobie T. P. celem reprezentowania nieobecnej w postępowaniu administracyjnym o wymeldowanie. Ustanowiony w ten sposób przedstawiciel wniósł do organu pismo z dania 30 stycznia 2013r, w którym poinformował organ o podjętych czynności mających na celu zidentyfikowanie miejsca pobytu E. S. i podał, że osoba ta prowadziła w lokalu przy ul. A w K działalność gospodarczą jako agent ubezpieczeniowy. Przedstawiciel ustalił także, że E. S. działa także jako agent ubezpieczeniowy pod adresem ul. B w K. Ponadto przedstawiciel złożył wniosek do organu o przeprowadzenie innych dowodów z przeszukania wewnętrznych baz danych dotyczących E. S. w poszukiwaniu informacji o jej danych osobowych , a także zwrócenie się do organów , takich jak: Starostwo Powiatowe, Urząd Wojewódzki i Urząd Marszałkowski , urzędy skarbowe w celu pozyskania informacji o ww. danych adresowych.
Ponadto przedstawiciel wniósł o przyznanie wynagrodzenia za pełnioną funkcję przedstawiciela nieobecnej E. S. w kwocie 200 zł.
Prezydent Miasta ww. decyzją z dnia [...] 2013r , wydaną na podstawie przepisu art. 15 ust. 2 ustawy o ewidencji ludności i dowodach osobistych orzekł o wymeldowaniu E. S. z lokalu przy ul A w K. W ocenie organu zebrany w sprawie materiał dowodowy był wystarczający do stwierdzenia, że mieszkanie przy ul. A w K nie jest stałym miejscem pobytu i centrum życiowym E. S. i lokal ten opuściła dobrowolnie i świadomie.
Materiał dowody zgromadzony w aktach sprawy potwierdza, że E. S. była najemcą ww. lokalu , ale z uwagi na zaległości w , opłatach umowa czynszu została jej wypowiedziana ze skutkiem na dzień 30 listopada 1999 r. , a wyrokiem Sądu Rejonowego Wydział l Cywilny z 13 maja 2004 r. sygn. akt [...] orzeczona została eksmisja E. S. wraz z innymi członkami rodziny z prawem do lokalu socjalnego.
Przesłuchiwany w toku postępowania administracyjnego przedstawiciel administracji podał, że nie jest mu znane miejsce pobytu E. S. W trakcie wizji lokalnej dokonanej przez ww. przedstawiciela administracji, obecny w lokalu syn E. S. – Ł. S. poinformował , że zamieszkuje w nim z siostrą M. S., córką J. S. i matką E. S.
Z zeznań sąsiadki E. S. – I. L. wynikało, że E. S. wraz z córką M. S. od około 2-3 lat przebywają za granicą , prawdopodobnie w Wielkiej Brytanii i czasami przyjeżdżają do tego lokalu.
Organ podniósł, że mimo kilkakrotnych wezwań w charakterze świadków członków rodziny E. S. , nikt się nie stawił. Dla organu istotna była okoliczność, że również sama E. S. nie stawiła się celem złożenia wyjaśnień, co - zdaniem organu - ma przekładać się na jej wolę braku zainteresowania zamieszkiwaniem w przedmiotowym lokalu. Organ stwierdził , że skoro E. S. nie dokonała obowiązku wymeldowania , zasadne było wydanie decyzji o wymeldowaniu jej przez organ .
Z kolei postanowieniem z dnia [...] 2013 r. znak [...] Prezydent Miasta , działając na podstawie art. 263 § 2 i 264 Kpa , odmówił T. P. wynagrodzenia za pełnienie funkcji przedstawiciela dla osoby nieobecnej stwierdzając, że przedstawiciel nie dokonał żadnych mogących mieć znaczenie dla sprawy (dla wyniku) czynności. Samo uczestnictwo w sprawie , w ocenie organu, nie uzasadnia przyznania wynagrodzenia.
