II SA/Wr 128/13
Wyrok
Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu
2013-07-03Nietezowane
Artykuły przypisane do orzeczenia
Do tego artykulu posiadamy jeszcze 13 orzeczeń.
Kup dostęp i zobacz, do jakich przepisów odnosi się orzeczenie. Znajdź inne potrzebne orzeczenia.
Skład sądu
Alicja Palus
Władysław Kulon /przewodniczący sprawozdawca/
Zygmunt WiśniewskiSentencja
Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu w składzie następującym: Przewodniczący: Sędzia WSA Władysław Kulon – spr. Sędziowie Sędzia WSA Alicja Palus Sędzia NSA Zygmunt Wiśniewski Protokolant Asystent sędziego Malwina Jaworska po rozpoznaniu w Wydziale II na rozprawie w dniu 3 lipca 2013 r. sprawy ze skargi K. K. i M. K. na decyzję D. Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego we W. z dnia [...]r. nr [...] w przedmiocie nakazu dokonania rozbiórki postawionego samowolnie wolnostojącego garażu dwustanowiskowego oddala skargę.
Uzasadnienie
Zaskarżoną do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu decyzją z dnia [...] r. nr [...] D. Wojewódzki Inspektor Nadzoru Budowlanego we W.- podając w podstawie prawnej art. 138 § 1 pkt 1 Kodeksu postępowania administracyjnego - po rozpoznaniu odwołania M. i K. K. utrzymał w mocy decyzję Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego w L. z dnia [...] r. nr[...] , którą nakazano M. i K. K. rozbiórkę samowolnie wykonanego obiektu budowlanego - garażu wolnostojącego dwustanowiskowego - położonego w Ś.-Z. przy ul. S.[...] , na działce nr [...] i[...] , AM[...] , obr.[...].
Stan faktyczny sprawy, w której zapadła zaskarżona do Sądu decyzja przedstawiał się następująco.
Pismem z dnia 20 stycznia 2012 r. Powiatowy Inspektor Nadzoru Budowlanego w L. zawiadomił o wszczęciu z urzędu postępowania w sprawie realizacji robót budowlanych polegających na budowie garażu wolnostojącego dwustanowiskowego położonego w Ś.-Z. przy ul. S. [...], wzywając jednocześnie do przedłożenia dokumentów związanych z przedmiotowym obiektem budowlanym. W trakcie czynności wyjaśniających organ ustalił, że Burmistrz Miasta Ś.-Z. w decyzji nr [...] z dnia [...] r. określił M. i K. K. warunki zabudowy i zagospodarowania terenu dla działki nr[...] , AM [...] obr. [...] o powierzchni 600 m i działki nr[...] , Am [...] obr. [...]o powierzchni 120 m z przeznaczeniem na zlokalizowanie obiektu garażowo-gospodarczego. W decyzji tej zaznaczono, iż traci ona ważność w terminie dwóch lat jeżeli inwestor nie wystąpi z wnioskiem o pozwolenie na budowę.
Odnośnie samego obiektu niezbędne dane zebrane zostały w szczególności w oparciu o przeprowadzone przez organ I instancji oględziny. Z akt administracyjnych zgromadzonych w sprawie wynika, że garaż posadowiony jest w około 30% na działce nr [...] stanowiącej własność M. i K. K., a w 70% na działce nr[...] , będącej własnością Gminy Ś.-Z. Wykonany jest on w technologii tradycyjnej, ściany zewnętrzne o grubości 25 cm z pustaków żużlobetonowych, więźba dachowa drewniana dwuspadowa pokryta papą. W ścianie frontowej zamontowano dwie bramy stalowe, uchylne, a w ścianie bocznej otwór okienny. Wymiary obiektu opisano jako długość 5,35 m, szerokość 5,50 m i wysokość 2,80 m. Odległość obiektu od granicy z działką nr [...] wynosi około 0,5 m. Budynek został zrealizowany na przełomie lat 2002/2003 bez wymaganej decyzji o pozwoleniu na budowę.
Powiatowy Inspektor Nadzoru budowlanego w L. nie znajdując możliwości legalizacji obiektu budowlanego w dniu [...] r. wydał decyzję nr[...], którą na podstawie art. 83 ust. 1 i art. 48 ust. 1 Prawa budowanego nakazał K.K. jego rozbiórkę. Na skutek odwołania, którym oprotestowano to rozstrzygnięcie sprawę badał D. Wojewódzki Inspektor Nadzoru Budowlanego, który w dniu [...] r. wydał decyzję nr[...], uchylającą decyzję organu I instancji i przekazującą sprawę do ponownego rozpatrzenia. Przyczyną podjęcia przez organ odwoławczy rozstrzygnięcia o charakterze kasacyjnym było stwierdzenie uchybień proceduralnych polegających na nieprawidłowym ustaleniu kręgu stron postępowania i niezapewnienia stronom czynnego udziału w prowadzonym postępowaniu. Jak podano w uzasadnieniu rozstrzygnięcia drugoinstancyjnego pominięta jako strona postępowania została Gmina Ś.-Z., właściciel częściowo zainwestowanej działki nr[...]. Dodatkowym mankamentem postępowania, w ocenie organu II instancji, pozostawało uznanie za inwestora wyłącznie K. K. z pominięciem M. K.
Po uzupełnieniu postępowania dowodowego w zakwestionowanym przez organ II instancji zakresie Powiatowy Inspektor Nadzoru Budowlanego w L. w dniu [...] r. wydał decyzję nr[...], którą w oparciu o identyczną jak we wcześniejszym rozstrzygnięciu podstawę prawną nakazał M. i K. K. rozbiórkę przedmiotowego garażu. Na uzasadnienie swojego rozstrzygnięcia organ podał, że decyzja nr [...] o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu z dnia [...] r., która uprawomocniła się w dniu [...] r. straciła ważność po okresie dwóch lat z uwagi na nieuzyskanie przez inwestorów decyzji o pozwoleniu na budowę. Zgoda Burmistrza Miasta Ś.-Z. na lokalizację części garażu na działce nr[...] uwarunkowana była uzyskaniem decyzji o pozwoleniu na budowę, która nie została wydana. Dalej podano, że niewątpliwie realizacja zamierzenia wymagała uzyskania decyzji o pozwoleniu na budowę w myśl art. 28 Prawa budowlanego.
W dalszych motywach decyzji organ wykluczył przeprowadzenie procedury naprawczej w stosunku do samowolnie zrealizowanego obiektu budowlanego podając niezgodność budowy z przepisami o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. Jak wskazał organ, zapis w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego zatwierdzony uchwałą Rady Miasta Ś.-Z. nr [...] w sprawie uchwalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego Miasta Ś. Z. w stosunku do działki nr[...], na której posadowione jest 2/3 obiektu, określa przeznaczenie tego terenu wyłącznie na potrzeby komunikacji drogowej. Potwierdzenie tej sytuacji organ upatrywał także w kierowanym do niego w trakcie postępowania piśmie Burmistrza Miasta Ś.-Z.
