VIII SA/Wa 197/13

Uzasadnienie

Decyzją znak [...] z dnia [...] listopada 2012 r. Prezydent Miasta R. (dalej: "Prezydent", "organ I instancji"), działając na podstawie art. 59 ust. 1, art. 61 i art. 104 ust. 3 w związku z art. 8, art. 10 ust. 4, art. 14, art. 17 ust. 1 pkt 16, art. 60, art. 62 ust. 2, art. 63, art. 106 ust. 3b, art. 110 ust. 7 i ust. 8 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 2009 r. Nr 175, poz. 1362 ze zm., zwanej dalej "ustawą o pomocy społecznej") oraz art. 104 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2000 r. Nr 98, poz. 1071 ze zm., zwana dalej "Kpa") i Zarządzenia Nr [...] Prezydenta Miasta R. z dnia [...] marca 2007 r. w sprawie ustalenia na 2007 rok średniego miesięcznego kosztu utrzymania mieszkańca w domach pomocy społecznej prowadzonych przez Gminę Miasta R. działającą na prawach powiatu, Zarządzenia Nr [...] Prezydenta Miasta R. z dnia [...] lutego 2008 r. w sprawie ustalenia na 2008 rok średniego miesięcznego kosztu utrzymania mieszkańca w domach pomocy społecznej prowadzonych przez Gminę Miasta R. działającą na prawach powiatu, Zarządzenia Nr [...] Prezydenta Miasta R. z dnia [...] lutego 2009 r. w sprawie ustalenia na 2009 rok średniego miesięcznego kosztu utrzymania mieszkańca w domach pomocy społecznej prowadzonych przez Gminę Miasta R. (dalej "Gmina") działającą na prawach powiatu, ustalił J. K. (dalej "skarżący") opłatę za pobyt babki W. K. (dalej "babka", "pensjonariuszka") w Domu Pomocy Społecznej przy ul. Z. [...] w R. (dalej "DPS") w okresie od [...] marca 2007 r. do [...] kwietnia 2009 r. w kwocie [...] zł.

Organ I instancji, powołując treść przepisu art. 60 ust. 1 ustawy o pomocy społecznej wywiódł, iż pobyt w domu pomocy społecznej jest odpłatny do wysokości średniego miesięcznego kosztu utrzymania. Średni miesięczny koszt utrzymania mieszkańca w domu pomocy społecznej o zasięgu powiatowym ustala starosta

i ogłasza w wojewódzkim dzienniku urzędowym, nie później niż do dnia 31 marca każdego roku. Średni miesięczny koszt utrzymania mieszkańca w DPS został ustalony na kwotę [...] zł w okresie od marca 2007 r. do marca 2008 r., kwotę [...] zł w okresie od kwietnia 2008 r. do marca 2009 r. i kwotę [...] zł w okresie od kwietnia 2009 r. do 28 lutego 2010 r.

Babka skarżącego ponosiła opłatę za swój pobyt w DPS do wysokości 70 % posiadanego dochodu, co jednak nie pokrywało w całości wymaganych kosztów. Na podstawie art. 61 powołanej ustawy organ wskazał, iż obowiązek wnoszenia opłaty za pobyt w domu pomocy społecznej mają w kolejności: mieszkaniec domu, jego małżonek, zstępni przed wstępnymi oraz gmina, z której osoba została skierowana do tego rodzaju placówki. W przypadku niewywiązywania się z obowiązku opłaty za pobyt w domu pomocy społecznej przez osoby, o których mowa w art. 61 ust. 2 punkt 1 i 2 ww. ustawy, opłaty te zastępczo ponosi gmina, z której osoba została skierowana do domu pomocy społecznej. Gminie przysługuje prawo dochodzenia zwrotu poniesionych na ten cel wydatków (art. 61 ust. 3 cytowanej ustawy).

W uzasadnieniu rozstrzygnięcia organ I instancji przedstawił dotychczasowy przebieg postępowania w sprawie. Podał, iż po raz pierwszy zobowiązanie skarżącego z tytułu odpłatności za pobyt jego babki w DPS w kwocie [...] zł, organ ustalił decyzją z dnia [...] lutego 2010 r. Na skutek odwołania skarżącego organ odwoławczy uchylił zaskarżoną decyzję i przekazał sprawę do ponownego rozpatrzenia przez organ I instancji. Podstawą powyższego było niewyjaśnienie kwestii wysokości dochodów,

z których babka skarżącego regulowała miesięczną odpłatność za pobyt w DPS.

Decyzją z dnia [...] czerwca 2010 r. Prezydent ponownie ustalił odpłatność skarżącego za pobyt babki w DPS na kwotę [...] zł. Na skutek wniesionego przez skarżącego odwołania, organ odwoławczy ponownie uchylił zaskarżoną decyzję

i sprawę przekazał do ponownego rozpatrzenia przez organ I instancji. Za niezbędne uznał bowiem dokładne wyjaśnienie kwestii posiadania przez babkę skarżącego środków finansowych pozwalających na uregulowanie przez nią w pierwszej kolejności należności z tytułu pobytu w DPS.

Kolejną decyzją z dnia [...] lutego 2011 r. Prezydent ustalił odpłatność skarżącego za pobyt babki w DPS w kwocie [...] zł. Także ta decyzja, ze względu na niewyjaśnienie wszystkich okoliczności sprawy, została na skutek odwołania skarżącego uchylona, a sprawa przekazana do ponownego rozpatrzenia przez organ I instancji.

Następnie decyzją z dnia [...] sierpnia 2011 r. organ I instancji ponownie ustalił zobowiązanie skarżącego z tytułu odpłatności za pobyt babki w DPS w kwocie [...] zł oraz odmówił zwolnienia z odpłatności. Decyzja ta utrzymana została w mocy decyzją organu odwoławczego z dnia [...] października 2010 r. w pkt 1 dotyczącym ustalenia opłaty, a uchylona i przekazana do ponownego rozpatrzenia w pkt 2 dotyczącym odmowy zwolnienia z opłaty.

Na skutek skargi skarżącego, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie wyrokiem z dnia 22 marca 2012 r., sygn. akt 1109/11, uchylił zaskarżoną decyzję. Ww. wyrok stanowił podstawę uchylenia przez organ odwoławczy decyzją z [...] lipca 2012 r. decyzji organu I instancji z [...] sierpnia 2011 r. i przekazania sprawy temu organowi do ponownego rozpoznania. Według wskazań organu odwoławczego, niezbędną do wyjaśnienia pozostawała wciąż kwestia sytuacji dochodowej babki skarżącego,

w szczególności okoliczność, czy osiągnęła ona dochody z posiadanego majątku, a także czy podejmowała działania zmierzające do wniesienia opłaty za swój pobyt

w DPS w pełnej wysokości, a jeśli tak, to jakie są konsekwencje tych działań. Organ odwoławczy nakazał również zbadanie sytuacji dochodowej skarżącego, w szczególności które zaświadczenia o dochodach stanowiły podstawę ustaleń faktycznych, zgodnie z art. 107 § 3 Kpa.

