IV SA/Po 120/13
Wyrok
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu
2013-05-23Nietezowane
Artykuły przypisane do orzeczenia
Kup dostęp i zobacz, do jakich przepisów odnosi się orzeczenie. Znajdź inne potrzebne orzeczenia.
Skład sądu
Anna Jarosz /sprawozdawca/
Donata Starosta
Maciej Busz /przewodniczący/Sentencja
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Maciej Busz Sędziowie WSA Donata Starosta WSA Anna Jarosz (spr.) Protokolant st. sekr. sąd. Joanna Andrzejak po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 23 maja 2013 r. sprawy ze skargi M. P. – G. na decyzję Wojewody W. z dnia (...) r. nr (...) w przedmiocie wymeldowania z pobytu stałego oddala skargę
Uzasadnienie
Decyzją z dnia (...) r. nr (...) Burmistrz Miasta C. na podstawie art. 104 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego ( t. j. z 2000 r. Dz. U. Nr 98, poz. 1071 ze zm., dalej K.p.a.) oraz art. 15 ust. 2 ustawy z dnia 10 kwietnia 1974 r. o ewidencji ludności i dowodach osobistych (J. t. z 2006 r. Nr 139, poz. 993 ze zm., dalej ustawa o ewidencji ludności i dowodach osobistych) wymeldował M.P.-G. oraz małoletniego M. G. z pobytu stałego z lokalu mieszkalnego nr (...) mieszczącego się na os. S. (...) w C.
Decyzja wydana została w następującym stanie faktycznym.
Postępowanie administracyjne w sprawie wymeldowania M.P.-G. i jej małoletniego syna M. z pobytu stałego z przedmiotowego lokalu mieszkalnego zostało wszczęte w dniu (...). na wniosek S.G. – męża w/w. Wnioskodawca wskazał, że jego żona, po złożeniu pozwu rozwodowego, w ostatnich dniach września (...) r. wyprowadziła się wraz synem do rodziców zamieszkałych w C. przy ul. Z. (...), gdzie obecnie mieszka. Od tego czasu nie pojawiła się w przedmiotowym mieszkaniu. Wskazał również, że żona wyprowadzając się zabrała wszystkie rzeczy osobiste swoje i syna. Do wniosku o wymeldowanie dołączył umowę najmu lokalu z dnia (...) r., z której wynika, że jest on głównym najemcą przedmiotowego lokalu. W toku postępowania M. P.-G. swoje wyjaśnienia w sprawie złożyła na piśmie (pismo z (...) r. i z (...) r.). Wskazała w nich, że w związku z wniesionym przez nią w (...) r. pozwem rozwodowym zmuszona została wraz z dzieckiem do opuszczenia przedmiotowego lokalu. Wyjaśniła przy tym, że mieszkanie opuściła "z jedną walizką"; w mieszkaniu pozostał natomiast dobytek ruchomy. Pozbawiona została możliwości korzystania z tych rzeczy, ponieważ mąż powymieniał zamki w drzwiach i nie ma do nich teraz dostępu. Zgłaszała na policji i w prokuraturze o niemożności wejścia do mieszkania, jednakże problem ten nie został rozwiązany. Inaczej sytuację przedstawił S.G.. Według jego twierdzeń żona wraz z synem opuściła mieszkanie dobrowolnie, pod jego nieobecność. Wyprowadzając się zabrała ze sobą większość rzeczy osobistych, resztę sam przewiózł do jej rodziców. Dodał, że żona już wcześniej planowała wyprowadzenie się i zamieszkanie z innym mężczyzną. We wrześniu (...) r. dwukrotnie pojawiła się w mieszkaniu na os. S. podczas jego nieobecności i zabrała część wyposażenia mieszkania. Wówczas, dla zabezpieczenia mienia, wymienił zamki w drzwiach. Wskazał także, że żona odizolowała od niego syna, na czas rozwodu, a opiekę nad synem otrzymała na podstawie kłamliwych twierdzeń i oskarżeń. Ponadto wielokrotnie zgłaszała przeciwko niemu zawiadomienia o popełnieniu przestępstwa, zeznając nieprawdę i fałszywie oskarżając. Postanowieniem zabezpieczającym z (...) r. Sąd Okręgowy ustalił mu kontakty z synem.
Przeprowadzona w przedmiotowym mieszkaniu wizja lokalowa wykazała, że nie ma w nim żadnych osobistych rzeczy M. P.-G. Znajdują się natomiast wartościowe przedmioty należące do wspólnego majątku. Do protokołu z wizji zainteresowana podała, że z mieszkania wyprowadziła się (...) r. Nie przebywa w nim i nie nocuje. W protokole tym odnotowano także, że zainteresowana wyraża chęć powrotu do mieszkania, ale wolę tę artykułuje dopiero od momentu wszczęcia procedury wymeldowania jej z pobytu stałego.
W toku prowadzonego postępowania wystąpiono do Komendy Powiatowej Policji w C. o podanie informacji, czy M. P. – G. zgłaszała fakt utrudniania jej wejścia do mieszkania. W odpowiedzi podano, że wyżej wymieniona zgłaszała interwencję, że mąż utrudnia jej wejście do mieszkania, z którego chciała zabrać rzeczy osobiste. Nie odnotowano natomiast żadnej interwencji, ze względu na niemożność zamieszkania.
Wezwano także zainteresowaną do złożenia dodatkowych wyjaśnień i przedłożenia dokumentów potwierdzających fakt złożenia do sądu pozwu o utrudnianie zamieszkiwania w spornym lokalu i wydanych w tym zakresie postanowień. Zainteresowana wymaganych dokumentów nie przedstawiła.
Organ I instancji oceniając zgromadzony w sprawie materiał dowodowy stwierdził, że w odniesieniu do zainteresowanej i jej małoletniego syna bezspornie zostały spełnione przesłanki zawarte w art. 15 ust. 2 ustawy o ewidencji i dowodach osobistych, tzn. faktyczne opuszczenie lokalu i niedopełnienie obowiązku wymeldowania się pobytu stałego, które uzasadniają podjecie decyzji o wymeldowaniu.
Dany lokal jest tylko wówczas stałym miejscem pobytu przebywającej w nim osoby, gdy stanowi dla niej wyłączne centrum życiowe, w którym koncentrują się jej wszystkie sprawy codzienne, gdzie osoba przebywa, wypoczywa, prowadzi gospodarstwo domowe itp. Lokalem takim nie jest dla zainteresowanej i jej syna sporny lokal mieszkalny, ponieważ w lokalu tym nie realizują oni swoich podstawowych funkcji życiowych, nie mieszkają, nie nocują , nie przebywają , nie stołują się, nie odbierają korespondencji. Zainteresowana wraz z synem obecnie mieszka w C. przy ul. Z. (...), gdzie koncentruje swoje centrum życiowe. Fakt ten świadczy o trwałości opuszczenia miejsca stałego pobytu tj. mieszkania na os. S. w C.