Jako kolejną przeszkodę uniemożliwiającą legalizację obiektu organ decyzyjny wskazał niezgodność jego posadowienia z przepisami rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie. Zgodnie z § 12 rozporządzenia odległość zabudowy od granicy działki budowlanej powinna wynosić 4 m jeżeli w ścianie budynku znajdują się otwory okienne lub drzwiowe i 3 m jeżeli w ścianach otwory takie nie występują. W badanej sprawie organ ustalił, że odległość budynku od granicy nieruchomości wynosi 0,5 m.
Odwołanie od powyższej decyzji, złożyli M. i K. K., którzy podali, że budując budynek mieszkalny wraz z garażem posiadali zapewnioną obsługę w zakresie dojścia i dojazdu do budynku. Na przełomie lat 1997/2000 miasto prowadząc inwestycję wodociągową osiedla przebudowało ulicę wraz z nawierzchnią podnosząc rzędną do poziomu 499,74 mnpm. Usytuowanie jezdni na takiej wysokości uniemożliwiało im dojazd i dostęp do nieruchomości. Powstał nasyp ziemi, który musieli zabezpieczyć murem oporowym przed usuwaniem się gruntu. Inwestorzy podali w odwołaniu, że ich zdaniem decyzja o warunkach zabudowy z chwilą jej wydania była wadliwa z powodu określenia graficznego położenia obiektu. Pomimo to spełnione zostały wszystkie warunki określone tą decyzją poza wykupem gruntu. Składający odwołanie wnosząc o ponowne rozpatrzenie sprawy podali nadto, iż nie unikają rozbiórki jednak proszą o ,,jasne i wiarygodne (...), decyzje umożliwiające normalną egzystencję".
D. Wojewódzki Inspektor Nadzoru Budowlanego rozpoznając wniesiony środek odwoławczy w dniu [...] r. wydał decyzję nr[...] , którą utrzymał w mocy decyzję organu I instancji. W motywach rozstrzygnięcia organ II instancji stwierdził, że odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie. Zdaniem organu odwoławczego ze zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego bezsprzecznie wynika, że M. i K. K. wybudowali na granicy działek nr [...] i [...] zlokalizowanych przy ul. S. w Ś.-Z. wolnostojący garaż dwustanowiskowy, nie dysponując wymaganą przepisami prawa zgodą właściwego organu administracji architektoniczno-budowlanej. Starostwo Powiatowe w L.w latach 2003-2011 nie wydało pozwolenia na budowę na działkach nr [...] i [...] w Ś.-Z. garażu, ani nie przyjmowało w związku z taką budową zgłoszenia. Fakt braku stosownego pozwolenia przyznał również sam K.K. składając wyjaśnienia w sprawie. Dla organu odwoławczego niesporny był fakt, iż M. i K. K. podejmując się realizacji inwestycji polegającej na posadowieniu na granicy zlokalizowanych przy ul. S. w Ś.-Z. działek nr [...] i [...] spornego garażu naruszyli dyspozycję art. 28 Prawa budowlanego.
Analizując możliwość wdrożenia procedury legalizacyjnej organ nadzoru budowlanego wykluczył jej zastosowanie w niniejszej sprawie wskazując niemożliwość łącznego spełnienia przesłanek wynikających z art. 48 ust. Prawa budowlanego. W treści decyzji wskazano bowiem, że działka nr [...], na której posadowiona jest większa część budynku w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego została oznaczona symbolem 619KDD tj. teren komunikacji drogowej - ulic dojazdowych. Powyższe w ocenie organu przesądza, że lokalizacja przedmiotowego garażu na działce nr [...] jest niedopuszczalna jako stojąca w sprzeczności z postanowieniami planu miejscowego. Jako drugą okoliczność przemawiającą za poprawnością decyzji organu I instancji wskazano posadowienie obiektu w odległości 0,5 m od granicy z działką nr[...], co stoi w sprzeczności z przepisami rozporządzenia Ministra Infrastruktury w sprawie warunków technicznych jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie, które dopuszczają wprawdzie posadowienie garażu w odległości od granicy z działką sąsiednią mniejszej niż standardowe 3 i 4 m, ograniczając jednak taką możliwość do dwóch opcji: bezpośrednio przy granicy z sąsiednią działką budowlaną, w odległości nie mniejszej niż 1,5 m ścianą bez otworów okiennych lub drzwiowych. Stwierdzając brak zgodności weryfikowanej inwestycji z ustaleniami obowiązującego miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego jak i z przepisami techniczno-budowlanymi organ wykluczył wystąpienie przesłanek z art. 48 ust. 2 Prawa budowlanego. Tak więc organ II instancji wykluczył możliwość wdrożenia procedury naprawczej, co w jego ocenie determinowało wydanie nakazu rozbiórki.
W skardze do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu na omówioną decyzję D. Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego M. I K. K. wnieśli o uchylenie zaskarżonej decyzji i poprzedzającej ją decyzji organu I instancji, zasądzenie kosztów postępowania oraz wstrzymanie wykonania decyzji do czasu rozpoznania skargi. Zaskarżonej decyzji zarzucili naruszenie przepisów prawa materialnego w tym art. 48 Prawa budowlanego poprzez przyjęcie, że spełnione zostały warunki do nakazania rozbiórki garażu, § 12 rozporządzenia Ministra Infrastruktury poprzez przyjęcie, iż budynek skarżących został posadowiony z naruszeniem przepisów o ich usytuowaniu, co nie pozwala na jego legalizację. Dodatkowo skarżący podnieśli zarzut naruszenia art. 6, art. 138 § 1 pkt 1 i art. 107 § 3 w związku z art. 140 Kodeksu postępowania administracyjnego, polegający na utrzymaniu w mocy przez organ odwoławczy decyzji organu I instancji i brak ustosunkowania się w uzasadnieniu decyzji do zarzutów zawartych w odwołaniu, w szczególności prowadzenia przez Gminę Miejską Ś.-Z. postępowania mającego na celu zmianę zapisów planu zagospodarowania przestrzennego miasta.
Na uzasadnienie skargi podano okoliczności związane z realizacją garażu, a to uzyskanie decyzji o warunkach zabudowy obejmującej budynek garażu oraz realizację przez Gminę zadania w postaci utwardzenia drogi, co spowodowało zmianę jej rzędnej o ponad 1,5 m w stosunku do stanu pierwotnego. Skarżący wskazali, że uzyskali od Gminy zgodę na budowę garażu na działce gminnej, jednakże do deklarowanej sprzedaży działki nie doszło ze względu na zapisy planu zagospodarowania przestrzennego. Pomimo to ze względu na niemożliwość mieszkania w budynku bez wjazdu na posesję skarżący zrealizowali mur oporowy podtrzymujący grunt z drogą, a następnie garaż. W dalszych latach nieskuteczne okazały się próby wykupu działki, natomiast skarżący dzierżawili nieruchomość gminną.
