II SA/Gl 7/13

Uzasadnienie

Pismem z dnia [...] Administrator "A" Odział Terenowy w O. Administracja Mienia Niezagospodarowanego M. zwrócił się do Starostwa Powiatowego w T. o wydanie zaświadczenia określającego od kiedy działki o nr 1 i 2 położone w obrębie W., gmina T., wpisane są w rejestr ewidencji gruntów jako własność Skarbu Państwa.

Następnie Geodeta Powiatowy działając z upoważnienia Starosty wezwał wnioskodawcę w trybie art. 217 § 2 k.p.a. do uzupełnienia wniosku poprzez wskazanie przepisu prawa wymagającego potwierdzenia zaświadczeniem stanu wynikającego z ewidencji, pod rygorem pozostawienia wniosku bez rozpoznania.

Administrator "A" w kolejnym piśmie z dnia [...] r. wyjaśnił, że zamierza ubiegać się o zasiedzenie przedmiotowych nieruchomości, a zaświadczenie jest niezbędne do wykazania przed sądem powszechnym okresu zasiedzenia, z czego "A" wywodzi swój interes prawny w celu uregulowania stanu prawnego nieruchomości.

Postanowieniem z dnia [...] r. nr [...] Starosta [...] działając na podstawie art. 22 ust.1 ustawy z dnia 17 maja 1989r Prawo geodezyjne i kartograficzne (Dz. U. z 2010r., nr 193, poz.1287 z późń. zm.) oraz art.219 ustawy z dnia 14 czerwca 1960r Kodeks postępowania administracyjnego (Dz.U. z 2000r., nr 98, poz.1071 z późń., zm.), odmówił Administratorowi "A" wydania zaświadczenia w sprawie określenia daty wpisu w operacie ewidencji gruntów Skarbu Państwa – jako właściciela działek gruntu nr 1 i nr 2 położonych w obrębie W..

W uzasadnieniu postanowienia wskazał, że powołana w piśmie wnioskodawcy podstawa prawna nie jest interesem prawnym upoważniającym do pozyskania danych z operatu ewidencyjnego gruntów i budynków. Nadto wskazany we wniosku przepis art.172 § 1k.c. nie zobowiązuje do wydania żądanych informacji w formie zaświadczenia, ani też nie uprawnia wnioskującego do ich otrzymania.

Zażalenie na powyższe postanowienie do [...] Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Geodezyjnego i Kartograficznego w K. wniosła Agencja Nieruchomości Rolnych Oddział Terenowy w O. reprezentowana przez radcę prawnego M. M., zarzucając zaskarżonemu postanowieniu bezzasadność . Zdaniem "A" jako posiadacz działek oraz przyszły wnioskodawca postępowania o zasiedzenie, posiada interes prawny w celu uregulowania stanu prawnego nieruchomości zgodnie z dyspozycją art.172 k.c. Ponadto powołała się na treść art. 607 k.p.c. zgodnie z którym do wniosków dotyczących nieruchomości ujawnionych w księdze wieczystej lub dla których prowadzony jest zbiór dokumentów, należy dołączyć odpis z księgi wieczystej albo zaświadczenie o stanie prawnym jaki wynika ze zbioru dokumentów.

Postanowieniem z dnia [...] r., znak [...] [...] Wojewódzki Inspektor Nadzoru Geodezyjnego i Kartograficznego w K. na podstawie art. 7b ust. 2 pkt 2 ustawy z dnia 17 maja 1989r. Prawo geodezyjne i kartograficzne ( Dz. U. z 2010r., nr 193, poz.1287 z późń. zm.) oraz art.138 § 1 pkt 1 k.p.a., utrzymał w mocy zaskarżone postanowienie.

