II SA/Łd 969/12

Uzasadnienie

Decyzją z dnia [...], nr [...],[...] Wojewódzki Inspektor Nadzoru Budowlanego w Ł., na podstawie art. 138 § 1 pkt 1 ustawy z dnia 14 czerwca 1960r. - Kodeks postępowania administracyjnego (Dz.U. z 2000r., Nr 98, poz. 1071 ze zm., w skrócie k.p.a.), utrzymał w mocy decyzję Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego w Ł. z dnia [...] nr [...], nakazującą K. B. rozbiórkę budynku mieszkalnego jednorodzinnego (o powierzchni zabudowy 31,25m²), zlokalizowanego na terenie nieruchomości w Ł. przy ul. A [...] w odległości 1,3m od granic z nieruchomościami położonymi przy ul. B [...] i ul. C [...].

W toku postępowania ustalono, iż w związku z pismem K. P. z dnia 16 lutego 2010r.) z prośbą o interwencję w sprawie samowoli budowlanej polegającej na budowie budynku mieszkalnego "pokrytego czarną folią", usytuowanego na nieruchomości położonej w Łodzi przy ulicy A [...] w nieprawidłowej odległości od działek sąsiednich.

Po przeprowadzeniu postępowania wyjaśniającego oraz po analizie całości zebranego materiału dowodowego i przeprowadzeniu w dniu 22 marca 2010r. oraz 27 kwietnia 2011r. czynności kontrolnych na ww. nieruchomości Powiatowy Inspektor Nadzoru Budowlanego stwierdził, że K. B. jest wieczystym użytkownikiem gruntu - działek o numerze ewid. 164/2 i 164/5 i właścicielem budynku mieszkalnego o kubaturze 182,40m³ oraz zabudowań gospodarczych na podstawie aktu notarialnego [...] z dnia [...]. Na terenie przedmiotowej nieruchomości w części południowo-wschodniej działki został wybudowany budynek w konstrukcji drewnianej o wymiarach zewnętrznych 4,83x6,47m. Obiekt ten usytuowany jest w odległości ok. 1,3m od granicy z nieruchomościami sąsiednimi, położonymi przy ul. C [...] i ul. B [...]. Konstrukcja budynku jest drewniana (ściany zewnętrzne: od środka płyta kartonowo-gipsowa, pomiędzy słupkami drewnianymi wypełnienie z wełny mineralnej, od zewnątrz folia budowlana). W budynku znajduje się pokój z aneksem kuchennym oraz łazienka i użytkowany jest jako mieszkalny jednorodzinny. Budynek wyposażony jest w instalację elektryczną oraz wodno-kanalizacyjną., ogrzewany jest piecem na paliwo stałe. Inwestorem budowy budynku był A. D. (były właściciel nieruchomości A [...] w Ł.), na wybudowanie budynku Inwestor nie występował o wydanie decyzji o pozwoleniu na budowę.

Następnie organ I instancji ustalił, iż ww. budynek nie spełnia warunków określonych w § 315 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002r. (Dz.U. nr 75, poz. 690 ze zm., powoływane także jako rozporządzenie), zgodnie z którym budynek powinien być zaprojektowany i wykonany w taki sposób, aby opady atmosferyczne, woda na gruncie i na jego powierzchni, woda użytkowa w budynku oraz para wodna w powietrzu w tym budynku nie powodowały zagrożenia zdrowia i higieny użytkowania. Z uwagi na zastosowane rozwiązania konstrukcyjno-materiałowe w rozpatrywanym budynku mieszkalnym (zastosowana folia budowlana jako element wykończeniowy zewnętrzny) w przegrodach zewnętrznych rozpatrywanego budynku występuje zawilgocenie spowodowane kondensacją pary wodnej. Ponadto usytuowanie rozpatrywanego obiektu jest niezgodne z przepisami techniczno-budowlanymi. Zgodnie z dyspozycją § 12 ust. 1 ww. rozporządzenia jeżeli z przepisów § 13, 60 i 271-273 lub przepisów odrębnych określających dopuszczalne odległości budowli od budynków nie wynikają inne wymagania, budynek na działce budowlanej należy sytuować od granicy z sąsiednią działką budowlaną w odległości nie mniejszej niż 3m w przypadku budynku zwróconego ścianą bez otworów okiennych lub drzwiowych w stronę tej granicy. Natomiast usytuowanie budynku w przypadku, o którym mowa w ust.1 pkt 2, dopuszcza się w odległości 1,5m od granicy lub bezpośrednio przy tej granicy, jeżeli wynika to z ustaleń planu miejscowego albo decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu. Według zeznań złożonych przez inwestora w toku postępowania budynek (nazwany przez inwestora budynkiem gospodarczym) został wybudowany w 1982r. i posadowiony jest na płytach betonowych.

