II SA/Kr 409/13
Postanowienie
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie
2013-04-26Nietezowane
Artykuły przypisane do orzeczenia
Kup dostęp i zobacz, do jakich przepisów odnosi się orzeczenie. Znajdź inne potrzebne orzeczenia.
Skład sądu
Monika Rudzka /przewodniczący sprawozdawca/Sentencja
Referendarz sądowy Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie - Monika Rudzka po rozpoznaniu w dniu 26 kwietnia 2013 r. na posiedzeniu niejawnym wniosku J.S. o zwolnienie od kosztów sądowych w sprawie ze skargi J.S. na decyzję [...] Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego w K. z dnia 29 stycznia 2013 r. Nr: [...] znak: [...] w przedmiocie odmowy stwierdzenia wygaśnięcia ostatecznej decyzji p o s t a n a w i a zwolnić skarżącego od kosztów sądowych
Uzasadnienie
W odpowiedzi na wezwanie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie do uiszczenia wpisu sądowego w kwocie 200 zł od skargi na decyzję [...] Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego w K. z dnia 29 stycznia 2013 r. w przedmiocie odmowy stwierdzenia wygaśnięcia ostatecznej decyzji skarżący J.S. złożył wniosek o przyznanie prawa pomocy obejmującego zwolnienie go od kosztów sądowych.
Z oświadczenia zawartego w formularzu "PPF" wynika, iż skarżący prowadzi wspólne gospodarstwo domowe wraz z żoną Z.S. oraz synami: W. ur. 1997 r. i J. ur. 2000 r. Ich miesięczny dochód wynosi 973,94 zł i stanowi go renta skarżącego. Rodzina uzyskuje także dochód ze sprzedaży zwierząt (1 świnia 600 zł i bydło rzeźne 4.905 zł) oraz dopłat obszarowych (za rok 2011 kwota 6.288,20 zł). W skład majątku J.S. wchodzi dom o powierzchni 130,7 m², mieszkanie o powierzchni 110,70 m², nieruchomość rolna wielkości 4,67 ha i las wielkości 5,53 ha. Skarżący nie dysponuje oszczędnościami, ani przedmiotami wartościowymi.
Uzasadniając wniosek o przyznanie prawa pomocy skarżący podniósł, iż wskutek powodzi w 2010 roku jego dom został trzykrotnie zalany. Budynek został zniszczony, a skarżący poniósł ogromne straty. Wnioskodawca jest zmuszony przez los na nowo zaspokajać potrzeby mieszkaniowe swojej rodziny. Konieczne będzie poniesienie kosztów prac budowlanych, doposażenia domu oraz urządzenia na nowo wnętrz. Z tego względu nie dysponuje on środkami pieniężnymi, które mógłby przeznaczyć na pokrycie kosztów sądowych w zainicjowanym postępowaniu. Skarżący utrzymuje się z pracy w gospodarstwie rolnym (otrzymanym od rodziców). Posiada niezbędne maszyny – jest to jednak sprzęt stary, wieloletni i zużyty. Posiada on 4,67 ha pola, na którym uprawia pszenicę, kukurydzę, jęczmień, ziemniaki. Część nieruchomości stanowią pola i pastwiska. Plony są ustawicznie pomniejszane przez liczne podtopienia i powodzie (ponad 3 ha leży nad samym korytem rzeki ...). Zebrane uprawy (ok. 2,5 t pszenicy, 1 t ziemniaków, 200 kg kukurydzy) w większości przeznaczone są do konsumpcji oraz jako pasza dla zwierząt hodowlanych (1 krowa, 1 bydło rzeźne, 3 świnie, 30 kur). W roku 2012 skarżący sprzedał świnię za ok. 600 zł i bydło rzeźne (18 miesięcy) za kwotę 4.905 zł. Na nawozy sztuczne do upraw oraz środki ochrony roślin i opiekę weterynaryjną wydaje rocznie ok. 1.500 zł. Podatek rolny i od nieruchomości za rok 2012 stanowi kwotę 965 zł. Wnioskodawca podniósł, że oboje wraz z żoną są osobami schorowanymi, cierpiącymi na nadciśnienie, chorobę wieńcową, reumatyzm oraz schorzenia neurologiczne. Wydatki związane z ochroną zdrowia wynoszą od 200 do 300 zł miesięcznie. Zakup węgla to koszt ok. 2.000 zł rocznie. Pozostałe wydatki przedstawiają się następująco: prąd 435 zł za 2 miesiące, gaz 120 zł i telefon ok. 50 zł miesięcznie, Aktualnie żona skarżącego utraciła prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy (ostatnie orzeczenie ZUS miało moc wiążącą do 31 listopada 2012 roku). Na utrzymaniu skarżącego pozostaje dwoje uczących się dzieci (szkoła podstawowa i gimnazjum). Zakup podręczników i wyprawki przed rozpoczęciem roku szkolnego to wydatek około 1.000 zł, a koszt ubrań zimowych z ostatniego czasu to około 600 zł.