W odwołaniu od powyższej decyzji zainteresowania wniosła o jej uchylenie, przywołując argumenty zbieżne, z tymi, na które powoływała się w toku prowadzonego przez organ I instancji postępowania administracyjnego. Ponadto dodała, że jej mąż we wrześniu (...) r. wymeldował się z mieszkania na os. S. w C. i zamieszkał u swojej matki w B. przy ul. C. Mieszkanie w C. stoi obecnie puste, a mąż ma zamiar oddać je w najem.
Decyzją z dnia (...) r., nr (...) Wojewoda W. na podstawie art. 138 § 1 pkt 1 K.p.a. utrzymał zaskarżoną decyzje w mocy.
W uzasadnieniu decyzji wskazał, przywołując treść art. 15 ust. 2 K.p.a., że w sprawie zachodzą przesłanki do wymeldowania odwołującej i jej małoletniego syna z pobytu stałego w trybie administracyjnym. Ustalono bowiem, że wyżej wskazane osoby od września (...) r. w spornym lokalu nie mieszkają. Odwołująca wyprowadziła się z własnej woli i zamieszkała w innym miejscu, koncentrując w nim swoje życie osobiste. Fakt nie zamieszkiwania w lokalu potwierdziła przeprowadzona wizja lokalowa oraz sama odwołująca. W mieszkaniu tym nie ma ich żadnych rzeczy osobistych. Wprawdzie odwołująca twierdzi, że nie wyprowadziła się z przedmiotowego mieszkania dobrowolnie, lecz w wyniku "przymuszenia przez męża", to jednakże z akt sprawy nie wynika by skorzystała ona z jakichkolwiek środków prawnych umożliwiających jej powrót do lokalu. Z dokumentów zgromadzonych w sprawie wynika, jedynie, że toczyły się przed sądem sprawy z powództwa odwołującej, ale nie dotyczyły one kwestii mieszkaniowych lecz finansowych, osobistych i rodzinnych. Również zgłoszona interwencja na policji nie dotyczyła powrotu do mieszkania lecz niemożności zabrania z niego rzeczy.
Nie bez znaczenia pozostaje także fakt, że odwołująca dopiero z chwilą wdrożenia procedury wymeldowania jej z pobytu stałego w trybie administracyjnym zaczęła wyrażać wolę powrotu do lokalu, a przez okres prawie roku w tym kierunku nie poczyniła żadnych przedsięwzięć. Wszystkie wskazane okoliczności wskazują na dobrowolny i trwały charakter opuszczenia przez odwołującą miejsca pobytu stałego.
W skardze na powyższą decyzję organu II instancji skarżąca zarzuciła naruszenie prawa materialnego mającego istotny wpływ na wynik sprawy tj.
- art. 15 ust. 2 ustawy o ewidencji i dowodach osobistych poprzez wydanie decyzji o wymeldowaniu skarżącej i jej syna z pobytu stałego w sytuacji gdy nie zostały spełnione przesłanki do wymeldowania;
- art. 15 ust. 2 ustawy o ewidencji i dowodach osobistych w zw. z art. 6 ust. 1 tej ustawy przez jego błędną wykładnię polegająca na przyjęciu, że czasowe przebywanie stanowi przesłankę trwałego i dobrowolnego opuszczenia miejsca pobytu stałego;
- art. 15 ust. 2 ustawy o ewidencji i dowodach osobistych w zw. z art. 6 ust. 1 tej ustawy poprzez jego błędne zastosowanie polegające na wymeldowaniu skarżącej i jej syna pomimo nie ustalenia przez organ obligatoryjnej przesłanki, tzn. tego czy skarżąca ma zamiar stale przebywać w lokalu os. S. w C.
oraz naruszenie przepisów postępowania, które miało istotny wpływ na wynik sprawy, tj.
- art. 24 § 1 pkt 2 K.p.a., art. 61 § 1 w zw. z art. 28 K.p.a przez wszczęcie postępowania administracyjnego w przedmiocie wymeldowania na żądanie S. G., osoby nie mającej w sprawie interesu prawnego;
- art. 7 w zw. z art. 77 § 1 K.p.a. przez niepodjęcie przez organ wszelkich kroków niezbędnych do dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego oraz do załatwienia sprawy mając na względzie interes społeczny i słuszny interes strony, a także brak wyczerpującego rozpatrzenia całego materiału dowodowego i w konsekwencji przyjęcie za podstawę i przesłankę rozstrzygnięcia wyłącznie fragmentów zeznań skarżącej wskazujących na fakt nie zamieszkiwania przez nią oraz jej syna w przedmiotowym lokalu,
- art. 80 K.p.a. przez całkowite pominięcie dowodu z wyjaśnień skarżącej i w konsekwencji błędne ustalenie polegające na przyjęciu, że skarżąca zrezygnowała z prawa do przebywania w przedmiotowym lokalu.
W uzasadnieniu skargi skarżąca podniosła argumenty podobne jak te w odwołaniu wskazując, że opuszczenie przedmiotowego lokalu nie miało charakteru dobrowolnego, a jedynie tymczasowy. Spowodowane było bowiem zachowaniem męża, który psychicznie znęcał się nad skarżącą. Ponadto nie bez znaczenia jest fakt, że osobą odpowiedzialną za wymeldowanie jest M.G., która pracuje w Referacie Obywatelskim- Ewidencji Ludności Urzędu Miasta C. i w związku z powyższym przedmiotowa sprawa nie powinna był rozpatrywania w niniejszym Urzędzie, gdzie występuje prawdopodobieństwo wyłączenia pracownika zgodnie z przepisem art. 24 § 1 pkt 2 K.p.a.
W odpowiedzi na skargę organ II instancji wniósł o jej oddalenie podtrzymując stanowisko wyrażone w zaskarżonej decyzji.
Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje:
Skarga nie zasługuje na uwzględnienie.
Zgodnie z art. 1 § 1 i 2 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. z 2002 r. nr 153 poz. 1269 ze zm.) sądy administracyjne sprawują wymiar sprawiedliwości przez kontrolę działalności administracji publicznej, przy czym kontrola ta jest sprawowana pod względem zgodności z prawem, jeżeli ustawy nie stanowią inaczej. W postępowaniu sądowo-administracyjnym obowiązuje zasada oficjalności, mająca swoje umocowanie w przepisach art. 134 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2012 r. poz. 270 ze zm, dalej P.p.s.a.) i zgodnie z tą zasadą Sąd Administracyjny nie jest związany zarzutami i wnioskami skargi.
Podstawą prawną zaskarżonej decyzji jest art. 15 ust. 2 ustawy o ewidencji ludności i dowodach osobistych, zgodnie z którym organ gminy wydaje na wniosek strony lub z urzędu decyzję w sprawie wymeldowania osoby, która opuściła miejsce stałego pobytu lub czasowego trwającego ponad 3 miesiące i nie dopełniła obowiązku wymeldowania się.
