I SA/Op 292/14

Uzasadnienie

Wójt Gminy Tułowice, decyzją z dnia 14 marca 2011 r., ustalił H. M. (dalej jako: strona, skarżąca) podatek od nieruchomości na 2010 r. w kwocie 6.030 zł.

Na skutek wniesionego przez stronę odwołania wskazane rozstrzygnięcie zostało uchylone w całości, a sprawa przekazana do ponownego rozpatrzenia przez organ I instancji, mocą decyzji Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Opolu z dnia 31 sierpnia 2011 r., nr [...]

W wyniku ponownego rozpatrzenia sprawy, decyzją z dnia 28 marca 2013 r. Wójt Gminy Tułowice ustalił stronie podatek od nieruchomości na 2010 r. w kwocie 6.030,00 zł.

W uzasadnieniu wskazał, że skarżąca jest użytkownikiem wieczystym działki nr [...], sklasyfikowanej jako inne tereny zabudowane oraz właścicielem budynku administracyjnego A w T. przy ul. [...] wpisanego do rejestru zabytków. W związku z powyższym, poddano opodatkowaniu grunty pozostałe o pow. 959 m², według stawki 0,33 zł za m² oraz budynki o pow. 1058,09 m² według stawki 5,40 zł za m². W wyniku przeprowadzonego postępowania, w oparciu o materiał dowodowy, w tym informacje uzyskane od Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków, ustalono, że ww. budynek w latach 2010-2012 znajdował się w złym stanie technicznym, a utrzymanie obiektu w takim stanie przyczynia się do dalszego pogorszenia jego stanu technicznego. Budynek nie był utrzymywany i konserwowany zgodnie z przepisami o ochronie zabytków, co wyklucza możliwość skorzystania ze zwolnienia z podatku na podstawie art. 7 ust. 1 pkt 6 ustawy z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (Dz. U. z 2002 r. Nr 9, poz. 31 ze zm. /dalej jako: u.p.o.l./ ). Strona nie okazała żadnych dokumentów, z których wynikałoby, że powyższe ustalenia są niezasadne.

Od powyższej decyzji skarżąca, z zachowaniem ustawowego terminu, wniosła odwołanie, w którym zawarła wniosek o stwierdzenie nieważności kwestionowanej decyzji oraz wstrzymanie jej wykonania. Podniosła, że organ I instancji wydał decyzję z pominięciem wiążącej, zdaniem strony, treści deklaracji podatkowej, oświadczeń (zeznania z dnia 4 grudnia 2012 r.) i dokumentów składanych przez podatnika, a oparł się na dokumentach, które nie mogą stanowić dowodów w sprawie, z którymi strona nie została zapoznana. Nadto podatnik nie został zapoznany z odrębnymi postępowaniami, o których mowa w decyzji. Strona podkreśliła, iż wykazała, jakie koszty poniosła na utrzymanie zabytku w latach 2010 - 2012. Wskazała, że złożyła dnia 24 września 2012 r. Wójtowi Gminy Tułowice oświadczenie o zrzeczeniu się prawa wieczystego użytkowania przedmiotowego gruntu na poczet zobowiązań podatkowych. W jej ocenie decyzja ustalająca podatek za dany rok winna być wydana przed okresem płatności podatku - do końca lutego tego roku podatkowego, którego podatek dotyczy.

Samorządowe Kolegium Odwoławcze w Opolu, decyzją z dnia 28 października 2013 r., działając na podstawie art. art. 233 § 1 pkt 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r. poz. 749 z późn. zm.) zwana dalej – O.p., utrzymało w mocy decyzję organu I instancji.

W pierwszej kolejności podniesiono, że ze względu na treść pisma skarżącej, Kolegium Odwoławcze przyjęło, iż strona wniosła środek zaskarżenia, o którym mowa w art. 220 O.p.

Organ odwoławczy wskazał, iż w myśl art. 7 ust. 1 pkt 6 u.p.o.l., zwalnia się od podatku od nieruchomości grunty i budynki wpisane indywidualnie do rejestru zabytków, pod warunkiem ich utrzymania i konserwacji, zgodnie z przepisami o ochronie zabytków, z wyjątkiem części zajętych na prowadzenie działalności gospodarczej. Natomiast ze zgromadzonego materiału dowodowego wynika, że do rejestru zabytków wpisany został jedynie budynek administracyjny. Grunty przedmiotowej działki nr [...] nie są indywidualnie wpisane do rejestru zabytków, zatem nie korzystają ze zwolnienia podatkowego objętego przywołaną regulacją.

W ocenie SKO, w odniesieniu do budynku administracyjnego pierwszy z warunków objętych ww. przepisem, dotyczący wpisania przedmiotu opodatkowania indywidualnie do rejestru zabytków, jest w stanie niniejszej sprawy spełniony. Przeprowadzone przez organ I instancji postępowanie dowodowe nie potwierdziło jednak spełnienia drugiego warunku zwolnienia - dotyczącego utrzymania i konserwacji (łącznie) tego budynku zgodnie z przepisami o ochronie zabytków.

Podkreślono, że ustawa z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (Dz. U. z 2003 r. Nr 162, poz. 1568 z późn. zm. – /dalej jako: u.o.z./), nie definiuje, w sposób bezpośredni pojęcia "utrzymania i konserwacji" zabytków. Niemniej jednak, organ uwzględniając orzecznictwo sądów administracyjnych, przyjął, że należy odwołać się do art. 5 tej ustawy, w szczególności do pkt 3 i 4. Zgodnie z tymi przepisami opieka nad zabytkiem sprawowana przez jego właściciela lub posiadacza polega na zapewnieniu warunków: zabezpieczenia i utrzymania zabytku oraz jego otoczenia w jak najlepszym stanie, a także korzystania z zabytku w sposób zapewniający trwałe zachowanie jego wartości. W omawianej ustawie (art. 3 pkt 6) wyjaśniono, że prace konserwatorskie obejmują działania mające na celu zabezpieczenie i utrwalenie substancji zabytku, zahamowanie procesów jego destrukcji oraz dokumentowanie tych działań. Wyznaczają one zakres pojęcia "konserwacji".