W uzasadnieniu stwierdził, że wskazanie przepisu prawa, na podstawie którego wnioskodawca może skutecznie żądać wydania zaświadczenia jest obowiązkiem wnioskodawcy, a organ ocenia czy wskazany przepis może stanowić podstawę wydania zaświadczenia. W ocenie organ przepis art.607k.p.c.nie wskazuje ewidencji gruntów i budynków jako źródła informacji o stanie prawnym nieruchomości. Wskazany we wniosku stan faktyczny oraz prawny nie świadczy o istnieniu interesu prawnego w tym zakresie. Nadto podkreślił, że informacje z operatu ewidencji gruntów i budynków z wyłączeniem danych osobowych są jawne ( art.24 ust.2 prawa geodezyjnego) a przedmiotem udostępnienia mogą być kopie dokumentów uzasadniających wpisy do bazy danych operatu ewidencyjnego ( art.24 ust.3 pkt 3 prawa geodezyjnego)

[...] Oddział Terenowy w O. nie zgodziła się z rozstrzygnięciem organu II instancji i wniosła skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach zarzucając:

- naruszenie przepisów postępowania, które to uchybienia mogły mieć istotny wpływ na wynik sprawy tj. art. 217 § 2 k.p.a. w zw. z art. 156 §1 pkt 2 k.p.a., poprzez ich nieprawidłowe zastosowanie w sprawie tj. pominięcie faktu, że zachodzą przesłanki do wydania zaświadczenia oraz art.7k.p.a. poprzez załatwienie sprawy bez uwzględnienia słusznego interesu skarżącego.

W uzasadnieniu skarżąca powołała po raz kolejny treść art.172 §1 k.c. z którego wywodzi swój interes prawny do żądania wydania zaświadczenia. Nadto wskazała, że przedmiotowe zaświadczenie jest jej niezbędne do wykazania w postępowaniu przed sądem powszechnym od kiedy jest samoistnym posiadaczem nieruchomości wymienionych we wniosku. Zdaniem skarżącej jest to jeden z elementów pozwalających na udowodnienie nabycia nieruchomości przez zasiedzenie jako posiadacz działek oraz przyszły wnioskodawca postępowania o zasiedzenie. Skarżąca stwierdziła również, że wykazała interes prawny w uzyskaniu przedmiotowego zaświadczenia poprzez wskazanie korzyści, jakich się spodziewała odnieść z wykorzystania zaświadczenia w postępowaniu o zasiedzenie nieruchomości.

W odpowiedzi na skargę [...] WINGiK w K. podtrzymał swoje stanowisko zawarte w treści zaskarżonego postanowienia i wniósł o oddalenie skargi.

W toku postępowania sądowego pełnomocnik organu wyjaśnił, że skarżąca nie żądał wypisu odzwierciedlającego aktualny stan w rejestrze, lecz żądała wydania zaświadczenia o określonej treści. Nadto wskazał, że w ewidencji skarżąca nie została ujawniona jako władająca gruntem. Przy wykazaniu interesu prawnego na przykład poprzez złożenie wniosku o zasiedzenie skarżąca uzyskałaby takie zaświadczenie.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach zważył, co następuje:

Przeprowadzone badanie zgodności z prawem zaskarżonego postanowienia wykazało, że nie jest ono dotknięte uchybieniami uzasadniającymi jego wzruszenie, a tym samym przedmiotowa skarga, zdaniem Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, nie może zostać uwzględniona.

W pierwszej kolejności wskazać w tym miejscu należy, że w niniejszej sprawie [...] Oddział Terenowy w O. zwróciła się do organu o wydanie zaświadczenie na podstawie danych z ewidencji gruntów i budynków, zawierającego informację od kiedy Skarb Państwa wpisany jest jako właściciel wskazanych we wniosku działek Tak sformułowany wniosek oznaczał, że wnioskodawca domagał się udzielenia informacji z ewidencji gruntów i budynków zawierających dane o właścicielu gruntu.

