II SA/Gl 143/13

Uzasadnienie

W dniu 2 stycznia 2013 r. Prokurator Prokuratury Rejonowej Gliwice-Zachód wniósł skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach na uchwałę Rady Gminy Wielowieś nr XXXVIII/264/06 z 27 października 2006 r. w sprawie Regulaminu utrzymania czystości i porządku na terenie gminy. Uchwała ta została podjęta na podstawie art. 4 ustawy z 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (Dz. U. nr 132, poz. 622 ze zm.). Przedmiotem zaskarżenia są przepisy § 3 ust. 11 i 12, § 8, § 13, § 22, § 23 i § 25 ust. 3 uchwały. Prokurator wniósł o stwierdzenie nieważności uchwały w zakresie dotyczącym postanowień zawartych w zaskarżonych przepisach, zarzucając że zostały one podjęte bez podstawy prawnej (w zakresie § 3 ust. 11 i 12, § 8 i § 13), z przekroczeniem delegacji ustawowej (w zakresie § 23 i 25 ust. 3), a w zakresie objętym § 22 stanowią powtórzenie regulacji ustawowej.

Przepis § 3 ust. 11 uchwały stanowi, że właściciele nieruchomości zobowiązani są do usuwania sopli i nawisów śniegu z dachu, stwarzających zagrożenie dla zdrowia lub mienia, zaś przepis § 3 ust. 12 zobowiązuje właścicieli nieruchomości do utrzymywania w należytym stanie terenów zielonych wchodzących w skład nieruchomości przez koszenie trawników, usuwanie chwastów, zeschłej i skoszonej trawy, opadłych liści i złamanych gałęzi oraz usuwanie innych nieczystości. Przepis § 8 zobowiązuje organizatora imprezy o charakterze publicznym do wyposażenia miejsca, w którym się ona odbywa w odpowiednią ilość pojemników na odpady stałe oraz zapewnienia odpowiedniej liczby toalet (jedna na 400 uczestników, a w przypadku sprzedaży i konsumpcji piwa podczas imprezy jedna na 200 uczestników) oraz do oczyszczenia terenu bezpośrednio po zakończeniu imprezy, w tym terenów przyległych, gdy zachodzi taka potrzeba. W przepisie § 13 zakwestionowane zostało nałożenie na właścicieli nieruchomości obowiązku przechowywania przez okres roku dowodów zapłaty za wykonanie usług odbioru odpadów i usuwania nieczystości ciekłych. Przepis § 22 stanowi, że gmina zapewnia ochronę przed bezdomnymi zwierzętami lub pozostawionymi czasowo bez opieki poprzez interwencyjne wyłapywanie zwierząt bezdomnych oraz zapewnienie opieki i schronienia wyłapanym zwierzętom. Przepis § 23 został zaskarżony w zakresie, w jakim wprowadza zakaz chowu i utrzymywania gołębi w terenie zabudowy mieszkaniowej. Przepis § 25 ust. 3 stanowi, że do przeprowadzania deratyzacji zobowiązani są właściciele nieruchomości.

W odpowiedzi na skargę Wójt Gminy Wielowieś wniósł o umorzenie postępowania. Wskazał, że zaskarżona uchwała została opublikowana w Dz. Urz. Woj. Śl. z 5 grudnia 2006 r. nr 1423, poz. 4050 i weszła w życie 19 grudnia 2006 r. Organ nadzoru nie wszczął postępowania w sprawie stwierdzenia jej nieważności. Uchwała utraciła jednak moc obowiązująca, albowiem w dniu 27 grudnia 2012 r. Rada Gminy podjęła uchwałę nr XX/189/2012 w sprawie regulaminu utrzymania czystości i porządku w gminie, którą uchylono w szczególności zaskarżoną uchwałę z 27 października 2006 r. Nadto zwrócono uwagę, że niezależnie od powyższej okoliczności, uchwała z 2006 r. utraciła z mocy prawa obowiązywanie z dniem 2 stycznia 2013 r. na podstawie art. 22 ust. 2 ustawy z 1 lipca 2011 r. o zmianie ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. nr 152, poz. 897). W tej sytuacji postępowanie sądowe jest bezprzedmiotowe, albowiem przestał istnieć przedmiot postępowania, co uzasadnia jego umorzenie. W tym zakresie powołano się na tezy zawarte w postanowieniach NSA z 29 września 2009 r. sygn. II OSK 502/09 oraz z dnia 21 listopada 2007 r., sygn. II FSK 1259/06. W piśmie procesowym z 12 lutego 2013 r. Wójt Gminy podał, że uchwała nr XX/189/2012 z 27 grudnia 2012 r. została ogłoszona w Dz. Urz. Woj. Śl. z 4 lutego 2013 r., poz. 1224.