Ponownie rozpoznając sprawę Prezydent ustalił, iż babka skarżącego skierowana została do DPS dla osób [...] decyzją z dnia [...] sierpnia 2005 r. (znak [...]), zmienioną decyzją z [...] marca 2007 r., zaś umieszczona w tej placówce w dniu [...] marca 2007 r. na podstawie decyzji z dnia [...] marca 2007 r. W okresie pobytu w tej placówce, tj. w okresie od dnia [...] marca 2007 r. do [...] kwietnia 2009 r., ponosiła opłatę za pobyt w wysokości 70% swojej emerytury. Kwota ta stanowiła w miesiącu marcu 2007 r. [...] zł, w okresie od kwietnia 2007 r. do marca 2008 r. [...] zł, od kwietnia 2008 r. do marca 2009 r. [...] zł oraz w kwietniu 2009 r. [...] zł. Kwota potrącana ze świadczenia emerytalnego nie pokrywała w całości kosztów pobytu pensjonariuszki w DPS, dlatego pozostałą kwotę zastępczo wnosiła Gmina.

Babka skarżącego jest wdową, a osobami zobowiązanymi do uiszczania odpłatności za jej pobyt w DPS, zgodnie z art. 61 ust. 1 pkt 2 ustawy o pomocy społecznej, są : syn A. K., syn M. K., wnuk J. K. (skarżący), wnuk Ł. K., wnuczka M. K., wnuczka A. K., wnuczka I. Z., wnuczka K. K. oraz wnuk M. K.. Organ ustalił, że kryterium dochodowe kwalifikujące do ponoszenia odpłatności przekroczyli: syn A. K., wnuczka I. Z., wnuk

Ł. K. oraz skarżący. Przy czym, z uwagi na występowanie przesłanek zawartych w art. 64 ustawy o pomocy społecznej, z odpłatności zostały zwolnione następujące osoby: syn A. K., wnuczka I. Z. i wnuk Ł. K. Z I. Z. i z Ł. K. zawarto umowy zwalniające, zgodnie z art. 103 ust. 2 ustawy o pomocy społecznej, zaś A. K. został zwolniony z ponoszenia odpłatności decyzją administracyjną.

Organ I instancji wskazał, iż postępowanie w sprawie ustalenia kręgu osób zobowiązanych do ponoszenia odpłatności za pobyt pensjonariuszki w DPS zostało wszczęte w lipcu 2005 r. W trakcie wywiadu u ojca skarżącego w dniu [...] lipca 2005 r. nie uzyskano informacji o jego istnieniu, który jako dorosły wnuk był zobowiązany do ewentualnego partycypowania w kosztach utrzymania babki w DPS. Informację taką uzyskano od krewnych skarżącego dopiero w sierpniu 2008 r.

Prezydent podał, iż wobec braku kontaktu ze skarżącym i niemożności przeprowadzenia wywiadu środowiskowego dochód skarżącego za 2007 r. ustalony został na podstawie zaświadczenia uzyskanego z Urzędu Skarbowego. Natomiast jego dochód za 2008 r. ustalony został na podstawie wywiadu środowiskowego przeprowadzonego w dniu [...] grudnia 2008 r. Zarówno za okres 2007 jak i 2008 r. skarżący kwalifikował się do ponoszenia odpłatności za pobyt babki w DPS, o czym został przez organ I instancji poinformowany odrębnymi pismami, przesłano mu także projekty umów dotyczących uregulowania ww. zobowiązania. Ostatecznie wysokość dochodów skarżącego w okresie zobowiązania ustalona została na postawie dokumentów z Urzędu Skarbowego, dokumentów przedstawionych przez skarżącego oraz zaświadczeń pracodawcy ([...] sp. z o.o.) o wynagrodzeniu netto

w okresie od [...] marca 2007 r. do [...] kwietnia 2009 r. Do dochodu skarżącego wliczone zostały potrącenia dobrowolne z tytułu dobrowolnego ubezpieczenia zbiorowego PZU oraz inne nieobowiązkowe potrącenia. I tak: w okresie od maja 2007 r. do kwietnia 2008 r. doliczono [...] zł miesięcznie (w tym do lutego 2008 r. doliczono [...] zł z nieobowiązkowego potrącenia) oraz w okresie od maja 2008 r. do kwietnia 2009 r. doliczono [...] zł miesięcznie.

Matematyczny sposób wyliczenia odpłatności skarżącego w kwocie [...] zł przedstawiono w decyzji w formie tabeli.

W odwołaniu złożonym na powołaną decyzję skarżący wniósł o uchylenie zaskarżonej decyzji. Wydanemu rozstrzygnięciu zarzucił: naruszenie przepisów postępowania: art. 7 - 10 § 1, art. 75, art. 77 § 1, art. 80 i art. 107 § 3 Kpa poprzez brak wszechstronnego wyjaśnienia stanu faktycznego sprawy, błędną ocenę zebranych dowodów, oparcie orzeczenia na niepełnym materiale dowodowym, zaniechanie przeprowadzenia wnikliwej analizy sytuacji dochodowej: I. Z., M. K., Ł. K. i skarżącego; w konsekwencji dokonanie błędnych ustaleń faktycznych w zakresie bezpodstawnego uznania, że skarżący jest osobą zobowiązaną do pokrycia opłat za pobyt babki w DPS. Podniósł także zarzut dokonania błędnych ustaleń faktycznych w zakresie określenia wysokości wynagrodzenia skarżącego w okresie od marca 2007 r. do kwietnia 2009 r., niewyjaśnienie rozbieżności w przedmiocie wysokości wynagrodzenia skarżącego, wynikających z uprzednio przedłożonych zaświadczeń o zarobkach a ostatnim zaświadczeniem z dnia [...] października 2012 r. oraz zaniechanie dopuszczenia dowodu z wyjaśnień skarżącego w celu ustalenia w jakiej wysokości faktycznie pobierał wynagrodzenie. Ponadto Prezydent nie uwzględnił faktur Vat potwierdzających poniesienie przez skarżącego wydatków na remont domu w P. oraz zaciągnięcia na ten cel kredytu, jak również zeznań babki na okoliczność posiadanych przez nią składników majątkowych oraz dowodów wpłat na poczet uregulowania opłaty za pobyt w DPS w pełnej wysokości. Skarżący podniósł również zarzut niewykonania przez organ I instancji wskazań Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, zawartych w uzasadnieniu do wyroku z dnia 22 marca 2012 r. sygn. akt VIII SA/Wa 1109/11, w szczególności przez zaniechanie oceny działań babki zmierzających do wniesienia opłaty za pobyt w DPS w pełnej wysokości oraz wyjaśnienia, jakie są konsekwencje tych działań w świetle art. 61 ustawy o pomocy społecznej.