Mając powyższe na uwadze, zważono, co następuje:
Zwolnienie od kosztów sądowych stanowi odstępstwo od generalnej zasady wyrażonej w art. 199 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (tekst jednolity: Dz. U. z 2012 r., poz. 270, dalej: p.p.s.a.), zgodnie z którą strony ponoszą koszty postępowania związane ze swym udziałem w sprawie, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej. Zatem instytucja prawa pomocy winna być stosowana jedynie w przypadkach wyjątkowych, gdy wnioskodawca nie posiada żadnych lub wystarczających możliwości sfinansowania kosztów postępowania.
Zgodnie z art. 246 § 1 p.p.s.a. przyznanie prawa pomocy w zakresie częściowym przysługuje osobie fizycznej, która wykaże, że nie jest w stanie ponieść pełnych kosztów postępowania bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny. Prawo pomocy w zakresie częściowym, którego przyznania domaga się skarżący, obejmuje m. in. zwolnienie tylko od opłat sądowych w całości lub w części albo tylko od wydatków albo od opłat sądowych i wydatków (art. 245 § 3 p.p.s.a.).
Udzielenie stronie prawa pomocy w postępowaniu przed sądami administracyjnymi jest formą dofinansowania z budżetu państwa i przez to powinno sprowadzać się do wypadków, w których zdobycie przez stronę środków na sfinansowanie udziału w postępowaniu jest rzeczywiście obiektywnie niemożliwe. Zwolnienie od kosztów sądowych - co do zasady - powinno dotyczyć przede wszystkim osoby fizyczne znajdujące się w ubóstwie, które z uwagi na swoją sytuację materialną i życiową nie są w stanie ponieść kosztów sądowych i dlatego postępowanie z ich udziałem winno kredytować państwo. Ubiegający się o taką pomoc powinien więc w każdym wypadku poczynić oszczędności we własnych wydatkach, do granic zabezpieczenia koniecznych kosztów utrzymania siebie i rodziny. Dopiero gdyby poczynione w ten sposób oszczędności okazały się niewystarczające – może zwrócić się o pomoc państwa.
W ocenie orzekającego skarżący uwiarygodnił w sposób wystarczający i skuteczny, że nie posiada środków na pokrycie kosztów sądowych w zainicjowanym postępowaniu. Pomimo wykazanego majątku nieruchomego w postaci domu i nieruchomości rolnej i leśnej, możliwości płatnicze wnioskodawcy są ograniczone. Sytuacja ta wynika bezpośrednio ze strat, jakich rodzina skarżącego doświadczyła w wyniku powodzi w maju i czerwcu 2010 roku, kiedy to trzykrotnie zalany został dom, w którym zamieszkiwali. Skarżący ponosił także straty w uprawach w wyniku licznych podtopień (m .in. w latach 1997, 2001, 2006, 2007, 2010 i 2011) ze względu na położenie gruntów bezpośrednio nad korytem rzeki Biała. Aktualnie wszystkie wolne środki, którymi dysponują przeznaczane są na remont pomieszczeń oraz przygotowania do prac budowalnych nowego domu.
Na utrzymaniu J.S. pozostaje jego żona, która aktualnie utraciła prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy oraz dwoje uczących się dzieci. Jedynym stałym źródłem utrzymania rodziny jest renta skarżącego w wysokości 973,94 zł. Rodzina uzyskuje ponadto dochody ze sprzedaży zwierząt (1 szt. świni 600 zł i 1 szt. bydła rzeźnego 4.905 zł) oraz z dopłat obszarowych (za rok 2011 kwota 6.288,20 zł). Uzyskiwane dochody nie są wysokie zważywszy na aktualny poziom cen za dobra i usługi i wystarczają jedynie na skromne utrzymanie członków rodziny. Skarżący nie posiada przy tym żadnych oszczędności, ani przedmiotów wartościowych, które mogłyby zostać spieniężone celem pokrycia kosztów sądowych. W takiej sytuacji pokrycie kosztów sądowych mogłoby się wiązać z uszczerbkiem w koniecznym utrzymaniu rodziny.
Przedstawiona sytuacja materialna pozwala na stwierdzenie, że skarżący spełnia przesłanki przyznania prawa pomocy w zakresie częściowym obejmującym zwolnienie od kosztów sądowych. Z tych względów orzeczono jak w sentencji postanowienia na podstawie art. 245 § 3, art. 246 § 1 pkt 2 w zw. z art. 258 § 1 i § 2 pkt 7 p.p.s.a.