Pismem z dnia 25 lutego 2011r. Prezydent Miasta Ł. poinformował Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego, że dla nieruchomości A [...] brak jest obowiązującego miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego. Ponadto poinformował, że w dniu 10 stycznia 2002r. wydana została dla rozpatrywanej nieruchomości decyzja o warunkach zabudowy nr [...] dotycząca budynku mieszkalnego jednorodzinnego z przebudową przyłączy. Ponadto nie wydawano innej niż powyższa decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu.

Według zeznań złożonych w toku postępowania przez strony postępowania tj. przez K. i K. P. rozpatrywany budynek został wybudowany 3-4 lata temu (czyli w latach 2007-2008). Jako dowód w sprawie przeczący podanemu przez inwestora terminowi budowy przedłożona została mapa do celów projektowych z 1995r. będąca załącznikiem do decyzji pozwoleniu na budowę nr [...] z dnia [...] którą udzielono pozwolenia na budowę budynku mieszkalnego na terenie nieruchomości B [...] w Ł. oraz pismo Przedsiębiorstwa Wodociągów i Kanalizacji z dnia 17 grudnia 1988r., którym poinformowano właścicieli nieruchomości B [...] i [...] o braku sprzeciwu na wspólne pośrednie zasilenie w wodę ww. posesji poprzez przyłącze wodociągowe do posesji A [...]. Wodociąg przebiegał na posesji A [...] w miejscu istniejącego w chwili obecnej rozpatrywanego budynku w konstrukcji drewnianej. Potwierdziły to również zeznania kolejnego świadka Z. G., który zeznał, iż budynek mieszkalny jednorodzinny, zlokalizowany na terenie nieruchomości A [...] został wybudowany 3-4 lata temu.

W dniu 26 kwietnia 2011r. przedstawiciel Administracji Nieruchomościami Ł.-P. "D" przedłożył w tutejszym inspektoracie mapę wydaną przez UMŁ MODGiK w dniu 18 grudnia 2002r., na której również nie stwierdzono, aby na posesji A [...] znajdował się rozpatrywany budynek. Z kolei akt archiwalnych przekazanych przez Prezydenta Miasta Łodzi wynikało, że decyzją nr [...]z dnia [...]udzielono K. i A. B. pozwolenia na budowę budynku mieszkalnego jednorodzinnego i szamba szczelnego na terenie posesji A [...]. Według planu zagospodarowania terenu, będącego częścią zatwierdzonego ww. decyzją projektu budowlanego rozpatrywany budynek mieszkalny w dniu wydania ww. decyzji nie istniał.

Pismem z dnia 10 czerwca 2011r. K. B. - pełnomocnik K. B. zakwestionowała złożone zeznania w kwestii daty budowy budynku przedkładając m.in. zaświadczenie Prezydenta Miasta Ł. o rejestracji działalności gospodarczej z dnia 8 czerwca 2011r. oraz wypis z kartoteki budynków z dnia 2 maja 2011r. z MODGiK dla budynku mieszkalnego murowanego o powierzchni zabudowy 40m2. Organ I instancji uznał jednak, iż przedłożone dokumenty nie stanowią materiału dowodowego w niniejszej sprawie, gdyż ww. zaświadczenie nie ma związku z legalnością budynku, a wypis z kartoteki budynków z dnia 2 maja 2011r. z MODGiK dotyczy innego obiektu w konstrukcji murowanej, w związku z czym zeznania złożone przez inwestora są niewiarygodne.

Postanowieniem nr [...] z dnia [...] Powiatowy Inspektor Nadzoru Budowlanego nakazał K. B. wstrzymać roboty budowlane związane z budową budynku mieszkalnego jednorodzinnego, przedłożenie w terminie do dnia 30 listopada 2011r. zaświadczenia prezydenta miasta o zgodności budowy z ustaleniami obowiązującego miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego albo ostatecznej decyzji o warunkach i zagospodarowania terenu w przypadku braku obowiązującego miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, czterech egzemplarzy projektu budowlanego, oświadczenia posiadanym prawie do dysponowania nieruchomością na cele budowlane, dotyczących budynku mieszkalnego jednorodzinnego (o powierzchni zabudowy 31,25m²), zlokalizowanego na terenie nieruchomości w Ł. przy ul. A [...] w odległości ok. 1,3m od granic z nieruchomościami przy ul. B [...] i ul.C [...].

