I SA/Po 137/13
Wyrok
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu
2013-06-06Nietezowane
Artykuły przypisane do orzeczenia
Kup dostęp i zobacz, do jakich przepisów odnosi się orzeczenie. Znajdź inne potrzebne orzeczenia.
Skład sądu
Dominik Mączyński
Małgorzata Bejgerowska /sprawozdawca/
Włodzimierz Zygmont /przewodniczący/Sentencja
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia NSA Włodzimierz Zygmont Sędziowie Sędzia WSA Małgorzata Bejgerowska (spr.) Sędzia WSA Dominik Mączyński Protokolant st. sekr. sąd. Joanna Świdłowska po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 6 czerwca 2013 r. sprawy ze skargi [...] na decyzję Dyrektora Izby Skarbowej w [...] z dnia [...] r. nr [...] w przedmiocie podatku od towarów i usług za listopad 2008 r. oddala skargę.
Uzasadnienie
Naczelnik Urzędu Skarbowego w P. decyzją z dnia [...], Nr [...], działając m.in. na podstawie art. 5, art. 7 ust.1, art. 15 ust. 1 i ust. 2, art. 19 ust. 1 i ust. 16a, art. 29 ust. 1, art. 30 ust. 1 pkt 3, art. 41 ust. 1, art. 86 ust. 1 i 2, art. 99 ust. 1, art. 103 ust. 1, art. 109 ust. 3 i 4, ust. 8 pkt. 2, art. 113 ust. 1, ust. 9 i ust. 13 pkt 1 lit. b, art. 120 ust. 1 pkt 4, ust. 4 i ust. 10 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn. Dz. U. z 2011 r., Nr 177, poz.1054 ze zm. - dalej w skrócie: "u.p.t.u."), określił A. G. zobowiązanie z tytułu podatku od towarów i usług za miesiąc listopad 2008 r. w wysokości [...] zł. W uzasadnieniu rozstrzygnięcia organ I instancji wskazał, że przeprowadzona u A. G. kontrola i postępowanie podatkowe za lata 2005-2009 wykazały, iż w okresie objętym kontrolą podatnik dokonał osobiście szeregu transakcji sprzedaży samochodów używanych, które nabył uprzednio za granicą i sprowadził do kraju. Ustalono, że podatnik w latach 2005-2009 nabył 9 samochodów osobowych, z których 7 sprzedał, a 2 z nich użytkował na cele osobiste. Organ przedstawił wykaz wszystkich pojazdów, opisując poszczególne transakcje:
- Renault [...], rok produkcji [...], data nabycia [...] 08.2005 r., cena zakupu [...] euro, data sprzedaży [...] 10.2005 r., cena sprzedaży [...] zł;
- Renault [...], rok produkcji [...], data nabycia [...] 08.2005 r., cena zakupu [...] euro, data sprzedaży [...] 11.2005 r., cena sprzedaży [...] zł;
- Peugeot [...], rok produkcji [...], data nabycia [....] 04.2006 r., cena zakupu [...] euro, samochód zakupiony na cele osobiste;
- Opel [...], rok produkcji [...], data nabycia [...] 06.2006 r., cena zakupu [...] euro, data sprzedaży [...] 02.2007 r., cena sprzedaży [...] zł;
- Citroen [...], rok produkcji [...], data nabycia [...] 06.2007 r., cena nabycia [...] euro, data sprzedaży [...] 08.2007 r., cena sprzedaży [...] zł;
- Opel [...], rok produkcji [...], data nabycia [...] 10.2007 r., cena nabycia [...] euro, sprzedany [...] 11.2008 r., cena sprzedaży [...] zł – będący przedmiotem niniejszej sprawy;
- BMW [...], rok produkcji [...], data nabycia [...] 01.2008 r., cena nabycia [...] euro, data sprzedaży [...] 02.2008 r., cena sprzedaży [...] zł;
- Citroen [...], rok produkcji [...], data nabycia [...] 05.2008 r., cena nabycia [...] euro, data sprzedaży [...] 06.2008 r., cena sprzedaży [...] zł;
- Peugeot [...], rok produkcji [...], data nabycia [...] 10.2009 r., cena nabycia [...] euro, data sprzedaży [...] 04.2010 r., cena sprzedaży [...] zł.
Organ I instancji stwierdził, że powyższe samochody były nabywane w sposób częstotliwy z zamiarem dalszej odsprzedaży ze znacznym zyskiem, a czynności wykonywane przez podatnika odpowiadają definicji działalności gospodarczej i podatnika zawartej w art. 15 ust. 1 i 2 u.p.t.u. Uzasadniając tak sformułowaną tezę organ I instancji wskazał na następujące okoliczności:
- szeroki rozmiar podejmowanych działań w zakresie nabycia i sprzedaży pojazdów,
* ilość nabytych pojazdów w swoim imieniu i na własny rachunek,
* zły stan techniczny pojazdów w dniu ich nabycia,
* niska cena nabywanych pojazdów,
* fakt sprzedaży ze znacznym zyskiem niektórych pojazdów po dokonaniu w nich niezbędnych napraw,
- podejmowanie działań w zakresie sprzedaży pojazdów za pośrednictwem komisów
samochodowych, portali internetowych, świadczące o prowadzeniu zorganizowanej działalności handlowej,
- krótkotrwały okres posiadania pojazdów,
- posiadanie jednocześnie większej ilości samochodów.
Organ I instancji za niewiarygodne uznał twierdzenia podatnika, że samochody nabywane za granicą przeznaczone były dla potrzeb własnych podatnika i jego rodziny. Stwierdzono, że w badanym okresie A. G. prowadził zorganizowaną działalność gospodarczą w zakresie handlu pojazdami samochodowymi, która w myśl art. 5 ust. 1 i art. 7 ust. 1 u.p.t.u., podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Powołując się na treść przepisu art. 113 ust. 13 pkt 1 lit. b u.p.t.u., organ I instancji stwierdził, że z uwagi na rodzaj prowadzonej działalności gospodarczej, tj. obrót wyrobami akcyzowymi (samochody osobowe) podatnika nie dotyczy zwolnienie podmiotowe, wynikające z art. 113 ust. 1 i 9 u.p.t.u. Dodatkowo wskazano, że mimo ciążącego obowiązku podatnik nie dokonał rejestracji w zakresie podatku od towarów i usług, nie składał deklaracji dla potrzeb rozliczeń w VAT oraz nie dokonywał obliczenia i wpłat należnego VAT, czym naruszył art. 96 ust. 1, art. 99 ust. 1 i art. 103 ust. 1 u.p.t.u.
W niniejszej sprawie ustalono, że w dniu [...] listopada 2008 r. A. G., za pośrednictwem firmy "X." s.c., dokonał sprzedaży na rzecz B. i B. D. samochodu osobowego marki Opel [...], nr VIN [...], za kwotę [...] zł (w tym [...] zł prowizji dla pośrednika). Pojazd ten podatnik nabył w dniu [...] października 2007 r. na terenie Belgii od osoby fizycznej za kwotę [...] euro. Organ I instancji weryfikując dokonane przez podatnika w 2008 r. transakcje sprzedaży samochodów, przesłuchał w charakterze świadka B. D., która potwierdziła nabycie przedmiotowego pojazdu na terenie wspomnianego komisu samochodowego "X.", regulując należność na miejscu w formie gotówki.
Zdaniem organu I instancji nabycie przedmiotowego pojazdu nastąpiło w celu jego dalszej odsprzedaży w realizacji prowadzonej działalności gospodarczej, zatem obrót w wysokości [...] zł podlega opodatkowaniu VAT według stawki 22%. Organ zwrócił uwagę, że zakupu przedmiotowego pojazdu dokonano za granicą od osoby fizycznej nie będącej podatnikiem podatku od wartości dodanej i pojazd ten był samochodem używanym, stąd w celu opodatkowania transakcji dostawy tego pojazdu winna mieć zastosowanie procedura opodatkowania marży na zasadach określonych w przepisie art. 120 ust. 4 u.p.t.u.
Kwestionując powyższą decyzję w odwołaniu podatnik wniósł o jej uchylenie i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania, względnie o uchylenie decyzji i umorzenie postępowania w sprawie. Przedmiotowej decyzji zarzucono naruszenie prawa materialnego, tj. przepisów powołanych w sentencji decyzji, poprzez niewłaściwe ich zastosowanie i błędną wykładnię oraz naruszenie przepisów postępowania, poprzez sprzeczność ustaleń organu I instancji z zebranym w sprawie materiałem dowodowym. W uzasadnieniu odwołania podatnik, powołując się na orzeczenia sądów administracyjnych stwierdził, że sprzedaż 1 samochodu, który był użytkowany przez stronę dłużej niż 6 miesięcy, była sprzedażą majątku prywatnego i nie może być traktowana jako działalność gospodarcza. Odwołujący się podkreślił, że sprzedane przez niego samochody były jego własnością prywatną i nie zostały zakupione celem dalszej odsprzedaży.