Skarżący podał, iż organ I instancji w sposób dowolny ustalił sytuację dochodową członków rodziny babki i błędnie uznał, że tylko skarżący przekroczył kryterium dochodowe. Nie wskazał, dlaczego z niektórymi osobami, zobowiązanymi do partycypowania w kosztach pobytu babki w DPS, zawarł umowy zwalniające na podstawie art. 103 ust. 2 ustawy o pomocy społecznej, a z innymi nie. W jego ocenie,

w sprawie nie dokonano wnikliwej analizy sytuacji dochodowej pozostałych członków rodziny babki i bezpodstawnie uznano, że kryterium dochodowe przekroczył tylko skarżący. W tym zakresie skarżący wniósł o dopuszczenie dowodu z zeznań świadka A. K. na okoliczność dochodów uzyskiwanych przez M. K., I. Z. i Ł. K.

Uznał nadto, iż organ I instancji błędnie ustalił wysokość jego dochodów w spornym okresie i nie uwzględnił jego trudnej sytuacji materialnej, wynikający ze spłaty kredytu, zaciągniętego na remont domu rodziców oraz kredytu hipotecznego, zaciągniętego na spłatę własnego mieszkania. Wskazał, iż ponosi miesięczne koszty utrzymania mieszkania i zaspokojenia podstawowych potrzeb życiowych, takie jak: czynsz ([...] zł/m-c), opłaty za energię elektryczną ([...] zł/m-c), gaz ([...] zł/m-c), opłaty za wodę (v zł/m-c), wywóz nieczystości ([...] zł/m-c), dojazdy do pracy ([...] zł/m-c), zakup odzieży ([...] zł/m-c), koszty wyżywienia ([...] zł/m-c), zakup środków higienicznych ([...] zł /m-c). Jak wynika z sumowania powyższych wydatków, nie jest w stanie zgromadzić oszczędności na uiszczenie nałożonego nań zobowiązania w kwocie [...] zł. Skarżący nie zgodził się z dokonanym przez Prezydenta ustaleniem wysokości jego dochodu, do którego zaliczone zostały premie uznaniowe oraz wynagrodzenie za godziny nadliczbowe.

Za nieprawidłowe uznał także niewykonanie zaleceń wynikających z wydanego w sprawie wyroku sądu administracyjnego, w szczególności przez zaniechanie oceny działań babki zmierzających do wniesienia opłaty za pobyt w DPS w pełnej wysokości oraz wyjaśnienia, jakie są konsekwencje tych działań w świetle przepisów art. 61 ustawy o pomocy społecznej. Organ nie dokonał oceny zeznań babki, która posiadając liczne składniki majątkowe mogłaby spieniężyć w celu uiszczenia pełnej opłaty za swój pobyt

w DPS. Nie uwzględnił również tej okoliczności, że od samego początku deklarowała ona, iż zamierza samodzielnie spłacać w ratach odpłatność za pobyt w DPS w pełnej wysokości. W tym celu dokonywała regularnych wpłat na konto organu I instancji, który bezpodstawnie odmówił przyjęcia tych wpłat wskazując, że nie jest zobowiązana do regulowania opłat za swój pobyt w DPS. Zdaniem skarżącego działania babki uzasadniają przyjęcie, że jej zamiarem jest pokrycie odpłatności za swój pobyt w DPS w pełnej wysokości tyle, że w comiesięcznych ratach.

Decyzją znak [...] z dnia [...] grudnia 2012 r. Samorządowe Kolegium Odwoławcze w R. (dalej: "Kolegium", "organ odwoławczy"), biorąc za podstawę art. 138 § 1 pkt 1 Kpa, po rozpatrzeniu odwołania skarżącego, orzekło o utrzymaniu w mocy zaskarżonej decyzji.

W uzasadnieniu rozstrzygnięcia, po przedstawieniu treści przepisów regulujących kwestię ponoszenia odpłatności za pobyt w DPS, Kolegium wskazało, iż babka skarżącego przebywała w DPS w okresie od [...] marca 2007 r. do [...] kwietnia 2009 r., a wnoszona przez nią opłata nie pokrywała całości kosztów utrzymania w tym domu. Pozostała do uregulowania kwota obciążała więc osoby wymienione w art. 61 ust. 1 ww. ustawy, o ile osoby te spełniały wymienione wyżej kryterium dochodowe. Osobami zobowiązanymi do ponoszenia tej odpłatności są w pierwszej kolejności synowie pensjonariuszki : A. K. i M. K., a w następnej kolejności wnuki: skarżący, I. Z., M. K., A. K., K. K., M. K. i Ł. K. Jednak do ponoszenia odpłatności za pobyt w DPS kwalifikują się wyłącznie: skarżący, A. K., Ł. K. i I. Z., przy czym spośród wymienionych wyżej osób tylko skarżący nie został zwolniony z odpłatności za pobyt babki w DPS.

Organ odwoławczy podał, iż materiał dowodowy sprawy wskazuje, że skarżący prowadzi samodzielne gospodarstwo domowe. W spornym okresie (od [...] marca 2007 r. do [...] kwietnia 2009 r.) uzyskiwał dochody z tytułu zatrudnienia w firmie "[...]" sp. z o.o. Na podstawie zaświadczeń pracodawcy skarżącego, w szczególności zaświadczenia z dnia [...] października 2012 r., w którym wyszczególnione zostały wszystkie składniki jego wynagrodzenia za okres od [...] marca 2007 r. do [...] kwietnia 2009 r., ustalono, że dochód skarżącego z tytułu zatrudnienia wyniósł w spornym okresie: w marcu 2007 r. – [...] zł, w kwietniu 2007 r. – [...] zł, w maju 2007 r. – [...] zł, w czerwcu 2007 r. – [...] zł, w lipcu 2007 r. – [...] zł, w sierpniu 2007 r. – [...] zł, we wrześniu 2007 r. - [...] zł, w październiku 2007 r. – [...] zł, w listopadzie 2007 r. - [...] zł, w grudniu 2007 r. - [...] zł, w styczniu 2008 r. – [...] zł, w lutym 2008 r. - [...] zł, w marcu 2008 r. – [...] zł, w kwietniu 2008 r. - [...] zł, w maju 2008 r. – [...] zł, w czerwcu 2008 r. – [...] zł, w lipcu 2008 r. - [...] zł, w sierpniu 2008 r. – [...] zł, we wrześniu 2008 r. – [...] zł, w październiku 2008 r. – [...] zł, w listopadzie 2008 r. – [...] zł, w grudniu 2008 r. – v zł, w styczniu 2009 r. – [...] zł, w lutym 2009 r. – [...] zł, w marcu 2009 r. – [...] zł i w kwietniu 2009 r. – [...] zł.

