I SA/Ol 126/13
Wyrok
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Olsztynie
2013-06-05Nietezowane
Artykuły przypisane do orzeczenia
Kup dostęp i zobacz, do jakich przepisów odnosi się orzeczenie. Znajdź inne potrzebne orzeczenia.
Skład sądu
Ryszard Maliszewski
Tadeusz Piskozub /sprawozdawca/
Wiesława Pierechod /przewodniczący/Sentencja
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Olsztynie w składzie następującym: Przewodnicząca sędzia WSA Wiesława Pierechod, Sędziowie sędzia WSA Ryszard Maliszewski, sędzia WSA Tadeusz Piskozub (sprawozdawca), Protokolant sekretarz sądowy Jolanta Piasecka, po rozpoznaniu w Olsztynie na rozprawie w dniu 5 czerwca 2013r. sprawy ze skargi P.P. na decyzję Dyrektora Oddziału Regionalnego Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa z dnia "[...]", Nr "[...]" w przedmiocie przyznania płatności w ramach systemów wsparcia bezpośredniego na rok 2011 oddala skargę.
Uzasadnienie
I SA/Ol 126/13
Uzasadnienie
Zaskarżoną decyzją z dnia "[...]" Dyrektor "[...]" Oddziału Regionalnego ARiMR po rozpatrzeniu odwołania P. P. utrzymał w mocy decyzję Kierownika Biura Powiatowego ARiMR z dnia "[...]’ w sprawie przyznania płatności w ramach systemów wsparcia bezpośredniego. Organ I instancji wymienioną wyżej decyzją:
1. umorzył postępowanie administracyjne w części dotyczącej działek rolnych X i X1;
2.odmówił przyznania stronie jednolitej płatności obszarowej
(JPO) i nałożył sankcję w wysokości 288093,50 zł;
3. odmówił przyznania uzupełniającej płatności obszarowej do powierzchni grupy upraw podstawowych (UPO) i nałożył sankcję w wysokości 142300,69 zł;
4. odmówił przyznania uzupełniającej płatności obszarowej do powierzchni roślin
przeznaczonych na paszę, uprawianych na trwałych użytkach zielonych (JPO- TUZ).
Jak wynika z akt sprawy, P. P. we wniosku o przyznanie płatności na rok 2011 ubiegał się o przyznanie jednolitej płatności obszarowej oraz uzupełniającej płatności obszarowej do powierzchni grupy upraw podstawowych do powierzchni 530,75 ha.
W celu weryfikacji danych zadeklarowanych we wniosku o przyznanie płatności, strona została wytypowana do przeprowadzenia kontroli na miejscu. W dniu 13.06.2011 r. o godzinie 14:40 ww. producent rolny został powiadomiony telefonicznie przez M. K. pracownika Biura Kontroli na Miejscu, o zamiarze przeprowadzenia kontroli na miejscu w jego gospodarstwie. Kontrola została przeprowadzona w dniach od 16.06.2011 do dnia 28.06.2011 r. Dnia 13.06.2011 r. o godzinie 15:30 został złożony wniosek o przyznanie płatności na rok 2011 z zaznaczonym celem złożenia: wycofanie części wniosku, a w następnych dniach kolejne wnioski z zaznaczonym celem złożenia: wycofanie części wniosku. Suma wszystkich gruntów wycofanych z jednolitej płatności obszarowej oraz uzupełniającej płatności do grupy upraw podstawowych we wniosku o przyznanie płatności na rok 2011 przez stronę wyniosła 272,87 ha.
Organ I instancji powołując się na art. 25 rozporządzenia Komisji (WE) Nr
1122/2009 z dnia 30 listopada 2009 r. ustanawiającego szczegółowe zasady wykonania rozporządzenia Rady (WE) nr 73/2009 odnośnie do zasady wzajemnej zgodności, modulacji oraz zintegrowanego systemu zarządzania i kontroli w ramach systemów wsparcia bezpośredniego przewidzianych w wymienionym rozporządzeniu oraz wdrażania rozporządzenia Rady (WE) nr 1234/2007 w odniesieniu do zasady wzajemnej zgodności w ramach systemu wsparcia ustanowionego dla sektora wina (Dz. Urz. WE Nr L 316 02/12/2009 P. 0065 - 0112), wyjaśnił, że formularz wycofania obejmujący wycofanie całego wniosku lub jego części składany jest z inicjatywy rolnika w każdym momencie; jeśli właściwy organ poinformował już rolnika o nieprawidłowościach we wniosku o przyznanie pomocy lub jeśli powiadomił go o zamiarze przeprowadzenia kontroli na miejscu i jeśli ta kontrola ujawni nieprawidłowości, wycofanie nie jest dozwolone odnośnie części wniosku, których dotyczą nieprawidłowości.
Organ I instancji w oparciu o zgromadzony materiał dowodowy uznał, że strona została poinformowany o zamiarze przeprowadzenia kontroli na miejscu przed złożeniem formularza wycofania części wniosku, wobec czego wycofanie działek rolnych, na których w kontroli na miejscu i kontroli administracyjnej stwierdzono nieprawidłowości, nie zostało uwzględnione.
Kierownik Biura Powiatowego ARiMR wyjaśnił, że powierzchnia działek rolnych zadeklarowana we wniosku o przyznanie płatności na rok 2011 do jednolitej płatności obszarowej wyniosła 530,75 ha. Zgodnie z art. 105 § 2 Kodeksu postępowania administracyjnego, po rozpatrzeniu wniosku o wycofanie części wniosku o przyznanie płatności na rok 2011 dla działki rolnej X postępowanie zostało umorzone. Powierzchnia deklarowana działek rolnych, kwalifikowana do płatności wyniosła 527,55 ha. Powierzchnia stwierdzona w kontroli administracyjnej i kontroli na miejscu wyniosła 122,11 ha. Procentowa różnica między powierzchnią działek rolnych zadeklarowanych we wniosku do jednolitej płatności obszarowej a powierzchnią stwierdzoną w czasie kontroli administracyjnej oraz kontroli na miejscu wynosi 332,0285%.
Powierzchnia działek rolnych zadeklarowana we wniosku o przyznanie płatności na rok 2011 do uzupełniającej płatności podstawowej wyniosła 530,75 ha. Zgodnie z art. 105 § 2 KPA, po rozpatrzeniu wniosku o wycofanie części dla działki rolnej X1 postępowanie zostało umorzone. Powierzchnia deklarowana działek rolnych, kwalifikowana do płatności wyniosła 527,55 ha. Powierzchnia działek rolnych stwierdzona w trakcie kontroli administracyjnej i kontroli na miejscu wyniosła 8,64 ha. Wyliczona procentowa różnica między powierzchnią działek rolnych zadeklarowanych we wniosku do uzupełniającej płatności obszarowej a powierzchnią stwierdzoną w czasie kontroli administracyjnej i kontroli na miejscu wyniosła 6005,9027%.
Jako podstawę prawną organ I instancji wskazał art. 58 akapit trzeci rozporządzenia Komisji (WE) Nr 1122/2009 z dnia 30 listopada 2009 r. ustanawiającego szczegółowe zasady wykonania rozporządzenia Rady (WE) nr 73/2009 odnośnie do zasady wzajemnej zgodności, modulacji oraz zintegrowanego systemu zarządzania i kontroli w ramach systemów wsparcia bezpośredniego przewidzianych w wymienionym rozporządzeniu oraz wdrażania rozporządzenia Rady (WE) nr 1234/2007 w odniesieniu do zasady wzajemnej zgodności w ramach systemu wsparcia ustanowionego dla sektora wina (Dz. Urz. WE Nr L 316, 02/12/2009 P. 0065 - 0112).
Ponadto podano, że powierzchnia zadeklarowana do uzupełniającej płatności obszarowej do powierzchni roślin przeznaczonych na paszę, uprawianych na trwałych użytkach zielonych wyniosła 0,00 ha, wobec czego ww. płatność została odmówiona.
Po rozpatrzeniu odwołania, zaskarżoną decyzją Dyrektor "[...]" Oddziału Regionalnego ARiMR utrzymał w mocy decyzję organu I instancji. Wskazał, iż przyznanie płatności bezpośredniej zostało uzależnione od warunków określonych w art. 7 ust. 1, 1a i 2 ww. ustawy z dnia 26 stycznia 2007 r. o płatnościach w ramach systemów wsparcia bezpośredniego (tekst jednolity Dz. U. z 2008 r., Nr 170, poz. 1051).
Odnosząc się z kolei do wyników przeprowadzonej kontroli organ odwoławczy dodatkowo zaznaczył, że w dniu 21.07.2011 r. podczas kontroli administracyjnej sprawy "[...]" Agencji Nieruchomości Rolnych Oddział Terenowy Gospodarstwo Skarbu Państwa w L. wykryto konflikt kontroli krzyżowej dotyczący działek ewidencyjnych: "[...]", "[...]" ,"[...]","[...]", "[...]" z deklaracją działek we wniosku strony. W związku z powyższym do stron konfliktu kontroli krzyżowej wystosowano wezwania do złożenia wyjaśnień. W dniu 25.07.2011 r. strona oświadczyła, że działki "[...]", "[...]", "[...]", "[...]", "[...]" w obrębie S. zasiała w kwietniu 2011 mieszanką traw motylkowatych o łącznej pow. 42 ha. W/w działki uprawia od kilku lat i ma na tą okoliczność świadków.
Z kolei J. K. reprezentant A. w L. złożył dnia 29.07.2011 r. korektę do wniosku wraz z oświadczeniem, iż A. jest właścicielem i użytkownikiem spornych działek w obrębie S., na dowód załączając kopie wypisów oraz wyrysów dla działek ewidencyjnych "[...]", "[...]", "[...]", "[...]", "[...]" oraz Fakturę Nr "[...]" na usługę brona talerzową obręb S. Nr dz. "[...]", "[...]", "[...]", "[...]", "[...]", "[...]".
Składając z kolei w dniu 15.12.2011 r. oświadczenie dotyczące konfliktu kontroli krzyżowej pomiędzy R. G. a stroną dotyczące działek "[...]" oraz "[...]", P. P. stwierdził, iż nie uprawiał i nie zgłaszał do dopłat działek ewidencyjnych "[...]" i "[...]". Zostały one omyłkowo zadeklarowane we wniosku na rok 2011. Dnia 16.06.2011 r. zostało złożone wycofanie części wniosku na wyżej wymienione działki.
Z oświadczenia R. G. wynikało również, iż jest jedynym użytkownikiem działek ewidencyjnych nr "[...]" i "[...]" które deklaruje we wnioskach o przyznanie płatności od 8 lat.
W dniu 13.01.2012 r. podczas kontroli administracyjnej wykryto kolejne błędy kontroli krzyżowej między stroną a innymi producentami rolnymi, dotyczące działek uwzględnionych we wnioskach o przyznanie płatności z zaznaczonym celem złożenia: wycofanie w części tj. działek o numerach: "[...]", "[...]", "[...]", "[...]", "[...]".