Dyrektor Izby Skarbowej w P. decyzją z dnia [...], Nr [...], utrzymał w mocy zaskarżoną decyzję organu I instancji. W motywach rozstrzygnięcia organ odwoławczy przedstawił dotychczasowy przebieg postępowania i stwierdził, że czynność sprzedaży w dniu [...] listopada 2008 r., za pośrednictwem firmy "X." w P., samochodu osobowego marki Opel [...], nr VIN [...], za kwotę [...] zł (w tym [...] zł prowizji dla pośrednika), w świetle pozostałych transakcji nosi znamiona dostawy realizowanej w ramach działalności gospodarczej, które podlegają opodatkowaniu na podstawie art. 15 ust. 1 pkt 1 u.p.t.u. Organ II instancji podniósł, że okoliczności działań podejmowanych przez stronę odwołującą się, a w szczególności częstotliwość dokonywanych transakcji nabycia i zbycia samochodów, krótkotrwały okres ich użytkowania oraz posiadanie jednocześnie większej ilości pojazdów, nie są działaniami typowymi w przypadku zakupu samochodów na cele osobiste. Wręcz przeciwnie świadczą o prowadzeniu przez stronę działalności w zakresie handlu samochodami używanymi. Organ odwoławczy stwierdził, że działania podejmowane przez podatnika, mimo braku rejestracji działalności gospodarczej były zorganizowane i świadczą o ukierunkowaniu na osiągnięcie zysku, bez ponoszenia dodatkowych kosztów wynikających z rejestracji działalności gospodarczej oraz systematycznym poszukiwaniu nabywców. Podniesiono także, że czynności zakupu i sprzedaży samochodów miały charakter powtarzalny, a zysk pojawił się w związku i na skutek kontynuacji określonych czynności noszących znamiona działalności gospodarczej. Odnosząc się do podniesionych zarzutów naruszenia prawa procesowego, organ uznał je za bezpodstawne, wskazując, że organ podatkowy I instancji prawidłowo przeprowadził postępowanie w niniejszej sprawie.
W skardze złożonej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu A. G. wniósł o uchylenie powyższej decyzji Dyrektora Izby Skarbowej w P. oraz poprzedzającej jej decyzji Naczelnika Urzędu Skarbowego w P. w całości. Kwestionowanym rozstrzygnięciom zarzucił naruszenie prawa materialnego, tj. przepisów u.p.t.u., poprzez błędne zakwalifikowanie sprzedaży majątku prywatnego do sprzedaży w ramach działalności gospodarczej oraz naruszenie przepisów postępowania oraz sprzeczność ustaleń organu I instancji z zebranym materiałem dowodowym. W uzasadnieniu skargi podtrzymano zarzuty i argumentację podniesioną uprzednio w odwołaniu, kwestionując kluczową w sprawie tezę o prowadzeniu przez skarżącego działalności gospodarczej. Zdaniem autora skargi, organy nie działały zgodnie z prawem i nie odniosły się do powołanych przez stronę orzeczeń sądów administracyjnych, a powołanie się przez organ na wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu z dnia 3 października 2012 r., o sygn. akt I SA/Po 595/12 w przedmiocie podatku dochodowego od osób fizycznych za 2005 r., uznano, z uwagi na jego nieprawomocność, za przedwczesne.
Odpowiadając na skargę Dyrektor Izby Skarbowej w P. wniósł o jej oddalenie, podtrzymując w całości stanowisko i argumentację zaprezentowaną w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu zważył, co następuje:
Zgodnie z art. 1 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. Nr 153, poz. 1269 ze zm.), a także art. 3 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2012 r., poz. 270 - dalej w skrócie: "P.p.s.a.") sąd administracyjny sprawuje wymiar sprawiedliwości przez kontrolę administracji publicznej pod względem zgodności jej działania z prawem, jeżeli ustawy nie stanowią inaczej. Wobec powyższego, kontrola sądów administracyjnych ograniczona jest tylko i wyłącznie do zbadania, czy w sprawie organy podatkowe nie naruszyły prawa materialnego lub procesowego w stopniu mogącym mieć wpływ na wynik sprawy. Na podstawie art. 134 § 1 P.p.s.a. sąd rozstrzyga w granicach sprawy, nie będąc jednak związany zarzutami i wnioskami skargi oraz powołaną podstawą prawną.
Skarga analizowana według powyższych kryteriów nie zasługuje na uwzględnienie, gdyż wbrew zawartym w niej zarzutom wydanie decyzji przez organy obu instancji poprzedziło postępowanie, w którym nie uchybiono regułom procesowym, a także nie naruszono przepisów prawa materialnego.
W pierwszej kolejności należało odnieść się do zarzutów naruszenia przepisów postępowania, bowiem dopiero po przesądzeniu, że stan faktyczny ustalony przez organ podatkowy w zaskarżonej decyzji jest prawidłowy, można przejść do skontrolowania subsumcji danego stanu faktycznego pod zastosowane przez organ przepisy prawa materialnego.
Podstawą dla uznania zaskarżonej decyzji za zgodną z prawem było przyjęcie przez Sąd stanu faktycznego sprawy, który Dyrektor Izby Skarbowej w P. przedstawił w uzasadnieniu wydanej decyzji. Zdaniem Sądu, został on ustalony w sposób prawidłowy. Wbrew bowiem zarzutom skargi, organ podatkowy zebrał wyczerpujący materiał dowodowy przydatny do wydania ostatecznej decyzji oraz dokonał jego wszechstronnej i prawidłowej oceny, a przy tym właściwie zastosował przepisy prawa materialnego i procesowego. Stan faktyczny i prawny sprawy został ustalony zgodnie z wymogami zawartymi w ustawie z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r., Nr 8, poz. 60 ze zm. - dalej w skrócie: "O.p."), a w szczególności w art. 120, art. 121, art. 122, art. 123, art. 180, art. 187, art. 188 oraz 191 O.p., zaś dokonana przez organ ocena materiału dowodowego nie wykraczała poza ramy swobodnej oceny dowodów i jako taka korzysta z ochrony przewidzianej w art. 191 O.p. Zgodnie z treścią tego przepisu "Organ podatkowy ocenia na podstawie zebranego materiału dowodowego, czy dana okoliczność została udowodniona". Oznacza to, że organ podatkowy w ocenie materiału dowodowego nie jest skrępowany żadnymi regułami dowodowymi, a ustaleń faktycznych dokonuje według własnego przekonania, na podstawie wszechstronnie rozważonego materiału dowodowego. Dopóki granice swobodnej oceny dowodów nie zostaną przez organ orzekający przekroczone, Sąd nie ma podstaw do podważania dokonanych w ten sposób ustaleń. Tak też jest w niniejszej sprawie. W ocenie Sądu, organ odwoławczy właściwie rozważył całość zebranego materiału dowodowego, a w obszernym uzasadnieniu rozstrzygnięcia bardzo szczegółowo wyjaśnił, jakim dowodom odmówił wiarygodności, a także wskazał na dowody, którym dał wiarę. Podnieść należy, że skarżący nie zdołał podważyć ustaleń oraz oceny poszczególnych dowodów dokonanej przez organy podatkowe obu instancji, mimo, że w odwołaniu od decyzji, jak i w rozpoznawanej skardze neguje ustalenia dokonane w toku postępowania. Tymczasem sama negacja i ewentualna polemika z ustaleniami w sprawie, bez przedstawienia kontrdowodów nie może zostać uznana za skuteczną. Skarżący nie przedstawił bowiem żadnych dowodów, które potwierdziłyby prawdziwość jego twierdzeń, obalając tym samym ustalenia poczynione w niniejszej sprawie. To zaś, że organy podatkowe dokonały na podstawie zgromadzonego materiału dowodowego ustaleń odmiennych od tych, które prezentuje skarżący nie świadczy jeszcze o naruszeniu reguł rządzących postępowaniem dowodowym. Zdaniem Sądu, konkluzja w zakresie ustaleń faktycznych, wywiedziona przez Dyrektora Izby Skarbowej, znajduje pełne odzwierciedlenie w zgromadzonym w sprawie materiale dowodowym, który we wzajemnym powiązaniu treści poszczególnych dowodów pozwala na przyjęcie tych ustaleń w sposób jednoznaczny, zgodnych z logiką i doświadczeniem życiowym. Podjęto przy tym wszelkie niezbędne działania umożliwiające czynny udział strony w postępowaniu. Przed wydaniem zaskarżonej decyzji zapewniono stronie prawo do wypowiedzenia się w sprawie zebranych dowodów i materiałów.
