IV SA/Gl 127/13

Uzasadnienie

Dnia [...] Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w K. wydał decyzję płatniczą nr [...] do decyzji Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w K. z dnia [...] nr [...], mocą której obciążył M.S. prowadzącego działalność gospodarczą pod nazwą A kosztami badań pobranych w dniu kontroli sanitarnej, tj. w dniu [...] z obiektu w K. przy ul. [...], próbek produktów o nazwie: [...], [...], [...], [...], [...] na kwotę [...] zł ([...] złotych).

W podstawie prawnej organ powołał art. 27 c ust. 4 ustawy z dnia 14 marca 1985 r. o Państwowej Inspekcji Sanitarnej (Dz. U. z 2011 r., nr 212, poz. 1263), art. 104 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2000 r. nr 98, poz. 1071 z późn. zm.), dalej k. p. a. oraz decyzję Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w K. z dnia [...] nr [...].

W uzasadnieniu organ I instancji podał, że w dniu [...] w trakcie przeprowadzonej w obiekcie przy ul. [...] w K. kontroli sanitarnej ujawniono wprowadzanie do obrotu produktów o nieznanym składzie i działaniu o nazwach: [...], [...], [...], [...], [...]. Na oznakowaniu produktów nie zostały podane informacje dotyczące składu, w związku z czym powzięte zostało podejrzenie o realnym zagrożeniu dla zdrowia ludzkiego, a tym samym, że naruszone zostały wymagania zdrowotne. Na podstawie powyższych okoliczności organ I instancji na mocy art. 27 c ust. 1 ustawy o Państwowej Inspekcji Sanitarnej dnia [...] podjął decyzję o wstrzymaniu wprowadzenia do obrotu wskazanych powyżej produktów i jednocześnie zadecydował o konieczności przeprowadzenia badań tychże produktów, w celu uzyskania oceny na temat ich bezpieczeństwa. Pobrane dnia [...] próbki zostały przekazane do badania przez Narodowy Instytut Leków- Narodowe Laboratorium Kontroli Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych. W wyniku badań przeprowadzonych w dniach od [...] do dnia [...] stwierdzono, że produkty [...], [...], [...], [...], [...] zawierają substancje kontrolowane przez ustawę z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii (Dz. U. z 2012 r., poz. 124). Substancje te wykazują działanie psychoaktywne, a produkty zawierające te substancje mogą być zakwalifikowane jako środki zastępcze, mogące stwarzać zagrożenie dla zdrowia życia i ludzi.

Za przeprowadzone badania Narodowy Instytut Leków w Warszawie dnia [...] wystawił fakturę VAT nr [...] na kwotę [...] zł brutto i doręczył ją, jako zleceniodawcy, Powiatowej Stacji Sanitarno- Epidemiologicznej w K. Organ I instancji wskazał, że stosownie do art. 27 c ust. 4 oraz art. 36 ust. 1 ustawy o Państwowej Inspekcji Sanitarnej koszty badań ponosi strona, która spowodowała ich powstanie. Powiatowy Inspektor Sanitarny w K., który jako zleceniodawca zrealizował należność wynikającą z faktury, zażądał zwrotu kwoty [...] zł od strony postępowania M.S.

Od decyzji Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w K. M.S. wniósł odwołanie, w którym wskazał, że obciążenie go kosztami badań próbek było niedopuszczalne ze względu na niedopuszczalność pobrania i zatrzymania próbek, a co z tym idzie samych badań. Podniósł, że stosownie do art. 27 c ustawy o Państwowej Inspekcji Sanitarnej funkcjonariusze Państwowej Inspekcji Sanitarnej mają prawo podejmować czynności kontrolne jedynie co oryginalnych produktów, podczas gdy zatrzymane produkty to imitacje, które mają zastosowanie w chemii gospodarczej jako środek do odstraszania komarów, pochłaniacz wilgoci do komputerów oraz środek do czyszczenia obudów komputerowych, zatem są to produkty nie nadające się do spożycia, a tym samym nie stwarzają zagrożenia dla życia i zdrowia. Podkreślił również, że dysponuje sprawozdaniami z badań imitacji produktów, z których jasno wynika, że w produktach tych nie zostały stwierdzone substancje kontrolowane ustawą o przeciwdziałaniu narkomanii. Ponadto zaskarżonej decyzji zarzucił, iż dostawcy towaru powinni być adresatami decyzji oraz, że sama decyzja została wydana przedwcześnie, z uwagi na brak merytorycznego rozpoznania odwołania z dnia [...], jak również wobec faktu, że strony nie zapoznano z wynikami badań, a zatem nie mógł ich merytorycznie rozpoznać i ewentualnie zakwestionować.

