III SA/Po 1300/12

Uzasadnienie

Decyzją z dnia 22 maja 2012 r., nr [...] Starosta, działając na podstawie art. 122 ust. 1 pkt 4 i 5 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. – Prawo o ruchu drogowym (Dz. U. z 2005 r. Nr 108, poz. 908 z późn. zm.), skierował B. S. na badania lekarskie do Wojewódzkiego Ośrodka medycyny Pracy z powodu informacji o zastrzeżeniach w stanie zdrowia mogących powodować niezdolność do prowadzenia pojazdu.

B. S. złożył odwołanie od powyższej decyzji, kwestionując zasadność skierowania go na badania lekarskie.

W wyniku rozpatrzenia sprawy na skutek odwołania Samorządowe Kolegium Odwoławcze, działając na podstawie art. 127 § 2 i art. 138 § 1 pkt 1 K.p.a., decyzją z dnia 24 września 2012 r. nr [...] utrzymał zaskarżoną decyzję w mocy.

W uzasadnieniu decyzji organ odwoławczy wyjaśnił, że decyzja o skierowaniu B. S. na badania lekarskie została wydana na skutek uzyskanej z Prokuratury Rejonowej informacji o istnieniu dokumentacji lekarskiej - historii choroby wystawionej przez Szpital Psychiatryczny, stwierdzającej występowanie u B. S. uporczywych zaburzeń urojeniowych.

Zgodnie z art. 122 ust. 1 pkt 4 ustawy - Prawo o ruchu drogowym badaniu lekarskiemu przeprowadzanemu w celu stwierdzenia istnienia lub braku przeciwwskazań zdrowotnych do kierowania pojazdem podlega kierujący pojazdem skierowany decyzją starosty w przypadkach nasuwających zastrzeżenia co do stanu zdrowia.

Z załączonych do akt sprawy dokumentów wynika jednoznacznie, że B. S. cierpi na schorzenie psychiczne, które może mieć wpływ na prowadzenie pojazdów mechanicznych. W ocenie Kolegium okoliczność ta wymaga weryfikacji przez lekarza uprawnionego do badania kierowców w Wielkopolskim Centrum Medycyny Pracy, w trybie powołanego wyżej art. 122 ust. 1 pkt 4 ustawy - Prawo o ruchu drogowym.

W piśmiennictwie i orzecznictwie sądów administracyjnych funkcjonuje pogląd, że dla bezpieczeństwa ruchu drogowego niezbędne jest czuwanie nad tym, by osoby mające uprawnienia do kierowania pojazdami miały wymaganą sprawność nie tylko w chwili ubiegania się o to uprawnienie, ale także w okresie późniejszym, kiedy z tych uprawnień korzystają. Według W. Kotowskiego (W. Kotowski, Ustawa - Prawo o ruchu drogowym. Komentarz praktyczny, Dom Wydawniczy ABC, 2002) podstawę wydania decyzji o skierowaniu na badania mogą stanowić tylko te przesłanki, które z dużą dozą prawdopodobieństwa wskazują na istotne zmniejszenie się sprawności kierującego pojazdem. Może to być np. pochodząca z różnych źródeł informacja o pogorszonym stanie zdrowia, objawy chorobowe świadczące o zaistnieniu przeciwwskazań do wydania prawa jazdy (choroba psychiczna, aktywna forma alkoholizmu, narkomanii, wada wzroku, padaczka itp.). W niniejszej sprawie mamy do czynienia z chorobą psychiczną, a to, zdaniem Kolegium, może mieć wpływ na zdolność prowadzenia pojazdów. Zgodnie bowiem z art. 87 ust. 1 ustawy - Prawo o ruchu drogowym kierującym może być wyłącznie osoba, która osiągnęła wymagany wiek i jest sprawna pod względem fizycznym i psychicznym oraz spełnia pozostałe określone przepisami prawa wymagania. W tej sytuacji Kolegium stwierdziło, że skierowanie Odwołującego na badania lekarskie było w pełni uzasadnione.

Ponadto SKO wskazało, że z posiadanych dokumentów wynika, że B. S. zrealizował obowiązek nałożony na niego zaskarżoną decyzją, zgłaszając się na badania lekarskie. Wynik badania lekarskiego również potwierdza zasadność skierowania na badanie. Orzeczeniem z dnia 6.08.2012 r. nr [...] lekarz uprawniony do badań lekarskich osób kierujących pojazdami w Wielkopolskim Centrum Medycyny Pracy stwierdził bowiem istnienie przeciwwskazań zdrowotnych do kierowania pojazdami silnikowymi do których wymagane jest posiadanie prawa jazdy kat. A, A1, B, B1, T, B+E.

W skardze na powyższą decyzję B. S. zakwestionował zasadność skierowania go na badania lekarskie, podnosząc że w jego przypadku nie występują żadne przeciwwskazania do prowadzenia pojazdów.