Skarżący wskazali nadto, iż uważają stanowisko organu za niezgodne z prawem. Orzekające w sprawie organy pominęły fakt, że Gmina będąca właścicielem działki nr [...] wyraziła zgodę na posadowienie na niej budynku, także właściciel sąsiedniej działki na piśmie wyraził zgodę na posadowienie tylnej ściany budynku pozbawionej okien na granicy działek sąsiada i skarżących. Na tej podstawie została wydana decyzja o warunkach zabudowy i zagospodarowaniu terenu. Zdaniem skarżących obowiązująca wówczas wersja rozporządzenia Ministra Infrastruktury pozwalała na posadowienie obiektów na granicy działki, jeśli wynika to z decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu. Skarżący uważają także, że należy zastosować wersję przepisu, jaka obowiązywała w dacie wydawania decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu oraz dacie wznoszenia budynku, nie zaś aktualnie obowiązującą wersję przepisu. Według skarżących posiadają oni zgodę Gminy i sąsiada na lokalizację garażu, gdyż nie została ona odwołana tym samym możliwe jest zastosowanie art. 48 ust. 2 Prawa budowlanego. Zdaniem skarżących ma znaczenie fakt, że Gmina prowadzi postępowanie mające na celu usunięcie przeszkody do sprzedaży części działki nr [...] stanowiącej jeszcze pas drogi gminnej, która ma zostać niebawem przeznaczona pod zabudowę jednorodzinną.
Odpowiadając na skargę D. Wojewódzki Inspektor Nadzoru Budowlanego wniósł o jej oddalenie, podtrzymując dotychczasowe stanowisko w sprawie. Organ, postanowieniem z dnia [...] r. nr[...] , wstrzymał wykonanie zaskarżonej decyzji.
Następnie pełnomocnik skarżących pismem procesowym z dnia 10 kwietnia 2013 r. wniósł o dopuszczenie w poczet materiału dowodowego mapy sytuacyjno-wysokościowej z dnia 26 lutego 1983 r.. Mapa ta ma w jego ocenie potwierdzać prawdziwość stwierdzeń skarżących o podniesieniu rzędnej drogi podczas modernizacji i utwardzania drogi dojazdowej do nieruchomości skarżących już po rozpoczęciu budowy domu jednorodzinnego przez poprzedników prawnych skarżących. Z porównania mapy z 1983 r i mapy znajdujących się w aktach sprawy wynika, że różnica rzędnych posadowienia korony drogi wynosi od 1,50 do 2,50 m.
Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu zważył, co następuje:
Skarga nie zasługiwała na uwzględnienie i została oddalona.
Na wstępie należy wyjaśnić, że stosownie do przepisu art. 1 § 2 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz.U. Nr 153, poz. 1269 ze zm.) kontrola sądowoadministracyjna sprawowana jest pod względem zgodności z prawem, jeżeli ustawy nie stanowią inaczej. Zakres kontroli administracji publicznej obejmuje również orzekanie w sprawach skarg na decyzje administracyjne (art. 3 § 2 pkt 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, Dz.U. z 2012 r. poz. 270 ze zm.; dalej: p.p.s.a.). Sąd rozstrzyga w granicach danej sprawy nie będąc jednak związany zarzutami i wnioskami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 134 § 1 p.p.s.a.). Zgodnie z art. 145 § 1 p.p.s.a. sąd uwzględniając skargę na decyzję lub postanowienie uchyla decyzję lub postanowienie w całości albo w części, jeżeli stwierdzi: naruszenie prawa materialnego, które miało wpływ na wynik sprawy, naruszenie prawa dające podstawę do wznowienia postępowania administracyjnego lub inne naruszenie przepisów postępowania, jeżeli mogło ono mieć istotny wpływ na wynik sprawy. Ponadto sąd stwierdza nieważność decyzji lub postanowienia w całości lub w części, jeżeli zachodzą przyczyny określone w art. 156 Kodeksu postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2013 r., poz. 267 j.t.) dalej k.p.a., lub w innych przepisach albo stwierdza wydanie decyzji lub postanowienia z naruszeniem prawa, jeżeli zachodzą przyczyny określone w Kodeksie postępowania administracyjnego lub w innych przepisach. W razie nieuwzględnienia skargi sąd skargę oddala (art. 151 p.p.s.a.).
Przedmiotem kontroli dokonywanej przez Sąd z punktu widzenia kryterium legalności w niniejszej sprawie jest zaskarżona decyzja D.Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego, którą utrzymano w mocy decyzję Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego w L. nakazującą rozbiórkę wykonanego bez wymaganego prawem pozwolenia na budowę garażu wolnostojącego dwustanowiskowego - położonego w Ś.-Z. przy ul. S. [...], na działce nr [...] i[...], AM [...], obr. [...].
Należy wyjaśnić, że podstawą prawną zaskarżonej decyzji był przepis art. 138 § 1 pkt 1 k.p.a., który stanowi, że organ odwoławczy może utrzymać w mocy zaskarżoną decyzję organu I instancji. Uzasadnieniem dla takiego rozstrzygnięcia będzie okoliczność, że decyzja pierwszoinstancyjna została wydana z poszanowaniem przepisów postępowania, a zatem nie ma potrzeby ponownego rozpatrywania sprawy przez organ I instancji. Wydanie decyzji na podstawie art. 138 § 1 pkt 1 k.p.a. jest możliwe wyłącznie, gdy organ I instancji prawidłowo zastosował w sprawie przepisy prawa materialnego (organ II instancji dochodzi do analogicznych ustaleń).
Następnie należy wskazać, że materialną podstawą działań organów nadzoru budowlanego był przepis art. 48 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (Dz. U. z 2010 r. Nr 243, poz. 1623 ze zm.), który przewiduje, że właściwy organ nakazuje w drodze decyzji, rozbiórkę obiektu budowlanego, lub jego części, będącego w budowie albo wybudowanego bez wymaganego pozwolenia na budowę (ust. 1). Jeżeli budowa, o której mowa w ust. 1: 1) jest zgodna z przepisami o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, a w szczególności: a) ustaleniami obowiązującego miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego albo b) ustaleniami ostatecznej decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, w przypadku braku obowiązującego miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego oraz 2) nie narusza przepisów, w tym techniczno-budowlanych, w zakresie uniemożliwiającym doprowadzenie obiektu budowlanego lub jego części do stanu zgodnego z prawem - właściwy organ wstrzymuje postanowieniem prowadzenie robót budowlanych (ust. 2). W postanowieniu, o którym mowa w ust. 2, ustala się wymagania dotyczące niezbędnych zabezpieczeń budowy oraz nakłada obowiązek przedstawienia, w wyznaczonym terminie określonych dokumentów. Zgodnie zaś z ust. 4 omawianego przepisu w przypadku niespełnienia w wyznaczonym terminie obowiązków, o których mowa w ust. 3, stosuje się przepis ust. 1.
Zdaniem Sądu rozpatrującego niniejszą sprawę, działania organów nadzoru budowlanego były prawidłowe, a zaskarżona decyzja i poprzedzająca ją decyzja organu I instancji odpowiadają prawu.
