II SA/Bd 555/13

Uzasadnienie

Decyzją z dnia [...] Prezydent Miasta [...], na podstawie art. 158 § 1 w zw. z art. 156 § 1 pkt 2 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego (Dz.U. z 2000 r., Nr 98, poz. 1071 ze zm.) oraz art. 9b ust. 7 pkt 1 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta Nauczyciela (Dz.U. z 2006 r., Nr 97, poz. 674 ze zm.), stwierdził nieważność decyzji Nr [...] z dnia [...]r. wydanej przez Dyrektora Szkoły Podstawowej Nr [...]- akt nadania stopnia awansu zawodowego nauczyciela kontraktowego dla T. B.

W uzasadnieniu rozstrzygnięcia wskazano, że Dyrektor Szkoły Podstawowej Nr [...] przed sporządzeniem arkusza organizacji pracy szkoły na rok szkolny 2012/2013 powziął wątpliwość, czy T. B. posiada kwalifikacje do zajmowania stanowiska nauczyciela - pedagoga.

Po przeprowadzeniu postępowania sprawdzającego, podczas którego dokonano oględzin akt osobowych T. B. i akt postępowania kwalifikacyjnego na stopień nauczyciela kontraktowego, stwierdzono, iż przed zawarciem umowy o pracę T. B. doręczył CV, podanie o przyjęcie do pracy wraz z kserokopią odpisu dyplomu ukończenia wyższych studiów magisterskich na Wydziale Pedagogicznym Wyższej Szkoły [...] w zakresie pracy socjalnej. 1 września 2006 r. T. B. rozpoczął staż na stopień awansu zawodowego nauczyciela kontraktowego, a po odbyciu stażu otrzymał pozytywną ocenę dorobku zawodowego za okres stażu odbytego w okresie od 1 września 2006 r. do 31 maja 2007 r.

W dniu [...] r. po uprzednim przeprowadzeniu postępowania kwalifikacyjnego, Dyrektor Szkoły Podstawowej Nr [...] wydał decyzję Nr [...] - akt nadania T. B. stopnia awansu zawodowego nauczyciela kontraktowego.

W dniu wydania decyzji o nadaniu stopnia awansu zawodowego nauczyciela kontraktowego T. B. legitymował się dyplomem ukończenia wyższych studiów magisterskich na Wydziale Pedagogicznym Wyższej Szkoły [...] w zakresie pracy socjalnej, lecz w ocenie organu kierunek praca socjalna nie nadaje kwalifikacji pedagogicznych w rozumieniu rozporządzenia o kwalifikacjach nauczycielskich, tj. nabycia wiedzy i umiejętności z zakresu psychologii, pedagogiki i dydaktyki szczegółowej, nauczanych w powiązaniu z kierunkiem (specjalnością) kształcenia i praktyką pedagogiczną w wymiarze nie mniejszym, niż 270 godzin oraz odbycie pozytywnie ocenionych praktyk pedagogicznych w wymiarze nie mniejszym, niż 150 godzin.

Stwierdzono w związku z powyższym, że T. B. nie posiada kwalifikacji do zajmowania stanowiska pedagoga szkolnego i w związku z powyższym nie mógł uzyskać stopnia awansu zawodowego nauczyciela kontraktowego i Prezydent Miasta [...] w dniu [...] r. wydał decyzję znak: [...] stwierdzającą nieważność decyzji Nr [...] z dnia [...]r. wydanej przez Dyrektora Szkoły Podstawowej Nr [...]- akt nadania stopnia awansu zawodowego nauczyciela kontraktowego dla T. B..

Od tej decyzji odwołanie wniósł T. B. na skutek czego [...] Kurator Oświaty uchylił decyzję Prezydenta Miasta [...] i przekazał sprawę do ponownego rozpatrzenia organowi pierwszej instancji z powodu doręczenia decyzji przed zaznajomieniem się pełnomocnika strony i strony z zebranym w sprawie materiałem dowodowym oraz zawarł wskazówkę co do dalszego postępowania, w którym winno się uwzględnić żądanie strony i wystąpić do Rektora Wyższej Szkoły [...] w celu uzyskania zaświadczenia dotyczącego ewentualnego nabycia przez stronę w trakcie studiów na tej Uczelni kwalifikacji pedagogicznych w rozumieniu przepisów o kwalifikacjach wymaganych od nauczycieli.