Z przesłuchań S. J. ( strony konfliktu kontroli krzyżowej), J. G. ( reprezentanta Gospodarstwa Skarbu Państwa w E.- strony konfliktu kontroli krzyżowej) oraz M. W. (pełnomocnika K. J. - strony konfliktu kontroli krzyżowej) wynikało, że P. P. nie użytkował rolniczo przedmiotowych działek. Z kolei ze złożonego w dniu 23.01.2012 r. oświadczenia strony wynikało, że nie będzie składała wyjaśnień dotyczących błędów w wezwaniu.
W celu ustalenia faktycznego użytkownika działek rolnych położonych na
działkach ewidencyjnych "[...]", "[...]", "[...]", "[...]", "[...]" w obrębie S., gmina D., w dniu 15.02.2012 r. przesłuchano K. P., H. A. i Z. P.
Z zeznań brata strony, Z. P. wynikało, że był on świadkiem wykonywania prac polowych na w/w działkach w 2011 r. ( sianie trawy, bronowanie, wykoszenie trawy, prasowanie siana). Świadek zeznał, że strona użytkowała działki od 3- 4 lat. Z kolei świadek K. P. zeznał, że talerzował w/w działki. Zlecenie wykonania robót otrzymał od szefa firmy i wykonywał je dla Agencji A.. Przed wykonaniem prac polowych, powierzchnia była zarośnięta. Z zeznań H. A. wynikało natomiast, że wraz z kolegą wykonywali prace polowe po żniwach ( talerzowanie), na polecenie prezesa. Na polach rosła trawa na półtora metra wysokości.
W piśmie z dnia 29.02.2012 r. strona podważyła stwierdzony podczas kontroli rodzaj uprawy i pomiary działek rolnych stwierdzone przez kontrolerów w dniu 28.06.2011 r. oraz fakt powiadomienia beneficjenta w dniu 13.06.2011 r. o zamiarze przeprowadzenia kontroli na miejscu. Z powyższym pismem wpłynęło oświadczenie Z. P. o zabiegach agrotechnicznych wykonywanych na działkach rolnych położonych w miejscowościach: S., B., C., W., C., O., P.
Pismem z dnia 08.03.2012 r. Kierownik Biura Kontroli na Miejscu podtrzymał wyniki z kontroli na miejscu z dnia 28.06.2011 r. W piśmie tym stwierdzono, że strona została powiadomiona, iż wyniki kontroli odzwierciedlają stan gruntów na dzień kontroli. Odnośnie zaś upraw i zabiegów stwierdzonych na działkach rolnych rolnik został poinformowany pismem z dnia 25.10.2011 r. Ponadto działka rolna M położona na działce ewidencyjnej nr "[...]" miejscowość G., została zakwalifikowana przez inspektorów terenowych jako odłóg. Nie oznacza to jednak, że na całości działki rolnej jest las, lecz liczne samosiewki drzew (foto nr 321, 322, 323, 324, 325, 335, 336, 339, 340), które świadczą o degradacji działki i nie stosowaniu na działce rolnej żadnych zabiegów typu bronowanie, siew nasion. Ponadto podano, że powiadomienie o kontroli odbyło się telefonicznie dnia 13.06.2011 r. o godzinie 14:40 przez M. K. - Naczelnika Wydziału Inspektorów Terenowych, o czym świadczy zapis w raporcie. Powiadomienie o kontroli nie jest obligatoryjne, zgodnie z ustawą z dnia 26 stycznia 2007 r. o płatnościach w ramach systemów wsparcia bezpośredniego, art. 31 pkt 4.
W dniu 16 maja 2012 r. wpłynęło pismo Telekomunikacji Polskiej wraz z bilingiem rozmów wychodzących w dniu 13 czerwca 2011 r. z telefonu służbowego M. K., z którego wynikało, że w dniu 13 czerwca 2011 r. o godzinie
14:41:08 wykonane zostało połączenie na numer "[...]", a czas trwania rozmowy wyniósł 1m 35s.
Na rozprawie w dniu 6 lipca 2012 r. w Biurze Powiatowym ARiMR R. M. zeznał, że prawdopodobnie na początku czerwca, około 10 czerwca spotkał się ze stroną. Następnego dnia zauważył leżący pod ławką telefon. Pozostawiony telefon dzwonił najprawdopodobniej 2 razy, jednak nikt telefonu nie odebrał i nikt z niego nie skorzystał. Dopiero po upływie ok. tygodnia telefon odebrała strona, przekonana, że go zgubiła.
Z kolei z zeznań M. K. – Naczelnika Biura Kontroli na Miejscu "[...]" Oddziału Regionalnego ARiMR wynikało, iż w dniu 13 czerwca telefonował do strony w celu poinformowania jej o zamiarze przeprowadzenia kontroli. Świadek nie miał wątpliwości, że rozmawiał ze stroną, gdyż rozmówca potwierdził swoją tożsamość. Ponadto po przeprowadzeniu późniejszych rozmów z nią, był przekonany że rozmowa telefoniczna z dnia 13 czerwca była przeprowadzona ze stroną. Świadek zeznał również, że zawiadomień o zamiarze przeprowadzenia kontroli dokonują najczęściej inspektorzy przeprowadzający kontrolę, drogą telefoniczną, pisemne zawiadomienia są bardzo rzadkie.
W charakterze świadka przesłuchano również W. Ż. - Kierownika Biura Kontroli na Miejscu, który zeznał, że był obecny w czasie rozmowy telefonicznej M. K. ze stroną w dniu 13 czerwca 2011 r. o godz. 14.00.
Z kolei strona zeznała, że w dniu 9 czerwca 2011 r., w gospodarstwie R. M. pozostawiła telefon komórkowy, który znajdował tam w okresie od 09 do 16 czerwca 2011 r. Telefon odebrała dopiero, gdy przyjechała do R. M. sprasować siano. Zeznała, że w dniu 13 czerwca 2011 r. nie odebrała telefonu od M. K. i nie wie, kto mógł go odebrać.
W dniu 09.08.2012 r. do Biura Powiatowego ARiMR wpłynęło pismo pełnomocnika strony wraz z pismem operatora sieci komórkowej,
z którego wynikało, iż przesłanie szczegółowego wykazu połączeń możliwe jest tylko za okres 12 miesięcy wstecz. W związku z tym, nie było możliwe przekazanie zestawienia połączeń za okres od 01.06.2011 do 30.06.2011 r. W dniu 05 listopada 2012 r. strona złożyła w Biurze Powiatowym ARiMR kolejne pismo operatora sieci komórkowej, w którym podtrzymano poprzednie stanowisko w kwestii możliwości wydania zestawienia połączeń za okres przekraczający 12 miesięcy.
Oceniając w sprawie zebrany materiał dowodowy organ odwoławczy uznał, że P.P. został skutecznie powiadomiony o zamiarze przeprowadzenia kontroli w jego gospodarstwie. Tym samym dokonane po tym zawiadomieniu wycofanie działek rolnych, co do których w kontroli na miejscu lub w kontroli administracyjnej stwierdzono nieprawidłowości, uznał za nieskuteczne. W szczególności, o skutecznym powiadomieniu świadczyło przesłane przez Telekomunikację Polską zestawienie rozmów wychodzących w dniu 13 czerwca 2011 r. z telefonu służbowego M. K., z którego wynikało, że o godzinie 14:41:08 wykonane zostało połączenie na numer "[...]", a czas trwania rozmowy wyniósł 1m 35s. Ww. numer telefonu został wskazany przez stronę we wniosku o wpis do ewidencji producentów, z zaznaczonym celem zgłoszenia: zmiana danych, jako numer kontaktowy. Ponadto fakt powiadomienia strony o zamiarze przeprowadzenia kontroli wynikał również z zeznań M. K. oraz W. Ż. Jednocześnie organ II instancji nie dał wiary zeznaniom świadka R. M., które w opinii organu były nieprecyzyjne i nielogiczne. Za nieprzekonujące organ uznał również zeznania strony. W ocenie organu, w sytuacji zagubienia telefonu logicznym byłoby rozpoczęcie jego poszukiwań od miejsca, w którym po raz ostatni było się w jego posiadaniu.
Organ odwoławczy nie uwzględnił zarzutu strony dotyczącego nieuwzględnienia wyjaśnień złożonych przez jej pełnomocnika w piśmie z dnia 25 stycznia 2012 r., mającego stanowić odpowiedź na wezwanie z dnia 13 stycznia 2012 r. Organ podkreślił, że celem tego wezwania było ustalenie faktycznego użytkownika działek objętych wezwaniem. Tymczasem w piśmie z dnia 25 stycznia 2012 r. podniesiono jedynie kwestię braku powiadomienia strony o zamiarze przeprowadzenia kontroli oraz niezgodności wyników kontroli ze stanem faktycznym na zadeklarowanych działkach.
Zdaniem organu, strona nie wykazała braku winy w stwierdzonych nieprawidłowościach. Wobec powyższego organ administracji uznał, że brak było podstaw do zastosowania w przedmiotowej sprawie art. 73 rozporządzenia Komisji (WE) 1122/2009 z dnia 30 listopada 2009 r. ustanawiającego szczegółowe zasady wykonania rozporządzenia Rady (WE) nr 73/2009 odnośnie do zasady wzajemnej zgodności, modulacji oraz zintegrowanego systemu zarządzania i kontroli w ramach systemów wsparcia bezpośredniego przewidzianych w wymienionym rozporządzeniu oraz wdrażania rozporządzenia Rady (WE) nr 1234/2007 w odniesieniu do zasady wzajemnej zgodności w ramach systemu wsparcia ustanowionego dla sektora wina (Dz. Urz. WE Nr L 316 , 02/12/2009 P. 0065 – 0112). W ocenie organu II instancji, strona przy wypełnianiu przedmiotowego wniosku dopuściła się winy polegającej, co najmniej na niedbalstwie.
Organ odwoławczy nie uwzględnił zarzutów odwołującego się w zakresie poprawności przeprowadzenia kontroli jego gospodarstwa. Wskazał, iż były one przedmiotem analizy przez Biuro Kontroli na Miejscu "[...]" Oddziału Regionalnego ARiMR. W piśmie skierowanym do strony z dnia 25 października 2011 r. wyjaśniono, że po ponownej analizie dokumentacji pokontrolnej uznano, iż uchybienia stwierdzone w odniesieniu do działek rolnych są zasadne, stan działek wyklucza wykonywanie zabiegów takich jak bronowanie i siew motylkowatych oraz, że kontrola uwzględnia stan upraw na dzień jej przeprowadzenia i nie odnosi się do zabiegów wykonywanych w późniejszym terminie. Ponadto w piśmie Naczelnika Biura Kontroli na Miejscu z dnia 14 maja 2012 r. oraz z dnia 06 czerwca 2012 r. za bezpodstawny uznano zarzut odwołującego się odnośnie błędów w zakresie daty przeprowadzenia kontroli. W związku z tym, że kontrola trwała dłużej niż jeden dzień (w dniach 16.06.2011 r. - 28.06.2011 r.), w polu nr IX.55.1 oprócz godziny rozpoczęcia kontroli należało wpisać datę jej rozpoczęcia. Datę rozpoczęcia kontroli potwierdzają również zdjęcia działek rolnych "[...]", "[...]", "[...]". Do pisma dołączono fragment instrukcji realizacji kontroli powierzchniowych, regulujący kwestię oznaczenia daty przeprowadzenia kontroli. Ponadto w piśmie z dnia 10 grudnia 2012 r. podano, że Biuro Kontroli na Miejscu podtrzymał wyniki kontroli jak również stwierdzony sposób użytkowania działek rolnych na dzień przeprowadzenia kontroli.