Miejscem stałego pobytu jest miejsce zamieszkania w określonej miejscowości pod oznaczonym adresem z zamiarem stałego przebywania (art. 6 ust. 1 ustawy). Miejsce stałego pobytu danej osoby to miejsce, w którym osoba ta realizuje swoje podstawowe funkcje życiowe, tj. w szczególności mieszka, nocuje, spożywa posiłki, wypoczywa, przechowuje rzeczy niezbędne do codziennego funkcjonowania.
W świetle art. 15 ust. 2 ustawy jedyną przesłanką warunkująca wymeldowanie danej osoby z miejsca jej dotychczasowego stałego zameldowania jest ustalenie przez organ, że osoba ta faktycznie opuściła bez wymeldowania się dotychczasowe miejsce pobytu stałego. W orzecznictwie Naczelnego Sądu Administracyjnego utrwalił się pogląd, który podziela Sąd w niniejszym składzie, że przesłanka opuszczenia dotychczasowego miejsca pobytu stałego w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy, jest spełniona wówczas, gdy opuszczenie to ma charakter trwały i jest dobrowolne. Innymi słowy chodzi tu o sytuację, w której osoba fizyczna nie przebywa w lokalu mieszkalnym, w którym poprzednio miała zorganizowane centrum życiowe i jest to wynikiem woli tej osoby.
Zamiar opuszczenia lokalu ma istotne znaczenie przy ocenie, czy do opuszczenia lokalu mieszkalnego rzeczywiście doszło, a jeśli tak, to czy ma ono charakter trwały i dobrowolny. Przy ustalaniu zamiaru nie można jednak poprzestać tylko na twierdzeniach zainteresowanej osoby, ale oceny należy dokonywać w oparciu o kryteria zobiektywizowane, czyli przede wszystkim na podstawie zachowania dotychczas zameldowanego w lokalu mieszkalnym, w świetle całokształtu ustalonych okoliczności faktycznych sprawy. Dla oceny tego zamiaru istotne znaczenie ma bowiem to, czy okoliczności faktyczne występujące w sprawie potwierdzają wolę osoby zainteresowanej, czy też nie.
Rozważając kwestię dobrowolności opuszczenia miejsca dotychczasowego pobytu stałego wskazać w oparciu o judykaturę należy, że do wydania decyzji w trybie art. 15 ust. 2 ustawy o ewidencji ludności i dowodach osobistych dochodzi prawie zawsze w sytuacjach, gdy opuszczenie tego miejsca pobytu wynikało z koncentracji interesów życiowych w innym miejscu (przebywanie w nim w sensie fizycznym, praca, nauka, wypoczynek), a także obiektywnej możliwości realizacji woli przebywania (por. wyrok NSA z dnia 6 kwietnia 2011 r., sygn. akt II OSK 579/10, LEX nr 1081796; wyrok NSA z dnia 6 października 2011 r., sygn. akt II OSK 1478/10, LEX nr 1151898). Za dobrowolne opuszczenie lokalu uznaje się także taką sytuację, w której osoba dotychczas zameldowana została usunięta przez dysponenta lokalu, bądź do tego zmuszona, ale nie skorzystała we właściwym czasie z przysługujących jej środków prawnych umożliwiających powrót do lokalu (por. wyrok NSA z dnia 10 czerwca 2011 r., sygn. akt II OSK 1049/10, LEX nr 1083503). Ponadto, nawet ustalenie w dacie orzekania o wymeldowaniu, że sama przyczyna opuszczenia lokalu nie była dobrowolna, ponieważ występowały na przykład elementy przymusu psychicznego czy fizycznego, to jednak następne trwałe związanie swojego centrum życiowego w innym lokalu, bez podejmowania jakiejkolwiek czynności prawnej by odzyskać możliwość zamieszkiwania w opuszczonym lokalu, stwarza sytuację prawną zobowiązującą organ administracji do wymeldowania takiej osoby z dawniej zajmowanego lokalu, skoro obowiązku meldunkowego nie dopełniła (zob. wyrok NSA z dnia 4 kwietnia 2008 r., sygn. akt II OSK 352/07, LEX nr 506397 ; wyrok NSA z dnia 20 września 2011 r., II OSK 1378/10, LEX nr 1151856; wyrok NSA z dnia 15 lutego 2012 r., II OSK 2213/10, LEX nr 1138109).
Mając powyższe uwagi na względzie, analiza akt sprawy i całokształtu zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego uprawnia do wniosku, że stan faktyczny sprawy przyjęty do orzekania uzasadnił podjęcie przez organy obu instancji rozstrzygnięcia o wymeldowaniu skarżącej z lokalu mieszkalnego.
W szczególności ustalono bezspornie, że skarżąca wraz z małoletnim synem w spornym lokalu nie mieszka od (...) r. W mieszkaniu tym nie ma należących do niej i jej syna żadnych rzeczy osobistych. Swoje sprawy życiowe koncentrują w innym miejscu (u rodziców skarżącej, w mieszkaniu przy ul. Z. w C.). Powyższe ustalenia potwierdziła sama skarżąca, która jednak zaznaczyła, że opuszczenie przez nią i jej syna przedmiotowego mieszkania nie było dobrowolne, ponieważ nastąpiło wyłącznie z uwagi na naganne zachowanie się męża (znęcanie psychiczne), które uniemożliwiało zamieszkiwanie pod jednym dachem.
Jednak w świetle przytoczonych powyższej uwag, skarżąca nie podjęła żadnych kroków prawnych by odzyskać możliwość zamieszkiwania w opuszczonym lokalu. Wprawdzie zgłaszała fakt utrudniania wejścia do spornego mieszkania, z którego chciała zabrać rzeczy osobiste, jednak nie odnotowano interwencji pod wskazanym adresem z uwagi na utrudnianie zamieszkiwania przez ww. Ponadto poinformowano ją, że może dochodzić swoich praw na drodze prywatnoskargowej (pismo z dnia (...) r. Komendy Powiatowej Policji w C.). Skarżąca w piśmie z dnia (...) r. skierowanym do Burmistrza wskazała, że od prawie roku prowadzona jest sprawa rozwodowa, dlatego też składanie pozwu o utrudnianie zamieszkiwania w obecnej sytuacji nie rozwiązuje zaistniałego problemu. Zatem zamiarem skarżącej, pomimo jak twierdzi braku dobrowolności w opuszczeniu przedmiotowego mieszkania, nie był powrót do niego w celu zamieszkania w nim na stałe
W ocenie Sądu jedynie skuteczne wykorzystanie przez skarżącą przysługujących jej środków prawnych zmierzających do przywrócenia utraconego posiadania (władztwa faktycznego) lokalu mieszkalnego mogłoby skutkować uznaniem, że opuszczenie lokalu nie było dobrowolne oraz trwałe, a co za tym idzie brak byłoby podstaw do jej wymeldowania na podstawie art. 15 ust. 2 ustawy o ewidencji i dowodach osobistych. Zasadniczym środkiem prawnym, z którego mogła skarżąca skorzystać było stosowne żądanie przywrócenia jej posiadania lokalu, z którego w okresie od wyprowadzenia się nigdy nie skorzystała.
