III SA/Kr 1152/12

Uzasadnienie

Uzasadnienie:

W dniu 19 października 2009 roku S. K., działający przez swojego pełnomocnika wniósł do Urzędu Miasta Referat Postępowań Meldunkowych o anulowanie czynności wymeldowania go z pobytu stałego przy ul. Z w K, dokonanej przez T. B., która podrobiła jego podpis na wniosku o wymeldowanie, za co została skazana przez Sąd Rejonowy Wydział Karny wyrokiem z dnia 5 czerwca 2008 roku sygn. akt [...].

Decyzją z dnia [...] 2010 r. ([...]) Prezydent Miasta odmówił anulowania czynności materialno-technicznej, polegającej na wymeldowaniu S. K. z miejsca pobytu stałego w K, ponieważ w ocenie organu powyższa czynność meldunkowa była prawidłowa i zasadna.

Decyzją z dnia [...] 2011 r. ([...]) Wojewoda uchylił zaskarżoną decyzję w całości i orzekł o anulowaniu czynności materialno-technicznej, polegającej na wymeldowaniu S. K. z miejsca pobytu stałego w K. W uzasadnieniu decyzji organ odwoławczy wskazał, że co prawda organ I instancji zebrał i rozpatrzył cały materiał dowodowy, jednak dokonując jego oceny uczynił to w sposób niewłaściwy, gdyż nie wziął pod uwagę, że osoba zgłaszająca wymeldowanie naruszyła prawo, co zostało potwierdzone wyrokiem Sądu Rejonowego Wydział Karny. Do wymeldowania S. K. doszło w wyniku przestępstwa, którego dopuściła się T. B. Nadto, wbrew ustaleniom poczynionym przez organ I instancji, opuszczenie miejsca pobytu przez S. K. nie miało charakteru trwałego.

Wyrokiem z dnia 18 października 2011 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie uchylił zaskarżoną decyzje oraz poprzedzającą ja decyzję organu I instancji.

Sąd opowiedział się za przyznaniem właścicielowi lokalu mieszkalnego lub domu statusu strony postępowania w każdym postępowaniu związanym z meldunkiem innych osób w jego lokalu lub domu. Dodał, że w niniejszej sprawie w dniu 11 czerwca 2010 r. własność lokalu przeszła na J. B. – K., a zatem to ona, a nie jej córka winna być strona postępowania o anulowanie czynności materialno-technicznej, polegającej na wymeldowaniu S. K. z miejsca pobytu stałego.

Decyzją z dnia [...] 2012 r. ([...]) na podstawie art. 47 ust. 2 w zw. z art. 15 ust. 2 ustawy z dnia 10 kwietnia 1974 r. o ewidencji ludności i dowodach osobistych (Dz. U. nr 139, poz. 993z 2006 r. ze zm.) oraz art. 104 kpa Prezydent Miasta orzekł o anulowaniu czynności materialno-technicznej z dnia 9 sierpnia 2005 r. polegającej na wymeldowaniu E. B. z miejsca pobytu stałego z lokalu przy ul. Z w K.

Organ I instancji podał, że do wymeldowania E. B. z miejsca pobytu stałego w lokalu przy ul. Z w K doszło w wyniku przestępstwa, którego dopuściła się T. B. E. B. nie uwiarygodnił własnoręcznym podpisem danych zawartych na druku "zgłoszenie wymeldowania z pobytu stałego", na podstawie którego dokonano czynności materialno- technicznej polegającej na wymeldowaniu zainteresowanego z miejsca pobytu stałego w lokalu przy ul. Z w K.

