III SA/Kr 1118/12

Uzasadnienie

Burmistrz W decyzją z dnia [...] 2012r. znak: [...], wydaną na podstawie art. 162 § 1 pkt 1 kpa w związku z art. 18 ust. 12 pkt 5 ustawy z dnia 26 października 1982r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (Dz. U. 2007r. nr 70, poz. 473 ze zm.), stwierdził wygaśnięcie z dniem 1 lutego 2012r.:

– zezwolenia nr [...] z dnia 4 października 2010r. na sprzedaż napojów zawierających do 4,5 % alkoholu oraz piwa;

– zezwolenia nr [...] z dnia 26 października 2010r. na sprzedaż napojów zawierających powyżej 4,5 % alkoholu (z wyjątkiem piwa);

– zezwolenia nr [...] z dnia 26 października 2010r. na sprzedaż napojów zawierających powyżej 18 % alkoholu przeznaczonych do spożycia poza miejscem sprzedaży

udzielonych P. K. na stoisku monopolowym w sklepie wielobranżowym położonym przy ul. B w W.

W uzasadnieniu Burmistrz wskazał, że P. K. nadał w placówce pocztowej w dniu 31 stycznia 2012r. oświadczenie o wartości sprzedaży napojów alkoholowych, co potwierdza data stempla pocztowego umieszczona na kopercie. Natomiast opłata za korzystanie z zezwolenia nie została w wymaganym terminie, tj. do 31 stycznia 2012r., wniesiona na rachunek gminy. Burmistrz stwierdził, że z załączonej do oświadczenia kopii polecenia przelewu wynika, że P. K. zlecił dokonanie wpłaty na zamknięte, nieaktualne już od 1 listopada 2011r. konto Urzędu Miejskiego. Natomiast nowy numer konta podany był na druku oświadczenia, które wypełnił i podpisał P. K. Również na stronie internetowej Urzędu Miejskiego znajduje się informacja o zmianie numeru konta. Zdaniem Burmistrza wniesienie przez przedsiębiorcę opłaty w dniu 2 lutego 2012 r. na właściwe konto Urzędu nie ma wpływu na los zezwolenia, ponieważ z dniem 31 stycznia 2012r. nastąpiło jego wygaśnięcie z mocy prawa. Burmistrz wyjaśnił, że w przypadku wygaśnięcia zezwolenia z mocy prawa organ administracji nie ma prawnej możliwości dokonywania oceny przyczyn niedokonania opłaty w wymaganym ustawą terminie, czy też przywrócenia terminu do wniesienia przedmiotowej opłaty. Organ I instancji powołał się na wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 22 grudnia 2010r. sygn. akt II GSK 14/10, w którym orzeczono, że przepis art. 18 ust. 12 pkt 5 ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi przewiduje - w razie niedotrzymania terminów do wniesienia opłaty za korzystanie z zezwoleń, o których mowa w art. 111 ust. 7 - bezwzględny obowiązek stwierdzenia przez organ wygaśnięcia zezwoleń na sprzedaż napojów alkoholowych.

Odwołanie od powyższej decyzji złożył P. K., domagając się uchylenia zaskarżonej decyzji i umorzenia postępowania organu I instancji. Odwołujący się zarzucił naruszenie art. 7 (zasady prawdy obiektywnej), art. 8 (zasady pogłębiania zaufania) i art. 9 (zasady udzielania informacji) kpa. Podniósł, że wpłata została dokonana w dobrej wierze w terminie przewidzianym ustawą na rachunek bankowy o numerze wskazanym na zakładce oficjalnej strony internetowej Urzędu Miasta w W, na który odwołujący się dokonywał poprzednich wpłat. Jednakże z uwagi na zwrot dokonanej opłaty, odwołujący się dokonał ponownie wpłaty w dniu 2 lutego 2012r., tym razem na nowy rachunek bankowy UM w W. Odwołujący się podkreślił, że powiadomił o zaistniałej sytuacji organ I instancji odrębnym pismem, a na potwierdzenie powyższych okoliczności złożył dowód w postaci potwierdzenia zwrotu opłaty z dnia 1 lutego 2012r. realizacji przelewu w dniu 2 lutego 2012r. i kopii pisma z 2 lutego 2012r. P. K. zarzucił także, że o zmianie rachunku bankowego Urząd Miasta w W nie powiadomił go oficjalnie, a zatem organ nie miał prawa stosować wobec niego sankcji z tytułu nieterminowej opłaty za zezwolenie na sprzedaż alkoholu.

Samorządowe Kolegium Odwoławcze decyzją z dnia 22 maja 2012r. znak: [...], wydaną na podstawie art. 18 ust. 12 pkt 5 w związku z art. 111 ust. 7 ustawy z dnia 26 października 1982r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi oraz art. 138 § 1 pkt 1 kpa, utrzymało zaskarżoną decyzję w mocy.