.
Nietezowane
Artykuły przypisane do orzeczenia
Skład sądu
Monika Rudzka /przewodniczący sprawozdawca/Sentencja
Referendarz sądowy Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie - Monika Rudzka po rozpoznaniu w dniu 26 kwietnia 2013 r. na posiedzeniu niejawnym wniosku J.S. o zwolnienie od kosztów sądowych w sprawie ze skargi J.S. na decyzję [...] Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego w K. z dnia 29 stycznia 2013 r. Nr: [...] znak: [...] w przedmiocie odmowy stwierdzenia wygaśnięcia ostatecznej decyzji p o s t a n a w i a zwolnić skarżącego od kosztów sądowych
Uzasadnienie
W odpowiedzi na wezwanie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie do uiszczenia wpisu sądowego w kwocie 200 zł od skargi na decyzję [...] Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego w K. z dnia 29 stycznia 2013 r. w przedmiocie odmowy stwierdzenia wygaśnięcia ostatecznej decyzji skarżący J.S. złożył wniosek o przyznanie prawa pomocy obejmującego zwolnienie go od kosztów sądowych.
Z oświadczenia zawartego w formularzu "PPF" wynika, iż skarżący prowadzi wspólne gospodarstwo domowe wraz z żoną Z.S. oraz synami: W. ur. 1997 r. i J. ur. 2000 r. Ich miesięczny dochód wynosi 973,94 zł i stanowi go renta skarżącego. Rodzina uzyskuje także dochód ze sprzedaży zwierząt (1 świnia 600 zł i bydło rzeźne 4.905 zł) oraz dopłat obszarowych (za rok 2011 kwota 6.288,20 zł). W skład majątku J.S. wchodzi dom o powierzchni 130,7 m², mieszkanie o powierzchni 110,70 m², nieruchomość rolna wielkości 4,67 ha i las wielkości 5,53 ha. Skarżący nie dysponuje oszczędnościami, ani przedmiotami wartościowymi.
Uzasadniając wniosek o przyznanie prawa pomocy skarżący podniósł, iż wskutek powodzi w 2010 roku jego dom został trzykrotnie zalany. Budynek został zniszczony, a skarżący poniósł ogromne straty. Wnioskodawca jest zmuszony przez los na nowo zaspokajać potrzeby mieszkaniowe swojej rodziny. Konieczne będzie poniesienie kosztów prac budowlanych, doposażenia domu oraz urządzenia na nowo wnętrz. Z tego względu nie dysponuje on środkami pieniężnymi, które mógłby przeznaczyć na pokrycie kosztów sądowych w zainicjowanym postępowaniu. Skarżący utrzymuje się z pracy w gospodarstwie rolnym (otrzymanym od rodziców). Posiada niezbędne maszyny – jest to jednak sprzęt stary, wieloletni i zużyty. Posiada on 4,67 ha pola, na którym uprawia pszenicę, kukurydzę, jęczmień, ziemniaki. Część nieruchomości stanowią pola i pastwiska. Plony są ustawicznie pomniejszane przez liczne podtopienia i powodzie (ponad 3 ha leży nad samym korytem rzeki ...). Zebrane uprawy (ok. 2,5 t pszenicy, 1 t ziemniaków, 200 kg kukurydzy) w większości przeznaczone są do konsumpcji oraz jako pasza dla zwierząt hodowlanych (1 krowa, 1 bydło rzeźne, 3 świnie, 30 kur). W roku 2012 skarżący sprzedał świnię za ok. 600 zł i bydło rzeźne (18 miesięcy) za kwotę 4.905 zł. Na nawozy sztuczne do upraw oraz środki ochrony roślin i opiekę weterynaryjną wydaje rocznie ok. 1.500 zł. Podatek rolny i od nieruchomości za rok 2012 stanowi kwotę 965 zł. Wnioskodawca podniósł, że oboje wraz z żoną są osobami schorowanymi, cierpiącymi na nadciśnienie, chorobę wieńcową, reumatyzm oraz schorzenia neurologiczne. Wydatki związane z ochroną zdrowia wynoszą od 200 do 300 zł miesięcznie. Zakup węgla to koszt ok. 2.000 zł rocznie. Pozostałe wydatki przedstawiają się następująco: prąd 435 zł za 2 miesiące, gaz 120 zł i telefon ok. 50 zł miesięcznie, Aktualnie żona skarżącego utraciła prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy (ostatnie orzeczenie ZUS miało moc wiążącą do 31 listopada 2012 roku). Na utrzymaniu skarżącego pozostaje dwoje uczących się dzieci (szkoła podstawowa i gimnazjum). Zakup podręczników i wyprawki przed rozpoczęciem roku szkolnego to wydatek około 1.000 zł, a koszt ubrań zimowych z ostatniego czasu to około 600 zł.