Dodał organ, że poza sporem między stronami był również fakt, iż E. B. w danym okresie nie zamieszkiwał w przedmiotowym lokalu z uwagi na przebywanie poza granicami kraju, jednak opuszczenie miejsca pobytu stałego przez Zainteresowanego nie miało charakteru trwałego. Zgodnie z przepisami ustawy o ewidencji ludności i dowodach osobistych do dokonania wymeldowania z pobytu stałego konieczne jest zaistnienie przesłanki polegającej na opuszczeniu lokalu w sposób trwały i dobrowolny oraz braku zamiaru powrotu lub opuszczenie i opróżnienie lokalu na podstawie wyroku sądu o eksmisji, do którego w niniejszej sprawie nie doszło.

Wedle organu czynność wymeldowania E. B. z pobytu stałego w lokalu przy ul. Z w K dokonana została w sposób nieprawidłowy. Wobec niepotwierdzenia okoliczności opuszczenia przez zainteresowanego spornej nieruchomości oraz w związku z dokonaniem przestępstwa przez T. B. nie zostały spełnione przesłanki wymeldowania z pobytu stałego. Tym samym zaistniały podstawy do uchylenia czynności materialno-technicznej.

Od powyższej decyzji odwołanie złożyła J. B. – K., zarzucając jej naruszenie art. 7 , 77§1 oraz art. 80 kpa poprzez zaniechanie oceny dowodów w postaci dokumentów (pełnomocnictw i druku wymeldowania) oraz zeznań, nieprzeprowadzenie dowodu z przesłuchania urzędnika, który przyjmował zgłoszenia oraz błędną ocenę znaczenia wyroku Sądu Rejonowego Wydz. Karny z dnia 5 czerwca 2008 r. dla niniejszej sprawy; art. 33 § 1-3 w zw. z art. 77§1 kpa poprzez pominięcie kwestii skuteczności działania T. B. jako pełnomocnika E. B.; art. 107§3 kpa poprzez brak wyjaśnienia w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji dlaczego zdaniem organu podrobienie przez T. B. podpisu E. B. na druku wymeldowania w sytuacji, gdy T. B. złożyła wniosek jako pełnomocnik E. B. jest tożsame z dokonaniem wymeldowania w wyniku przestępstwa.

Decyzją z dnia 28 czerwca 2012 r. ([...]) na podstawie art. 138 § 1 pkt 1 kpa w zw. z art. 47 ust. 2 ustawy z dnia 10 kwietnia 1974 r. o ewidencji ludności i dowodach osobistych Wojewoda utrzymał w mocy zaskarżoną decyzję. Wskazał, że materiał dowodowy, który organ I instancji zebrał w sprawie był wystarczający do prawidłowego załatwienia sprawy.

W ocenie organu odwoławczego istotne znaczenia dla sposobu rozstrzygnięcia niniejszej sprawy meldunkowej miała okoliczność, że osoba zgłaszająca wymeldowanie E. B. naruszyła prawo i naruszenie to zostało potwierdzone w wyroku sądowym. Powyższego faktu strona odwołująca się również nie kwestionuje.

Dodał organ, że zgodnie z orzecznictwem sądów administracyjnych czynności zameldowania lub wymeldowania można dokonywać jedynie na zasadach określonych przepisami prawa, za wiedzą osoby, której dana czynność meldunkowa dotyczy, z wyłączeniem sytuacji będących następstwem naruszenia prawa, czy wręcz przestępstwa. Tymczasem, w niniejszej sprawie doszło do naruszenia prawa poprzez podrobienie podpisu na druku zgłoszeniu wymeldowania.

Wedle organu odwoławczego istotna też pozostaje okoliczność, że dokument (upoważnienie) na podstawie którego organ meldunkowy przyjął formularz "Zgłoszenie wymeldowania z miejsca pobytu stałego" i dokonał wymeldowania, nie spełniał wymogów dotyczących pełnomocnictwa, tym samym nie powinien zostać przyjęty. W postępowaniu meldunkowym pełnomocnictwo musi być udzielone wprost, a nie może być domniemane. Pełnomocnictwo powinno zawierać wszystkie dane o których mowa w art. 15 ust.1 a ustawy o ewidencji ludności i dowodach osobistych, bowiem dokonując wymeldowania z dotychczasowego miejsca pobytu stałego, osoba zgłasza organowi gminy dane przez wypełnienie i podpisanie w/w formularza. Ponadto, organ meldunkowy winien był zażądać urzędowego poświadczenia podpisu strony udzielającej pełnomocnictwa. W świetle powyższego, zarzut zawarty w odwołaniu jest bezzasadny.