Analizę sprawy rozpoznanej decyzjami organów nadzoru budowlanego rozpocząć wypada od odniesienia się do podnoszonych przez strony argumentów zarówno w instancyjnym środku zaskarżenia jak też w skardze do sądu, a dotyczących okoliczności faktycznych związanych z realizacją inwestycji. Poza sporem pozostaje fakt, iż M. i K. K. w latach 2002 – 2004 dysponowali ostateczną decyzją o warunkach zabudowy, która obejmowała możliwość realizacji budynku garażowo- gospodarczego. W sensie formalnoprawnym należy jednak przyjąć, że decyzja ta nie mogła być brana pod uwagę przez organy nadzoru budowlanego przy rozpoznawaniu sprawy samowolnej realizacji obiektu budowlanego, gdyż w trakcie prowadzonego postępowania nie funkcjonowała ono w obrocie prawnym. Co najwyżej z uzyskania przez inwestorów decyzji o warunkach zabudowy przed samowolnym przystąpieniem do robót budowlanych wywodzić można prawnie obojętny obecnie skutek, że prawidłowo rozpoczęty został proces przygotowywania dokumentacji budowlanej i uzyskiwania stosownych decyzji, lecz finalnie nie został on zakończony.
W podobny sposób ocenić należy starania inwestorów ukierunkowane na uzyskanie tytułu prawnego do dysponowania nieruchomością na cele budowlane. Wyrażenie przez Gminę zgody na zainwestowanie nieruchomości stanowiącej jej własność należy w zasadzie do zagadnień cywilistycznych, gdyż obecnie bez znaczenia jest stanowisko strony, że w dalszym ciągu zgoda taka istnieje, gdyż na jej podstawie została wydana decyzja o warunkach zabudowy, a sama zgoda nie została odwołana. Oczywiście prawo dysponowania nieruchomością na cele budowlane, (oświadczenie w tym względzie), jest wymagane przy uzyskaniu decyzji o pozwoleniu na budowę, jednak organy nadzoru budowlanego nie rozpoznają tego elementu przy rozstrzyganiu w trybie art. 48 Prawa budowlanego. Złożone przez właściciela nieruchomości sąsiadującej z nieruchomością zainwestowaną oświadczenie o wyrażeniu zgody na lokalizację obiektu przy granicy nieruchomości nie jest również elementem posiadającym wpływ na kształt aktu administracyjnego wydanego w niniejszej sprawie.
Na treść decyzji administracyjnej nie mogą wpływać okoliczności faktyczne związane z utrudnieniami dostępu do nieruchomości w związku z przebudową zlokalizowanej w bezpośredniej bliskości drogi publicznej. Fakt konieczności wykonania muru oporowego czy nawet budowy garażu ze względu na niemożliwość parkowania samochodu w innym miejscu nie zwalnia inwestora z konieczności przestrzegania norm prawnych warunkujących prawidłowość procesu inwestycyjnego. Dopuszczone jako dowód w sprawie mapy sytuacyjne wskazujące zdaniem inwestorów na zmianę rzędnych drogi nie mogą przesądzać o tym aby obecnie badające sprawę służby nadzoru budowlanego mogły pominąć kwestię zachowania minimalnych odległości obiektu od granicy. Zmiana rzędnych drogi w trakcie realizacji zamierzenia inwestycyjnego realizowanego przez Gminę pozostaje bez znaczenia w stosunku do samowoli budowlanej zrealizowanej na nieruchomości inwestorów i nieruchomości Gminy.
Odrębnego omówienia wymaga zarzut skargi polegający na zastosowaniu przez organy decyzyjne niewłaściwej, zdaniem skarżących, wersji rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz. U. z 2002 r., nr 75, poz. 690 ze zm.). Istotnie w chwili wydawania przez Burmistrza Miasta Ś.-Z. decyzji o warunkach zabudowy (2002 r.) obowiązująca wówczas wersja ww. rozporządzenia w § 12 ust. 6 pkt 1 pozwalała na posadowienie obiektu na granicy działki, jeżeli wynikało to z decyzji o warunkach zabudowy. Rozporządzenie jednak, w kształcie obowiązującym w chwili orzekania przez organy, a więc właściwe w myśl zasad stosowania prawa, zawiera minimalne odległości od granicy nieruchomości wynoszące 3 i 4 m, w zależności od istnienia otworów drzwiowych i okiennych w ścianie budynku. W ocenie Sądu słusznie organy administracyjne badały sprawę uwzględniając aktualne brzmienie przepisów rozporządzenia, gdyż po pierwsze nie ma w tym względzie żadnych przepisów dających innąą możliwość np. w stosunku do obiektów zrealizowanych w czasie obowiązywania wcześniejszej wersji rozporządzenia, a po wtóre dokonanie takiej interpretacji przepisu nie może wynikać z faktu, że kiedyś inwestorzy dysponowali decyzją o warunkach zabudowy.
Przechodząc do materialnej podstawy prawnej wydanych w sprawie decyzji, Sąd w składzie orzekającym uznał, iż argumentacja skargi w tym względzie, w szczególności wskazująca na restutycyjny, a nie restrykcyjny charakter art. 48 Prawa budowlanego oraz nadużycia przez organ nakazu rozbiórki obiektu nie znajduje uzasadnienia. Wdrożenie trybu legalizacyjnego wynikającego z art. 48 ust. 2 Prawa budowlanego warunkowane jest koniecznością kumulatywnego ziszczenia się przesłanek w postaci zgodności z przepisami o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (ustaleniami obowiązującego miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego albo ustaleniami ostatecznej decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu) oraz zgodności z przepisami techniczno-budowlanymi. Już chociażby ze względu na niezgodność lokalizacji budynku z przepisami cyt. rozporządzenia Ministra Infrastruktury możliwość legalizacji garażu została wykluczona. Zaznaczyć jednak trzeba, że organy obu instancji powołały się na niezgodność inwestycji z przepisami planistycznymi. Z ustaleń organów popartych stosowną dokumentacją jednoznacznie wynika, że większość budynku posadowiona jest na nieruchomości, której przeznaczenie określono jako KDD – na potrzeby komunikacji drogowej. Bez znaczenia pozostaje okoliczność wskazywana przez inwestorów, że trwają prace związane ze zmianą funkcji nieruchomości. Dla organu decyzyjnego istotny i wiążący jest fakt, że w chwili rozstrzygania sprawy nie istniała formalna możliwość potwierdzenia zgodności inwestycji z przepisami z zakresu planowania przestrzennego.
Podsumowując należy stwierdzić, że zaskarżona decyzja i poprzedzająca ją decyzja organu stopnia powiatowego odpowiadają prawu, a zarzuty skarżących nie zasługiwały na uwzględnienie. Zdaniem Sądu w postępowaniu przed organami nadzoru budowlanego nie doszło do naruszenia prawa materialnego, które miało wpływ na wynik sprawy, naruszenia prawa dającego podstawę do wznowienia postępowania administracyjnego lub innego naruszenia przepisów postępowania, które mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy.
Mając na względzie dotychczasowe rozważania i uznając skargę za niezasadną, Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu - na podstawie art. 151 ustawy p.p.s.a. – skargę oddalił.
