IV SA/Wr 178/13

Uzasadnienie

Decyzją Samorządowego Kolegium Odwoławczego w L. z dnia [...] 2013 r. nr [...], po rozpatrzeniu odwołania W. M. od decyzji z dnia [...] 2012r., Nr [...], wy danej przez działającego z upoważnienia Wójta Gminy J., Kierownika Gminnego Ośrodka Pomocy społecznej w J., w przedmiocie odmowy przyznania W.M. świadczenia pielęgnacyjnego na M. M., na podstawie art. 138 § 1 pkt 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2000r. Nr 98, poz. 1071 ze zm.) utrzymano w mocy zaskarżoną decyzję.

W motywach uzasadnienia tego orzeczenia podano, że w dniu 28 maja 2012r. W. M. wystąpiła z wnioskiem do Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w J. o ustalenie prawa do świadczenia pielęgnacyjnego w związku z opieką nad mężem M. M., ur. [...].

Decyzją z dnia [...] 2012r., Nr [...], działający z upoważnienia Wójta Gminy J., Kierownik Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w J. odmówił przyznania W. M. świadczenia pielęgnacyjnego w związku z opieką nad mężem M. M.

W uzasadnieniu decyzji organ I instancji powołując się na przepisy art. 17 ust.1 oraz art. 17 ust. 5 pkt 2 lit. "a" ustawy o świadczeniach rodzinnych, stwierdził, że w sprawie zachodzi negatywna przesłanka, gdyż osoba wymagająca opieki pozostaje w związku małżeńskim, co skutkuje odmową przyznania wnioskowanego świadczenia.

W wyniku odwołania wniesionego przez W. M. Samorządowe Kolegium Odwoławcze w L. decyzją z dnia [...] 2012r., Nr [...], uchyliło w całości decyzję organu I instancji i przekazało sprawę do ponownego rozpatrzenia przez ten organ. Kolegium nie podzieliło stanowiska organu I instancji, iż w sprawie zachodzi negatywna przesłanka stanowiąca podstawę do odmowy jego przyznania. Ponadto uznało za niezbędne przeprowadzenie szczegółowego postępowania wyjaśniającego, mającego na celu ustalenie jakiej opieki wymaga M. M., na czym ona polega, o jakich porach jest sprawowana i ile zajmuje czasu. Kolegium wskazało jednocześnie, aby zakres wymaganej dla M. M. opieki określony został na podstawie opinii lub zaświadczenia lekarza, zawierającego stosowne uzasadnienie. Uznało równie za konieczne wyjaśnienie okoliczności związanych z zatrudnieniem strony, gdyż występuje nieścisłość między twierdzeniami strony a treścią zaświadczenia ZUS.

Ponownie orzekając w sprawie decyzją z dnia [...] 2012r., Nr [...] działający z upoważnienia Wójta Gminy J., Kierownik Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w J. odmówił przyznania W.M. świadczenia pielęgnacyjnego na M. M. ur. [...].

W uzasadnieniu decyzji organ I instancji, powołując się na przepisy art. 17 ust. 5 pkt 2 lit. "a" ustawy o świadczeniach rodzinnych, ponownie stwierdził, że w sprawie występuje negatywna przesłanka, gdyż osoba wymagająca opieki pozostaje w związku małżeńskim. Organ podkreślił, że w jego ocenie obowiązująca regulacja prawna nie stwarza możliwości przyznania świadczenia pielęgnacyjnego, w związku z powyższym należało odmówić przyznania wnioskowanego świadczenia.

Samorządowe Kolegium Odwoławcze w L. decyzją z dnia [...] 2012r., Nr [...], w wyniku odwołania wniesionego przez stronę, uchyliło decyzję organu I instancji i przekazało sprawę do ponownego rozpatrzenia przez ten organ. Kolegium po raz kolejny nie zgodziło się ze stanowiskiem organu I instancji, iż w sprawie zachodzi negatywna przesłanka stanowiąca podstawę do odmowy jego przyznania. Ponadto podtrzymało stanowisko, że niezbędne jest przeprowadzenie szczegółowego postępowania wyjaśniającego, mającego na celu ustalenie jakiej opieki wymaga M. M., na czym ona polega, o jakich porach jest sprawowana i ile zajmuje czasu. Kolegium wskazało, aby zakres wymaganej dla niepełnosprawnego opieki określony został na podstawie opinii lub zaświadczenia lekarza, zawierającego stosowne uzasadnienie.

W wyniku ponownego rozpatrzenia sprawy decyzją z dnia [...] 2012r. Nr [...] działający w upoważnienia Wójta Gminy J., Kierownik Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w J. odmówił przyznania W. M. świadczenia pielęgnacyjnego na M. M.

W uzasadnieniu decyzji organ I instancji, powołując się na przepisy art. 17 ust. 5 pkt 2 lit. "a" ustawy o świadczeniach rodzinnych, ponownie stwierdził, że w sprawie występuje negatywna przesłanka, gdyż osoba wymagająca opieki pozostaje w związku małżeńskim. Na poparcie powyższego stanowiska powołał się na pismo Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej w Warszawie i Dolnośląskiego Urzędu Wojewódzkiego we Wrocławiu, będące odpowiedzą na wystąpienia organu w powyższej sprawie. Organ I instancji podkreślił, że zgodnie z art. 6 k.p.a. zobowiązany jest działać na podstawie przepisów prawa. Ponadto podniósł, że odmówił wnioskowanego świadczenia pielęgnacyjnego, gdyż w dacie złożenia wniosku, tj. 28 maja 2012r. W. M. świadczyła pracę na podstawę umowy zlecenia, a zgodnie z art. 17 ust. 1 ustawy świadczenia pielęgnacyjnego nie może otrzymać osoba pracująca. Ponadto oceniając stan faktyczny i prawny po 15 czerwca 2012r. stwierdzono, że strona wykonuje podstawowe czynności typu: pomoc przy myciu, pielęgnacji, zastrzykach, uczestniczenie w podróży do lekarza, ale jednocześnie w tych samych godzinach zajmowała się dziećmi w wieku 3 i 4 lata. Organ podkreślił, że dzieci w wieku 3 i 4 wymagają zajmowania się nimi (mycie, ubieranie, posiłki, zabawa, dopilnowanie), co oznacza, że strona nie jest w stanie opiekować się wyłącznie mężem całodobowo. Ponadto stan zdrowia M. M. nie wskazuje aby wymagał opieki w zakresie uzasadniającym przyznanie świadczenia pielęgnacyjnego, sam prowadzi samochód, m.in. na wizyty do lekarza. Ponadto w trakcie wywiadu środowiskowego przeprowadzonego w dniu 8 sierpnia 2012r. stwierdzono, że M. M. sam zajmuje się dziećmi, gdy strony nie ma w domu.

