II SA/Bk 118/13
Wyrok
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Białymstoku
2013-05-21Nietezowane
Artykuły przypisane do orzeczenia
Do tego artykulu posiadamy jeszcze 13 orzeczeń.
Kup dostęp i zobacz, do jakich przepisów odnosi się orzeczenie. Znajdź inne potrzebne orzeczenia.
Skład sądu
Mirosław Wincenciak /przewodniczący sprawozdawca/Sentencja
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Białymstoku w składzie następującym: Przewodniczący sędzia WSA Mirosław Wincenciak (spr.), sędzia NSA Grażyna Gryglaszewska, sędzia NSA Anna Sobolewska-Nazarczyk, Protokolant Marta Lawda, po rozpoznaniu w Wydziale II na rozprawie w dniu 7 maja 2013 r. sprawy ze skargi D. Z. na decyzję [...] Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego w B. z dnia [...] grudnia 2012 r. nr [...] w przedmiocie choroby zawodowej oddala skargę.
Uzasadnienie
[...] Państwowy Wojewódzki Inspektor Sanitarny w B., decyzją z dnia [...] grudnia 2012 r., nr [...], utrzymał w mocy decyzję Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w B., nr [...], z dnia [...].09.2012 r. o braku podstaw do stwierdzenia u Pani D. Z. choroby zawodowej. Organ poczynił następujące ustalenia.
Pani D. Z. wystąpiła o stwierdzenie choroby zawodowej narządu głosu spowodowanej nadmiernym wysiłkiem głosowym. Organ I instancji po otrzymaniu zgłoszenia podejrzenia choroby zawodowej z Poradni Chorób Zawodowych [...] Wojewódzkiego Ośrodka Medycyny Pracy w B. w dniu [...].01.2012r., pismem nr [...] z dnia [...].01.2012r. wszczął postępowanie administracyjne.
Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w B. w dniu [...].09.2012r. wydał decyzję nr [...] o braku podstaw do stwierdzenia u Pani D. Z. choroby zawodowej - przewlekłej choroby narządu głosu spowodowanej nadmiernym wysiłkiem głosowym.
Pani D. Z. wniosła odwołanie, nie zgadzając się z uzasadnieniem decyzji o braku narażenia zawodowego trwającego co najmniej 15 lat. Stwierdziła, że przepracowała w oświacie 36 lat i jej zdaniem od 1994r. do 2011 r. wysiłek głosowy wynosił powyżej 6 godzin w tygodniu prowadząc zajęcia z grupą dzieci i nauczycieli. Ponadto podkreśliła, że nie leczy się na tarczycę od około 10 lat, a problemy z krtanią miała wcześniej niż w 2009r.
Organ odwoławczy utrzymał w mocy decyzję organu I instancji wskazując, że zgodnie z art. 2351 Kodeksu pracy za chorobę zawodową uważa się chorobę, wymienioną w wykazie chorób zawodowych, jeżeli w wyniku oceny warunków pracy można stwierdzić bezspornie lub z wysokim prawdopodobieństwem, że została ona spowodowana działaniem czynników szkodliwych dla zdrowia występujących w środowisku pracy albo w związku ze sposobem wykonywania pracy, zwanych "narażeniem zawodowym". Ponadto rozpoznanie choroby zawodowej u pracownika lub byłego pracownika może nastąpić w okresie jego zatrudnienia w narażeniu zawodowym albo po zakończeniu pracy w takim narażeniu, pod warunkiem wystąpienia udokumentowanych objawów chorobowych w okresie ustalonym w wykazie chorób zawodowych - art. 2352 Kodeksu pracy.
W sprawie Poradnia Chorób Zawodowych [...] Wojewódzkiego Ośrodka Medycyny Pracy w B. wydała orzeczenie lekarskie nr [...] z dnia [...].05.2012r. o braku podstaw do rozpoznania choroby zawodowej z ustaleniem klinicznym: obserwacja w kierunku przewlekłej choroby zawodowej narządu głosu spowodowanej nadmiernym wysiłkiem głosowym negatywna oraz stanowczym stwierdzeniem, iż: "Dwukrotnym badaniem laryngologiczno-foniatrycznym z badaniem videoskopowym przeprowadzonym w PWOMP w B. ([...].01.2012r. i [...].05.20I2r.) rozpoznano: niedowład mięśni wewnętrznych krtani z niewielką wrzecionowatą niedomykalnością głośni o typie hyperfunkcjonalnym i przewlekle proste zapalenie krtani. Próba obciążeniowa głosu wypadła ujemnie. Stwierdzone zmiany są niewielkie, typowe dla wieku i nie spełniają cech klinicznych choroby zawodowej. W ocenie narażenia zawodowego wzięto pod uwagę charakter wykonywanej pracy oraz przedstawiony przez pracodawców chronometraż czynności zawodowych mogących nadmiernie obciążać narząd głosu na stanowisku nauczyciela - pedagoga, na którym była zatrudniona badana, czynności nadmiernie obciążające narząd głosu, tj. wykłady, prelekcje, zajęcia z uczniami stanowiły ok. 6-12 godz./tydz., w pozostałym czasie prowadziła rozmowy indywidualne na poziomie konwersacji. Narażenie na nadmierny wysiłek głosowy i obciążenie krtani było zatem nieporównywalne z ekspozycją osoby pracującej na stanowisku nauczyciela w pełnym pensum godzinowym. Na podstawie analizy narażenia zawodowego, przebiegu choroby, w oparciu o wyniki badań laryngologiczno-foniatrycznych przeprowadzonych w Poradni Chorób Zawodowych PWOMP, brak jest podstaw do rozpoznania choroby zawodowej. Stwierdzone schorzenia, nie spełniają cech klinicznych choroby zawodowej narządu głosu spowodowanej przewlekłym, nadmiernym wysiłkiem głosowym. "
Pani D. Z. była badana w trybie odwoławczym w Instytucie Medycyny Pracy w Ł. W dniu [...].07.2012r. Instytut wydał orzeczenie lekarskie nr [...] o braku podstaw do rozpoznania choroby zawodowej, z ustaleniem klinicznym: obserwacja w kierunku choroby zawodowej narządu głosu spowodowanej nadmiernym wysiłkiem głosowym trwającym co najmniej 15 lat pod postacią guzków głosowych twardych, wtórnych zmian przerostowych bądź niedowładu mięśni wewnętrznych krtani z wrzecionowatą niedomykalnością tonacyjną głośni i trwałą dysfonią- negatywna oraz uzasadnieniem: "Badaniem laryngologicznym i foniatrycznym rozpoznano niedowład mięśni wewnętrznych krtani z wrzecionowatą niedomykalnością fonacyjną głośni i trwałą dysfonią-schorzenia wymienione w wykazie chorób zawodowych stanowiącym załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z 2009 roku. Podkreślono, że nie wszystkie czynności związane z dydaktyką wiążą się z nadmiernym obciążeniem narządu głosu. Jak wynika z dokumentacji medycznej Pani D. Z. pracowała w narażeniu na nadmierny wysiłek głosowy w latach 2002-2011, czyli przez 9 lat, w pozostałych okresach Pani D. Z. pracowała głosem w wymiarze 6-12 godzin tygodniowo, co daje 1,3-2,2 godziny dziennie Reasumując w przypadku Pani D. Z. należy uznać, że nie jest spełnione kryterium minimalnego okresu zatrudnienia, tj. 15 lat pracy w narażeniu na nadmierny wysiłek głosowy. Ponadto istotnym jest fakt, iż zmiany w obrębie narządu głosu pod postacią niedomykalności głośni z dysfunkcją głośni opisywane były przez foniatrę już w 2001r., czyli przed rozpoczęciem pracy w narażeniu na nadmierny wysiłek głosowy, co tym bardziej przemawia za pozazawodową etiologią schorzenia. Z wywiadu i dokumentacji medycznej wynika, że Pani D. Z. od około 20 lat ma rozpoznaną chorobę Basedowa (zapalenie autoimmunologiczne tarczycy), co mogło być przyczyną osłabienia aparatu fonacyjnego i w efekcie doprowadzić do dysfunkcji narządu głosu."