Pismem z dnia 20 października 2011r. K. B. wystąpiła do Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego z wnioskiem o zmianę terminu złożenia dokumentów określonych w postanowieniu nr [...] z dnia [...] jednakże z uwagi na niewykazanie podstaw uzasadniających dotychczasowy brak wykonania obowiązku postanowieniem z dnia [...] nr [...] Powiatowy Inspektor Nadzoru Budowlanego odmówił zmiany własnego postanowienia z dnia [...]. Rozstrzygnięcie to zostało utrzymane w mocy postanowieniem organu odwoławczego z dnia [...] nr [...].

Wobec braku przedłożenia przez inwestora dokumentów, o których mowa w postanowieniu Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego z dnia [...], nr [...] organ I instancji decyzją z dnia [...] nr [...], na podstawie art. 48 ust. 1 ustawy z dnia 7 lipca 1994r. – Prawo budowlane (Dz.U. z 2010r., nr 243, poz. 1623 ze zm., powoływana także jako ustawa) oraz art. 104 K.p.a. nakazał K. B. rozbiórkę budynku mieszkalnego jednorodzinnego (o powierzchni zabudowy 31,25m²), zlokalizowanego na terenie nieruchomości w Ł. przy ul. A [...] w odległości ok. 1,3m od granic z nieruchomościami przy ul. B [...] i ul. C [...].

Od decyzji organu I instancji z dnia [...] odwołanie złożyła K. B., nie zgadzając się z jej treścią i wskazując, że budynek w takim stanie istnieje od listopada 2001r. Najpierw służył jako budynek gospodarczy, później warsztat samochodowy. Nie jest w związku z tym prawdą że powstał w latach 2007-2008. W 2009r. budynek został pomalowany w środku i wyposażony w kabinę natryskową. Mieszkanie w tym budynku jest tymczasowe, gdyż po zgromadzeniu odpowiednich funduszy zostanie wybudowany nowy budynek mieszkalny jednorodzinny. Do odwołania dołączono niepotwierdzoną za zgodność z oryginałem kopię wniosku o wydanie decyzji o warunkach zabudowy dla budynku mieszkalnego jednorodzinnego o powierzchni zabudowy około 100m², złożonego w organie administracji architektoniczno-budowlanej w dniu 4 czerwca 2012r.

Po rozpatrzeniu powyższego odwołania [...] Wojewódzki Inspektor Nadzoru Budowlanego w Ł., wskazaną na wstępie decyzją z dnia [...] uznał je za niezasadne i utrzymał w mocy zaskarżoną decyzję organu I instancji.

W uzasadnieniu decyzji organ odwoławczy podkreślił, iż inwestor spornego budynku nie legitymował się ostateczną decyzją o pozwoleniu na jego budowę. Sytuacja taka obligowała zatem organy nadzoru budowlanego do przeprowadzenia stosownego postępowania w trybie art. 48 ustawy Prawo budowlane. W tym celu w pierwszej kolejności należało zbadać możliwość przeprowadzenia postępowania legalizacyjnego, w oparciu o przepis art. 48 ust. 2 i 3 ustawy. W badanym postępowaniu organ stopnia podstawowego realizując powyższy obowiązek postanowieniem z dnia [...], nr [...] nałożył na właściciela nieruchomości obowiązek przedłożenia określonych dokumentów, zakreślając termin wykonania obowiązku na dzień 30 listopada 2011r. Organ II instancji stwierdził następnie, iż w określonym powyżej terminie zobowiązana nie dopełniła powyższych obowiązków nałożonych wobec czego, zgodnie z art. 48 ust. 4 Prawa budowlanego organ I instancji zasadnie zastosował art. 48 ust. 1 ustawy i nakazał w drodze decyzji rozbiórkę przedmiotowego obiektu budowlanego. Organ odwoławczy wskazał, iż organ nadzoru budowlanego nie dysponuje swobodą co do dalszego trybu postępowania, gdyż konstrukcja analizowanej normy nie pozostawia mu uznaniowości, ani też możliwości odmiennego od wskazanego rozstrzygnięcia sprawy.

Dalej organ II instancji wskazał, iż w analizowanej sprawie warunki przeprowadzenia postępowania legalizacyjnego w ogólne nie zostały spełnione. Budynek mieszkalny stanowiący przedmiot postępowania zlokalizowany jest dwoma ścianami w odległości 1,3m od granic nieruchomości sąsiednich. Tym samym przedmiotowy obiekt narusza przepisy rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie, a zatem w ogóle nie zostały spełnione przesłanki wdrożenia trybu określonego przepisem art. 48 ust. 2 i 3 ustawy Prawo budowlane. W tej sytuacji weryfikowana decyzja, wydana w trybie określonym przepisem art. 48 ust. 1 ustawy Prawa budowlanego nie jest wynikiem wyłącznie niewykonania postanowienia organu szczebla powiatowego z dnia [...] nr [...], ale przede wszystkim dlatego, że skuteczne przeprowadzenie postępowania legalizacyjnego w tym trybie było prawnie niedopuszczalne.