Przedstawiciel dla nieobecnej E. S. – T. P. wniósł od ww. decyzji odwołanie zarzucając , że organ nie odniósł się w jej treści do podanego przez przedstawiciela faktu ujawnienia pobytu E. S. przy ul. B w K. Przedstawiciel zarzucił nielogiczność oceny materiału dowodowego, a w szczególności nie odniesienie się do sprzecznych informacji na temat miejsca pobytu E. S. wynikających z zeznań jej syna , który twierdził , że matka przebywa w tym mieszkaniu oraz sąsiadki, wedle której ww. przebywa za granicą.
W odwołaniu przedstawiciel zaskarżył również postanowienie odmawiające przyznania mu wynagrodzenia za pełnienie funkcji w postępowaniu przed pierwszą instancją , które uznał za rażąco krzywdzące zważywszy na okoliczność podjętych w sprawie czynności w obronie interesów nieobecnej , a nadto wniósł o przyznanie mu kwoty 100 zł za udział w postępowaniu odwoławczym.
Wojewoda opisaną na wstępie decyzją uchylił zaskarżoną decyzję w całości i przekazał sprawę do ponownego rozpoznania zarzucając wadliwość przeprowadzonego postępowania wyjaśniającego , w toku którego organ pierwszej instancji nie podjął próby kontaktu z członkami rodziny E. S. i przedwczesne zwrócenie się do Sądu Rejonowego o wyznaczenie przedstawiciela dla nieobecnej. Organ odwoławczy za niewystarczające uznał oparcie poczynionych w sprawie ustaleń na zeznaniach sąsiadów E. S. i przedstawiciela administracji, wskazując na potrzebę przeprowadzenie rozprawy administracyjnej z udziałem przedstawiciela dla nieobecnej , a także przeprowadzenie oględzin przedmiotowego lokalu. Zdaniem Wojewody , w sprawie należało wyjaśnić również kwestię lokalu socjalnego, do którego ma prawo E. S. i członkowie jej rodziny na mocy wyroku eksmisyjnego.
Organ odwoławczy podniósł, że faktu ustanowienia kuratora nie można utożsamiać z okolicznością trwałego i dobrowolnego opuszczenia lokalu. W ocenie tego organu , w rozpatrywanej sprawie nie została jednoznacznie ustalona przesłanka dobrowolności i trwałości opuszczenia spornego lokalu przez E. S.
Odnosząc się z kolei do kwestii wynagrodzenia z tytułu ustanowienia T. P. przedstawicielem dla nieobecnej E. S., organ odwoławczy stwierdził, że na postanowienie w sprawie kosztów postępowania zażalenie nie służy osobie będącej przedstawicielem osoby nieobecnej . Co do wynagrodzenia dla tego przedstawiciela za udział w postępowaniu odwoławczym organ stwierdził , że T. P. w tym postępowaniu nie podjął żadnych czynności i dodał, że co do zasady - koszty wynagrodzenia za udział przedstawiciela ponosi organ pierwszej instancji.
Na powyższą decyzję wpłynęła skarga do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie , złożona przez działającego w imieniu E. S. przedstawiciela dla osoby nieobecnej T. P. W skardze zarzucono , że organ odwoławczy, w sytuacji , gdy stwierdzi braki postępowania wyjaśniającego , powinien samodzielnie przeprowadzić postępowanie dowodowe, a nie kierować sprawę do ponownego rozpoznania. W rozpatrywanej sprawie, w ocenie przedstawiciela, materiał dowodowy był wystarczający do podjęcia rozstrzygnięcia , jednak organ pierwszej instancji dokonał błędnej jego oceny ; nie zachodziła zatem konieczność przeprowadzenia postępowania uzupełniającego w całości , czy w znacznej jego części.