Wskazać zatem w tym miejscu należy, iż zgodnie z art. 24 ust. 2 ustawy z dnia 17 maja 1989r. Prawo geodezyjne i kartograficzne (Dz. U. z 2010r., nr 193, poz.1287 z późń. zm., dalej "ustawa"), informacje o gruntach, budynkach i lokalach zawarte w operacie ewidencyjnym są jawne. Jawność, o której mowa, ograniczona jednak została w przywołanej normie do tych jedynie danych, o których mowa w art. 20 ust. 1 oraz ust. 2 pkt 2, 3 i 4, z wyłączeniem zatem danych wskazanych w art. 20 ust. 2 pkt 1 ustawy t.j. informacji o właścicielu gruntu, budynku bądź lokalu. Dane osobowe, o których mowa powyżej, wprawdzie również mogą zostać udostępnione, jednak w szczególnym trybie i formie, jedynie w razie spełnienia przewidzianych prawem przesłanek. Stosownie bowiem do art. 24 ust. 5 ustawy starosta udostępnia dane ewidencji gruntów i budynków zawierające dane osobowe podmiotów, o których mowa w art. 20 ust. 2 pkt 1 i art. 51, oraz wydaje wypisy z operatu ewidencyjnego, zawierające takie dane osobowe, na żądanie:

1) właścicieli oraz osób i jednostek organizacyjnych władających gruntami, budynkami lub lokalami, których dotyczy udostępniany zbiór danych lub wypis;

2) organów administracji publicznej albo podmiotów niebędących organami administracji publicznej, realizujących, na skutek powierzenia lub zlecenia przez organ administracji publicznej, zadania publiczne związane z gruntami, budynkami lub lokalami, których dotyczy udostępniany zbiór danych lub wypis;

3) innych podmiotów, niż wymienione w pkt 1 i 2, które mają interes prawny związany z gruntami, budynkami lub lokalami będącymi przedmiotem wypisu w tym zakresie.

15) Art. 24 ust. 4 pkt 3 dodany przez art. 2 pkt 1 ustawy z dnia 3 października 2008 r. o zmianie ustawy o ochronie przyrody oraz niektórych innych ustaw (Dz.U.08.201.1237) z dniem 15 listopada 2008 r.

15) Art. 24 ust. 4 pkt 3 dodany przez art. 2 pkt 1 ustawy z dnia 3 października 2008 r. o zmianie ustawy o ochronie przyrody oraz niektórych innych ustaw (Dz.U.08.201.1237) z dniem 15 listopada 2008 r.

Uzyskanie tych danych w przypadku podmiotu nie ujawnionego jako władającego obiektem i nie będącego podmiotem wykonującym zadania publiczne związane z gruntami, budynkami lub lokalami jest więc uzależnione od wykazania własnego, indywidualnego interesu prawnego uzasadniającego ich wydanie i to interesu związanego z gruntami, budynkami i lokalami.

Przypomnieć w tym miejscu należy, że interes prawny jest kategorią materialnoprawną. Jego wykazanie wymaga zatem wskazania przepisu prawa materialnego zobowiązującego organ do wydania dokumentu lub uprawniającego wnioskującego do jego otrzymania. Tym samym podmiot, wnioskujący o udostępnienie danych zawierających dane osobowe, który nie został ujawniony jako władający gruntem i nie wykazał indywidualnego interesu prawnego uprawniającego go do takiego żądania, nie jest uprawniony, aby takie dane uzyskać, a organ w tej sytuacji zobowiązany jest żądanych informacji mu odmówić. Ograniczenie bowiem w ustawie jawności danych ewidencyjnych obejmujących dane osobowe, uniemożliwia udostępnianie ich w innej formie i pod innymi warunkami (bez konieczności wykazania interesu prawnego) niż przewidziane ustawowo.

Skarżąca, która nie wskazała przepisu prawa uprawniającego ją do uzyskania żądanych danych (np. obligującego ją do przedłożenia urzędowego potwierdzenia określonych faktów), w sposób oczywisty interesem prawnym się nie legitymuje i w tej mierze w całej rozciągłości podzielić należy pogląd orzekających w sprawie organów. W żadnym razie nie można bowiem uznać za przepisy uzasadniające interes prawny strony, norm proceduralnych regulujących w kodeksie postępowania cywilnego kwestie dotyczące postępowania w przedmiocie zasiedzenia.