W piśmie z dnia 12 kwietnia 2013 r. pełnomocnik Skarżącego, ustanowiony z urzędu, wniósł o uchylenie zaskarżonej decyzji oraz poprzedzającej ją decyzji organu I instancji, zarzucając naruszenie:

- art. 138 K.p.a. w zw. z art. 136 K.p.a. w zw. z art. 140 K.p.a. w zw. z art. 78 K.p.a. i art. 75 K.p.a. poprzez bezzasadną odmowę, wobec kwestionowania przez B.S. w odwołaniu z dnia 28 maja 2012 r. orzeczenia lekarskiego nr [...] z dnia 17 października 2012 r., skierowania Skarżącego na dodatkowe badanie lekarskie celem stwierdzenia, czy istnieją zastrzeżenia w stanie zdrowia mogące powodować niezdolność do prowadzenia pojazdów,

- art. 138 K.p.a. w zw. z art. 136 K.p.a. w zw. z art. 140 K.p.a. w zw. z art. 77 i art. 7 K.p.a. poprzez brak wyczerpującego zebrania dowodów i rozpatrzenia całego materiału dowodowego, co w konsekwencji skutkowało wydaniem przez organ II instancji decyzji z pominięciem zastrzeżeń zgłaszanych przez Skarżącego w toku postępowania administracyjnego.

Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył co następuje.

Dokonując kontroli legalności zaskarżonej w niniejszej sprawie decyzji w granicach określonych w art. 1 § 1 i § 2 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. – Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. Nr 153, poz. 1269 ze zm.) oraz art. 3 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2012 r. poz. 270), zwanej dalej P.p.s.a., Sąd nie stwierdził naruszenia prawa uzasadniającego stwierdzenie nieważności zaskarżonej decyzji ani jej uchylenie na podstawie art. 145 § 1 P.p.s.a. Skarga nie zasługiwała zatem na uwzględnienie.

Przedmiotem zaskarżenia w niniejszej sprawie jest decyzja Samorządowego Kolegium Odwoławczego utrzymująca w mocy decyzję Starosty w przedmiocie skierowania B. S. na badania lekarskie na podstawie art. 122 ust. 1 pkt 4 ustawy - Prawo o ruchu drogowym, tj. z uwagi na uzyskane informacje o zastrzeżeniach co do stanu zdrowia B. S. mogących powodować niezdolność do prowadzenia pojazdów.

Zgodnie z powołanym art. 122 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia z dnia 20 czerwca 1997 r. - Prawo o ruchu drogowym (Dz. U. z 2012 r. poz. 1137 ze zm.), obowiązującym w chwili wydania zaskarżonej decyzji, badaniu lekarskiemu przeprowadzanemu w celu stwierdzenia istnienia lub braku przeciwwskazań zdrowotnych do kierowania pojazdem podlega kierujący pojazdem skierowany decyzją starosty w przypadkach nasuwających zastrzeżenia co do stanu zdrowia.

Z powyższego przepisu wynika, że skierowanie na badania lekarskie jest dopuszczalne wyłącznie, gdy nasuną się zastrzeżenia co do stanu zdrowia kierującego pojazdami. Oznacza to zatem, że nie wystarczą same wątpliwości, iż kierujący może być w takim stanie i tym samym nie gwarantuje on bezpiecznego prowadzenia pojazdu. Okoliczności ustalone przez organ muszą bowiem z dużą dozą prawdopodobieństwa wskazywać, że w stosunku do kierującego mogą występować przeciwwskazania zdrowotne co do jego dalszego udziału w ruchu w takim charakterze. Stanowi o tym § 2 ust. 5 rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 7 stycznia 2004 r. w sprawie badań lekarskich kierowców i osób ubiegających się o uprawnienia do kierowania pojazdami (Dz. U. z 2004 r. Nr 2, poz. 15 ze zm.), zgodnie z którym starosta może skierować na badanie lekarskie jedynie taką osobę, co do której powziął wiarygodną informację o zastrzeżeniach o jej stanie zdrowia, mogących powodować niezdolność do prowadzenia pojazdów.

W niniejszej sprawie faktyczną podstawą skierowania B. S. na badanie lekarskie była uzyskana od Prokuratora Rejonowego informacja o występujących u B. S. zaburzeniach psychicznych, potwierdzona dokumentacją medyczną w postaci historii choroby ze Szpitala Psychiatrycznego, w której stwierdzono uporczywe zaburzenia urojeniowe.

W świetle powyższego należy przyznać rację organom administracji, że choroba psychiczna rozpoznana przez właściwego lekarza specjalistę, jest niewątpliwie okolicznością stanowiącą przeszkodę do posiadania uprawnień do kierowania pojazdami. Zgodnie bowiem z art. 87 ust. 1 powołanej ustawy – Prawo o ruchu drogowym kierującym może być osoba, która osiągnęła wymagany wiek i jest sprawna pod względem fizycznym i psychicznym oraz spełnia jeden z warunków określonych w pkt 1-3. Tym samym więc istnienie uzasadnionych zastrzeżeń co stanu zdrowia z powodu zaburzeń psychicznych świadczy o zaistnieniu przesłanki do skierowania kierującego pojazdami na badania lekarskie na podstawie art. 122 ust. 1 pkt 4 ustawy – Prawo o ruchu drogowym.