Od powyższej decyzji odwołanie wniosła W. M., w którym domagała się uchylenia zaskarżonej decyzji i przyznania wnioskowanego świadczenia pielęgnacyjnego, ewentualnie uchylenia zaskarżonej decyzji i przekazania sprawy do ponownego rozpatrzenia. Zaskarżonej decyzji zarzuca naruszenie przepisów prawa materialnego, tj. ustawy 23 listopada 2003r. o świadczeniach rodzinnych, a w szczególności art. 17 ust. 1 i ust. 5 pkt 2 lit. "a", oraz przepisów prawa procesowego poprzez przyjęcie, iż skarżąca nie jest osobą uprawnioną, w świetle powołanej ustawy, do ubiegania się o przyznanie świadczenia pielęgnacyjnego jako małżonka osoby wymagającej opieki oraz z uwagi na wykonywanie pracy na podstawie umowy zlecenia w dacie złożenia wniosku, a także z uwagi na zakres i rodzaj sprawowanej opieki. Powołując się, na orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego z dnia 18 lipca 2008r., sygn. akt P 27/02, wskazała, że jako małżonka osoby wymagającej opieki ma prawo do ubiegania się o świadczenie pielęgnacyjne w związku z opieką nad mężem. Nie zgodziła się również z argumentem, że wykonywanie pracy na podstawie umowy zlecenie stanowi podstawę do odmowy wnioskowanego świadczenia. Wskazała, że od dnia 15 czerwca 2012r. zrezygnowała z zatrudnienia z uwagi na pogorszenie się stanu zdrowia męża i od tego momentu sprawuje stałą opiekę nad nim. W ocenie skarżącej również zakres rzeczywistej opieki sprawowanej nad mężem przemawia za przyznaniem wnioskowanego świadczenia. Podkreśliła, że rodzaj i charakter schorzeń wymagają stałej opieki polegającej m.in. na przygotowaniu posiłków dietetycznych, podawaniu insuliny i innych leków, pomocy przy chodzeniu, rehabilitacji i wykonywaniu innych podstawowych czynności życiowych, tj. myciu, ubieraniu się, goleniu czy wykonywaniu masaży. Podkreśliła, że biorąc pod uwagę brak możliwości poprawy stanu zdrowia męża oraz konieczność sprawowania stałej opieki nad nim, zasadne jest przyznanie wnioskowanego świadczenia.

Samorządowe Kolegium Odwoławcze w L., po przeanalizowaniu zgromadzonych w sprawie akt i wniesionego odwołania oraz analizie przepisów ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. oświadczeniach rodzinnych stwierdziło, że prawo do świadczenia pielęgnacyjnego przysługuje m.in. osobie, na której ciąży obowiązek alimentacyjny, jeżeli przy tym nie podejmuje lub rezygnuje z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej w celu sprawowania opieki nad osobą legitymującą się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności. Przy tym nie mogą wystąpić przesłanki negatywne, wyłączające prawo do świadczenia pielęgnacyjnego, określone w art. 17 ust. 5 ustawy.

Z przepisu art. 128 ustawy z dnia 25 lutego 1964r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. Nr 9, poz. 59 z późn. zm.) wynika, że obowiązek alimentacyjny obciąża krewnych w linii prostej oraz rodzeństwo. Za krewnych w linii prostej ustawa ta uważa zstępnych (dzieci, wnuki) i wstępnych (rodzice, dziadkowie). W orzecznictwie prezentowane jest stanowisko, które podziela skład orzekający Kolegium, że wskazany w treści art. 17 ust. 1 pkt 2 ustawy obowiązek alimentacyjny nie może być wywodzony jedynie z obowiązku alimentacyjnego, o którym mowa w art. 128 K.r.o. Wynika on również z treści art. 23 i art. 27 Kodeksu, w świetle których małżonkowie są zobowiązani do współdziałania dla dobra rodziny oraz zaspokajania potrzeb rodziny, którą przez swój związek założyli oraz co istotne, do wzajemnej pomocy, pod pojęciem której należy rozumieć pomoc w sytuacjach wyjątkowych, jaką stanowi choroba czy niepełnosprawność. Powołując się na orzecznictwo wskazano, że małżonek należy do kręgu osób obciążonych powinnością o cechach obowiązku alimentacyjnego, z którym łączy się prawo do uzyskania świadczenia pielęgnacyjnego.

O tym, iż obowiązek małżonka przyczyniania się do zaspokojenia potrzeb rodziny ma charakter alimentacyjny przesądzają także poglądy doktryny. Wskazano przy tym, że na interpretację przepisu art. 17 ust. 5 pkt 2 lit. "a" ustawy o świadczeniach rodzinnych ma wpływ wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 18 lipca 2008 r., sygn. P 27/02 (Dz.U. nr 138, poz. 872) - w zakresie, w jakim uniemożliwia nabycie prawa do świadczenia pielęgnacyjnego obciążonej obowiązkiem alimentacyjnym osobie zdolnej do pracy, niezatrudnionej ze względu na konieczność sprawowania opieki nad innym niż dziecko niepełnosprawnym członkiem rodziny, jest niezgodny z art. 32 ust. 1 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej.

Po przeanalizowaniu uzasadnienia tego orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego oraz zaprezentowania stanowiska orzecznictwa sądowoadministracyjnego Kolegium skonstatowało, że w aktualnym stanie prawnym, przy uwzględnieniu treści tego orzeczenia, uzasadnione jest przyjęcie, że żona, czy mąż sprawujący opiekę nad niepełnosprawnym współmałżonkiem wypełniają w ten sposób spoczywający na nich ustawowy obowiązek, wynikający z faktu zawarcia związku małżeńskiego, który to obowiązek ma charakter alimentacyjny. A zatem, w takiej sytuacji przesłanka negatywna pozostawania osoby wymagającej opieki w związku małżeńskim, określona w art. 17 ust. 5 pkt 2 lit. "a" ustawy o świadczeniach rodzinnych, nie możne mieć wpływu na prawo współmałżonka do świadczenia pielęgnacyjnego.