Organ I instancji wystąpił w dniu 13 września 2012 r. do Rektora [...] o wydanie zaświadczenia, uzyskując w odpowiedzi pismo Rektora z dnia 20 września 2012 r., z którego wynika, że T. B. posiada pełne kwalifikacje do pełnienia funkcji pedagoga szkolnego. Organowi pierwszej instancji zostały udostępnione przez [...] we [...] również dziennik praktyk T. B. oraz szczegółowe plany studiów na lata akademickie studia licencjackie 1997/1998, 1998/1999, 1999/2000, studia magisterskie uzupełniające 2001/2002, 2002/2003 oraz karty egzaminacyjne.

Ze względu jednak na przedstawione wyniki przeprowadzonego postępowania wyjaśniającego, organ I instancji stwierdził, że decyzja Nr [...] r. Dyrektora Szkoły Podstawowej Nr [...] została wydana z rażącym naruszeniem prawa - w szczególności przy jej wydawaniu naruszono art. 9b ust. 1 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. - Karta Nauczyciela (Dz.U. z 2006 r., Nr 97, poz. 674 ze zm.) w związku z § 1 pkt 3 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 10 września 2002 r. w sprawie szczegółowych kwalifikacji wymaganych od nauczycieli oraz określenia szkół i wypadków, w których można zatrudnić nauczycieli niemających wyższego wykształcenia lub ukończonego zakładu kształcenia nauczycieli (Dz.U. Nr 155, poz. 1288 ze zm.), gdyż T. B., jak wynika z dokumentów zgromadzonych w niniejszej sprawie, w ocenie organu nie posiadał kwalifikacji pedagogicznych w rozumieniu tego rozporządzenia, bowiem nie można uznać, że praktyki odbyte przez T. B. w domu pomocy społecznej, czy też w urzędzie pracy i domu dziecka są praktykami pedagogicznym.

Nie można również zdaniem organu I instancji uznać, że pomimo ukończenia przez T. B. Wydziału Pedagogicznego Wyższej Szkoły [...] zdobył on kwalifikacje nauczycielskie, gdyż obowiązująca w tym okresie uchwała nr [...] Rady Głównej Szkolnictwa Wyższego z dnia 24 czerwca 1999 r. w sprawie określenia minimalnych wymagań programowych dla studiów magisterskich na kierunkach: "kulturoznawstwo", "oceanotechnika", "papiernictwo i poligrafia", "socjologia" oraz dla studiów inżynierskich na kierunku "włókiennictwo" i dla studiów licencjackich na kierunkach: "ekonomia", "finanse i bankowość", "informatyka i ekonometria", "zarządzanie i marketing", a także określenia "dodatkowych wymagań w zakresie przygotowania zawodowego do minimalnych wymagań programowych dla kierunków kształcących nauczycieli" (Dz.Urz. MEN z 1999 r. Nr , poz. 31) w załączniku Nr 10 określała dodatkowe wymagania w zakresie przygotowania zawodowego do minimalnych wymagań programowych dla kierunków kształcących nauczycieli, przy czym przez kierunek kształcący nauczycieli należy rozumieć każdy kierunek studiów magisterskich lub licencjackich, który równocześnie z merytorycznym przygotowaniem w zakresie określonego kierunku studiów umożliwia przygotowanie do pracy nauczycielskiej; dotyczy to więc w szczególności wszystkich kierunków ze specjalizacją nauczycielską.

Zdaniem orzekającego organu dla ustalenia, czy uzyskane wykształcenie jest wystarczające do pracy jako nauczyciel w szkole, nie tyle jest istotna nazwa odbytych zajęć w ramach studiów, co ich treść, oceniana następnie w kontekście dostatecznej wiedzy merytorycznej na stanowisku zajmowanym w szkole, przydatność na danym stanowisku, a mianowicie, czy pozwala ona osobie - nauczycielowi na prowadzenie pracy na właściwym poziomie - bez potrzeby uzupełniania kwalifikacji.

Z powyższych względów, w ocenie organu I instancji, nie można uznać stanowiska Rektora Wyższej Szkoły [...] z dnia [...] r. za wiążące, jeżeli program studiów nie obejmował metodyki pracy nauczyciela, specjalizacji praktycznej np. nauczycielskiej, a zainteresowany nie odbył praktyk zawodowych - przygotowania do pracy w szkole w minimalnym wymiarze 150 godzin.