Wykazane w niniejszej sprawie przez Prokuratora wątpliwości co do stanu zdrowia B. S. z powodu zaburzeń psychicznych zostały przy tym dostatecznie umotywowane za pomocą dokumentacji medycznej w postaci historii choroby ze Szpitala Psychiatrycznego i zawartego w niej rozpoznania uporczywych zaburzeń urojeniowych.

Biorąc pod uwagę powyższe okoliczności, organy obu instancji prawidłowo stwierdziły konieczność skierowania Skarżącego na badanie lekarskie na podstawie art. 122 ust. 1 pkt 4 ustawy – Prawo o ruchu drogowym i to bez potrzeby sugerowanego przez pełnomocnika Skarżącego skierowania Skarżącego na dodatkowe badanie lekarskie celem stwierdzenia, czy istnieją zastrzeżenia co do stanu jego zdrowia mogące powodować niezdolność do prowadzenia pojazdów (niezależnie od tego, że - wbrew twierdzeniu pełnomocnika Skarżącego - w odwołaniu od decyzji organu I instancji brak wniosku Skarżącego w tym zakresie).

Należy bowiem podkreślić, że podstawą wydania decyzji o skierowaniu na badanie lekarskie nie jest wykazywanie istnienia przeciwwskazań zdrowotnych do kierowania pojazdami, lecz jedynie uzasadnionych zastrzeżeń co do stanu zdrowia kierującego pojazdami mogącymi świadczyć o takich przeciwwskazaniach, co w niniejszej sprawie zostało spełnione. Natomiast o istnieniu bądź nieistnieniu przeciwwskazań do kierowania pojazdami orzeka dopiero w następstwie powyższego skierowania uprawniony lekarz po przeprowadzeniu wskazanego badania, a orzeczenie to podlega odrębnej kontroli wykraczającej poza zakres niniejszej sprawy.

Jedynie więc ubocznie należy zauważyć, że toku postępowania odwoławczego w następstwie badania, na które Skarżący został skierowany zaskarżoną w niniejszej sprawie decyzją, zostało wydane orzeczenie lekarskie nr [...] z dnia 6 sierpnia 2012 r., w którym uprawniony lekarz Wielkopolskiego Centrum Medycyny Pracy w Poznaniu stwierdził istnienie przeciwwskazań zdrowotnych do kierowania pojazdami silnikowymi, które – jak trafnie stwierdził organ odwoławczy - dodatkowo potwierdziło zasadność skierowania Skarżącego na badania lekarskie. Należy jednak podkreślić, że nie miało ono rozstrzygającego znaczenia w przedmiotowej sprawie, w której - jak już wyjaśniono powyżej - wystarczające było wykazanie uzasadnionych zastrzeżeń co do stanu zdrowia kierującego pojazdami. Stąd też bez znaczenia dla niniejszej sprawy było zgłoszenie przez Skarżącego zarzutów co do tego orzeczenia w złożonym odwołaniu, które było przedmiotem kontroli w odrębnym postępowaniu, w którym przeprowadzono ponowne badanie Skarżącego. Niezależnie od powyższego należy wskazać, że orzeczeniem z dnia 17 października 2012 r. nr [...] uprawniony lekarz Instytutu Medycyny Pracy w Łodzi potwierdził istnienie u Skarżącego przeciwwskazań zdrowotnych do kierowania pojazdami silnikowymi, a decyzją z dnia 4 grudnia 2012 r., nr [...] na podstawie powyższych orzeczeń lekarskich Starosta orzekł o cofnięciu B. S. uprawnień do kierowania pojazdami kategorii A, B.

W świetle powyższych rozważań Sąd doszedł do przekonania, że w niniejszej sprawie nie doszło do zarzucanych naruszeń przepisów prawa, postępowanie administracyjne zostało przeprowadzone zgodnie z wymogami wynikającymi z art. 7 i art. 77 K.p.a., a skierowanie Skarżącego na badanie lekarskie było w pełni uzasadnione w świetle art. 122 ust. 1 pkt 4 ustawy – Prawo o ruchu drogowym.

Mając powyższe na uwadze, jako że zaskarżona decyzja odpowiada prawu, Sąd oddalił skargę na podstawie art. 151 powołanej ustawy – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi.

O kosztach nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej Skarżącemu przez adwokata ustanowionego z urzędu orzeczono zgodnie z art. 250 powyższej ustawy oraz § 19 w zw. z § 18 ust. 1 pkt 1 c) i § 2 ust. 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz. U. Nr 163, poz. 1348 ze zm.).