Biorąc pod uwagę powyższe rozważania stwierdzono, że wbrew ocenie organu I instancji, na co Kolegium wskazywało już w decyzji z dnia [...] 2012r. i w decyzji z dnia 1 października, w sprawie nie zachodzi negatywna przesłanka określona w art. 17 ust. 5 pkt 2 lit. "a" ustawy, związana z pozostawaniem w związku małżeńskim przez M. M.

Zatem dla przyznania świadczenia pielęgnacyjnego dla W. M. konieczne było ustalenie: po pierwsze - zakresu rzeczywistej opieki jaką sprawuje nad mężem M. M., po drugie - że z tego powodu rezygnuje lub nie podejmuje zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej, o której mowa w art. 3 pkt 22 ustawy.

Jak ustalono W. M. tworzy rodzinę z mężem M. M., który orzeczeniem Powiatowego Zespołu do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności w G., Nr [...], z dnia [...] 2012r. zaliczony został do osób niepełnosprawnych w znacznym stopniu od 12 marca 2012r. do 31 maja 2013r. Stwierdzono jednocześnie, że M. M. wymaga stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji. W dniu 28 maja 2012r. strona złożyła oświadczenie, że sprawuje bezpośrednią opiekę nad mężem M.M. Stwierdziła również, że mąż wymaga pomocy przy czynnościach życia codziennego. W pisemnym oświadczeniu z dnia 28 maja 2012r. M. M. potwierdził, że opiekę nad nim sprawuje żona W.M. W dniu 29 czerwca 2012r. do Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w J. wpłynęło zaświadczenie Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w L. z dnia [...] 2012r., z treści którego wynika, że W. M. od stycznia 2012r. do nadal podlega ubezpieczeniu społecznemu oraz ubezpieczeniu zdrowotnemu z tytułu wykonywania umowy agencyjnej, umowy zlecenie lub umowy o świadczenie usług. Płatnikiem składki jest R. - 2 P. G., ul. O. P. [...], [...] G. Składki ubezpieczeniowe za ww. okres zostały odprowadzone przez płatnika składek do ZUS.

Ponownie rozpoznając sprawę, organ I instancji pismem z dnia 4 sierpnia 2012r. wezwał stronę do przedłożenia w terminie 7 dni od daty otrzymania pisma zaświadczenia lub opinii lekarza specjalisty, określającego zakres niezbędnej opieki jakiej wymaga M. M. W odpowiedzi na powyższe pismo, pisemne wyjaśnienia w dniu 8 sierpnia 2012r. złożył M. M.

Stwierdził, że w celu uzyskania niezbędnych informacji, co do zakresu wymaganej dla niego opieki, organ I instancji winien zwrócić się do Zespołu do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności w G. z wnioskiem o sporządzenie wypisu uzupełniającego do orzeczenia. Podkreślił jednocześnie, że powyższy dokument będzie stanowić źródło informacji specjalistycznej dotyczącej stanu jego zdrowia. Złożył ponadto wyjaśnienia dotyczące zatrudnienia strony w Firmie R.P.G. Podkreślił, że umowa zlecenia z powyższą firmą stanowiła dodatkowe źródło utrzymania dla rodziny, jednak z uwagi na pogorszenie się jego stanu zdrowia, żona zrezygnowała z zatrudnienia z dniem 15 czerwca 2012r. Aktualnie podlega ubezpieczeniu zdrowotnemu z tytułu jego renty. Wskazał jednocześnie, że żona faktycznie sprawuje nad nim trwałą opiekę od chwili wypadku, tj. od 12 marca 2012r. Do pisma M. M. załączył zaświadczenia z Urzędu Skarbowego w G. o wysokości dochodu osiągniętego w 2011r. przez niego i W. M. W dniu 9 sierpnia 2012r. M. M. złożył kolejne pismo wraz z załącznikami, oświadczeniem W. M. o zakresie opieki sprawowanej nad mężem i zaświadczenie lekarskie z dnia 23 kwietnia 2012r. W pisemnym oświadczeniu z dnia 9 sierpnia 2012r. strona stwierdziła, że w związku z częściową amputacją stopy prawej nogi, która miała miejsce w dniu 7 listopada 2011r. i złamaniem talerza kości biodrowej w wyniku wypadku, który miał miejsce w dniu 12 marca 2012r., stan zdrowia męża uległ znacznemu pogorszeniu i wymaga on całodobowej intensywnej opieki. Opieka nad mężem polega na robieniu zastrzyków 3 razy dziennie o godz. 600; 1400, i 2200, oraz podawania innych medykamentów, wymianie niezbędnych opatrunków, podawaniu do łóżka basenu oraz pojemnika na mocz, wykonywaniu masażu ciała w celu zapobiegania odleżynom, przygotowywaniu posiłków dietetycznych, pomoc przy poruszaniu się i siadaniu w wózku inwalidzkim. Wskazała, że w związku ze stanem zdrowia męża zmuszona była w czerwcu 2012r. zrezygnować z pracy, aby podołać obowiązkom wobec rodziny i domu. Stwierdziła również, że obecnie wskutek lekkiej poprawy stanu zdrowia męża, niektóre czynności związane z opieką nad nim uległy wyeliminowaniu, np. pomoc przy załatwianiu potrzeb fizjologicznych polega na doprowadzeniu do toalety. Podkreśliła jednocześnie, że nadal wykonuje wobec niepełnosprawnego męża wszystkie czynności związane z normalnym funkcjonowaniem oraz wypełnia wszystkie obowiązki wobec domu i rodziny. Zgodnie z treścią zaświadczenia lekarskiego z dnia 23 kwietnia 2012r., wydanego dla potrzeb zespołu do spraw orzekania o niepełnosprawności, M.M. od 30 lat choruje na cukrzycę, która leczona była bardzo nieregularnie. Pacjent przeszedł amputację części stopy prawej nogi i doznał złamania talerza kości biodrowej lewej. Porusza się o kulach. W ocenie lekarza wymaga okresowo opieki osoby drugiej ze względu na niemożność samodzielnej egzystencji.