W konsekwencji ustalono, że w omawianym okresie dochód skarżącego był wyższy od 300% kryterium dochodowego, który dla osoby samotnie gospodarującej wynosi 542 zł (300% x 542 zł = 1.626 zł), zaś po wniesieniu opłaty pozostała kwota nie jest niższa niż 300 % tego kryterium. Tak więc skarżący kwalifikował się do ponoszenia odpłatności za pobyt swojej babki w DPS i obowiązkiem organu I instancji było ustalenie tej opłaty.

Kolegium wskazało, iż ustalając odpłatność skarżącego w poszczególnych miesiącach ww. okresu, od kwoty średniego miesięcznego kosztu utrzymania mieszkańca DPS należało odjąć opłatę wnoszoną przez pensjonariuszkę, a różnicę pomiędzy tymi kwotami pomniejszyć o kwotę zwolnienia z odpłatności A. K., Ł. K. i I. Z. Tak wyliczonej kwoty może domagać się Gmina za pobyt babki skarżącego w DPS, przy czym skarżący może przeznaczyć na ten cel wyłącznie nadwyżkę dochodu ponad 300% kryterium dochodowego osoby samotnie gospodarującej, a więc nadwyżkę dochodu ponad kwotę 1.626 zł.

Stosując tę zasadę organ odwoławczy ustalił, iż opłata, jaką winien uiścić skarżący wynosiła w 2007 r.: w marcu - [...] zł, w kwietniu - [...] zł, w maju - [...] zł,

w czerwcu - [...] zł, w lipcu – [...] zł, w sierpniu – [...] zł, we wrześniu - [...] zł, w październiku - [...] zł, w listopadzie - [...] zł, w grudniu - [...] zł.

W 2008 r. opłatę ustalono w następujący sposób: w styczniu - [...] zł, w lutym - [...] zł, w marcu - [...] zł, w kwietniu - [...] zł, w maju – [...] zł, w czerwcu - [...] zł, w lipcu – [...] zł, w sierpniu – [...] zł, we wrześniu - [...] zł, w październiku – [...] zł, w listopadzie - [...] zł, w grudniu - [...] zł. W styczniu 2009 r. opłata ta wynosiła [...] zł. W okresie od lutego do kwietnia 2009 r. dochód skarżącego był niższy niż 300% kryterium dochodowego osoby samotnie gospodarującej, a zatem opłaty nie można było ustalić. Łącznie w okresie od [...] marca 2007 r. do [...] kwietnia 2009 r. odpłatność skarżącego ustalono w wysokości [...] zł.

Odnosząc się do zarzutów odwołania Kolegium wyjaśniło, iż sytuacja dochodowa I. Z., M. K. i Ł. K. została wnikliwie zbadana. W przypadku Ł. K. wzięto pod uwagę dochody jego żony. Również w przypadku I. Z., do czasu ustanowienia rozdzielności majątkowej uwzględniono dochody jej męża. Na podstawie przeprowadzonych wywiadów środowiskowych oraz dostarczonych zaświadczeń o zatrudnieniu i wynagrodzeniu tych osób, a także zaświadczeń z Urzędu Skarbowego w R. odpłatność I. Z. w okresie pobytu babki w DPS ustalona została w wysokości [...] zł, zaś Ł. K.

w kwocie [...] zł. Osoby te jednak ze względu na szczególne okoliczności, o których mowa w art. 64 ustawy o pomocy społecznej, zostały całkowicie zwolnione

z ponoszenia odpłatności. M. K. nie kwalifikowała się do ponoszenia odpłatności w tym okresie, co ustalono na podstawie zaświadczeń z Urzędu Skarbowego

w R. Tym samym organ odwoławczy nie uwzględnił wniosku skarżącego

o dopuszczenie dowodu z zeznań A. K. na okoliczność ustalenia sytuacji majątkowej i dochodowej ww. osób, bowiem dla potrzeb ustalenia odpłatności istotna jest nie sytuacja majątkowa, lecz sytuacja dochodowa osób zobowiązanych do ponoszenia odpłatności, a ta jednoznacznie wynika z wymienionych wyżej dokumentów urzędowych.

Kolegium uznało, iż sytuacja dochodowa skarżącego ustalona została prawidłowo na podstawie zaświadczenia od pracodawcy z dnia [...] października 2012 r. Z kolei podniesione w odwołaniu okoliczności, dotyczące trudnej sytuacji materialnej skarżącego spowodowanej spłatą zaciągniętych kredytów oraz ponoszonych wysokich kosztów utrzymania pozostają bez wpływu na rozstrzygnięcie w przedmiotowej sprawie. Ustalenie odpłatności uzależnione jest bowiem wyłącznie od uzyskiwanego dochodu, zaś okoliczności, takie jak: spłata kredytów, sytuacja zdrowotna, czy też wysokie koszty utrzymania mogą mieć wpływ na decyzję dotyczącą zwolnienia z ponoszenia odpłatności. Organ odwoławczy wyjaśnił także, iż kwestia zwolnienia skarżącego

z odpłatności za pobyt babki w DPS może być rozpatrywana dopiero po uprawomocnieniu się decyzji o ustaleniu odpłatności.

Podał również, iż organ I instancji nie miał podstaw prawnych do przyjęcia kwot wpłacanych przez babkę skarżącego na poczet uregulowania opłaty za swój pobyt w DPS. Zgodnie bowiem z art. 61 ust. 1 ustawy o pomocy społecznej, mieszkaniec domu wnosi opłatę nie więcej niż 70% uzyskiwanego dochodu, przy czym mieszkaniec domu może ponosić opłatę w pełnej wysokości. Wówczas osoby i gmina określone w ust. 2 i 3 z obowiązku wnoszenia opłat są zwolnione. Babka skarżącego nie wyraziła woli uiszczenia całości kwoty za jej pobyt w DPS, tylko w rozłożeniu na raty.

W konsekwencji Kolegium stwierdziło prawidłowość podjętego przez organ

I instancji rozstrzygnięcia.