Istotą sporu w niniejszej sprawie jest kwestia, czy realizowana przez skarżącego w roku 2008, a w szczególności w listopadzie tego roku sprzedaż samochodu, następowała w ramach zarządu majątkiem prywatnym, jak twierdzi skarżący, czy też, jak wywodzą organy podatkowe, przedmiotowe pojazdy skarżący nabywał, a następnie sprzedawał w celu prowadzenia działalności gospodarczej i czy w konsekwencji dostawa przedmiotowych towarów winna być opodatkowana podatkiem od towarów i usług, czy też z tego podatku zwolniona.
Zgodnie z treścią art. 15 ust. 1 u.p.t.u. podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne nie mające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Natomiast ust. 2 wyżej cytowanego przepisu stanowi, że: działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych. Pojęcie podatnika podatku od towarów i usług konstruowane na podstawie art. 15 ust. 1 w związku z ust. 2 u.p.t.u., poprzez odwołanie się do definicji działalności gospodarczej, obejmuje swym zakresem wszystkie podmioty, które prowadzą określoną działalność - w tym rolniczą, występując w profesjonalnym obrocie gospodarczym. Ustawodawca określił podmiot zobowiązany na tyle szeroko, by w każdym wypadku profesjonalnej aktywności zawodowej, wykonywanej w sposób niezależny i z zamiarem dokonywania czynności opodatkowanych w taki sposób - mógł on zostać uznany za podatnika w zakresie tych czynności. Działalność gospodarcza ma miejsce również wówczas, gdy nie przynosi ona żadnych widocznych efektów, co dotyczy także podjęcia czynności przygotowawczych do faktycznego rozpoczęcia danego typu działalności.
Należy zatem przyjąć, że w każdym przypadku, gdy działalność m.in. osoby fizycznej przybierze charakter zorganizowany oraz zarobkowy - stanie się działalnością gospodarczą. Działalność handlowa oznacza dokonywanie w sposób zorganizowany zakupów towarów w celu ich odsprzedaży, wskazujący na zamiar kontynuacji tej działalności. Zatem przyjęcie, że dana osoba fizyczna, sprzedając rzeczy ruchome, np. samochody działa w charakterze podatnika prowadzącego handlową działalność gospodarczą, wymaga ustalenia, że jej działalność w tym zakresie przybiera formę zawodową (profesjonalną), czyli stałą (powtarzalność czynności i zamiar wykazany obiektywnymi dowodami ich kontynuacji), a w konsekwencji zorganizowaną. Uznać należy zatem, że działalnością gospodarczą jest działalność mająca charakter zarobkowy, zorganizowany, w ramach której podejmowane są aktywne działania, pozwalające na uczestnictwo w obrocie gospodarczym. W świetle powyższego o tym, czy dokonujący sprzedaży towaru działał w charakterze podatnika prowadzącego działalność gospodarczą, a nie w ramach zarządu majątkiem prywatnym, wykonując prawo własności, decyduje stopień jego aktywności i zaangażowanie środków podobnych do wykorzystywanych przez handlowców w ramach prowadzenia działalności gospodarczej.
Przenosząc powyższe uwagi na grunt badanej sprawy należy zauważyć, że bezspornym jest fakt, że w latach 2005 - 2009 skarżący nabył łącznie 9 samochodów, a następnie je sprzedawał. Nie ulega wątpliwości, że w niniejszej sprawie skarżący dokonał kolejnej już czynności sprzedaży, a mianowicie w dniu [...] listopada 2008 r., za pośrednictwem firmy "X." w P., sprzedał samochód osobowy marki Opel [...], za kwotę [...] zł (w tym [...] zł prowizji dla pośrednika), nabyty [...] października 2007 r. na terenie Belgii.
Zdaniem Sądu organy podatkowe obu instancji przedstawiły obszerne i wystarczające dowody na poparcie tezy, że podatnik zaangażował środki w wysokości [...] euro, kupując samochód marki Opel [...] (rok prod. 2004), a następnie zamierzał go sprzedać ze znacznym zyskiem, co zrealizował po upływie blisko 11 miesięcy od jego nabycia. Wbrew twierdzeniom skarżącego materiał dowodowy jednoznacznie wskazuje, że zamiarem podatnika nie było włączenie tego pojazdu i korzystanie w ramach majątku prawnego, lecz modernizacja ewentualnie remont i sprzedaż ze znacznym zyskiem. Powszechnie wiadomym jest, że wartość aut spada wraz z ich zużyciem, wiekiem i przebiegiem przejechanych kilometrów. Tymczasem analiza transakcji dokonanych przez skarżącego wskazuje, że skarżący tak wyspecjalizował się w handlu samochodami, że udaje się mu permanentnie sprzedawać samochody z zyskiem, mimo upływu czasu. I tak w listopadzie 2008 r. dokonał sprzedaży samochodu Opel [...] (rok prod. 2004) za kwotę [...] zł, mimo zakupienia go za cenę tylko [...] euro (czyli [...] zł), osiągając obrót z tego tytułu w kwocie [...] zł. Prawidłowo zatem organy wywiodły, że podejmowane przez podatnika czynności w powiązaniu z poprzedzającymi je działaniami jednoznacznie wskazują na zorganizowany charakter działalności oraz zamiar wykonywania czynności w sposób powtarzalny dla celów zarobkowych. Podatnik podejmował przy tym aktywne działania w zakresie sprzedaży za pośrednictwem komisu, angażując wcześniej środki podobne do wykorzystywanych przez handlowców.
Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 u.p.t.u. opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Z kolei art. 2 ust. 6 u.p.t.u. definiuje, że ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o "towarach" - to rozumie się przez to rzeczy ruchome, jak również wszelkie postaci energii, budynki, i budowle lub ich części, będące przedmiotem czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, które są wymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej, a także grunty. Przepis art. 19 ust. 1 u.p.t.u., określający moment powstania obowiązku podatkowego stanowi, że obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wydania towaru lub wykonania usługi. W świetle powołanych wyżej przepisów prawidłowo organy podatkowe opodatkowały, podstawową 22 % stawką podatku od towarów i usług, dostawę samochodu w listopadzie 2008 r. dokonaną przez podatnika.
Nietrafny okazał się zarzut skargi dotyczący błędnej interpretacji art. 15 ust. 1 i 2 u.p.t.u. Wbrew bowiem wywodom skargi w niniejszej sprawie prawidłowo przyjęto, że sprzedaż samochodów w 2008 r. stanowiła samodzielnie wykonywaną działalność gospodarczą. W ocenie Sądu organy dokonały prawidłowej wykładni definicji "działalności gospodarczej" zawartej w art. 15 ust. 1 i 2 u.p.t.u. Wnikliwie przeanalizowały dokonane przez podatnika czynności od momentu zakupu do dnia sprzedaży auta. Prawidłowo też przyjęły, że w każdym przypadku, gdy działalność podatnika przybierze charakter zorganizowany, zarobkowy, ciągły - stanie się działalnością gospodarczą. Na gruncie tak dokonanej analizy odniosły się do przedmiotowego zbycia pojazdu przez podatnika.
Organy podatkowe obu instancji w uzasadnieniach decyzji szczegółowo opisały i wywiodły, że działania skarżącego były ukierunkowane na dokonywanie czynności noszących cechy działalności gospodarczej. Zasadny jest zatem pogląd organów podatkowych, że były to czynności zamierzone i celowe, nakierowane na osiągnięcie przychodu. Nadto Sądowi z urzędu wiadomym, że jest to proces noszący znamiona ciągłości, albowiem jak wynika z uzasadnienia nieprawomocnego wyroku z dnia 3 października 2012 r., o sygn. akt I SA/Po 595/12, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu, uznał, że skarżący już w 2005 r. prowadził działalność gospodarczą w powyższym zakresie, a przedmiotem sprzedaży już wówczas były 2 samochody. Wbrew twierdzeniom zawartym w skardze, fakt nieprawomocności powyższego wyroku nie stanowił przeszkody w tym, aby organy podatkowe powoływały się na powyższe orzeczenie.
W opinii Sądu nietrafne jest twierdzenie, że organ nie odniósł się do powołanych przez stronę orzeczeń sądów administracyjnych. Wskazał bowiem, że dotyczą one spraw indywidualnych albo innych pod względem przedmiotowym, dlatego nie mogą odnosić się do niniejszego postępowania.