W uzasadnieniu Kolegium przytoczyło przepisy regulujące kwestię uiszczania opłaty za opłaty związanej z zezwoleniem na sprzedaż napojów alkoholowych. Kolegium wskazało, że z materiałów zgromadzonych w sprawie wynika, że należna od P. K. rata opłaty za korzystanie z ww. zezwoleń nie wpłynęła na konto bankowe organu w ustawowym terminie, tj. do dnia 31 stycznia 2012r., zaś prawidłowej wpłaty dokonano dopiero w dniu 2 lutego 2012r. Niedokonanie opłaty w ustawowym terminie spowodowało, że posiadane przez P. K. zezwolenia nie zostały cofnięte przez organ I instancji, lecz wygasły z mocy prawa. W ocenie Kolegium oznacza to, że organ administracji właściwy do orzekania w sprawie, nie ma żadnej możliwości uznaniowej, zaś strona poprzez własne zaniechanie lub działanie obarczone błędem wypełniła przesłanki warunkujące wygaśnięcie z mocy prawa zezwolenia. Kolegium powołało się na wyrok WSA w Poznaniu z dnia 24 marca 2010r. sygn. akt II SA/Po 950/09, a także wyroki Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 31 marca 2009r. sygn. akt II GSK 817/08 oraz z dnia 27 października 2009r. sygn. akt II GSK 81/09.

W ocenie Kolegium P. K. nie dochował należytej staranności przy uiszczeniu opłaty, ponieważ na druku "oświadczenia o wartości sprzedaży napojów alkoholowych" wypełnionym i datowanym przez przedsiębiorcę na dzień 31 stycznia 2012r. był podany nowy numer bankowego rachunku urzędu. Natomiast podniesiona w odwołaniu okoliczność, że na jednej z zakładek oficjalnej strony internetowej Urzędu Miasta w W podany był nieaktualny numer konta, nie miała wpływu na rozstrzygnięcie, ponieważ informacja pozostająca na tej zakładce jeszcze na początku 2012r., wskazująca uprzedni numer rachunku bankowego UM w W, nie dotyczyła wpłat za 2012, lecz 2009 rok. Także pozostałe zarzuty odwołania Kolegium uznało za niezasadne, gdyż kluczowa okoliczność, czyli brak wpłaty za korzystanie z zezwolenia w terminie, została przez organ I instancji ustalona prawidłowo.

Skargę na decyzję SKO wniósł P. K., zarzucając naruszenie:

1) art. 7 kpa poprzez uznanie za nieistotną w sprawie kluczowej okoliczności faktycznej, to jest oznaczenia numeru rachunku bankowego na oficjalnej stronie internetowej Urzędu Miejskiego w W oraz poprzez przyjęcie, że art. 7 kpa znajduje zastosowanie wyłącznie do spraw rozstrzyganych na zasadzie uznania administracyjnego;

2) art. 8 kpa poprzez akceptację jako zgodnego z prawem postępowania organu I instancji, które w sposób oczywisty podważało zaufanie do władzy publicznej i przyjęcie, że zaniechanie przez organ aktualizacji oznaczenia rachunku bankowego na jednej z zakładek oficjalnej strony internetowej Urzędu Miejskiego w W nie stanowi o nieprawidłowości działania organu;

3) art. 9 kpa poprzez przyjęcie, że wprowadzenie skarżącego w błąd przez nieaktualną informację nie narusza zobowiązania organu do należytego i wyczerpującego informowania strony o okolicznościach faktycznych i prawnych kształtujących jej prawa i obowiązki;

4) art. 89 § 1 i 2 kpa poprzez zaniechanie przeprowadzenia rozprawy, mimo że w sprawie zachodziły przesłanki dla jej przeprowadzenia wobec sprzecznych stanowisk skarżącego i organu I instancji w zakresie kluczowych okoliczności związanych z zaniechaniem aktualizacji numeru rachunku bankowego na oficjalnej stronie internetowej Urzędu Miejskiego w W,

5) art. 18 ust. 12 pkt 5 ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi poprzez jego niewłaściwe zastosowanie w związku z błędnym przyjęciem, że skarżący nie dokonał opłaty w zakreślonym terminie, mimo że termin uiszczenia opłaty należy uznać za dochowany wobec złożenia przez skarżącego przed jego upływem polecenia przelewu na rachunek bankowy opublikowany na stronie internetowej Urzędu Miejskiego w W.

Skarżący wniósł o uchylenie zaskarżonej decyzji w całości wraz z poprzedzającą ją decyzją organu I instancji oraz zasądzenie kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa adwokackiego.