Skargę na powyższą decyzję do sądu administracyjnego złożył skarżący, wnioskując o uchylenie zaskarżonej i poprzedzającej ją decyzji w całości. Wydanemu rozstrzygnięciu skarżący zarzucił:

1. naruszenie przepisów postępowania - art. 7 - 9, art. 75, art. 77 § 1, art. 80 i art. 107 § 3 Kpa przez: brak wszechstronnego wyjaśnienia stanu faktycznego sprawy, błędną ocenę zebranych dowodów, oparcie rozstrzygnięcia na niepełnym materiale dowodowym, zaniechanie objęcia oceną dowodów z zeznań świadków: A. K. i K. K. na okoliczność ustalenia innych źródeł dochodu pensjonariuszki oraz posiadanych przez nią zasobów majątkowych, pozwalających na uregulowanie w pierwszej kolejności należności z tytułu jej pobytu w DPS, zaniechanie przeprowadzenia dowodu z zeznań świadka M. K., a w konsekwencji wnikliwej analizy sytuacji dochodowej babki skarżącego, zaniechanie wszechstronnego zbadania sytuacji dochodowej i materialnej skarżącego, nieuwzględnienie ponoszonych przez niego miesięcznych wydatków i zobowiązań finansowych, wynikających z pisma z dnia [...] czerwca 2011 r.; nieobjęcie oceną przeprowadzonego w lipcu 2011 r. wywiadu środowiskowego i bezpodstawne ustalenie zobowiązania skarżącego z tytułu odpłatności za pobyt babki w DPS, dokonanie błędnych ustaleń w zakresie wynagrodzenia skarżącego za okres od marca 2007 r. do [...] kwietnia 2009 r. i błędne ustalenie jego zobowiązania za pobyt babki w DPS na kwotę [...] zł, zaniechanie objęcia oceną dobrowolnych wpłat dokonywanych przez babkę na poczet ustalonej za jej pobyt w DPS odpłatności;

2. naruszenie art. 61 ust. 1 ustawy o pomocy społecznej przez jego błędną wykładnię i bezpodstawne uznanie, że babka skarżącego nie jest osobą zobowiązaną do wniesienia odpłatności do pełnego kosztu utrzymania w DPS ponad uiszczoną przez nią kwotę, podczas gdy z treści tego przepisu wynika, że w pierwszej kolejności osobą zobowiązaną do wnoszenia opłat za pobyt w domu opieki społecznej jest mieszkaniec tego domu;

3. naruszenie art. 8 ust. 3 ustawy o pomocy społecznej, przez jego błędną wykładnię i niewłaściwe uznanie, że posiadanie zasobów majątkowych

i oszczędności przez babkę skarżącego nie ma wpływu na rozstrzygnięcie niniejszej sprawy oraz ocenę jej zobowiązania do uregulowania należności za pobyt w DPS, błędne obliczenie wysokości przychodów skarżącego przez uwzględnienie przy obliczeniu dochodów skarżącego za okres od [...] marca 2007 do [...] kwietnia 2009 r. wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, premie uznaniowe, które są składnikami wynagrodzenia zasadniczego, zaniechanie poczynienia ustaleń czy skarżący realizował wobec babki ciążący na nim obowiązek alimentacyjny przez poczynienie nakładów na dom w P.

i stworzenie babce godnych warunków mieszkaniowych, zaniechanie pomniejszenia dochodów skarżącego o wartość udokumentowanych przez niego nakładów na wyremontowanie domu, w którym babka obecnie przebywa;

4. niewypełnienie przez Kolegium wskazań, zawartych w uzasadnieniu wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 22 marca 2012 r., sygn. akt VIII SA/Wa 1109/11, dotyczących konieczności ustalenia sytuacji dochodowej babki skarżącego, niewyjaśnienie, czy posiadała ona środki finansowe pozwalające na uregulowanie przez nią w pierwszej kolejności należności z tytułu jej pobytu w DPS, pomimo jej wielokrotnych deklaracji

o możliwości uregulowania zobowiązań w ramach układu ratalnego;

5. naruszenie prawa materialnego - art. 64 ustawy o pomocy społecznej przez przekroczenie zasady swobodnego uznania administracyjnego i zaniechanie zwolnienia skarżącego z ponoszenia opłaty za pobyt babki w DPS, pomimo złożenia przez niego odpowiedniego wniosku i wyczerpującego udokumentowania swojej sytuacji rodzinnej, dochodowej, wysokości comiesięcznych wydatków oraz wykazania posiadanych obciążeń kredytowych na rzecz banku z tytułu poniesienia kosztów remontu domu rodzinnego, w którym babka obecnie przebywa, naruszenie zasady równego traktowania obywateli

w takiej samej sytuacji faktycznej przez zwolnienie z ponoszenia odpłatności za pobyt w DPS babki innych członków rodziny, tj.: I. Z. i Ł. K., pomimo iż osoby te przekraczały kryterium dochodowe;

6. naruszenie przepisów postępowania w postaci art. 75 § 1, 77 § 1 i art. 78 § 1 i § 2 Kpa w zakresie odmowy dopuszczenia wnioskowanych przez skarżącego dowodów z zeznań A. K., wyjaśnień skarżącego oraz dowodów

z dokumentów w postaci dokonywanych przez babkę wpłat, na okoliczność ustalenia sytuacji finansowej skarżącego, wysokości ponoszonych miesięcznych wydatków oraz zobowiązań kredytowych z tytułu poniesienia kosztów modernizacji i remontu domu rodzinnego, faktycznego regulowania odpłatności przez babkę za jej pobyt w DPS, pomimo iż dowody te miały istotne znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy i zmierzały do jej wyjaśnienia;

7. dowolną ocenę zebranych dowodów w postaci dokumentacji kredytowej

i przedłożonych rachunków przez odmowę ich uwzględnienia jako wydatków skarżącego poniesionych na remont domu, pomimo złożonych wyjaśnień, że rachunki te nie mogły być wystawione na skarżącego z uwagi na to, że formalnie nie był właścicielem nieruchomości, położonej w miejscowości P.

W uzasadnieniu wniesionego środka zaskarżenia skarżący obszernie omówił ww. zarzuty.

W odpowiedzi na skargę, Kolegium podtrzymało argumentację zawartą

w zaskarżonej decyzji i wniosło o jej oddalenie.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie zważył, co następuje:

Skarga jest zasadna.

Stosownie do treści art. 3 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo

o postępowaniu przez sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2012 r. poz. 270 ze zm., zwanej dalej "p.p.s.a."), sądy administracyjne sprawują kontrolę działalności administracji publicznej i stosują środki określone w ustawie. Oznacza to, iż sąd rozpoznając skargę ocenia, czy zaskarżona decyzja nie narusza przepisów prawa materialnego bądź przepisów postępowania administracyjnego. Zgodnie z art. 134 powołanej wyżej ustawy, Sąd rozstrzyga w granicach danej sprawy, nie będąc jednak związany zarzutami i wnioskami skargi oraz powołaną w niej podstawą prawną. Nie może przy tym wydać orzeczenia na niekorzyść strony skarżącej, chyba że dopatrzy się naruszenia prawa skutkującego stwierdzeniem nieważności zaskarżonego aktu lub czynności.