Nie do przyjęcia jest stanowisko strony, że sprzedaż samochodów odbywała się w ramach zarządu majątkiem osobistym. Opierając się na materiale dowodowym zgromadzonym w sprawie (kolejność działań A. G., tj. nabycie w latach 2005 - 2009 łącznie 9 samochodów, zaangażowanie w ten sposób kapitału, korzystanie z pośrednictwa profesjonalnego komisu i w końcu sprzedaż w ciągu 2008 r. co najmniej 3 aut z zyskiem) zauważyć należy, że zamiarem podatnika była ewidentnie chęć prowadzenia działalności, choć formalnie nie zarejestrowanej.
Wbrew twierdzeniom skarżącego fakt upływu czasu od momentu nabycia pojazdu do chwili sprzedaży, nie wyklucza działalności gospodarczej. Wręcz przeciwnie, zdaniem Sądu, świadczy to o profesjonalnym podejściu i racjonalnym inwestowaniu środków w remont lub modernizację, a następnie oczekiwaniu na moment, w którym wartość samochodu na skutek poniesionych nakładów wzrośnie na tyle, by zbyć go z zyskiem. Powyższy wniosek organów został potwierdzony wnikliwą analizą i porównaniem cen nabycia i sprzedaży przedmiotowego samochodu.
Nie sposób nie zauważyć, że o fakcie prowadzenia działalności gospodarczej nie decyduje subiektywne przekonanie podatnika. Nie jest istotne również, czy podmiot wykonujący daną działalność, traktuje ją jako prowadzoną w celu zarobkowym. O tym czy działalność prowadzona przez dany podmiot jest działalnością gospodarczą decyduje kryterium obiektywne, tj. ustalenie, czy dany podmiot jest aktywny i faktycznie prowadzi działalność, która obiektywnie może (nie musi) przynosić dochód. Niewątpliwie sprzedaż samochodów nabytych w latach 2005 – 2009 ten dochód przyniosła, co wynika z porównania cen nabycia poszczególnych samochodów do cen uzyskanych z ich sprzedaży. W ocenie Sądu, całokształt działań podjętych skutecznie przez skarżącego, wskazuje jednoznacznie na przygotowanie i działania w ramach działalności gospodarczej.
Cechą prowadzonej działalności gospodarczej jest również jej ciągłość. Przesłanka ta ma na celu wyeliminowanie z pojęcia działalności gospodarczej przedsięwzięć jednorazowych, względnie podejmowanych sporadycznie. Pojęcia ciągłości przy interpretacji działalności gospodarczej nie należy rozumieć jako wykonywanie działalności bez przerwy. Istotnym jest bowiem podjęty zamiar powtarzalności określonych czynności celem osiągnięcia dochodu. Nie ulega wątpliwości, że A. G. taki zamiar powziął, bowiem handel pojazdami prowadził na przestrzeni kilku lat (por. nieprawomocne orzeczenia WSA w Poznaniu o sygn. akt I SA/Po 595/12, o sygn. akt I SA/Po 134/13, o sygn. akt I SA/Po 135/13 i o sygn. akt I SA/Po 136/13). Podkreślić należy, że wykonywanie działalności gospodarczej może być przez osobę fizyczną w zasadzie w dowolnym momencie rozpoczęte, jak i zakończone, działalność ta może być również przerwana. Z tego też względu fakt sprzedaży tylko pojedynczych samochodów w kolejnych miesiącach roku podatkowego, nie można uznać za okoliczność świadczącą o niepodejmowaniu czynności noszących cechy działalności gospodarczej. Kolejność działań skarżącego, tj. nabycie w latach 2005 – 2009 łącznie 9 pojazdów, korzystanie z pośrednictwa profesjonalnych komisów i w końcu ich sprzedaż z zyskiem, wskazuje w sposób jednoznaczny na ciągłość podejmowania czynności obrotu samochodami. Organy obu instancji zasadnie przeanalizowały transakcje nabycia aut w latach 2005 – 2009, które zostały sprzedane w poszczególnych miesiącach 2008 r. i wykazały w tabeli wysokość niezaewidencjonowanego obrotu skarżącego ze sprzedaży m.in. w listopadzie 2008 r. Na uwagę zasługuje ponadto, wspomniany już fakt, wcześniejszej sprzedaży pozostałych samochodów, co miało miejsce już 2005 r. (2 pojazdy) i było to kontynuowane przez skarżącego w latach następnych.
Reasumując Sąd w pełni podziela pogląd organów podatkowych obu instancji, że skarżący prowadził zorganizowaną działalność nastawioną na zysk. Dokonał on bowiem w latach 2005 – 2009 nabycia łącznie 9 samochodów, angażując w ten sposób kapitał jak przedsiębiorca. Następnie po dokonaniu wszelkich czynności prawnych i faktycznych, zmierzających do podniesienia wartości aut zawarł umowy komisowe, co wymagało odpowiedniego czasu i zaangażowania ze strony skarżącego, a następne dokonał sprzedaży przedmiotowego pojazdu z zyskiem. W sposób jednoznaczny o zorganizowanym sposobie działania strony skarżącej świadczą podejmowane działania, mające na celu sprzedaż samochodów z zyskiem w dłuższym przedziale czasowym.
Istotnym jest, że w badanej sprawie nie zostało skutecznie podważone podstawowe ustalenie faktyczne, że strona skarżąca w 2008 r. prowadziła działalność gospodarczą, prowadząc handel samochodami. Zakres, rozmiar, wielkość zaangażowanego kapitału oraz częstotliwość dokonywanych przez stronę transakcji sprzedaży nie miały charakteru okazjonalnego, czy prywatnego, jak chciałaby strona skarżąca. W opinii Sądu, był to w pełni profesjonalny obrót gospodarczy. Ustalenia faktyczne dokonane w postępowaniu organów obu instancji dowodzą, że skarżący na przestrzeni kilku lat podejmował celowe i planowane działania, które umożliwiały sprzedaż pojazdów z jak największym zyskiem.
Zaskarżone w niniejszej sprawie rozstrzygnięcie, zdaniem Sądu, poprzedzone zostało zebraniem i wnikliwym rozpatrzeniem całego zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego. W trakcie postępowania pierwszoinstancyjnego podjęto szereg czynności mających na celu wyjaśnienie stanu faktycznego (skierowano pisma do strony i organów) oraz załączono do akt niezbędne dokumenty, wystarczające do wydania prawidłowej decyzji. Skarżący poza swoimi twierdzeniami nie wykazał, że nie prowadził działalności gospodarczej, a zatem nie obalił innymi dowodami stanu faktycznego ustalonego przez organy podatkowe. Wobec ustalonego ponad wszelką wątpliwość stanu faktycznego sprawy, organy trafnie oceniły, że skarżący w celu dokonania sprzedaży przedmiotowego pojazdu marki Opel [...] (rok prod. 2004) podjął w istocie aktywne i planowe działania w zakresie obrotu samochodami, angażując środki podobne do wykorzystywanych przez handlowców, co skutkuje koniecznością uznania go za podmiot prowadzący działalność gospodarczą w tym zakresie. Zdaniem Sądu organy podatkowe obu instancji zasadnie przyjęły, że skarżący sprzedając w listopadzie 2008 r. przedmiotowe auto działał w charakterze podatnika podatku VAT, prowadzącego handlową działalność gospodarczą (jako handlowiec), albowiem jego działalność w tym zakresie przybrała formę zawodową (profesjonalną), czyli stałą (powtarzalność czynności), a zamiar został wykazany obiektywnymi dowodami ich kontynuacji, a w konsekwencji zorganizowaną. Samo werbalizowanie, że skarżący sprzedając pojazd nie miał zamiaru prowadzenia działalności gospodarczej w tym zakresie, w świetle powyższych kryteriów oraz przedstawionych przez skarżącego okoliczności sprawy – jest niewystarczające do uznania, że sprzedaż taka nie nosi przymiotów tej działalności. Fakt prowadzenia takiej działalności posiada bowiem charakter obiektywny, stąd prawidłowo został wywiedziony z całokształtu okoliczności sprawy, nie zaś wyłącznie z oświadczenia strony w tym względzie.
Reasumując, Sąd stwierdza, że zaskarżone decyzje odpowiadają prawu, albowiem przy ich wydaniu nie doszło do naruszenia przepisów prawa materialnego, jak i procesowego, które mogłyby lub miały istotny wpływ na wynik sprawy.