Przedmiotem zarzutu skargi była też kwestia wynagrodzenia dla przedstawiciela. Przedstawiciel nie zgodził się ze stanowiskiem, że koszty wynagrodzenia dla przedstawiciela w postępowaniu odwoławczym ponosi organ wnioskujący o ustanowienie przedstawiciela tj. Prezydent Miasta. Zdaniem przedstawicie , w przepisach jest mowa o organie , co oznacza , że organ każdej instancji jest uprawniony do ustalenia takich kosztów. Co do zasadności wynagrodzenia dla działającego w sprawie przedstawiciela , w skardze podniesiono , że zasadniczą częścią postępowania odwoławczego jest złożenie samego odwołania, co też w niniejszej sprawie zostało dokonano , a nadto - że złożone odwołanie odniosło pozytywny skutek wobec uchylenia decyzji pierwszoinstancyjnej. Powołując się na stanowisko judykatury i literatury prawniczej, przedstawiciel podniósł , że wynagrodzenie kuratora będącego przedstawicielem strony w postępowaniu administracyjnym stanowi wynagrodzenie w ramach kosztów postępowania administracyjnego. Mając powyższe na uwadze przedstawiciel wniósł o zasądzenie na jego rzecz wynagrodzenia za sprawowaną funkcję , a nadto o przyznanie na jego rzecz przez Wojewódzki Sąd Administracyjny wynagrodzenia za postępowanie przed tym Sądem w wysokości norm przepisanych.
W skardze zawarto wniosek o rozpoznanie sprawy w postępowaniu uproszczonym.
W odpowiedzi na skargę , Wojewoda wniósł o jej oddalenie, podtrzymując stanowisko w sprawie, nie wypowiadając się w kwestii wniosku o rozpoznanie sprawy w trybie uproszczonym.
Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył co następuje:
Stosownie do art.1 § 2 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. - Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U.2002.1269) sądy administracyjne sprawują wymiar sprawiedliwości przez kontrolę działalności administracji publicznej pod względem zgodności z prawem. Oznacza to, że przedmiotem kontroli Sądu jest zgodność zaskarżonej decyzji ( innego aktu lub czynności) z przepisami prawa materialnego , które mają zastosowanie w sprawie oraz z przepisami prawa procesowego , regulującymi tryb jej wydania lub podjęcia aktu albo czynności będącej przedmiotem zaskarżenia . Wiążące przy tym są przepisy obowiązujące w dacie wydania zaskarżonego aktu. Usunięcie z obrotu prawnego decyzji lub innego aktu może nastąpić tylko wtedy , gdy postępowanie sądowe dostarczy podstaw do uznania , że przy ich wydawaniu organy administracji publicznej naruszyły prawo w zakresie wskazanym w art.145 § 1 ustawy z dnia 30.08.2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ( Dz.U.2012.270) , zwanej dalej : ppsa , tj. w przypadku istnienia istotnych wad w postępowaniu lub naruszenia przepisów prawa materialnego, mających istotny wpływ na wynik sprawy.
Z uwagi na to, że w odpowiedzi na zawarty w skardze wniosek o rozpoznanie sprawy w trybie uproszczonym Wojewoda nie zażądał przeprowadzenia rozprawy, Sąd rozpoznał przedmiotową sprawę w trybie uproszczonym na podstawie art. 119 pkt 2 ppsa.
Mając z kolei na uwadze wskazane powyżej kryterium legalności, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie stwierdza , że skarga zasługuje na uwzględnienie w zakresie , w jakim Wojewoda wypowiedział się o wynagrodzeniu dla przedstawiciela dla osoby nieobecnej , natomiast w pozostałym zakresie dotyczącym decyzji kasacyjnej w sprawie o wymeldowaniu E. S. - skarga nie zasługuje na uwzględnienie.
W pierwszej kolejności, odnosząc się do wynagrodzenia przedstawiciela, należy podnieść , że w orzecznictwie sądów administracyjnych przyjmuje się , że dopuszczalne jest wniesienie skargi na decyzję administracyjną w części obejmującej jej uzasadnienie. Jako przykład można wskazać wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Lublinie z dnia 19 października 2004r. , wydany w sprawie o sygn. akt II SA/Lu 161/04. Ta linia orzecznicza została zaakceptowana w doktrynie prawa ( glosa do ww. wyroku - OSP zeszyt nr 2 z 2006r, poz. 15 oraz Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi .Komentarz, LexisNexis , Warszawa 2008, str.356).