W odwołaniu od powyższej decyzji T. B. wniósł o jej uchylenie zarzucając naruszenie przepisu art. 9b ust. 1 ustawy z dnia 26.01.1982 r. - Karta Nauczyciela poprzez jego błędną wykładnię i niewłaściwe zastosowanie oraz naruszenie przepisu §1 pkt 3 rozporządzenia MENiS z dnia 10.09.2002 r. w sprawie szczegółowych kwalifikacji wymaganych od nauczycieli oraz określenia szkół i wypadków, w których można zatrudnić nauczycieli niemających wyższego wykształcenia lub ukończonego zakładu kształcenia nauczycieli (Dz.U. Nr 155, poz. 1288 ze zm.) poprzez jego błędną wykładnię i niewłaściwe zastosowanie.

Odwołujący się podniósł, iż jego wymagania kwalifikacyjne zostały pozytywnie ocenione przez komisję kwalifikacyjną, co było warunkiem wydania decyzji - aktu nadania stopnia awansu zawodowego nauczyciela kontraktowego dla odwołującego się. Zauważył również, że skoro ukończył studia na wydziale pedagogiki i uzyskał tytuł magistra pedagogiki, to zarzut braku przygotowania pedagogicznego jest całkowicie nieuzasadniony, bowiem aby uzyskać tytuł magistra pedagogiki, odwołujący się musiał nabyć wymaganą przez Ministerstwo Edukacji wiedzę i umiejętności z zakresu psychologii, pedagogiki i dydaktyki szczegółowej oraz praktykę pedagogiczną, która została pozytywnie oceniona przez Rektora Uczelni.

Jeżeli natomiast chodzi o posiadanie odpowiednich umiejętności w danym kierunku, to w tym przypadku, zdaniem skarżącego, miarodajne stanowisko może zając tylko i wyłącznie Rektor Uczelni, zważywszy, że wszystkie kierunki ukończone na Wydziale Pedagogiki mają wspólne podłoże tj. pedagogikę ogólną, a to, czy wymagana ilość materiału w danym kierunku była przedmiotem wykładu, zależy od podstawy programowej danego kierunku. W przypadku odwołującego się, przy wyliczeniu wymaganych godzin, sugerowanie się tylko nazwą przedmiotu jest w jego ocenie postępowaniem zbyt uproszczonym, gdyż powstaje szereg problemów związanych z prawidłowym zakwalifikowaniem np. godzin z andragogiki do pedagogiki opiekuńczej, czy do godzin z psychologii zaliczamy psychologię społeczną, kliniczną itd.

Odwołujący się wskazał również, że obecnie, w związku z problemami dotyczącymi prawidłowego obliczenia wymaganych godzin, wyższe uczelnie wraz z dyplomem ukończenia studiów wydają suplement, z którego jasno wynika, jaki zawód może wykonywać absolwent, lecz w 2003 r. suplementy nie były wydawane, dlatego też w niniejszej sprawie, według odwołującego się, wiążące w tym zakresie jest stanowisko Rektora Uczelni.

[...] Kurator Oświaty po rozpatrzeniu odwołania, decyzją z dnia [...] orzekł o utrzymaniu w mocy zaskarżonej decyzji. Zdaniem organu odwoławczego T. B. nie spełnił wymogu dotyczącego posiadania kwalifikacji do zajmowanego stanowiska pedagoga szkolnego w szkole podstawowej, ponieważ szczegółowe kwalifikacje wymagane od nauczycieli, w dniu zawierania z nauczycielem stosunku pracy i nadania stopnia awansu zawodowego nauczyciela kontraktowego, określały przepisy rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 10 września 2002 r. w sprawie szczegółowych kwalifikacji wymaganych od nauczycieli oraz określenia szkół i wypadków, w których można zatrudnić nauczycieli niemających wyższego wykształcenia lub ukończenia zakładu kształcenia nauczycieli (Dz.U. Nr 155, poz.1288 z późn. zm.).

Wskazano, że w dniu wydania decyzji o nadaniu stopnia awansu zawodowego nauczyciela kontraktowego T. B. legitymował się dyplomem ukończenia wyższych studiów magisterskich na Wydziale Pedagogicznym Wyższej Szkoły [...] w zakresie pracy socjalnej, który to kierunek w ocenie organu nie nadaje kwalifikacji pedagogicznych w rozumieniu rozporządzenia o kwalifikacjach nauczycielskich, tj. nabycia wiedzy i umiejętności zakresu psychologii, pedagogiki i dydaktyki szczegółowej, nauczanych w powiązaniu z kierunkiem (specjalnością) kształcenia i praktyką pedagogiczną - w wymiarze nie mniejszym niż 270 godzin, oraz odbycie pozytywnie ocenianych praktyk pedagogicznych w wymiarze nie niniejszym niż 150 godzin.