Wobec powyższego, Sąd na podstawie art. 151 P.p.s.a., orzekł jak w sentencji.
Nietezowane
Artykuły przypisane do orzeczenia
Skład sądu
Dominik MączyńskiMałgorzata Bejgerowska /sprawozdawca/
Włodzimierz Zygmont /przewodniczący/
Sentencja
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia NSA Włodzimierz Zygmont Sędziowie Sędzia WSA Małgorzata Bejgerowska (spr.) Sędzia WSA Dominik Mączyński Protokolant st. sekr. sąd. Joanna Świdłowska po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 6 czerwca 2013 r. sprawy ze skargi [...] na decyzję Dyrektora Izby Skarbowej w [...] z dnia [...] r. nr [...] w przedmiocie podatku od towarów i usług za listopad 2008 r. oddala skargę.
Uzasadnienie
Naczelnik Urzędu Skarbowego w P. decyzją z dnia [...], Nr [...], działając m.in. na podstawie art. 5, art. 7 ust.1, art. 15 ust. 1 i ust. 2, art. 19 ust. 1 i ust. 16a, art. 29 ust. 1, art. 30 ust. 1 pkt 3, art. 41 ust. 1, art. 86 ust. 1 i 2, art. 99 ust. 1, art. 103 ust. 1, art. 109 ust. 3 i 4, ust. 8 pkt. 2, art. 113 ust. 1, ust. 9 i ust. 13 pkt 1 lit. b, art. 120 ust. 1 pkt 4, ust. 4 i ust. 10 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn. Dz. U. z 2011 r., Nr 177, poz.1054 ze zm. - dalej w skrócie: "u.p.t.u."), określił A. G. zobowiązanie z tytułu podatku od towarów i usług za miesiąc listopad 2008 r. w wysokości [...] zł. W uzasadnieniu rozstrzygnięcia organ I instancji wskazał, że przeprowadzona u A. G. kontrola i postępowanie podatkowe za lata 2005-2009 wykazały, iż w okresie objętym kontrolą podatnik dokonał osobiście szeregu transakcji sprzedaży samochodów używanych, które nabył uprzednio za granicą i sprowadził do kraju. Ustalono, że podatnik w latach 2005-2009 nabył 9 samochodów osobowych, z których 7 sprzedał, a 2 z nich użytkował na cele osobiste. Organ przedstawił wykaz wszystkich pojazdów, opisując poszczególne transakcje:
- Renault [...], rok produkcji [...], data nabycia [...] 08.2005 r., cena zakupu [...] euro, data sprzedaży [...] 10.2005 r., cena sprzedaży [...] zł;
- Renault [...], rok produkcji [...], data nabycia [...] 08.2005 r., cena zakupu [...] euro, data sprzedaży [...] 11.2005 r., cena sprzedaży [...] zł;
- Peugeot [...], rok produkcji [...], data nabycia [....] 04.2006 r., cena zakupu [...] euro, samochód zakupiony na cele osobiste;
- Opel [...], rok produkcji [...], data nabycia [...] 06.2006 r., cena zakupu [...] euro, data sprzedaży [...] 02.2007 r., cena sprzedaży [...] zł;
- Citroen [...], rok produkcji [...], data nabycia [...] 06.2007 r., cena nabycia [...] euro, data sprzedaży [...] 08.2007 r., cena sprzedaży [...] zł;
- Opel [...], rok produkcji [...], data nabycia [...] 10.2007 r., cena nabycia [...] euro, sprzedany [...] 11.2008 r., cena sprzedaży [...] zł – będący przedmiotem niniejszej sprawy;
- BMW [...], rok produkcji [...], data nabycia [...] 01.2008 r., cena nabycia [...] euro, data sprzedaży [...] 02.2008 r., cena sprzedaży [...] zł;
- Citroen [...], rok produkcji [...], data nabycia [...] 05.2008 r., cena nabycia [...] euro, data sprzedaży [...] 06.2008 r., cena sprzedaży [...] zł;
- Peugeot [...], rok produkcji [...], data nabycia [...] 10.2009 r., cena nabycia [...] euro, data sprzedaży [...] 04.2010 r., cena sprzedaży [...] zł.
Organ I instancji stwierdził, że powyższe samochody były nabywane w sposób częstotliwy z zamiarem dalszej odsprzedaży ze znacznym zyskiem, a czynności wykonywane przez podatnika odpowiadają definicji działalności gospodarczej i podatnika zawartej w art. 15 ust. 1 i 2 u.p.t.u. Uzasadniając tak sformułowaną tezę organ I instancji wskazał na następujące okoliczności:
- szeroki rozmiar podejmowanych działań w zakresie nabycia i sprzedaży pojazdów,
* ilość nabytych pojazdów w swoim imieniu i na własny rachunek,
* zły stan techniczny pojazdów w dniu ich nabycia,
* niska cena nabywanych pojazdów,
* fakt sprzedaży ze znacznym zyskiem niektórych pojazdów po dokonaniu w nich niezbędnych napraw,
- podejmowanie działań w zakresie sprzedaży pojazdów za pośrednictwem komisów
samochodowych, portali internetowych, świadczące o prowadzeniu zorganizowanej działalności handlowej,
- krótkotrwały okres posiadania pojazdów,
- posiadanie jednocześnie większej ilości samochodów.
Organ I instancji za niewiarygodne uznał twierdzenia podatnika, że samochody nabywane za granicą przeznaczone były dla potrzeb własnych podatnika i jego rodziny. Stwierdzono, że w badanym okresie A. G. prowadził zorganizowaną działalność gospodarczą w zakresie handlu pojazdami samochodowymi, która w myśl art. 5 ust. 1 i art. 7 ust. 1 u.p.t.u., podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Powołując się na treść przepisu art. 113 ust. 13 pkt 1 lit. b u.p.t.u., organ I instancji stwierdził, że z uwagi na rodzaj prowadzonej działalności gospodarczej, tj. obrót wyrobami akcyzowymi (samochody osobowe) podatnika nie dotyczy zwolnienie podmiotowe, wynikające z art. 113 ust. 1 i 9 u.p.t.u. Dodatkowo wskazano, że mimo ciążącego obowiązku podatnik nie dokonał rejestracji w zakresie podatku od towarów i usług, nie składał deklaracji dla potrzeb rozliczeń w VAT oraz nie dokonywał obliczenia i wpłat należnego VAT, czym naruszył art. 96 ust. 1, art. 99 ust. 1 i art. 103 ust. 1 u.p.t.u.
W niniejszej sprawie ustalono, że w dniu [...] listopada 2008 r. A. G., za pośrednictwem firmy "X." s.c., dokonał sprzedaży na rzecz B. i B. D. samochodu osobowego marki Opel [...], nr VIN [...], za kwotę [...] zł (w tym [...] zł prowizji dla pośrednika). Pojazd ten podatnik nabył w dniu [...] października 2007 r. na terenie Belgii od osoby fizycznej za kwotę [...] euro. Organ I instancji weryfikując dokonane przez podatnika w 2008 r. transakcje sprzedaży samochodów, przesłuchał w charakterze świadka B. D., która potwierdziła nabycie przedmiotowego pojazdu na terenie wspomnianego komisu samochodowego "X.", regulując należność na miejscu w formie gotówki.
Zdaniem organu I instancji nabycie przedmiotowego pojazdu nastąpiło w celu jego dalszej odsprzedaży w realizacji prowadzonej działalności gospodarczej, zatem obrót w wysokości [...] zł podlega opodatkowaniu VAT według stawki 22%. Organ zwrócił uwagę, że zakupu przedmiotowego pojazdu dokonano za granicą od osoby fizycznej nie będącej podatnikiem podatku od wartości dodanej i pojazd ten był samochodem używanym, stąd w celu opodatkowania transakcji dostawy tego pojazdu winna mieć zastosowanie procedura opodatkowania marży na zasadach określonych w przepisie art. 120 ust. 4 u.p.t.u.
Kwestionując powyższą decyzję w odwołaniu podatnik wniósł o jej uchylenie i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania, względnie o uchylenie decyzji i umorzenie postępowania w sprawie. Przedmiotowej decyzji zarzucono naruszenie prawa materialnego, tj. przepisów powołanych w sentencji decyzji, poprzez niewłaściwe ich zastosowanie i błędną wykładnię oraz naruszenie przepisów postępowania, poprzez sprzeczność ustaleń organu I instancji z zebranym w sprawie materiałem dowodowym. W uzasadnieniu odwołania podatnik, powołując się na orzeczenia sądów administracyjnych stwierdził, że sprzedaż 1 samochodu, który był użytkowany przez stronę dłużej niż 6 miesięcy, była sprzedażą majątku prywatnego i nie może być traktowana jako działalność gospodarcza. Odwołujący się podkreślił, że sprzedane przez niego samochody były jego własnością prywatną i nie zostały zakupione celem dalszej odsprzedaży.
