• I OSK 310/13 - Wyrok Nacz...
  01.07.2025

I OSK 310/13

Wyrok
Naczelny Sąd Administracyjny
2013-06-28

Nietezowane

Artykuły przypisane do orzeczenia

Do tego artykulu posiadamy jeszcze 13 orzeczeń.
Kup dostęp i zobacz, do jakich przepisów odnosi się orzeczenie. Znajdź inne potrzebne orzeczenia.

Skład sądu

Agnieszka Miernik
Joanna Banasiewicz /sprawozdawca/
Marek Stojanowski /przewodniczący/

Sentencja

Naczelny Sąd Administracyjny w składzie : Przewodniczący: Sędzia NSA Marek Stojanowski Sędziowie: Sędzia NSA Joanna Banasiewicz (spr.) Sędzia WSA del. Agnieszka Miernik Protokolant starszy inspektor sądowy Barbara Dąbrowska-Skóra po rozpoznaniu w dniu 28 czerwca 2013 r. na rozprawie w Izbie Ogólnoadministracyjnej skargi kasacyjnej P. B. od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Olsztynie z dnia 22 listopada 2012 r. sygn. akt II SAB/Ol 117/12 w sprawie ze skargi P. B. na bezczynność Rektora Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie w rozpoznaniu wniosku o stwierdzenie nieważności postanowienia oddala skargę kasacyjną

Uzasadnienie

Wyrokiem z dnia 22 listopada 2012 r., sygn. akt II SAB/Ol 117/12 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Olsztynie oddalił skargę P. B. na bezczynność Rektora Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie w rozpoznaniu wniosku o stwierdzenie nieważności postanowienia.

W uzasadnieniu wyroku Sąd podał następujący stan faktyczny i prawny:

Wnioskiem z dnia 3 lutego 2010 r. P. B. zwrócił się do Rektora Uniwersytetu Warmińsko – Mazurskiego w Olsztynie o stwierdzenie nieważności postanowień wydanych przez organy Uczelni, w tym między innymi postanowienia Dziekana Wydziału Nauk Technicznych z dnia [...] marca 2009 r. L.dz. [...] o wszczęciu postępowania w sprawie skreślenia P. B. z listy studentów kierunku mechatronika.

Decyzją z dnia [...] marca 2010 r. Rektor odmówił wszczęcia postępowania w sprawie stwierdzenia nieważności tego postanowienia podając, że zgodnie z art. 126 Kodeksu postępowania administracyjnego na postanowienie o wszczęciu postępowania nie przysługuje zażalenie, a zatem względem tego postanowienia nie może być uruchomiony tryb stwierdzenia jego nieważności w oparciu o przepisy art. 156-159 k.p.a. Na skutek wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy decyzja ta została utrzymana w mocy przez Rektora decyzją z dnia [...] kwietnia 2010r. Postanowieniem z dnia 8 listopada 2010r., sygn. akt II SA/Ol 477/10, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Olsztynie odrzucił skargę P. B. na decyzję Rektora z dnia [...] kwietnia 2010 r.

W dniu 2 lutego 2012 r. P. B. nadał za pośrednictwem faksu wniosek (opatrzony datą 3 lutego 2010r.), w którym zwrócił się do Rektora o stwierdzenie nieważności dwudziestu dwóch postanowień wydanych przez organy Uczelni, w tym między innymi postanowienia Dziekana Wydziału Nauk Technicznych z dnia [...] marca 2009r., L.dz. [...] o wszczęciu postępowania w sprawie skreślenia P. B. z listy studentów kierunku mechatronika.

W dniu 23 lutego 2012r. Rektor – na podstawie art. 64 § 2 k.p.a. - wezwał P. B. do uzupełnienia braków formalnych tego wniosku poprzez doręczenie organowi własnoręcznie podpisanych odrębnych wniosków o stwierdzenie nieważności każdego z postanowień. Ponadto, organ zobowiązał wnioskodawcę do wyjaśnienia celów złożenia tych wniosków w kontekście sytuacji, gdy takie wnioski były już składane i rozpatrywane przez Rektora w 2010 r. Organ pouczył przy tym wezwanego, że nieusunięcie braków w wymaganym zakresie w terminie 7 dni od dnia doręczenia wezwania spowoduje pozostawienie wniosku bez rozpoznania. Pismo zawierające to wezwanie zostało doręczone stronie 27 lutego 2012r.