W wyniku przekazania sprawy do ponownego rozpatrzenia organ I przeprowadził dodatkowe postępowanie wyjaśniające. Pismami z dnia 9 i 10 października 2012r. wystąpił do Ministerstwa Pracy i Pomocy Społecznej w Warszawie oraz Dolnośląskiego Urzędu Wojewódzkiego Wydziału Polityki Społecznej we Wrocławiu o zajęcie stanowiska w sprawie. W obu przypadkach organy te wskazały, iż w aktualnym stanie prawnym świadczenie pielęgnacyjne nie przysługuje współmałżonkowi z tytułu opieki nad współmałżonkiem. Ponadto w dniu 10 października 2012r. organ wystąpił z wnioskiem do Przychodni Lekarskiej "K." w G. o udzielenie informacji jakiej niezbędnej opieki oraz jakich czynności osoby drugiej wymaga M. M. ze względu na niepełnosprawność i stan zdrowia, czy wymaga całodobowej opieki. W odpowiedzi na wniosek J. K. lekarz chorób wewnętrznych stwierdził, że M. M. wymaga częściowej opieki osoby drugiej ze względu na cukrzycę, która doprowadziła do amputacji kończyny oraz ogólnego stanu zdrowia. W kolejnym piśmie z dnia 8 listopada 2012r., w związku z wnioskiem organu z dnia 24 października 2012r., lekarz stwierdził, że na podstawie dokumentacji lekarskiej oraz wizyty pielęgniarki środowiskowej w miejscu zamieszkania M. M., określa stan zdrowia chorego jako ciężki z powodu następujących schorzeń: cukrzyca insulinowa, ślepota pocukrzycowa, częściowa pocukrzycowa amputacja stopy prawej, stan po złamaniu talerza kości biodrowej. Poruszanie chorego jest utrudnione, wymaga pomocy osoby drugiej do podawania insuliny oraz codziennej opieki typu przygotowanie posiłków, pomoc przy chodzeniu. Lekarz stwierdził jednocześnie, że stan chorego nie różni się w istotny sposób między przed 15 czerwca 2012r., a po 15 czerwca 2012r. Wskazał również, że w związku z przewlekłym charakterem schorzenia nie należy liczyć na poprawę stanu zdrowia chorego w najbliższym czasie. Lekarz stwierdził również nie jest w stanie udzielić odpowiedzi co do zakresu wymagalnej rehabilitacji chorego, gdyż praktycznie nie korzysta on z usług placówki. W celu uzyskania dodatkowych informacji o stanie zdrowia M. M. i zakresie niezbędnej dla niego opieki organ I instancji wystąpił z wnioskiem do M. J. W odpowiedzi na wniosek lekarz W. poinformował, że osoby o nazwisku M. nie figurują w aktualnym spisie pacjentów. Osób o tym nazwisku nie rejestrowano także w okresie 1992-2012. Na podstawie zaświadczenia P. G. działającego pod firmą "R." z dnia 22 października 2012r. organ ustalił, że W. M. była zatrudniona na podstawie umowy zlecenia w okresie od 14 czerwca 2011r. do 15 czerwca 2012r.

W dniu 11 października 2012r. przesłuchano w charakterze strony W.M. Strona oświadczyła, że na umowę zlecenie pracowała do 15 czerwca 2012r., dalej nie podejmowała zatrudnienia z uwagi na konieczność sprawowania opieki nad niepełnosprawnym mężem, który wymaga całodobowej opieki. Strona stwierdziła, że wstaje rano około 700 każdego dnia, rozpala w piecu aby mąż miał ciepło i prowadzi go do łazienki, kiedy może wstać. Pomaga mężowi umyć się, ogolić, ubrać, podaje posiłki, w zależności od potrzeby prowadza do toalety. Gdy mąż nie jest w stanie wstać wszystkie czynności związane z toaletą wykonuje przy łóżku. Stwierdziła, że mąż miewa bóle będące wynikiem niepełnosprawności polegającej na unieruchomieniu - ograniczeniu możliwości wykonania ruchu. Stwierdziła ponadto, że wykonuje mężowi trzy razy dziennie zastrzyki, podaje leki zgodnie z zaleceniami lekarza, wykonuje pielęgnację przeciwodleżynową (masaże i oklepywanie miejsc narażonych na powstanie odleżyn). Ponadto kontroluje poziom cukru męża o różnych porach dnia i nocy. Podkreśliła również, że jest zmuszona opiekować się mężem w czasie wyjazdu do lekarza lub na zabiegi rehabilitacyjne. Wskazała dodatkowo, że wykonuje wszystkie obowiązki wynikające z życia codziennego, swoje i za niepełnosprawnego męża. Z uwagi na powyższe nie może podjąć zatrudnienia, gdyż wszystkie czynności związane z opieką nad mężem zajmują znaczną część dnia około 10 godzin. Poinformowała również, że ich dzieci są w wieku 3 i 4 lat i nikt inny nie może jej zastąpić w sprawowaniu opieki nad mężem.

W dniu 11 października 2012r. przesłuchano w charakterze świadka M. M. Stwierdził, że wymaga całodobowej pomocy osoby drugiej, żony W. M. Poinformował, że opieka ta polega na pomocy w ubieraniu, doprowadzeniu do łazienki w celu wykonania porannej toalety. Posiłki wcześniej przygotowane w ciągu dnia spożywa samodzielnie. Podkreślił, że z uwagi na niepełnosprawność nie jest w stanie przygotować ich samodzielnie. Stwierdził, że żona trzy razy dziennie wykonuje mu zastrzyki i podaje leki zgodnie z zaleceniami lekarza. Podaje, że bez pomocy żony nie jest w stanie samodzielnie przejść do toalety. Podkreślił, że większość czasu z powodu dolegliwości spędza w łóżku, wówczas żona wykonuje wszystkie zabiegi pielęgnacyjne przy łóżku, tj. poranna toaleta, posiłki, podawanie leków, wykonuje oklepywanie pleców i masaże w celu zapobiegania powstawaniu odleżyn. Podkreślił, że żona towarzyszy mu w wizytach u lekarza i na zabiegi rehabilitacyjne. Świadek dodał, że od wypadku do czasu rezygnacji przez żonę z zatrudnienia opiekę nad nim sprawowała synowa.

W dniu 22 października 2012r. ponownie przesłuchano W. M. w charakterze strony. Oświadczyła, że sama sprawuje opiekę nad mężem, sama również opiekuje się dwójką dzieci, które nie uczęszczają do przedszkola. Stwierdziła, że mąż wymaga diety, przygotowując posiłki dla całej rodziny przestrzega diety męża. Wskazała, że jedno z dzieci choruje na epilepsję. Została zobowiązana do przedłożenia zaświadczenia potwierdzającego schorzenie, z czego się nie wywiązała. Stwierdziła również, że w okresie kiedy pracowała opiekę nad mężem i dziećmi sprawowała M. M., synowa męża. Stwierdziła również, że dojeżdżają do lekarza autem, które prowadzi mąż. Podkreśliła, że w podróży zawsze uczestniczy druga osoba, albo strona, albo synowa męża.