W reakcji na stanowisko Wójta Gminy, w piśmie procesowym z 18 lutego 2013 r. Prokurator podał, że podtrzymuje skargę. Uchylenie uchwały nie czyni postępowania sądowego bezprzedmiotowym. Następcza nowelizacja zaskarżonego aktu, zmierzająca do wyeliminowania z obrotu prawnego kwestionowanego przepisu, nie powoduje, że przestaje istnieć przedmiot skargi. Aby stan bezprzedmiotowości powstał, musi być spełniony dodatkowy warunek, odnoszący się do zdolności uchwały dalszego wywoływania skutków prawnych. Otwarta jest droga do wydania wyroku, jeżeli akt będzie można dalej stosować, co ma miejsce w niniejszej sprawie. Zwrócono uwagę, że inny jest skutek uchylenia aktu (ex nunc), a inny stwierdzenia jego nieważności (ex tunc). Różnica między tymi skutkami wyklucza przyjęcie stanu bezprzedmiotowości w sytuacji uchylenia aktu po wniesieniu skargi. Dla poparcia swego stanowiska Prokurator powołał w szczególności uchwałę TK z 14 września 1994 r. sygn. W 5/94 i orzeczenie TK z 11 kwietnia 1994 r. sygn. K 10/93, a także postanowienie NSA z 16 listopada 2007 r. sygn. I FSK 792/07 i wyroki NSA z 4 marca 2005 r., OSK 1290/04, z 13 września 2006, II OSK 758/06, z 11 marca 2007, II OSK 1776/06, z 24 maja 2007, II OSK 233/07, z 27 września 2007 r., I OSK 1046/07, z 27 maja 2008 r., II OSK 344/08, z 7 czerwca 2011 r., I OSK 407/11, z 29 grudnia 2011 r., I OSK 1719/11. Powołano także wyroki wojewódzkich sądów administracyjnych. Wskazano, że w sprawie nie zachodzi także sytuacja uregulowana w art. 54 § 3 p.p.s.a. W razie uchylenia uchwały w trybie autokontroli nie można mówić o uwzględnieniu skargi w całości, albowiem inne jest żądanie skargi – stwierdzenia nieważności, a inny jest skutek uchylenia. W tej kwestii powołano się na postanowienie NSA z 12 stycznia 2013 r., II OSK 228/13. Na rozprawie w dniu 15 maja 2013 r. Prokurator dodatkowo zarzucił, że kwestionowane postanowienia zaskarżonej uchwały pozostają w sprzeczności z konstytucyjną zasadą państwa prawa wynikającą z art. 7 i 94 Konstytucji RP. Na pytanie Sądu dotyczące daty wniesienia skargi oświadczył, że nie ma podstaw by kwestionować wynikającą z prezentaty umieszczonej na egzemplarzu skargi datę jej wniesienia do organu w dniu 2 stycznia 2013 r.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach rozważył, co następuje:

Przedmiotem skargi są postanowienia uchwały podjętej na podstawie art.4 ust. 1 ustawy z 13 września 1996 r., o utrzymaniu czystości i porządku w gminach, w brzmieniu obowiązującym w dacie jej podjęcia (Dz. U. z 2005 r., nr 236, poz. 2008 ze zm.), będącej aktem prawa miejscowego i zawierającej regulamin utrzymania czystości i porządku na terenie gminy. Uchwała ta weszła w życie 19 grudnia 2006 r. Przepis § 3 uchwały Rady Gminy Wielowieś z 27 grudnia 2012 r. nr XX/189/2012, który zawiera postanowienie o utracie mocy obowiązującej przez zaskarżoną uchwałę nie ma w sprawie istotnego znaczenia, albowiem nie był aktem ją derogującym, wszedł w życie dopiero 19 lutego 2013 r. (po upływie 14 dni od ogłoszenia, co miało miejsce w Dzienniku Urzędowym Województwa Śląskiego z 4 lutego 2013 r.). Do utraty mocy obowiązującej przez zaskarżoną uchwałę nie doszło w wyniku jej uchylenia przez kolejny akt prawa miejscowego podjęty przez gminę, ale w wyniku upływu czasu, o jakim mowa w art. 22 ust. 2 ustawy z 1 lipca 2011 r. o zmianie ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. nr 152, poz. 897), zwanej dalej ustawą zmieniającą.

Przepis art. 22 ust. 2 ustawy zmieniającej stanowi, że regulaminy utrzymania czystości i porządku w gminach uchwalone przed dniem wejścia w życie ustawy zmieniającej zachowują moc do dnia wejścia w życie nowych regulaminów, nie dłużej jednak niż przez 12 miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy zmieniającej. Ustawa zmieniająca weszła w życie stycznia 2012 r., zatem dotychczasowe regulaminy obowiązujące w gminach zachowały moc obowiązującą do upływu okresu wskazanego w art. 22 ust. 2 tej ustawy, po czym utraciły z mocy prawa obowiązywanie. Ustalenie daty, w jakiej doszło do utraty mocy obowiązującej rodzi pewne trudności. W przekonaniu Sądu, nie można w sprawie zastosować wprost zasady z art. 6 ust. 2 ustawy z 20 lipca 2000 r. o ogłaszaniu aktów normatywnych i niektórych innych aktów prawnych (Dz. U. z 2011 r., nr 197, poz. 1172 ze zm.), albowiem odnosi się on do obliczania terminu wejścia w życie aktu prawnego, a nie utraty obowiązywania. Przepis art. 22 ust. 2 ustawy zmieniającej stanowi, że dotychczasowe regulaminy w gminach obowiązywały przez 12 miesięcy od dnia 1 stycznia 2012 r. Pierwsza możliwa interpretacja tej regulacji pozwala na przyjęcie, że dwunastym miesiącem jest grudzień 2012 r. i z jego upływem, czyli z dniem 31 grudnia 2012 r. utraciły z mocy prawa obowiązywanie dotychczasowe regulaminy utrzymania czystości i porządku w gminach. Do nieco innego wniosku prowadzi próba pomocniczego posłużenia się zasadą określoną w art. 6 ust. 2 ustawy o ogłaszaniu aktów prawnych(...). Przepis ten stanowi, że terminy wejścia w życie aktu normatywnego określone w miesiącach kończą się z upływem dnia, który datą odpowiada dniu ogłoszenia, a gdyby takiego dnia w ostatnim miesiącu nie było - w ostatnim dniu tego miesiąca. Pomocnicze zastosowanie tej zasady do określenia daty utraty mocy obowiązującej pozwala przyjąć, że jeżeli początek 12 miesięcznego terminu stanowi 1 stycznia 2012 r., to jego koniec liczony w miesiącach upływa z dniem 1 stycznia 2013 r., wobec czego 2 stycznia 2013 r. dotychczasowe regulaminy już nie obowiązywały.

W niniejszej sprawie kontrowersja powyższa nie rodzi istotniejszych skutków, albowiem skarga została wniesiona w dniu 2 stycznia 2013 r., zatem już w dacie, gdy upłynął okres obowiązywania dotychczasowych regulaminów określony w art. 22 ust. 2 ustawy zmieniającej. W dniu wniesienia skargi zaskarżona uchwała nie obowiązywała, przy czym utrata mocy obowiązującej nastąpiła z mocy prawa, w wyniku upływu czasu. Niewątpliwie zatem w sprawie nie zachodzi sytuacja, którą można by zakwalifikować jako "autokontrolę" ze strony organu, nie mają wobec tego znaczenia argumenty podnoszone przeciwko prowadzeniu postępowania sądowego ze względu na uchylenie lub zmianę aktu przez organ w wyniku uwzględnienia skargi, jak też argumenty wskazujące na różnice pomiędzy przypadkiem uwzględnienia skargi i uchylenia uchwały, a przypadkiem stwierdzenia jej nieważności.