Dokonując analizy zebranego materiału dowodowego organ odwoławczy doszedł do przekonania, że nieruchomość zlokalizowana w T. przy ul. [...] - budynek administracyjny A nie była utrzymywana i konserwowana zgodnie z przepisami o ochronie zabytków.

Jak wynika z zaświadczenia Opolskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków z dnia 17 lutego 2010 r., przedmiotowy budynek jest nieużytkowany, nie poddawany bieżącym remontom i konserwacji, nie zabezpieczony od wpływów warunków atmosferycznych, znajduje się w złym stanie technicznym, stanowiącym zagrożenie dla posiadanych wartości zabytkowych. Nadto, zły stan techniczny przedmiotowego budynku potwierdziły oględziny dokonane przez pracowników Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków, zwanego dalej – WUOZ, kolejno: w dniu 21 maja 2009 r. oraz 11 lutego 2011 r. Uwzględniając stan przedmiotowej nieruchomości opisany w protokole z oględzin z dnia 11 lutego 2011 r., skarżącej odmówiono wydania zaświadczenia o utrzymywaniu obiektu zgodnie z przepisami ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (rozstrzygnięcie podtrzymane przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego - postanowienie z dnia 6 grudnia 2011 r.). Skarżąca nie podjęła również prac budowlanych i zabezpieczających, na wykonanie których uzyskała wymagane zezwolenia. Przeprowadzone dnia 14 marca 2012 r., kolejne oględziny budynku administracyjnego A także wskazują, w ocenie organu, że prace objęte ww. pozwoleniami nie zostały wykonane. Podjęto bowiem tożsame, jak w latach wcześniejszych, ustalenia wskazujące na niewystarczające zabezpieczenie budynku, brak stolarki okiennej na wyższych kondygnacjach, wybicie szyb na parterze, częściowe nieszczelności i ubytki w pokryciu dachowym, całkowite zniszczenie systemu orynnowania.

Opolski Wojewódzki Konserwator Zabytków, decyzją z dnia 17 sierpnia 2012 r., nr [...], nakazał H. M. - właścicielowi obiektu - przeprowadzenie, w terminie do dnia 31 grudnia 2012 r., szczegółowo wskazanych w uzasadnieniu decyzji, robót budowlanych zabezpieczających przed zniszczeniem zabytku

Pismem z dnia 15 stycznia 2013 r., Wojewódzki Konserwator Zabytków poinformował Urząd Gminy w Tułowicach, że na podstawie zgromadzonej dokumentacji konserwatorskiej oraz kontroli obiektu przeprowadzonej dnia 19 grudnia 2012 r. jednoznacznie stwierdza, że przedmiotowy budynek administracyjny nie jest utrzymywany i konserwowany zgodnie z przepisami ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami.

Dalej Kolegium wskazało, że materiał zebrany w sprawie nie potwierdza by w latach 2010 - 2012 przedmiotowy budynek administracyjny był zabezpieczony i utrzymywany w jak najlepszym stanie, w sposób zapewniający trwałe zachowanie jego wartości architektonicznych. Takiej oceny stanu sprawy nie zmieniają argumenty podnoszone przez stronę, że ponosiła nakłady na zabezpieczenie wejść, okien i doraźną naprawę dachu, wszakże kolejne kontrole prowadzone przez pracowników WUOZ wykazały, że stan budynku każdorazowo był oceniany, jako ulegający dalszej degradacji. Wskazano, że warunkiem zwolnienia podatkowego, jak wynika z art. 7 ust. 1 pkt 6 u.p.o.l., jest utrzymywanie i konserwacja budynku, a więc całości jego substancji, a nie jedynie jego poszczególnych elementów.

Organ odwoławczy stwierdził wprawdzie, że akta sprawy nie zawierają dokumentacji bezpośrednio dotyczącej stanu budynku w 2010 r., jednak biorąc pod uwagę treść dokumentacji z lat 2009 - 2012 oraz stosowne orzecznictwo, przyjąć należy, iż w roku 2010 budynek był utrzymany w niewłaściwym stanie.

W ocenie SKO nie jest słuszne zawarte w odwołaniu stanowisko strony o związaniu organu podatkowego treścią składanej przez podatnika informacji w sprawie podatku od nieruchomości, bowiem co innego wynika z art. 21 § 5 O.p., a dane zgłaszane przez podatników nie wiążą organu podatkowego, który jest uprawniony do ustalenia stanu faktycznego we własnym zakresie (art. 122 w zw. z art. 187 § 1 O.p.).

W ocenie Kolegium niesłuszny był także zarzut naruszenia prawa strony do czynnego udziału w postępowaniu podatkowym. Bowiem Wójt Gminy Tułowice przed wydaniem decyzji dochował warunków formalnych związanych ze wszczęciem postępowania w sprawie, a strona była informowana o czynnościach wyjaśniających podejmowanych przez organ podatkowy I instancji, w tym związanych z żądaniem informacji od Konserwatora Zabytków, gdyż otrzymywała pisma organu do wiadomości. Skarżącej wyznaczono termin do wypowiedzenia się w sprawie zebranego materiału dowodowego (postanowienie z dnia 25 stycznia 2013 r.). Natomiast ewentualne nieprawidłowości w zakresie braku udostępnienia stronie całości materiałów zebranych w sprawie, sygnalizowane przez stronę w odwołaniu, zostały usunięte w toku postępowania odwoławczego, gdyż strona zapoznała się z aktami sprawy, obejmującymi dowody stanowiące podstawę rozstrzygnięcia SKO.