Dyrektor Izby Skarbowej w P. decyzją z dnia [...], Nr [...], utrzymał w mocy zaskarżoną decyzję organu I instancji. W motywach rozstrzygnięcia organ odwoławczy przedstawił dotychczasowy przebieg postępowania i stwierdził, że czynność sprzedaży w dniu [...] listopada 2008 r., za pośrednictwem firmy "X." w P., samochodu osobowego marki Opel [...], nr VIN [...], za kwotę [...] zł (w tym [...] zł prowizji dla pośrednika), w świetle pozostałych transakcji nosi znamiona dostawy realizowanej w ramach działalności gospodarczej, które podlegają opodatkowaniu na podstawie art. 15 ust. 1 pkt 1 u.p.t.u. Organ II instancji podniósł, że okoliczności działań podejmowanych przez stronę odwołującą się, a w szczególności częstotliwość dokonywanych transakcji nabycia i zbycia samochodów, krótkotrwały okres ich użytkowania oraz posiadanie jednocześnie większej ilości pojazdów, nie są działaniami typowymi w przypadku zakupu samochodów na cele osobiste. Wręcz przeciwnie świadczą o prowadzeniu przez stronę działalności w zakresie handlu samochodami używanymi. Organ odwoławczy stwierdził, że działania podejmowane przez podatnika, mimo braku rejestracji działalności gospodarczej były zorganizowane i świadczą o ukierunkowaniu na osiągnięcie zysku, bez ponoszenia dodatkowych kosztów wynikających z rejestracji działalności gospodarczej oraz systematycznym poszukiwaniu nabywców. Podniesiono także, że czynności zakupu i sprzedaży samochodów miały charakter powtarzalny, a zysk pojawił się w związku i na skutek kontynuacji określonych czynności noszących znamiona działalności gospodarczej. Odnosząc się do podniesionych zarzutów naruszenia prawa procesowego, organ uznał je za bezpodstawne, wskazując, że organ podatkowy I instancji prawidłowo przeprowadził postępowanie w niniejszej sprawie.
W skardze złożonej do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu A. G. wniósł o uchylenie powyższej decyzji Dyrektora Izby Skarbowej w P. oraz poprzedzającej jej decyzji Naczelnika Urzędu Skarbowego w P. w całości. Kwestionowanym rozstrzygnięciom zarzucił naruszenie prawa materialnego, tj. przepisów u.p.t.u., poprzez błędne zakwalifikowanie sprzedaży majątku prywatnego do sprzedaży w ramach działalności gospodarczej oraz naruszenie przepisów postępowania oraz sprzeczność ustaleń organu I instancji z zebranym materiałem dowodowym. W uzasadnieniu skargi podtrzymano zarzuty i argumentację podniesioną uprzednio w odwołaniu, kwestionując kluczową w sprawie tezę o prowadzeniu przez skarżącego działalności gospodarczej. Zdaniem autora skargi, organy nie działały zgodnie z prawem i nie odniosły się do powołanych przez stronę orzeczeń sądów administracyjnych, a powołanie się przez organ na wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu z dnia 3 października 2012 r., o sygn. akt I SA/Po 595/12 w przedmiocie podatku dochodowego od osób fizycznych za 2005 r., uznano, z uwagi na jego nieprawomocność, za przedwczesne.
Odpowiadając na skargę Dyrektor Izby Skarbowej w P. wniósł o jej oddalenie, podtrzymując w całości stanowisko i argumentację zaprezentowaną w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu zważył, co następuje:
Zgodnie z art. 1 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. Nr 153, poz. 1269 ze zm.), a także art. 3 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2012 r., poz. 270 - dalej w skrócie: "P.p.s.a.") sąd administracyjny sprawuje wymiar sprawiedliwości przez kontrolę administracji publicznej pod względem zgodności jej działania z prawem, jeżeli ustawy nie stanowią inaczej. Wobec powyższego, kontrola sądów administracyjnych ograniczona jest tylko i wyłącznie do zbadania, czy w sprawie organy podatkowe nie naruszyły prawa materialnego lub procesowego w stopniu mogącym mieć wpływ na wynik sprawy. Na podstawie art. 134 § 1 P.p.s.a. sąd rozstrzyga w granicach sprawy, nie będąc jednak związany zarzutami i wnioskami skargi oraz powołaną podstawą prawną.
Skarga analizowana według powyższych kryteriów nie zasługuje na uwzględnienie, gdyż wbrew zawartym w niej zarzutom wydanie decyzji przez organy obu instancji poprzedziło postępowanie, w którym nie uchybiono regułom procesowym, a także nie naruszono przepisów prawa materialnego.
W pierwszej kolejności należało odnieść się do zarzutów naruszenia przepisów postępowania, bowiem dopiero po przesądzeniu, że stan faktyczny ustalony przez organ podatkowy w zaskarżonej decyzji jest prawidłowy, można przejść do skontrolowania subsumcji danego stanu faktycznego pod zastosowane przez organ przepisy prawa materialnego.
Podstawą dla uznania zaskarżonej decyzji za zgodną z prawem było przyjęcie przez Sąd stanu faktycznego sprawy, który Dyrektor Izby Skarbowej w P. przedstawił w uzasadnieniu wydanej decyzji. Zdaniem Sądu, został on ustalony w sposób prawidłowy. Wbrew bowiem zarzutom skargi, organ podatkowy zebrał wyczerpujący materiał dowodowy przydatny do wydania ostatecznej decyzji oraz dokonał jego wszechstronnej i prawidłowej oceny, a przy tym właściwie zastosował przepisy prawa materialnego i procesowego. Stan faktyczny i prawny sprawy został ustalony zgodnie z wymogami zawartymi w ustawie z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz. U. z 2005 r., Nr 8, poz. 60 ze zm. - dalej w skrócie: "O.p."), a w szczególności w art. 120, art. 121, art. 122, art. 123, art. 180, art. 187, art. 188 oraz 191 O.p., zaś dokonana przez organ ocena materiału dowodowego nie wykraczała poza ramy swobodnej oceny dowodów i jako taka korzysta z ochrony przewidzianej w art. 191 O.p. Zgodnie z treścią tego przepisu "Organ podatkowy ocenia na podstawie zebranego materiału dowodowego, czy dana okoliczność została udowodniona". Oznacza to, że organ podatkowy w ocenie materiału dowodowego nie jest skrępowany żadnymi regułami dowodowymi, a ustaleń faktycznych dokonuje według własnego przekonania, na podstawie wszechstronnie rozważonego materiału dowodowego. Dopóki granice swobodnej oceny dowodów nie zostaną przez organ orzekający przekroczone, Sąd nie ma podstaw do podważania dokonanych w ten sposób ustaleń. Tak też jest w niniejszej sprawie. W ocenie Sądu, organ odwoławczy właściwie rozważył całość zebranego materiału dowodowego, a w obszernym uzasadnieniu rozstrzygnięcia bardzo szczegółowo wyjaśnił, jakim dowodom odmówił wiarygodności, a także wskazał na dowody, którym dał wiarę. Podnieść należy, że skarżący nie zdołał podważyć ustaleń oraz oceny poszczególnych dowodów dokonanej przez organy podatkowe obu instancji, mimo, że w odwołaniu od decyzji, jak i w rozpoznawanej skardze neguje ustalenia dokonane w toku postępowania. Tymczasem sama negacja i ewentualna polemika z ustaleniami w sprawie, bez przedstawienia kontrdowodów nie może zostać uznana za skuteczną. Skarżący nie przedstawił bowiem żadnych dowodów, które potwierdziłyby prawdziwość jego twierdzeń, obalając tym samym ustalenia poczynione w niniejszej sprawie. To zaś, że organy podatkowe dokonały na podstawie zgromadzonego materiału dowodowego ustaleń odmiennych od tych, które prezentuje skarżący nie świadczy jeszcze o naruszeniu reguł rządzących postępowaniem dowodowym. Zdaniem Sądu, konkluzja w zakresie ustaleń faktycznych, wywiedziona przez Dyrektora Izby Skarbowej, znajduje pełne odzwierciedlenie w zgromadzonym w sprawie materiale dowodowym, który we wzajemnym powiązaniu treści poszczególnych dowodów pozwala na przyjęcie tych ustaleń w sposób jednoznaczny, zgodnych z logiką i doświadczeniem życiowym. Podjęto przy tym wszelkie niezbędne działania umożliwiające czynny udział strony w postępowaniu. Przed wydaniem zaskarżonej decyzji zapewniono stronie prawo do wypowiedzenia się w sprawie zebranych dowodów i materiałów.