Podstawę materialnoprawną przedmiotowej decyzji stanowiły przepisy ustawy

o pomocy społecznej. Stosownie do art. 60 tej ustawy, pobyt mieszkańca w domu pomocy społecznej jest odpłatny do wysokości średniego miesięcznego kosztu utrzymania, który w placówce o zasięgu gminnym ustala wójt, burmistrz (prezydent miasta) i ogłasza w wojewódzkim dzienniku urzędowym. Ogłoszenie stanowi podstawę do ustalenia odpłatności za pobyt w DPS od następnego miesiąca przypadającego po miesiącu, w którym zostało opublikowane. Decyzję o skierowaniu do domu pomocy społecznej i decyzję ustalającą opłatę za pobyt w domu pomocy społecznej wydaje wójt (burmistrz, prezydent) gminy właściwej dla osoby w dniu jej kierowania do DPS (art. 59 ust. 1).

Zgodnie z art. 61 ust. 1 pkt 1 - 3 ww. ustawy, do wnoszenia opłaty za pobyt

w domu pomocy społecznej obowiązani są w kolejności: 1. mieszkaniec domu, 2. małżonek, zstępni przed wstępnymi, 3. gmina, z której osoba została skierowana do domu pomocy społecznej, przy czym osoby i gmina, określone w pkt 2 i 3, nie mają obowiązku wnoszenia opłat, jeżeli mieszkaniec domu ponosi pełną odpłatność. Opłatę za pobyt w domu pomocy społecznej wnoszą: małżonek, zstępni przed wstępnymi - zgodnie z umową zawartą w trybie art. 103 ust. 2 ustawy o pomocy społecznej, jeżeli posiadany dochód osoby samotnie gospodarującej jest wyższy niż 300 % kryterium dochodowego osoby samotnie gospodarującej, z tym że kwota dochodu pozostająca po wniesieniu opłaty nie może być niższa niż 300 % tego kryterium dochodowego (art. 61 ust. 2 pkt 2 lit. "a" w brzmieniu przepisów ustawy obowiązującej od dnia 3 maja 2011 r. na podstawie art. 1 pkt 13 ustawy z dnia 18 marca 2011 r. o zmianie ustawy o pomocy społecznej oraz ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, Dz. U. 2011, Nr 81, poz.440).

Z przepisów tych wynika, że w pierwszej kolejności w dniu kierowania do domu pomocy społecznej należy określić wysokość opłaty za pobyt pensjonariusza, a zasady obciążenia tą opłatą, ustaloną zgodnie z art. 59 ust. 1 ww. ustawy w dniu skierowania do DPS, określają przepisy art. 61 ustawy o pomocy społecznej. Przede wszystkim należy dążyć do określenia obowiązków osób bliskich pensjonariuszowi domu pomocy społecznej w drodze umowy, zawartej w trybie art. 103 ust. 2 ustawy o pomocy społecznej. Zarówno pensjonariusz, jak i jego bliscy – zobowiązani z ustawy do ponoszenia odpłatności, muszą mieć pełną świadomość co do tego, kto i w jakiej wysokości będzie ponosił opłaty związane ze skierowaniem do domu pomocy społecznej, aby mogli dokonać świadomego wyboru, czy umieścić osobę bliską w takiej placówce, czy inaczej rozwiązać kwestię koniecznej opieki nad nią. W art. 61 ust. 3 ustawy o pomocy społecznej przewidziano obowiązek wnoszenia zastępczo opłat przez gminę, jeżeli z tego obowiązku nie wywiązują się osoby, wymienione w art. 61 ust. 2 pkt 1, 2 i 2a ustawy o pomocy społecznej. Gminie przysługuje prawo dochodzenia zwrotu wniesionych w tym celu kwot. Jednak podstawową przesłanką do dochodzenia przez gminę regresu wobec bliskich jest niewywiązywanie się przez nich z obowiązków, określonych czy to w drodze decyzji, czy też w drodze umowy.

W decyzji, o której mowa w art. 59 ust. 1 ustawy o pomocy społecznej, doznają konkretyzacji powołane przepisy ustawy przez: określenie kwoty opłaty za pobyt w domu pomocy społecznej, wskazanie osób zobowiązanych do jej ponoszenia z kręgu podmiotów wskazanych w ww. przepisach, ustalenie przypadających na nich kwot opłaty oraz ewentualne zwolnienie, stosownie do art. 64 ustawy o pomocy społecznej, w całości lub w części z ustalonej opłaty. O takim zakresie decyzji ustalającej opłatę za pobyt w domu pomocy społecznej świadczy także treść § 8 ust. 2 pkt 3 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z 19 października 2005 r. w sprawie domów pomocy społecznej (Dz. U. z 2005 r., Nr 217, poz. 1837), w którym zawarto wymóg dołączenia do wniosku o skierowanie do domu pomocy społecznej oświadczenia o wysokości dochodów nie tylko osoby ubiegającej się o umieszczenie, ale także jej małżonka, zstępnych przed wstępnymi, zobowiązanych do ponoszenia opłaty. Są to dane niezbędne do wydania na podstawie art. 59 ust. 1 ustawy o pomocy społecznej decyzji o treści obejmującej opisany wyżej zakres rozstrzygnięcia. Jak wynika z ust. 4 ww. rozporządzenia dokumenty, o których mowa w ust. 1 (pisemny wniosek osoby ubiegającej się o skierowanie do DPS) i ust. 2 kompletuje właściwy ośrodek pomocy społecznej oraz wydaje decyzję o skierowaniu do domu pomocy. Jedynie w nagłych wypadkach, wynikających ze zdarzeń losowych, skierowanie i umieszczenie w domu pomocy społecznej może nastąpić poza kolejnością oraz bez przedłożenia dokumentów, o których mowa w § 8 ust. 1 i 2 rozporządzenia. Dokumenty te winny zostać skompletowane w terminie 3 miesięcy od dnia przyjęcia tej osoby do domu - § 9 rozporządzenia. Pogląd, że wynikające z art. 59 ust. 1 ustawy o pomocy społecznej ustalenie opłaty w decyzji administracyjnej obejmuje obowiązek organu nie tylko określenia ogólnej kwoty opłaty miesięcznej, ale także osoby czy osób zobowiązanych do jej uiszczania, prezentowany jest także w literaturze (zob. A. Prekurat – Ustawa

o pomocy społecznej z komentarzem – cyt. za W. Maciejko, P. Zaborniak – Ustawa

o pomocy społecznej, Komentarz, Warszawa 2008, str. 299).