Odwołujący się zdaniem organu II instancji nie posiada kwalifikacji do zajmowania stanowiska pedagoga szkolnego i w związku z powyższym nie mógł uzyskać stopnia awansu zawodowego nauczyciela kontraktowego.

Organ odwoławczy podniósł ponadto, iż z dziennika praktyk wynika, że T. B. studiując na kierunku pedagogika i praca socjalna o specjalności praca socjalna, w latach 1998-2000 odbył praktyki w ilości 90 godzin, które realizował w Domu Pomocy Społecznej we [...] w ilości 7 godzin, Rejonowym Urzędzie Pracy w [...] - 31 godzin, Zakładach [...] - 12 godzin, Domu Dziecka nr [...]- 40 godzin, które to praktyki w ocenie organu nie stanowią praktyk pedagogicznych w rozumieniu rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 10 września 2002 r. w sprawie szczegółowych kwalifikacji wymaganych od nauczycieli oraz określenia szkół i wypadków, w których można zatrudnić nauczycieli niemających wyższego wykształcenia lub ukończonego zakładu kształcenia nauczycieli.

Zwrócono również uwagę, że studia na wydziale pedagogicznym o specjalności praca socjalna nauczały podstawowych pojęć z pedagogiki społecznej, ukierunkowywały studentów na zrozumienie podstawowych problemów społecznych takich jak: bieda, bezrobocie, nierówności społeczne, dlatego nie można uznać stanowiska Rektora Wyższej Szkoły [...] z dnia 20 września 2012 r. za zasadne, ponieważ program studiów nie obejmował metodyki pracy nauczyciela, specjalizacji praktycznej, a zainteresowany nie odbył praktyk zawodowych - przygotowanie do pracy w szkole w minimalnym wymiarze 150 godzin.

W skardze do sądu T. B. wniósł o uchylenie decyzji organu odwoławczego, zarzucając jej wydanie z naruszeniem art. 9b ust.1 ustawy z dnia 26.01.1982 r. - Karta Nauczyciela (Dz.U. z 2006 r., Nr 97, poz. 674 z późn. zm.) poprzez jego błędną wykładnię oraz niewłaściwe zastosowanie oraz naruszenie przepisu § 1 pkt 3 rozporządzenia MENiS z dnia 12.03.2009 r. w sprawie szczegółowych kwalifikacji wymaganych od nauczycieli oraz określenia szkół i wypadków, w których można zatrudnić nauczycieli niemających wyższego wykształcenia lub ukończonego zakładu kształcenia nauczycieli (Dz.U. Nr 50, poz. 400 ze zm.).

Skarżący podniósł, iż oba organy wydające decyzje w niniejszej sprawie stanęły na stanowisku, iż ukończenie kierunku studiów - praca socjalna - na wydziale pedagogicznym nie jest wystarczające do uznania, że skarżący posiada kwalifikacje odpowiednie do zajmowania stanowiska pedagoga szkolnego w szkole podstawowej. W jego ocenie stwierdzenie organu, iż kierunek praca socjalna nie nadaje kwalifikacji pedagogicznych w rozumieniu rozporządzenia o kwalifikacjach nauczycielskich jest dowolne i nie poparte żadnymi sensownymi argumentami, albowiem z planu studiów zarówno licencjackich jak i magisterskich, które odbył skarżący, przedłożonego przez WSHE Włocławek do akt sprawy wynika jednoznacznie, iż skarżący nabył wiedzę i umiejętności z zakresu psychologii, pedagogiki i dydaktyki szczegółowej, wymagane przez wskazywane rozporządzenie.

Zdaniem skarżącego, organ ten nie jest władny oceniać, tylko w oparciu o nazwę danego przedmiotu wskazanego w planie studiów, bez analizy programu wyłożonego w ramach tego przedmiotu i materii, która obowiązywała studenta podchodzącego do egzaminu z danego przedmiotu, że skarżący nie posiada przygotowania pedagogicznego. Organ wydający decyzję, dowolnie zdaniem skarżącego stwierdził, iż skarżący nie posiada niezbędnych kwalifikacji, albowiem program studiów nie obejmował metodyki pracy nauczyciela, podczas gdy organ sam wskazuje, że przez przygotowanie pedagogiczne należy rozumieć nabycie wiedzy i umiejętności z zakresu psychologii, pedagogiki i dydaktyki szczegółowej nauczanych w powiązaniu z kierunkiem (specjalnością) kształcenia i praktyką pedagogiczną (...).