Nietezowane
Artykuły przypisane do orzeczenia
Kup dostęp i zobacz, do jakich przepisów odnosi się orzeczenie. Znajdź inne potrzebne orzeczenia.
Skład sądu
Alicja PalusWładysław Kulon /przewodniczący sprawozdawca/
Zygmunt Wiśniewski
Sentencja
Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu w składzie następującym: Przewodniczący: Sędzia WSA Władysław Kulon – spr. Sędziowie Sędzia WSA Alicja Palus Sędzia NSA Zygmunt Wiśniewski Protokolant Asystent sędziego Malwina Jaworska po rozpoznaniu w Wydziale II na rozprawie w dniu 3 lipca 2013 r. sprawy ze skargi K. K. i M. K. na decyzję D. Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego we W. z dnia [...]r. nr [...] w przedmiocie nakazu dokonania rozbiórki postawionego samowolnie wolnostojącego garażu dwustanowiskowego oddala skargę.
Uzasadnienie
Zaskarżoną do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu decyzją z dnia [...] r. nr [...] D. Wojewódzki Inspektor Nadzoru Budowlanego we W.- podając w podstawie prawnej art. 138 § 1 pkt 1 Kodeksu postępowania administracyjnego - po rozpoznaniu odwołania M. i K. K. utrzymał w mocy decyzję Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego w L. z dnia [...] r. nr[...] , którą nakazano M. i K. K. rozbiórkę samowolnie wykonanego obiektu budowlanego - garażu wolnostojącego dwustanowiskowego - położonego w Ś.-Z. przy ul. S.[...] , na działce nr [...] i[...] , AM[...] , obr.[...].
Stan faktyczny sprawy, w której zapadła zaskarżona do Sądu decyzja przedstawiał się następująco.
Pismem z dnia 20 stycznia 2012 r. Powiatowy Inspektor Nadzoru Budowlanego w L. zawiadomił o wszczęciu z urzędu postępowania w sprawie realizacji robót budowlanych polegających na budowie garażu wolnostojącego dwustanowiskowego położonego w Ś.-Z. przy ul. S. [...], wzywając jednocześnie do przedłożenia dokumentów związanych z przedmiotowym obiektem budowlanym. W trakcie czynności wyjaśniających organ ustalił, że Burmistrz Miasta Ś.-Z. w decyzji nr [...] z dnia [...] r. określił M. i K. K. warunki zabudowy i zagospodarowania terenu dla działki nr[...] , AM [...] obr. [...] o powierzchni 600 m i działki nr[...] , Am [...] obr. [...]o powierzchni 120 m z przeznaczeniem na zlokalizowanie obiektu garażowo-gospodarczego. W decyzji tej zaznaczono, iż traci ona ważność w terminie dwóch lat jeżeli inwestor nie wystąpi z wnioskiem o pozwolenie na budowę.
Odnośnie samego obiektu niezbędne dane zebrane zostały w szczególności w oparciu o przeprowadzone przez organ I instancji oględziny. Z akt administracyjnych zgromadzonych w sprawie wynika, że garaż posadowiony jest w około 30% na działce nr [...] stanowiącej własność M. i K. K., a w 70% na działce nr[...] , będącej własnością Gminy Ś.-Z. Wykonany jest on w technologii tradycyjnej, ściany zewnętrzne o grubości 25 cm z pustaków żużlobetonowych, więźba dachowa drewniana dwuspadowa pokryta papą. W ścianie frontowej zamontowano dwie bramy stalowe, uchylne, a w ścianie bocznej otwór okienny. Wymiary obiektu opisano jako długość 5,35 m, szerokość 5,50 m i wysokość 2,80 m. Odległość obiektu od granicy z działką nr [...] wynosi około 0,5 m. Budynek został zrealizowany na przełomie lat 2002/2003 bez wymaganej decyzji o pozwoleniu na budowę.
Powiatowy Inspektor Nadzoru budowlanego w L. nie znajdując możliwości legalizacji obiektu budowlanego w dniu [...] r. wydał decyzję nr[...], którą na podstawie art. 83 ust. 1 i art. 48 ust. 1 Prawa budowanego nakazał K.K. jego rozbiórkę. Na skutek odwołania, którym oprotestowano to rozstrzygnięcie sprawę badał D. Wojewódzki Inspektor Nadzoru Budowlanego, który w dniu [...] r. wydał decyzję nr[...], uchylającą decyzję organu I instancji i przekazującą sprawę do ponownego rozpatrzenia. Przyczyną podjęcia przez organ odwoławczy rozstrzygnięcia o charakterze kasacyjnym było stwierdzenie uchybień proceduralnych polegających na nieprawidłowym ustaleniu kręgu stron postępowania i niezapewnienia stronom czynnego udziału w prowadzonym postępowaniu. Jak podano w uzasadnieniu rozstrzygnięcia drugoinstancyjnego pominięta jako strona postępowania została Gmina Ś.-Z., właściciel częściowo zainwestowanej działki nr[...]. Dodatkowym mankamentem postępowania, w ocenie organu II instancji, pozostawało uznanie za inwestora wyłącznie K. K. z pominięciem M. K.
Po uzupełnieniu postępowania dowodowego w zakwestionowanym przez organ II instancji zakresie Powiatowy Inspektor Nadzoru Budowlanego w L. w dniu [...] r. wydał decyzję nr[...], którą w oparciu o identyczną jak we wcześniejszym rozstrzygnięciu podstawę prawną nakazał M. i K. K. rozbiórkę przedmiotowego garażu. Na uzasadnienie swojego rozstrzygnięcia organ podał, że decyzja nr [...] o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu z dnia [...] r., która uprawomocniła się w dniu [...] r. straciła ważność po okresie dwóch lat z uwagi na nieuzyskanie przez inwestorów decyzji o pozwoleniu na budowę. Zgoda Burmistrza Miasta Ś.-Z. na lokalizację części garażu na działce nr[...] uwarunkowana była uzyskaniem decyzji o pozwoleniu na budowę, która nie została wydana. Dalej podano, że niewątpliwie realizacja zamierzenia wymagała uzyskania decyzji o pozwoleniu na budowę w myśl art. 28 Prawa budowlanego.
W dalszych motywach decyzji organ wykluczył przeprowadzenie procedury naprawczej w stosunku do samowolnie zrealizowanego obiektu budowlanego podając niezgodność budowy z przepisami o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. Jak wskazał organ, zapis w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego zatwierdzony uchwałą Rady Miasta Ś.-Z. nr [...] w sprawie uchwalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego Miasta Ś. Z. w stosunku do działki nr[...], na której posadowione jest 2/3 obiektu, określa przeznaczenie tego terenu wyłącznie na potrzeby komunikacji drogowej. Potwierdzenie tej sytuacji organ upatrywał także w kierowanym do niego w trakcie postępowania piśmie Burmistrza Miasta Ś.-Z.