Uwzględniając powyższe organ odwoławczy uznał, że strona w roku 2011 użytkowała działki zadeklarowane w ramach jednolitej płatności obszarowej jedynie na powierzchni 122,11 ha. Różnica między powierzchnią zadeklarowaną, a powierzchnią stwierdzoną wynosząca 332,0285% skutkowała odmową przyznania jednolitej płatności obszarowej oraz nałożeniem sankcji w kwocie 288093,50 zł.
Zgodnie zaś z art. 105 § 2 Kodeksu postępowania administracyjnego, po rozpatrzeniu wniosku o wycofanie części wniosku o przyznanie płatności na rok 2011 dla działki rolnej X postępowanie zostało umorzone.
Odnośnie uzupełniającej płatności obszarowej do powierzchni grupy upraw podstawowych (UPO) stwierdzono, że powierzchnia użytkowana wyniosła 8,64 ha, zaś różnica między powierzchnią deklarowaną a powierzchnią stwierdzoną wyniosła 6005,9027%. Powyższe skutkowało odmową przyznania uzupełniającej płatności obszarowej do powierzchni grupy upraw podstawowych oraz nałożeniem sankcji w kwocie 142300,69 zł. Stosownie natomiast do art. 105 § 2 k.p.a., po rozpatrzeniu wniosku o wycofanie części dla działki rolnej X1 postępowanie zostało umorzone.
Organ wskazał przy tym, iż stosownie do § 17 rozporządzenia w sprawie rodzajów roślin objętych płatnością uzupełniającą oraz zgodnie art. 58 akapit trzeci rozporządzenia Komisji (WE) Nr 1122/2009 jeżeli różnica między powierzchnią zadeklarowaną do uzupełniającej płatności podstawowej a powierzchnią stwierdzoną przekracza 50% płatność zostaje odmówiona, a na rolnika nakłada się sankcje w wysokości przypadającej na różnicę między powierzchnią zadeklarowaną we wniosku a powierzchnią stwierdzoną.
Odmawiając przyznania płatności zwierzęcej organ odwoławczy podkreślił, iż nie spełnione zostały warunki określone w rozporządzeniu w sprawie rodzajów roślin objętych płatnością uzupełniającą, a w związku z tym płatność zwierzęca została odmówiona.
W skardze do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Olsztynie zaskarżonej decyzji Skarżący zarzucił naruszenie przepisów postępowania:
- naruszenie art. 3 ust. 2 ustawy o płatnościach w ramach systemów wsparcia bezpośredniego, art. 7, art. 77 § 1 i art. 80 KPA, polegające na niewyczerpującym rozpatrzeniu materiału dowodowego oraz jego dowolnej ocenie, wyrażającej się zwłaszcza w odmówieniu mocy dowodowej zeznaniom świadka R. M. oraz zeznaniom skarżącego a także dokumentów przesłanych przez operatora telefonii komórkowej u której numer posiada skarżący. Z powyższych dowodów winka natomiast logiczny wniosek że skarżący nie mógł być zawiadomiony telefonicznie o kontroli w dniu 13.0.2011 r.,
- naruszenia art. 8 i 107 § 3 KPA przez nienależyte uzasadnienie zaskarżonej decyzji z uwagi na zawarcie w niej zbyt ogólnych stwierdzeń, co uniemożliwia realizację zasady pogłębiania zaufania obywateli do organów państwa, polegające na zbyt ogólnikowym uzasadnienie odmowy przyznania mocy dowodowej zeznaniom świadka R. M. i zeznaniom skarżącego oraz niewyjaśnieniu w sposób dostateczny podstaw dania wiary zeznaniom M. K. oraz W. Ż.
Naruszenie przepisów prawa materialnego:
- art. 31 ust. 3 oraz art. 33 ust 4. ustawy o płatnościach w ramach systemów wsparcia bezpośredniego poprzez przeprowadzenie kontroli podczas nieobecności skarżącego, który o kontroli nie został powiadomiony;
- art. 25 ust. 1 , 2 i 3 rozporządzenia Komisji WE nr 1122/2009 z dnia 30 listopada 2009 r. poprzez przyjęcie, wskutek błędnie ustalonego stanu faktycznego, że w wyniku wycofania części wniosków do skarżącego będą miały zastosowanie przepisy o obniżkach i wykluczeniach.
Wskazując na powyższe zarzuty, na podstawie art. 145 § 1 pkt 1 lit. a i c p.p.s.a. oraz art. 200 p.p.s.a. Skarżący wniósł o:
1) uchylenie zaskarżonej decyzji w całości,
2) zasądzenie od organu odwoławczego na rzecz Skarżącego kosztów postępowania, obejmujących koszty zastępstwa procesowego, według norm przepisanych.
W uzasadnieniu skargi, Skarżący zakwestionował fakt skutecznego powiadomienia go o terminie przeprowadzenia kontroli. Wskazał, iż skarżący nie był w posiadaniu przedmiotowego telefonu komórkowego, co zostało potwierdzone zarówno zeznaniami skarżącego oraz zeznaniami osoby u której telefon ten faktycznie się znajdował tj. świadka R. M. Powyższy świadek opisał telefon, oraz wskazał na okoliczności jego pozostawienia i okres w jakim telefon ten znajdował się u niego.
W ocenie Skarżącego, za niezrozumiały uznać należy fakt iż organ I i II instancji uznał za logiczne i wystarczająco jasne i klarowne zeznania M. K., który rzekomo odbył rozmowę ze skarżącym, jednak zgodnie z tym co sam zeznał nie wiedział on z kim w danym momencie rozmawia, gdyż była to jego pierwsza rozmowa ze Skarżącym.
Zdaniem Skarżącego, sam fakt wykonania połączenia z telefonu służbowego M. K., które zostało zarejestrowane na billingu rozmów wychodzących, nie świadczy o tym, że informacja o rzekomej kontroli dotarła właśnie do skarżącego i że skarżący się z nią zapoznał.
Uwzględniając powyższe Skarżący uznał, że skoro zawiadomienia nie było, a skarżący nie był obecny przy kontroli to naruszone zostały przepisy art. 31 ust. 3 oraz art. 33 ust 4. ustawy o płatnościach w ramach systemów wsparcia bezpośredniego co skutkuje nieważnością przeprowadzonej kontroli, gdyż kontrola dla swojej ważności wymaga obecności rolnika lub jego prawidłowego powiadomienia.
Skarżący podniósł dodatkowo, iż raport z czynności kontrolnych przeprowadzonych w czerwcu 2011 r. otrzymał dopiero pod koniec września, a więc w okresie późniejszym niż nastąpiło wycofanie przez niego działek zgłoszonych do dopłat. W związku z powyższym, żadna z przesłanek negatywnych przewidzianych w z art. 25 ust. 2 rozporządzenia Komisji WE nr 1122/2009 z dnia 30 listopada 2009 r. nie została spełniona.
W odpowiedzi na skargę, organ odwoławczy wniósł o jej oddalenie i podtrzymał stanowisko zawarte w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji.
Zakres kontroli sprawowanej przez sądy administracyjne obejmuje badanie, czy zaskarżony akt nie narusza prawa materialnego oraz czy w fazie poprzedzającej jego wydanie nie zostały naruszone normy prawa procesowego w sposób, który mógłby mieć istotny wpływ na wynik sprawy. Zgodnie zaś z art. 145 § 1 pkt 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (j.t. z 2012 r., poz. 270 ze zm.) - dalej: (p.p.s.a.) stwierdzenie przez sąd naruszenia prawa materialnego, naruszenia prawa dającego podstawę do wznowienia postępowania lub innego naruszenia przepisów postępowania, jeśli mogłoby to mieć istotny wpływ na wynik sprawy, rodzi konieczność uwzględnienia skargi i uchylenia zaskarżonego aktu.
Mając na uwadze wyżej wskazane reguły orzekania Sąd stwierdza, że skarga nie zasługuje na uwzględnienie. Zaskarżona decyzja nie narusza bowiem prawa w sposób powodujący konieczność jej uchylenia.
Zawarte w skardze argumenty koncentrują się przede wszystkim na wykazaniu naruszenia przez organy Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa ( zwanej dalej w skrócie Agencją) przepisów ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego (tekst jednolity: Dz.U. z 2013 r., poz.267, zwany dalej k.p.a.) oraz ustawy z 26 stycznia 2007r. o płatnościach w ramach system wsparcia bezpośredniego (tekst jednolity Dz. U. z 2008r., Nr 170, poz. 1051 ze zm.).
Z art. 7 k.p.a. wynika zaś, że obowiązkiem organów administracji publicznej prowadzących postępowanie jest podejmowanie wszelkich kroków do dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego oraz do załatwienia sprawy, mając na względzie interes społeczny i słuszny interes obywateli. Podstawowe bowiem znaczenie dla każdego postępowania ma należyte ustalenie stanu faktycznego sprawy, tj. takiego stanu faktycznego który odpowiada stanowi faktycznemu, znajdującemu się w hipotezie normy prawnej. Tylko wówczas możliwe jest prawidłowe ustalenie zakresu praw i obowiązków strony. Z zasady prawdy obiektywnej wynika obowiązek organów uzyskania w toku postępowania takiego materiału dowodowego i takiego stanu faktycznego, który jest zgodny z rzeczywistością. Natomiast art. 77 § 1 k.p.a. stanowi, że organ jest obowiązany w sposób wyczerpujący zebrać i rozpatrzyć cały materiał dowodowy. Niedopełnienie natomiast obowiązku zgromadzenia pełnego materiału dowodowego w sprawie, stanowi wadę postępowania, która wpływa w sposób istotny na wynik sprawy i jest podstawą uchylenia decyzji przez Sąd. Zgodnie zaś z art. 80 k.p.a. organ zobowiązany jest do dokonywania oceny na podstawie całokształtu materiału dowodowego, czy dana okoliczność została udowodniona. W świetle powołanej regulacji, ocenie podlega każdy dowód z osobna oraz wszystkie dowody we wzajemnej z sobą łączności, a na prawidłowość tej oceny wskazuje to, czy wyciągnięte przez organ wnioski mają logiczne uzasadnienie.