W odniesieniu do oględzin przedmiotowego budynku, przeprowadzonych przez pracowników Urzędu Gminy Tułowice dnia 14 marca 2012 r., Kolegium stwierdziło, że przeprowadzono je z naruszeniem art. 190 § 1 O.p. Strona nie została bowiem powiadomiona o ich przeprowadzeniu z wyprzedzeniem 7 dni (postanowienie z dnia 28 lutego 2012 r. wydane przez organ podatkowy I instancji w tej sprawie zostało doręczone dnia 15 marca 2012 r.). Jednak dowód ten nie stanowi podstawy rozstrzygnięcia. Okoliczności dotyczące stanu budynku w dniu 14 marca 2012 r. wynikają z ustaleń pracowników WUOZ, podjętych w odrębnym postępowaniu prowadzonym przez wskazany organ administracji.

Organ II instancji nie podzielił stanowiska skarżącej, że decyzja dotycząca przedmiotowego roku podatkowego winna być wydana w okresie do końca lutego tego roku, bowiem wniosek taki jest sprzeczny treścią art. 68 § 1 O.p.

Nie godząc się z takim rozstrzygnięciem, skarżąca złożyła skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Opolu, w której zarzuciła naruszenie art. 21 § 1, 3 i 5 i art. 275 § 1, art. 180, art. 181 O.p., art. 61, art. 80-81, art. 75-77 oraz art. 129 Kodeksu postępowania administracyjnego i wniosła o uchylenie w całości zaskarżonej decyzji i poprzedzającej ją decyzji Wójta Gminy Tułowice oraz o zasądzenie kosztów postępowania.

W uzasadnieniu strona podała, że przedmiotowe postępowanie było wynikiem uchylenia przez SKO decyzji organu I instancji z dnia 14.03.2011 r. z uwagi na potrzebę uzupełnienia materiału dowodowego. Skarżąca wadliwości działania organów podatkowych upatrywała w tym, że zarówno uchylona wcześniej decyzja z dnia 14.03.2011 r. oraz decyzja z dnia 28.03.2013 r. zostały wydane w oparciu o zaświadczenie Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków z dnia 17.02.2010 r. oraz pismo z dnia 9.12.2010 r. Dalsze zarzuty skargi koncentrowały się na nieprawidłowym - w ocenie autorki skargi - dołączeniu do akt przedmiotowej sprawy dokumentacji dotyczącej innych lat podatkowych niż 2010. Skarżąca podważała również dokonaną przez organy I i II instancji ocenę dowodów. Dalej strona podniosła, że po przedstawieniu przez nią dokumentów i oświadczeń, organ I instancji winien zwrócić się do Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków o wydanie opinii uzupełniającej, czego nie uczynił. W ocenie skarżącej, organ I instancji, ponownie wydając decyzje o zobowiązaniu podatkowym na 2010 r. błędnie ustalił zobowiązanie podatkowe, gdyż w sprawie nie zgromadzono żadnych nowych dowodów. Strona kwestionowała również ustalenia organu II instancji dotyczące przeprowadzenia oględzin przedmiotowej nieruchomości przez pracowników Urzędu Gminy oraz WUOZ. Nadto, co do postępowania przed organem II instancji, strona podniosła, że Kolegium nie odniosło się do zarzutów zawartych w piśmie z dnia 22.10.2013 r. związanych z brakiem dokumentacji organu I instancji w aktach sprawy. Dodatkowo, skarżąca nie została poinformowana przez SKO o przedłużeniu terminu do wydania orzeczenia. Taki przebieg postępowania odwoławczego wskazywał, zdaniem strony, na "władczość organu z pominięciem praw i interesów skarżącej".

W odpowiedzi na skargę, Samorządowe Kolegium Odwoławcze podtrzymało swoje stanowisko wyrażone w zaskarżonej decyzji oraz wniosło o oddalenie skargi.

Na rozprawie w dniu 9 lipca 2009 r. skarżąca zarzuciła także nieprawidłowości w działaniu Opolskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków.

Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Skarga nie zasługuje na uwzględnienie.

Stosownie do art. 1 §1 i 2 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. z 2002 r., poz. 1269 ze zm.) w związku z art. 1 i 3 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2012 r., poz. 270 t.j.) [dalej p.p.s.a], sądy administracyjne sprawują wymiar sprawiedliwości poprzez kontrolę organów administracji publicznej. Kontrola, o której mowa, sprawowana jest pod względem zgodności z prawem, jeżeli ustawy nie stanowią inaczej. Oznacza to, że badaniu w postępowaniu sądowo – administracyjnym podlega prawidłowość zastosowania przepisów prawa w odniesieniu do istniejącego w sprawie stanu faktycznego oraz trafność wykładni tych przepisów. Stosownie do przepisu art. 145 § 1 pkt 1 p.p.s.a., sąd uchyla decyzję, gdy stwierdzi naruszenie prawa materialnego, które miało wpływ na wynik sprawy, bądź gdy stwierdzi naruszenie przepisów postępowania, jeżeli mogło ono mieć istotny wpływ na wynik sprawy, a także gdy stwierdzi naruszenie prawa dające podstawę do wznowienia postępowania administracyjnego.

Dokonując kontroli zaskarżonej decyzji z punktu widzenia wskazanych kryteriów, a przy tym niezależnie od zarzutów i wniosków skargi oraz powołanej w niej podstawy prawnej (art. 134 § 1 p.p.s.a.) Sąd stwierdza, że nie narusza ona prawa w sposób skutkujący koniecznością jej uchylenia.