Zatem organy administracyjne orzekające w niniejszej sprawie słusznie przyjęły, że w dacie wszczęcia postępowania opuszczenie przez skarżącą dotychczasowego miejsca pobytu miało charakter zarówno dobrowolny , jak i trwały.
W związku z powyższym zarzut skarżącej, że nie zostały spełnione przesłanki wymeldowania jej wraz z synem ze spornego lokalu nie zasługuje na uwzględnienie.
Również nie można zgodzić się z zarzutem, że postępowanie nie powinno być wszczęte na wniosek męża, z uwagi na brak jego interesu prawnego w sprawie.
Zagadnienie dotyczące stron postępowania w postępowaniu w przedmiocie zameldowanie lub wymeldowanie było przedmiotem uchwały Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 5 grudnia 2011 r., sygn. akt II OPS 1/11, ONSAiWSA 2012, Nr 2, poz. 17. W uchwale powyższej Naczelny Sąd Administracyjny przesądził, że osoba dysponująca tytułem prawnym do lokalu jest stroną, w rozumieniu art. 28 k.p.a., w postępowaniu administracyjnym o zameldowanie (wymeldowanie) w tym lokalu innej osoby, prowadzonym na podstawie art. 47 ust. 2 ustawy z dnia 10 kwietnia 1974 r. o ewidencji ludności i dowodach osobistych. Jak wskazano w uzasadnieniu powyższej uchwały, art. 15 ust. 2 tej ustawy stanowi o prawie do złożenia wniosku o wymeldowanie przez stronę, przy czym nie zawiera przesłanek materialnych wskazujących kto jest tą stroną postępowania w przedmiocie wymeldowania. Nie oznacza to jednakże, że wymeldowanie może nastąpić wyłącznie z urzędu. Brak wyznaczenia w art. 15 ust. 2 przesłanek materialnoprawnych przyznania statusu strony nie oznacza, że nie ma podstaw do ich wyprowadzenia z obowiązujących rozwiązań prawnych. Nie eliminuje tej możliwości prawnej art. 9 ust. 2b ustawy o ewidencji ludności i dowodach osobistych, który stanowi, że zameldowanie w lokalu służy wyłącznie celom ewidencyjnym i ma na celu potwierdzenie faktu pobytu w tym lokalu. Stąd też nie można podzielić stanowiska, że z czynności ewidencyjnej nie wynikają konsekwencje prawne, co oznaczałoby, że właściciel (współwłaściciel) lokalu nie ma interesu prawnego w tym, że dane w ewidencji będą zgodne ze stanem rzeczywistym.
W ocenie Naczelnego Sądu Administracyjnego przepis art. 15 ust. 2 ustawy o ewidencji ludności i dowodach osobistych posługuje się pojęciem strony, stanowiąc o wniosku strony w sprawie wymeldowania osoby, która opuściła miejsce pobytu i nie dopełniła obowiązku wymeldowania się. Przepisu powyższego nie można jednakże sprowadzać do roli regulacji, która ma służyć jedynie do inicjowania postępowania. To właśnie interes prawny jednostki daje jej prawo do inicjowania postępowania. Art. 15 ust. 2 powołanej powyżej ustawy przedmiotowo jest powiązany z art. 47 ust. 2 ustawy, który wskazuje, że jeżeli zgłoszone dane budzą wątpliwości, o dokonaniu zameldowania lub wymeldowania rozstrzyga właściwy organ gminy. To właśnie te przepisy regulują sprawy wymeldowania oraz zameldowania. Zarówno zameldowanie, jak i wymeldowanie, są objęte obowiązkiem meldunkowym (art. 4 ustawy o ewidencji ludności). Wykonanie tego obowiązku nie jest powiązane z przyznaniem uprawnienia. Osoba obciążona obowiązkiem meldunkowym realizuje zatem obowiązek doprowadzenia ewidencji do stanu zgodnego z rzeczywistym. Art. 15 ust. 2 ustawy o ewidencji ludności i dowodach osobistych nie stanowi jednak o stronie w rozumieniu art. 2 w związku z art. 4 tej ustawy. To właśnie niewykonanie obowiązku meldunkowego stanowi dla strony, o której mowa w art. 15 ust. 2, legitymację do wystąpienia z wnioskiem o wszczęcie postępowania.
W tym miejscu wyjaśnienia wymaga, że na podstawie art. 269 § 1 P.p.s.a stanowisko zajęte w uchwale Naczelnego Sądu Administracyjnego wiąże sądy administracyjne.
W niniejszej sprawie skarżąca wyprowadzając się wraz z synem z przedmiotowego mieszkania nie dopełniła obowiązku wymeldowania się, a zatem jej mąż główny najemca tego mieszkania (umowa najmu zawarta w dniu (...) r. pomiędzy zarządcą budynku – Towarzystwa Budownictwa Mieszkaniowego, a S.G.) posiadał uprawnienie do podjęcia działań w celu wykazania, że skarżąca wraz z synem nie powinna być zameldowana w tym mieszkaniu, ponieważ je opuściła.
Na aprobatę nie zasługuje także zarzut dotyczący wyłączenia pracownika zgodnie z art. 24 K.p.a z uwagi na fakt zatrudnienia w referacie meldunkowym Urzędu Miasta w C. cioci M.G., osoby wnoszącej o wymeldowanie skarżącej z przedmiotowego lokalu.
Po pierwsze z akt sprawy nie wynika, aby w/w osoba brała udział w przedmiotowym postępowaniu i wykonywała jakiekolwiek czynności związane z tą sprawą. Po drugie, nawet gdyby przyjąć, ze w/w osoba wykonywała jakiekolwiek czynności w sprawie, to nie zachodzi przesłanka wymieniona w art. 24 § 1 pkt 2 K p.a. Zgodnie z tym przepisem pracownik organu administracji publicznej podlega wyłączeniu od udziału w postępowaniu w sprawie swego małżonka oraz krewnych i powinowatych do drugiego stopnia. Ciotka S.G., męża skarżącej nie mieści się w katalogu tych osób, ponieważ ze skarżącą łączy ją trzeci stopień powinowactwa.
Mając powyższe na uwadze stwierdzić należało, że zaskarżona decyzja jak i decyzja ją poprzedzająca podjęte zostały na podstawie przepisów prawa, prawidłowo zastosowanych i wyłożonych i z tego względu Sąd na podstawie art. 151 P.p.s.a. orzekł jak w sentencji.