Jednocześnie trzeba zauważyć, że nie wszystkie zasady i reguły k.p.a. są stosowane przy rozpoznawaniu wniosków o płatności ze środków Unii Europejskiej. W niniejszej sprawie ma bowiem zastosowanie ustawa z dnia 26 stycznia 2007 r. o płatnościach w ramach systemów wsparcia bezpośredniego ( zwana dalej ustawą o płatnościach). W myśl bowiem art. 3 ust. 1 ustawy o płatnościach, z zastrzeżeniem zasad i warunków określonych w przepisach Unii Europejskiej, o których mowa w art. 1 pkt 1, do postępowań w sprawach indywidualnych rozstrzyganych w drodze decyzji stosuje się przepisy Kodeksu postępowania administracyjnego, chyba że przepisy ustawy stanowią inaczej.
Zgodnie z art. 3 ust. 2 ustawy, w postępowaniu w sprawach dotyczących m.in. płatności bezpośredniej, płatności uzupełniającej oraz płatności cukrowej organ administracji publicznej:
1) stoi na straży praworządności,
2) jest obowiązany w sposób wyczerpujący rozpatrzyć cały materiał dowodowy,
3) udziela stronom, na ich żądanie, niezbędnych pouczeń, co do okoliczności faktycznych i prawnych, które mogą mieć wpływ na ustalenie ich praw i obowiązków będących przedmiotem postępowania,
4) zapewnia stronom, na ich żądanie, czynny udział w każdym stadium postępowania i na ich żądanie, przed wydaniem decyzji, umożliwia im wypowiedzenie się co do zebranych dowodów i materiałów oraz zgłoszonych żądań; przepisu art. 81 Kodeksu postępowania administracyjnego nie stosuje się.
Strony oraz inne osoby uczestniczące w postępowaniu, o którym mowa w ust. 2, są obowiązane przedstawiać dowody oraz dawać wyjaśnienia co do okoliczności sprawy zgodnie z prawdą i bez zatajania czegokolwiek; ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z tego faktu wywodzi skutki prawne (art. 3 ust. 3 w/w ustawy).
Pierwsza zasada określona w art. 3 ust. 2 pkt 1 ustawy jest powtórzeniem zasady praworządności wymienionej w art. 6 k.p.a., druga zasada - określona w art. 3 ust. 2 pkt 2 ustawy - stanowi odejście od zasady prawdy obiektywnej wymienionej w art. 7 k.p.a.. Organy ARiMR zostały zobowiązane do wyczerpującego rozpatrzenia całego materiału dowodowego w miejsce wynikającego z Kodeksu postępowania administracyjnego obowiązku wyczerpującego zebrania i rozpatrzenia materiału dowodowego (art. 77 § 1 k.p.a.). Ta zmiana zasad i reguł postępowania wyraźnie wskazuje, że zadania organu prowadzącego postępowanie w zakresie obowiązku zgromadzenia, zebrania materiału dowodowego zostały ograniczone w stosunku do ogólnych reguł.
Ogólne zasady postępowania uregulowane w Kodeksie postępowania administracyjnego nie regulują problematyki dotyczącej rozłożenia ciężaru dowodu. Ustawa o płatnościach nałożyła na strony oraz inne osoby uczestniczące w postępowaniu obowiązek przedstawienia dowodów oraz dawania wyjaśnień co do okoliczności sprawy zgodnie z prawdą i bez zatajania czegokolwiek, zaś ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z tego faktu wywodzi skutki prawne ( art. 3 ust. 3). Wprowadzona do postępowań administracyjnych zasada rozłożenia ciężaru dowodu zmieniła dotychczasowe zasady i reguły postępowania administracyjnego. Konsekwencją tej zasady jest konieczność wzmożenia aktywności stron, bowiem postępowanie w sprawach płatności zostało oparte na dowodach, które będzie przedstawiała strona. Organ nie ma obowiązku, tak jak w k.p.a., podejmować z urzędu wszelkich środków dowodowych niezbędnych do dokładnego i wszechstronnego wyjaśnienia stanu faktycznego oraz załatwienia sprawy.
Zasada czynnego udziału strony w postępowaniu i wypowiedzenia się co do zebranych dowodów i materiałów oraz zgłoszenia żądań określona w art. 10 § 1 k.p.a., w ustawie o płatnościach również została wyraźnie ograniczona. W art. 3 ust. 2 pkt 4 ustawy o płatnościach określono, iż organ prowadzący postępowanie zapewnia stronom na ich żądanie, czynny udział w każdym stadium postępowania, przy czym nie stosuje się art. 81 kpa ( wyłączono stosowanie tzw. domniemania faktycznego). Tym samym organ został zwolniony z obowiązku zapewnienia stronie, która nie składa takiego żądania, czynnego udziału w sprawie, w tym możliwości wypowiedzenia się co do zebranych dowodów.
Przenosząc powyższe rozważania na grunt niniejszej sprawy stwierdzić należy, iż Dyrektor "[...]" Oddziału Regionalnego ARiMR wydając zaskarżoną decyzję nie naruszył przepisów postępowania administracyjnego. Wyjaśnił bowiem wszystkie istotne dla rozstrzygnięcia okoliczności oraz nie naruszając zasady swobodnej oceny dowodów wydał decyzję w sprawie przyznania Skarżącemu płatności w ramach systemów wsparcia bezpośredniego na rok 2011.
Organ odwoławczy przyjął bowiem, iż zebrany przez organ I instancji materiał był na tyle wiarygodny i wyczerpujący, aby uznać że Skarżący przed złożeniem wniosku o wycofanie z płatności części działek rolnych został w dniu 13 czerwca 2011 r. o godz. 14.41 skutecznie powiadomiony przez Naczelnika Biura Kontroli na Miejscu "[...]" Oddziału Regionalnego o zamiarze przeprowadzenia kontroli w jego gospodarstwie. W szczególności organ odwoławczy uwzględnił przesłane przez Telekomunikację Polską zestawienie rozmów wychodzących w dniu 13 czerwca 2011 r. z telefonu służbowego Naczelnika Biura Kontroli na Miejscu – M. K. jak również zeznania samego Naczelnika oraz W. Ż. Dokonał również – nie naruszając zasady swobodnej oceny dowodów- oceny zeznań Skarżącego oraz R. M., uznając zeznania w sprawie rzekomej utraty telefonu za nieprecyzyjne oraz nielogiczne.
W wyniku wyczerpującego rozpatrzenia materiału dowodowego, organ zasadnie zastosował art. 25 rozporządzenia Komisji (WE) Nr 1122/2009 z dnia 30 listopada 2009 r. ustanawiającego szczegółowe zasady wykonania rozporządzenia Rady (WE) nr 73/2009 odnośnie do zasady wzajemnej zgodności, modulacji oraz zintegrowanego systemu zarządzania i kontroli w ramach systemów wsparcia bezpośredniego przewidzianych w wymienionym rozporządzeniu oraz wdrażania rozporządzenia Rady (WE) nr 1234/2007 w odniesieniu do zasady wzajemnej zgodności w ramach systemu wsparcia ustanowionego dla sektora wina (Dz. Urz. WE Nr L 316 , 02/12/2009 P. 0065 - 0112) wniosek o przyznanie pomocy można w każdej chwili wycofać w całości lub w części na piśmie; jeśli właściwy organ poinformował już rolnika o nieprawidłowościach we wniosku o przyznanie pomocy lub jeśli powiadomił go o zamiarze przeprowadzenia kontroli na miejscu, jeśli ta kontrola ujawni nieprawidłowości, wycofanie nie jest dozwolone odnośnie do części wniosku, których dotyczą nieprawidłowości; wycofanie wniosku zgodnie z powyższym sprawi, że wnioskodawca znajdzie się w sytuacji sprzed złożenia wniosku o przyznanie pomocy lub części przedmiotowego wniosku.
Poczynione w sposób prawidłowy ustalenia organu dotyczące skutecznego powiadomienia o zamiarze przeprowadzenia kontroli powodują, że za bezpodstawne należało uznać zarzuty Skarżącego dotyczące naruszenia art. 31 ust. 3 i art. 33 ust. 4 ustawy o płatnościach. Stosownie bowiem do art. 31 ust. 4, czynności kontrolne mogą być wykonywane podczas nieobecności rolnika także wówczas, gdy rolnik został zawiadomiony o kontroli zgodnie z art. 27 ust. 1 rozporządzenia nr 1122/2009.
W konsekwencji zasadnie organ wywiódł, iż wycofywanie kolejnych działek z wniosku o przyznanie płatności na 2011 r. w okresie następującym po skutecznym powiadomieniu o kontroli (łączna suma wycofanych gruntów wyniosła 272,87 ha) mało jedynie na celu uniknięcie konsekwencji prawnych związanych z przedeklarowaniem we wniosku gruntów w postaci odmowy płatności i nałożenia sankcji wieloletnich. Należy natomiast zauważyć, że zakres żądania wskazany we wniosku o przyznanie pomocy nie może być w każdym czasie i dowolnie zmieniany przez wnioskodawcę, a konsekwencje prawne takiego działania zależne wyłącznie od niego, tzn. że częściowe "wycofanie" zgłoszonego obszaru w każdym wypadku obliguje organ Agencji jedynie do umorzenia postępowania w tej części.
Sąd w pełni podziela również dalsze ustalenia poczynione przez organy dotyczące rolniczego wykorzystywania i użytkowania działek, co do których wykryto konflikt krzyżowy tj. działki ewidencyjne: "[...]", "[...]", "[...]", "[...]", "[...]". Podkreślić w tym miejscu trzeba, że do obowiązków rolnika należy wskazanie dokładnych obszarów działek rolnych oraz upraw, jeśli ubiega się o płatności do nich, przy czym działki rolnej nie można utożsamiać z obszarem działki ewidencyjnej. To wnioskodawca ponosi pełną odpowiedzialność za skutki podania we wniosku informacji niezgodnych ze stanem faktycznym. W rozpoznanej zaś sprawie skarżący popełnił wiele pomyłek, dotyczących powierzchni deklarowanych działek rolnych.
W ocenie Sądu, w sprawie nie ma podstaw do zastosowania wyjątków od wyłączeń i obniżeń. Skarżący zgłosił do płatności w roku 2011 działki o powierzchni większej niż uprawniona. W niniejszej sprawie przedmiotowy wniosek nie był zatem złożony poprawnie pod względem faktycznym, a wnioskodawca nie wykazał w toku postępowania, iż nie jest winny nieprawidłowości. Zdaniem Sądu w sprawie można mówić o niedbalstwie wnioskodawcy. Producent rolny, składając wniosek o płatności bezpośrednie, winien wskazać w nim stan faktyczny użytkowanych rolniczo przez siebie gruntów - zarówno odnośnie powierzchni upraw, jak i ich rodzaju.
Wobec wyliczonych przez organ i wskazanych w decyzji różnic między powierzchnią zadeklarowaną, a powierzchnią zatwierdzoną do poszczególnych płatności, zgodnie z art. 58 rozporządzenia 1122/2009 odmówiono płatności i nałożono sankcję.
Stwierdzając, że zaskarżona decyzja nie narusza prawa materialnego, ani procedury administracyjnej w stopniu uzasadniającym jej uchylenie Wojewódzki Sąd Administracyjny, na podstawie art. 151 p.p.s.a., orzekł jak w sentencji.