Odnosząc się do treści odwołania organ II instancji wyjaśnił, iż podniesione przez odwołującą okoliczności o charakterze pozaprawnym nie mogły zostać uwzględnione, gdyż normy prawa nie pozostawiają bowiem organom nadzoru budowlanego swobody co do trybu prowadzonego postępowania. Data budowy obiektu ustalona przez organ stopnia powiatowego wynika ze spójnych oświadczeń świadków jak również dowodów, których wiarygodność nie budzi zastrzeżeń. Przeciwne oświadczenia odwołującej, jak również przedstawiane w charakterze dowodów kopie dokumentów dotyczących innych obiektów nie mogły zostać uznane za wiarygodne. Natomiast przedłożona kopia wniosku o wydanie decyzji o warunkach zabudowy nie mogła mieć znaczenia dla oceny prawidłowości i trafności rozstrzygnięcia organu I instancji, gdyż po pierwsze dotyczy innego obiektu niż stanowiący przedmiot niniejszego postępowania, a po drugie tego rodzaju kopia wniosku, złożonego już po wydaniu zaskarżonej decyzji organu I instancji nie stanowi wypełnienia obowiązku nałożonego postanowieniem z dnia [...], nr [...]. Tym samym podniesione argumenty nie zostały podzielone przez organ odwoławczy.

Na ostateczną decyzję [...] Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego w Ł. skargę do sądu administracyjnego złożyła pełnomocnik K. B., zarzucając zaskarżonej decyzji naruszenie przepisów postępowania, które to uchybienie miało istotny wpływ na wynik sprawy tj. art. 7 k.p.a. poprzez niepoczynienie

prawidłowych ustaleń w zakresie stanu faktycznego sprawy polegającego na przyjęciu, iż na przedmiotowej nieruchomości posadowiony jest budynek mieszkalny jednorodzinny wymagający do realizacji pozwolenia na budowę, podczas gdy prawidłowe ustalenia faktyczne prowadzą do jednoznacznego stwierdzenia, iż jest to parterowy budynek gospodarczy, który jest tymczasowym obiektem budowlanym nie wymagającym do swej realizacji pozwolenia na budowę i wobec którego nie mają zastosowania przepisy rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie. Zarzucono również naruszenie art. 7 k.p.a. w związku z art. 89 § 2 k.p.a. poprzez dokonanie dowolnej, a nie swobodnej oceny dowodów i bezzasadne przyjęcie w oparciu o zeznania K. P., K. P. oraz Z. G., że obiekt został wybudowany 3-4 lata temu pomimo, iż zeznania ww. osób są sprzeczne z zeznaniami A. D. i K. B. odnośnie daty powstania budynku gospodarczego, w związku z czym istniała konieczność wyznaczenia rozprawy administracyjnej z uwagi na istniejące rozbieżności, bowiem w trakcie rozprawy administracyjnej istniała realna możliwość przeprowadzenia dowodów służących poczynieniu prawdziwych ustaleń faktycznych.

Skarżąca zarzuciła także naruszenie art. 9 k.p.a. poprzez nienależyte informowanie o przysługujących jej prawach i obowiązkach jako strony, a w konsekwencji uniemożliwienie jej podjęcia skutecznych czynności w zakresie dokonania legalizacji inwestycji.

Na tej podstawie skarżąca wniosła o uwzględnienie skargi i uchylenie zaskarżonej decyzji oraz decyzji ją poprzedzającej w całości i przekazanie sprawy do ponownego rozpatrzenia organowi I instancji.

W uzasadnieniu skarżąca podniosła, iż przedmiotowy budynek nie jest budynkiem mieszkalnym jednorodzinnym wymagającym do swej realizacji pozwolenia na budowę. Nie mają w związku z tym zastosowania do przedmiotowego budynku przepisy rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie. Budynek nie jest trwale związany z gruntem, o czym między innymi mogą świadczyć zeznania A. D., gdyż to on wybudował ten budynek. Istnieje również możliwość przeniesienia ww. budynku w inne miejsce. Organ postępowania administracyjnego nie dokonał zatem niezbędnych ustaleń odnośnie charakteru przedmiotowego budynku.

Ponadto w ocenie skarżącej organ błędnie przypisał walor prawdziwości i obiektywizmu zeznaniom K. P., K. P. oraz Z. G., a przez to oparł na ich treści ustalenia faktyczne w niniejszej sprawie. Ww. osoby nie są wiarygodnymi świadkami z uwagi na to, iż są osobami które zainicjowały postępowanie w niniejszej sprawie, a tym samym mają interes w składaniu zeznań o treści korzystnej dla siebie, a nie przedstawiającej rzeczywistego stanu rzeczy. Organ pominął natomiast dowód z przesłuchania skarżącej K. B.