Pismem nr [...] z dnia [...].10.2012r. organ II instancji zwrócił się do Poradni Chorób Zawodowych [...] Wojewódzkiego Ośrodka Medycyny Pracy w B. o zajęcie stanowiska i wydanie opinii, czy przedstawione przez stronę badania, dołączone do odwołania, można zakwalifikować jako istotne dla sprawy nowe okoliczności faktyczne lub nowe dowody oraz czy mają związek i dają podstawę do stwierdzenia choroby zawodowej u Pani D. Z. PPWIS w B. otrzymał odpowiedź pismem z dnia [...].10.2012r., w którym podtrzymano wcześniejsze stanowisko z uzasadnieniem, że "przedstawione wyniki badań nie wnoszą nic nowego w postępowaniu diagnostyczno-orzeczniczym i nie mają znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy. Uważamy zatem, że brak jest podstaw do zmiany stanowiska orzeczniczego i rozpoznania choroby zawodowej narządu głosu."
[...] Państwowy Wojewódzki Inspektor Sanitarny w B. pismem nr [...] z dnia [...].10.2012r. zwrócił się do Instytutu Medycyny Pracy Przychodni Chorób Zawodowych o uzupełnienie orzeczenia lekarskiego. Korektę orzeczenia organ II instancji otrzymał pismem nr [...] z dnia [...].10.2012r.
Organ odwoławczy wskazał, że według jednostek orzeczniczych, schorzenia u Pani D. Z. nie są wystarczające do uznania choroby zawodowej, bowiem zgodnie z art. 2351 Kodeksu pracy za chorobę zawodową uważa się chorobę, wymienioną w wykazie chorób zawodowych, jeżeli w wyniku oceny warunków można stwierdzić bezspornie lub z wysokim prawdopodobieństwem, że została ona spowodowana działaniem czynników szkodliwych dla zdrowia występujących w środowisku pracy albo w związku ze sposobem wykonywania pracy, zwanych "narażeniem" zawodowym. W przypadku przewlekłych chorób narządu głosu spowodowanych nadmiernym wysiłkiem głosowym trwającym co najmniej 15 lat rozumie się niektóre zmiany organiczne w obrębie krtani (guzki głosowe twarde, wtórne zmiany przerostowe fałdów głosowych, niedowład mięśni wewnętrznych krtani z wrzecionowatą niedomykalnością głośni i trwałą dysfonią), do których dochodzi w następstwie stałego i długotrwałego wysiłku głosowego, wymienione enumeratywnie w pkt 15 załącznika do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 30.06.2009r. w sprawie chorób zawodowych (Dz. U. Nr 105, poz. 869 z późn. zm.) – zwanego dalej "rozporządzeniem".
W myśl § 6 ust. 1 rozporządzenia lekarz, o którym mowa w § 5 ust. 1 wydaje orzeczenie o rozpoznaniu choroby zawodowej albo o braku podstaw do jej rozpoznania, na podstawie wyników przeprowadzonych badań lekarskich i pomocniczych, dokumentacji medycznej pracownika lub byłego pracownika, dokumentacji przebiegu zatrudnienia oraz oceny narażenia zawodowego. Oznacza to, że organy administracyjne nie mogą w sposób dowolny orzekać, a postępowanie w tych sprawach przewiduje specjalny tryb.
Ustalenie narażenia zawodowego jest w tym przypadku niezbędne do stwierdzenia choroby zawodowej. Z analizy dokumentacji l instancji wynika, iż Pani Z. pracowała w zawodzie od 1975 roku jako pedagog i doradca metodyczny, a dokładnie w latach 1975-1984 w Szkole Podstawowej Nr [...] w W. jako pedagog w pełnym wymiarze godzin, 1984-1986 w Szkole Podstawowej Nr [...] w B. jako pedagog w pełnym wymiarze godzin, 1986-2011 w Szkole Podstawowej Nr [...] w B. jako pedagog w pełnym wymiarze godzin, przy czym w latach 1994-2003 oddelegowana do Centrum Edukacji Nauczycieli w B. na część etatu jako doradca metodyczny. Od 2002 roku do chwili obecnej prowadzi wykłady na kursach z zakresu terapii pedagogicznej w Centrum Edukacji Nauczycieli w B. Od 01.09.2011 r. jest na emeryturze.
Poradnia Chorób Zawodowych [...] Wojewódzkiego Ośrodka Medycyny Pracy w B. w orzeczeniu lekarskim nr [...] z dnia [...].05.2012r. oceniając narażenie zawodowe wzięła pod uwagę, charakter wykonywanej pracy oraz przedstawiony przez pracodawców chronometraż czynności zawodowych mogących nadmiernie obciążać narząd głosu. Na stanowisku nauczyciela - pedagoga, na którym była zatrudniona badana, czynności nadmiernie obciążające narząd głosu, tj. wykłady, prelekcje, zajęcia z uczniami stanowiły ok. 6-12 godz./tydzień, w pozostałym czasie prowadziła rozmowy indywidualne na poziomie konwersacji. Narażenie na nadmierny wysiłek głosowy i obciążenie krtani było zatem nieporównywalne z ekspozycją osoby pracującej na stanowisku nauczyciela w pełnym pensum godzinowym.
Podobnie Instytut Medycyny Pracy w Ł. w orzeczeniu lekarskim nr [...] z [...].07.2012r. z późniejszą korektą stwierdził, że Pani D. Z. pracowała w narażeniu na nadmierny wysiłek głosowy w latach 2002-2011, czyli przez 9 lat.