Nietezowane
Artykuły przypisane do orzeczenia
Skład sądu
Ryszard MaliszewskiTadeusz Piskozub /sprawozdawca/
Wiesława Pierechod /przewodniczący/
Sentencja
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Olsztynie w składzie następującym: Przewodnicząca sędzia WSA Wiesława Pierechod, Sędziowie sędzia WSA Ryszard Maliszewski, sędzia WSA Tadeusz Piskozub (sprawozdawca), Protokolant sekretarz sądowy Jolanta Piasecka, po rozpoznaniu w Olsztynie na rozprawie w dniu 5 czerwca 2013r. sprawy ze skargi P.P. na decyzję Dyrektora Oddziału Regionalnego Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa z dnia "[...]", Nr "[...]" w przedmiocie przyznania płatności w ramach systemów wsparcia bezpośredniego na rok 2011 oddala skargę.
Uzasadnienie
I SA/Ol 126/13
Uzasadnienie
Zaskarżoną decyzją z dnia "[...]" Dyrektor "[...]" Oddziału Regionalnego ARiMR po rozpatrzeniu odwołania P. P. utrzymał w mocy decyzję Kierownika Biura Powiatowego ARiMR z dnia "[...]’ w sprawie przyznania płatności w ramach systemów wsparcia bezpośredniego. Organ I instancji wymienioną wyżej decyzją:
1. umorzył postępowanie administracyjne w części dotyczącej działek rolnych X i X1;
2.odmówił przyznania stronie jednolitej płatności obszarowej
(JPO) i nałożył sankcję w wysokości 288093,50 zł;
3. odmówił przyznania uzupełniającej płatności obszarowej do powierzchni grupy upraw podstawowych (UPO) i nałożył sankcję w wysokości 142300,69 zł;
4. odmówił przyznania uzupełniającej płatności obszarowej do powierzchni roślin
przeznaczonych na paszę, uprawianych na trwałych użytkach zielonych (JPO- TUZ).
Jak wynika z akt sprawy, P. P. we wniosku o przyznanie płatności na rok 2011 ubiegał się o przyznanie jednolitej płatności obszarowej oraz uzupełniającej płatności obszarowej do powierzchni grupy upraw podstawowych do powierzchni 530,75 ha.
W celu weryfikacji danych zadeklarowanych we wniosku o przyznanie płatności, strona została wytypowana do przeprowadzenia kontroli na miejscu. W dniu 13.06.2011 r. o godzinie 14:40 ww. producent rolny został powiadomiony telefonicznie przez M. K. pracownika Biura Kontroli na Miejscu, o zamiarze przeprowadzenia kontroli na miejscu w jego gospodarstwie. Kontrola została przeprowadzona w dniach od 16.06.2011 do dnia 28.06.2011 r. Dnia 13.06.2011 r. o godzinie 15:30 został złożony wniosek o przyznanie płatności na rok 2011 z zaznaczonym celem złożenia: wycofanie części wniosku, a w następnych dniach kolejne wnioski z zaznaczonym celem złożenia: wycofanie części wniosku. Suma wszystkich gruntów wycofanych z jednolitej płatności obszarowej oraz uzupełniającej płatności do grupy upraw podstawowych we wniosku o przyznanie płatności na rok 2011 przez stronę wyniosła 272,87 ha.
Organ I instancji powołując się na art. 25 rozporządzenia Komisji (WE) Nr
1122/2009 z dnia 30 listopada 2009 r. ustanawiającego szczegółowe zasady wykonania rozporządzenia Rady (WE) nr 73/2009 odnośnie do zasady wzajemnej zgodności, modulacji oraz zintegrowanego systemu zarządzania i kontroli w ramach systemów wsparcia bezpośredniego przewidzianych w wymienionym rozporządzeniu oraz wdrażania rozporządzenia Rady (WE) nr 1234/2007 w odniesieniu do zasady wzajemnej zgodności w ramach systemu wsparcia ustanowionego dla sektora wina (Dz. Urz. WE Nr L 316 02/12/2009 P. 0065 - 0112), wyjaśnił, że formularz wycofania obejmujący wycofanie całego wniosku lub jego części składany jest z inicjatywy rolnika w każdym momencie; jeśli właściwy organ poinformował już rolnika o nieprawidłowościach we wniosku o przyznanie pomocy lub jeśli powiadomił go o zamiarze przeprowadzenia kontroli na miejscu i jeśli ta kontrola ujawni nieprawidłowości, wycofanie nie jest dozwolone odnośnie części wniosku, których dotyczą nieprawidłowości.
Organ I instancji w oparciu o zgromadzony materiał dowodowy uznał, że strona została poinformowany o zamiarze przeprowadzenia kontroli na miejscu przed złożeniem formularza wycofania części wniosku, wobec czego wycofanie działek rolnych, na których w kontroli na miejscu i kontroli administracyjnej stwierdzono nieprawidłowości, nie zostało uwzględnione.
Kierownik Biura Powiatowego ARiMR wyjaśnił, że powierzchnia działek rolnych zadeklarowana we wniosku o przyznanie płatności na rok 2011 do jednolitej płatności obszarowej wyniosła 530,75 ha. Zgodnie z art. 105 § 2 Kodeksu postępowania administracyjnego, po rozpatrzeniu wniosku o wycofanie części wniosku o przyznanie płatności na rok 2011 dla działki rolnej X postępowanie zostało umorzone. Powierzchnia deklarowana działek rolnych, kwalifikowana do płatności wyniosła 527,55 ha. Powierzchnia stwierdzona w kontroli administracyjnej i kontroli na miejscu wyniosła 122,11 ha. Procentowa różnica między powierzchnią działek rolnych zadeklarowanych we wniosku do jednolitej płatności obszarowej a powierzchnią stwierdzoną w czasie kontroli administracyjnej oraz kontroli na miejscu wynosi 332,0285%.
Powierzchnia działek rolnych zadeklarowana we wniosku o przyznanie płatności na rok 2011 do uzupełniającej płatności podstawowej wyniosła 530,75 ha. Zgodnie z art. 105 § 2 KPA, po rozpatrzeniu wniosku o wycofanie części dla działki rolnej X1 postępowanie zostało umorzone. Powierzchnia deklarowana działek rolnych, kwalifikowana do płatności wyniosła 527,55 ha. Powierzchnia działek rolnych stwierdzona w trakcie kontroli administracyjnej i kontroli na miejscu wyniosła 8,64 ha. Wyliczona procentowa różnica między powierzchnią działek rolnych zadeklarowanych we wniosku do uzupełniającej płatności obszarowej a powierzchnią stwierdzoną w czasie kontroli administracyjnej i kontroli na miejscu wyniosła 6005,9027%.
Jako podstawę prawną organ I instancji wskazał art. 58 akapit trzeci rozporządzenia Komisji (WE) Nr 1122/2009 z dnia 30 listopada 2009 r. ustanawiającego szczegółowe zasady wykonania rozporządzenia Rady (WE) nr 73/2009 odnośnie do zasady wzajemnej zgodności, modulacji oraz zintegrowanego systemu zarządzania i kontroli w ramach systemów wsparcia bezpośredniego przewidzianych w wymienionym rozporządzeniu oraz wdrażania rozporządzenia Rady (WE) nr 1234/2007 w odniesieniu do zasady wzajemnej zgodności w ramach systemu wsparcia ustanowionego dla sektora wina (Dz. Urz. WE Nr L 316, 02/12/2009 P. 0065 - 0112).
Ponadto podano, że powierzchnia zadeklarowana do uzupełniającej płatności obszarowej do powierzchni roślin przeznaczonych na paszę, uprawianych na trwałych użytkach zielonych wyniosła 0,00 ha, wobec czego ww. płatność została odmówiona.
Po rozpatrzeniu odwołania, zaskarżoną decyzją Dyrektor "[...]" Oddziału Regionalnego ARiMR utrzymał w mocy decyzję organu I instancji. Wskazał, iż przyznanie płatności bezpośredniej zostało uzależnione od warunków określonych w art. 7 ust. 1, 1a i 2 ww. ustawy z dnia 26 stycznia 2007 r. o płatnościach w ramach systemów wsparcia bezpośredniego (tekst jednolity Dz. U. z 2008 r., Nr 170, poz. 1051).
Odnosząc się z kolei do wyników przeprowadzonej kontroli organ odwoławczy dodatkowo zaznaczył, że w dniu 21.07.2011 r. podczas kontroli administracyjnej sprawy "[...]" Agencji Nieruchomości Rolnych Oddział Terenowy Gospodarstwo Skarbu Państwa w L. wykryto konflikt kontroli krzyżowej dotyczący działek ewidencyjnych: "[...]", "[...]" ,"[...]","[...]", "[...]" z deklaracją działek we wniosku strony. W związku z powyższym do stron konfliktu kontroli krzyżowej wystosowano wezwania do złożenia wyjaśnień. W dniu 25.07.2011 r. strona oświadczyła, że działki "[...]", "[...]", "[...]", "[...]", "[...]" w obrębie S. zasiała w kwietniu 2011 mieszanką traw motylkowatych o łącznej pow. 42 ha. W/w działki uprawia od kilku lat i ma na tą okoliczność świadków.
Z kolei J. K. reprezentant A. w L. złożył dnia 29.07.2011 r. korektę do wniosku wraz z oświadczeniem, iż A. jest właścicielem i użytkownikiem spornych działek w obrębie S., na dowód załączając kopie wypisów oraz wyrysów dla działek ewidencyjnych "[...]", "[...]", "[...]", "[...]", "[...]" oraz Fakturę Nr "[...]" na usługę brona talerzową obręb S. Nr dz. "[...]", "[...]", "[...]", "[...]", "[...]", "[...]".
Składając z kolei w dniu 15.12.2011 r. oświadczenie dotyczące konfliktu kontroli krzyżowej pomiędzy R. G. a stroną dotyczące działek "[...]" oraz "[...]", P. P. stwierdził, iż nie uprawiał i nie zgłaszał do dopłat działek ewidencyjnych "[...]" i "[...]". Zostały one omyłkowo zadeklarowane we wniosku na rok 2011. Dnia 16.06.2011 r. zostało złożone wycofanie części wniosku na wyżej wymienione działki.
Z oświadczenia R. G. wynikało również, iż jest jedynym użytkownikiem działek ewidencyjnych nr "[...]" i "[...]" które deklaruje we wnioskach o przyznanie płatności od 8 lat.
W dniu 13.01.2012 r. podczas kontroli administracyjnej wykryto kolejne błędy kontroli krzyżowej między stroną a innymi producentami rolnymi, dotyczące działek uwzględnionych we wnioskach o przyznanie płatności z zaznaczonym celem złożenia: wycofanie w części tj. działek o numerach: "[...]", "[...]", "[...]", "[...]", "[...]".