Stwierdzenie przez Sąd, że skarga została wniesiona na akt nieobowiązujący, wymaga rozstrzygnięcia, czy akt taki może być poddany kontroli, w konsekwencji, czy skarga jest dopuszczalna. Nie ulega przy tym wątpliwości, że istnieje różnica w skutkach, pomiędzy sytuacją, gdy akt prawny zostaje uchylony lub zmieniony po okresie obowiązywania, a sytuacją, gdy zostaje stwierdzona jego nieważność. Sąd nie kwestionuje, że w tym drugim przypadku skutki są charakteryzowane jako "ex tunc". Trzeba jednak pamiętać, że w istocie nie jest możliwe, aby z mocą wsteczną wywołać skutki w przeszłości, na mocy rozstrzygnięcia stwierdzającego nieważność aktu (uchwały). Stwierdzenie to odnosi się wyłącznie do sfery normatywnej, dotyczy kwestii obowiązywania i potwierdza wadliwość przyjętego rozwiązania normatywnego. Dyskusyjne jest przy tym, czy orzeczenie o nieważności ma charakter deklaratoryjny, czy konstytutywny. Mając na względzie przysługujące aktom normatywnym powszechnie obowiązującym domniemanie legalności, Sąd skłania się do uznania konstytutywnego charakteru orzeczenia stwierdzającego nieważność uchwały. Orzeczenie nieważności uchwały nie niweczy natomiast ex lege skutków wywołanych taką uchwałą, rozumianych jako władcze działania podjęte wobec adresatów, na podstawie wadliwej uchwały. Zgodnie z art. 147 § 2 p.p.s.a., rozstrzygnięcia wydane w sprawach indywidualnych na podstawie uchwały, której nieważność stwierdzono, podlegają wzruszeniu w trybie określonym w postępowaniu administracyjnym albo w postępowaniu szczególnym. Gdy zatem uchwała wywołała skutki i doszło do podjęcia na podstawie wadliwego aktu rozstrzygnięć wobec podmiotów, w odrębnych trybach podlegają one wzruszeniu. O ile skutki takie powstały, dużą wagę posiada wówczas orzeczenie nieważności uchwały, jest bowiem warunkiem wzruszenia podjętych rozstrzygnięć. Uproszczeniem jest zatem teza, że stwierdzenie nieważności uchwały rodzi skutki ex tunc, nie powoduje ono bowiem żadnych bezpośrednich następstw w sferze faktycznej (nie jest wszak możliwe następcze wywołanie skutków w przeszłości), jak również prawnej, skoro do usunięcia następstw uchwały konieczne jest przeprowadzenie postępowań prowadzących do wzruszenia ewentualnie wydanych rozstrzygnięć.

Kwestia dopuszczalności kontroli przez sąd administracyjny uchwał, które utraciły już moc obowiązującą jest kontrowersyjna i w orzecznictwie w zróżnicowany sposób rozstrzygana, czego dowodem są powołane przez strony orzeczenia sądów. Trzeba jednak zaznaczyć, że katalog podlegających zaskarżeniu do sądu aktów prawa miejscowego oraz innych aktów jednostek samorządu terytorialnego podejmowanych w sprawach z zakresu administracji publicznej jest zróżnicowany przedmiotowo i treściowo, wobec czego kwestię zasadności poddawania ich kontroli także po upływie okresu obowiązywania należy relatywizować w stosunku do określonego rodzaju takiego aktu. Rozmaite mogą być bowiem skutki tego rodzaju aktów. Jedne z nich są podstawą do wydawania indywidualnych rozstrzygnięć administracyjnych (decyzji i postanowień), które mimo utraty mocy obowiązującej przez akt, nadal pozostają w obrocie prawnym i mogą stanowić źródło uprawnień i obowiązków (tytułem przykładu wskazać można w tym zakresie na uchwałę w przedmiocie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego). Inne akty prawa miejscowego podstaw do tego rodzaju rozstrzygnięć nie zawierają, a wywierane przez nie skutki nie kreują trwających w czasie stosunków prawnych, a obowiązki bądź uprawnienia wprowadzone ich postanowieniami przestają obowiązywać w dacie utraty przez uchwałę mocy obowiązującej bez jakichkolwiek po tej dacie konsekwencji.