Organ odwoławczy wyjaśnił nadto, że czynności ewidencyjne podejmowane są na podstawie zgłoszenia osoby wykonującej własny obowiązek meldunkowy. Na podstawie zgłoszenia obejmującego wymagane dane, organ prowadzący ewidencję ludności obowiązany jest dokonać zameldowania lub wymeldowania, to jest czynności rejestracyjnej rodzącej skutki prawne. Czynność materialno-techniczna, jaką jest zameldowanie lub wymeldowanie nie ma cech ostateczności ani prawomocności i organ gminy właściwy w sprawach meldunkowych ma obowiązek skorygowania błędnego wpisu ewidencyjnego. Powyższej czynności organ administracji publicznej dokonuje na podstawie powołanych wyżej przepisów art. 47 ust. 2 ustawy o ewidencji ludności i dowodach osobistych.

Na powyższe rozstrzygnięcie J. B. – K. złożyła skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie zarzucając mu naruszenie art. 138 § 1 pkt 1 kpa w zw. z art. 7 kpa w zw. z art. 77 § 1 kpa w zw. z art. 80 kpa poprzez utrzymanie w mocy decyzji organu I instancji poprzez zaniechanie oceny dowodów w postaci dokumentów pełnomocnictw i druku wymeldowania oraz zeznań, nie przeprowadzenie dowodu z przesłuchania urzędnika, który przyjmował zgłoszenie oraz błędną ocenę znaczenie wyroku Sądu Rejonowego Wydział Karny z dnia 5 czerwca 2008 r.; naruszenie art. 138 § 1 pkt 1 kpa w zw. z art. 32 kpa w zw. z art. 33 § 1-3 kpa w zw. z art. 77 §kpa poprzez utrzymanie w mocy decyzji organu I instancji, która została wydana z naruszeniem art. 32 kpa w zw. z art.33 §1-3 pa w zw. z art. 77§1 kpa ponieważ organ I instancji pominął kwestię skuteczności działania T. B. jako pełnomocnika E. B.; art. art. 138 § 1 pkt 1 kpa w zw. z art. 107 § 3 kpa przez utrzymanie w mocy decyzji organu I instancji o anulowaniu czynności materialno-technicznej z dnia 9 sierpnia 2005 r., która została wydana z naruszeniem art. 107 § 3 kpa, ponieważ organ I instancji nie wyjaśnił w uzasadnieniu decyzji dlaczego jego zdaniem podrobienie przez T. B. podpisu E. B. na druku wymeldowania, w sytuacji gdy T. B. złożyła wniosek jako pełnomocnik E. B. jest tożsame z dokonaniem wymeldowania w wyniku przestępstwa; art. 7. 77 § 1 kpa oraz art. 80 kpa przez przyjęcie, że "materiał dowodowy, który organ I instancji zebrał w sprawie był wystarczający do prawidłowego załatwienia przedmiotowej sprawy", mimo, iż organ I instancji nie przeprowadził dowodu z przesłuchania urzędnika, który przyjmował zgłoszenie oraz przez błędną ocenę znaczenia wyroku Sądu z dnia 5 czerwca 2008 r. dla niniejszej sprawy; 136 kpa przez nieprzeprowadzenie dowodu z przesłuchania urzędnika, który przyjmował zgłoszenie; art. 107 § 3 kpa przez brak wskazania podstawy prawnej twierdzenia, że "dokument (upoważnienie), na podstawie którego organ meldunkowy przyjął formularz (...) i dokonał wymeldowania, nie spełniał wymogów dotyczących pełnomocnictwa (...) organ meldunkowy winien był zażądać urzędowego poświadczenia podpisu strony udzielającej pełnomocnictwa"; art. 33 § 2 i 3 kpa przez przyjęcie, że pełnomocnictwo do wymeldowania winno zostać udzielone z podpisem urzędowo poświadczonym.