W dniu 5 marca 2012 r. P. B. wezwał Rektora do usunięcia naruszenia prawa poprzez załatwienie między innymi wniosków złożonych w dniu 2 lutego 2012r. dotyczących stwierdzenia nieważności 22 postanowień organów Uczelni. Odmówił przy tym podania powodów złożenia ponownych wniosków wskazując, że są one organowi doskonale znane. Podniósł, że widzi obiektywną konieczność eliminacji wszystkich wadliwych aktów, co leży nie tylko w jego interesie indywidualnym, ale także w interesie społecznym.

Pismem z dnia 15 marca 2012r. Rektor zawiadomił P. B., że jego wniosek dotyczący stwierdzenia nieważności postanowień organów Uczelni, wobec nieuzupełnienia braków formalnych, pozostawiono bez rozpoznania.

W dniu 3 września 2012 r. P. B. wniósł za pośrednictwem organu skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Olsztynie na bezczynność Rektora w przedmiocie rozpoznania jego wniosku nadanego faksem w dniu 2 lutego 2012 r. Zdaniem skarżącego organ pozostaje w błędzie twierdząc, że wniosek złożony faksem obarczony był brakiem formalnym w postaci braku własnoręcznego podpisu. Wskazał, że w art. 63 k.p.a. przewidziano obowiązek opatrywania podpisem jedynie podań wnoszonych pisemnie. Takiego wymogu nie przewidziano natomiast dla podań wnoszonych faksem. Dodał, że celem usunięcia braków podania w postaci jego podpisania jest uzyskanie przez organ pewności co do autorstwa podania. W takim zaś ujęciu postępowanie naprawcze organu zakończyło się pełnym sukcesem, gdyż skarżący w zakreślonym terminie 7 dni złożył pismo opatrzone własnoręcznym podpisem, w którym oświadczył, że samodzielnie nadał faksem rzeczone podanie. W tych okolicznościach, zdaniem skarżącego, nie ma przeszkód formalnych do załatwienia jego wniosku, a Rektor pozostaje w bezczynności. Skarżący wniósł o zobowiązanie Rektora do wydania aktu w terminie 30 dni od dnia doręczenia odpisu prawomocnego wyroku wraz z aktami sprawy oraz zasądzenie kosztów postępowania.

W odpowiedzi na skargę Rektor Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego wniósł o jej oddalenie, podtrzymując argumenty zawarte w postanowieniu z dnia [...] marca 2012 r. stwierdzającym niezasadność wezwania do usunięcia naruszenia prawa. Podano ponadto, że organ nie otrzymał żadnego dokumentu, w którym skarżący potwierdzałby swój podpis na przesłanym faksie, nie potwierdził tego także w wezwaniu do usunięcia naruszenia prawa. Sporny wniosek opatrzony był jedynie nieczytelną parafką, co uniemożliwiało identyfikację jego adresata.

Na rozprawie przed Wojewódzkim Sądem Administracyjnym w Olsztynie w dniu 13 listopada 2012 r. skarżący przedłożył pismo Rektora z dnia 5 listopada 2012r., z którego wynika, że "Kolegium Rektorskie uznało złożone przez skarżącego faksem w dniu 2 i 3 lutego 2012 r. wnioski o stwierdzenie nieważności aktów wydanych przez poprzedniego Rektora". Mimo to pełnomocnik organu podtrzymała wniosek o oddalenie skargi, wskazując, że z posiadanych przez nią informacji, pismo to było reakcją na deklarację skarżącego w przedmiocie cofnięcia skargi. Pismo nie dotyczyło autokontroli.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Olsztynie uznał skargę za niezasadną i orzekł o jej oddaleniu na podstawie art. 151 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnym, (tekst jedn. Dz.U. z 2012 r., poz. 270 ze zm., dalej "p.p.s.a.").

W uzasadnieniu wyroku podano, że skarżący w zakreślonym przez organ terminie, mimo pouczenia o skutkach nieuzupełnienia braków formalnych wniosku, nie nadesłał organowi opatrzonych własnoręcznym podpisem odrębnych wniosków o stwierdzenie nieważności postanowień organów Uczelni, w tym wymienionego powyżej postanowienia Dziekana Wydziału Nauk Technicznych z dnia [...] marca 2009r. Skarżący nie wyjaśnił także celów złożenia tych wniosków. Jedynie w piśmie z dnia 5 marca 2012r. zatytułowanym "wezwanie do usunięcia naruszenia prawa" podał, że odmawia wskazania powodów złożenia ponownych wniosków, gdyż są one organowi doskonale znane. Skutkiem tego, organ pozostawił wniosek skarżącego, objęty wezwaniem, bez rozpoznania.