Z przesłuchań S. J. ( strony konfliktu kontroli krzyżowej), J. G. ( reprezentanta Gospodarstwa Skarbu Państwa w E.- strony konfliktu kontroli krzyżowej) oraz M. W. (pełnomocnika K. J. - strony konfliktu kontroli krzyżowej) wynikało, że P. P. nie użytkował rolniczo przedmiotowych działek. Z kolei ze złożonego w dniu 23.01.2012 r. oświadczenia strony wynikało, że nie będzie składała wyjaśnień dotyczących błędów w wezwaniu.
W celu ustalenia faktycznego użytkownika działek rolnych położonych na
działkach ewidencyjnych "[...]", "[...]", "[...]", "[...]", "[...]" w obrębie S., gmina D., w dniu 15.02.2012 r. przesłuchano K. P., H. A. i Z. P.
Z zeznań brata strony, Z. P. wynikało, że był on świadkiem wykonywania prac polowych na w/w działkach w 2011 r. ( sianie trawy, bronowanie, wykoszenie trawy, prasowanie siana). Świadek zeznał, że strona użytkowała działki od 3- 4 lat. Z kolei świadek K. P. zeznał, że talerzował w/w działki. Zlecenie wykonania robót otrzymał od szefa firmy i wykonywał je dla Agencji A.. Przed wykonaniem prac polowych, powierzchnia była zarośnięta. Z zeznań H. A. wynikało natomiast, że wraz z kolegą wykonywali prace polowe po żniwach ( talerzowanie), na polecenie prezesa. Na polach rosła trawa na półtora metra wysokości.
W piśmie z dnia 29.02.2012 r. strona podważyła stwierdzony podczas kontroli rodzaj uprawy i pomiary działek rolnych stwierdzone przez kontrolerów w dniu 28.06.2011 r. oraz fakt powiadomienia beneficjenta w dniu 13.06.2011 r. o zamiarze przeprowadzenia kontroli na miejscu. Z powyższym pismem wpłynęło oświadczenie Z. P. o zabiegach agrotechnicznych wykonywanych na działkach rolnych położonych w miejscowościach: S., B., C., W., C., O., P.
Pismem z dnia 08.03.2012 r. Kierownik Biura Kontroli na Miejscu podtrzymał wyniki z kontroli na miejscu z dnia 28.06.2011 r. W piśmie tym stwierdzono, że strona została powiadomiona, iż wyniki kontroli odzwierciedlają stan gruntów na dzień kontroli. Odnośnie zaś upraw i zabiegów stwierdzonych na działkach rolnych rolnik został poinformowany pismem z dnia 25.10.2011 r. Ponadto działka rolna M położona na działce ewidencyjnej nr "[...]" miejscowość G., została zakwalifikowana przez inspektorów terenowych jako odłóg. Nie oznacza to jednak, że na całości działki rolnej jest las, lecz liczne samosiewki drzew (foto nr 321, 322, 323, 324, 325, 335, 336, 339, 340), które świadczą o degradacji działki i nie stosowaniu na działce rolnej żadnych zabiegów typu bronowanie, siew nasion. Ponadto podano, że powiadomienie o kontroli odbyło się telefonicznie dnia 13.06.2011 r. o godzinie 14:40 przez M. K. - Naczelnika Wydziału Inspektorów Terenowych, o czym świadczy zapis w raporcie. Powiadomienie o kontroli nie jest obligatoryjne, zgodnie z ustawą z dnia 26 stycznia 2007 r. o płatnościach w ramach systemów wsparcia bezpośredniego, art. 31 pkt 4.
W dniu 16 maja 2012 r. wpłynęło pismo Telekomunikacji Polskiej wraz z bilingiem rozmów wychodzących w dniu 13 czerwca 2011 r. z telefonu służbowego M. K., z którego wynikało, że w dniu 13 czerwca 2011 r. o godzinie
14:41:08 wykonane zostało połączenie na numer "[...]", a czas trwania rozmowy wyniósł 1m 35s.
Na rozprawie w dniu 6 lipca 2012 r. w Biurze Powiatowym ARiMR R. M. zeznał, że prawdopodobnie na początku czerwca, około 10 czerwca spotkał się ze stroną. Następnego dnia zauważył leżący pod ławką telefon. Pozostawiony telefon dzwonił najprawdopodobniej 2 razy, jednak nikt telefonu nie odebrał i nikt z niego nie skorzystał. Dopiero po upływie ok. tygodnia telefon odebrała strona, przekonana, że go zgubiła.
Z kolei z zeznań M. K. – Naczelnika Biura Kontroli na Miejscu "[...]" Oddziału Regionalnego ARiMR wynikało, iż w dniu 13 czerwca telefonował do strony w celu poinformowania jej o zamiarze przeprowadzenia kontroli. Świadek nie miał wątpliwości, że rozmawiał ze stroną, gdyż rozmówca potwierdził swoją tożsamość. Ponadto po przeprowadzeniu późniejszych rozmów z nią, był przekonany że rozmowa telefoniczna z dnia 13 czerwca była przeprowadzona ze stroną. Świadek zeznał również, że zawiadomień o zamiarze przeprowadzenia kontroli dokonują najczęściej inspektorzy przeprowadzający kontrolę, drogą telefoniczną, pisemne zawiadomienia są bardzo rzadkie.
W charakterze świadka przesłuchano również W. Ż. - Kierownika Biura Kontroli na Miejscu, który zeznał, że był obecny w czasie rozmowy telefonicznej M. K. ze stroną w dniu 13 czerwca 2011 r. o godz. 14.00.
Z kolei strona zeznała, że w dniu 9 czerwca 2011 r., w gospodarstwie R. M. pozostawiła telefon komórkowy, który znajdował tam w okresie od 09 do 16 czerwca 2011 r. Telefon odebrała dopiero, gdy przyjechała do R. M. sprasować siano. Zeznała, że w dniu 13 czerwca 2011 r. nie odebrała telefonu od M. K. i nie wie, kto mógł go odebrać.
W dniu 09.08.2012 r. do Biura Powiatowego ARiMR wpłynęło pismo pełnomocnika strony wraz z pismem operatora sieci komórkowej,
z którego wynikało, iż przesłanie szczegółowego wykazu połączeń możliwe jest tylko za okres 12 miesięcy wstecz. W związku z tym, nie było możliwe przekazanie zestawienia połączeń za okres od 01.06.2011 do 30.06.2011 r. W dniu 05 listopada 2012 r. strona złożyła w Biurze Powiatowym ARiMR kolejne pismo operatora sieci komórkowej, w którym podtrzymano poprzednie stanowisko w kwestii możliwości wydania zestawienia połączeń za okres przekraczający 12 miesięcy.
Oceniając w sprawie zebrany materiał dowodowy organ odwoławczy uznał, że P.P. został skutecznie powiadomiony o zamiarze przeprowadzenia kontroli w jego gospodarstwie. Tym samym dokonane po tym zawiadomieniu wycofanie działek rolnych, co do których w kontroli na miejscu lub w kontroli administracyjnej stwierdzono nieprawidłowości, uznał za nieskuteczne. W szczególności, o skutecznym powiadomieniu świadczyło przesłane przez Telekomunikację Polską zestawienie rozmów wychodzących w dniu 13 czerwca 2011 r. z telefonu służbowego M. K., z którego wynikało, że o godzinie 14:41:08 wykonane zostało połączenie na numer "[...]", a czas trwania rozmowy wyniósł 1m 35s. Ww. numer telefonu został wskazany przez stronę we wniosku o wpis do ewidencji producentów, z zaznaczonym celem zgłoszenia: zmiana danych, jako numer kontaktowy. Ponadto fakt powiadomienia strony o zamiarze przeprowadzenia kontroli wynikał również z zeznań M. K. oraz W. Ż. Jednocześnie organ II instancji nie dał wiary zeznaniom świadka R. M., które w opinii organu były nieprecyzyjne i nielogiczne. Za nieprzekonujące organ uznał również zeznania strony. W ocenie organu, w sytuacji zagubienia telefonu logicznym byłoby rozpoczęcie jego poszukiwań od miejsca, w którym po raz ostatni było się w jego posiadaniu.
Organ odwoławczy nie uwzględnił zarzutu strony dotyczącego nieuwzględnienia wyjaśnień złożonych przez jej pełnomocnika w piśmie z dnia 25 stycznia 2012 r., mającego stanowić odpowiedź na wezwanie z dnia 13 stycznia 2012 r. Organ podkreślił, że celem tego wezwania było ustalenie faktycznego użytkownika działek objętych wezwaniem. Tymczasem w piśmie z dnia 25 stycznia 2012 r. podniesiono jedynie kwestię braku powiadomienia strony o zamiarze przeprowadzenia kontroli oraz niezgodności wyników kontroli ze stanem faktycznym na zadeklarowanych działkach.
Zdaniem organu, strona nie wykazała braku winy w stwierdzonych nieprawidłowościach. Wobec powyższego organ administracji uznał, że brak było podstaw do zastosowania w przedmiotowej sprawie art. 73 rozporządzenia Komisji (WE) 1122/2009 z dnia 30 listopada 2009 r. ustanawiającego szczegółowe zasady wykonania rozporządzenia Rady (WE) nr 73/2009 odnośnie do zasady wzajemnej zgodności, modulacji oraz zintegrowanego systemu zarządzania i kontroli w ramach systemów wsparcia bezpośredniego przewidzianych w wymienionym rozporządzeniu oraz wdrażania rozporządzenia Rady (WE) nr 1234/2007 w odniesieniu do zasady wzajemnej zgodności w ramach systemu wsparcia ustanowionego dla sektora wina (Dz. Urz. WE Nr L 316 , 02/12/2009 P. 0065 – 0112). W ocenie organu II instancji, strona przy wypełnianiu przedmiotowego wniosku dopuściła się winy polegającej, co najmniej na niedbalstwie.
Organ odwoławczy nie uwzględnił zarzutów odwołującego się w zakresie poprawności przeprowadzenia kontroli jego gospodarstwa. Wskazał, iż były one przedmiotem analizy przez Biuro Kontroli na Miejscu "[...]" Oddziału Regionalnego ARiMR. W piśmie skierowanym do strony z dnia 25 października 2011 r. wyjaśniono, że po ponownej analizie dokumentacji pokontrolnej uznano, iż uchybienia stwierdzone w odniesieniu do działek rolnych są zasadne, stan działek wyklucza wykonywanie zabiegów takich jak bronowanie i siew motylkowatych oraz, że kontrola uwzględnia stan upraw na dzień jej przeprowadzenia i nie odnosi się do zabiegów wykonywanych w późniejszym terminie. Ponadto w piśmie Naczelnika Biura Kontroli na Miejscu z dnia 14 maja 2012 r. oraz z dnia 06 czerwca 2012 r. za bezpodstawny uznano zarzut odwołującego się odnośnie błędów w zakresie daty przeprowadzenia kontroli. W związku z tym, że kontrola trwała dłużej niż jeden dzień (w dniach 16.06.2011 r. - 28.06.2011 r.), w polu nr IX.55.1 oprócz godziny rozpoczęcia kontroli należało wpisać datę jej rozpoczęcia. Datę rozpoczęcia kontroli potwierdzają również zdjęcia działek rolnych "[...]", "[...]", "[...]". Do pisma dołączono fragment instrukcji realizacji kontroli powierzchniowych, regulujący kwestię oznaczenia daty przeprowadzenia kontroli. Ponadto w piśmie z dnia 10 grudnia 2012 r. podano, że Biuro Kontroli na Miejscu podtrzymał wyniki kontroli jak również stwierdzony sposób użytkowania działek rolnych na dzień przeprowadzenia kontroli.