Nietezowane
Artykuły przypisane do orzeczenia
Skład sądu
Anna Jarosz /sprawozdawca/Donata Starosta
Maciej Busz /przewodniczący/
Sentencja
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia WSA Maciej Busz Sędziowie WSA Donata Starosta WSA Anna Jarosz (spr.) Protokolant st. sekr. sąd. Joanna Andrzejak po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 23 maja 2013 r. sprawy ze skargi M. P. – G. na decyzję Wojewody W. z dnia (...) r. nr (...) w przedmiocie wymeldowania z pobytu stałego oddala skargę
Uzasadnienie
Decyzją z dnia (...) r. nr (...) Burmistrz Miasta C. na podstawie art. 104 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego ( t. j. z 2000 r. Dz. U. Nr 98, poz. 1071 ze zm., dalej K.p.a.) oraz art. 15 ust. 2 ustawy z dnia 10 kwietnia 1974 r. o ewidencji ludności i dowodach osobistych (J. t. z 2006 r. Nr 139, poz. 993 ze zm., dalej ustawa o ewidencji ludności i dowodach osobistych) wymeldował M.P.-G. oraz małoletniego M. G. z pobytu stałego z lokalu mieszkalnego nr (...) mieszczącego się na os. S. (...) w C.
Decyzja wydana została w następującym stanie faktycznym.
Postępowanie administracyjne w sprawie wymeldowania M.P.-G. i jej małoletniego syna M. z pobytu stałego z przedmiotowego lokalu mieszkalnego zostało wszczęte w dniu (...). na wniosek S.G. – męża w/w. Wnioskodawca wskazał, że jego żona, po złożeniu pozwu rozwodowego, w ostatnich dniach września (...) r. wyprowadziła się wraz synem do rodziców zamieszkałych w C. przy ul. Z. (...), gdzie obecnie mieszka. Od tego czasu nie pojawiła się w przedmiotowym mieszkaniu. Wskazał również, że żona wyprowadzając się zabrała wszystkie rzeczy osobiste swoje i syna. Do wniosku o wymeldowanie dołączył umowę najmu lokalu z dnia (...) r., z której wynika, że jest on głównym najemcą przedmiotowego lokalu. W toku postępowania M. P.-G. swoje wyjaśnienia w sprawie złożyła na piśmie (pismo z (...) r. i z (...) r.). Wskazała w nich, że w związku z wniesionym przez nią w (...) r. pozwem rozwodowym zmuszona została wraz z dzieckiem do opuszczenia przedmiotowego lokalu. Wyjaśniła przy tym, że mieszkanie opuściła "z jedną walizką"; w mieszkaniu pozostał natomiast dobytek ruchomy. Pozbawiona została możliwości korzystania z tych rzeczy, ponieważ mąż powymieniał zamki w drzwiach i nie ma do nich teraz dostępu. Zgłaszała na policji i w prokuraturze o niemożności wejścia do mieszkania, jednakże problem ten nie został rozwiązany. Inaczej sytuację przedstawił S.G.. Według jego twierdzeń żona wraz z synem opuściła mieszkanie dobrowolnie, pod jego nieobecność. Wyprowadzając się zabrała ze sobą większość rzeczy osobistych, resztę sam przewiózł do jej rodziców. Dodał, że żona już wcześniej planowała wyprowadzenie się i zamieszkanie z innym mężczyzną. We wrześniu (...) r. dwukrotnie pojawiła się w mieszkaniu na os. S. podczas jego nieobecności i zabrała część wyposażenia mieszkania. Wówczas, dla zabezpieczenia mienia, wymienił zamki w drzwiach. Wskazał także, że żona odizolowała od niego syna, na czas rozwodu, a opiekę nad synem otrzymała na podstawie kłamliwych twierdzeń i oskarżeń. Ponadto wielokrotnie zgłaszała przeciwko niemu zawiadomienia o popełnieniu przestępstwa, zeznając nieprawdę i fałszywie oskarżając. Postanowieniem zabezpieczającym z (...) r. Sąd Okręgowy ustalił mu kontakty z synem.
Przeprowadzona w przedmiotowym mieszkaniu wizja lokalowa wykazała, że nie ma w nim żadnych osobistych rzeczy M. P.-G. Znajdują się natomiast wartościowe przedmioty należące do wspólnego majątku. Do protokołu z wizji zainteresowana podała, że z mieszkania wyprowadziła się (...) r. Nie przebywa w nim i nie nocuje. W protokole tym odnotowano także, że zainteresowana wyraża chęć powrotu do mieszkania, ale wolę tę artykułuje dopiero od momentu wszczęcia procedury wymeldowania jej z pobytu stałego.
W toku prowadzonego postępowania wystąpiono do Komendy Powiatowej Policji w C. o podanie informacji, czy M. P. – G. zgłaszała fakt utrudniania jej wejścia do mieszkania. W odpowiedzi podano, że wyżej wymieniona zgłaszała interwencję, że mąż utrudnia jej wejście do mieszkania, z którego chciała zabrać rzeczy osobiste. Nie odnotowano natomiast żadnej interwencji, ze względu na niemożność zamieszkania.
Wezwano także zainteresowaną do złożenia dodatkowych wyjaśnień i przedłożenia dokumentów potwierdzających fakt złożenia do sądu pozwu o utrudnianie zamieszkiwania w spornym lokalu i wydanych w tym zakresie postanowień. Zainteresowana wymaganych dokumentów nie przedstawiła.
Organ I instancji oceniając zgromadzony w sprawie materiał dowodowy stwierdził, że w odniesieniu do zainteresowanej i jej małoletniego syna bezspornie zostały spełnione przesłanki zawarte w art. 15 ust. 2 ustawy o ewidencji i dowodach osobistych, tzn. faktyczne opuszczenie lokalu i niedopełnienie obowiązku wymeldowania się pobytu stałego, które uzasadniają podjecie decyzji o wymeldowaniu.
Dany lokal jest tylko wówczas stałym miejscem pobytu przebywającej w nim osoby, gdy stanowi dla niej wyłączne centrum życiowe, w którym koncentrują się jej wszystkie sprawy codzienne, gdzie osoba przebywa, wypoczywa, prowadzi gospodarstwo domowe itp. Lokalem takim nie jest dla zainteresowanej i jej syna sporny lokal mieszkalny, ponieważ w lokalu tym nie realizują oni swoich podstawowych funkcji życiowych, nie mieszkają, nie nocują , nie przebywają , nie stołują się, nie odbierają korespondencji. Zainteresowana wraz z synem obecnie mieszka w C. przy ul. Z. (...), gdzie koncentruje swoje centrum życiowe. Fakt ten świadczy o trwałości opuszczenia miejsca stałego pobytu tj. mieszkania na os. S. w C.