Zdaniem Sądu I instancji, konstrukcja skierowanego do skarżącego wezwania do usunięcia braków formalnych częściowo nie znajduje oparcia w regulacji art. 64 § 2 k.p.a. W szczególności dotyczy to zobowiązania skarżącego do złożenia odrębnych wniosków o stwierdzenie nieważności każdego z postanowień wymienionych w spornym wniosku w sytuacji, gdy organ jest właściwy do rozpoznania każdego z nich. Za brak formalny wniosku o stwierdzenie nieważności postanowienia nie może być także uznane niewyjaśnienie przez stronę celów jego złożenia w sytuacji, gdy tożsamy wniosek był już uprzednio złożony w organie i został rozpoznany, bowiem żaden przepis prawa nie nakłada na stronę takiego obowiązku.

W ocenie Sądu, prawidłowo natomiast organ uznał, że sporny wniosek - z uwagi na wniesienie go za pomocą faksu (telefaksu), nie spełnia warunku formalnego, stawianego podaniom w postępowaniu administracyjnym, gdyż nie zawiera podpisu wnoszącego. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Olsztynie podniósł, że co prawda w art. 63 § 1 k.p.a. wskazano różne sposoby wnoszenia podań (pisemnie, telegraficznie, za pomocą telefaksu, ustnie do protokołu lub za pomocą środków komunikacji elektronicznej), to nie zmienia to faktu, że sporządzenie podania może nastąpić tylko w trzech formach, to jest: pisemnie, ustnie lub w formie dokumentu elektronicznego. We wszystkich wskazanych formach ustawodawca przewidział obowiązek opatrzenia go podpisem wnoszącego. Odstępstwo od tej zasady przewidziane jest jedynie w art. 63 § 3 zdanie drugie k.p.a., w świetle którego, gdy podanie wnosi osoba, która nie może lub nie umie złożyć podpisu, podanie lub protokół podpisuje za nią inna osoba przez nią upoważniona, czyniąc o tym wzmiankę obok podpisu, co nie znajduje zastosowania w sprawie.

Sąd I instancji stwierdził, że wbrew twierdzeniom skarżącego, także podanie wniesione za pośrednictwem faksu powinno być opatrzone własnoręcznym podpisem. Skorzystanie przez stronę z tego urządzenia przy wnoszeniu podania nie zmienia faktu, że podanie to sporządzone zostało w formie pisemnej, do której znajduje zastosowanie art. 63 § 3 zdanie pierwsze k.p.a. Z oczywistych względów, opatrzenie tego podania własnoręcznym podpisem przed wniesieniem go za pośrednictwem faksu (telefaksu) nie jest wystarczające do uznania, że strona spełniła warunek formalny wniesienia takiego podania w postaci jego podpisania. Posłużenie się tym urządzeniem w celu wniesienia podania powoduje bowiem, że do organu wpływa kopia pisma. W takiej zaś sytuacji, zgodnie z art. 64 § 2 k.p.a., obowiązkiem organu jest wezwanie wnoszącego podanie do uzupełnienia braku pisma przez własnoręczne jego podpisanie. Uzupełnienie tego braku może nastąpić zarówno przez złożenie podpisu na kopii, która wpłynęła do organu, jak i złożenie oryginału dokumentu podpisanego przez stronę. Prawidłowo więc organ wezwał skarżącego do uzupełnienia braku wniosku w tym zakresie.

Skoro skarżący nie uzupełnił na wezwanie braku formalnego podania w zakreślonym terminie, skutkiem tego było pozostawienie podania bez rozpoznania. Wbrew twierdzeniom skarżącego, za uzupełnienie tego braku nie może być uznane złożenie przez skarżącego w zakreślonym terminie 7 dni innego pisma opatrzonego własnoręcznym podpisem (pisma z dnia 5 marca 2012 r. zatytułowanego "wezwanie do usunięcia naruszenia prawa"), w którym potwierdził on samodzielne nadanie faksem podania obarczonego brakiem formalnym.