Istotą sporu w niniejszej sprawie jest kwestia, czy realizowana przez skarżącego w roku 2008, a w szczególności w listopadzie tego roku sprzedaż samochodu, następowała w ramach zarządu majątkiem prywatnym, jak twierdzi skarżący, czy też, jak wywodzą organy podatkowe, przedmiotowe pojazdy skarżący nabywał, a następnie sprzedawał w celu prowadzenia działalności gospodarczej i czy w konsekwencji dostawa przedmiotowych towarów winna być opodatkowana podatkiem od towarów i usług, czy też z tego podatku zwolniona.
Zgodnie z treścią art. 15 ust. 1 u.p.t.u. podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne nie mające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Natomiast ust. 2 wyżej cytowanego przepisu stanowi, że: działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych. Pojęcie podatnika podatku od towarów i usług konstruowane na podstawie art. 15 ust. 1 w związku z ust. 2 u.p.t.u., poprzez odwołanie się do definicji działalności gospodarczej, obejmuje swym zakresem wszystkie podmioty, które prowadzą określoną działalność - w tym rolniczą, występując w profesjonalnym obrocie gospodarczym. Ustawodawca określił podmiot zobowiązany na tyle szeroko, by w każdym wypadku profesjonalnej aktywności zawodowej, wykonywanej w sposób niezależny i z zamiarem dokonywania czynności opodatkowanych w taki sposób - mógł on zostać uznany za podatnika w zakresie tych czynności. Działalność gospodarcza ma miejsce również wówczas, gdy nie przynosi ona żadnych widocznych efektów, co dotyczy także podjęcia czynności przygotowawczych do faktycznego rozpoczęcia danego typu działalności.
Należy zatem przyjąć, że w każdym przypadku, gdy działalność m.in. osoby fizycznej przybierze charakter zorganizowany oraz zarobkowy - stanie się działalnością gospodarczą. Działalność handlowa oznacza dokonywanie w sposób zorganizowany zakupów towarów w celu ich odsprzedaży, wskazujący na zamiar kontynuacji tej działalności. Zatem przyjęcie, że dana osoba fizyczna, sprzedając rzeczy ruchome, np. samochody działa w charakterze podatnika prowadzącego handlową działalność gospodarczą, wymaga ustalenia, że jej działalność w tym zakresie przybiera formę zawodową (profesjonalną), czyli stałą (powtarzalność czynności i zamiar wykazany obiektywnymi dowodami ich kontynuacji), a w konsekwencji zorganizowaną. Uznać należy zatem, że działalnością gospodarczą jest działalność mająca charakter zarobkowy, zorganizowany, w ramach której podejmowane są aktywne działania, pozwalające na uczestnictwo w obrocie gospodarczym. W świetle powyższego o tym, czy dokonujący sprzedaży towaru działał w charakterze podatnika prowadzącego działalność gospodarczą, a nie w ramach zarządu majątkiem prywatnym, wykonując prawo własności, decyduje stopień jego aktywności i zaangażowanie środków podobnych do wykorzystywanych przez handlowców w ramach prowadzenia działalności gospodarczej.
Przenosząc powyższe uwagi na grunt badanej sprawy należy zauważyć, że bezspornym jest fakt, że w latach 2005 - 2009 skarżący nabył łącznie 9 samochodów, a następnie je sprzedawał. Nie ulega wątpliwości, że w niniejszej sprawie skarżący dokonał kolejnej już czynności sprzedaży, a mianowicie w dniu [...] listopada 2008 r., za pośrednictwem firmy "X." w P., sprzedał samochód osobowy marki Opel [...], za kwotę [...] zł (w tym [...] zł prowizji dla pośrednika), nabyty [...] października 2007 r. na terenie Belgii.
Zdaniem Sądu organy podatkowe obu instancji przedstawiły obszerne i wystarczające dowody na poparcie tezy, że podatnik zaangażował środki w wysokości [...] euro, kupując samochód marki Opel [...] (rok prod. 2004), a następnie zamierzał go sprzedać ze znacznym zyskiem, co zrealizował po upływie blisko 11 miesięcy od jego nabycia. Wbrew twierdzeniom skarżącego materiał dowodowy jednoznacznie wskazuje, że zamiarem podatnika nie było włączenie tego pojazdu i korzystanie w ramach majątku prawnego, lecz modernizacja ewentualnie remont i sprzedaż ze znacznym zyskiem. Powszechnie wiadomym jest, że wartość aut spada wraz z ich zużyciem, wiekiem i przebiegiem przejechanych kilometrów. Tymczasem analiza transakcji dokonanych przez skarżącego wskazuje, że skarżący tak wyspecjalizował się w handlu samochodami, że udaje się mu permanentnie sprzedawać samochody z zyskiem, mimo upływu czasu. I tak w listopadzie 2008 r. dokonał sprzedaży samochodu Opel [...] (rok prod. 2004) za kwotę [...] zł, mimo zakupienia go za cenę tylko [...] euro (czyli [...] zł), osiągając obrót z tego tytułu w kwocie [...] zł. Prawidłowo zatem organy wywiodły, że podejmowane przez podatnika czynności w powiązaniu z poprzedzającymi je działaniami jednoznacznie wskazują na zorganizowany charakter działalności oraz zamiar wykonywania czynności w sposób powtarzalny dla celów zarobkowych. Podatnik podejmował przy tym aktywne działania w zakresie sprzedaży za pośrednictwem komisu, angażując wcześniej środki podobne do wykorzystywanych przez handlowców.
Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 u.p.t.u. opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Z kolei art. 2 ust. 6 u.p.t.u. definiuje, że ilekroć w dalszych przepisach jest mowa o "towarach" - to rozumie się przez to rzeczy ruchome, jak również wszelkie postaci energii, budynki, i budowle lub ich części, będące przedmiotem czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, które są wymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej, a także grunty. Przepis art. 19 ust. 1 u.p.t.u., określający moment powstania obowiązku podatkowego stanowi, że obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wydania towaru lub wykonania usługi. W świetle powołanych wyżej przepisów prawidłowo organy podatkowe opodatkowały, podstawową 22 % stawką podatku od towarów i usług, dostawę samochodu w listopadzie 2008 r. dokonaną przez podatnika.
Nietrafny okazał się zarzut skargi dotyczący błędnej interpretacji art. 15 ust. 1 i 2 u.p.t.u. Wbrew bowiem wywodom skargi w niniejszej sprawie prawidłowo przyjęto, że sprzedaż samochodów w 2008 r. stanowiła samodzielnie wykonywaną działalność gospodarczą. W ocenie Sądu organy dokonały prawidłowej wykładni definicji "działalności gospodarczej" zawartej w art. 15 ust. 1 i 2 u.p.t.u. Wnikliwie przeanalizowały dokonane przez podatnika czynności od momentu zakupu do dnia sprzedaży auta. Prawidłowo też przyjęły, że w każdym przypadku, gdy działalność podatnika przybierze charakter zorganizowany, zarobkowy, ciągły - stanie się działalnością gospodarczą. Na gruncie tak dokonanej analizy odniosły się do przedmiotowego zbycia pojazdu przez podatnika.
Organy podatkowe obu instancji w uzasadnieniach decyzji szczegółowo opisały i wywiodły, że działania skarżącego były ukierunkowane na dokonywanie czynności noszących cechy działalności gospodarczej. Zasadny jest zatem pogląd organów podatkowych, że były to czynności zamierzone i celowe, nakierowane na osiągnięcie przychodu. Nadto Sądowi z urzędu wiadomym, że jest to proces noszący znamiona ciągłości, albowiem jak wynika z uzasadnienia nieprawomocnego wyroku z dnia 3 października 2012 r., o sygn. akt I SA/Po 595/12, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu, uznał, że skarżący już w 2005 r. prowadził działalność gospodarczą w powyższym zakresie, a przedmiotem sprzedaży już wówczas były 2 samochody. Wbrew twierdzeniom zawartym w skardze, fakt nieprawomocności powyższego wyroku nie stanowił przeszkody w tym, aby organy podatkowe powoływały się na powyższe orzeczenie.
W opinii Sądu nietrafne jest twierdzenie, że organ nie odniósł się do powołanych przez stronę orzeczeń sądów administracyjnych. Wskazał bowiem, że dotyczą one spraw indywidualnych albo innych pod względem przedmiotowym, dlatego nie mogą odnosić się do niniejszego postępowania.