Nie budzi wątpliwości dopuszczalność zaskarżania aktów prawa miejscowego mających walor obowiązywania, rozumianego jako stan, w którym akt taki wszedł w życie zgodnie z regułami dotyczącymi uchwalania i publikowania i nie został uchylony, wobec czego pozostaje elementem systemu aktów prawnych. Przynależność aktu do systemu prawa dotyczy zatem okresu od formalnego zakończenia procesu ustanawiania (promulgacja) do wejścia w życie normy derogującej (usuwającej akt z systemu prawa). Od okresu przynależności aktu do systemu należy jednak odróżnić okres jego stosowalności, dotyczący możliwości zastosowania danego aktu i wydania na jego podstawie rozstrzygnięć indywidualnych (por. T. Pietrzykowski: Podstawy prawa intertemporalnego. Zmiana przepisów a problem stosowania prawa. Warszawa 2011, s. 11-21). Okres ten nie zawsze pokrywa się z czasem obowiązywania. W szczególności przepis derogowany nie jest już przepisem obowiązującym, ale na mocy przepisów intertemporalnych lub ogólnych zasad prawa intertemporalnego (np. zasady tempus regit actum) może znajdować zastosowanie jako podstawa wydawanych rozstrzygnięć lub źródło nadal uznawanych obowiązków lub uprawnień określonych adresatów. Uchylenie przepisu nie przesądza zatem jeszcze sprawy jego dalszej stosowalności, rozumianej jako konieczność lub możliwość traktowania jego postanowień jako kryterium oceny prawnych skutków normowanych nim faktów. Można zwrócić uwagę, że możliwość dalszego stosowania aktów formalnie uchylonych jest przez część przedstawicieli nauki prawa podstawą do stawiania tezy, że przepis taki ma w istocie walor obowiązywania, choć inaczej rozumianego niż spełnienie formalnych kryteriów walidacyjnych (por. J. Mikołajewicz: Prawo intertemporalne. Zagadnienia teoretycznoprawne. Poznań 2000, s. 119; W. Wróbel: Zmiana normatywna i zasady intertemporalne w prawie karnym. Kraków 2003, s. 280). Takie też rozumienie obowiązywania prawa pojawia się w uzasadnieniu uchwały Trybunału Konstytucyjnego z 14 września 1994 r., sygn. W 5/94 (Dz. U. nr 104, poz. 527, OTK 1994/2/44). Rozważając relacje między uchyleniem przepisu a utratą jego mocy obowiązującej Trybunał stwierdza, że "przepis obowiązuje w danym systemie prawa, jeżeli można go stosować do sytuacji z przeszłości, teraźniejszości lub przyszłości. Utrata mocy obowiązującej przepisu prawa następuje w sytuacji, gdy nie może być on zastosowany" (...). Uchylenie przepisu nie zawsze jest równoznaczne z utratą przez ten przepis w całości mocy obowiązującej. (...) Dopiero treść normy derogującej czy przejściowej pozwala odpowiedzieć na pytanie, czy uchylony lub zmieniony przepis utracił moc obowiązującą w tym znaczeniu, że nie może być w ogóle stosowany". Podobnie w uchwale z 14 lutego 1994 r., K 10/93 (OTK 1994/1/7), Trybunał Konstytucyjny stanął na stanowisku, że "przepis obowiązuje w danym systemie prawa, jeżeli można go zastosować do sytuacji z przeszłości, teraźniejszości lub przyszłości".