Skarżący zwrócił więc uwagę, że nie wiadomo dlaczego organ uznał, iż brak kwalifikacji skarżącego wynika z tego, że nie odbył on specjalizacji praktycznej, metodyki pracy nauczyciela, gdyż cytowane rozporządzenie ani jednym słowem nie wskazuje, że aby posiadać przygotowanie pedagogiczne niezbędne jest "zaliczenie" w ramach odbytych studiów przedmiotu nazwanego "metodyką pracy nauczyciela".

Podtrzymując zarzuty zawarte w odwołaniu od decyzji organu I instancji, skarżący wskazał, że kwestionowanie stanowiska Rektora Szkoły odnośnie uprawnień i przygotowania skarżącego do pełnienia funkcji pedagoga szkolnego w szkole podstawowej, jest rozumowaniem daleko uproszczonym i nie sposób odnieść wrażenia, że organy wydające decyzje w niniejszej sprawie nie dążyły do szczegółowego wyjaśnienia sprawy, a stwierdzenie, że brak odbycia zajęć z metodyki pracy nauczyciela czyni niezasadnym stanowisko Rektora uczelni, jest bardzo dowolne i budzi uzasadnione wątpliwości. Jeżeli organ uznał, że właśnie ten przedmiot jest niezbędny do tego, aby uznać kwalifikacje skarżącego, to zdaniem skarżącego powinien wskazać, z jakich przepisów prawa takie rozumowanie wywodzi, albowiem argumentacja organu w tym zakresie nie znajduje żadnego oparcia w obowiązujących przepisach wskazywanego rozporządzenia, czy też innych.

Skarżący stanął również na stanowisku, iż zarówno organ I jak i II instancji niezasadnie odnoszą sytuację skarżącego do wymagań programowych stawianych studentom innych kierunków, nie związanych w ogóle z kierunkiem "pedagogika". Skarżący podniósł, że nie ukończył studiów o kierunku oceanotechnika, czy też papiernictwo, ale ukończył studia pedagogiczne, które same w sobie decydują o nabyciu kwalifikacji pedagogicznych, a nabyta w czasie tych studiów wiedza w pełni pozwala odwołującemu się na wykonywanie zawodu pedagoga szkolnego, natomiast ocena, czy studia na wydziale pedagogicznym o specjalności praca socjalna nie obejmowały najistotniejszych zajęć w programie nauczania wychowania, nie należy do organów wydających decyzje w niniejszej sprawie, gdyż organy te nie są władne oceniać, jakiej treści zajęcia były prowadzone w czasie studiów odbytych przez skarżącego. Twierdzenie zaś organu II instancji, iż skarżący ukierunkował się na studiach na zrozumienie podstawowych problemów społecznych takich jak bieda, bezrobocie i nierówności społeczne, nie wyklucza w jego ocenie, że poza tym nabył kwalifikacje niezbędne do wykonywania zawodu pedagoga w szkole podstawowej.

Poza tym skarżący podniósł, iż organ wydający decyzję zakwestionował fakt odbycia praktyk pedagogicznych w ilości 150 godzin - wymaganych przez przepisy rozporządzenia MENiS z dnia 10.09.2002 r. z tym, iż nie wyjaśnił w ogóle pojęcia "praktyk pedagogicznych", a nadto potraktował to pojęcie jako tożsame z pojęciem "przygotowania pedagogicznego", co jest dla skarżącego oczywiście niesłuszne.

Skarżący podniósł, że w związku z brakiem definicji praktyk pedagogicznych samo stwierdzenie, że nie odbył takich praktyk jest niewystarczające do zarzucenia skarżącemu braku kwalifikacji. Z dziennika praktyk wynika bowiem w jego ocenie, że skarżący odbył wymagane praktyki i są to praktyki uznane jako wystarczające do uzyskania tytułu magistra pedagogiki i pełnienia funkcji pedagoga w szkole podstawowej. Ponieważ nie istnieje żadna definicja praktyk pedagogicznych, skarżący podniósł, że dodatkowo odbył praktyki pedagogiczne w okresie odbywania stażu w Szkole Podstawowej nr [...] w okresie od 1.09.2006 r. do 31.05.2007 r. i było to ok. 1000 godzin. Ocena kwalifikacji, zdaniem skarżącego winna odbywać się na dzień wydania decyzji o nadaniu stopnia awansu zawodowego, co organ II instancji pominął w swej ocenie, a było to jednym z zarzutów odwołującego się.