W odwołaniu od powyższej decyzji zainteresowania wniosła o jej uchylenie, przywołując argumenty zbieżne, z tymi, na które powoływała się w toku prowadzonego przez organ I instancji postępowania administracyjnego. Ponadto dodała, że jej mąż we wrześniu (...) r. wymeldował się z mieszkania na os. S. w C. i zamieszkał u swojej matki w B. przy ul. C. Mieszkanie w C. stoi obecnie puste, a mąż ma zamiar oddać je w najem.
Decyzją z dnia (...) r., nr (...) Wojewoda W. na podstawie art. 138 § 1 pkt 1 K.p.a. utrzymał zaskarżoną decyzje w mocy.
W uzasadnieniu decyzji wskazał, przywołując treść art. 15 ust. 2 K.p.a., że w sprawie zachodzą przesłanki do wymeldowania odwołującej i jej małoletniego syna z pobytu stałego w trybie administracyjnym. Ustalono bowiem, że wyżej wskazane osoby od września (...) r. w spornym lokalu nie mieszkają. Odwołująca wyprowadziła się z własnej woli i zamieszkała w innym miejscu, koncentrując w nim swoje życie osobiste. Fakt nie zamieszkiwania w lokalu potwierdziła przeprowadzona wizja lokalowa oraz sama odwołująca. W mieszkaniu tym nie ma ich żadnych rzeczy osobistych. Wprawdzie odwołująca twierdzi, że nie wyprowadziła się z przedmiotowego mieszkania dobrowolnie, lecz w wyniku "przymuszenia przez męża", to jednakże z akt sprawy nie wynika by skorzystała ona z jakichkolwiek środków prawnych umożliwiających jej powrót do lokalu. Z dokumentów zgromadzonych w sprawie wynika, jedynie, że toczyły się przed sądem sprawy z powództwa odwołującej, ale nie dotyczyły one kwestii mieszkaniowych lecz finansowych, osobistych i rodzinnych. Również zgłoszona interwencja na policji nie dotyczyła powrotu do mieszkania lecz niemożności zabrania z niego rzeczy.
Nie bez znaczenia pozostaje także fakt, że odwołująca dopiero z chwilą wdrożenia procedury wymeldowania jej z pobytu stałego w trybie administracyjnym zaczęła wyrażać wolę powrotu do lokalu, a przez okres prawie roku w tym kierunku nie poczyniła żadnych przedsięwzięć. Wszystkie wskazane okoliczności wskazują na dobrowolny i trwały charakter opuszczenia przez odwołującą miejsca pobytu stałego.
W skardze na powyższą decyzję organu II instancji skarżąca zarzuciła naruszenie prawa materialnego mającego istotny wpływ na wynik sprawy tj.
- art. 15 ust. 2 ustawy o ewidencji i dowodach osobistych poprzez wydanie decyzji o wymeldowaniu skarżącej i jej syna z pobytu stałego w sytuacji gdy nie zostały spełnione przesłanki do wymeldowania;
- art. 15 ust. 2 ustawy o ewidencji i dowodach osobistych w zw. z art. 6 ust. 1 tej ustawy przez jego błędną wykładnię polegająca na przyjęciu, że czasowe przebywanie stanowi przesłankę trwałego i dobrowolnego opuszczenia miejsca pobytu stałego;
- art. 15 ust. 2 ustawy o ewidencji i dowodach osobistych w zw. z art. 6 ust. 1 tej ustawy poprzez jego błędne zastosowanie polegające na wymeldowaniu skarżącej i jej syna pomimo nie ustalenia przez organ obligatoryjnej przesłanki, tzn. tego czy skarżąca ma zamiar stale przebywać w lokalu os. S. w C.
oraz naruszenie przepisów postępowania, które miało istotny wpływ na wynik sprawy, tj.
- art. 24 § 1 pkt 2 K.p.a., art. 61 § 1 w zw. z art. 28 K.p.a przez wszczęcie postępowania administracyjnego w przedmiocie wymeldowania na żądanie S. G., osoby nie mającej w sprawie interesu prawnego;
- art. 7 w zw. z art. 77 § 1 K.p.a. przez niepodjęcie przez organ wszelkich kroków niezbędnych do dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego oraz do załatwienia sprawy mając na względzie interes społeczny i słuszny interes strony, a także brak wyczerpującego rozpatrzenia całego materiału dowodowego i w konsekwencji przyjęcie za podstawę i przesłankę rozstrzygnięcia wyłącznie fragmentów zeznań skarżącej wskazujących na fakt nie zamieszkiwania przez nią oraz jej syna w przedmiotowym lokalu,
- art. 80 K.p.a. przez całkowite pominięcie dowodu z wyjaśnień skarżącej i w konsekwencji błędne ustalenie polegające na przyjęciu, że skarżąca zrezygnowała z prawa do przebywania w przedmiotowym lokalu.
W uzasadnieniu skargi skarżąca podniosła argumenty podobne jak te w odwołaniu wskazując, że opuszczenie przedmiotowego lokalu nie miało charakteru dobrowolnego, a jedynie tymczasowy. Spowodowane było bowiem zachowaniem męża, który psychicznie znęcał się nad skarżącą. Ponadto nie bez znaczenia jest fakt, że osobą odpowiedzialną za wymeldowanie jest M.G., która pracuje w Referacie Obywatelskim- Ewidencji Ludności Urzędu Miasta C. i w związku z powyższym przedmiotowa sprawa nie powinna był rozpatrywania w niniejszym Urzędzie, gdzie występuje prawdopodobieństwo wyłączenia pracownika zgodnie z przepisem art. 24 § 1 pkt 2 K.p.a.
W odpowiedzi na skargę organ II instancji wniósł o jej oddalenie podtrzymując stanowisko wyrażone w zaskarżonej decyzji.
Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje:
Skarga nie zasługuje na uwzględnienie.
Zgodnie z art. 1 § 1 i 2 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. z 2002 r. nr 153 poz. 1269 ze zm.) sądy administracyjne sprawują wymiar sprawiedliwości przez kontrolę działalności administracji publicznej, przy czym kontrola ta jest sprawowana pod względem zgodności z prawem, jeżeli ustawy nie stanowią inaczej. W postępowaniu sądowo-administracyjnym obowiązuje zasada oficjalności, mająca swoje umocowanie w przepisach art. 134 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2012 r. poz. 270 ze zm, dalej P.p.s.a.) i zgodnie z tą zasadą Sąd Administracyjny nie jest związany zarzutami i wnioskami skargi.
Podstawą prawną zaskarżonej decyzji jest art. 15 ust. 2 ustawy o ewidencji ludności i dowodach osobistych, zgodnie z którym organ gminy wydaje na wniosek strony lub z urzędu decyzję w sprawie wymeldowania osoby, która opuściła miejsce stałego pobytu lub czasowego trwającego ponad 3 miesiące i nie dopełniła obowiązku wymeldowania się.