Obowiązek partycypowania w kosztach utrzymania osoby skierowanej do domu pomocy społecznej powinien więc zostać określony już w decyzji o skierowaniu i o ustaleniu opłaty za ten pobyt. Zobowiązany winien mieć możliwość wcześniejszego zapoznania się z warunkami realizacji ciążącego na nim obowiązku. Dla ustalenia tej odpłatności nie mają natomiast znaczenia przyczyny umieszczenia osoby w domu pomocy społecznej, zaś obowiązki małżonka i krewnych takiej osoby są zależne wyłącznie od ich sytuacji dochodowej, o czym stanowi art. 61 ust. 2 pkt 2 ustawy

o pomocy społecznej. Okoliczności dotyczące sytuacji rodzinnej, czy majątkowej nie mają zatem znaczenia dla ustalenia obowiązku ponoszenia opłaty przez zobowiązanego. Mogą natomiast stanowić podstawę do wydania przez organ administracji rozstrzygnięcia o zwolnieniu z obowiązku ponoszenia w całości lub

w części ustalonej opłaty na podstawie art. 64 ustawy o pomocy społecznej.

Przedmiotowa sprawa była już kontrolowana przez Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie (wyrok z dnia 22 marca 2012 r., sygn. akt VIII SA/Wa 1109/11), jednak z uwagi na uchybienia proceduralne organu odwoławczego (naruszenie art. 138 Kpa), skutkujące uchyleniem zaskarżonej decyzji, Sąd wówczas uznał za przedwczesne odnoszenie się w sposób wiążący do zarzutów materialnoprawnych skargi na decyzję o ustaleniu odpłatności skarżącego za pobyt jego babki w DPS w okresie od [...] marca 2007 r. do kwietnia 2009 r.

Oceniając obecnie przedmiotową sprawę w kontekście przytoczonych wyżej przepisów prawa stwierdzić należy, iż podjęte przez organy obu instancji decyzje są nieprawidłowe. Decyzja o skierowaniu babki skarżącego do DPS została wydana w dniu [...] sierpnia 2005 r., a następnie zmieniona decyzją z [...] marca 2007 r. Pierwszy wywiad środowiskowy w rodzinie pensjonariuszki, mający na celu ustalenie osób, które mogłyby partycypować w kosztach jej pobytu w DPS, przeprowadzony został z ojcem skarżącego A. K. w dniu [...] lipca 2005 r., a więc jeszcze przed wydaniem decyzji o skierowaniu jego babki do DPS. W wyniku tej czynności organ ustalił, że ma ona 2 synów: A. K. i M. K. Z decyzji z dnia [...] sierpnia 2005 r. (oraz zmieniającej ją decyzji z [...] marca 2007 r.) nie wynika jednak, aby oprócz pensjonariuszki ktoś inny był zobowiązany do ponoszenia opłat za jej pobyt w DPS, mimo iż organ wiedział o niewystarczającej wysokości renty pensjonariuszki na ten cel. W decyzji tej zabrakło ustalenia kręgu osób zobowiązanych do ponoszenia odpłatności za pobyt pensjonariuszki w DPS. W ocenie Sądu, w tym zakresie organ administracji nie dołożył należytej staranności podczas prowadzonego postępowania wyjaśniającego, ponieważ już na etapie prowadzenia czynności zmierzających do wydania decyzji o skierowaniu pensjonariuszki do domu pomocy społecznej powinien zebrać dokładne dane dotyczące zstępnych, będących w kręgu osób zobowiązanych z ustawy do partycypowania w kosztach pobytu babki skarżącego w DPS.

O fakcie istnienia skarżącego organ I instancji powziął wiedzę dopiero w sierpniu 2008 r., a z pisma organu z dnia [...] listopada 2008 r., otrzymanego w dniu [...] listopada 2008 r., dowiedział się o konieczności ponoszenia odpłatności za ten pobyt. Następnie organ pismem z dnia [...] grudnia 2008 r. przesłał skarżącemu propozycję zawarcia umowy w trybie art. 103 ust. 2 ustawy o pomocy społecznej, obejmującą kwotę [...] zł za okres pobytu jego babki w DPS od [...] marca 2007 r. do [...] grudnia 2007 r., a więc za okres, co do którego nie miał żadnej wiedzy odnośnie jego ewentualnego obowiązku partycypowania w tych kosztach. Druga przesłana skarżącemu umowa przy piśmie z dnia [...] marca 2009 r. opiewała na ww. okres wsteczny. Kolejna umowa przesłana przy piśmie z [...] października 2009 r. także dotyczyła okresu wstecznego, tj. od [...] stycznia 2008 r. do [...] kwietnia 2009 r., natomiast dokładne wyliczenie kosztów za ten okres, z rozbiciem na poszczególne miesiące skarżący otrzymał w dniu [...] sierpnia 2009 r., już po opuszczeniu DPS przez babkę skarżącego.

Nigdy zatem skarżący nie otrzymał ani decyzji ustalającej jego odpłatność wydanej w trybie art. 59 ust. 1 ustawy o pomocy społecznej, ani umowy zawartej z organem w trybie art. 103 ust. 2 tej ustawy, obejmującej określenie (skonkretyzowanie) należności z tytułu partycypowania w kosztach pobytu babki w DPS na przyszłość (zawsze obejmowały okres wsteczny). Tak więc ustawowy obowiązek skarżącego nie przekształcił się w jego zobowiązanie do wnoszenia opłat tytułem zwrotu wydatków zastępczo poniesionych przez Gminę w trybie art. 104 ust. 3 ustawy o pomocy społecznej.

Rozstrzygnięcia organów obu instancji, wydane w przedmiotowej sprawie, nie odpowiadają wyżej omówionym wymogom, a nieprawidłowo przeprowadzone przez organ I instancji postępowanie dowodowe w zakresie ustalenia kręgu osób, stosownie do art. 61 ust. 1 ustawy o pomocy społecznej w związku z art. 59 ust. 1 tej ustawy nie może aktualnie obciążać skarżącego. Za wskazany przez organ w zaskarżonej decyzji okres pobytu pensjonariuszki w DPS wobec skarżącego brak było konkretyzacji należnej kwoty i prawidłowej o niej informacji. Stąd, w ocenie Sądu, nie może skarżącego obciążać niedokładnym prowadzeniem przez organ postępowania wyjaśniającego. Takim postępowaniem organ naruszył przepisy prawa materialnego, wynikające z ustawy o pomocy społecznej (art. 59 ust. 1, art. 61 ust. 3) w stopniu mającym wpływ na wynik sprawy oraz przepisy postępowania w stopniu mogącym mieć istotny wpływ na wynik sprawy (art. 7-9, art.77 § 1, art. 80, art. 107 § 3 Kpa).