Organ I instancji przed wydaniem decyzji sporządził w dniu [...].07.2012r. kartą oceny narażenia zawodowego w związku z podejrzeniem choroby zawodowej u Pani D. Z., w której tylko lata pracy 2002-2011 uznał za narażenie na nadmierny wysiłek głosowy.
W niniejszej sprawie właściwe jednostki orzecznicze wyraziły swoje opinie, rozpoznały niedowład mięśni wewnętrznych krtani z wrzecionowatą niedomykalnością głośni, aczkolwiek jednostka orzecznicza pierwszego stopnia o typie hyperfunkcjonalnym z próbą obciążeniową ujemną, a drugiego stopnia z trwałą dysfonią i próbą obciążeniową dodatnią- schorzenie wymienione w wykazie chorób zawodowych stanowiącym załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 30.06.2009r. w sprawie chorób zawodowych (Dz. U. Nr 105, póz. 869 z późn. zm.). Organ II instancji zwrócił się, do tych jednostek orzeczniczych o wyjaśnienie rozbieżności, a każda z nich potwierdziła dokonane przez siebie rozpoznanie, postawione w oparciu o przeprowadzone badania foniatryczne w tych jednostkach. Organ zaznaczył, że orzeczenie wydane w trybie odwoławczym przez jednostkę orzeczniczą drugiego stopnia jest ostateczne i wiążące. Niemniej jednak organ II instancji dokonał także oceny tego orzeczenia jako dowodu w sprawie i jego spójności z pozostałymi dowodami. Po przeprowadzeniu postępowania wyjaśniającego organ odwoławczy uznał, że orzeczenie jednostki orzeczniczej drugiego stopnia jako ostateczne jest właściwie uzasadnione, spójne z materiałem dowodowym i spełnia wymogi formalne.
Odnośnie zarzutu Pani Z. dotyczącego wysiłku głosowego powyżej 6 godzin w tygodniu wiatach 1994-2011 należy wskazać, że materiał dowodowy w sprawie nie potwierdza wystąpienia nadmiernego wysiłku głosowego w tym okresie. Analiza wykazuje, że nadmierny wysiłek głosowy wystąpił w latach 2002-2009, a w okresie 1994-2001 wyliczono go jedynie w wymiarze 6-12 godzin tygodniowo (orzeczenie IMP w Ł. z [...].07.2012r. z późniejszą korektą), co nie daje podstaw do uznania jego nadmierności.
Zarzut strony dotyczący wystąpienia problemów z krtanią wcześniej niż w 2009r. uznano za niezasadny. Poradnia Chorób Zawodowych [...] Wojewódzkiego Ośrodka Medycyny Pracy w B. w orzeczeniu lekarskim nr [...] z dnia [...].05.2012r. zaznaczyła, że od wielu lat Pani D. Z. jest pod opieką Poradni Laryngologicznej i Foniatrycznej, a dokumentacja medyczna dostępna jest od lipca 2009r. Jak wynika z pisma Pani Z. z dnia [...].06.2012r., w którym wystąpiła o przeprowadzenie ponownego badania przez jednostkę orzeczniczą drugiego stopnia, sama przedłożyła do wglądu swoją dokumentację medyczną z lat 1998-2003. Stąd też Instytut Medycyny Pracy w orzeczeniu lekarskim nr [...] z 24.07.20I2r. z późniejszą korektą zawarł informację, iż strona jest pod opieką Poradni Laryngologicznej od 1978r., a dokumentacja medyczna w tej Poradni dostępna jest od 1998r. Ponadto odnośnie zarzutu dotyczącego nie leczenia się z powodu chorób tarczycy od około 10 lat zaznaczyć należy, że jednostka orzecznicza drugiego stopnia w orzeczeniu dodała, że Pani Z. ma rozpoznaną od około 20 lat chorobę Graves Basedowa. Mogło to być przyczyną osłabienia aparatu fonacyjnego i w efekcie doprowadzić do dysfunkcji narządu głosu, nawet jeśli obecnie strona nie leczy się na tę chorobę.
W konkluzji stwierdzono, że u Pani D. Z. rozpoznano chorobę, tylko że nie stwierdzono jej etiologii zawodowej.
Z decyzją nie zgodziła się Pani D. Z. wskazując, że w sposób niewłaściwy został zinterpretowany jej czas pracy w latach 1994 -2002, kiedy to łączyła pracę doradcy metodycznego w Centrum Edukacji Nauczycieli w B. i pedagoga szkolnego w Szkole Podstawowej nr [...] w B. Jej zdaniem był to okres najbardziej intensywny jeżeli chodzi o wysiłek głosowy.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Białymstoku zważył, co następuje:
Skarga nie zasługuje na uwzględnienie, gdyż zaskarżona decyzja odpowiada prawu. Jak wynika z akt sprawy Skarżąca nie zgadza się ze stanowiskiem organu Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego w B. o braku podstaw do stwierdzenia choroby zawodowej w postaci przewlekłej choroby narządu głosu spowodowanej nadmiernym wysiłkiem głosowym.
Przedmiotem kontroli Sądu jest decyzja organu odwoławczego utrzymująca w mocy decyzję Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w B. z dnia [...] września 2012 r. o braku podstaw do stwierdzenia u D. Z. choroby zawodowej – w postaci przewlekłej choroby narządu głosu spowodowanej nadmiernym wysiłkiem głosowym. Rozstrzygnięcie to jest zgodne z przepisami prawa - w tym zawartymi w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 30 czerwca 2009 r. w sprawie wykazu chorób zawodowych (Dz. U. Nr 105, poz. 869), dalej: rozporządzenie.
Za chorobę zawodową zgodnie z art. 235¹ ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (Dz. U. z 1998 r., Nr 21, poz. 94 z późn. zm..) uważa się chorobę, wymienioną w wykazie chorób zawodowych, jeżeli w wyniku oceny warunków pracy można stwierdzić bezspornie lub z wysokim prawdopodobieństwem, że została ona spowodowana działaniem czynników szkodliwych dla zdrowia występujących w środowisku pracy albo w związku ze sposobem wykonywania pracy, zwanych "narażeniem zawodowym". Rozpoznanie choroby zawodowej u pracownika lub byłego pracownika może nastąpić w okresie jego zatrudnienia w narażeniu zawodowym albo po zakończeniu pracy w takim narażeniu, pod warunkiem wystąpienia udokumentowanych objawów chorobowych w okresie ustalonym w wykazie chorób zawodowych (art. 235² Kodeksu pracy).