Skargę kasacyjną od powyższego wyroku wniósł P. B. reprezentowany przez radcę prawnego. Zaskarżonemu wyrokowi zarzucił naruszenie przepisów postępowania:

- art. 14 k.p.a. poprzez błędną wykładnię polegającą na mylnym przyjęciu, że zasada pisemności odnosi się także do sposobu wniesienia podania przez stronę, podczas gdy zasada ta odnosi się wyłącznie do sposobu załatwiania spraw przez organ i jest nakazem skierowanym nie do strony, lecz do organu administracji publicznej; zasada ta nie może czynić niemożliwym uznania za prawnie skuteczne wniesienia podania faksem przez stronę także wtedy, gdy ze względów oczywistych podanie takie w swej multiplikacji nie zawiera już odręcznego podpisu strony;

- art. 63 § 1 k.p.a. poprzez błędną wykładnię w zakresie utożsamienia pojęcia "wniesienia" podania z pojęciem "sporządzenia" podania i wadliwe przyjęcie, że wniesione za pomocą faksu podanie nie spełnia warunków formalnych, podczas gdy brak jest jakichkolwiek podstaw, aby w tym przypadku nadać dwóm oczywiście różnym pojęciom tożsame znaczenie, albo aby pominąć znaczenie słowa "wniesienie" jako nieistotne dla oceny sposobów prawnie skutecznego (przewidzianego wprost przez samego ustawodawcę) komunikowania się z organem władzy publicznej;

- art. 63 § 3 k.p.a. poprzez błędną wykładnię polegającą na niemożliwym do zaakceptowania (z punktu widzenia technicznego, logicznego i prawnego) przyjęciu poglądu, że podanie wniesione za pośrednictwem faksu "powinno być opatrzone własnoręcznym podpisem" w sytuacji, gdy ustawodawca wyraźnie ograniczył obowiązek opatrywania własnoręcznym podpisem wyłącznie podań wnoszonych pisemnie lub do protokołu;

- art. 64 § 2 k.p.a.

a) poprzez niewłaściwe zastosowanie w sytuacji, gdy w niniejszej sprawie podanie zostało wniesione faksem i zawierało wszelkie wymogi formalne określone w art. 63 § 2 k.p.a., zaś przepis art. 63 § 3 k.p.a. nie miał zastosowania do podania wniesionego w ten sposób (za pomocą faksu);

b) poprzez niewłaściwe zastosowanie w sytuacji, gdy nawet przyjmując założenie, że w sprawie niniejszej podanie opatrzone odręcznym podpisem, lecz wniesione faksem, nie identyfikuje strony w zakresie złożenia przez nią określonego oświadczenia woli (z uwagi na skutek multiplikacji oświadczenia), to jednak zostało ono w sposób dostateczny potwierdzone przez stronę przed upływem siedmiodniowego terminu do uzupełnienia "braków" podania, poprzez skierowanie do organu wezwania do załatwienia tej sprawy z potwierdzeniem, że to skarżący nadał faks; wezwanie to opatrzono identyfikującym odręcznym podpisem strony, co czyniło niedopuszczalnym pozostawienie podania bez rozpoznania z uwagi na bezsporne ustalenie, że to skarżący złożył oświadczenie woli;

c) poprzez błędną wykładnię polegającą na mylnym przyjęciu, że rzekomo ustawodawca nie zezwolił na uzupełnienie "braku" podania nadanego faksem w taki sposób, że strona potwierdzi (z odręcznym podpisem), że to ona nadała podanie faksem. Ustawodawca nie wskazał expressis verbis sposobu uzupełnienia braków podania, skoro zatem podanie nie zawierało - zdaniem organu i Sądu - podpisu strony, a ów podpis należy oceniać li tylko jako fakt oświadczenia woli przez określoną osobę, to każde zachowanie strony, które potwierdzi, że to ona złożyła oświadczenie woli, należy uznać za usunięcie przeszkody do prowadzenia dalszego postępowania, bowiem celem postępowania naprawczego (art. 64 § 2 k.p.a.) nie jest wyszukiwanie konkretnych sposobów usuwania braków, lecz usunięcie przeszkody najprostszymi sposobami - bez zbędnego formalizmu, z prostotą cechującą ducha Kodeksu. Jeśli zatem strona - jak ustalił Sąd - "potwierdziła nadanie faksem podania", a nadto potwierdzenie to opatrzyła odręcznym podpisem, to stwierdzić należy, że taki sposób uzupełnienia braków podania nie jest a limine niedopuszczalny;