Sąd rozpatrujący niniejszą sprawę podziela tę wykładnię.
Przechodząc do merytorycznego rozpoznania skargi , należy stwierdzić , że w rozpatrywanej sprawie okolicznością bezsporną jest, że skarżący T. P. został ustanowiony kuratorem na mocy postanowienia Sądu Rejonowego z dnia 7 listopada 2012 r. 2012r, sygn. akt [...] celem reprezentowania nieobecnej w postępowaniu administracyjnym E. S. w przedmiocie wymeldowania, prowadzonym przez Prezydenta Miasta. Ustanowienie kuratora nastąpiło na wniosek organu administracji publicznej - Prezydenta Miasta, który złożył stosowny wniosek do sądu w trybie art. 34 § 1 kpa. Co do zasady organ przyznał, że zgodnie z art. 263 § 2 , organ administracji publicznej może zaliczyć do kosztów postępowania także inne koszty, niż wymienione w § 1 tego przepisu , bezpośrednio związane z rozstrzygnięciem sprawy, jednak uznał, że wynagrodzenie dla ustanowionego w sprawie przedstawiciela dla osoby nieobecnej nie jest bezpośrednio związane z rozstrzygnięciem sprawy i w konsekwencji odmówił przyznania tych kosztów .
Powyższe stanowisko należy uznać za nieprawidłowe.
Zgodnie z uchwałą Sądu Najwyższego z dnia 9 lutego 1989r. sygn. akt III CZP 117/88, "wyznaczenie przez sąd przedstawiciela dla nieobecnej strony postępowania administracyjnego na wniosek organu administracyjnego zgłoszony na podstawie art.34 § 1 kpa następuje na podstawie art.184 k.r.o. Wynagrodzenie takiego przedstawiciela należy do kosztów postępowania administracyjnego" W tym samym wyroku Sąd stwierdził , że kurator wyznaczony przez sąd na podstawie art.184 § 1 k.r.o. do zastępowania strony w postępowaniu administracyjnym nie jest kuratorem prawa materialnego , pod którą to nazwą rozumie się zwykle kuratora wyznaczonego dla ochrony praw reprezentowanej osoby , nie polegającej jedynie na zastępowaniu jej w konkretnym procesie ( postępowaniu) przy czynnościach tego postępowania . Jest on kuratorem w danym postępowaniu , podobnie jak kurator procesowy art.143 k.p.c. . O charakterze kuratora decyduje bowiem cel ustanowienia , nie zaś jego podstawa prawna. Sąd Najwyższy przesądził w tym wyroku również , że do wynagrodzenia kuratora , będącego przedstawicielem strony w postępowaniu administracyjnym , nie mają zastosowania przepisy rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 sierpnia 1982r. w sprawie stawek , warunków przyznawania i wypłaty ryczałtu przysługującego sędziom i pracownikom sądowym za dokonanie oględzin oraz stawek należności kuratorów (Dz.U. 1982.27.197). Sąd nie powinien ponosić wydatków związanych z tym wynagrodzeniem. Wynagrodzenie za sprawowanie kurateli przez przedstawiciela strony postępowania administracyjnego ze względu na jej charakter ściśle związany z konkretnym postępowaniem administracyjnym , w ocenie Sądu Najwyższego , uzasadnia traktowanie tego wynagrodzenia w ramach kosztów postępowania administracyjnego. Oznacza to , że o przyznaniu wynagrodzenia dla kuratora oraz wysokość tego wynagrodzenia ustalana jest przez organ administracyjny prowadzący postępowanie.