W orzecznictwie sądowym i poglądach doktryny przyjmuje się, że definicja prawna choroby zawodowej składa się z dwóch elementów: formalnego i materialnego. Elementem formalnym jest określony przez ustawodawcę wykaz chorób zawodowych – tylko choroba zawarta w wykazie może być uznana za chorobę zawodową. Aby jednak choroba mogła być uznana za chorobę zawodową, musi być spełniony element materialny – niezbędne jest ustalenie związku przyczynowego objętej wykazem choroby z warunkami wykonywanej pracy ( wyroki Sądu Najwyższego: z dnia 4 czerwca 1998 r., sygn. akt III RN 36/98, z dnia 3 lutego 1999 r., sygn. akt III RN 110/98 oraz z dnia 18 stycznia 2002 r., sygn. akt III RN 188/00).
W przypadku ustalenia, że rozpoznana u pracownika choroba jest wymieniona w wykazie chorób zawodowych, ocena warunków jego pracy musi wykazać bezspornie lub z wysokim prawdopodobieństwem, że pracę wykonywał w warunkach narażających na powstanie tej choroby zawodowej. Wówczas dopiero istnieje domniemanie związku przyczynowego między chorobą zawodową, a warunkami narażającymi na jej powstanie. Zatem, jeśli można stwierdzić, że konkretny czynnik może być odpowiedzialny za powstanie określonej jednostki chorobowej, to narażenie na jego działanie na stanowisku pracy daje podstawę, by domniemywać, że doprowadził on do powstania tego schorzenia.
Ocena zaistnienia powyższych przesłanek następuje w postępowaniu uregulowanym przepisami rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 30 czerwca 2009 r. w sprawie chorób zawodowych. Orzeczenie o stwierdzeniu choroby zawodowej bądź o braku podstaw do stwierdzenia choroby zawodowej przybiera formę decyzji administracyjnej wydanej przez uprawniony organ administracji publicznej – państwowego powiatowego inspektora sanitarnego, od którego decyzji przysługuje odwołanie do państwowego wojewódzkiego inspektora sanitarnego.
W myśl § 8 ust. 1 rozporządzenia w sprawie chorób zawodowych, decyzję o stwierdzeniu choroby zawodowej albo decyzję o braku podstaw do stwierdzenia choroby zawodowej wydaje się na podstawie materiału dowodowego, w szczególności danych zawartych w orzeczeniu lekarskim oraz formularzu oceny narażenia zawodowego pracownika.
Zgodnie z § 6 ust. 1 rozporządzenia orzeczenie o rozpoznaniu choroby zawodowej albo o braku podstaw do jej rozpoznania wydaje lekarz spełniający określone w § 5 ust. 1 rozporządzenia wymogi, na podstawie wyników przeprowadzonych badań lekarskich i pomocniczych, dokumentacji medycznej pracownika lub byłego pracownika, dokumentacji przebiegu zatrudnienia oraz oceny narażenia zawodowego.
W orzecznictwie podkreśla się, że inspektor sanitarny jest związany orzeczeniem lekarskim w zakresie rozpoznania choroby zawodowej. Państwowy Inspektor Sanitarny wydający decyzję w sprawie choroby zawodowej nie jest uprawniony do kontroli merytorycznej orzeczeń lekarskich uprawnionych do rozpoznawania chorób zawodowych jednostek organizacyjnych ani też dokonywania własnych ustaleń prowadzących do odmiennego rozpoznania jednostki chorobowej (wyrok NSA z dnia 12 maja 2010 r., sygn. akt II OSK 335/10; wyrok WSA w Białymstoku z dnia 17 grudnia 2009 r., sygn. akt II SA/Bk 602/09; wyrok WSA w Warszawie z dnia 30 listopada 2005 r., sygn. akt I SA/Wa 184/05; wyrok NSA z dnia 18 sierpnia 2005 r., sygn. akt OSK 1851/04).
Opinia lekarska w tego rodzaju sprawach ma charakter opinii biegłego (wyrok WSA w Gliwicach, sygn. akt IV SA/GL 332/08).
Postępowanie w rozpoznawanej sprawie dotyczy choroby zawodowej wymienionej w pozycji 15 wykazu chorób zawodowych, stanowiącego załącznik do rozporządzenia w sprawie wykazu chorób zawodowych, tj. przewlekłej choroby narządu głosu spowodowanej nadmiernym wysiłkiem głosowym.
Jak wynika z uzasadnienia zaskarżonej decyzji, popartej opiniami jednostek medycznych, wydanymi w sprawie, schorzenie Skarżącej nie może być uznane za chorobę zawodową z uwagi na zbyt krótki okres narażenia głosu w pracy zawodowej. Organy w sposób przekonujący wyjaśniły, że praca Skarżącej w oświacie nie może być uznana za pracę z nadmiernym wysiłkiem głosowym trwającym co najmniej 15 lat. Słusznie organy wskazują, powołując się na opinie jednostek medycyny pracy, że z przebiegu pracy zawodowej skarżącej wynika, że nadmierny wysiłek głosowy w przypadku Skarżącej występował przez 9 lat, w okresie 2002 -2011. Pozostały okres zatrudnienia Skarżącej organy uznały, powołując się na opinie jednostek medycznych, za niespełniający kryterium nadmiernego wysiłku głosowego - w rozumieniu postanowień zawartych w pozycji 15 załącznika do wymienionego rozporządzenia. Dodać też należy, że wskazano, iż pozazawodowa etiologia choroby może być spowodowana rozpoznaniem od około 20 lat u Skarżącej choroby Gravesa Basedowa, co mogło być przyczyną osłabienia aparatu fonacyjnego i w efekcie doprowadzić do dysfunkcji narządu głosu. Ponadto z powołanego orzeczenia lekarskiego Instytutu Medycyny Pracy w Ł. (karta 19 in fine akt organu I instancji) wynika, że zmiany w obrębie głosu pod postacią niedomykalności głośni z dysfunkcją głośni opisywane były przez foniatrę już w 2001 r. Zatem objawy jednostki chorobowej w postaci przewlekłej choroby narządu głosu wystąpiły jeszcze przed okresem narażenia na nadmierny wysiłek głosowy. Słuszna jest więc konkluzja organu o braku etiologii zawodowej schorzenia, skoro objawy jednostki chorobowej występowały u Skarżącej jeszcze przed rozpoczęciem okresu narażenia na nadmierny wysiłek głosowy.
Odnośnie zarzutu skargi – nieuwzględnienia okresu 1994- 2002 r. – jako okresu największego narażenia głosu w środowisku pracy, zdaniem Sądu zarzut ten jest chybiony. Z ustaleń organów wynika, że w tym okresie Skarżąca łączyła pracę w szkole w charakterze nauczyciela –pedagoga, wymiarze od 1/3 do ½ etatu, z pracą doradcy metodycznego w pozostałej części etatu (karta 33 akt organ I instancji). Zatem słusznie organy przyjęły, że ten okres nie może być uznany za okres nadmiernego wysiłku głosowego w rozumieniu postanowień załącznika do rozporządzenia.
W tym stanie rzeczy Sąd oddalił skargę, o czym orzekł na podstawie
art. 151 ustawy z 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz. U. z 2012r., poz. 270 ze zm.).