Kwestia praktyk pedagogicznych i w ogóle kwalifikacji skarżącego, wymaganych do pełnienia funkcji pedagoga w szkole podstawowej nie powinna być według skarżącego, oceniana w oparciu o przepisy rozporządzenia MENiS z 2002 czy też 2009 r., albowiem skarżący ukończył pedagogiczny kierunek studiów, co samo przez się stanowi o możliwości bycia pedagogiem, w tym pedagogiem w szkole podstawowej.

W odpowiedzi na skargę organ, nie znajdując podstaw do jej uwzględnienia, wniósł o jej oddalenie wskazując, że po ponownej analizie akt sprawy nie znalazł podstaw do zmiany zaskarżonej decyzji, ponieważ została ona podjęta zgodnie ze stanem faktycznym oraz w oparciu o obowiązujące przepisy prawa.

Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Skarga jest zasadna, aczkolwiek z przyczyn wziętych pod rozwagę Sądu z urzędu.

Zgodnie z art. 3 § 1 oraz art. 145 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo

o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (tekst jedn. Dz. U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.), zwanej dalej p.p.s.a., wojewódzkie sądy administracyjne sprawują kontrolę działalności administracji publicznej pod względem zgodności z prawem, co oznacza, że w zakresie dokonywanej kontroli sąd zobowiązany jest zbadać, czy organy administracji w toku postępowania nie naruszyły przepisów prawa materialnego i przepisów postępowania w sposób, który miał lub mógł mieć wpływ na wynik sprawy. Sądowa kontrola legalności zaskarżonych orzeczeń administracyjnych sprawowana jest przy tym w granicach sprawy, a sąd nie jest związany zarzutami, wnioskami skargi, czy też powołaną w niej podstawą prawną (art. 134 § 1 p.p.s.a.).

Kontrola zaskarżonej decyzji sprowadzała się przede wszystkim do rozstrzygnięcia, czy akt nadania skarżącemu stopnia awansu zawodowego nauczyciela kontraktowego, był obciążony kwalifikowaną wadą rażącego naruszenia prawa określoną w art. 156 § 1 pkt 2 kpa.

Wskazać w związku z powyższym należy, że w orzecznictwie sądowym reprezentowany jest pogląd, iż o rażącym naruszeniu prawa w rozumieniu art. 156 § 1 pkt 2 k.p.a. decydują łącznie trzy przesłanki: oczywistość naruszenia prawa, charakter przepisu, który został naruszony, oraz racje ekonomiczne lub gospodarcze – skutki, które wywołuje decyzja. Oczywistość naruszenia prawa polega na rzucającej się w oczy sprzeczności pomiędzy treścią rozstrzygnięcia, a przepisem prawa stanowiącym jego podstawę prawną. W sposób rażący może zostać naruszony wyłącznie przepis, który może być stosowany w bezpośrednim rozumieniu, to znaczy taki, który nie wymaga stosowania wykładni prawa. Skutki, które wywołuje decyzja uznana za rażąco naruszającą prawo, to skutki niemożliwe do zaakceptowania z punktu widzenia wymagań praworządności - gospodarcze lub społeczne skutki naruszenia, których wystąpienie powoduje, że nie jest możliwe zaakceptowanie decyzji jako aktu wydanego przez organy praworządnego państwa (vide: wyrok SN z dnia 8 kwietnia 1994 r., III ARN 13/94, OSN 1994, nr 3, poz. 36; wyrok NSA z dnia 18 lipca 1994 r., V SA 535/94, ONSA 1995, nr 2, poz. 910).

Instytucja stwierdzenia nieważności stanowi nadzwyczajny tryb wzruszania decyzji i jest odstępstwem od ogólnej zasady trwałości decyzji administracyjnych określonej w przepisach Kodeksu postępowania administracyjnego. Oznacza to, że nie każdy (nawet uzasadniony) zarzut naruszenia prawa może stanowić skuteczną podstawę do wzruszenia decyzji w tym trybie. W szczególności zaś takiej podstawy nie może stanowić subiektywne przeświadczenie o nietrafności wydanej decyzji.