Nie do przyjęcia jest stanowisko strony, że sprzedaż samochodów odbywała się w ramach zarządu majątkiem osobistym. Opierając się na materiale dowodowym zgromadzonym w sprawie (kolejność działań A. G., tj. nabycie w latach 2005 - 2009 łącznie 9 samochodów, zaangażowanie w ten sposób kapitału, korzystanie z pośrednictwa profesjonalnego komisu i w końcu sprzedaż w ciągu 2008 r. co najmniej 3 aut z zyskiem) zauważyć należy, że zamiarem podatnika była ewidentnie chęć prowadzenia działalności, choć formalnie nie zarejestrowanej.
Wbrew twierdzeniom skarżącego fakt upływu czasu od momentu nabycia pojazdu do chwili sprzedaży, nie wyklucza działalności gospodarczej. Wręcz przeciwnie, zdaniem Sądu, świadczy to o profesjonalnym podejściu i racjonalnym inwestowaniu środków w remont lub modernizację, a następnie oczekiwaniu na moment, w którym wartość samochodu na skutek poniesionych nakładów wzrośnie na tyle, by zbyć go z zyskiem. Powyższy wniosek organów został potwierdzony wnikliwą analizą i porównaniem cen nabycia i sprzedaży przedmiotowego samochodu.
Nie sposób nie zauważyć, że o fakcie prowadzenia działalności gospodarczej nie decyduje subiektywne przekonanie podatnika. Nie jest istotne również, czy podmiot wykonujący daną działalność, traktuje ją jako prowadzoną w celu zarobkowym. O tym czy działalność prowadzona przez dany podmiot jest działalnością gospodarczą decyduje kryterium obiektywne, tj. ustalenie, czy dany podmiot jest aktywny i faktycznie prowadzi działalność, która obiektywnie może (nie musi) przynosić dochód. Niewątpliwie sprzedaż samochodów nabytych w latach 2005 – 2009 ten dochód przyniosła, co wynika z porównania cen nabycia poszczególnych samochodów do cen uzyskanych z ich sprzedaży. W ocenie Sądu, całokształt działań podjętych skutecznie przez skarżącego, wskazuje jednoznacznie na przygotowanie i działania w ramach działalności gospodarczej.
Cechą prowadzonej działalności gospodarczej jest również jej ciągłość. Przesłanka ta ma na celu wyeliminowanie z pojęcia działalności gospodarczej przedsięwzięć jednorazowych, względnie podejmowanych sporadycznie. Pojęcia ciągłości przy interpretacji działalności gospodarczej nie należy rozumieć jako wykonywanie działalności bez przerwy. Istotnym jest bowiem podjęty zamiar powtarzalności określonych czynności celem osiągnięcia dochodu. Nie ulega wątpliwości, że A. G. taki zamiar powziął, bowiem handel pojazdami prowadził na przestrzeni kilku lat (por. nieprawomocne orzeczenia WSA w Poznaniu o sygn. akt I SA/Po 595/12, o sygn. akt I SA/Po 134/13, o sygn. akt I SA/Po 135/13 i o sygn. akt I SA/Po 136/13). Podkreślić należy, że wykonywanie działalności gospodarczej może być przez osobę fizyczną w zasadzie w dowolnym momencie rozpoczęte, jak i zakończone, działalność ta może być również przerwana. Z tego też względu fakt sprzedaży tylko pojedynczych samochodów w kolejnych miesiącach roku podatkowego, nie można uznać za okoliczność świadczącą o niepodejmowaniu czynności noszących cechy działalności gospodarczej. Kolejność działań skarżącego, tj. nabycie w latach 2005 – 2009 łącznie 9 pojazdów, korzystanie z pośrednictwa profesjonalnych komisów i w końcu ich sprzedaż z zyskiem, wskazuje w sposób jednoznaczny na ciągłość podejmowania czynności obrotu samochodami. Organy obu instancji zasadnie przeanalizowały transakcje nabycia aut w latach 2005 – 2009, które zostały sprzedane w poszczególnych miesiącach 2008 r. i wykazały w tabeli wysokość niezaewidencjonowanego obrotu skarżącego ze sprzedaży m.in. w listopadzie 2008 r. Na uwagę zasługuje ponadto, wspomniany już fakt, wcześniejszej sprzedaży pozostałych samochodów, co miało miejsce już 2005 r. (2 pojazdy) i było to kontynuowane przez skarżącego w latach następnych.
Reasumując Sąd w pełni podziela pogląd organów podatkowych obu instancji, że skarżący prowadził zorganizowaną działalność nastawioną na zysk. Dokonał on bowiem w latach 2005 – 2009 nabycia łącznie 9 samochodów, angażując w ten sposób kapitał jak przedsiębiorca. Następnie po dokonaniu wszelkich czynności prawnych i faktycznych, zmierzających do podniesienia wartości aut zawarł umowy komisowe, co wymagało odpowiedniego czasu i zaangażowania ze strony skarżącego, a następne dokonał sprzedaży przedmiotowego pojazdu z zyskiem. W sposób jednoznaczny o zorganizowanym sposobie działania strony skarżącej świadczą podejmowane działania, mające na celu sprzedaż samochodów z zyskiem w dłuższym przedziale czasowym.
Istotnym jest, że w badanej sprawie nie zostało skutecznie podważone podstawowe ustalenie faktyczne, że strona skarżąca w 2008 r. prowadziła działalność gospodarczą, prowadząc handel samochodami. Zakres, rozmiar, wielkość zaangażowanego kapitału oraz częstotliwość dokonywanych przez stronę transakcji sprzedaży nie miały charakteru okazjonalnego, czy prywatnego, jak chciałaby strona skarżąca. W opinii Sądu, był to w pełni profesjonalny obrót gospodarczy. Ustalenia faktyczne dokonane w postępowaniu organów obu instancji dowodzą, że skarżący na przestrzeni kilku lat podejmował celowe i planowane działania, które umożliwiały sprzedaż pojazdów z jak największym zyskiem.
Zaskarżone w niniejszej sprawie rozstrzygnięcie, zdaniem Sądu, poprzedzone zostało zebraniem i wnikliwym rozpatrzeniem całego zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego. W trakcie postępowania pierwszoinstancyjnego podjęto szereg czynności mających na celu wyjaśnienie stanu faktycznego (skierowano pisma do strony i organów) oraz załączono do akt niezbędne dokumenty, wystarczające do wydania prawidłowej decyzji. Skarżący poza swoimi twierdzeniami nie wykazał, że nie prowadził działalności gospodarczej, a zatem nie obalił innymi dowodami stanu faktycznego ustalonego przez organy podatkowe. Wobec ustalonego ponad wszelką wątpliwość stanu faktycznego sprawy, organy trafnie oceniły, że skarżący w celu dokonania sprzedaży przedmiotowego pojazdu marki Opel [...] (rok prod. 2004) podjął w istocie aktywne i planowe działania w zakresie obrotu samochodami, angażując środki podobne do wykorzystywanych przez handlowców, co skutkuje koniecznością uznania go za podmiot prowadzący działalność gospodarczą w tym zakresie. Zdaniem Sądu organy podatkowe obu instancji zasadnie przyjęły, że skarżący sprzedając w listopadzie 2008 r. przedmiotowe auto działał w charakterze podatnika podatku VAT, prowadzącego handlową działalność gospodarczą (jako handlowiec), albowiem jego działalność w tym zakresie przybrała formę zawodową (profesjonalną), czyli stałą (powtarzalność czynności), a zamiar został wykazany obiektywnymi dowodami ich kontynuacji, a w konsekwencji zorganizowaną. Samo werbalizowanie, że skarżący sprzedając pojazd nie miał zamiaru prowadzenia działalności gospodarczej w tym zakresie, w świetle powyższych kryteriów oraz przedstawionych przez skarżącego okoliczności sprawy – jest niewystarczające do uznania, że sprzedaż taka nie nosi przymiotów tej działalności. Fakt prowadzenia takiej działalności posiada bowiem charakter obiektywny, stąd prawidłowo został wywiedziony z całokształtu okoliczności sprawy, nie zaś wyłącznie z oświadczenia strony w tym względzie.
Reasumując, Sąd stwierdza, że zaskarżone decyzje odpowiadają prawu, albowiem przy ich wydaniu nie doszło do naruszenia przepisów prawa materialnego, jak i procesowego, które mogłyby lub miały istotny wpływ na wynik sprawy.
Wobec powyższego, Sąd na podstawie art. 151 P.p.s.a., orzekł jak w sentencji.