W odpowiedzi na skargę organ odwoławczy podtrzymał swoje dotychczasowe stanowisko i wniósł o jej oddalenie.

Wojewódzki sąd Administracyjny w Krakowie zważył co następuje:

Sąd Administracyjny bada legalność zaskarżonego aktu administracyjnego, nie będąc w sprawowaniu tej kontroli związany granicami skargi (art. 3 § 1 i art. 134 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi Dz. U. Nr 153, poz. 1270 z późn. zm.). W ramach tej kognicji Sąd bada, czy przy wydaniu zaskarżonego aktu administracyjnego nie naruszono przepisów prawa materialnego i przepisów postępowania.

W ocenie Sądu w rozpoznawanej sprawie organy nie naruszyły przepisów prawa materialnego, jak też przepisów postępowania, które mogłoby skutkować uchyleniem zaskarżonej decyzji.

Podstawę rozstrzygnięcia w niniejszej sprawie stanowiły przepisy ustawy z dnia 10 kwietnia 1974 r. o ewidencji ludności i dowodach osobistych (Dz. U. z 2006 r. Nr, 139, poz. 993 ze zm.). Zgodnie z treścią art. 15 ust. 1 w/w ustawy osoba, która opuszcza miejsce pobytu stałego lub czasowego trwającego ponad 3 miesiące, jest obowiązana wymeldować się w organie gminy, właściwym ze względu na dotychczasowe miejsce jej pobytu, najpóźniej w dniu opuszczenia tego miejsca. Dokonując wymeldowania z dotychczasowego miejsca pobytu stałego, osoba zgłasza organowi gminy dane, o których mowa w art. 15 ust. 1a tej ustawy, poprzez wypełnienie i podpisanie formularza "Zgłoszenie wymeldowania z miejsca pobytu stałego". Natomiast w myśl przepisu art. 47 ust. 1 powyższej ustawy, organ gminy prowadzący ewidencję ludności jest obowiązany na podstawie zgłoszenia dokonać zameldowania lub wymeldowania przez zarejestrowanie danych dotyczących osoby i miejsca jej pobytu, jak również innych zdarzeń objętych obowiązkiem meldunkowym. Jeżeli zgłoszone dane budzą wątpliwości, o dokonaniu zameldowania lub wymeldowania rozstrzyga właściwy organ gminy (ust. 2 art. 47 cytowanej ustawy).

Przenosząc powyższe na grunt rozpoznawanej sprawy wskazać należy, że dokonując w dniu 9 sierpnia 2005 r. przedmiotowej czynności materialno-technicznej polegającej na wymeldowaniu z miejsca pobytu stałego, organ I instancji nie miał żadnych wątpliwości. O zbadanie prawidłowości powyższej czynności meldunkowej wystąpił w dniu 20 października 2009 r. E. B. (poprzednio noszący nazwisko S. K.) podnosząc, że osoba, zgłaszająca jego wymeldowanie z miejsca pobytu stałego działała bez upoważnienia, a poprzez podrobienie jego podpisu na formularzu meldunkowym dopuściła się przestępstwa, za które została skazana prawomocnym wyrokiem sądu.