Nietezowane
Artykuły przypisane do orzeczenia
Kup dostęp i zobacz, do jakich przepisów odnosi się orzeczenie. Znajdź inne potrzebne orzeczenia.
Skład sądu
Mirosław Wincenciak /przewodniczący sprawozdawca/Sentencja
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Białymstoku w składzie następującym: Przewodniczący sędzia WSA Mirosław Wincenciak (spr.), sędzia NSA Grażyna Gryglaszewska, sędzia NSA Anna Sobolewska-Nazarczyk, Protokolant Marta Lawda, po rozpoznaniu w Wydziale II na rozprawie w dniu 7 maja 2013 r. sprawy ze skargi D. Z. na decyzję [...] Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego w B. z dnia [...] grudnia 2012 r. nr [...] w przedmiocie choroby zawodowej oddala skargę.
Uzasadnienie
[...] Państwowy Wojewódzki Inspektor Sanitarny w B., decyzją z dnia [...] grudnia 2012 r., nr [...], utrzymał w mocy decyzję Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w B., nr [...], z dnia [...].09.2012 r. o braku podstaw do stwierdzenia u Pani D. Z. choroby zawodowej. Organ poczynił następujące ustalenia.
Pani D. Z. wystąpiła o stwierdzenie choroby zawodowej narządu głosu spowodowanej nadmiernym wysiłkiem głosowym. Organ I instancji po otrzymaniu zgłoszenia podejrzenia choroby zawodowej z Poradni Chorób Zawodowych [...] Wojewódzkiego Ośrodka Medycyny Pracy w B. w dniu [...].01.2012r., pismem nr [...] z dnia [...].01.2012r. wszczął postępowanie administracyjne.
Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w B. w dniu [...].09.2012r. wydał decyzję nr [...] o braku podstaw do stwierdzenia u Pani D. Z. choroby zawodowej - przewlekłej choroby narządu głosu spowodowanej nadmiernym wysiłkiem głosowym.
Pani D. Z. wniosła odwołanie, nie zgadzając się z uzasadnieniem decyzji o braku narażenia zawodowego trwającego co najmniej 15 lat. Stwierdziła, że przepracowała w oświacie 36 lat i jej zdaniem od 1994r. do 2011 r. wysiłek głosowy wynosił powyżej 6 godzin w tygodniu prowadząc zajęcia z grupą dzieci i nauczycieli. Ponadto podkreśliła, że nie leczy się na tarczycę od około 10 lat, a problemy z krtanią miała wcześniej niż w 2009r.
Organ odwoławczy utrzymał w mocy decyzję organu I instancji wskazując, że zgodnie z art. 2351 Kodeksu pracy za chorobę zawodową uważa się chorobę, wymienioną w wykazie chorób zawodowych, jeżeli w wyniku oceny warunków pracy można stwierdzić bezspornie lub z wysokim prawdopodobieństwem, że została ona spowodowana działaniem czynników szkodliwych dla zdrowia występujących w środowisku pracy albo w związku ze sposobem wykonywania pracy, zwanych "narażeniem zawodowym". Ponadto rozpoznanie choroby zawodowej u pracownika lub byłego pracownika może nastąpić w okresie jego zatrudnienia w narażeniu zawodowym albo po zakończeniu pracy w takim narażeniu, pod warunkiem wystąpienia udokumentowanych objawów chorobowych w okresie ustalonym w wykazie chorób zawodowych - art. 2352 Kodeksu pracy.
W sprawie Poradnia Chorób Zawodowych [...] Wojewódzkiego Ośrodka Medycyny Pracy w B. wydała orzeczenie lekarskie nr [...] z dnia [...].05.2012r. o braku podstaw do rozpoznania choroby zawodowej z ustaleniem klinicznym: obserwacja w kierunku przewlekłej choroby zawodowej narządu głosu spowodowanej nadmiernym wysiłkiem głosowym negatywna oraz stanowczym stwierdzeniem, iż: "Dwukrotnym badaniem laryngologiczno-foniatrycznym z badaniem videoskopowym przeprowadzonym w PWOMP w B. ([...].01.2012r. i [...].05.20I2r.) rozpoznano: niedowład mięśni wewnętrznych krtani z niewielką wrzecionowatą niedomykalnością głośni o typie hyperfunkcjonalnym i przewlekle proste zapalenie krtani. Próba obciążeniowa głosu wypadła ujemnie. Stwierdzone zmiany są niewielkie, typowe dla wieku i nie spełniają cech klinicznych choroby zawodowej. W ocenie narażenia zawodowego wzięto pod uwagę charakter wykonywanej pracy oraz przedstawiony przez pracodawców chronometraż czynności zawodowych mogących nadmiernie obciążać narząd głosu na stanowisku nauczyciela - pedagoga, na którym była zatrudniona badana, czynności nadmiernie obciążające narząd głosu, tj. wykłady, prelekcje, zajęcia z uczniami stanowiły ok. 6-12 godz./tydz., w pozostałym czasie prowadziła rozmowy indywidualne na poziomie konwersacji. Narażenie na nadmierny wysiłek głosowy i obciążenie krtani było zatem nieporównywalne z ekspozycją osoby pracującej na stanowisku nauczyciela w pełnym pensum godzinowym. Na podstawie analizy narażenia zawodowego, przebiegu choroby, w oparciu o wyniki badań laryngologiczno-foniatrycznych przeprowadzonych w Poradni Chorób Zawodowych PWOMP, brak jest podstaw do rozpoznania choroby zawodowej. Stwierdzone schorzenia, nie spełniają cech klinicznych choroby zawodowej narządu głosu spowodowanej przewlekłym, nadmiernym wysiłkiem głosowym. "
Pani D. Z. była badana w trybie odwoławczym w Instytucie Medycyny Pracy w Ł. W dniu [...].07.2012r. Instytut wydał orzeczenie lekarskie nr [...] o braku podstaw do rozpoznania choroby zawodowej, z ustaleniem klinicznym: obserwacja w kierunku choroby zawodowej narządu głosu spowodowanej nadmiernym wysiłkiem głosowym trwającym co najmniej 15 lat pod postacią guzków głosowych twardych, wtórnych zmian przerostowych bądź niedowładu mięśni wewnętrznych krtani z wrzecionowatą niedomykalnością tonacyjną głośni i trwałą dysfonią- negatywna oraz uzasadnieniem: "Badaniem laryngologicznym i foniatrycznym rozpoznano niedowład mięśni wewnętrznych krtani z wrzecionowatą niedomykalnością fonacyjną głośni i trwałą dysfonią-schorzenia wymienione w wykazie chorób zawodowych stanowiącym załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z 2009 roku. Podkreślono, że nie wszystkie czynności związane z dydaktyką wiążą się z nadmiernym obciążeniem narządu głosu. Jak wynika z dokumentacji medycznej Pani D. Z. pracowała w narażeniu na nadmierny wysiłek głosowy w latach 2002-2011, czyli przez 9 lat, w pozostałych okresach Pani D. Z. pracowała głosem w wymiarze 6-12 godzin tygodniowo, co daje 1,3-2,2 godziny dziennie Reasumując w przypadku Pani D. Z. należy uznać, że nie jest spełnione kryterium minimalnego okresu zatrudnienia, tj. 15 lat pracy w narażeniu na nadmierny wysiłek głosowy. Ponadto istotnym jest fakt, iż zmiany w obrębie narządu głosu pod postacią niedomykalności głośni z dysfunkcją głośni opisywane były przez foniatrę już w 2001r., czyli przed rozpoczęciem pracy w narażeniu na nadmierny wysiłek głosowy, co tym bardziej przemawia za pozazawodową etiologią schorzenia. Z wywiadu i dokumentacji medycznej wynika, że Pani D. Z. od około 20 lat ma rozpoznaną chorobę Basedowa (zapalenie autoimmunologiczne tarczycy), co mogło być przyczyną osłabienia aparatu fonacyjnego i w efekcie doprowadzić do dysfunkcji narządu głosu."