Jako kolejną przeszkodę uniemożliwiającą legalizację obiektu organ decyzyjny wskazał niezgodność jego posadowienia z przepisami rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie. Zgodnie z § 12 rozporządzenia odległość zabudowy od granicy działki budowlanej powinna wynosić 4 m jeżeli w ścianie budynku znajdują się otwory okienne lub drzwiowe i 3 m jeżeli w ścianach otwory takie nie występują. W badanej sprawie organ ustalił, że odległość budynku od granicy nieruchomości wynosi 0,5 m.
Odwołanie od powyższej decyzji, złożyli M. i K. K., którzy podali, że budując budynek mieszkalny wraz z garażem posiadali zapewnioną obsługę w zakresie dojścia i dojazdu do budynku. Na przełomie lat 1997/2000 miasto prowadząc inwestycję wodociągową osiedla przebudowało ulicę wraz z nawierzchnią podnosząc rzędną do poziomu 499,74 mnpm. Usytuowanie jezdni na takiej wysokości uniemożliwiało im dojazd i dostęp do nieruchomości. Powstał nasyp ziemi, który musieli zabezpieczyć murem oporowym przed usuwaniem się gruntu. Inwestorzy podali w odwołaniu, że ich zdaniem decyzja o warunkach zabudowy z chwilą jej wydania była wadliwa z powodu określenia graficznego położenia obiektu. Pomimo to spełnione zostały wszystkie warunki określone tą decyzją poza wykupem gruntu. Składający odwołanie wnosząc o ponowne rozpatrzenie sprawy podali nadto, iż nie unikają rozbiórki jednak proszą o ,,jasne i wiarygodne (...), decyzje umożliwiające normalną egzystencję".
D. Wojewódzki Inspektor Nadzoru Budowlanego rozpoznając wniesiony środek odwoławczy w dniu [...] r. wydał decyzję nr[...] , którą utrzymał w mocy decyzję organu I instancji. W motywach rozstrzygnięcia organ II instancji stwierdził, że odwołanie nie zasługuje na uwzględnienie. Zdaniem organu odwoławczego ze zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego bezsprzecznie wynika, że M. i K. K. wybudowali na granicy działek nr [...] i [...] zlokalizowanych przy ul. S. w Ś.-Z. wolnostojący garaż dwustanowiskowy, nie dysponując wymaganą przepisami prawa zgodą właściwego organu administracji architektoniczno-budowlanej. Starostwo Powiatowe w L.w latach 2003-2011 nie wydało pozwolenia na budowę na działkach nr [...] i [...] w Ś.-Z. garażu, ani nie przyjmowało w związku z taką budową zgłoszenia. Fakt braku stosownego pozwolenia przyznał również sam K.K. składając wyjaśnienia w sprawie. Dla organu odwoławczego niesporny był fakt, iż M. i K. K. podejmując się realizacji inwestycji polegającej na posadowieniu na granicy zlokalizowanych przy ul. S. w Ś.-Z. działek nr [...] i [...] spornego garażu naruszyli dyspozycję art. 28 Prawa budowlanego.
Analizując możliwość wdrożenia procedury legalizacyjnej organ nadzoru budowlanego wykluczył jej zastosowanie w niniejszej sprawie wskazując niemożliwość łącznego spełnienia przesłanek wynikających z art. 48 ust. Prawa budowlanego. W treści decyzji wskazano bowiem, że działka nr [...], na której posadowiona jest większa część budynku w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego została oznaczona symbolem 619KDD tj. teren komunikacji drogowej - ulic dojazdowych. Powyższe w ocenie organu przesądza, że lokalizacja przedmiotowego garażu na działce nr [...] jest niedopuszczalna jako stojąca w sprzeczności z postanowieniami planu miejscowego. Jako drugą okoliczność przemawiającą za poprawnością decyzji organu I instancji wskazano posadowienie obiektu w odległości 0,5 m od granicy z działką nr[...], co stoi w sprzeczności z przepisami rozporządzenia Ministra Infrastruktury w sprawie warunków technicznych jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie, które dopuszczają wprawdzie posadowienie garażu w odległości od granicy z działką sąsiednią mniejszej niż standardowe 3 i 4 m, ograniczając jednak taką możliwość do dwóch opcji: bezpośrednio przy granicy z sąsiednią działką budowlaną, w odległości nie mniejszej niż 1,5 m ścianą bez otworów okiennych lub drzwiowych. Stwierdzając brak zgodności weryfikowanej inwestycji z ustaleniami obowiązującego miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego jak i z przepisami techniczno-budowlanymi organ wykluczył wystąpienie przesłanek z art. 48 ust. 2 Prawa budowlanego. Tak więc organ II instancji wykluczył możliwość wdrożenia procedury naprawczej, co w jego ocenie determinowało wydanie nakazu rozbiórki.
W skardze do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu na omówioną decyzję D. Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego M. I K. K. wnieśli o uchylenie zaskarżonej decyzji i poprzedzającej ją decyzji organu I instancji, zasądzenie kosztów postępowania oraz wstrzymanie wykonania decyzji do czasu rozpoznania skargi. Zaskarżonej decyzji zarzucili naruszenie przepisów prawa materialnego w tym art. 48 Prawa budowlanego poprzez przyjęcie, że spełnione zostały warunki do nakazania rozbiórki garażu, § 12 rozporządzenia Ministra Infrastruktury poprzez przyjęcie, iż budynek skarżących został posadowiony z naruszeniem przepisów o ich usytuowaniu, co nie pozwala na jego legalizację. Dodatkowo skarżący podnieśli zarzut naruszenia art. 6, art. 138 § 1 pkt 1 i art. 107 § 3 w związku z art. 140 Kodeksu postępowania administracyjnego, polegający na utrzymaniu w mocy przez organ odwoławczy decyzji organu I instancji i brak ustosunkowania się w uzasadnieniu decyzji do zarzutów zawartych w odwołaniu, w szczególności prowadzenia przez Gminę Miejską Ś.-Z. postępowania mającego na celu zmianę zapisów planu zagospodarowania przestrzennego miasta.
Na uzasadnienie skargi podano okoliczności związane z realizacją garażu, a to uzyskanie decyzji o warunkach zabudowy obejmującej budynek garażu oraz realizację przez Gminę zadania w postaci utwardzenia drogi, co spowodowało zmianę jej rzędnej o ponad 1,5 m w stosunku do stanu pierwotnego. Skarżący wskazali, że uzyskali od Gminy zgodę na budowę garażu na działce gminnej, jednakże do deklarowanej sprzedaży działki nie doszło ze względu na zapisy planu zagospodarowania przestrzennego. Pomimo to ze względu na niemożliwość mieszkania w budynku bez wjazdu na posesję skarżący zrealizowali mur oporowy podtrzymujący grunt z drogą, a następnie garaż. W dalszych latach nieskuteczne okazały się próby wykupu działki, natomiast skarżący dzierżawili nieruchomość gminną.