Decyzją z dnia [...] nr [...] [...] Państwowy Wojewódzki Inspektor Sanitarny w K., po rozpatrzeniu odwołania M.S., działając w oparciu o art. 138 § 1 k. p. .a. utrzymał w mocy zaskarżoną decyzję.

W uzasadnieniu organ odwoławczy, nawiązując do dotychczasowego biegu postępowania, wskazał, że zarzut błędnej kwalifikacji art. 27 c ustawy o Państwowej Inspekcji Sanitarnej należy uznać za bezzasadny, gdyż zgromadzony w sprawie materiał dowodowy, czyni uprawnionym podejrzenie, że produkty udostępniane osobom trzecim w obiekcie w K. przy ul. [...], stwarzają zagrożenie dla życia zdrowia i ludzi, co spowodowało konieczność wydania decyzji o konieczności przeprowadzenia badań produktów w celu uzyskania oceny na temat ich bezpieczeństwa. Pobrane próbki przesłane zostały do badania przez Narodowy Instytut Leków- Narodowe Laboratorium Kontroli Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych. Z przeprowadzonych badań Instytut sporządził protokół, z którego wynika, że w badanych próbkach produktów [...], [...], [...], [...], [...] zidentyfikowano substancje kontrolowane przez ustawę o przeciwdziałaniu narkomanii o działaniu psychoaktywnym, co pozwala na zakwalifikowanie je jako mogące stwarzać zagrożenie dla życia i zdrowia ludzi.

Organ odwoławczy podkreślił, że w dniu kontroli sprzedawczyni przedłożyła kserokopię sprawozdania z badań produktów o nazwie [...], [...], która opatrzona była imieniem i nazwiskiem osoby przeprowadzającej badania, brak było jednak daty przeprowadzania badań i nazwy laboratorium. Do kserokopii z badań dołączone zostało pismo Kancelarii Notarialnej, poświadczające zgodność kserokopii z oryginałem dokumentu, w którym jednakże nie wskazano jakiego dokumentu dotyczy. Państwowy Inspektor Sanitarny w K. uznał, że kserokopia z badań nie może być dokumentem w sprawie i nie została ona załączona do protokołu kontroli.

Organ odwoławczy wskazał, iż strona zgodnie z treścią art. 10 k. p. a. została poinformowana o prawie wypowiedzenia się przed wydaniem decyzji płatniczej, co do zebranych dowodów i materiałów oraz zgłoszonych żądań. Strona ustosunkowała się do zebranych dowodów i materiałów, jednak nie wniosła o udostępnienie wyników badań produktów, a zatem niezasadne jest jej twierdzenie, że nie mogła zapoznać się z wynikami badań oraz merytorycznie ich poznać.

Organ odwoławczy wskazał ponadto, że zgodnie z art. 108 k. p. a. decyzji Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w K. z dnia [...] nr [...] wstrzymującej wprowadzenie produktów do obrotu nadany został rygor natychmiastowej wykonalności, co powoduje, że wniesione w dniu [...] przez skarżącego odwołanie nie wstrzymuje wykonalności decyzji.