Spór pomiędzy stronami sprowadza się do rozstrzygnięcia czy zasadnie organy podatkowe odmówiły skarżącej prawa do zwolnienia z podatku od nieruchomości przewidzianego w art. 7 ust 1 pkt 6 u.p.o.l.

Stosownie do tego przepisu zwalnia się od podatku od nieruchomości grunty i budynki wpisane indywidualnie do rejestru zabytków, pod warunkiem ich utrzymania i konserwacji zgodnie z przepisami o ochronie zabytków. Wskazane zwolnienie ma charakter indywidualny i dotyczy wyłącznie budynków i gruntów wpisanych do rejestru zabytków i utrzymywanych oraz konserwowanych zgodnie z przepisami ustawy z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (Dz. U. Nr 162, poz. 1568 ze zm.).

W świetle omawianej regulacji przesłanką zwolnienia nieruchomości wpisanej do rejestru zabytków od podatku od nieruchomości jest określony stan jej zachowania. Punktem odniesienia dla oceny spełnienia tego warunku są odpowiednie regulacje ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami, która nakłada na właścicieli i posiadaczy zabytków szereg obowiązków, związanych z utrzymaniem we właściwym stanie. Zgodnie z art. 5 pkt 2-4 tej ustawy, na właścicielu lub posiadaczu obiektu spoczywa obowiązek zapewnienia warunków prowadzenia prac konserwatorskich, restauratorskich i robót budowlanych przy zabytku, zabezpieczenia i utrzymania zabytku oraz jego otoczenia w jak najlepszym stanie; korzystania z zabytku w sposób zapewniający trwałe zachowanie jego wartości. Utrata zwolnienia podatkowego następuje natomiast, gdy nieruchomość wpisana do rejestru zabytków, nie jest utrzymywana i konserwowana zgodnie z przepisami o ochronie zabytków.

W tym kontekście, trafnie organy podatkowe przyjęły, że zachowaniu skarżącej nie można przypisać cech, które realizowałyby wskazane kryteria.

W rozpatrywanej sprawie bezsporna pozostaje okoliczność, że do rejestru zabytków wpisany jest jedynie budynek, którego właścicielem jest skarżąca, natomiast w rejestrze tym nie ujęto gruntów, co do których przysługuje skarżącej prawo wieczystego użytkowania. Podkreślenia wymaga, że zarówno grunt, jak i budynek stanowią odrębny przedmiot opodatkowania, a przepis art. 2 u.p.o.l. i żaden inny przepis u.p.o.l. nie wyłączają z zakresu opodatkowania gruntu pod budynkiem (zob. wyrok WSA w Opolu z dnia 26.06.2011 r. sygn. akt I SA/Op 215/11). Zatem indywidualny wpis do rejestru zabytków budynków stanowiących odrębny przedmiot opodatkowania (art. 2 ust. 1 pkt 2 w zw. z art. 1a ust. 1 pkt 1 u.p.o.l.), nie może zostać uznany za stanowiący podstawę do objęcia zwolnieniem również zajętych pod te budynki gruntów. Prawidłowo zatem organy podatkowe uznały, że brak było podstaw do zastosowania przy wymiarze podatku od gruntów zwolnienia, o którym mowa w powołanym przepisie. Zwolnienie z podatku obejmuje bowiem wyłącznie te grunty stanowiące wartości zabytkowe, które potwierdza wpis ich do rejestru zabytków.

Kwestia sporna wymaga zatem odpowiedzi na pytanie, czy na podstawie ustalonego przez organy podatkowe stanu faktycznego wpisany do rejestru zabytków budynek administracyjny położony w T. przy ul. [...] należący do skarżącej winien zostać objęty zwolnieniem od podatku od nieruchomości na podstawie wskazanej wyżej regulacji.

Skarżąca kwestionuje, że organy swoje rozstrzygnięcie w całości oparły jedynie na informacjach zawartych w pismach organu konserwatorskiego, które to stanowisko nie było poparte żadnymi dowodami, a strona skarżąca nie miała na nie żadnego wpływu i nie mogła go kwestionować. Organy podatkowe prezentują zaś stanowisko, że w sytuacji, gdy strona nie przedstawiła żadnych dowodów przeciwnych, dla oceny przesłanki spełnienia wymogów do zastosowania zwolnienia przewidzianego w art. 7 § 1 pkt 6 u.p.o.l., wystarczające były informacje przedstawione w pismach kompetentnego organu, czyli wojewódzkiego konserwatora zabytków.

W kwestii powyższej rację należy przyznać Kolegium.

Sąd rozpatrujący niniejszą sprawę w pełni podziela pogląd zawarty w wyroku NSA z dnia 24 czerwca 2010 r. II FSK 343/09, wyrażony w sprawie z udziałem skarżącej tożsamej pod względem faktycznym i prawnym, a dotyczącej ustalenia podatku od nieruchomości za rok 2006. W wyroku tym sąd wskazał, że "spełnienie warunku koniecznego, jakim jest utrzymanie i konserwacja zabytku odpowiednio do wymogów prawa, może być dowiedzione w dowolny, dopuszczalny prawem sposób. Podobnie, niespełnienie wskazanego kryterium, również powinno być wykazane odpowiednimi dowodami. Toteż skoro organy podatkowe nie dysponują wiedzą pozwalającą ocenić stan zabytku i sposób jego konserwacji, to prawidłowym jest wystąpienie organu podatkowego do wojewódzkiego konserwatora zabytków o udzielenie informacji, względnie przedstawienie przez zainteresowanego podatnika odpowiedniego zaświadczenia wydanego przez wojewódzkiego konserwatora zabytków. Takie postępowanie należy uznać za właściwe w świetle przepisów o postępowaniu dowodowym tj. art. 122, art.123 §1, art.187 §1 i art.191 O.p., bowiem tym sposobem organ dąży do zebrania wszechstronnego materiału dowodowego uzasadniającego bądź nie możliwość skorzystania przez podatnika z wymienionej w art. 7 ust. 1 pkt 6 u.p.o.l. ulgi."