Warto w tym miejscu zwrócić uwagę, iż organ wszczynający postępowanie w sprawie nieważności decyzji, uruchamia postępowanie w nowej sprawie, nigdy zaś nie orzeka co do istoty sprawy rozstrzygniętej w kwestionowanej decyzji. Skoro zatem istotą postępowania administracyjnego o stwierdzenie nieważności decyzji jest ustalenie, czy zachodzi którakolwiek z przesłanek nieważności, to sąd administracyjny winien jedynie ocenić, czy organy obu instancji prawidłowo przyjęły, iż w sprawie wystąpiły, bądź nie wystąpiły, przesłanki wymienione w art. 156 § 1 k.p.a.

Wskazać wobec tego należy, że rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 10 września 2002 r. w sprawie szczegółowych kwalifikacji wymaganych od nauczycieli oraz określenia szkół i wypadków, w których można zatrudnić nauczycieli niemających wyższego wykształcenia lub skończonego zakładu kształcenia nauczycieli, w sprawie wymagań pedagogicznych wskazywało, że o posiadaniu przygotowania pedagogicznego świadczy dyplom lub inny dokument wydany przez szkołę wyższą, dyplom ukończenia zakładu kształcenia nauczycieli i świadectwo ukończenia pedagogicznego kursu kwalifikacyjnego w tym zakresie.

Zauważyć należy, że – jak wynika z akt sprawy – w dacie nadania stopnia awansu zawodowego, to jest w dniu 11 września 2007 r. skarżący legitymował się dyplomem ukończenia wyższych studiów magisterskich na Wydziale Pedagogicznym Wyższej Szkoły [...] w zakresie pracy socjalnej.

Podnieść także należy, że nadanie skarżącemu stopnia nauczyciela kontraktowego w dniu [...] r. nastąpiło po przeprowadzeniu postępowania kwalifikacyjnego oraz akceptacji Komisji Kwalifikacyjnej na stopień nauczyciela kontraktowego. Komisja Kwalifikacyjna przyjęła zatem, że kwalifikacje skarżącego są wystarczające do nadania stopnia nauczyciela kontraktowego, co wynika z uzasadnienia aktu nadania stopnia awansu zawodowego, w którym na potwierdzenie kwalifikacji zawodowych skarżącego przywołano poszczególne dokumenty potwierdzające uzyskane przez stronę kwalifikacje.

Jak wynika również z akt sprawy, organ I instancji wystąpił w dniu 13 września 2012 r. do Rektora [...] o wydanie zaświadczenia w zakresie kwestionowanego przygotowania praktycznego skarżącego, uzyskując w odpowiedzi pismo Rektora z dnia 20 września 2012 r., z którego wynika, że T. B. posiada pełne kwalifikacje do pełnienia funkcji pedagoga szkolnego. Organowi pierwszej instancji zostały udostępnione przez [...] również takie dokumenty jak: dziennik praktyk T. B. oraz szczegółowe plany studiów na lata akademickie studia licencjackie 1997/1998, 1998/1999, 1999/2000, studia magisterskie uzupełniające 2001/2002, 2002/2003 oraz karty egzaminacyjne.

W ocenie Sądu jeżeli nawet przyjąć, że Komisja Kwalifikacyjna błędnie zinterpretowała przepis prawa uznając, że jest wystarczające ukończenie wyższych studiów magisterskich na Wydziale Pedagogicznym Wyższej Szkoły [...] w zakresie pracy socjalnej jako jednej z podstaw do nadania awansu zawodowego nauczyciela kontraktowego bez jednoczesnego, dokładnego rozstrzygnięcia wątpliwości co do charakteru praktyk odbytych przez skarżącego, czy też zakresu przedmiotowego ukończonych przez niego studiów pedagogicznych, to taka interpretacja, skutkująca zastosowaniem normy prawnej wynikającej z art. 9b ust. 7 pkt 1 ustawy z dnia 26 stycznia 1982 r. - Karta Nauczyciela, nie może stanowić o rażącym naruszeniu prawa (por. wyrok NSA z dnia 16.11.2011 r., sygn. akt I OSK 589/11).