W odpowiedzi na skargę SKO wniosło o jej oddalenie, podtrzymując w całości stanowisko zawarte w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji.

Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Stosownie do art. 1 ustawy z 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.), zwanej dalej w skrócie "p.p.s.a.", sądy administracyjne powołane są do kontroli działalności administracji publicznej, przy czym kontrola ta sprawowana jest pod względem zgodności z prawem, jeżeli ustawy nie stanowią inaczej. W ramach swej kognicji sąd bada, czy przy wydaniu zaskarżonego aktu nie doszło do naruszenia prawa materialnego i przepisów postępowania administracyjnego, nie będąc przy tym związanym granicami skargi, stosownie do treści art. 134 § 1 p.p.s.a. Orzekanie – w myśl art. 135 ustawy - następuje w granicach sprawy będącej przedmiotem kontrolowanego postępowania, w której został wydany zaskarżony akt lub czynność i odbywa się z uwzględnieniem wówczas obowiązujących przepisów prawa. Uwzględnienie skargi następuje w przypadkach naruszenia prawa materialnego, które miało wpływ na wynik sprawy (art. 145 § 1 pkt. 1 lit. a) p.p.s.a.), naruszenia prawa dającego podstawę do wznowienia postępowania administracyjnego (art. 145 § 1 pkt. 1 lit. b) p.p.s.a.), oraz innego naruszenia przepisów postępowania, jeżeli mogło ono mieć istotny wpływ na wynik sprawy (art. 145 § 1 pkt.1 lit. c) p.p.s.a.). W przypadkach, gdy zachodzą przyczyny określone w art. 156 kodeksu postępowania administracyjnego sąd stwierdza nieważność decyzji lub postanowienia (art. 145 § 1 pkt. 2 p.p.s.a.), jeżeli zachodzą przyczyny określone w innych przepisach, sąd stwierdza wydanie decyzji lub postanowienia z naruszeniem prawa.

Kontrolując zaskarżoną decyzję z uwzględnieniem przytoczonych wyżej reguł sąd uznał, że skarga jest uzasadniona.

Kontroli sądowej w niniejszym postępowaniu podlegała decyzja Samorządowego Kolegium Odwoławczego utrzymująca w mocy decyzję Burmistrza W stwierdzającą wygaśnięcie z mocy prawa zezwoleń na sprzedaż: napojów zawierających do 4,5% alkoholu oraz piwa, napojów zawierających powyżej 4,5% do 18% alkoholu (z wyjątkiem piwa), oraz napojów zawierających powyżej 18% alkoholu, przeznaczonych do sprzedaży poza miejscem sprzedaży.

Stan prawny, na podstawie którego wydano zaskarżone rozstrzygnięcie uregulowany został przepisami Ustawy z dnia 26 października 1982r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (t.j. Dz.U. z 2007r. Nr 70. poz. 473 ze zm.) zwanej dalej ustawą. Zgodnie z art. 11 ‘ ust. 1 i ust. 6 tej ustawy, w celu pozyskania dodatkowych środków na finansowanie zadań określonych w art. 4 1 ust. 1 gminy pobierają opłatę za korzystanie z zezwoleń na sprzedaż napojów alkoholowych, o których mowa w art. 18. Zgodnie z ust. 2 tego przepisu, opłatę, o której mowa w ust. 1 wnosi się na rachunek gminy, przed wydaniem zezwolenia w wysokości określonej pkt. 1), 2) i 3) , natomiast zgodnie z ust. 7 opłata , o której mowa w ust. 1 wnoszona jest na rachunek gminy w każdym roku kalendarzowym objętym zezwoleniem w trzech równych ratach w terminach do 31 stycznia, 31 maja i 30 września danego roku kalendarzowego.

Zgodnie z art. 18 ust. 12 ustawy, zezwolenie na sprzedaż napojów alkoholowych przeznaczonych do spożycia w miejscu lub poza miejscem sprzedaży wydane przez wójta (burmistrza, prezydenta miasta) wygasa między innymi w przypadku:

niezłożenia oświadczenia, o którym mowa w art. 11’ ust. 4, lub niedokonania opłaty w wysokości określonej w art. 11’ ust. 2 i 5 w terminach, o których mowa w art. 11’ ust.7 ( pkt.5)