- art. 233 § 1 i art. 244 § 1 k.p.c. w związku z art. 106 § 5 p.p.s.a. wobec nie uznania za wiarygodny dokumentu urzędowego organu z dnia 5 listopada 2012 r., w którym organ ten potwierdza, że uznaje wniesione przez skarżącego podania faksem; a więc nie widzi przeszkód identyfikacyjnych po stronie skarżącego - uznając jego podania za skuteczne. Sąd zignorował ten dowód, a także ten, który był przyczynkiem do jego wygenerowania. W aktach sprawy znajduje się pismo z dnia 11 października kierowane przez skarżącego do Rektora z prośbą o uznanie, że jego podanie nadane faksem jest skuteczne. Odpowiedź organu nie pozostawia złudzeń i oznacza, że przed dniem wydania wyroku organ uznał skuteczność podania strony, a to uniemożliwiało wydanie przez Sąd wyroku oddalającego skargę. Ta wadliwa ocena dowodów miała zatem wpływ na wynik sprawy;

- art. 141 § 4 p.p.s.a. wobec braku wyjaśnienia przez Sąd dlaczego nie uznał za wiarygodny dowodu z dokumentu urzędowego organu z 5 listopada 2012 r. uznającego skuteczność wniesionego przez stronę podania faksem;

- art. 149 § 1 p.p.s.a. wobec jego niezastosowania w sytuacji, gdy organ pozostawał w bezczynności nie załatwiając podania strony wniesionego zgodnie z art. 63 § 1 k.p.a. za pomocą faksu, które spełniało warunki formalne określone w art. 63 § 2 k.p.a., które zawierało zmultiplikowany podpis strony, które zostało potwierdzone w odrębnym piśmie z odręcznym podpisem skarżącego, które było potwierdzane na całym etapie postępowania sądowego, które organ uznał za skuteczne.

W oparciu o powyższe zarzuty wniesiono o uchylenie zaskarżonego wyroku w całości i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Wojewódzkiemu Sądowi Administracyjnemu w Olsztynie oraz zasądzenie do organu na rzecz skarżącego kosztów postępowania kasacyjnego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu skargi kasacyjnej rozwinięto podniesione zarzuty podkreślając, że istota sprawy opiera się na odpowiedzi na dwa pytania: czy podanie wniesione za pomocą faksu wymaga dla swej skuteczności dodatkowego opatrzenia takiego podania własnoręcznym podpisem w siedzibie organu lub nadania dodatkowego egzemplarza takiego podania za pomocą poczty oraz czy potwierdzenie przez skarżącego, że nadane faksem podanie pochodzi od niego, czyni zadość wymogom formalnym takiego podania i oznacza zakończenie postępowania naprawczego?

Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Skarga kasacyjna nie została oparta na usprawiedliwionych podstawach.

Zgodnie z art. 183 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Naczelny Sąd Administracyjny rozpoznaje sprawę w granicach skargi kasacyjnej, bierze jednak z urzędu pod rozwagę nieważność postępowania.

Jeżeli w sprawie nie wystąpiły przesłanki nieważności postępowania, wymienione w art. 183 § 2 p.p.s.a., jak ma to miejsce w niniejszym przypadku, to Sąd rozpoznając sprawę związany jest granicami skargi określonymi w podstawach zaskarżenia wskazanych w skardze kasacyjnej.

W skardze kasacyjnej wniesionej przez P. B. podniesiono szereg zarzutów procesowych, które pomimo wskazania wielu przepisów, które - zdaniem wnoszącego tę skargę - zostały przez Sąd I instancji naruszone, koncentrują się wokół dwóch kwestii, to jest błędnego uznania przez Sąd I instancji, że podanie wniesione przez skarżącego za pośrednictwem telefaksu nie odpowiadało warunkom formalnym wobec braku na nim własnoręcznego podpisu oraz nieuzupełnienia tego braku w wyznaczonym terminie, a także nieuwzględnienia przez Sąd I instancji treści pisma Rektora z dnia 5 listopada 2012 r.

Odnosząc się do pierwszej kwestii należy wskazać, że stosownie do art. 63 § 1 k.p.a. podania (żądania, wyjaśnienia, odwołania, zażalenia) mogą być wnoszone pisemnie, telegraficznie, za pomocą telefaksu lub ustnie do protokołu, a także za pomocą innych środków komunikacji elektronicznej przez elektroniczną skrzynkę podawczą organu administracji publicznej utworzoną na podstawie ustawy z dnia 17 lutego 2005 r. o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne. Zgodnie natomiast z § 3 powołanego artykułu podanie wniesione pisemnie albo ustnie do protokołu powinno być podpisane przez wnoszącego, a protokół ponadto przez pracownika, który go sporządził. Gdy podanie wnosi osoba, która nie może lub nie umie złożyć podpisu, podanie lub protokół podpisuje za nią inna osoba przez nią upoważniona, czyniąc o tym wzmiankę obok podpisu.