W skardze do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach skarżący M.S. zaskarżył decyzję [...] Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego z dnia [...] nr [...] w całości, wnosząc o jej uchylenie i umorzenie postępowania względnie o uchylenie decyzji i przekazanie sprawy organowi I instancji do ponownego rozpoznania. Decyzji zarzucił rażące naruszenie procedury, tj. art. 7 i 77 k.p.a., polegające na nierozpoznaniu istoty sprawy i pominięciu ustalenia, czy skarżący w rzeczywistości wprowadził opisane w decyzji wyroby do obrotu oraz rażące naruszenie art. 27 c ustawy o Państwowej Inspekcji Sanitarnej, a także błędne ustalenia faktyczne niepoparte materiałem dowodowym, a wręcz z nim sprzeczne, a to poprzez przyjęcie, że przedmiotowe produkty były wprowadzane do obrotu.

W uzasadnieniu skargi skarżący podniósł, że rozstrzygnięcie oparte zostało na błędnych przesłankach faktycznych, co jest skutkiem błędnego przeprowadzenia postępowania dowodowego. Podkreślił ponadto, że organ nie odniósł się do zarzutu odwołania, że to nie M.S. powinien być adresatem decyzji płatniczej oraz zarzutu przedwczesności wydanej decyzji, co uniemożliwiło skarżącemu polemikę z zaskarżoną decyzję. Dalej skarżący zakwestionował przede wszystkim ustalenia organu II instancji dotyczące udostępnienia badanych produktów osobom trzecim w obiekcie przy ul. [...] w K., gdyż jego zdaniem w materiale dowodowym zgromadzonym w toku przeprowadzonego postępowania brak jest ustaleń przemawiających za stwierdzeniem, że skarżący w ogóle wprowadzał objęte zaskarżoną decyzją wyroby do obrotu. Zdaniem strony powyższe doprowadziło do naruszenia art. 27 c ustawy o Państwowej Inspekcji Sanitarnej, ponieważ funkcjonariusze Państwowej Inspekcji Sanitarnej mają prawo podejmować czynności jedynie w razie ustalenia, że produkt stwarzający zagrożenie dla życia lub zdrowia jest wytwarzany lub wprowadzany do obrotu, a w przedmiotowej sprawie brak jest dowodu na okoliczność, że produkty zostały do obrotu wprowadzone.

W odpowiedzi na skargę [...] Państwowy Wojewódzki Inspektor Sanitarny wniósł o jej oddalenie.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach zważył, co następuje:

W punkcie wyjścia należy wskazać, że zgodnie z art. 1 § 1 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz.U. Nr 153 poz.1269) Sąd ten sprawuje w zakresie swojej właściwości kontrolę działalności administracji publicznej, przy czym § 2 wspomnianego przepisu stanowi, iż kontrola ta sprawowana jest pod względem zgodności z prawem, jeżeli ustawy nie stanowią inaczej. Z brzmienia art. 145 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. z 2012 r. poz. 270) wynika natomiast, że w przypadku, gdy Sąd stwierdzi, bądź to naruszenie prawa materialnego, które miało wpływ na wynik sprawy, bądź to naruszenie prawa dające podstawę do wznowienia postępowania administracyjnego, bądź wreszcie inne naruszenie przepisów postępowania, jeśli mogło ono mieć istotny wpływ na wynik sprawy, wówczas - w zależności od rodzaju naruszenia – uchyla decyzję lub postanowienie w całości lub w części, albo stwierdza ich nieważność bądź niezgodność z prawem. Cytowana regulacja prawna nie pozostawia zatem wątpliwości co do tego, że zaskarżona decyzja lub postanowienie mogą ulec uchyleniu tylko wtedy, gdy organom administracji publicznej można postawić uzasadniony zarzut naruszenia prawa, czy to materialnego, czy to procesowego, jeżeli naruszenie to miało, bądź mogło mieć wpływ na wynik sprawy.

Sąd nie jest zatem władny oceniać takich okoliczności jak pokrzywdzenie strony orzeczeniem, czy rozstrzygnięcie wiąże się z negatywnymi skutkami dla strony, czy narusza zasady współżycia społecznego i im podobnych.