Skarżący wskazali nadto, iż uważają stanowisko organu za niezgodne z prawem. Orzekające w sprawie organy pominęły fakt, że Gmina będąca właścicielem działki nr [...] wyraziła zgodę na posadowienie na niej budynku, także właściciel sąsiedniej działki na piśmie wyraził zgodę na posadowienie tylnej ściany budynku pozbawionej okien na granicy działek sąsiada i skarżących. Na tej podstawie została wydana decyzja o warunkach zabudowy i zagospodarowaniu terenu. Zdaniem skarżących obowiązująca wówczas wersja rozporządzenia Ministra Infrastruktury pozwalała na posadowienie obiektów na granicy działki, jeśli wynika to z decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu. Skarżący uważają także, że należy zastosować wersję przepisu, jaka obowiązywała w dacie wydawania decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu oraz dacie wznoszenia budynku, nie zaś aktualnie obowiązującą wersję przepisu. Według skarżących posiadają oni zgodę Gminy i sąsiada na lokalizację garażu, gdyż nie została ona odwołana tym samym możliwe jest zastosowanie art. 48 ust. 2 Prawa budowlanego. Zdaniem skarżących ma znaczenie fakt, że Gmina prowadzi postępowanie mające na celu usunięcie przeszkody do sprzedaży części działki nr [...] stanowiącej jeszcze pas drogi gminnej, która ma zostać niebawem przeznaczona pod zabudowę jednorodzinną.
Odpowiadając na skargę D. Wojewódzki Inspektor Nadzoru Budowlanego wniósł o jej oddalenie, podtrzymując dotychczasowe stanowisko w sprawie. Organ, postanowieniem z dnia [...] r. nr[...] , wstrzymał wykonanie zaskarżonej decyzji.
Następnie pełnomocnik skarżących pismem procesowym z dnia 10 kwietnia 2013 r. wniósł o dopuszczenie w poczet materiału dowodowego mapy sytuacyjno-wysokościowej z dnia 26 lutego 1983 r.. Mapa ta ma w jego ocenie potwierdzać prawdziwość stwierdzeń skarżących o podniesieniu rzędnej drogi podczas modernizacji i utwardzania drogi dojazdowej do nieruchomości skarżących już po rozpoczęciu budowy domu jednorodzinnego przez poprzedników prawnych skarżących. Z porównania mapy z 1983 r i mapy znajdujących się w aktach sprawy wynika, że różnica rzędnych posadowienia korony drogi wynosi od 1,50 do 2,50 m.
Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu zważył, co następuje:
Skarga nie zasługiwała na uwzględnienie i została oddalona.
Na wstępie należy wyjaśnić, że stosownie do przepisu art. 1 § 2 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz.U. Nr 153, poz. 1269 ze zm.) kontrola sądowoadministracyjna sprawowana jest pod względem zgodności z prawem, jeżeli ustawy nie stanowią inaczej. Zakres kontroli administracji publicznej obejmuje również orzekanie w sprawach skarg na decyzje administracyjne (art. 3 § 2 pkt 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, Dz.U. z 2012 r. poz. 270 ze zm.; dalej: p.p.s.a.). Sąd rozstrzyga w granicach danej sprawy nie będąc jednak związany zarzutami i wnioskami skargi oraz powołaną podstawą prawną (art. 134 § 1 p.p.s.a.). Zgodnie z art. 145 § 1 p.p.s.a. sąd uwzględniając skargę na decyzję lub postanowienie uchyla decyzję lub postanowienie w całości albo w części, jeżeli stwierdzi: naruszenie prawa materialnego, które miało wpływ na wynik sprawy, naruszenie prawa dające podstawę do wznowienia postępowania administracyjnego lub inne naruszenie przepisów postępowania, jeżeli mogło ono mieć istotny wpływ na wynik sprawy. Ponadto sąd stwierdza nieważność decyzji lub postanowienia w całości lub w części, jeżeli zachodzą przyczyny określone w art. 156 Kodeksu postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2013 r., poz. 267 j.t.) dalej k.p.a., lub w innych przepisach albo stwierdza wydanie decyzji lub postanowienia z naruszeniem prawa, jeżeli zachodzą przyczyny określone w Kodeksie postępowania administracyjnego lub w innych przepisach. W razie nieuwzględnienia skargi sąd skargę oddala (art. 151 p.p.s.a.).
Przedmiotem kontroli dokonywanej przez Sąd z punktu widzenia kryterium legalności w niniejszej sprawie jest zaskarżona decyzja D.Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego, którą utrzymano w mocy decyzję Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego w L. nakazującą rozbiórkę wykonanego bez wymaganego prawem pozwolenia na budowę garażu wolnostojącego dwustanowiskowego - położonego w Ś.-Z. przy ul. S. [...], na działce nr [...] i[...], AM [...], obr. [...].
Należy wyjaśnić, że podstawą prawną zaskarżonej decyzji był przepis art. 138 § 1 pkt 1 k.p.a., który stanowi, że organ odwoławczy może utrzymać w mocy zaskarżoną decyzję organu I instancji. Uzasadnieniem dla takiego rozstrzygnięcia będzie okoliczność, że decyzja pierwszoinstancyjna została wydana z poszanowaniem przepisów postępowania, a zatem nie ma potrzeby ponownego rozpatrywania sprawy przez organ I instancji. Wydanie decyzji na podstawie art. 138 § 1 pkt 1 k.p.a. jest możliwe wyłącznie, gdy organ I instancji prawidłowo zastosował w sprawie przepisy prawa materialnego (organ II instancji dochodzi do analogicznych ustaleń).
Następnie należy wskazać, że materialną podstawą działań organów nadzoru budowlanego był przepis art. 48 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (Dz. U. z 2010 r. Nr 243, poz. 1623 ze zm.), który przewiduje, że właściwy organ nakazuje w drodze decyzji, rozbiórkę obiektu budowlanego, lub jego części, będącego w budowie albo wybudowanego bez wymaganego pozwolenia na budowę (ust. 1). Jeżeli budowa, o której mowa w ust. 1: 1) jest zgodna z przepisami o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, a w szczególności: a) ustaleniami obowiązującego miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego albo b) ustaleniami ostatecznej decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, w przypadku braku obowiązującego miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego oraz 2) nie narusza przepisów, w tym techniczno-budowlanych, w zakresie uniemożliwiającym doprowadzenie obiektu budowlanego lub jego części do stanu zgodnego z prawem - właściwy organ wstrzymuje postanowieniem prowadzenie robót budowlanych (ust. 2). W postanowieniu, o którym mowa w ust. 2, ustala się wymagania dotyczące niezbędnych zabezpieczeń budowy oraz nakłada obowiązek przedstawienia, w wyznaczonym terminie określonych dokumentów. Zgodnie zaś z ust. 4 omawianego przepisu w przypadku niespełnienia w wyznaczonym terminie obowiązków, o których mowa w ust. 3, stosuje się przepis ust. 1.
Zdaniem Sądu rozpatrującego niniejszą sprawę, działania organów nadzoru budowlanego były prawidłowe, a zaskarżona decyzja i poprzedzająca ją decyzja organu I instancji odpowiadają prawu.