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku z dnia 27 stycznia 2011r. sygn. akt VII SA/Wa 1964/10 stwierdził , że organ administracji publicznej może zaliczyć - w świetle art. 263 § 2 kpa - do kosztów postępowania administracyjnego wynagrodzenie dla kuratora działając w ramach uznania administracyjnego , jako inne koszty bezpośrednio związane z rozstrzygnięciem sprawy. Przyznanie lub odmowa przyznania wynagrodzenia ustanowionemu w sprawie kuratorowi nie może być podjęta w sposób samowolny i arbitralny , a zatem wysokość tego wynagrodzenia winna uwzględniać między innymi nakład pracy i poniesione wydatki związane koniecznością zapoznania się z aktami sprawy i podjętymi w toku postępowania czynnościami kuratora. Nadmienić należy , że kurator prawa procesowego nie powinien podejmować czynności mających skutek materialnoprawny , co nie pozbawia kuratora prawa do otrzymania wynagrodzenia. Kurator dla osoby nieobecnej należy do uczestników postępowania, podobnie jak świadkowie, czy biegli. Analogicznie jak w przypadku biegłego , któremu należy się wynagrodzenie za czynności podjęte w toku postępowania, również kurator ma prawo otrzymać nie tylko zwrot poniesionych wydatków (opłaty związane np. z nadaniem przesyłek ) , ale również ma prawo otrzymać wynagrodzenie związane z nakładem czasu poświęconego zapoznaniu się z aktami sprawy i sporządzeniem pism. Pełnienie funkcji kuratora bez wątpienia angażuje czasowo osobę wyznaczoną do tej funkcji.
W rozważaniach dotyczących wynagrodzenia dla kuratora ustanowionego w powyższym trybie , nie sposób nie dostrzec , że pojęcie kosztów postępowania jest pojęciem otwartym , a nie zamkniętym katalogiem wymienionych rodzajów kosztów. Świadczy o tym redakcja art. 263 § 2 kpa , który stanowi , że organ administracji publicznej może zaliczyć do kosztów postępowania także inne koszty bezpośrednio związane z rozstrzygnięciem sprawy.
Reasumując należy stwierdzić , że wynagrodzenie kuratora wyznaczonego w trybie art.34 § 1 kpa należy do kosztów postępowania administracyjnego , ustalanego przez organ administracyjny w ramach uznania administracyjnego. Wysokość tego wynagrodzenia winna uwzględniać rodzaj sprawy , stopień jej zawiłości i nakład pracy kuratora. W tym zakresie organ administracyjny może posiłkować się stawkami określonymi w ww. rozporządzeniu Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 sierpnia 1982r w sprawie stawek , warunków przyznania i wypłaty ryczałtu przysługującego sędziom i pracownikom sądowym za dokonanie oględzin oraz stawek należności kuratorów.
Przy ponownym rozpatrzeniu wniosku T. P. z dnia 30 stycznia 2013 r. organ zobowiązany jest uwzględnić stanowisko Sądu przedstawione w niniejszym wyroku . Zgodnie z art. 153 tej ustawy, ocena prawna i wskazania co do dalszego postępowania wyrażone w orzeczeniu sądu wiążą w sprawie ten sąd oraz organ , którego działanie , bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania było przedmiotem zaskarżenia.
Przechodząc do drugiej kwestii - podlegającej kontroli Sądu niniejszym postępowaniu - wyrażającej się decyzją kasatoryjną Wojewody z dnia 17 kwietnia 2013 r. - najpierw wyjaśnić należy za wyrokiem Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 13 grudnia 2006r. sygn. akt II FSK 1527/05 , że obowiązek sporządzenia uzasadnienia wyroku z urzędu wynikający z art. 141 par. 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. Nr 153, poz. 1270) dotyczy także sytuacji, gdy wyrok Sądu l instancji w części uwzględnia skargę , a w pozostałej części oddala skargę. W takim przypadku przepis art. 141 par. 2 ww ustawy nie ma zastosowania. Tak samo wypowiedział się Naczelny Sąd Administracyjny w uzasadnienia do uchwały Siedmiu Sędziów z dnia 11 grudnia 2006r. sygn. akt l FPS 3/06 .