Uwzględniając powyższe organ odwoławczy uznał, że strona w roku 2011 użytkowała działki zadeklarowane w ramach jednolitej płatności obszarowej jedynie na powierzchni 122,11 ha. Różnica między powierzchnią zadeklarowaną, a powierzchnią stwierdzoną wynosząca 332,0285% skutkowała odmową przyznania jednolitej płatności obszarowej oraz nałożeniem sankcji w kwocie 288093,50 zł.
Zgodnie zaś z art. 105 § 2 Kodeksu postępowania administracyjnego, po rozpatrzeniu wniosku o wycofanie części wniosku o przyznanie płatności na rok 2011 dla działki rolnej X postępowanie zostało umorzone.
Odnośnie uzupełniającej płatności obszarowej do powierzchni grupy upraw podstawowych (UPO) stwierdzono, że powierzchnia użytkowana wyniosła 8,64 ha, zaś różnica między powierzchnią deklarowaną a powierzchnią stwierdzoną wyniosła 6005,9027%. Powyższe skutkowało odmową przyznania uzupełniającej płatności obszarowej do powierzchni grupy upraw podstawowych oraz nałożeniem sankcji w kwocie 142300,69 zł. Stosownie natomiast do art. 105 § 2 k.p.a., po rozpatrzeniu wniosku o wycofanie części dla działki rolnej X1 postępowanie zostało umorzone.
Organ wskazał przy tym, iż stosownie do § 17 rozporządzenia w sprawie rodzajów roślin objętych płatnością uzupełniającą oraz zgodnie art. 58 akapit trzeci rozporządzenia Komisji (WE) Nr 1122/2009 jeżeli różnica między powierzchnią zadeklarowaną do uzupełniającej płatności podstawowej a powierzchnią stwierdzoną przekracza 50% płatność zostaje odmówiona, a na rolnika nakłada się sankcje w wysokości przypadającej na różnicę między powierzchnią zadeklarowaną we wniosku a powierzchnią stwierdzoną.
Odmawiając przyznania płatności zwierzęcej organ odwoławczy podkreślił, iż nie spełnione zostały warunki określone w rozporządzeniu w sprawie rodzajów roślin objętych płatnością uzupełniającą, a w związku z tym płatność zwierzęca została odmówiona.
W skardze do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Olsztynie zaskarżonej decyzji Skarżący zarzucił naruszenie przepisów postępowania:
- naruszenie art. 3 ust. 2 ustawy o płatnościach w ramach systemów wsparcia bezpośredniego, art. 7, art. 77 § 1 i art. 80 KPA, polegające na niewyczerpującym rozpatrzeniu materiału dowodowego oraz jego dowolnej ocenie, wyrażającej się zwłaszcza w odmówieniu mocy dowodowej zeznaniom świadka R. M. oraz zeznaniom skarżącego a także dokumentów przesłanych przez operatora telefonii komórkowej u której numer posiada skarżący. Z powyższych dowodów winka natomiast logiczny wniosek że skarżący nie mógł być zawiadomiony telefonicznie o kontroli w dniu 13.0.2011 r.,
- naruszenia art. 8 i 107 § 3 KPA przez nienależyte uzasadnienie zaskarżonej decyzji z uwagi na zawarcie w niej zbyt ogólnych stwierdzeń, co uniemożliwia realizację zasady pogłębiania zaufania obywateli do organów państwa, polegające na zbyt ogólnikowym uzasadnienie odmowy przyznania mocy dowodowej zeznaniom świadka R. M. i zeznaniom skarżącego oraz niewyjaśnieniu w sposób dostateczny podstaw dania wiary zeznaniom M. K. oraz W. Ż.
Naruszenie przepisów prawa materialnego:
- art. 31 ust. 3 oraz art. 33 ust 4. ustawy o płatnościach w ramach systemów wsparcia bezpośredniego poprzez przeprowadzenie kontroli podczas nieobecności skarżącego, który o kontroli nie został powiadomiony;
- art. 25 ust. 1 , 2 i 3 rozporządzenia Komisji WE nr 1122/2009 z dnia 30 listopada 2009 r. poprzez przyjęcie, wskutek błędnie ustalonego stanu faktycznego, że w wyniku wycofania części wniosków do skarżącego będą miały zastosowanie przepisy o obniżkach i wykluczeniach.
Wskazując na powyższe zarzuty, na podstawie art. 145 § 1 pkt 1 lit. a i c p.p.s.a. oraz art. 200 p.p.s.a. Skarżący wniósł o:
1) uchylenie zaskarżonej decyzji w całości,
2) zasądzenie od organu odwoławczego na rzecz Skarżącego kosztów postępowania, obejmujących koszty zastępstwa procesowego, według norm przepisanych.
W uzasadnieniu skargi, Skarżący zakwestionował fakt skutecznego powiadomienia go o terminie przeprowadzenia kontroli. Wskazał, iż skarżący nie był w posiadaniu przedmiotowego telefonu komórkowego, co zostało potwierdzone zarówno zeznaniami skarżącego oraz zeznaniami osoby u której telefon ten faktycznie się znajdował tj. świadka R. M. Powyższy świadek opisał telefon, oraz wskazał na okoliczności jego pozostawienia i okres w jakim telefon ten znajdował się u niego.
W ocenie Skarżącego, za niezrozumiały uznać należy fakt iż organ I i II instancji uznał za logiczne i wystarczająco jasne i klarowne zeznania M. K., który rzekomo odbył rozmowę ze skarżącym, jednak zgodnie z tym co sam zeznał nie wiedział on z kim w danym momencie rozmawia, gdyż była to jego pierwsza rozmowa ze Skarżącym.
Zdaniem Skarżącego, sam fakt wykonania połączenia z telefonu służbowego M. K., które zostało zarejestrowane na billingu rozmów wychodzących, nie świadczy o tym, że informacja o rzekomej kontroli dotarła właśnie do skarżącego i że skarżący się z nią zapoznał.
Uwzględniając powyższe Skarżący uznał, że skoro zawiadomienia nie było, a skarżący nie był obecny przy kontroli to naruszone zostały przepisy art. 31 ust. 3 oraz art. 33 ust 4. ustawy o płatnościach w ramach systemów wsparcia bezpośredniego co skutkuje nieważnością przeprowadzonej kontroli, gdyż kontrola dla swojej ważności wymaga obecności rolnika lub jego prawidłowego powiadomienia.
Skarżący podniósł dodatkowo, iż raport z czynności kontrolnych przeprowadzonych w czerwcu 2011 r. otrzymał dopiero pod koniec września, a więc w okresie późniejszym niż nastąpiło wycofanie przez niego działek zgłoszonych do dopłat. W związku z powyższym, żadna z przesłanek negatywnych przewidzianych w z art. 25 ust. 2 rozporządzenia Komisji WE nr 1122/2009 z dnia 30 listopada 2009 r. nie została spełniona.
W odpowiedzi na skargę, organ odwoławczy wniósł o jej oddalenie i podtrzymał stanowisko zawarte w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji.
Zakres kontroli sprawowanej przez sądy administracyjne obejmuje badanie, czy zaskarżony akt nie narusza prawa materialnego oraz czy w fazie poprzedzającej jego wydanie nie zostały naruszone normy prawa procesowego w sposób, który mógłby mieć istotny wpływ na wynik sprawy. Zgodnie zaś z art. 145 § 1 pkt 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (j.t. z 2012 r., poz. 270 ze zm.) - dalej: (p.p.s.a.) stwierdzenie przez sąd naruszenia prawa materialnego, naruszenia prawa dającego podstawę do wznowienia postępowania lub innego naruszenia przepisów postępowania, jeśli mogłoby to mieć istotny wpływ na wynik sprawy, rodzi konieczność uwzględnienia skargi i uchylenia zaskarżonego aktu.
Mając na uwadze wyżej wskazane reguły orzekania Sąd stwierdza, że skarga nie zasługuje na uwzględnienie. Zaskarżona decyzja nie narusza bowiem prawa w sposób powodujący konieczność jej uchylenia.
Zawarte w skardze argumenty koncentrują się przede wszystkim na wykazaniu naruszenia przez organy Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa ( zwanej dalej w skrócie Agencją) przepisów ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego (tekst jednolity: Dz.U. z 2013 r., poz.267, zwany dalej k.p.a.) oraz ustawy z 26 stycznia 2007r. o płatnościach w ramach system wsparcia bezpośredniego (tekst jednolity Dz. U. z 2008r., Nr 170, poz. 1051 ze zm.).
Z art. 7 k.p.a. wynika zaś, że obowiązkiem organów administracji publicznej prowadzących postępowanie jest podejmowanie wszelkich kroków do dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego oraz do załatwienia sprawy, mając na względzie interes społeczny i słuszny interes obywateli. Podstawowe bowiem znaczenie dla każdego postępowania ma należyte ustalenie stanu faktycznego sprawy, tj. takiego stanu faktycznego który odpowiada stanowi faktycznemu, znajdującemu się w hipotezie normy prawnej. Tylko wówczas możliwe jest prawidłowe ustalenie zakresu praw i obowiązków strony. Z zasady prawdy obiektywnej wynika obowiązek organów uzyskania w toku postępowania takiego materiału dowodowego i takiego stanu faktycznego, który jest zgodny z rzeczywistością. Natomiast art. 77 § 1 k.p.a. stanowi, że organ jest obowiązany w sposób wyczerpujący zebrać i rozpatrzyć cały materiał dowodowy. Niedopełnienie natomiast obowiązku zgromadzenia pełnego materiału dowodowego w sprawie, stanowi wadę postępowania, która wpływa w sposób istotny na wynik sprawy i jest podstawą uchylenia decyzji przez Sąd. Zgodnie zaś z art. 80 k.p.a. organ zobowiązany jest do dokonywania oceny na podstawie całokształtu materiału dowodowego, czy dana okoliczność została udowodniona. W świetle powołanej regulacji, ocenie podlega każdy dowód z osobna oraz wszystkie dowody we wzajemnej z sobą łączności, a na prawidłowość tej oceny wskazuje to, czy wyciągnięte przez organ wnioski mają logiczne uzasadnienie.