Nie każde bowiem naruszenie prawa może być kwalifikowane jako naruszenie rażące, nawet oczywistość naruszenia przepisu bezwzględnie obowiązującego nie musi pociągać za sobą obligatoryjnego nakazu stwierdzenia nieważności decyzji, która stała się ostateczną. Sąd przyłącza się do tych poglądów doktrynalnych, które w ślad za stanowiskiem prezentowanym w orzecznictwie Sądu Najwyższego, jak i Naczelnego Sądu Administracyjnego eksponują, iż o rażącym naruszeniu prawa decydują łącznie trzy przesłanki: oczywistość naruszenia prawa, charakter przepisu, który został naruszony oraz racje ekonomiczne lub gospodarcze – skutki, które wywołuje decyzja. Skutki, które wywołuje decyzja uznana za rażąco naruszającą prawo to skutki niemożliwe do zaakceptowania z punktu widzenia wymagań praworządności – gospodarcze lub społeczne skutki naruszenia, których wystąpienie powoduje, że nie jest możliwe zaakceptowanie decyzji jako aktu wydanego przez organy praworządnego państwa (por. W. Chróścielewski, w: W. Chróścielewski, J. P. Tarno: Postępowanie administracyjne i postępowanie przed sądami administracyjnymi, Warszawa 2009, s. 193).

O ile bowiem możnaby zarzucić wydanie rozstrzygnięcia o nadaniu awansu zawodowego w sposób zbyt pobieżnie analizujący charakter praktyk odbytych przez skarżącego, czy też zakres przedmiotowy ukończonych przez niego studiów pedagogicznych, to nie sposób przyjąć, iż mamy w takim przypadku do czynienia z rażącym naruszeniem przepisu prawa materialnego (art. 156 § 1 pkt 2 k.p.a.), skutkujący obligatoryjnym stwierdzeniem nieważności takiego aktu.

W przekonaniu Sądu, ocena stopnia tego naruszenia dokonana winna być również w kontekście okresu, jaki upłynął od dnia nadania skarżącemu stopnia awansu zawodowego nauczyciela kontraktowego ([...]r.) do dnia wydania decyzji ostatecznej stwierdzającej jego nieważność ([...]r.). Sąd bowiem w pełni podziela stanowisko wyrażone przez Naczelny Sąd Administracyjny w uzasadnieniu wyroku z dnia 10 lipca 2009 r. sygn. akt I OSK 1283/08 (baza orzeczeń NSA dostępna w Internecie) stwierdzające, że: "Akt nadania stopnia awansu zawodowego nauczyciela jest rodzajem certyfikatu zawodowego potwierdzającego określone uprawnienia w tym zakresie, pochodzącego od władzy publicznej i skutkującego wobec wszystkich pracodawców - obecnych i przyszłych. Zatem mając na względzie skutki prawne i społeczne tego aktu, stwierdzenie jego nieważności i eliminowanie go z obrotu prawnego w oparciu o ocenną przesłankę rażącego naruszenia prawa wymienioną w art. 156 § 1 pkt 2 k.p.a. musi być wyważone, przez szczegółową analizę wszystkich okoliczności rozpatrywanego przypadku, z uwzględnieniem także długości okresu jaki upłynął od wydania aktu nadania".

Przekładając powyższe rozważania na grunt niniejszej sprawy, nie sposób zgodzić się z oceną wyrażoną w zaskarżonej decyzji, że rozpatrywane naruszenie ma charakter rażącego naruszenia prawa w rozumieniu art. 156 § 1 pkt 2 Kpa. Sześcioletni okres funkcjonowania w obrocie prawnym decyzji w przedmiocie nadania skarżącemu stopnia awansu zawodowego nauczyciela kontraktowego oraz brak przesłanek umożliwiających kwalifikowanie oczywistego naruszenia przepisu prawa materialnego w rozumieniu wyżej przedstawionym, nie pozwalają uznać, iż określony stan prawny w niniejszej sprawie jest nie do pogodzenia z zasadami praworządności (art. 7 Konstytucji RP) i państwa prawnego (art. 2 Konstytucji RP), jak też z punktu widzenia ochrony interesu społecznego nie ma żadnego racjonalnego uzasadnienia dla usunięcia z obrotu prawnego zaskarżonego aktu prawnego.

Z przedstawionych wyżej względów należało przyjąć, że zaskarżona decyzja oraz poprzedzająca ją decyzja organu pierwszej instancji są wadliwe, przy czym uchybienia te mogły mieć istotny wpływ na wynik sprawy, stąd na podstawie art. 145 § 1 pkt 1 lit. c ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.) orzeczono, jak w punkcie 1 wyroku.

Rozstrzygnięcie w zakresie wykonalności decyzji uzasadnia przepis art. 152 P.p.s.a., natomiast o kosztach postępowania sądowego orzeczono na podstawie art. 200 P.p.s.a.