Zdaniem Sądu rozpatrującego niniejszą sprawę, skoro kontrolę w zakresie przestrzegania i stosowania przepisów dotyczących ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami sprawuje wojewódzki konserwator zabytków (art. 38 ustawy o ochronie nad zabytkami), to właśnie do wojewódzkiego konserwatora zabytków powinien zwrócić się organ podatkowy o zajęcie stanowiska odnośnie należytego utrzymania nieruchomości wpisanej do rejestru zabytków. Organ ten bowiem, jest właściwy do określenia, czy dany zabytek jest utrzymywany i konserwowany zgodnie z przepisami ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami. W tym miejscu wskazać należy, że zgodnie z ugruntowaną linią orzeczniczą bez znaczenia pozostaje forma w jakiej następuje zajęcie stanowiska. Przepisy prawa materialnego nie przewidują bowiem w tym zakresie obowiązku współdziałania organów w trybie art. 209 O.p.

Mając na uwadze okoliczności spraw niewątpliwym jest, że w aktach znajdują się stosowne dokumenty sporządzone przez właściwy organ. Są to:

- zaświadczenie Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków z 17 lutego 2010 r., z którego wynika, że sporna nieruchomość nie jest utrzymywana i konserwowana zgodnie z przepisami ustawy, sporny budynek jest nieużytkowany, nie poddawany bieżącym remontom i konserwacji, nie zabezpieczony od wpływu warunków atmosferycznych, znajduje się w złym stanie technicznym, stanowiącym zagrożenie dla posiadanych wartości zabytkowych,

- protokół oględzin przedmiotowej nieruchomości z dnia 21 maja 2009 r., w którym wskazano, że budynek jest w niewystarczającym stopniu zabezpieczony przed dostępem osób postronnych, od strony południowej (elewacja frontowa) zamurowane okna parteru bloczkami, główne drzwi wejściowe zamknięte na łańcuch z kłódką drzwi w elewacji wschodniej bocznej zamknięte prowizorycznie drutem, a od strony północnej brak drzwi (...), na wyższych kondygnacjach stolarka zachowana fragmentarycznie (brak skrzydeł), dwie klatki schodowe w dużym stopniu zdewastowane, brak balustrad, stwierdzono częściowe nieszczelności i ubytki w pokryciu dachowym, brak szyb w oknach dachowych, stwierdzono pozostałości po pożarze - nadpalona konstrukcja więźby dachowej i podłogi, stropy w partiach przyokiennych zmurszałe z ugięciami, wewnętrzne skrzydła drzwiowe zdewastowane (...) pozostałości wieżyczki nad zegarem mocno zdewastowane, świetlik dachowy nieszczelny, system orynnowania całkowicie zdewastowany. Według ustaleń pracowników Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków (WUOZ), odnotowanych w protokole, budynek znajduje się w złym stanie technicznym stanowiącym zagrożenie utratą wartości zabytkowych, wymagane jest opracowanie ekspertyzy stanu technicznego budynku i projektu niezbędnego zabezpieczenia.

- pismo Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków z dnia 31 stycznia 2012 r., z którego, że zły stan techniczny przedmiotowego budynku potwierdziły oględziny dokonane przez pracowników WUOZ w dniu 11 lutego 2011 r., co było podstawą odmowy wydania zaświadczenia o utrzymywaniu obiektu zgodnie z przepisami ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (rozstrzygnięcie podtrzymane przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego),

- protokół oględzin przeprowadzonych w dniu 11 lutego 2001 r., również z udziałem H. M., z którego wynikają tożsame ustalenia faktyczne, jak podjęte w 2009 r., szczegółowo wyżej przywołane, związane z niewystarczającym zabezpieczeniem budynku przed dostępem osób trzecich, a także wskazujące na zdewastowanie budynku w części: dachu, okien, podłóg, stropów, stolarki drzwiowej, orynnowania;

- pismo OWKZ z dnia 31 stycznia 2012 r., z którego wynika, że H. M. uzyskała pozwolenie Konserwatora, na wykonanie w przedmiotowym obiekcie robót zabezpieczających w 2011 r. Treść tej decyzji wskazuje (kopia w aktach sprawy), że obejmowała ona pozwolenie na wykonanie robót remontowych zabezpieczających polegających na wymianie pokrycia dachowego, orynnowania, konserwacji i uzupełnienia stolarki okiennej i drzwiowej. H. M. uzyskała w podanym zakresie także pozwolenie na budowę wydane przez Starostę Opolskiego. Prac budowlanych i zabezpieczających jednak nie podjęto;

- przeprowadzone dnia 14 marca 2012 r., bez udziału właściciela, który został zawiadomiony o ich przeprowadzeniu (pismo OWKZ z dnia 15 lutego 2012 r.), kolejne oględziny budynku administracyjnego A, z których wynika, iż prace objęte ww. pozwoleniami nie zostały wykonane. Podjęto bowiem tożsame, jak w latach wcześniejszych, ustalenia wskazujące na niewystarczające zabezpieczenie budynku, brak stolarki okiennej na wyższych kondygnacjach, wybicie szyb na parterze, częściowe nieszczelności i ubytki w pokryciu dachowym, całkowite zniszczenie systemu orynnowania. Nadto stwierdzono pęknięcia na ścianach: frontowej i bocznych, osypujące się tynki, pojawienie się roślinności na murach. Wskazano, że stan zachowania murów elewacji szczytowych stanowi zagrożenie zawaleniem dekoracyjnych zwieńczeń szczytowych. Osoby przeprowadzające omawiane czynności stwierdziły zły stan techniczny budynku, postępującą degradację powodującą utratę wartości zabytkowych w stosunku do stanu z września 2011 r.;