Jakkolwiek dla jasności wywodów, w przekonaniu Sądu lepiej jest posługiwać się, przy opisywaniu omawianych kwestii, rozróżnieniem między obowiązywaniem i stosowaniem aktu, to jednocześnie w pełni należy zaakceptować wnioski, przedstawione przez Trybunał w przytoczonych orzeczeniach. Badając kwestię dopuszczalności kontroli aktów, które zostały formalnie uchylone, Trybunał przyjął w szczególności w uchwale W 5/94, że skarga na uchwałę organu gminy jest dopuszczalna również wtedy, gdy uchwała ta została wprawdzie uchylona lub zmieniona, lecz może być stosowana do sytuacji z okresu poprzedzającego uchylenie lub zmianę, a zmiana lub uchylenie uchwały podjętej przez organ gminy w sprawie z zakresu administracji publicznej dokonana po zaskarżeniu tej uchwały do sądu administracyjnego nie czyni zbędnym wydania przez sąd administracyjny wyroku, jeżeli zaskarżona uchwała może być stosowana do sytuacji z okresu poprzedzającego uchylenie lub zmianę. Jeżeli uchwała (akt prawa miejscowego), mimo jej uchylenia lub zmiany) nie przestała kształtować stosunków prawnych, wywołała trwające skutki prawne lub może znaleźć zastosowanie w okresie po utracie mocy obowiązującej, to jej zaskarżenie do sądu jest dopuszczalne, a prowadzone postępowanie nie jest bezprzedmiotowe.

W przekonaniu Sądu, lektura uzasadnień orzeczeń sądów administracyjnych, w tym powoływanych przez strony w niniejszym postępowaniu, prowadzi do wniosku, że nawet gdy kwestia ta nie jest wprost analizowana, to dopuszczalność orzekania przez sąd o legalności już nieobowiązującej uchwały relatywizowna jest właśnie do kwestii skutków. Jest to szczególnie widoczne właśnie poprzez odwoływanie się do tezy, że stwierdzenie nieważności, jako działające ex tunc, powoduje, że zakwestionowany akt jest "niezdolny do wywoływania skutków od samego początku" (por. postanowienie NSA z 12 lutego 2013 r., II OSK 228/13). Jak wyżej wskazywano, żadne skutki faktyczne ani prawne poprzez stwierdzenie nieważności aktu w przeszłości nie zachodzą, mogą one natomiast zajść właśnie w konsekwencji i dopiero po stwierdzeniu nieważności aktu, co może dotyczyć sytuacji, gdy albo w obrocie prawnym nadal znajdują się rozstrzygnięcia podjęte na podstawie nieobowiązującego już aktu, albo też może on znaleźć zastosowanie mimo utraty mocy obowiązującej, w związku z zastosowaniem reguł intertemporalnych.

Reasumując, Sąd stoi na stanowisku, że w kwestii dopuszczalności dokonywania przez sąd administracyjny kontroli aktów prawa miejscowego, które utraciły moc obowiązującą (lub uległy zmianie), nie można zająć stanowiska ekskluzywnie, albo generalnie wykluczającego możliwość takiej kontroli, albo bez wyjątku ją dopuszczającego. Kryterium istotnym w takich przypadkach jest właśnie kwestia, czy kontrola taka jest wymagana ze względu na skutki wywołane aktem lub mogące powstać w przyszłości, w związku z możliwością jego zastosowania. Takie stanowisko jest przy tym również podzielane przez wnoszącego skargę Prokuratora, co poświadczają tezy zawarte w jego piśmie procesowym z 18 lutego 2013 r., nadesłanym w związku z argumentami odpowiedzi na skargę.

Można też zwrócić uwagę, że warunkiem wniesienia skargi z art. 101 ust. 1 ustawy z 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2001 r., nr 142, poz. 1591 ze zm.), jest wykazanie naruszenia własnego interesu prawnego, któremu w orzecznictwie sądowym stawia się wymóg aktualności, realności i konkretności. W przypadku podmiotów powołujących się na naruszenie interesu prawnego uchwałą, która utraciła moc obowiązującą, konieczne będzie zatem wykazanie, że na jej podstawie powstały lub mogą powstać skutki prawne, wkraczające w sferę praw i obowiązków tych podmiotów. Oczywiście wskazany wymóg nie dotyczy takiego organu ochrony prawnej, jak Prokurator. Korzystanie przez niego z procesowych instrumentów prowadzenia kontroli legalności i praworządności również jednak, w przekonaniu Sądu musi dotyczyć takich aktów prawa miejscowego, które na stan praworządności i legalność działania podmiotów i organów mają wpływ lub też miały w przeszłości.