Pełnomocnik skarżącej podkreśliła, iż skarżąca po pracy zajmuje się obłożnie chorą matką, w związku z czym nie miała możliwości załatwienia w wyznaczonym przez organ terminie wszystkich formalności. Wyjaśniła, iż pismem z dnia 27 października 2011 roku poprosiła organ o prolongatę terminu złożenia wszystkich dokumentów z uwagi na długi czas oczekiwania na wydanie decyzji o warunkach zabudowy, jednakże wniosek ten nie został uwzględniony.

W odpowiedzi na skargę [...] Wojewódzki Inspektor Nadzoru Budowlanego w Ł. wniósł o oddalenie skargi, podtrzymując jednocześnie stanowisko wyrażone w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji.

Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Skarga jest bezzasadna.

Zgodnie z art. 1 § 1 ustawy z dnia 25 lipca 2002r. - Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz.U. nr 153, poz. 1269 ze zm.) sądy administracyjne sprawują wymiar sprawiedliwości m.in. przez kontrolę administracji publicznej. Kontrola działalności organów administracyjnych, o której mowa, sprawowana jest pod względem zgodności z prawem, jeżeli ustawy nie stanowią inaczej (§ 2 powołanego przepisu).

Sąd, uwzględniając skargę na decyzję lub postanowienie uchyla ten akt w całości albo w części, jeżeli stwierdzi naruszenie prawa materialnego, które miało wpływ na wynik postępowania, naruszenie prawa dające podstawę do wznowienia postępowania administracyjnego lub inne naruszenie przepisów postępowania, jeżeli mogło ono mieć istotny wpływ na wynik sprawy, o czym stanowi art. 145 § 1 pkt 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. z 2012r., poz. 270 ze zm., dalej p.p.s.a.). Natomiast w razie nieuwzględnienia skargi Sąd skargę oddala (art. 151 p.p.s.a.).

Nie doszło w sprawie do naruszenia przepisów prawa materialnego. Zarzut ten nie został wprawdzie wyartykułowany w treści skargi, niemniej wynika on z treści jej uzasadnienia.

Podstawę zaskarżonego rozstrzygnięcia stanowił art. 48 ust. 1 ustawy Prawo budowlane, zgodnie z którym właściwy organ nakazuje w drodze decyzji rozbiórkę obiektu budowlanego, lub jego części, będącego w budowie albo wybudowanego bez wymaganego pozwolenia na budowę.

Organ trafnie przystąpił w pierwszej kolejności do badania przesłanek legalizacji. Stosownie bowiem do art. 48 ust.2 Prawa budowlanego, jeżeli budowa, o której wyżej mowa jest zgodna z przepisami o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, a w szczególności ustaleniami obowiązującego miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego albo ustaleniami ostatecznej decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, w przypadku braku obowiązującego miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, a ponadto budowa ta nie narusza przepisów, w tym techniczno-budowlanych, w zakresie uniemożliwiającym doprowadzenie obiektu budowlanego lub jego części do stanu zgodnego z prawem - właściwy organ wstrzymuje postanowieniem prowadzenie robót budowlanych (jeżeli nie zostały jeszcze zakończone) i nakłada na inwestora (właściciela) obiektu budowlanego określone obowiązki, wynikające z art. 48 ust. 3 ustawy. W przypadku niespełnienia w wyznaczonym terminie obowiązków, o których mowa w ust. 3 organ nadzoru budowlanego orzeka rozbiórkę obiektu budowlanego zgodnie z art. 48 ust. 1 ustawy. Zatem w pierwszej kolejności organ nadzoru budowlanego ma obowiązek sprawdzenia, czy dany obiekt budowlany objęty był obowiązkiem uzyskania pozwolenia na budowę, a następnie bada, czy zachodzą podstawy do wszczęcia procedury legalizacyjnej.