Miejscem stałego pobytu jest miejsce zamieszkania w określonej miejscowości pod oznaczonym adresem z zamiarem stałego przebywania (art. 6 ust. 1 ustawy). Miejsce stałego pobytu danej osoby to miejsce, w którym osoba ta realizuje swoje podstawowe funkcje życiowe, tj. w szczególności mieszka, nocuje, spożywa posiłki, wypoczywa, przechowuje rzeczy niezbędne do codziennego funkcjonowania.
W świetle art. 15 ust. 2 ustawy jedyną przesłanką warunkująca wymeldowanie danej osoby z miejsca jej dotychczasowego stałego zameldowania jest ustalenie przez organ, że osoba ta faktycznie opuściła bez wymeldowania się dotychczasowe miejsce pobytu stałego. W orzecznictwie Naczelnego Sądu Administracyjnego utrwalił się pogląd, który podziela Sąd w niniejszym składzie, że przesłanka opuszczenia dotychczasowego miejsca pobytu stałego w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy, jest spełniona wówczas, gdy opuszczenie to ma charakter trwały i jest dobrowolne. Innymi słowy chodzi tu o sytuację, w której osoba fizyczna nie przebywa w lokalu mieszkalnym, w którym poprzednio miała zorganizowane centrum życiowe i jest to wynikiem woli tej osoby.
Zamiar opuszczenia lokalu ma istotne znaczenie przy ocenie, czy do opuszczenia lokalu mieszkalnego rzeczywiście doszło, a jeśli tak, to czy ma ono charakter trwały i dobrowolny. Przy ustalaniu zamiaru nie można jednak poprzestać tylko na twierdzeniach zainteresowanej osoby, ale oceny należy dokonywać w oparciu o kryteria zobiektywizowane, czyli przede wszystkim na podstawie zachowania dotychczas zameldowanego w lokalu mieszkalnym, w świetle całokształtu ustalonych okoliczności faktycznych sprawy. Dla oceny tego zamiaru istotne znaczenie ma bowiem to, czy okoliczności faktyczne występujące w sprawie potwierdzają wolę osoby zainteresowanej, czy też nie.
Rozważając kwestię dobrowolności opuszczenia miejsca dotychczasowego pobytu stałego wskazać w oparciu o judykaturę należy, że do wydania decyzji w trybie art. 15 ust. 2 ustawy o ewidencji ludności i dowodach osobistych dochodzi prawie zawsze w sytuacjach, gdy opuszczenie tego miejsca pobytu wynikało z koncentracji interesów życiowych w innym miejscu (przebywanie w nim w sensie fizycznym, praca, nauka, wypoczynek), a także obiektywnej możliwości realizacji woli przebywania (por. wyrok NSA z dnia 6 kwietnia 2011 r., sygn. akt II OSK 579/10, LEX nr 1081796; wyrok NSA z dnia 6 października 2011 r., sygn. akt II OSK 1478/10, LEX nr 1151898). Za dobrowolne opuszczenie lokalu uznaje się także taką sytuację, w której osoba dotychczas zameldowana została usunięta przez dysponenta lokalu, bądź do tego zmuszona, ale nie skorzystała we właściwym czasie z przysługujących jej środków prawnych umożliwiających powrót do lokalu (por. wyrok NSA z dnia 10 czerwca 2011 r., sygn. akt II OSK 1049/10, LEX nr 1083503). Ponadto, nawet ustalenie w dacie orzekania o wymeldowaniu, że sama przyczyna opuszczenia lokalu nie była dobrowolna, ponieważ występowały na przykład elementy przymusu psychicznego czy fizycznego, to jednak następne trwałe związanie swojego centrum życiowego w innym lokalu, bez podejmowania jakiejkolwiek czynności prawnej by odzyskać możliwość zamieszkiwania w opuszczonym lokalu, stwarza sytuację prawną zobowiązującą organ administracji do wymeldowania takiej osoby z dawniej zajmowanego lokalu, skoro obowiązku meldunkowego nie dopełniła (zob. wyrok NSA z dnia 4 kwietnia 2008 r., sygn. akt II OSK 352/07, LEX nr 506397 ; wyrok NSA z dnia 20 września 2011 r., II OSK 1378/10, LEX nr 1151856; wyrok NSA z dnia 15 lutego 2012 r., II OSK 2213/10, LEX nr 1138109).
Mając powyższe uwagi na względzie, analiza akt sprawy i całokształtu zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego uprawnia do wniosku, że stan faktyczny sprawy przyjęty do orzekania uzasadnił podjęcie przez organy obu instancji rozstrzygnięcia o wymeldowaniu skarżącej z lokalu mieszkalnego.
W szczególności ustalono bezspornie, że skarżąca wraz z małoletnim synem w spornym lokalu nie mieszka od (...) r. W mieszkaniu tym nie ma należących do niej i jej syna żadnych rzeczy osobistych. Swoje sprawy życiowe koncentrują w innym miejscu (u rodziców skarżącej, w mieszkaniu przy ul. Z. w C.). Powyższe ustalenia potwierdziła sama skarżąca, która jednak zaznaczyła, że opuszczenie przez nią i jej syna przedmiotowego mieszkania nie było dobrowolne, ponieważ nastąpiło wyłącznie z uwagi na naganne zachowanie się męża (znęcanie psychiczne), które uniemożliwiało zamieszkiwanie pod jednym dachem.
Jednak w świetle przytoczonych powyższej uwag, skarżąca nie podjęła żadnych kroków prawnych by odzyskać możliwość zamieszkiwania w opuszczonym lokalu. Wprawdzie zgłaszała fakt utrudniania wejścia do spornego mieszkania, z którego chciała zabrać rzeczy osobiste, jednak nie odnotowano interwencji pod wskazanym adresem z uwagi na utrudnianie zamieszkiwania przez ww. Ponadto poinformowano ją, że może dochodzić swoich praw na drodze prywatnoskargowej (pismo z dnia (...) r. Komendy Powiatowej Policji w C.). Skarżąca w piśmie z dnia (...) r. skierowanym do Burmistrza wskazała, że od prawie roku prowadzona jest sprawa rozwodowa, dlatego też składanie pozwu o utrudnianie zamieszkiwania w obecnej sytuacji nie rozwiązuje zaistniałego problemu. Zatem zamiarem skarżącej, pomimo jak twierdzi braku dobrowolności w opuszczeniu przedmiotowego mieszkania, nie był powrót do niego w celu zamieszkania w nim na stałe
W ocenie Sądu jedynie skuteczne wykorzystanie przez skarżącą przysługujących jej środków prawnych zmierzających do przywrócenia utraconego posiadania (władztwa faktycznego) lokalu mieszkalnego mogłoby skutkować uznaniem, że opuszczenie lokalu nie było dobrowolne oraz trwałe, a co za tym idzie brak byłoby podstaw do jej wymeldowania na podstawie art. 15 ust. 2 ustawy o ewidencji i dowodach osobistych. Zasadniczym środkiem prawnym, z którego mogła skarżąca skorzystać było stosowne żądanie przywrócenia jej posiadania lokalu, z którego w okresie od wyprowadzenia się nigdy nie skorzystała.