W dniu 23 października 2012r. przesłuchano w charakterze świadka M.M., synową M. M. Zeznająca stwierdziła, że w okresie od 20 kwietnia 2012r. do 15 czerwca 2012r. sprawowała opiekę nad teściem. W tym okresie był osobą leżącą, pomagała mu przy posiłkach (przygotowywała śniadania i inne posiłki), przy doprowadzaniu do ubikacji, wykonywaniu zastrzyków. Opieka sprawowana była w godzinach od 800 – 830 do 1300 – 1400 w godzinach pracy W. M. Ponadto zeznała, że w okresie opieki woziła M. M. do lekarza, do szpitala i na zabiegi rehabilitacyjne.

Do akt sprawy załączone zostały również aktualizacje wywiadów środowiskowych sporządzone w dniu 6 sierpnia 2012r. i 11 września 2012r. w związku z ubieganiem się przez rodzinę o pomoc społeczną. Pracownik socjalny wskazuje na trudną sytuację zdrowotną i finansową rodziny. Rodzina utrzymuje się ze świadczenia rentowego M. M. i świadczeń rodzinnych na dzieci. Do 13 czerwca 2012r. strona uzyskiwała dochody z tytułu zatrudnienia na podstawie umowy zlecenia. Z ustaleń pracownika socjalnego wynika, że do 13 czerwca 2012r. opiekę nad wspólnymi dziećmi w wieku 3 i 4 lat sprawował M. M., w okresie kiedy żona była w pracy.

W ocenie składu orzekającego Kolegium w przedmiotowej sprawie brak jest podstaw do uchylenia lub zmiany zaskarżonej decyzji. Kolegium nie podziela wprawdzie stanowiska organu I instancji, iż w sprawie zachodzi negatywna przesłanka określona w art. 17 ust. 5 pkt 1 lit. "a" ustawy, jednak zgadza się z jego pozostałymi ustaleniami.

W sprawie bezsporne jest, że strona założyła wniosek o przyznanie świadczenia pielęgnacyjnego z tytułu opieki nad mężem w dniu 28 maja 2012r. W toku prowadzonego postępowania ustalono, że w okresie od 14 czerwca 2011r. do 15 czerwca 2012r. zatrudniona była na podstawie umowy zlecenia w firmie R. Powyższa okoliczność została stwierdzona na podstawie m.in. zaświadczenia P. G. prowadzącego działalność pod firmą R.w G. z dnia 2 października 2012r. Powyższą okoliczność potwierdziła również strona w zeznaniu z dnia 11 października 2012r. Zatem organ I instancji trafnie ustalił, że w dacie składania wniosku tj. 28 maja 2012r. strona nie spełniała przesłanki do przyznania wnioskowanego świadczenia z uwagi na pozostawanie w zatrudnienia, a zgodnie z art. 17 ust. 1 ustawy o świadczeniach rodzinnych, świadczenie przysługuje w związku z rezygnacją lub nie podejmowaniem zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej.

Skład orzekający Kolegium podziela również stanowisko organu I instancji, iż w okresie po 15 czerwca 2012r. strona nie sprawuje stałej całodobowej opieki nad niepełnosprawnym mężem. Jak wykazano bowiem w trakcie prowadzonego postępowania wyjaśniającego małżonkowie posiadają dwoje dzieci w wieku 3 i 4 lat, które nie uczęszczają do przedszkola i którymi zgodnie ze złożonymi w dniu 22 października 2012r. wyjaśnieniami zajmuje się wyłącznie strona. Znając potrzeby małych dzieci (mycie, ubieranie, posiłki, zabawa, dopilnowanie) organ I instancji słusznie stwierdził, że skarżąca nie jest w stanie opiekować się mężem, jak podaje w zeznaniach, przez całą dobę.

Ponadto, skład orzekający Kolegium podziela stanowisko organu I instancji, iż stan zdrowia M. M. nie wskazuje aby wymagał opieki osoby drugiej w zakresie uzasadniającym przyznanie świadczenia pielęgnacyjnego. W sprawie bezspornym jest, że W. M. sprawuje opiekę nad niepełnosprawnym w znacznym stopniu mężem, a zatem osobą, w stosunku do której ma obowiązek alimentacyjny. Jednak, jak wynika z zebranego w sprawie materiału dowodowego, opieka nad niepełnosprawnym M. M. nie pozbawia jej możliwości podjęcia zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej. Zgodnie z treścią zaświadczeń lekarskich, M. M. nie wymaga usług pielęgnacyjnych, które zmuszają osobę sprawującą opiekę do pełnej dyspozycyjności. Zgodnie z treścią zaświadczenia lekarskiego z dnia 23 kwietnia 2012r. wydanego dla potrzeb zespołu do spraw orzekania o niepełnosprawności M. M. od 30 lat choruje na cukrzycę, która leczona była bardzo nieregularnie. Pacjent przeszedł amputację części stopy prawej nogi i doznał złamania talerze kości biodra lewego. Porusza się o kulach i w ocenie lekarza wymaga okresowo opieki osoby drugiej ze względu na niemożność samodzielnej egzystencji. Również w zaświadczeniu lekarskim z dnia 18 października 2012r. stwierdzono, że M. M. wymaga częściowej opieki osoby drugiej ze względu na cukrzycę, która doprowadziła do amputacji kończyny oraz ogólnego stanu zdrowia. Za faktem, iż M. M. nie wymaga opieki w stopniu uzasadniającym przyznanie świadczenia pielęgnacyjnego przemawiają również okoliczności ustalone w trakcie postępowania wyjaśniającego, sam prowadzi samochód, co potwierdziła skarżąca składając zaznania w dniu 22 października 2012r. Ponadto z ustaleń pracownika socjalnego wynika, że M. M. pod nieobecność żony opiekuje się dziećmi. Wprawdzie strona zeznając w sprawie stwierdziła, że opiekę nad mężem i dziećmi w okresie jej zatrudnienia sprawowała M. M., synowa męża. Zeznająca w sprawie jako świadek M. M. nie potwierdziła tego faktu. Należy bowiem zauważyć, że strona zatrudniona była w okresie od 14 czerwca 2011lr. do 15 czerwca 2012r., M. M. uległ wypadkowi w dniu [...] 2012r., a M. M.zeznała, że sprawowała opieką nad niepełnosprawnym teściem od dnia 20 kwietnia 2012r., co również potwierdza, że dzieci pod nieobecność skarżącej pozostawały pod opieką ojca.