Podanie, aby mogło zostać uznane za skuteczne, powinno spełniać określone w art. 63 k.p.a. wymogi formalne co do formy (§ 1) oraz co do treści (§ 2, § 3, § 3a). Skuteczność prawną podania ustawodawca uzależnia od wskazania w nim osoby od której pochodzi, wskazania jej adresu, przedstawienia żądania oraz od umieszczenia pod nim podpisu, który musi być własnoręczny. W judykaturze i doktrynie powszechnie prezentowany jest pogląd, zgodnie z którym podpis to napisany lub uwierzytelniony znak ręczny. Zdaniem składu Naczelnego Sądu Administracyjnego orzekającego w niniejszej sprawie tylko tak złożony podpis może być kwalifikowany jako spełniający wymagania formalne co do treści podania. Podpis taki nie może być zastąpiony żadnym podpisem mechanicznym np. faksymilą bądź kserograficzną odbitką własnoręcznego podpisu. Podobne stanowisko wyraził Naczelny Sąd Administracyjny w wyrokach z 12 kwietnia 2000 r., II SA/Gd 1089/98 (LEX nr 44070), z 10 listopada 2006 r., II FSK 1144/05 (LEX nr 291823) oraz Sąd Najwyższy w wyroku z 23 lipca 1998 r. w sprawie III CKN 482/98 (LEX nr 50698).

Wobec powyższego nie zasługuje na uznanie pogląd wyrażony w skardze kasacyjnej, że podanie wniesione za pomocą telefaksu nie musi być własnoręcznie podpisane. Obowiązek podpisania pisma wynika wprost z art. 63 § 3 k.p.a. Słusznie Wojewódzki Sąd Administracyjny w Olsztynie przyjął, że zachowanie przez stronę warunków formalnych podania powinno być oceniane nie przez pryzmat sposobu wniesienia tego podania, ale formy, w jakiej zostało sporządzone i w konsekwencji, że również podanie wniesione za pomocą telefaksu wymaga – zgodnie z art. 63 § 3 k.p.a. – własnoręcznego podpisania tego podania. Takie rozumienie art. 63 § 3 k.p.a., które dominuje w orzecznictwie, Sąd orzekający w postępowaniu kasacyjnym podziela, nie znajdując przekonujących argumentów dla uznania za słuszne odmiennych poglądów wyrażonych m.in. w wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 11 kwietnia 2007 r., sygn. akt I OSK 715/06 (Lex nr 319409).

Jakkolwiek istotnie – co podniesiono w skardze kasacyjnej – ustanowiona w art. 14 § 1 k.p.a. zasada ogólna pisemności odnosi się do działania organów administracji publicznej i ustanawia dla tych organów obowiązek załatwiania spraw w formie pisemnej, to nawiązanie w motywach zaskarżonego wyroku przy przedstawianiu argumentacji uzasadniającej omówioną wyżej interpretację art. 63 § 3 k.p.a., posiłkowo także do tej zasady nie mogło być ocenione jako naruszenie art. 14 k.p.a.

Fakt, że na wniosku znajduje się kopia podpisu skarżącego nie oznacza, iż spełniony został wymóg by podanie zostało własnoręcznie podpisane. Brak podpisu strony na podaniu, przy równoczesnym braku podpisu osoby przez nią umocowanej, gdy nie zostanie usunięty, powoduje brak uniemożliwiający wywołanie skutku prawnego wniesionego podania (por. B. Adamiak, [w] B. Adamiak, J. Borkowski: Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz. C.H. Beck Warszawa 2011, s. 306).

Dopiero wniesienie przez stronę podania, które spełnia wszystkie wymagania formalne określone w art. 63 k.p.a., pozwala właściwemu organowi na uruchomienie przewidzianych przepisami prawa procedur, czyli – jak w sprawie niniejszej – do uruchomienia nadzwyczajnego trybu weryfikacji aktu.