- decyzja z dnia 17 sierpnia 2012 r., którą Opolski Wojewódzki Konserwator Zabytków nakazał skarżącej - właścicielowi obiektu - przeprowadzenie, w terminie do dnia 31 grudnia 2012 r., robót budowlanych zabezpieczających przed zniszczeniem zabytku;

- pismo z dnia 15 stycznia 2013 r., w którym Opolski Wojewódzki Konserwator Zabytków poinformował Urząd Gminy w Tułowicach, że na podstawie zgromadzonej dokumentacji konserwatorskiej oraz kontroli obiektu przeprowadzonej dnia 19 grudnia 2012 r. jednoznacznie stwierdza, że przedmiotowy budynek administracyjny nie jest utrzymywany i konserwowany zgodnie z przepisami ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami. Załączony do pisma protokół z kontroli realizacji prac budowlanych, objętych nakazem z dnia 17 sierpnia 2012 r. potwierdza, że w zakresie objętych nim prac, wyżej już opisanych, nie został on wykonany. Budynek znajduje się w złym stanie technicznym i ulega dalszej degradacji stanowiąc zagrożenie dla życia, zdrowia i mienia ludzkiego oraz bezpowrotnego zniszczenia substancji zabytkowej;

- postanowienie Opolskiego Wojewódzki Konserwatora Zabytków z dnia 18 lutego 2013 r. z którego wynika, że wykonanie obowiązku wskazanego w decyzji OWKZ z dnia 17 sierpnia 2012 r. zostanie zlecone innej osobie na koszt i niebezpieczeństwo zobowiązanej H. M.

W tych okolicznościach Sąd w pełni podziela stanowisko organów podatkowych, że brak było podstaw do przyjęcia istnienia przesłanki do zastosowania zwolnienia z art. 7 ust. 1 pkt. 6 u.p.o.l., albowiem sam fakt wpisania przedmiotowej nieruchomości do rejestru zabytków jest niewystarczający.

Organ odwoławczy nie kwestionował, że właściciel nieruchomości wykonał na obiekcie określone prace, co było związane z poczynieniem określonych nakładów na zabezpieczenie wejść, okien i doraźną naprawę dachu. Były to wyłącznie prace o charakterze zabezpieczającym przed dalszym zniszczeniem i dewastacją obiektu i nie mogą być utożsamiane w żadnym wypadku z prawidłowym utrzymywaniem i konserwowaniem zabytkowej nieruchomości. Prace te, przeprowadzone w niewielkim stopniu w stosunku do potrzeb, miały wyłącznie na celu doraźne usuwanie pojawiających się zagrożeń. Tymczasem, troska o bezpieczeństwo zabytku wymagała dochowania należytej, znacznie dalej idącej staranności i podjęcia działań adekwatnych do występujących zagrożeń. Skarżąca wprawdzie uzyskała pozwolenie zarówno Opolskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków, jak i Starosty Opolskiego na wykonie robót remontowych zabezpieczających budynek, jednak prace te nie zostały wykonane. Ostatecznie zły stan budynku był powodem wydania decyzji z dnia 17 sierpnia 2012 r., w której Opolski Wojewódzki Konserwator Zabytków nakazał skarżącej przeprowadzenie w terminie do 31 grudnia 2012 r. robót budowlanych zabezpieczających przed zniszczeniem zabytku, które także nie zostały przez skarżącą wykonane. W związku z powyższym Konserwator Zabytków dnia 18 lutego 2013 r. postanowił, że wykonanie obowiązku wskazanego w decyzji tego organu z 17 sierpnia 2012 r. zostanie zlecone innej osobie na koszt i niebezpieczeństwo H. M.

Na podstawie zebranego materiału dowodowego organ odwoławczy wysnuł wniosek, że skarżąca nie spełniała warunków do korzystania ze zwolnienia w przeciągu całego kontrolowanego okresu, a wnioski te Sąd uznaje za całkowicie uprawnione. Dowody powołane w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji obrazują stan spornego budynku w latach 2009 – 2012. Wprawdzie brak jest dowodów bezpośrednio dotyczących stanu budynku w 2010 r., to zgodzić się należy z organem, że nie świadczy to o utrzymywaniu zabytku w tym roku w stanie prawidłowym, odpowiadającym przepisom ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami. W aktach sprawy znajdują się dowody, dotyczące roku poprzedzającego wskazany rok 2010, jak i okresu następującego po nim. Skoro budynek znajdował się w złym stanie w 2009 r., o czym świadczą przeprowadzone oględziny z dnia 21 maja 2009 r., a właściciel nie podejmował w kolejnych latach prac konserwatorskich (oględziny budynku z dnia 11 lutego 2011 r. stwierdzający zły stan budynku), to stan zachowania budynku w 2010 r. nie uległ zmianie. Słusznie stwierdził organ odwoławczy, że taka ocena materiału dowodowego jest zgodna z zasadą logicznego powiązania wyprowadzanych z niego wniosków, co dostrzegł także Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 24 czerwca 2010 r., II FSK 343/09, wydanym w stosunku do skarżącej (za inny rok podatkowy), w zbliżonym stanie faktycznym, stwierdzając, że: "budynek, który pozostawał w złym stanie technicznym w latach 2004, 2005 i 2007 i nie był poddawany pracom konserwatorskim lub zagospodarowaniu - znajdował się w złym stanie technicznym również w roku 2006. Skoro bowiem konserwator zabytków ustalił w roku 2004, iż obiekt jest w złym stanie, a w latach następnych nie powziął wiadomości, że zabytek podlegał konserwacji, zagospodarowaniu lub zabezpieczeniu (choć o pracach tego rodzaju, prowadzonych zgodnie z prawem, musiałby wiedzieć), to jest to wystarczające do przyjęcia, że skarżąca nie spełniła warunków do uzyskania zwolnienia od podatku z art.7 ust. 1 pkt 6 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych. Tym samym brak odrębnych dowodów dotyczących stanu budynku z roku 2006 nie stanowił, w tym przypadku, wady postępowania dowodowego."