Kolegium nie uznało argumentów podniesionych przez skarżącą w odwołaniu, iż zrezygnowała z zatrudnienia z uwagi na pogorszenie się stanu zdrowia męża i konieczność sprawowania nad nim całodobowej opieki. M.M. uległ wypadkowi, w wyniku którego jego stan zdrowia uległ pogorszeniu i został zaliczony do osób niepełnosprawnych w stopniu znacznym dniu 12 marca 2012r. Zgodnie z treścią zaświadczenia lekarskiego z dnia 8 listopada 2012r. stan zdrowia M. M. przed 15 czerwca 2012r. i po tej dacie (data rezygnacji przez stronę z zatrudnienia) nie różni się w istotny sposób. Ponadto w pisemnym oświadczeniu z dnia 9 sierpnia 2012r. skarżąca stwierdziła, że stan zdrowia męża ulega lekkiej poprawie.

Z powyższych ustaleń wynika, że zakres niezbędnej dla M.M. opieki, którą realizuje skarżąca, wynika jedynie z jej twierdzeń, nie został poparty materiałem dowodowym zgromadzonym w sprawie. Ponadto w zeznaniach strony występują liczne nieścisłości dotyczące zakresu sprawowanej opieki i czasu kiedy jest sprawowana. Zeznając w dniu 11 października 2012r. skarżąca stwierdziła, że wstaje codziennie o godz. 700, a w pisemnym o świadczeniu z dnia 9 sierpnia 2012r. oświadczyła, że robi zastrzyki mężowi o godzinie 600 rano. Nie potrafiła również wyjaśnić jak godzi opiekę nad mężem i dziećmi oraz kto sprawuje opiekę nad dziećmi podczas jej nieobecności.

Jak wynika z art. 17 ust. 1 ustawy o świadczeniach rodzinnych, związek przyczynowy między nie podejmowaniem zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej a opieką nad osobą niepełnosprawną jest jedną z przesłanek uprawniających do przyznania świadczenia pielęgnacyjnego. Zatem dla przyznania świadczenia pielęgnacyjnego, oprócz spełnienia przesłanek określonych w art. 17 ust. 1 ustawy (tj. sprawowania przez osobę, na której ciąży obowiązek alimentacyjny, opieki nad osobą legitymującą się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności) i nie wystąpienia przesłanek negatywnych określonych w art. 17 ust. 5 ustawy, konieczne jest wystąpienie związku przyczynowego między nie podejmowaniem lub rezygnacją z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej, a świadczoną opieką nad niepełnosprawnym członkiem rodziny. Gdy zakres czynności świadczonych wobec członka rodziny nie uniemożliwia podjęcia zatrudnienia, to z tego punktu widzenia opieka sprawowana przez osobę ubiegającą się o przyznanie świadczenia pielęgnacyjnego nie spełnia warunków określonych w art. 17 ust. 1 ustawy o świadczeniach rodzinnych (por. wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z dnia 5 lipca 2011r., sygn. akt. IV SA/G1 898/10).

Biorąc pod uwagę powyższe okoliczności, skład orzekający Kolegium nie kwestionuje, że skarżąca sprawuje opiekę nad niepełnosprawnym mężem, jednak zakres niezbędnej dla niego opieki nie uzasadnia przyznania wnioskowanego świadczenia. Jak wynika ze zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego skarżąca łączy opiekę nad niepełnosprawnym mężem i dwójką małoletnich dzieci. Ponadto jak trafnie podniósł organ I instancji, skarżąca w dacie składania wniosku nie spełniała przesłanki do przyznania świadczenia pielęgnacyjnego, gdyż pozostawała w zatrudnieniu.

Na powyższą decyzję W. M. wniosła skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu, w której podniosła, że zaskarżona decyzja jest wadliwa i wymaga zmiany poprzez przyznanie świadczenia pielęgnacyjnego, ewentualnie uchylenie zaskarżonej decyzji i przekazanie sprawy do ponownego rozpatrzenia. Zarzuciła zaskarżonej decyzji naruszenie przepisów prawa materialnego, tj. ustawy z dnia 28 listopada 2003r. o świadczeniach rodzinnych, a w szczególności art. 17 ust. 1 i ust. 5 pkt 2 lit. "a" oraz przepisów prawa procesowego poprzez przyjęcie, iż brak jest podstaw do przyznania skarżącej świadczenia pielęgnacyjnego z uwagi na zakres opieki sprawowanej nad mężem. Podniosła, że nie zgadza się z ustaleniami Kolegium w tym zakresie. Zakres rzeczywistej sprawowanej opieki nad mężem przemawia za przyznaniem wnioskowanego świadczenia, gdyż opieka jest rozłożona na przestrzeni całej doby. Aktualny stan zdrowia męża jest oceniany jako ciężki oraz nie rokujący poprawy

w świetle przedłożonego orzeczenia lekarskiego, a także dokumentacji medycznej oraz wywiadu pielęgniarki środowiskowej. Wskazała, że rodzaj orzeczonego stopnia niepełnosprawności (znaczny), rodzaj i zakres schorzenia (amputacja prawej stopy, złamanie talerza kości biodrowej, cukrzyca insulinozależna, ślepota pocukrzycowa), wymagają sprawowania stałej opieki nad mężem polegającej

m.in. na przygotowywaniu posiłków dietetycznych, podawaniu insuliny i innych leków, wymianie opatrunków, pomocy przy chodzeniu, poruszaniu się przy pomocy kul ortopedycznych, rehabilitacji i wykonywaniu innych podstawowych czynności życia codziennego, tj. mycie, ubieranie się, golenie czy wykonywanie masaży. Podniosła również, że sprawowanie opieki nad dziećmi nie koliduje w żaden sposób ze sprawowaniem opieki nad mężem, z uwagi na jedno stałe miejsce zamieszkania w/w osób. Skarżąca nie zgodziła się ze stanowiskiem Kolegium,

iż przesłanką odmowy prawa do świadczenia pielęgnacyjnego jest fakt pozostawania jej w zatrudnieniu w dacie składania wniosku. W okresie od 12 marca 2012r. do 19 kwietnia 2012r. mąż przebywał w szpitalu, gdzie miał zapewnioną opiekę, a od 20 kwietnia 2012r. do 15 czerwca 2012r. opiekowała się nim synowa. Skarżąca dodała, że biorąc pod uwagę brak możliwości poprawy stanu zdrowia męża oraz konieczność sprawowania nad nim stałej opieki, zasadne jest przyznanie świadczenia pielęgnacyjnego, gdyż to stan zdrowia i zakres opieki skutkowały rezygnacją z dotychczasowego zatrudnienia.