Posłużenie się telefaksem w celu wniesienia podania powoduje, że do organu wpływa jedynie kopia pisma. Obowiązkiem organu jest w takiej sytuacji wezwanie wnoszącego podanie do uzupełnienia tego braku przez podpisanie podania (art. 64 § 2 k.p.a.). Uzupełnienie tego braku może nastąpić zarówno przez złożenie podpisu na kopii, która wpłynęła do organu, jak i złożenie oryginału dokumentu, podpisanego przez stronę. Nieusunięte braki formalne podania powodują jego bezskuteczność z mocy prawa. Do czasu ich usunięcia organ nie jest władny do podjęcia działań zgodnych z treścią podania.

W związku z powyższym za prawidłowe należało uznać działanie organu, zaakceptowane następnie przez Sąd I instancji. Wniesione przez skarżącego za pomocą telefaksu podanie obarczone było brakiem formalnym, do którego usunięcia skarżący został prawidłowo wezwany i braku tego w wyznaczonym terminie nie uzupełnił. Słusznie też Sąd I instancji ocenił, że brak formalny podania, o którym wyżej mowa, nie mógł być usunięty poprzez złożenie własnoręcznie podpisanego pisma z dnia 5 marca 2012 r. zatytułowanego "wezwanie do usunięcia naruszenia prawa".

Co zaś się tyczy wskazanego w skardze kasacyjnej, złożonego na rozprawie przed Wojewódzkim Sądem Administracyjnym w Olsztynie pisma Rektora z dnia 5 listopada 2012 r. "potwierdzającego uznanie skuteczności podania wniesionego za pośrednictwem faksu" stwierdzić należy, że zasadnie Sąd uznał, że pismo to nie ma znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy niniejszej, a ocena ta nie narusza art. 106 § 3 p.p.s.a., ani pozostałych wskazanych w skardze kasacyjnej przepisów dotyczących postępowania dowodowego przed Wojewódzkim Sądem Administracyjnym. Zawarte w tym piśmie stwierdzenie, że Kolegium Rektorskie uznało złożone przez skarżącego faksem w dniach 2 i 3 lutego 2012 r. wnioski o stwierdzenie nieważności aktów wydanych przez poprzedniego Rektora nie mogło mieć wpływu na ocenę zasadności wniesionej w dniu 3 września 2012 r. skargi na bezczynność Rektora Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie.

Za niezasadny należy także uznać postawiony w skardze kasacyjnej zarzut naruszenia przez Sąd Wojewódzki art. 141 § 4 p.p.s.a. Wskazany przepis bowiem określa warunki, jakie winno spełniać uzasadnienie wyroku. Zgodnie z jego treścią uzasadnienie orzeczenia sądowego powinno zawierać zwięzłe przedstawienie stanu sprawy, zarzutów podniesionych w skardze, stanowisk pozostałych stron, podstawę prawną rozstrzygnięcia oraz jej wyjaśnienie. Jeżeli w wyniku uwzględnienia skargi sprawa ma być ponownie rozpatrzona przez organ administracji, uzasadnienie powinno ponadto zawierać wskazania co do dalszego postępowania. W ocenie Naczelnego Sądu Administracyjnego analiza uzasadnienia zaskarżonego wyroku pozwala jednoznacznie na stwierdzenie, że zawiera ono wszystkie niezbędne elementy, o jakich mowa w art. 141 § 4, uwzględniając ustalony w sprawie przez organ stan faktyczny, ocenę prawną z powołaniem się na mające w sprawie zastosowanie przepisy i wyjaśnienie podstawy prawnej orzeczenia, którą stanowił w tym przypadku przepis art. 151 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Z uzasadnienia wyroku Sądu I instancji jasno wynikają przyczyny, które legły u podstaw wydanego rozstrzygnięcia. Dokonanie innej oceny legalności zaskarżonego orzeczenia niż ocena postulowana przez skarżącego kasacyjnie nie może być kwestionowane poprzez zarzut naruszenia art. 141 § 4 p.p.s.a.

Skoro nie została skutecznie podważona ocena, że organ nie pozostawał w sprawie w bezczynności, to w konsekwencji nie mógł być również uwzględniony zarzut naruszenia art. 149 § 1 p.p.s.a. poprzez jego niezastosowanie.

Mając na uwadze wszystkie powyższe okoliczności Naczelny Sąd Administracyjny orzekł jak w sentencji wyroku na podstawie art. 184 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi.

Szukaj: Filtry
Ładowanie ...