Należy w tym miejscu podkreślić, iż jak wynika z treści zaskarżonej i poprzedzającej ją decyzji, organy wydały decyzje jednocześnie na podstawie art. 59 ust. 1, art. 61, jak i na podstawie art. 104 ust. 3 ustawy o pomocy społecznej. Decyzja o ustaleniu opłaty wydana na podstawie art. 59 ust. 1 ustawy o pomocy społecznej wobec osoby zobowiązanej jest decyzją deklaratoryjną, wskazującą odpowiednie kwoty wyliczone przez organ według stosownych zasad, ale obejmującą należności na przyszłość. Natomiast decyzja wydana na podstawie art. 61 ust 3 w związku z art. 104 ust. 3 ustawy o pomocy społecznej ma charakter decyzji konstytutywnej. Tak więc organy w przedmiotowej sprawie pomieszały podstawy prawne, wydając decyzję o ustaleniu skarżącemu opłatności za pobyt babki w DPS, płatnej nie na przyszłość, tylko z mocą wsteczną, co powoduje nie tylko brak jej przejrzystości, ale przede wszystkim sprzeczność z przepisami prawa materialnego. Z drugiej strony brak nałożonego na skarżącego zobowiązania do płatności za pobyt babki w DPS uniemożliwia organowi wydanie decyzji w trybie art. 61 ust. 3 w związku z art. 104 ust. 3 ustawy o pomocy społecznej.

Odnosząc się do ustaleń organów, iż brak było podstaw prawnych do przyjęcia kwot wpłacanych przez pensjonariuszkę na poczet uregulowania opłaty za jej pobyt w DPS, Sąd stwierdza, iż pogląd ten jest nieuprawniony. Wprawdzie żaden przepis ustawy o pomocy społecznej nie wskazuje, w jaki sposób dochodzi do ustalenia, czy mieszkaniec ponosi pełną odpłatność, jeżeli – w myśl art. 61 ust. 2 pkt 1 ustawy o pomocy społecznej – dochody mu na to nie pozwalają, ale wyraża wolę pokrywania pełnej odpłatności z własnego majątku. Zagadnie to podlega jednak ustaleniu przez organ orzekający w sprawie ustalenia wysokości opłaty z tytułu pobytu w domu pomocy społecznej. Jeżeli bowiem wolą pensjonariusza jest nieobciążanie ustawowymi obowiązkami finansowymi członków jego rodziny, to organ ma obowiązek taką okoliczność uwzględnić i ustalić takową opłatę wyłącznie tej osobie. Powyższe winno być dokonane w trybie art. 14 ustawy o pomocy społecznej w związku z art. 13 § 1 Kpa i art. 61 ust. 2a ustawy o pomocy społecznej, wedle którego opłatę za pobyt w domu pomocy społecznej mogą wnosić osoby nie wymienione w ust. 2. Pensjonariusz w zakresie, w jakim godzi się na ponoszenie także tej części opłaty, do której nie zobowiązuje go przepis prawa materialnego (art. 61 ust. 2 pkt 1 ustawy o pomocy społecznej), jest "inną osobą", a więc osobą niewymienioną w art. 61 ust. 1 cytowanej ustawy. To zaś oznacza, że w zakresie dotyczącym rozciągnięcia opłaty ponoszonej przez pensjonariusza na całość należności ma zastosowanie art. 61 ust. 2 c ww. ustawy, obligujący organ do zawarcia ze stroną umowy, w której osoba ta zobowiąże się do ponoszenia odpłatności za pobyt w DPS w wysokości całości średniomiesięcznego kosztu utrzymania, mimo braku dostatecznego dochodu, ale dysponując dostatecznym do tego celu majątkiem.

Za prawidłowe Sąd uznał natomiast stanowisko organów w zakresie ustalenia wysokości dochodów skarżącego. Podstawę powyższego, jak wskazano w obu zaskarżonych decyzjach, stanowiło zaświadczenie pracodawcy zobowiązanego wystawione w dniu [...] października 2012 r. Przyjęty za podstawę odpowiedzialności dochód prawidłowo uwzględniał wszystkie uzyskiwane przez skarżącego składniki wynagrodzenia (a nie tylko wynagrodzenie zasadnicze), takie jak premie uznaniowe, czy też wynagrodzenie za godziny nadliczbowe. Zgodnie z art. 8 ust. 3 ustawy o pomocy społecznej, za dochód uważa się sumę miesięcznych przychodów z miesiąca poprzedzającego złożenie wniosku, bez względu na tytuł i źródło ich uzyskania, pomniejszoną o:

1/ miesięczne obciążenie podatkiem dochodowym od osób fizycznych,

2/ składki na ubezpieczenie zdrowotne oraz ubezpieczenia społeczne, określone w odrębnych przepisach,

3/ kwotę alimentów świadczonych na rzecz innych osób.

W tym miejscu Sąd wskazuje, że odliczeniem od dochodu, o którym jest mowa

w ustawie o pomocy społecznej, jest objęta jedynie ustalona kwota zasądzonych alimentów (orzeczeniem sądowym), a nie - tak jak wskazuje skarżący - jego udział w kosztach remontu domu w Piastowie, w którym babka skarżącego aktualnie przebywa.

Właściwym było również ustalenie organów, iż przedłożone przez skarżącego dokumenty dotyczące zaciągniętych przez niego zobowiązań kredytowych, rachunki dotyczące remontu domu, w którym zamieszkują jego rodzice i babka, nie stanowią przeszkody do ustalenia zobowiązania z tytułu odpłatności za pobyt w DPS, mogą natomiast być podstawą zwolnienia z ww. obowiązku w trybie art. 64 ustawy o pomocy społecznej, jednak już po ustaleniu ww. zobowiązania decyzją ostateczną.

Sąd nie podziela również zarzutu skargi, że organ nie wypełnił wskazań zawartych w wyroku WSA w Warszawie z dnia 22 marca 2012 r. (VIII SA/Wa 1109/11) przez brak ustalenia sytuacji dochodowej babki skarżącej. Z akt administracyjnych wynika, że pensjonariuszka została przesłuchana w charakterze świadka na wskazaną przez Sąd okoliczność w dniach: [...] października 2012 r. oraz [...] października 2012 r.

Mając powyższe na uwadze Sąd, działając na podstawie art. 145 § 1 punkt 1 lit. "a" i "c", art. 152 i art. 200 p.p.s.a. orzekł jak w sentencji wyroku. Ponownie rozpoznając sprawę organ I instancji obowiązany będzie uwzględnić powyższe rozważania

i merytoryczne wskazówki Sądu, w szczególności dotyczące wykładni wskazanych przepisów ustawy o pomocy społecznej i ponownie rozważyć umożliwienie babce skarżącego pokrycie powstałej należności z tytułu jej pobytu w DPS z własnego majątku. Natomiast prawidłowa wykładnia omawianych w uzasadnieniu przepisów powinna doprowadzić organ do wniosku, że w chwili obecnej postępowanie w niniejszej sprawie wobec skarżącego stało się bezprzedmiotowe, bowiem uchybieniami organu skarżący nie może być obciążony.