Nie ma racji skarżąca podnosząc w skardze, że zaskarżona decyzja stoi w sprzeczności ze stanowiskiem wyrażonym w decyzji organu odwoławczego z dnia 31 sierpnia 2012 r., którą uchylono decyzję organu I instancji i przekazano sprawę do ponownego rozpoznania, wskazując na konieczność ustalenia stanu budynku w 2010 r. Powodem takiego rozstrzygnięcia, jak wynika z uzasadnienia decyzji, były braki w materiale dowodowym, który był niekompletny i ograniczał się do zaświadczenia z dnia 17 lutego 2010 r. i pisma z dnia 9 grudnia 2010 r. Opolskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków, a zatem wymagał uzupełnienia. W ponownie prowadzonym postępowaniu organ I instancji uzupełnił materiał dowodowy o wskazane na wstępie dowody, który jak już podniesiono, w sposób wystarczający pozwalał na przyjęcie, że skarżąca nie spełniała warunków do korzystania ze zwolnienia z art. 7 ust.1 pkt 6 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych w przeciągu roku podatkowego 2010.

Za chybione należy uznać zarzuty skargi dotyczące naruszenia art. 21 § 5 O.p. Skarżąca zarzuciła, że organy podatkowe ustalając wymiar podatku nie uwzględniły deklaracji złożonej przez skarżącą.

Wyjaśnić zatem należy, że zgodnie z tym przepisem, jeżeli przepisy prawa podatkowego nakładają na podatnika obowiązek złożenia deklaracji (a tak jest w przypadku przepisów regulujących podatek od nieruchomości - art 6 ust. 6 u.p.o.l.), wysokość zobowiązania podatkowego, o którym mowa w § 1 pkt 2 (a więc powstającego z dniem doręczenia decyzji wymiarowej), ustala się zgodnie z danymi zawartymi w deklaracji, chyba że przepisy szczególne przewidują inny sposób ustalania wysokości zobowiązania podatkowego albo w toku postępowania podatkowego stwierdzono, że dane zawarte w deklaracji, mogące mieć wpływ na wysokość zobowiązania podatkowego, są niezgodne ze stanem faktycznym.

W deklaracjach, o których mowa w tym przepisie, podatnik nie wylicza kwoty zobowiązania, a jedynie wskazuje dane niezbędne do wymierzenia podatku w drodze decyzji organu podatkowego. Na podstawie danych z takich deklaracji organ podatkowy dokonuje ustalenia wysokości zobowiązania, chyba że okaże się, że dane tam zawarte są niezgodne ze stanem faktycznym. Wtedy bowiem organ podatkowy gromadzi dane niezbędne do ustalenia podstawy opodatkowania i wydaje decyzję ustalającą zobowiązanie z pominięciem deklaracji. Taka sytuacja zaistniała w rozpatrywanej sprawie. Wójt Gminy Tułowice uzyskał informację o stanie utrzymania budynku od właściwego organu w zakresie kontroli stanu zachowania zabytków organu i na tej podstawie uznał, że nie zostały spełnione warunki do zastosowania zwolnienia podatkowego. W tej sytuacji podstawę wymiaru podatku od nieruchomości stanowił art. 6 ust. 7 u.p.o.l., zgodnie z którym podatek od nieruchomości na rok podatkowy od osób fizycznych, z zastrzeżeniem ust. 11, ustala w drodze decyzji organ podatkowy właściwy ze względu na miejsce położenia przedmiotów opodatkowania.

Bezpodstawnie twierdziła skarżąca, że prawo do zastosowania zwolnienia wynikało ze złożonej przez nią deklaracji. Prawo do zastosowania ulgi w postaci zwolnienia z opodatkowania nieruchomości wpisanej do rejestru zabytków wynika z przepisów ustawy o podatkach i opłatach lokalnych, a organy podatkowe były zobligowane do zbadania, czy podatnik spełniał ustawowe przesłanki do korzystania z tej ulgi.

Brak jest także podstaw do uwzględnienia zarzutu skarżącej dotyczącego naruszenia prawa strony do czynnego udziału w postępowaniu podatkowym. Organ I instancji zawiadomił skarżącą o wszczęciu postępowania w sprawie, wyznaczył skarżącej termin do wypowiedzenia się w sprawie zebranego materiału dowodowego. Zdaniem skarżącej, organ I instancji nie udostępnił stronie całości materiału dowodowego zgromadzonego w sprawie. Zauważyć jednak trzeba, że strona zapoznana została w dniu 22 października 2013 r. w siedzibie Samorządowego Kolegium Odwoławczego z aktami sprawy, zawierającymi materiał dowodowy stanowiący podstawę rozstrzygnięcia zaskarżonej decyzji. Zatem słusznie stwierdził organ odwoławczy, że ewentualne nieprawidłowości w zakresie braku udostępnienia skarżącej całości akt zostały usunięte w toku postępowania odwoławczego. Stąd podnoszone przez skarżącą nieprawidłowości nie mogły spowodować uchylenia zaskarżonej decyzji. Przypomnieć należy, że artykuł 145 § 1 pkt 1 lit. c p.p.s.a uprawnia sąd do uchylenia zaskarżonej decyzji wówczas gdy naruszenie przepisów postępowania mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy. Taka sytuacja nie miała miejsca w kontrolowanej sprawie skoro skarżąca przed wydaniem zaskarżonej decyzji została zapoznana z materiałem dowodowym zgromadzonym w sprawie.