Zatem organy administracyjne orzekające w niniejszej sprawie słusznie przyjęły, że w dacie wszczęcia postępowania opuszczenie przez skarżącą dotychczasowego miejsca pobytu miało charakter zarówno dobrowolny , jak i trwały.
W związku z powyższym zarzut skarżącej, że nie zostały spełnione przesłanki wymeldowania jej wraz z synem ze spornego lokalu nie zasługuje na uwzględnienie.
Również nie można zgodzić się z zarzutem, że postępowanie nie powinno być wszczęte na wniosek męża, z uwagi na brak jego interesu prawnego w sprawie.
Zagadnienie dotyczące stron postępowania w postępowaniu w przedmiocie zameldowanie lub wymeldowanie było przedmiotem uchwały Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 5 grudnia 2011 r., sygn. akt II OPS 1/11, ONSAiWSA 2012, Nr 2, poz. 17. W uchwale powyższej Naczelny Sąd Administracyjny przesądził, że osoba dysponująca tytułem prawnym do lokalu jest stroną, w rozumieniu art. 28 k.p.a., w postępowaniu administracyjnym o zameldowanie (wymeldowanie) w tym lokalu innej osoby, prowadzonym na podstawie art. 47 ust. 2 ustawy z dnia 10 kwietnia 1974 r. o ewidencji ludności i dowodach osobistych. Jak wskazano w uzasadnieniu powyższej uchwały, art. 15 ust. 2 tej ustawy stanowi o prawie do złożenia wniosku o wymeldowanie przez stronę, przy czym nie zawiera przesłanek materialnych wskazujących kto jest tą stroną postępowania w przedmiocie wymeldowania. Nie oznacza to jednakże, że wymeldowanie może nastąpić wyłącznie z urzędu. Brak wyznaczenia w art. 15 ust. 2 przesłanek materialnoprawnych przyznania statusu strony nie oznacza, że nie ma podstaw do ich wyprowadzenia z obowiązujących rozwiązań prawnych. Nie eliminuje tej możliwości prawnej art. 9 ust. 2b ustawy o ewidencji ludności i dowodach osobistych, który stanowi, że zameldowanie w lokalu służy wyłącznie celom ewidencyjnym i ma na celu potwierdzenie faktu pobytu w tym lokalu. Stąd też nie można podzielić stanowiska, że z czynności ewidencyjnej nie wynikają konsekwencje prawne, co oznaczałoby, że właściciel (współwłaściciel) lokalu nie ma interesu prawnego w tym, że dane w ewidencji będą zgodne ze stanem rzeczywistym.
W ocenie Naczelnego Sądu Administracyjnego przepis art. 15 ust. 2 ustawy o ewidencji ludności i dowodach osobistych posługuje się pojęciem strony, stanowiąc o wniosku strony w sprawie wymeldowania osoby, która opuściła miejsce pobytu i nie dopełniła obowiązku wymeldowania się. Przepisu powyższego nie można jednakże sprowadzać do roli regulacji, która ma służyć jedynie do inicjowania postępowania. To właśnie interes prawny jednostki daje jej prawo do inicjowania postępowania. Art. 15 ust. 2 powołanej powyżej ustawy przedmiotowo jest powiązany z art. 47 ust. 2 ustawy, który wskazuje, że jeżeli zgłoszone dane budzą wątpliwości, o dokonaniu zameldowania lub wymeldowania rozstrzyga właściwy organ gminy. To właśnie te przepisy regulują sprawy wymeldowania oraz zameldowania. Zarówno zameldowanie, jak i wymeldowanie, są objęte obowiązkiem meldunkowym (art. 4 ustawy o ewidencji ludności). Wykonanie tego obowiązku nie jest powiązane z przyznaniem uprawnienia. Osoba obciążona obowiązkiem meldunkowym realizuje zatem obowiązek doprowadzenia ewidencji do stanu zgodnego z rzeczywistym. Art. 15 ust. 2 ustawy o ewidencji ludności i dowodach osobistych nie stanowi jednak o stronie w rozumieniu art. 2 w związku z art. 4 tej ustawy. To właśnie niewykonanie obowiązku meldunkowego stanowi dla strony, o której mowa w art. 15 ust. 2, legitymację do wystąpienia z wnioskiem o wszczęcie postępowania.
W tym miejscu wyjaśnienia wymaga, że na podstawie art. 269 § 1 P.p.s.a stanowisko zajęte w uchwale Naczelnego Sądu Administracyjnego wiąże sądy administracyjne.
W niniejszej sprawie skarżąca wyprowadzając się wraz z synem z przedmiotowego mieszkania nie dopełniła obowiązku wymeldowania się, a zatem jej mąż główny najemca tego mieszkania (umowa najmu zawarta w dniu (...) r. pomiędzy zarządcą budynku – Towarzystwa Budownictwa Mieszkaniowego, a S.G.) posiadał uprawnienie do podjęcia działań w celu wykazania, że skarżąca wraz z synem nie powinna być zameldowana w tym mieszkaniu, ponieważ je opuściła.
Na aprobatę nie zasługuje także zarzut dotyczący wyłączenia pracownika zgodnie z art. 24 K.p.a z uwagi na fakt zatrudnienia w referacie meldunkowym Urzędu Miasta w C. cioci M.G., osoby wnoszącej o wymeldowanie skarżącej z przedmiotowego lokalu.
Po pierwsze z akt sprawy nie wynika, aby w/w osoba brała udział w przedmiotowym postępowaniu i wykonywała jakiekolwiek czynności związane z tą sprawą. Po drugie, nawet gdyby przyjąć, ze w/w osoba wykonywała jakiekolwiek czynności w sprawie, to nie zachodzi przesłanka wymieniona w art. 24 § 1 pkt 2 K p.a. Zgodnie z tym przepisem pracownik organu administracji publicznej podlega wyłączeniu od udziału w postępowaniu w sprawie swego małżonka oraz krewnych i powinowatych do drugiego stopnia. Ciotka S.G., męża skarżącej nie mieści się w katalogu tych osób, ponieważ ze skarżącą łączy ją trzeci stopień powinowactwa.
Mając powyższe na uwadze stwierdzić należało, że zaskarżona decyzja jak i decyzja ją poprzedzająca podjęte zostały na podstawie przepisów prawa, prawidłowo zastosowanych i wyłożonych i z tego względu Sąd na podstawie art. 151 P.p.s.a. orzekł jak w sentencji.