Pismem nr [...] z dnia [...].10.2012r. organ II instancji zwrócił się do Poradni Chorób Zawodowych [...] Wojewódzkiego Ośrodka Medycyny Pracy w B. o zajęcie stanowiska i wydanie opinii, czy przedstawione przez stronę badania, dołączone do odwołania, można zakwalifikować jako istotne dla sprawy nowe okoliczności faktyczne lub nowe dowody oraz czy mają związek i dają podstawę do stwierdzenia choroby zawodowej u Pani D. Z. PPWIS w B. otrzymał odpowiedź pismem z dnia [...].10.2012r., w którym podtrzymano wcześniejsze stanowisko z uzasadnieniem, że "przedstawione wyniki badań nie wnoszą nic nowego w postępowaniu diagnostyczno-orzeczniczym i nie mają znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy. Uważamy zatem, że brak jest podstaw do zmiany stanowiska orzeczniczego i rozpoznania choroby zawodowej narządu głosu."
[...] Państwowy Wojewódzki Inspektor Sanitarny w B. pismem nr [...] z dnia [...].10.2012r. zwrócił się do Instytutu Medycyny Pracy Przychodni Chorób Zawodowych o uzupełnienie orzeczenia lekarskiego. Korektę orzeczenia organ II instancji otrzymał pismem nr [...] z dnia [...].10.2012r.
Organ odwoławczy wskazał, że według jednostek orzeczniczych, schorzenia u Pani D. Z. nie są wystarczające do uznania choroby zawodowej, bowiem zgodnie z art. 2351 Kodeksu pracy za chorobę zawodową uważa się chorobę, wymienioną w wykazie chorób zawodowych, jeżeli w wyniku oceny warunków można stwierdzić bezspornie lub z wysokim prawdopodobieństwem, że została ona spowodowana działaniem czynników szkodliwych dla zdrowia występujących w środowisku pracy albo w związku ze sposobem wykonywania pracy, zwanych "narażeniem" zawodowym. W przypadku przewlekłych chorób narządu głosu spowodowanych nadmiernym wysiłkiem głosowym trwającym co najmniej 15 lat rozumie się niektóre zmiany organiczne w obrębie krtani (guzki głosowe twarde, wtórne zmiany przerostowe fałdów głosowych, niedowład mięśni wewnętrznych krtani z wrzecionowatą niedomykalnością głośni i trwałą dysfonią), do których dochodzi w następstwie stałego i długotrwałego wysiłku głosowego, wymienione enumeratywnie w pkt 15 załącznika do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 30.06.2009r. w sprawie chorób zawodowych (Dz. U. Nr 105, poz. 869 z późn. zm.) – zwanego dalej "rozporządzeniem".
W myśl § 6 ust. 1 rozporządzenia lekarz, o którym mowa w § 5 ust. 1 wydaje orzeczenie o rozpoznaniu choroby zawodowej albo o braku podstaw do jej rozpoznania, na podstawie wyników przeprowadzonych badań lekarskich i pomocniczych, dokumentacji medycznej pracownika lub byłego pracownika, dokumentacji przebiegu zatrudnienia oraz oceny narażenia zawodowego. Oznacza to, że organy administracyjne nie mogą w sposób dowolny orzekać, a postępowanie w tych sprawach przewiduje specjalny tryb.
Ustalenie narażenia zawodowego jest w tym przypadku niezbędne do stwierdzenia choroby zawodowej. Z analizy dokumentacji l instancji wynika, iż Pani Z. pracowała w zawodzie od 1975 roku jako pedagog i doradca metodyczny, a dokładnie w latach 1975-1984 w Szkole Podstawowej Nr [...] w W. jako pedagog w pełnym wymiarze godzin, 1984-1986 w Szkole Podstawowej Nr [...] w B. jako pedagog w pełnym wymiarze godzin, 1986-2011 w Szkole Podstawowej Nr [...] w B. jako pedagog w pełnym wymiarze godzin, przy czym w latach 1994-2003 oddelegowana do Centrum Edukacji Nauczycieli w B. na część etatu jako doradca metodyczny. Od 2002 roku do chwili obecnej prowadzi wykłady na kursach z zakresu terapii pedagogicznej w Centrum Edukacji Nauczycieli w B. Od 01.09.2011 r. jest na emeryturze.
Poradnia Chorób Zawodowych [...] Wojewódzkiego Ośrodka Medycyny Pracy w B. w orzeczeniu lekarskim nr [...] z dnia [...].05.2012r. oceniając narażenie zawodowe wzięła pod uwagę, charakter wykonywanej pracy oraz przedstawiony przez pracodawców chronometraż czynności zawodowych mogących nadmiernie obciążać narząd głosu. Na stanowisku nauczyciela - pedagoga, na którym była zatrudniona badana, czynności nadmiernie obciążające narząd głosu, tj. wykłady, prelekcje, zajęcia z uczniami stanowiły ok. 6-12 godz./tydzień, w pozostałym czasie prowadziła rozmowy indywidualne na poziomie konwersacji. Narażenie na nadmierny wysiłek głosowy i obciążenie krtani było zatem nieporównywalne z ekspozycją osoby pracującej na stanowisku nauczyciela w pełnym pensum godzinowym.
Podobnie Instytut Medycyny Pracy w Ł. w orzeczeniu lekarskim nr [...] z [...].07.2012r. z późniejszą korektą stwierdził, że Pani D. Z. pracowała w narażeniu na nadmierny wysiłek głosowy w latach 2002-2011, czyli przez 9 lat.