W odpowiedzi na skargę Samorządowe Kolegium Odwoławcze w L. wniosło o jej oddalenie, powołując się na swoją wcześniejszą argumentację.

Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 1 § 1 i 2 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. Prawo o ustroju sądów administracyjnych (DZ.U. z 2002 r. nr 153, poz. 1269), sądy administracyjne sprawują wymiar sprawiedliwości przez kontrolę działalności organów administracji publicznej. Kontrola ta sprawowana jest pod względem zgodności z prawem, jeżeli ustawy nie stanowią inaczej. Oznacza to, że zadaniem sądu administracyjnego jest zbadanie zgodności zaskarżonej decyzji z przepisami zarówno prawa materialnego, jak i procesowego, w odniesieniu do stanu faktycznego istniejącego w chwili wydania zaskarżonej decyzji.

Sąd rozstrzyga w granicach danej sprawy nie będąc związany zarzutami i wnioskami skargi oraz powołaną podstawą prawną i stosuje przewidziane ustawą środki w celu usunięcia naruszenia prawa w stosunku do aktów lub czynności wydanych lub podjętych we wszystkich postępowaniach prowadzonych w granicach sprawy, której dotyczy skarga, jeżeli jest to niezbędne dla końcowego jej załatwienia (art. 134 § 1 i art. 135 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz.U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.).

Podstawą materialnoprawną zaskarżonego rozstrzygnięcia są przepisy ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (Dz.U. z 2006 r. nr 139, poz. 992 ze zm.), a w szczególności przepis art. 17 ust. 1 tej ustawy. Z przepisów tych wynika, że świadczenie pielęgnacyjne z tytułu rezygnacji z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej przysługuje matce albo ojcu (pkt 1), innym osobom, na których zgodnie z przepisami ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz.U. nr 9, poz. 59 ze zm.) ciąży obowiązek alimentacyjny z wyjątkiem osób o znacznym stopniu niepełnosprawności (pkt 2) oraz opiekunowi faktycznemu dziecka (pkt 3), jeżeli nie podejmują lub rezygnują z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej w celu sprawowania opieki nad osobą legitymującą się orzeczeniem o niepełnosprawności łącznie ze wskazaniami; konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji oraz konieczności stałego współudziału na co dzień opiekuna dziecka w procesie jego leczenia, rehabilitacji i edukacji, albo osobą legitymującą się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności.

Na wstępie Sąd chciałby skonstatować, że należy podzielić pogląd organu odwoławczego, iż fakt pozostawania osoby wymagającej opieki w związku małżeńskim nie stanowi – wbrew literalnemu brzmieniu art. 17 ust. 5 pkt 2 "a" – negatywnej przesłanki do przyznania świadczenia pielęgnacyjnego w związku z opieką nad taką osobą i że o takie świadczenie może ubiegać się również małżonek osoby wymagającej opieki.

W motywach decyzji utrzymującej w mocy orzeczenie organu I instancji o odmowie przyznania skarżącej świadczenia pielęgnacyjnego organ odwoławczy stwierdził, że nie kwestionuje, iż skarżąca sprawuje opiekę nad niepełnosprawnym mężem, jednak zakres niezbędnej dla niego opieki nie uzasadnia przyznania wnioskowanego świadczenia. Z materiału dowodowego sprawy wynika, że skarżąca łączy opiekę nad niepełnosprawnym mężem i dwójką małoletnich dzieci. W konsekwencji, zdaniem tego organu, zakres czynności świadczonych wobec niepełnosprawnego członka rodziny nie uniemożliwia jej podjęcia zatrudnienia, zatem z tego punktu widzenia opieka sprawowana przez osobę ubiegającą się o przyznanie świadczenia pielęgnacyjnego nie mając nieprzerwanego, całodobowego charakteru, nie spełnia warunków określonych w art. 17 ust. 1 ustawy o świadczeniach rodzinnych.

Z akt administracyjnych sprawy wynika, że orzeczeniem Powiatowego Zespołu do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności w G. z dnia [...] 2012 r. zaliczono męża skarżącej, M. M. do znacznego stopnia niepełnosprawności, ze wskazaniem konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji. Wyjaśnić należy, że "niepełnosprawność" ("stopień niepełnosprawności") jest pojęciem prawnym zdefiniowanym w art. 4 ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz.U z 2011 r. nr 127, poz. 721 ze zm.). Zgodnie z ustępem 1 wskazanego unormowania do znacznego stopnia niepełnosprawności zalicza się osobę z naruszoną sprawnością organizmu, niezdolną do pracy albo zdolną do pracy jedynie w warunkach pracy chronionej i wymagającą, w celu pełnienia ról społecznych stałej lub długotrwałej opieki i pomocy innych osób w związku z niezdolnością do samodzielnej egzystencji. W myśl art. 4 ust. 4 cytowanego aktu prawnego, niezdolność do samodzielnej egzystencji oznacza naruszenie sprawności organizmu w stopniu uniemożliwiającym zaspokajanie bez pomocy innych osób podstawowych potrzeb życiowych, za które uważa się przede wszystkim samoobsługę, poruszanie się i komunikację.

Zgodnie z dyrektywą art. 17 ust. 1 ustawy o świadczeniach rodzinnych świadczenie pielęgnacyjne przysługuje osobie uprawnionej: 1) jeżeli nie podejmuje lub rezygnuje z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej, 2) w celu sprawowania opieki nad osobą legitymującą się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności. Zaliczenie męża skarżącej do znacznego stopnia niepełnosprawności jest równoznaczne z potwierdzeniem, że jest on osobą z naruszoną sprawnością organizmu, zasadniczo niezdolną do pracy i wymagającą stałej lub długotrwałej opieki innych osób w związku z niezdolnością do samodzielnej egzystencji uniemożliwiającą bez pomocy innych osób zaspokajanie podstawowych potrzeb życiowych w zakresie samoobsługi, poruszania się i komunikacji.