Zaskarżona decyzja w ww. zakresie jest zgodna z prawem. Przedmiotem skargi była decyzja kasacyjna wydana na podstawie art. 138 § 2 Kodeksu postępowania administracyjnego, który brzmi w ten sposób, że "organ odwoławczy może uchylić zaskarżoną decyzję w całości i przekazać sprawę do ponownego rozpatrzenia organowi pierwszej instancji, gdy decyzja ta została wydana z naruszeniem przepisów postępowania, a konieczny do wyjaśnienia zakres sprawy ma istotny wpływ na jej rozstrzygnięcie. Przekazując sprawę, organ ten powinien wskazać jakie okoliczności powinny być wzięte pod uwagę przy ponownym rozpatrzeniu sprawy". Wydanie decyzji kasacyjnej tego rodzaju może nastąpić tylko wtedy, gdy organ pierwszej instancji przeprowadził postępowanie z rażącym naruszeniem norm prawa procesowego, a w szczególności nie przeprowadził w ogóle postępowania wyjaśniającego albo postępowanie takie przeprowadzono, ale w rażący sposób naruszono w nim przepisy procesowe (por. wyr. WSA w Warszawie z dnia 14 grudnia 2005 r., l SA/Wa 237/05, niepubl.; wyr. NSA z dnia 2 kwietnia 2001 r., IV SA 208/99, niepubl.; wyr. NSA z dnia 21 grudnia 2000 r, l SA 430/99, niepubl.). Wynika to z treści art. 136 k.p.a., zgodnie z którym organ odwoławczy może przeprowadzić tylko uzupełniające postępowanie dowodowe (wyr. NSA z dnia 10 kwietnia 1997 r., SA/Po 1237/96, POP 1998, z. 3, poz. 92).
Wykładając ww. przepis wskazać trzeba, że użycie w art. 138 § 2 k.p.a. spójnika "a" oznacza, że samo stwierdzenie naruszenia przepisów postępowania, chociaż jest konieczną przesłanką uchylenia zaskarżonej decyzji, nie jest przesłanką wystarczającą; konieczne jest bowiem dodatkowo wykazanie, że "konieczny do wyjaśnienia zakres sprawy ma istotny wpływ na jej rozstrzygnięcie". Określenie "konieczny do wyjaśnienia zakres sprawy ma istotny wpływ na jej rozstrzygnięcie" jest określeniem niejasnym i nieprecyzyjnym. Należy przyjąć, że stwierdzenie "koniecznego do wyjaśnienia zakresu sprawy" jest równoznaczne z nieprzeprowadzeniem przez organ pierwszej instancji postępowania wyjaśniającego w całości lub znacznej części , co uniemożliwia rozstrzygnięcie sprawy przez organ odwoławczy zgodnie z zasadą dwuinstancyjności postępowania administracyjnego (tak Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie w wyroku z dnia 17 grudnia 2012 r. sygn. akt II SA/Kr 1351/12, Lex nr 1235027).
W niniejszej sprawie, w ocenie Sądu, zaistniały powyższe przesłanki uzasadniające uchylenie decyzji pierwszej instancji i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania . Sąd podzielił stanowisko organu zawarte w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji, że organ pierwszej instancji przeprowadził w okrojonym zakresie postępowanie wyjaśniające. Szczególnie zwraca uwagę brak konsekwencji w dążeniu do wyjaśnienia sprawy z udziałem najbliższych członków rodziny E. S., to jest z udziałem syna Ł. S. , córki M. S. , czy z udziałem męża Z. S. Co prawda organ ponawiał wezwania do wzięcia udziału tych osób w charakterze świadków, niemniej brak jest informacji, by podjął bardziej skuteczne czynności przewidziane w art. 88 Kpa , a dotyczące grzywny w razie nieusprawiedliwionego niestawiennictwa. Jak słusznie podniesiono w zaskarżonej decyzji , już na gruncie zeznań, które zostały złożone przed organem pierwszej instancji - przedstawiciela administracji, czy sąsiadki I. L. ujawniły się na tyle duże rozbieżności, co do miejsca pobytu skarżącej, że uzasadnione było przeprowadzenie rozprawy administracyjnej. Zauważyć ponadto należy , że organ pierwszej instancji pominął zupełnie w ocenie materiału dowodowego zeznania S. P., sąsiadki skarżącej , a także zeznania E. B. (k.75), które mają znaczenie dla wyjaśnienia kwestii poddanej przez przedstawiciela T. P. - związku skarżącej z miejscem ul. B w K.