Wbrew zarzutom skarżącej organ I instancji prawidłowo zakwalifikował sporny obiekt jako budynek mieszkalny. Nie można zgodzić się z tezą, iż nie jest on budynkiem mieszkalnym, wymagającym do swej realizacji pozwolenia na budowę. Z protokołu z oględzin przeprowadzonych w dniu 27 kwietnia 2011r. jednoznacznie wynika, iż budynek, którego rozbiórkę orzeczono, użytkowany jest jako mieszkalny. Wyposażony jest w instalacje: wodno-kanalizacyjną i grzewczą. W budynku znajduje się izba mieszkalna z aneksem kuchennym oraz łazienka. Ustaleniom tym nie zaprzeczyła uczestnicząca w oględzinach skarżąca i jej pełnomocnik, która dodatkowo w odwołaniu od decyzji organu I instancji zaznaczyła jedynie, iż przedmiotowy obiekt najpierw służył jako budynek gospodarczy, później jako warsztat samochodowy, a obecnie pełni funkcję mieszkalną. Okoliczność ta o tyle jest bez znaczenia, że nie można w tej sprawie mówić wyłącznie o samowolnej zmianie użytkowania obiektu budowlanego, skoro od początku jego wzniesienia inwestor nie legitymował się pozwoleniem na jego budowę. Nie jest zatem istotne, jaka była pierwotna funkcja samowolnie wybudowanego obiektu, bowiem w dniu wszczęcia postępowania w sprawie samowoli budowlanej organ nadzoru budowlanego ma obowiązek uwzględnić jego aktualne przeznaczenie. Postępowanie w sprawie samowolnej zmiany użytkowania budynku może natomiast dotyczyć wyłącznie budynku wybudowanego legalnie, bowiem samowola budowlana wyłącza możliwość uzyskania pozwolenia na użytkowanie. Dopiero po legalizacji budynku możliwe jest rozpatrywanie kwestii związanych z jego użytkowaniem (por. wyrok WSA w Łodzi z dnia 9 października 2012r., sygn. II SA/Łd 498/12 – orzeczenie dostępne w internetowej Centralnej Bazie Orzeczeń Sądów Administracyjnych).

Poza tym nawet gdyby sporny budynek był budynkiem gospodarczym, to i tak jego parametry (powierzchnia zabudowy wynosząca 31,25m²) oraz przeznaczenie terenu nie pozwalają na uznanie, iż mieści się on w kategorii obiektów budowlanych zwolnionych z obowiązku uzyskania decyzji o pozwoleniu na budowę, o których mowa w art. 29 ust. 1 pkt 1 lit. a), pkt 2 czy pkt 4 ustawy Prawo budowlane.

Również podnoszona przez skarżącą okoliczność, iż budynek nie jest trwale związany z gruntem, gdyż istnieje możliwość jego przeniesienia w inne miejsce nie może przesądzać o wyłączeniu z zastosowania art. 48 ust. 1 ustawy. Zgodnie bowiem z orzecznictwem sądów administracyjnych przez trwałe związanie z gruntem należy rozumieć takie posadowienie obiektu, które jest na tyle trwale, by zapewnić mu stabilność i możliwość przeciwdziałania czynnikom zewnętrznym mogącym go zniszczyć lub spowodować przesunięcie czy przemieszczenie na inne miejsce. Sam fakt, że określony obiekt budowlany jest przestawny i zawiera np. prefabrykowany fundament powierzchniowy, nie oznacza, że nie jest on trwale związany z gruntem. O tym, czy dany obiekt budowlany jest trwale związany z gruntem, czy też nie, nie decyduje sposób i metoda związania z gruntem, nie decyduje również technologia wykonania fundamentu i możliwości techniczne przeniesienia tego obiektu w inne miejsce, ale to, czy jego wielkość (gabaryty), konstrukcja, przeznaczenie i względy bezpieczeństwa wymagają takiego trwałego związania. Innymi słowy sama technologia usadowienia obiektu budowlanego na gruncie nie zmienia charakteru obiektu budowlanego jako budynku w sytuacji, gdy budynek ten przeznaczony jest na pobyt ludzi w celach mieszkalnych (por. wyroki NSA z dnia 11 maja 2012r., sygn. II OSK 323/11; z dnia 1 marca 2012r., sygn. akt II OSK 2558/10; z dnia 12 października 2011r., sygn. akt II OSK 1433/10; a także wyroki: WSA w Poznaniu z dnia 18 lipca 2012r., sygn. akt IV SA/Po 356/12; WSA w Gorzowie Wielkopolskim z dnia 22 września 2011r., sygn. akt II SA/Go 531/11 oraz z dnia 21 lipca 2011r., sygn. akt II SA/Go 305/11 – orzeczenia dostępne w CBOSA).

W następnej kolejności należy podkreślić, iż organ II instancji zasadnie wskazał, iż w istniejącym stanie faktycznym o nakazie rozbiórki decydowała odległość spornego budynku od granicy z sąsiednimi działkami. Zgodnie bowiem z § 12 ust. 1 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002r., jeżeli z przepisów § 13, 60 i 271-273 lub przepisów odrębnych, określających dopuszczalne odległości niektórych budowli od budynków nie wynikają inne wymagania, budynek na działce budowlanej należy sytuować w odległości od granicy z sąsiednią działką budowlaną nie mniejszej niż: 1) 4m - w przypadku budynku zwróconego ścianą z otworami okiennymi lub drzwiowymi w stronę tej granicy; 2) 3m - w przypadku budynku zwróconego ścianą bez otworów okiennych lub drzwiowych w stronę tej granicy.