Mając powyższe na uwadze, zważono, co następuje:
Zwolnienie od kosztów sądowych stanowi odstępstwo od generalnej zasady wyrażonej w art. 199 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (tekst jednolity: Dz. U. z 2012 r., poz. 270, dalej: p.p.s.a.), zgodnie z którą strony ponoszą koszty postępowania związane ze swym udziałem w sprawie, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej. Zatem instytucja prawa pomocy winna być stosowana jedynie w przypadkach wyjątkowych, gdy wnioskodawca nie posiada żadnych lub wystarczających możliwości sfinansowania kosztów postępowania.
Zgodnie z art. 246 § 1 p.p.s.a. przyznanie prawa pomocy w zakresie częściowym przysługuje osobie fizycznej, która wykaże, że nie jest w stanie ponieść pełnych kosztów postępowania bez uszczerbku utrzymania koniecznego dla siebie i rodziny. Prawo pomocy w zakresie częściowym, którego przyznania domaga się skarżący, obejmuje m. in. zwolnienie tylko od opłat sądowych w całości lub w części albo tylko od wydatków albo od opłat sądowych i wydatków (art. 245 § 3 p.p.s.a.).
Udzielenie stronie prawa pomocy w postępowaniu przed sądami administracyjnymi jest formą dofinansowania z budżetu państwa i przez to powinno sprowadzać się do wypadków, w których zdobycie przez stronę środków na sfinansowanie udziału w postępowaniu jest rzeczywiście obiektywnie niemożliwe. Zwolnienie od kosztów sądowych - co do zasady - powinno dotyczyć przede wszystkim osoby fizyczne znajdujące się w ubóstwie, które z uwagi na swoją sytuację materialną i życiową nie są w stanie ponieść kosztów sądowych i dlatego postępowanie z ich udziałem winno kredytować państwo. Ubiegający się o taką pomoc powinien więc w każdym wypadku poczynić oszczędności we własnych wydatkach, do granic zabezpieczenia koniecznych kosztów utrzymania siebie i rodziny. Dopiero gdyby poczynione w ten sposób oszczędności okazały się niewystarczające – może zwrócić się o pomoc państwa.
W ocenie orzekającego skarżący uwiarygodnił w sposób wystarczający i skuteczny, że nie posiada środków na pokrycie kosztów sądowych w zainicjowanym postępowaniu. Pomimo wykazanego majątku nieruchomego w postaci domu i nieruchomości rolnej i leśnej, możliwości płatnicze wnioskodawcy są ograniczone. Sytuacja ta wynika bezpośrednio ze strat, jakich rodzina skarżącego doświadczyła w wyniku powodzi w maju i czerwcu 2010 roku, kiedy to trzykrotnie zalany został dom, w którym zamieszkiwali. Skarżący ponosił także straty w uprawach w wyniku licznych podtopień (m .in. w latach 1997, 2001, 2006, 2007, 2010 i 2011) ze względu na położenie gruntów bezpośrednio nad korytem rzeki Biała. Aktualnie wszystkie wolne środki, którymi dysponują przeznaczane są na remont pomieszczeń oraz przygotowania do prac budowalnych nowego domu.
Na utrzymaniu J.S. pozostaje jego żona, która aktualnie utraciła prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy oraz dwoje uczących się dzieci. Jedynym stałym źródłem utrzymania rodziny jest renta skarżącego w wysokości 973,94 zł. Rodzina uzyskuje ponadto dochody ze sprzedaży zwierząt (1 szt. świni 600 zł i 1 szt. bydła rzeźnego 4.905 zł) oraz z dopłat obszarowych (za rok 2011 kwota 6.288,20 zł). Uzyskiwane dochody nie są wysokie zważywszy na aktualny poziom cen za dobra i usługi i wystarczają jedynie na skromne utrzymanie członków rodziny. Skarżący nie posiada przy tym żadnych oszczędności, ani przedmiotów wartościowych, które mogłyby zostać spieniężone celem pokrycia kosztów sądowych. W takiej sytuacji pokrycie kosztów sądowych mogłoby się wiązać z uszczerbkiem w koniecznym utrzymaniu rodziny.
Przedstawiona sytuacja materialna pozwala na stwierdzenie, że skarżący spełnia przesłanki przyznania prawa pomocy w zakresie częściowym obejmującym zwolnienie od kosztów sądowych. Z tych względów orzeczono jak w sentencji postanowienia na podstawie art. 245 § 3, art. 246 § 1 pkt 2 w zw. z art. 258 § 1 i § 2 pkt 7 p.p.s.a.
.