Za istotna w sprawie należy uznać okoliczność , czy w przypadku ustalenia , że E. S. opuściła przedmiotowy lokal , to czy to opuszczenie miało charakter trwały , czy tylko czasowy np. w związku z pracą za granicą.
Odnosząc się do zarzutu przedstawiciela , iż organ odwoławczy winien w sprawie postąpić według przepisu art. 136 Kpa to znaczy we własnym zakresie przeprowadzić postępowanie dowodowe , a nie kierować sprawy do ponownego rozpoznania celem przeprowadzenia postępowania - podnieść należy, że w przepisie tym jest mowa o uzupełniającym postępowaniu dowodowym, natomiast z całokształtu oceny niniejszej prawy wynika, iż ustaleniu podlegają kwestie podstawowe - takie jak okoliczność , czy E. S. przebywa w lokalu przy ul. A w K, czy w tym lokalu jest jej centrum życiowe, a także , czy w przypadku opuszczenia tego lokalu -jak wyżej podniesiono - czy było to opuszczenie o charakterze trwałym. Okoliczności te nie są w sprawie dokładnie wyjaśnione, a zgromadzony przez organ pierwszej instancji materiał dowodowy nie daje jednoznacznej odpowiedzi co do ww. okoliczności , mających rozstrzygające znaczenie.
Z tego względu , w ocenie Sądu , w rozpatrywanej sprawie zaistniały prawem przewidziane przesłanki do zastosowania przepisu art. 138 § 2 Kpa .
Mając na uwadze powyższe Sąd orzekł na podstawie przepisu art. 145 § 1 a ustawy - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi w pkt l, w pkt II na podstawie przepisu art. 151.
Oddalając wniosek o wynagrodzenie dla przedstawiciela za udział w postępowaniu przed tut. Sądem Sąd działał na podstawie § 20 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenie przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz.U.Nr 163, poz. 1348 ze zm.) , który stanowi , że wniosek o przyznanie kosztów nieopłaconej pomocy prawnej powinien zawierać oświadczenie , że opłaty nie zostały zapłacone w całości lub w części. Przytoczony przepis nie pozostawia wątpliwości , że oświadczenie , o którym mowa w tym przepisie , musi być wyraźnie formułowe we wniosku o przyznanie od Skarbu Państwa kosztów nieopłaconej pomocy udzielonej stronie z urzędu . Brak takiego oświadczenia wywołuje skutki materialnoprawne , polegające na utracie prawa do wynagrodzenia ( postanowienie SN z dnia 09 września 2011 r, sygn. akt III SPP 27/11, Lex nr 1106755 ). Oświadczenie jest obligatoryjnym elementem wniosku , a jego niezłożenie stanowi brak , który nie podlega uzupełnieniu ( postanowienie WSA w Warszawie z dnia 15 grudnia 2008r, sygn.. akt SA/Wa 613/08 , Lex nr 964295).
Zawarty w skardze wniosek o przyznanie wynagrodzenia za postępowanie przed tut .Sądem nie zawiera oświadczenia , o którym mowa w § 20 ww. rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości , w związku z tym orzeczono jak w punkcie III niniejszego orzeczenia.