Odnosząc powyższe ustalenia do zaskarżonych postanowień uchwały w sprawie utrzymania porządku i czystości w gminie Sąd doszedł do przekonania, że nie ma podstaw do przyjęcia, że w zaskarżonym zakresie uchwała ta wywołała skutki prawne w postaci podjęcia rozstrzygnięć w sprawach indywidualnych, których skutki trwają lub wywołały następstwa w sferze interesu prawnego adresatów, jak również, że uchwała ta może znaleźć jeszcze aktualnie zastosowanie do stanów faktycznych zaistniałych przed utratą jej mocy obowiązującej. Na takie następstwa zaskarżonych postanowień uchwały nie zwrócono uwagi w skardze, jak również nie zgłoszono ich na rozprawie. Sąd wziął pod rozwagę przepis art. 10 ust. 2a ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach, który przewiduje karę grzywny za nie wykonywanie obowiązków określonych w regulaminie. Należy jednak zwrócić uwagę na postanowienia art. 2 § 1 i 2 ustawy z 20 maja 1971 Kodeks wykroczeń (Dz. U. z 2010 r., nr 46, poz. 275 ze zm.), zgodnie z którymi, jeżeli w czasie orzekania obowiązuje ustawa inna niż w czasie popełnienia wykroczenia, stosuje się ustawę nową, jednakże należy stosować ustawę obowiązującą poprzednio, jeżeli jest względniejsza dla sprawcy. Natomiast w stosunku do sankcji już zastosowanych, jeżeli według nowej ustawy czyn objęty orzeczeniem nie jest już zabroniony pod groźbą kary, ukaranie uważa się za niebyłe. Regulacja ta każe odrzucić generalny wniosek, że zakwestionowane postanowienia uchwały wymagają stwierdzenie ich nieważności ze względu na wywołane lub możliwe do wywołania skutki o charakterze prawnokarnym, sankcyjnym. Nie dostrzegł także Sąd podstaw do stosowania kwestionowanych postanowień uchwały po dacie utraty przez nią mocy obowiązującej do stanów powstałych w okresie jej obowiązywania.

W takiej sytuacji brak jest w przekonaniu Sądu podstaw do przyjęcia, że uchwała, która utraciła moc obowiązującą przed wniesieniem na nią skargi, może być kontrolowana przez sąd administracyjny, zaś sąd zachował stosunku do takiego aktu kompetencje do stwierdzenia jego nieważności. Jeżeli nie można stwierdzić, że nieobowiązujące postanowienia uchwały wywołały skutki prawne, w szczególności były podstawą powstania nadal rodzących skutki stosunków prawnych lub administarcyjnoprawnych, lub do skutków takich mogą doprowadzić na mocy reguł intertemporalnych, to nie jest dopuszczalne wniesienie skargi na taką uchwałę czy kontynuowanie skutecznie wszczętego postępowania sądowego. W przypadku wniesienia skargi po utracie mocy obowiązującej przez akt, podlega ona odrzuceniu jako niedopuszczalna, zaś w przypadku utraty przez akt mocy obowiązującej po wniesieniu skargi, postępowanie sądowe podlega umorzeniu.

Jednocześnie należy wskazać, że w przypadku ewentualnie wadliwego rozeznania przez Sąd wpływu zakwestionowanych postanowień nieobowiązującej uchwały na sferę interesu prawnego określonych, zindywidualizowanych podmiotów, przedstawione stanowisko nie rodzi dla nich negatywnych skutków, związanych z przepisem art. 101 ust. 2 ustawy o samorządzie gminnym, albowiem skutki takie dotyczą tylko przypadków, gdy doszło do oddalenia skargi przez sąd administracyjny.

Mając na uwadze podane argumenty, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach, na podstawie art. 58 § 1 pkt 6 ustawy z 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. 2012, poz. 270 ze zm.), odrzucił wniesioną skargę jako niedopuszczalną.