Zatem określone powyżej odległości budynku od granicy z działką sąsiednią stanowią zasadę, od której ustawodawca przewidział następujące wyjątki:

Po pierwsze sytuowanie budynku w przypadku, o którym mowa w ust. 1 pkt 2, dopuszcza się w odległości 1,5 m od granicy lub bezpośrednio przy tej granicy, jeżeli wynika to z ustaleń planu miejscowego albo decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu (§ 12 ust. 2 rozporządzenia).

Po drugie w zabudowie jednorodzinnej, uwzględniając przepisy odrębne oraz zawarte w § 13, 60 i 271-273, dopuszcza się: 1) sytuowanie budynku ścianą bez otworów okiennych lub drzwiowych bezpośrednio przy granicy z sąsiednią działką budowlaną lub w odległości mniejszej niż określona w ust. 1 pkt 2, lecz nie mniejszej niż 1,5 m, na działce budowlanej o szerokości mniejszej niż 16 m; 2) sytuowanie budynku bezpośrednio przy granicy z sąsiednią działką budowlaną, jeżeli będzie on przylegał całą powierzchnią swojej ściany do ściany budynku istniejącego na sąsiedniej działce lub do ściany budynku projektowanego, dla którego istnieje ostateczna decyzja o pozwoleniu na budowę, pod warunkiem że jego część leżąca w pasie o szerokości 3 m wzdłuż granicy działki będzie miała długość i wysokość nie większe niż ma budynek istniejący lub projektowany na sąsiedniej działce budowlanej; 3) rozbudowę budynku istniejącego, usytuowanego w odległości mniejszej niż określona w ust. 1 od granicy z sąsiednią działką budowlaną, jeżeli w pasie o szerokości 3 m wzdłuż tej granicy zostaną zachowane jego dotychczasowe wymiary, a także nadbudowę tak usytuowanego budynku o nie więcej niż jedną kondygnację, przy czym w nadbudowanej ścianie, zlokalizowanej w odległości mniejszej niż 4 m od granicy nie może być otworów okiennych lub drzwiowych, 4) sytuowanie budynku gospodarczego i garażu o długości mniejszej niż 5,5 m i o wysokości mniejszej niż 3 m bezpośrednio przy granicy z sąsiednią działką budowlaną lub w odległości nie mniejszej niż 1,5 m ścianą bez otworów okiennych lub drzwiowych.

Należy przy tym pamiętać, że odstępstwa od zasady lokalizacji budynku w odległości od granicy z działką sąsiednią, określonej w § 12 ust. 1 pkt 1 i 2 rozporządzenia należy stosować ściśle, bowiem wykładnia rozszerzająca wyjątkowych sytuacji jest wykluczona. Jak wynika natomiast z akt sprawy budynek skarżącej podlegający rozbiórce usytuowany jest w odległości 1,32m od granicy działki od strony południowej i w odległości 1,30m od granicy od strony wschodniej. Jest to odległość, której żaden z cytowanych przepisów nie przewiduje. Wyklucza to tym samym możliwość dostosowania przedmiotowego budynku do stanu zgodnego z prawem.

Przede wszystkim jednak obowiązek rozbiórki jest zasadny z tego powodu, że skarżąca uniemożliwiła legalizację obiektu, gdyż nie dopełniła ciążącego na niej obowiązku, wynikającego z postanowienia organu I instancji z dnia [...], nr [...]. Została zobowiązana do przedłożenia organowi wymaganych dokumentów, w tym decyzji o ustaleniu warunków zabudowy dla budynku, którego dotyczy niniejsze postępowanie. Jak wynika z orzecznictwa sądów administracyjnych termin wynikający z art. 48 ust. 3 ustawy Prawo budowlane jest terminem procesowym, a co za tym idzie organ na wniosek inwestora może ten termin przedłużyć (por. wyrok WSA w Łodzi z dnia 22 października 2008r., sygn. akt II SA/Łd 390/08 – dostępne w CBOSA). Decydujące w tym momencie mają okoliczności podniesione we wniosku o wydłużenie omawianego terminu, przy czym muszą być to okoliczności obiektywne, uniemożliwiające zobowiązanemu wykonanie nałożonego obowiązku z zakreślonym terminie. Natomiast w niniejszej sprawie skarżąca pismem z dnia 20 października 2011r. zwróciła się o przedłużenie terminu do wykonania nałożonego na nią obowiązku o dziesięć miesięcy z uwagi długi czas oczekiwania na decyzję o warunkach zabudowy. Nie przedstawiła jednak żadnych dokumentów, z których wynikałoby, że wystąpiła z wnioskiem o ustalenie warunków zabudowy. Zasadnie zatem organ odmówił skarżącej przedłużenia terminu, a postanowienie organu I instancji w tym zakresie zostało utrzymane w mocy rozstrzygnięciem organu odwoławczego.