Organ I instancji przed wydaniem decyzji sporządził w dniu [...].07.2012r. kartą oceny narażenia zawodowego w związku z podejrzeniem choroby zawodowej u Pani D. Z., w której tylko lata pracy 2002-2011 uznał za narażenie na nadmierny wysiłek głosowy.
W niniejszej sprawie właściwe jednostki orzecznicze wyraziły swoje opinie, rozpoznały niedowład mięśni wewnętrznych krtani z wrzecionowatą niedomykalnością głośni, aczkolwiek jednostka orzecznicza pierwszego stopnia o typie hyperfunkcjonalnym z próbą obciążeniową ujemną, a drugiego stopnia z trwałą dysfonią i próbą obciążeniową dodatnią- schorzenie wymienione w wykazie chorób zawodowych stanowiącym załącznik do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 30.06.2009r. w sprawie chorób zawodowych (Dz. U. Nr 105, póz. 869 z późn. zm.). Organ II instancji zwrócił się, do tych jednostek orzeczniczych o wyjaśnienie rozbieżności, a każda z nich potwierdziła dokonane przez siebie rozpoznanie, postawione w oparciu o przeprowadzone badania foniatryczne w tych jednostkach. Organ zaznaczył, że orzeczenie wydane w trybie odwoławczym przez jednostkę orzeczniczą drugiego stopnia jest ostateczne i wiążące. Niemniej jednak organ II instancji dokonał także oceny tego orzeczenia jako dowodu w sprawie i jego spójności z pozostałymi dowodami. Po przeprowadzeniu postępowania wyjaśniającego organ odwoławczy uznał, że orzeczenie jednostki orzeczniczej drugiego stopnia jako ostateczne jest właściwie uzasadnione, spójne z materiałem dowodowym i spełnia wymogi formalne.
Odnośnie zarzutu Pani Z. dotyczącego wysiłku głosowego powyżej 6 godzin w tygodniu wiatach 1994-2011 należy wskazać, że materiał dowodowy w sprawie nie potwierdza wystąpienia nadmiernego wysiłku głosowego w tym okresie. Analiza wykazuje, że nadmierny wysiłek głosowy wystąpił w latach 2002-2009, a w okresie 1994-2001 wyliczono go jedynie w wymiarze 6-12 godzin tygodniowo (orzeczenie IMP w Ł. z [...].07.2012r. z późniejszą korektą), co nie daje podstaw do uznania jego nadmierności.
Zarzut strony dotyczący wystąpienia problemów z krtanią wcześniej niż w 2009r. uznano za niezasadny. Poradnia Chorób Zawodowych [...] Wojewódzkiego Ośrodka Medycyny Pracy w B. w orzeczeniu lekarskim nr [...] z dnia [...].05.2012r. zaznaczyła, że od wielu lat Pani D. Z. jest pod opieką Poradni Laryngologicznej i Foniatrycznej, a dokumentacja medyczna dostępna jest od lipca 2009r. Jak wynika z pisma Pani Z. z dnia [...].06.2012r., w którym wystąpiła o przeprowadzenie ponownego badania przez jednostkę orzeczniczą drugiego stopnia, sama przedłożyła do wglądu swoją dokumentację medyczną z lat 1998-2003. Stąd też Instytut Medycyny Pracy w orzeczeniu lekarskim nr [...] z 24.07.20I2r. z późniejszą korektą zawarł informację, iż strona jest pod opieką Poradni Laryngologicznej od 1978r., a dokumentacja medyczna w tej Poradni dostępna jest od 1998r. Ponadto odnośnie zarzutu dotyczącego nie leczenia się z powodu chorób tarczycy od około 10 lat zaznaczyć należy, że jednostka orzecznicza drugiego stopnia w orzeczeniu dodała, że Pani Z. ma rozpoznaną od około 20 lat chorobę Graves Basedowa. Mogło to być przyczyną osłabienia aparatu fonacyjnego i w efekcie doprowadzić do dysfunkcji narządu głosu, nawet jeśli obecnie strona nie leczy się na tę chorobę.
W konkluzji stwierdzono, że u Pani D. Z. rozpoznano chorobę, tylko że nie stwierdzono jej etiologii zawodowej.
Z decyzją nie zgodziła się Pani D. Z. wskazując, że w sposób niewłaściwy został zinterpretowany jej czas pracy w latach 1994 -2002, kiedy to łączyła pracę doradcy metodycznego w Centrum Edukacji Nauczycieli w B. i pedagoga szkolnego w Szkole Podstawowej nr [...] w B. Jej zdaniem był to okres najbardziej intensywny jeżeli chodzi o wysiłek głosowy.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Białymstoku zważył, co następuje:
Skarga nie zasługuje na uwzględnienie, gdyż zaskarżona decyzja odpowiada prawu. Jak wynika z akt sprawy Skarżąca nie zgadza się ze stanowiskiem organu Państwowego Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego w B. o braku podstaw do stwierdzenia choroby zawodowej w postaci przewlekłej choroby narządu głosu spowodowanej nadmiernym wysiłkiem głosowym.
Przedmiotem kontroli Sądu jest decyzja organu odwoławczego utrzymująca w mocy decyzję Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w B. z dnia [...] września 2012 r. o braku podstaw do stwierdzenia u D. Z. choroby zawodowej – w postaci przewlekłej choroby narządu głosu spowodowanej nadmiernym wysiłkiem głosowym. Rozstrzygnięcie to jest zgodne z przepisami prawa - w tym zawartymi w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 30 czerwca 2009 r. w sprawie wykazu chorób zawodowych (Dz. U. Nr 105, poz. 869), dalej: rozporządzenie.
Za chorobę zawodową zgodnie z art. 235¹ ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (Dz. U. z 1998 r., Nr 21, poz. 94 z późn. zm..) uważa się chorobę, wymienioną w wykazie chorób zawodowych, jeżeli w wyniku oceny warunków pracy można stwierdzić bezspornie lub z wysokim prawdopodobieństwem, że została ona spowodowana działaniem czynników szkodliwych dla zdrowia występujących w środowisku pracy albo w związku ze sposobem wykonywania pracy, zwanych "narażeniem zawodowym". Rozpoznanie choroby zawodowej u pracownika lub byłego pracownika może nastąpić w okresie jego zatrudnienia w narażeniu zawodowym albo po zakończeniu pracy w takim narażeniu, pod warunkiem wystąpienia udokumentowanych objawów chorobowych w okresie ustalonym w wykazie chorób zawodowych (art. 235² Kodeksu pracy).
W orzecznictwie sądowym i poglądach doktryny przyjmuje się, że definicja prawna choroby zawodowej składa się z dwóch elementów: formalnego i materialnego. Elementem formalnym jest określony przez ustawodawcę wykaz chorób zawodowych – tylko choroba zawarta w wykazie może być uznana za chorobę zawodową. Aby jednak choroba mogła być uznana za chorobę zawodową, musi być spełniony element materialny – niezbędne jest ustalenie związku przyczynowego objętej wykazem choroby z warunkami wykonywanej pracy ( wyroki Sądu Najwyższego: z dnia 4 czerwca 1998 r., sygn. akt III RN 36/98, z dnia 3 lutego 1999 r., sygn. akt III RN 110/98 oraz z dnia 18 stycznia 2002 r., sygn. akt III RN 188/00).