Sąd związany jest normą prawną odzwierciedlającą wolę ustawodawcy, wyrażoną w treści odpowiedniego przepisu prawa. Przy tym z mocy art. 134 § 1 cytowanej ustawy tejże kontroli legalności dokonuje także z urzędu , nie będąc związany zarzutami i wnioskami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Przedmiotowa skarga nie mogła odnieść skutku, bowiem zaskarżone orzeczenie nie narusza prawa.

Państwowa Inspekcja Sanitarna, na mocy ustawy z dnia 14 marca 1985 r. o Państwowej Inspekcji Sanitarnej realizuje zadania z zakresu zdrowia publicznego. Katalog realizacji tych zadań został określony w art. 1 ustawy, jednakże nie jest to katalog zamknięty. Możliwość wydania decyzji w niniejszej sprawie wynika z ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii (Dz. U. z 2012, poz. 124 ze zm.). Zgodnie z art. 2 tej ustawy przeciwdziałanie narkomanii realizuje się między innymi przez działalność zapobiegawczą, ograniczanie szkód zdrowotnych i społecznych, zwalczanie niedozwolonego obrotu, wytwarzania, przetwarzania, przerobu i posiadania substancji, których używanie może prowadzić do narkomanii. Art. 44 b ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii zakazuje wytwarzania i wprowadzania do obrotu środków zastępczych. Zgodnie z definicją zawartą w art. 4 pkt 27 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii "środek zastępczy" to substancja pochodzenia naturalnego lub syntetycznego używana zamiast środka odurzającego lub substancji psychotropowej lub w takich samych celach jak środek odurzający lub substancja psychotropowa, których wytwarzanie i wprowadzanie do obrotu nie jest regulowane na podstawie przepisów odrębnych. Natomiast "wprowadzanie do obrotu" to, zgodnie z art. 4 pkt 34 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii, udostępnianie osobom trzecim, odpłatnie lub nieodpłatnie, środków odurzających, substancji psychotropowych, prekursorów lub środków zastępczych.

Zgodnie z art. 44 c ust. 1 ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii, w przypadku stwierdzenia wytwarzania lub wprowadzania do obrotu środka zastępczego lub produktu, co do którego zachodzi podejrzenie, że jest on środkiem zastępczym, właściwy państwowy inspektor sanitarny stosuje odpowiednio przepisy art. 27 c ustawy o Państwowej Inspekcji Sanitarnej.

W przedmiotowej sprawie organ I instancji uzyskał w dniu [...] z Wydziału do Spraw Walki Przestępczością Narkotykową Komendy Miejskiej Policji w K. informację, że m.in. w sklepie strony może dochodzić do sprzedaży substancji zwanych "dopalaczami".

Na mocy art. 27 c ust. 1 ustawy o Państwowej Inspekcji Sanitarnej w przypadku uzasadnionego podejrzenia, że produkt stwarza zagrożenie życia lub zdrowia ludzi, właściwy państwowy inspektor sanitarny wstrzymuje, w drodze decyzji, jego wytwarzanie lub wprowadzanie do obrotu lub nakazuje wycofanie produktu z obrotu na czas niezbędny do przeprowadzenia oceny i badań jego bezpieczeństwa, nie dłuższy jednak niż 18 miesięcy. Z kolei art. 27 c ust. 3 ustawy o Państwowej Inspekcji Sanitarnej stanowi, że w przypadku wydania decyzji, o której mowa w ust. 1, właściwy państwowy inspektor sanitarny zatrzymuje produkt. Natomiast na podstawie art. 27 c ust. 4 ustawy o Państwowej Inspekcji Sanitarnej koszty niezbędne do przeprowadzenia oceny i badań, o których mowa w ust. 1, ponosi strona postępowania.

W niniejszej sprawie w wyniku przeprowadzonej w obiekcie przy ul. [...] w K. kontroli ujawniono wprowadzanie do obrotu produktów o nieznanym składzie i działaniu: [...], [...], [...], [...], [...].