Czynności zameldowania lub wymeldowania można dokonać jedynie na zasadach określonych przepisami prawa, za wiedzą osoby, której dana okoliczność meldunkowa dotyczy z wyłączeniem sytuacji będących następstwem naruszenia prawa czy przestępstwa. Czynność wymeldowania S. K. z pobytu stałego przy ul. Z w K nie mogła się więc ostać z uwagi na okoliczności jej dokonania. Z akt sprawy wynika bowiem, że T. B. zgłaszająca wymeldowanie S. K. naruszyła prawo poprzez podrobienie dokumentu, a następnie dokument ten przedłożyła w urzędzie w celu użycia za autentyczny(wyrok Sądu Rejonowego Wydział Karny z dnia 5 czerwca 2008 r., sygn. akt [...]). W konsekwencji, czynność wymeldowania S. K. dokonana została w następstwie popełnienia przestępstwa. W/w wyrok Sądu Rejonowego stanowi więc dokument na potwierdzenie okoliczności, że formularz na podstawie którego dokonano czynności wymeldowania był sfałszowany.

Słusznie zauważył nadto organ odwoławczy, że dokument (upoważnienie) na podstawie którego organ meldunkowy przyjął formularz i dokonał wymeldowania, nie spełniał wymogów dotyczących pełnomocnictwa, a tym samym nie powinien zostać przyjęty. Ponadto organ meldunkowy winien był zażądać urzędowego poświadczenia podpisu strony udzielającej pełnomocnictwa Zgodnie bowiem z art. 33 § 3 kpa w brzmieniu obowiązującym w dacie dokonania wymeldowania "pełnomocnik dołącza do akt oryginał lub urzędowo poświadczony odpis pełnomocnictwa. Adwokat, radca prawny, rzecznik patentowy, a także doradca podatkowy mogą sami uwierzytelnić odpis udzielonego im pełnomocnictwa oraz odpisy innych dokumentów wykazujących ich umocowanie. Organ administracji publicznej może w razie wątpliwości zażądać urzędowego poświadczenia podpisu strony"

Dokonanie materialno-technicznej czynności wymeldowania z pobytu stałego może nastąpić jedynie "na podstawie zgłoszenia", a więc wniosku osoby wykonującej obowiązek meldunkowy. Nie może to jednak być jakikolwiek wniosek, lecz tylko taki, który odpowiada prawnym warunkom określonym w art. 15 ust. 1a ustawy 1974 r. o ewidencji ludności i dowodach osobistych. W świetle takiej regulacji prawnej brak właściwie wypełnionego przez stronę formularza "Zgłoszenia pobytu stałego" wyłącza możliwość dokonania wymeldowania z pobytu stałego w drodze czynności rejestracyjnej rodzącej skutki prawne (IV SA/Wa 1131/11).

Wbrew twierdzeniom strony skarżącej organ I instancji nie przeprowadzając dowodu z przesłuchania pracownika urzędu, który przyjmował zgłoszenie wymeldowania nie naruszył przepisów postępowania w zakresie wyczerpującego zebrania i oceny zgromadzonego materiału dowodowego. W dacie przyjęcia formularza zgłaszającego wymeldowanie występek podrobienia tego dokumentu nie był bowiem stwierdzony prawomocnym wyrokiem sądu. Ustalenie w postępowaniu karnym skutków podpisania formularza zgłaszającego wymeldowanie imieniem i nazwiskiem S. K. zostało dokonane później, po przyjęciu tego formularza i wyrejestrowaniu zameldowania E. B.

Niezależnie od powyższego z akt sprawy wynika, że opuszczenie miejsca pobytu stałego przez S. K. nie miało pobytu stałego.

Mając na uwadze powyższe Sąd uznał, iż w rozpoznawanej sprawie, czynność materialno-techniczna wymeldowania S. K. z miejsca pobytu w oparciu o sfałszowany wniosek-formularz "Zgłoszenie pobytu stałego", dokonana została z naruszeniem prawa.

Tym samym orzekające w niniejszej sprawie organy prawidłowo przyjęły, iż w sprawie zachodziły podstawy do uchylenia czynności materialno-technicznej wymeldowania S. K. z miejsca pobytu stałego.

Wobec powyższego Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie działając na podstawie art. 151 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi orzekł jak w sentencji.