Tym samym stwierdzić należy, że niezależnie od innych okoliczności uniemożliwiających zalegalizowanie przedmiotowego budynku, to niewykonanie przez skarżącą obowiązku wynikającego z art. 48 ust. 3 ustawy obligowało organ nadzoru budowlanego do orzeczenia nakazu rozbiórki na podstawie art. 48 ust. 1 w zw. z ust. 4 ustawy. Brzmienie art. 48 ust. 4 ustawy jest bowiem jednoznaczne i nie może budzić wątpliwości, a żaden inny przepis Prawa budowlanego nie przewiduje w takiej sytuacji możliwości odstąpienia od orzeczenia nakazu rozbiórki (por. wyrok WSA w Gliwicach z dnia 7 października 2010r., sygn. akt II SA/Gl 232/10 – orzeczenie dostępne w CBOSA).

Na koniec wskazać należy, iż decyzja nakazująca rozbiórkę w trybie art. 48 ust. 1 ustawy nie jest decyzją uznaniową, a orzekający w tym przedmiocie organ nadzoru budowlanego nie może odstąpić od nakazu rozbiórki z powołaniem się na zasady współżycia społecznego, w tym sytuację rodzinną, czy mieszkaniową zobowiązanego do rozbiórki. Dlatego argumenty skarżącej w tym zakresie nie mogą odnieść zamierzonego skutku w postaci uwzględnienia skargi (por. wyroki: WSA w Gliwicach z dnia 20 maja 2011r., sygn. akt II SA/Gl 1316/10 oraz WSA w Warszawie z dnia 4 sierpnia 2009r., sygn. akt VII SA/Wa 2081/08 – orzeczenia dostępne w CBOSA).

W tym stanie rzeczy stwierdzić należy, iż organy nadzoru budowlanego nie dopuściły się naruszenia przepisów prawa materialnego. Nie naruszyły też zasad postępowania w stopniu mogącym mieć istotny wpływ na wynik sprawy. W szczególności Sąd nie dopatrzył się naruszenia art. 7, 9 oraz 89 § 2 k.p.a. Zgodnie bowiem z art. 80 k.p.a. organ administracji publicznej ocenia na podstawie całokształtu materiału dowodowego, czy dana okoliczność została udowodniona, a z kolei stosownie do art. 107 § 3 k.p.a. uzasadnienie faktyczne decyzji powinno w szczególności zawierać wskazanie faktów, które organ uznał za udowodnione, dowodów, na których się oparł, oraz przyczyn, z powodu których innym dowodom odmówił wiarygodności i mocy dowodowej, zaś uzasadnienie prawne - wyjaśnienie podstawy prawnej decyzji, z przytoczeniem przepisów prawa. Zarówno w uzasadnieniu organu I jak i II instancji wskazano, że dowodami na których oparły się organy, były nie tylko zeznania świadków K. P., K. P. oraz Z. G., ale również dokumenty w postaci map. Organy wskazały również w swoich rozstrzygnięciach przyczyny, z powodu których odmówiły wiarygodności i mocy dowodowej oświadczeniom skarżącej i jej pełnomocnika oraz złożonych przez nią dokumentów w postaci zaświadczenia Prezydenta Miasta Ł. o rejestracji działalności gospodarczej z dnia 8 czerwca 2011r. oraz wypisu z kartoteki budynków z dnia 2 maja 2011r. z MODGiK dla budynku mieszkalnego murowanego o powierzchni zabudowy 40m². Skoro zatem nie tylko zeznania świadków, ale także dołączone do akt mapy przemawiały za przyjętą przez organ datą wybudowania spornego budynku, to zarzut nieprzeprowadzenia w tym zakresie rozprawy w trybie art. 89 § 2 k.p.a. należy uznać za niezasadny. Organ dokonał zatem niezbędnych ustaleń odnośnie charakteru przedmiotowego budynku, a następnie po ustaleniu przeszkód do jego zalegalizowania orzekł o nakazie jego rozbiórki, do czego był zobligowany na podstawie art. 48 ust. 1 ustawy Prawo budowlane.

W związku z powyższym Sąd, na podstawie art. 151 orzekł, jak w sentencji.

B.A.