W przypadku ustalenia, że rozpoznana u pracownika choroba jest wymieniona w wykazie chorób zawodowych, ocena warunków jego pracy musi wykazać bezspornie lub z wysokim prawdopodobieństwem, że pracę wykonywał w warunkach narażających na powstanie tej choroby zawodowej. Wówczas dopiero istnieje domniemanie związku przyczynowego między chorobą zawodową, a warunkami narażającymi na jej powstanie. Zatem, jeśli można stwierdzić, że konkretny czynnik może być odpowiedzialny za powstanie określonej jednostki chorobowej, to narażenie na jego działanie na stanowisku pracy daje podstawę, by domniemywać, że doprowadził on do powstania tego schorzenia.
Ocena zaistnienia powyższych przesłanek następuje w postępowaniu uregulowanym przepisami rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 30 czerwca 2009 r. w sprawie chorób zawodowych. Orzeczenie o stwierdzeniu choroby zawodowej bądź o braku podstaw do stwierdzenia choroby zawodowej przybiera formę decyzji administracyjnej wydanej przez uprawniony organ administracji publicznej – państwowego powiatowego inspektora sanitarnego, od którego decyzji przysługuje odwołanie do państwowego wojewódzkiego inspektora sanitarnego.
W myśl § 8 ust. 1 rozporządzenia w sprawie chorób zawodowych, decyzję o stwierdzeniu choroby zawodowej albo decyzję o braku podstaw do stwierdzenia choroby zawodowej wydaje się na podstawie materiału dowodowego, w szczególności danych zawartych w orzeczeniu lekarskim oraz formularzu oceny narażenia zawodowego pracownika.
Zgodnie z § 6 ust. 1 rozporządzenia orzeczenie o rozpoznaniu choroby zawodowej albo o braku podstaw do jej rozpoznania wydaje lekarz spełniający określone w § 5 ust. 1 rozporządzenia wymogi, na podstawie wyników przeprowadzonych badań lekarskich i pomocniczych, dokumentacji medycznej pracownika lub byłego pracownika, dokumentacji przebiegu zatrudnienia oraz oceny narażenia zawodowego.
W orzecznictwie podkreśla się, że inspektor sanitarny jest związany orzeczeniem lekarskim w zakresie rozpoznania choroby zawodowej. Państwowy Inspektor Sanitarny wydający decyzję w sprawie choroby zawodowej nie jest uprawniony do kontroli merytorycznej orzeczeń lekarskich uprawnionych do rozpoznawania chorób zawodowych jednostek organizacyjnych ani też dokonywania własnych ustaleń prowadzących do odmiennego rozpoznania jednostki chorobowej (wyrok NSA z dnia 12 maja 2010 r., sygn. akt II OSK 335/10; wyrok WSA w Białymstoku z dnia 17 grudnia 2009 r., sygn. akt II SA/Bk 602/09; wyrok WSA w Warszawie z dnia 30 listopada 2005 r., sygn. akt I SA/Wa 184/05; wyrok NSA z dnia 18 sierpnia 2005 r., sygn. akt OSK 1851/04).
Opinia lekarska w tego rodzaju sprawach ma charakter opinii biegłego (wyrok WSA w Gliwicach, sygn. akt IV SA/GL 332/08).
Postępowanie w rozpoznawanej sprawie dotyczy choroby zawodowej wymienionej w pozycji 15 wykazu chorób zawodowych, stanowiącego załącznik do rozporządzenia w sprawie wykazu chorób zawodowych, tj. przewlekłej choroby narządu głosu spowodowanej nadmiernym wysiłkiem głosowym.
Jak wynika z uzasadnienia zaskarżonej decyzji, popartej opiniami jednostek medycznych, wydanymi w sprawie, schorzenie Skarżącej nie może być uznane za chorobę zawodową z uwagi na zbyt krótki okres narażenia głosu w pracy zawodowej. Organy w sposób przekonujący wyjaśniły, że praca Skarżącej w oświacie nie może być uznana za pracę z nadmiernym wysiłkiem głosowym trwającym co najmniej 15 lat. Słusznie organy wskazują, powołując się na opinie jednostek medycyny pracy, że z przebiegu pracy zawodowej skarżącej wynika, że nadmierny wysiłek głosowy w przypadku Skarżącej występował przez 9 lat, w okresie 2002 -2011. Pozostały okres zatrudnienia Skarżącej organy uznały, powołując się na opinie jednostek medycznych, za niespełniający kryterium nadmiernego wysiłku głosowego - w rozumieniu postanowień zawartych w pozycji 15 załącznika do wymienionego rozporządzenia. Dodać też należy, że wskazano, iż pozazawodowa etiologia choroby może być spowodowana rozpoznaniem od około 20 lat u Skarżącej choroby Gravesa Basedowa, co mogło być przyczyną osłabienia aparatu fonacyjnego i w efekcie doprowadzić do dysfunkcji narządu głosu. Ponadto z powołanego orzeczenia lekarskiego Instytutu Medycyny Pracy w Ł. (karta 19 in fine akt organu I instancji) wynika, że zmiany w obrębie głosu pod postacią niedomykalności głośni z dysfunkcją głośni opisywane były przez foniatrę już w 2001 r. Zatem objawy jednostki chorobowej w postaci przewlekłej choroby narządu głosu wystąpiły jeszcze przed okresem narażenia na nadmierny wysiłek głosowy. Słuszna jest więc konkluzja organu o braku etiologii zawodowej schorzenia, skoro objawy jednostki chorobowej występowały u Skarżącej jeszcze przed rozpoczęciem okresu narażenia na nadmierny wysiłek głosowy.
Odnośnie zarzutu skargi – nieuwzględnienia okresu 1994- 2002 r. – jako okresu największego narażenia głosu w środowisku pracy, zdaniem Sądu zarzut ten jest chybiony. Z ustaleń organów wynika, że w tym okresie Skarżąca łączyła pracę w szkole w charakterze nauczyciela –pedagoga, wymiarze od 1/3 do ½ etatu, z pracą doradcy metodycznego w pozostałej części etatu (karta 33 akt organ I instancji). Zatem słusznie organy przyjęły, że ten okres nie może być uznany za okres nadmiernego wysiłku głosowego w rozumieniu postanowień załącznika do rozporządzenia.
W tym stanie rzeczy Sąd oddalił skargę, o czym orzekł na podstawie
art. 151 ustawy z 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (t.j. Dz. U. z 2012r., poz. 270 ze zm.).