Przeprowadzone badania laboratoryjne jednoznacznie zidentyfikowały w badanych próbkach wymienionych wyżej produktów substancje kontrolowane przez ustawę o przeciwdziałaniu narkomanii, tj. JWH-019 oraz analogi strukturalne substancji wymienionych w załączniku do ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii takie jak: UR-144, AM-2201 i pochodne, MAM-2201 i pochodne, etkatynon, JWH- 022, 2-DPMP, MPP. Substancje te wykazują działanie psychoaktywne, a produkty zawierające te substancje mogą być zakwalifikowane jako środki zastępcze mogące stwarzać zagrożenie dla zdrowia i życia ludzi.

Za przeprowadzone badania Narodowy Instytut Leków dnia [...] wystawił fakturę VAT nr [...] opiewającą na kwotę [...] zł.

Powyższa sytuacja uprawniała zatem Powiatowego Państwowego Inspektora Sanitarnego w K. do wydania dnia [...] decyzji nr [...], mocą której wstrzymano wprowadzanie do obrotu oraz zatrzymała produkty: [...], [...], [...], [...], [...], uzasadniające podejrzenie, że stwarzają zagrożenie dla życia lub zdrowia ludzi, na czas niezbędny do przeprowadzenia oceny i badań ich bezpieczeństwa, nie dłuższy niż 18 miesięcy. Decyzji został nadany rygor natychmiastowej wykonalności.

Ta decyzja wydana dnia [...] uprawniła organ I instancji do wydania decyzji płatniczej od wyżej wymienionej decyzji i obciążenie skarżącego M.S. kosztami badań pobranych w dniu kontroli sanitarnej próbek produktów na kwotę [...] zł.

Również decyzja wydana dnia [...] przez organ II instancji była niewadliwa.

W ocenie Sądu zarzutów skargi nie można uznać za zasadne. Nie można podzielić poglądu strony skarżącej, że o naruszeniu art. 7 i 77 k. p. a. Organy administracji w sposób prawidłowy i wyczerpujący uzasadniły wydane przez siebie decyzje przedstawiając stan faktyczny i prawny i przywołując stosowne regulacje prawne. Zagrożenia dla zdrowia lub życia ludzi spowodowane było podejrzeniem występowania w sprzedawanych przez skarżącą produktach substancji psychoaktywnych, co w okresie późniejszym stwierdzone zostało jednoznacznie przeprowadzonymi badaniami.

Zaskarżonej decyzji nie sposób również zarzucić naruszenia art. 27 c ust. 4 wyżej wymienionej ustawy. Oczywistym bowiem jest, że stwierdzenia uzasadnionego podejrzenia wprowadzania przez M.S. do obrotu produktów zawierających substancje psychoaktywne organ zobowiązany był zlecić stosowne badania, za które, na mocy wskazanego przepisu ustawy należało obciążyć skarżącego jako stronę tego postępowania.

Sąd nie podziela także stwierdzenia, że decyzja płatnicza wydana została przedwcześnie. Nie sposób bowiem nie zauważyć, że decyzji z dnia [...], z mocy prawa, nadany został rygor natychmiastowej wykonalności.

Co do zawartych w skardze zarzutów dotyczących - jak to ujmuje skarżący - "istoty sprawy", wskazać należy, ze przedmiotem niniejszego postępowania nie była "istota sprawy" (merytoryczna decyzja organu I instancji z dnia [...]), a jedynie decyzja płatnicza oparta o przepis art. 27 c ust. 4 wyżej wymienionej ustawy, który to przepis (wyżej już cytowany) nie zawiera jakichkolwiek innych warunków od których uzależnia obciążenie strony przedmiotowymi kosztami.

Mając powyżej naprowadzone wywody na uwadze pomimo subiektywnych odczuć strony skarżącej Sąd Administracyjny uznał , że organ odwoławczy nie miał podstaw do zmiany lub uchylenia orzeczenia I instancji . W tym stanie rzeczy, skoro zaskarżone orzeczenie nie narusza prawa, brak było podstaw do uwzględnienia skargi, a co za tym idzie podlegała ona oddaleniu, zgodnie z treścią art. 151 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. Nr 153, poz. 1270).