Organ słusznie przyjął, że skoro strona nie żądała wypisu o aktualnym stanie w rejestrze gruntów, lecz żądała wydania zaświadczenia od kiedy Skarb Państwa wpisany jest jako właściciel, nie było podstaw do wydania tego zaświadczenia, ponieważ "A" nie wykazała swojego interesu prawnego, jak również nie wskazała przepisu prawa, który wymagałby wydania takiego zaświadczenia.

Zgodnie z art. 217 ustawy z dnia 14 czerwca 1960r. Kodeks postępowania administracyjnego ( Dz. U. z 2000r., nr 98, poz.1071 z późń. zm., dalej "k.p.a.") organ administracji publicznej wydaje zaświadczenie na żądanie osoby ubiegającej się o zaświadczenie ( §1 ). Przy czym zaświadczenie wydaje się, jeżeli: urzędowego potwierdzenia określonych faktów lub stanu prawnego wymaga przepis prawa, albo

osoba ubiega się o zaświadczenie ze względu na swój interes prawny w urzędowym potwierdzeniu określonych faktów lub stanu prawnego ( §2 ) W przypadku wskazania przepisu prawa wymagającego wydania zaświadczenia nie bada się już interesu prawnego wnioskodawcy.

Jak wskazał na to wyraźnie Naczelny Sąd Administracyjny w postanowieniu z dnia 21 lipca 2009 r., sygn. akt I OSK 848/09, LEX nr 552333: "Z danych zebranych w ewidencji gruntów istnieje możliwość wydawania zarówno wypisów i wyrysów jak i zaświadczeń w rozumieniu art. 217 § 1 k.p.a. Przy czym regulacja zawarta w ustawie – Prawo geodezyjne i kartograficzne ma charakter szczególny w stosunku do regulacji Kodeksu postępowania administracyjnego w zakresie zaświadczeń, a zatem przepisy art. 217 § 1 i 2 k.p.a. w zakresie uregulowanym w prawie geodezyjnym i kartograficznym nie mają zastosowania do wydawania wypisów i wyrysów z ewidencji gruntów i budynków, o jakich mowa w art. 24 ust. 3 ustawy – Prawo geodezyjne i kartograficzne, oraz informacji o gruntach, budynkach i lokalach, o jakiej mowa w art. 24 ust. 2 tej ustawy". Zaświadczenia nie są aktami administracyjnymi, lecz czynnościami faktycznymi, ponieważ nie są oświadczeniami woli, lecz wiedzy. Jeżeli zaświadczenie jest urzędowym potwierdzeniem istnienia określonego stanu prawnego lub faktów, to przy jego pomocy organ stwierdza, co mu wiadome, nie rozstrzyga jednak żadnej sprawy (por. C. Banasiński, D. Szafrański, Zaświadczenie jako warunek złożenia wniosku o podjęcie działalności koncesjonowanej, M. Praw. 1996, nr 7, s. 241).

W odniesieniu do niniejszej sprawy, zauważyć należy, że "A" nie posiadała interesu prawnego, a jedynie interes faktyczny, który nie może stanowić podstawy do wydania żądanego zaświadczenia. Gdyby jednak sąd powszechny zobowiązał skarżącą do przedłożenia dokumentu z rejestru gruntów, wówczas pojawiłby się interes prawny po stronie skarżącej i tym samym podstawa do otrzymania stosownego zaświadczenie, podobnie jak wówczas gdyby skarżąca przedłożyła kopię wniosku inicjującego postępowanie o zasiedzenie przed sądem powszechnym. Tym czasem skarżąca powołał się jedynie na przyszłe, nie potwierdzone zdarzenie z zaistnienia którego wywodzi swój indywidualny interes prawny do żądania wydania zaświadczenia.

W konsekwencji przedstawionych wyżej wywodów Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach nie uwzględnił skargi i na podstawie art. 151 p.p.s.a. orzekł jak w sentencji.