Analizę sprawy rozpoznanej decyzjami organów nadzoru budowlanego rozpocząć wypada od odniesienia się do podnoszonych przez strony argumentów zarówno w instancyjnym środku zaskarżenia jak też w skardze do sądu, a dotyczących okoliczności faktycznych związanych z realizacją inwestycji. Poza sporem pozostaje fakt, iż M. i K. K. w latach 2002 – 2004 dysponowali ostateczną decyzją o warunkach zabudowy, która obejmowała możliwość realizacji budynku garażowo- gospodarczego. W sensie formalnoprawnym należy jednak przyjąć, że decyzja ta nie mogła być brana pod uwagę przez organy nadzoru budowlanego przy rozpoznawaniu sprawy samowolnej realizacji obiektu budowlanego, gdyż w trakcie prowadzonego postępowania nie funkcjonowała ono w obrocie prawnym. Co najwyżej z uzyskania przez inwestorów decyzji o warunkach zabudowy przed samowolnym przystąpieniem do robót budowlanych wywodzić można prawnie obojętny obecnie skutek, że prawidłowo rozpoczęty został proces przygotowywania dokumentacji budowlanej i uzyskiwania stosownych decyzji, lecz finalnie nie został on zakończony.
W podobny sposób ocenić należy starania inwestorów ukierunkowane na uzyskanie tytułu prawnego do dysponowania nieruchomością na cele budowlane. Wyrażenie przez Gminę zgody na zainwestowanie nieruchomości stanowiącej jej własność należy w zasadzie do zagadnień cywilistycznych, gdyż obecnie bez znaczenia jest stanowisko strony, że w dalszym ciągu zgoda taka istnieje, gdyż na jej podstawie została wydana decyzja o warunkach zabudowy, a sama zgoda nie została odwołana. Oczywiście prawo dysponowania nieruchomością na cele budowlane, (oświadczenie w tym względzie), jest wymagane przy uzyskaniu decyzji o pozwoleniu na budowę, jednak organy nadzoru budowlanego nie rozpoznają tego elementu przy rozstrzyganiu w trybie art. 48 Prawa budowlanego. Złożone przez właściciela nieruchomości sąsiadującej z nieruchomością zainwestowaną oświadczenie o wyrażeniu zgody na lokalizację obiektu przy granicy nieruchomości nie jest również elementem posiadającym wpływ na kształt aktu administracyjnego wydanego w niniejszej sprawie.
Na treść decyzji administracyjnej nie mogą wpływać okoliczności faktyczne związane z utrudnieniami dostępu do nieruchomości w związku z przebudową zlokalizowanej w bezpośredniej bliskości drogi publicznej. Fakt konieczności wykonania muru oporowego czy nawet budowy garażu ze względu na niemożliwość parkowania samochodu w innym miejscu nie zwalnia inwestora z konieczności przestrzegania norm prawnych warunkujących prawidłowość procesu inwestycyjnego. Dopuszczone jako dowód w sprawie mapy sytuacyjne wskazujące zdaniem inwestorów na zmianę rzędnych drogi nie mogą przesądzać o tym aby obecnie badające sprawę służby nadzoru budowlanego mogły pominąć kwestię zachowania minimalnych odległości obiektu od granicy. Zmiana rzędnych drogi w trakcie realizacji zamierzenia inwestycyjnego realizowanego przez Gminę pozostaje bez znaczenia w stosunku do samowoli budowlanej zrealizowanej na nieruchomości inwestorów i nieruchomości Gminy.
Odrębnego omówienia wymaga zarzut skargi polegający na zastosowaniu przez organy decyzyjne niewłaściwej, zdaniem skarżących, wersji rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz. U. z 2002 r., nr 75, poz. 690 ze zm.). Istotnie w chwili wydawania przez Burmistrza Miasta Ś.-Z. decyzji o warunkach zabudowy (2002 r.) obowiązująca wówczas wersja ww. rozporządzenia w § 12 ust. 6 pkt 1 pozwalała na posadowienie obiektu na granicy działki, jeżeli wynikało to z decyzji o warunkach zabudowy. Rozporządzenie jednak, w kształcie obowiązującym w chwili orzekania przez organy, a więc właściwe w myśl zasad stosowania prawa, zawiera minimalne odległości od granicy nieruchomości wynoszące 3 i 4 m, w zależności od istnienia otworów drzwiowych i okiennych w ścianie budynku. W ocenie Sądu słusznie organy administracyjne badały sprawę uwzględniając aktualne brzmienie przepisów rozporządzenia, gdyż po pierwsze nie ma w tym względzie żadnych przepisów dających innąą możliwość np. w stosunku do obiektów zrealizowanych w czasie obowiązywania wcześniejszej wersji rozporządzenia, a po wtóre dokonanie takiej interpretacji przepisu nie może wynikać z faktu, że kiedyś inwestorzy dysponowali decyzją o warunkach zabudowy.
Przechodząc do materialnej podstawy prawnej wydanych w sprawie decyzji, Sąd w składzie orzekającym uznał, iż argumentacja skargi w tym względzie, w szczególności wskazująca na restutycyjny, a nie restrykcyjny charakter art. 48 Prawa budowlanego oraz nadużycia przez organ nakazu rozbiórki obiektu nie znajduje uzasadnienia. Wdrożenie trybu legalizacyjnego wynikającego z art. 48 ust. 2 Prawa budowlanego warunkowane jest koniecznością kumulatywnego ziszczenia się przesłanek w postaci zgodności z przepisami o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (ustaleniami obowiązującego miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego albo ustaleniami ostatecznej decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu) oraz zgodności z przepisami techniczno-budowlanymi. Już chociażby ze względu na niezgodność lokalizacji budynku z przepisami cyt. rozporządzenia Ministra Infrastruktury możliwość legalizacji garażu została wykluczona. Zaznaczyć jednak trzeba, że organy obu instancji powołały się na niezgodność inwestycji z przepisami planistycznymi. Z ustaleń organów popartych stosowną dokumentacją jednoznacznie wynika, że większość budynku posadowiona jest na nieruchomości, której przeznaczenie określono jako KDD – na potrzeby komunikacji drogowej. Bez znaczenia pozostaje okoliczność wskazywana przez inwestorów, że trwają prace związane ze zmianą funkcji nieruchomości. Dla organu decyzyjnego istotny i wiążący jest fakt, że w chwili rozstrzygania sprawy nie istniała formalna możliwość potwierdzenia zgodności inwestycji z przepisami z zakresu planowania przestrzennego.
Podsumowując należy stwierdzić, że zaskarżona decyzja i poprzedzająca ją decyzja organu stopnia powiatowego odpowiadają prawu, a zarzuty skarżących nie zasługiwały na uwzględnienie. Zdaniem Sądu w postępowaniu przed organami nadzoru budowlanego nie doszło do naruszenia prawa materialnego, które miało wpływ na wynik sprawy, naruszenia prawa dającego podstawę do wznowienia postępowania administracyjnego lub innego naruszenia przepisów postępowania, które mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy.
Mając na względzie dotychczasowe rozważania i uznając skargę za niezasadną, Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu - na podstawie art. 151 ustawy p.p.s.a. – skargę oddalił.