Jednocześnie trzeba zauważyć, że nie wszystkie zasady i reguły k.p.a. są stosowane przy rozpoznawaniu wniosków o płatności ze środków Unii Europejskiej. W niniejszej sprawie ma bowiem zastosowanie ustawa z dnia 26 stycznia 2007 r. o płatnościach w ramach systemów wsparcia bezpośredniego ( zwana dalej ustawą o płatnościach). W myśl bowiem art. 3 ust. 1 ustawy o płatnościach, z zastrzeżeniem zasad i warunków określonych w przepisach Unii Europejskiej, o których mowa w art. 1 pkt 1, do postępowań w sprawach indywidualnych rozstrzyganych w drodze decyzji stosuje się przepisy Kodeksu postępowania administracyjnego, chyba że przepisy ustawy stanowią inaczej.
Zgodnie z art. 3 ust. 2 ustawy, w postępowaniu w sprawach dotyczących m.in. płatności bezpośredniej, płatności uzupełniającej oraz płatności cukrowej organ administracji publicznej:
1) stoi na straży praworządności,
2) jest obowiązany w sposób wyczerpujący rozpatrzyć cały materiał dowodowy,
3) udziela stronom, na ich żądanie, niezbędnych pouczeń, co do okoliczności faktycznych i prawnych, które mogą mieć wpływ na ustalenie ich praw i obowiązków będących przedmiotem postępowania,
4) zapewnia stronom, na ich żądanie, czynny udział w każdym stadium postępowania i na ich żądanie, przed wydaniem decyzji, umożliwia im wypowiedzenie się co do zebranych dowodów i materiałów oraz zgłoszonych żądań; przepisu art. 81 Kodeksu postępowania administracyjnego nie stosuje się.
Strony oraz inne osoby uczestniczące w postępowaniu, o którym mowa w ust. 2, są obowiązane przedstawiać dowody oraz dawać wyjaśnienia co do okoliczności sprawy zgodnie z prawdą i bez zatajania czegokolwiek; ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z tego faktu wywodzi skutki prawne (art. 3 ust. 3 w/w ustawy).
Pierwsza zasada określona w art. 3 ust. 2 pkt 1 ustawy jest powtórzeniem zasady praworządności wymienionej w art. 6 k.p.a., druga zasada - określona w art. 3 ust. 2 pkt 2 ustawy - stanowi odejście od zasady prawdy obiektywnej wymienionej w art. 7 k.p.a.. Organy ARiMR zostały zobowiązane do wyczerpującego rozpatrzenia całego materiału dowodowego w miejsce wynikającego z Kodeksu postępowania administracyjnego obowiązku wyczerpującego zebrania i rozpatrzenia materiału dowodowego (art. 77 § 1 k.p.a.). Ta zmiana zasad i reguł postępowania wyraźnie wskazuje, że zadania organu prowadzącego postępowanie w zakresie obowiązku zgromadzenia, zebrania materiału dowodowego zostały ograniczone w stosunku do ogólnych reguł.
Ogólne zasady postępowania uregulowane w Kodeksie postępowania administracyjnego nie regulują problematyki dotyczącej rozłożenia ciężaru dowodu. Ustawa o płatnościach nałożyła na strony oraz inne osoby uczestniczące w postępowaniu obowiązek przedstawienia dowodów oraz dawania wyjaśnień co do okoliczności sprawy zgodnie z prawdą i bez zatajania czegokolwiek, zaś ciężar udowodnienia faktu spoczywa na osobie, która z tego faktu wywodzi skutki prawne ( art. 3 ust. 3). Wprowadzona do postępowań administracyjnych zasada rozłożenia ciężaru dowodu zmieniła dotychczasowe zasady i reguły postępowania administracyjnego. Konsekwencją tej zasady jest konieczność wzmożenia aktywności stron, bowiem postępowanie w sprawach płatności zostało oparte na dowodach, które będzie przedstawiała strona. Organ nie ma obowiązku, tak jak w k.p.a., podejmować z urzędu wszelkich środków dowodowych niezbędnych do dokładnego i wszechstronnego wyjaśnienia stanu faktycznego oraz załatwienia sprawy.
Zasada czynnego udziału strony w postępowaniu i wypowiedzenia się co do zebranych dowodów i materiałów oraz zgłoszenia żądań określona w art. 10 § 1 k.p.a., w ustawie o płatnościach również została wyraźnie ograniczona. W art. 3 ust. 2 pkt 4 ustawy o płatnościach określono, iż organ prowadzący postępowanie zapewnia stronom na ich żądanie, czynny udział w każdym stadium postępowania, przy czym nie stosuje się art. 81 kpa ( wyłączono stosowanie tzw. domniemania faktycznego). Tym samym organ został zwolniony z obowiązku zapewnienia stronie, która nie składa takiego żądania, czynnego udziału w sprawie, w tym możliwości wypowiedzenia się co do zebranych dowodów.
Przenosząc powyższe rozważania na grunt niniejszej sprawy stwierdzić należy, iż Dyrektor "[...]" Oddziału Regionalnego ARiMR wydając zaskarżoną decyzję nie naruszył przepisów postępowania administracyjnego. Wyjaśnił bowiem wszystkie istotne dla rozstrzygnięcia okoliczności oraz nie naruszając zasady swobodnej oceny dowodów wydał decyzję w sprawie przyznania Skarżącemu płatności w ramach systemów wsparcia bezpośredniego na rok 2011.
Organ odwoławczy przyjął bowiem, iż zebrany przez organ I instancji materiał był na tyle wiarygodny i wyczerpujący, aby uznać że Skarżący przed złożeniem wniosku o wycofanie z płatności części działek rolnych został w dniu 13 czerwca 2011 r. o godz. 14.41 skutecznie powiadomiony przez Naczelnika Biura Kontroli na Miejscu "[...]" Oddziału Regionalnego o zamiarze przeprowadzenia kontroli w jego gospodarstwie. W szczególności organ odwoławczy uwzględnił przesłane przez Telekomunikację Polską zestawienie rozmów wychodzących w dniu 13 czerwca 2011 r. z telefonu służbowego Naczelnika Biura Kontroli na Miejscu – M. K. jak również zeznania samego Naczelnika oraz W. Ż. Dokonał również – nie naruszając zasady swobodnej oceny dowodów- oceny zeznań Skarżącego oraz R. M., uznając zeznania w sprawie rzekomej utraty telefonu za nieprecyzyjne oraz nielogiczne.
W wyniku wyczerpującego rozpatrzenia materiału dowodowego, organ zasadnie zastosował art. 25 rozporządzenia Komisji (WE) Nr 1122/2009 z dnia 30 listopada 2009 r. ustanawiającego szczegółowe zasady wykonania rozporządzenia Rady (WE) nr 73/2009 odnośnie do zasady wzajemnej zgodności, modulacji oraz zintegrowanego systemu zarządzania i kontroli w ramach systemów wsparcia bezpośredniego przewidzianych w wymienionym rozporządzeniu oraz wdrażania rozporządzenia Rady (WE) nr 1234/2007 w odniesieniu do zasady wzajemnej zgodności w ramach systemu wsparcia ustanowionego dla sektora wina (Dz. Urz. WE Nr L 316 , 02/12/2009 P. 0065 - 0112) wniosek o przyznanie pomocy można w każdej chwili wycofać w całości lub w części na piśmie; jeśli właściwy organ poinformował już rolnika o nieprawidłowościach we wniosku o przyznanie pomocy lub jeśli powiadomił go o zamiarze przeprowadzenia kontroli na miejscu, jeśli ta kontrola ujawni nieprawidłowości, wycofanie nie jest dozwolone odnośnie do części wniosku, których dotyczą nieprawidłowości; wycofanie wniosku zgodnie z powyższym sprawi, że wnioskodawca znajdzie się w sytuacji sprzed złożenia wniosku o przyznanie pomocy lub części przedmiotowego wniosku.
Poczynione w sposób prawidłowy ustalenia organu dotyczące skutecznego powiadomienia o zamiarze przeprowadzenia kontroli powodują, że za bezpodstawne należało uznać zarzuty Skarżącego dotyczące naruszenia art. 31 ust. 3 i art. 33 ust. 4 ustawy o płatnościach. Stosownie bowiem do art. 31 ust. 4, czynności kontrolne mogą być wykonywane podczas nieobecności rolnika także wówczas, gdy rolnik został zawiadomiony o kontroli zgodnie z art. 27 ust. 1 rozporządzenia nr 1122/2009.
W konsekwencji zasadnie organ wywiódł, iż wycofywanie kolejnych działek z wniosku o przyznanie płatności na 2011 r. w okresie następującym po skutecznym powiadomieniu o kontroli (łączna suma wycofanych gruntów wyniosła 272,87 ha) mało jedynie na celu uniknięcie konsekwencji prawnych związanych z przedeklarowaniem we wniosku gruntów w postaci odmowy płatności i nałożenia sankcji wieloletnich. Należy natomiast zauważyć, że zakres żądania wskazany we wniosku o przyznanie pomocy nie może być w każdym czasie i dowolnie zmieniany przez wnioskodawcę, a konsekwencje prawne takiego działania zależne wyłącznie od niego, tzn. że częściowe "wycofanie" zgłoszonego obszaru w każdym wypadku obliguje organ Agencji jedynie do umorzenia postępowania w tej części.
Sąd w pełni podziela również dalsze ustalenia poczynione przez organy dotyczące rolniczego wykorzystywania i użytkowania działek, co do których wykryto konflikt krzyżowy tj. działki ewidencyjne: "[...]", "[...]", "[...]", "[...]", "[...]". Podkreślić w tym miejscu trzeba, że do obowiązków rolnika należy wskazanie dokładnych obszarów działek rolnych oraz upraw, jeśli ubiega się o płatności do nich, przy czym działki rolnej nie można utożsamiać z obszarem działki ewidencyjnej. To wnioskodawca ponosi pełną odpowiedzialność za skutki podania we wniosku informacji niezgodnych ze stanem faktycznym. W rozpoznanej zaś sprawie skarżący popełnił wiele pomyłek, dotyczących powierzchni deklarowanych działek rolnych.
W ocenie Sądu, w sprawie nie ma podstaw do zastosowania wyjątków od wyłączeń i obniżeń. Skarżący zgłosił do płatności w roku 2011 działki o powierzchni większej niż uprawniona. W niniejszej sprawie przedmiotowy wniosek nie był zatem złożony poprawnie pod względem faktycznym, a wnioskodawca nie wykazał w toku postępowania, iż nie jest winny nieprawidłowości. Zdaniem Sądu w sprawie można mówić o niedbalstwie wnioskodawcy. Producent rolny, składając wniosek o płatności bezpośrednie, winien wskazać w nim stan faktyczny użytkowanych rolniczo przez siebie gruntów - zarówno odnośnie powierzchni upraw, jak i ich rodzaju.
Wobec wyliczonych przez organ i wskazanych w decyzji różnic między powierzchnią zadeklarowaną, a powierzchnią zatwierdzoną do poszczególnych płatności, zgodnie z art. 58 rozporządzenia 1122/2009 odmówiono płatności i nałożono sankcję.
Stwierdzając, że zaskarżona decyzja nie narusza prawa materialnego, ani procedury administracyjnej w stopniu uzasadniającym jej uchylenie Wojewódzki Sąd Administracyjny, na podstawie art. 151 p.p.s.a., orzekł jak w sentencji.