Orzeczenie lekarskie o niepełnosprawności wydane w trybie ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych jest dokumentem urzędowym w rozumieniu art. 76 § 2 k.p.a., a więc jest dowodem tego, co zostało w nim urzędowo stwierdzone. Nie podlega ono weryfikacji przez organ administracji publicznej w prowadzonym przez niego postępowaniu o przyznanie świadczenia pielęgnacyjnego.

Dokument urzędowy, który spełnia wymogi określone w przepisach ma szczególną moc dowodową w postępowaniu. Polega ona na przyjęciu dwóch domniemań, tzn. prawdziwości oraz zgodności z prawdą twierdzeń w nim zawartych. W konsekwencji, organ nie może odrzucić – bez przeprowadzenia przeciwdowodu – istnienia faktu stwierdzonego w dokumencie urzędowym. W orzecznictwie podkreśla się, że skoro dokumenty urzędowe są najbardziej wiarygodnymi środkami dowodowymi, to dowody przeciwne muszą być zdecydowanie przekonywające (por. wyrok NSA z dnia 3 marca 2011 r., sygn. akt II OSK 389/10, LEX nr 1080261). Zdaniem Sądu orzekającego w niniejszej sprawie, organowi nie udało się obalić tych domniemań przez przeprowadzenie dowodu przeciwko treści orzeczenia z dnia [...] 2012 r. przyznającego mężowi skarżącej znaczny stopień niepełnosprawności. W piśmie Przychodni Lekarskiej "K." w G. z dnia 8 listopada 2012 r. podpisanym przez lekarza J. K. stan chorego określono jako ciężki z powodu szeregu wymienionych schorzeń. Wskazano, że wymaga on pomocy osoby drugiej oraz codziennej opieki, a przewlekły charakter schorzeń nie rokuje poprawy stanu zdrowia w najbliższym czasie. Trudna sytuacja zdrowotna rodziny skarżącej została również podniesiona w wywiadzie środowiskowym przeprowadzonym przez pracownika organu pomocy społecznej. Przeciwdowodu w sprawie nie dostarczyły również zeznania przesłuchanych świadków oraz skarżącej, z których wynika w miarę spójny obraz rodzaju i charakteru czynności opiekuńczych, jakich w ciągu doby wymaga mąż skarżącej. W opinii Sądu, sposób dokonanej przez organ oceny tych dowodów oraz wyprowadzone z niej wnioski narusza zasadę swobodnej oceny dowodów.

Przepis art. 17 ust. 1 ustawy o świadczeniach rodzinnych nie zawiera upoważnienia dla organu decyzyjnego stosującego prawo do badania rodzaju niepełnosprawności w jej wymiarze medycznym, zakresu niezbędnej dla niepełnosprawnego opieki, kategoryzowania rodzaju wykonywanych wobec niego czynności opiekuńczych w kontekście znaczenia tych działań dla decyzji w sprawie świadczenia pielęgnacyjnego. Organ decyzyjny stwierdzając, że "stan zdrowia M. M. nie wskazuje aby wymagał opieki osoby drugiej w zakresie uzasadniającym przyznanie świadczenia pielęgnacyjnego", jak i to, że "nie wymaga on usług pielęgnacyjnych, które zmuszają osobę sprawującą opiekę do pełnej dyspozycyjności" wykroczył poza granice normowania ustalone przez ustawodawcę.

Po pierwsze, bez należytych motywów, przeciwstawił swoją wiedzę wiadomościom specjalnym posiadanym przez lekarzy orzeczników Powiatowego Zespołu do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności i uzewnętrznionym w treści urzędowego orzeczenia o niepełnosprawności. Po drugie, w nieuprawniony sposób uznał, że warunkiem przyznania świadczenia pielęgnacyjnego jest sprawowanie opieki nad niepełnosprawnym w warunkach pełnej dyspozycyjności, tzn. nieprzerwanie przez całą dobę, z zupełnym i całkowitym poświęceniem mu czasu uniemożliwiającym opiekunowi podejmowanie jakichkolwiek innych, dodatkowych czynności, np. doglądaniu dzieci, prowadzeniu domu itp. Rozumienie takie nie znajduje podstawy w normie art. 17 ust. 1 ustawy o świadczeniach rodzinnych, który wymaga, by opieka była "stała" lub "długotrwała". Obydwa rodzaje opieki oznaczają pieczę o charakterze ciągłym sprawowaną w zakresie koniecznym i niezbędnym w celu przystosowania niepełnosprawnego do pełnienia ról społecznych, nie wykluczając przy tym możliwości prowadzenia bieżących spraw życia codziennego. Taki właśnie obraz opieki sprawowanej przez skarżącą nad niepełnosprawnym mężem wyłania się z analizy akt przedmiotowej sprawy.

Z treści art. 3 ust. 2 ustawy o rehabilitacji zawodowej wynika, że orzeczenie ustalające stopień niepełnosprawności stanowi podstawę do przyznania ulg i uprawnień na podstawie odrębnych przepisów. Przepisy takie zawarte są również w ustawie o świadczeniach rodzinnych. Z treści art. 17 ust. 1 tej ustawy wynika, że warunkiem uzyskania świadczenia pielęgnacyjnego jest spełnienie wskazanych w nich przesłanek: dezaktywacji zawodowej w celu sprawowania opieki nad osobą legitymującą się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności.

Skarżąca złożyła wniosek o świadczenie pielęgnacyjne w dniu 28 maja 2012 r. w tym czasie była jeszcze zatrudniona na podstawie umowy zlecenia, zawartej w dniu 14 czerwca 2011 r., której termin upływał w dniu 15 czerwca 2012 r. Zdaniem Sądu, porównanie podanych dat wskazuje na istnienie związku przyczynowego między rezygnacją z zatrudnienia przez skarżącą, a zamiarem sprawowania opieki nad niepełnosprawnym w stopniu znacznym mężem. Inaczej mówiąc, rezygnacja skarżącej z zatrudnienia wynikała z celu, jakim było podjęcie opieki nad niepełnosprawnym mężem.

Organ ponownie rozpatrując sprawę uwzględni zalecenia zawarte w niniejszym wyroku.

Uwzględniając powyższe Sąd, na podstawie art. 145 § 1 pkt 1 lit. "a" i "c" oraz art. 152 ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, orzekł jak w sentencji.