Nieprawidłowości stwierdzone prze organ odwoławczy dotyczące nieprawidłowego zawiadomienia strony o przeprowadzeniu oględzin (brak powiadomienia strony o ich przeprowadzeniu z wyprzedzeniem 7 dni) przez pracowników Urzędu Gminy Tułowice, także zdaniem Sądu, nie miały wpływu na wynik sprawy, gdyż dowód ten został pominięty przez organ odwoławczy, a stan spornego budynku wynika z dokumentacji Opolskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków szczegółowo opisanej w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji.

W świetle przedłożonych Sądowi akt sprawy nie budzi wątpliwości, że objęta skargą decyzja Kolegium podjęta została w dniu 28 października 2013 r. W tej sytuacji fakt przewlekłości w sporządzeniu uzasadnienia decyzji i jej doręczeniu nie wpływa na samą merytoryczną ocenę zapadłego rozstrzygnięcia.

Także oświadczenie skarżącej z dnia 24 września 2012 r. o zrzeczeniu się na rzecz Gminy Tułowice prawa wieczystego użytkowania gruntu (działki nr [...]) nie mogło mieć znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy. Wójt zawiadomił H. M., że nie ma możliwości zrzeczenia się przez nią prawa wieczystego użytkowania gruntu, a ponadto wskazał, niezależnie od powyższego, że nie zachowano formy aktu notarialnego (art. 237 w zw. z art. 155 kodeksu cywilnego). W świetle powyższych okoliczności złożenie powyższego oświadczenia przez skarżącą było bezskuteczne.

Nie naruszono także przepisu art. 68 §1 O.p., zgodnie z którym zobowiązanie podatkowe, o którym mowa w art. 21 § 1 pkt 2, nie powstaje, jeżeli decyzja ustalająca to zobowiązanie została doręczona po upływie 3 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym powstał obowiązek podatkowy. Decyzja organu I instancji ustalająca wysokość podatku od nieruchomości na 2010 r. została wydana (w dniu 28.03.2013 r.) i doręczona (w dniu 12.04.2013 r.) przed końcem 2013 r., zatem podniesiony w tej kwestii zarzut okazał się nieuzasadniony.

Zdaniem Sądu nie zasługują także na uwzględnienie zarzuty skarżącej podniesione na rozprawie, dotyczące braku wydania na żądanie skarżącej przez Konserwatora Zabytków zaświadczenia o określonej treści bądź odmowy jego wydania, nieprawidłowości przy sporządzaniu protokołów oględzin przez ten organ, związane z niepowiadomieniem strony o oględzinach, czy brak możliwości zapoznania się przez skarżącą z dokumentami wydawanymi przez Konserwatora Zabytków oraz ewentualnego kwestionowania zawartych w nich informacji. W ocenie Sądu przeczy temu zgromadzony materiał dowodowy. W aktach sprawy znajduje się m.in. postanowienie Opolskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków z dnia 11 lutego 2011 r. którym odmówiono skarżącej wydania zaświadczenia, że budynek zlokalizowany w T. przy ul. [...] jest utrzymywany zgodnie z przepisami o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami. Postanowienie powyższe, na skutek wniesionego przez H. M. zażalenia, zostało utrzymane w mocy przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego (postanowienie w aktach sprawy).

Zauważyć także należy, że z protokołów oględzin przeprowadzonych przez Opolskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków wynika, że skarżąca uczestniczyła w dokonanych oględzinach (zob. protokół oględzin z dnia 21.05.2009 r., z dnia 11.02.2011 r.), bądź też przeprowadzono je (protokół oględzin z 14.03.2012 r.) bez udziału skarżącej, ale o czynności tej strona została prawidłowo poinformowana (zawiadomienie organu z 15.02.2012 r.). Skarżąca była również obecna w trakcie kontroli budynku przeprowadzonej przez Opolskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w dniu 19 grudnia 2012 r.

Należy wyraźnie wskazać, że zgromadzony w przedmiotowej sprawie materiał dowodowy, w szczególności informacje od kompetentnego organu – Opolskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków, dawały podstawę do przyjęcia, że należący do H. M. budynek w 2010 r. nie był utrzymywany i konserwowany zgodnie z przepisami o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami, a skarżąca ani na etapie postępowania przed organami, ani też potem przed Sądem – nie okazała żadnym konkretnym dokumentem, czy też żadną konkretną informacją, że ustalenia Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków przyjęte następnie przez organ co do stanu zabytku – są niezasadne.

Z przedstawionych powyżej względów faktycznych i prawnych należało zgodzić się ze stanowiskiem organów, że całość nieruchomości skarżącej podlegała opodatkowaniu na zasadach ogólnych (art. 6 ust. 7 i ust 11 u.p.o.l.), przy równoczesnym uwzględnieniu stawek podatkowych wynikających z obowiązującej w spornym roku podatkowym uchwały Rady Gminy Tułowice nr XXVI/191/09.

Mając powyższe na uwadze, Sąd na podstawie art.151 p.p.s.a., skargę oddalił.