Stan faktyczny sprawy jest nie budzi wątpliwości i jest niesporny. Opłatę, o której mowa w przepisie art. 11’ ust. 7 ustawy uiścił skarżący w prawidłowej wysokości i jak wynika z niekwestionowanej przez organy treści przelewu – w dniu 31 stycznia 2012r., na dobro rachunku, jak wynika z przelewu – Urzędu Miasta W, na konto widniejące na stronie internetowej Urzędu, pod hasłem "alkohol". W dniu 1 lutego 2012r. nastąpił zwrot kwoty na rachunek skarżącego, a 2 lutego 2012r. kwota należnej opłaty przelana została na dobro Urzędu Miasta W, na inny już numer konta, aniżeli w dniu 31 stycznia 2012r. (k. 15, 20 akt adm.). W aktach administracyjnych znajdują się wydruki ze stron internetowych Urzędu Miasta W z dat: 2 lutego 2012r. i 3 lutego 2012r., z których wynika, że w dacie 2 lutego 2012r.na stronie Urzędu pod hasłem : "alkohol", "ogłoszenie dotyczące zezwolenia na sprzedaż napojów alkoholowych" pozostawało przypomnienie o terminie wnoszenia opłat za korzystanie z zezwoleń – tj. co najmniej pierwszej raty za 2009r., oraz numer konta bankowego Jednocześnie na innej stronie Urzędu widniała informacja "Uwaga zmiana numeru konta" wraz numerem konta (k. 10, k. 24 akt adm.). Wobec jednoznacznego stanu faktycznego, oraz stanu prawnego, jak i jednolitego stanowisko orzecznictwa w kwestii wygaśnięcia z mocy prawa zezwolenia na sprzedaż napojów alkoholowych w przypadku nie uiszczenia w terminie, o którym mowa w art. 11 1 ust. 7 ustawy opłaty o której mowa w art. 11 1 ust. 1 ustawy, kwestią sporną w sprawie pozostawało, czy uiszczenie przez skarżącego opłaty za sprzedaż napojów alkoholowych, o której mowa w art. 11 1 ust. 1 w sposób wynikający ze stanu faktycznego sprawy można uznać za spełnienie warunku, o którym mowa w art. 11 1 ust. 7 ustawy, czyli za wniesienie opłaty w terminie do dnia 31 stycznia 2012r. Kontroli sądowej podlegała więc w niniejszej sprawie dokonana przez organy ocena stanu faktycznego, wobec niespornej treści mających zastosowanie w sprawie przepisów ustawy i wydane w wyniku tej oceny rozstrzygnięcie. Zdaniem sądu orzekającego, stanowiska organów nie sposób uznać za prawidłowe i nie można go podzielić. W sprawie mamy do czynienia z sytuacją, w której wydane zezwolenie na sprzedaż napojów alkoholowych powoduje powstanie – aż do upływu terminu przewidzianego w zezwoleniu - cyklicznego obowiązku wobec organu, polegającego na składaniu stosownych oświadczeń, oraz na wnoszeniu opłat - w terminach przewidzianych ustawą. Wydanie więc decyzji zezwalającej na sprzedaż alkoholu nie powoduje całkowite wygaśnięcie stosunku administracyjnego, łączącego podmiot, na rzecz którego wydano pozwolenie, z organem wydającym pozwolenie. Przez okres trwania zezwolenia organ kontroluje bowiem fakt i terminowość wykonywania przez podmiot obowiązków składania oświadczeń i wnoszenia opłat, zaś w przypadku stwierdzenia, że obowiązki te nie zostały przez podmiot wykonane, lub wykonane zostały z przekroczeniem terminu, organ wydaje decyzję stwierdzającą wygaśnięcie zezwolenia z mocy prawa. Decyzja ta ma charakter deklaratoryjny.

Niewątpliwie skarżący złożył w terminie stosowne oświadczenie i równocześnie wniósł opłatę na konto figurujące na oficjalnej stronie internetowej Urzędu Miasta W. Poza sporem pozostaje także, iż na przelewie dokonanym w dniu 31 stycznia 2012r. figuruje pozycja "na dobro Urzędu Miasta W. Istotnie inna strona Urzędu zawiera informację o zmianie konta. Informację o nowym numerze konta zawiera także druk oświadczenia. Należy jednak zwrócić uwagę, że skarżący powołuje się na fakt, iż korzystał ze strony internetowej zawierającej informacje na temat sprzedaży alkoholu, ponieważ strona ta dotyczy prowadzonej przez skarżącego działalności. Oczywiście sprzeczne z materiałem dowodowym sprawy jest stanowisko organów, iż informacja o numerze konta, którym posłużył się skarżący wnosząc w dniu 31 stycznia 2012 opłatę dotyczyła wyłącznie wnoszenia opłat za 2009r., skoro skarżący uiszczał na to właśnie konto opłatę w dniu 30 września 2011r.(k. 18 akt adm.)i wniesienie opłaty było skuteczne. Zdaniem sądu nie można czynić skarżącemu zarzutu z tego powodu, że powziął informację ze oficjalnej strony internetowej Urzędu dotyczącej sprzedaży alkoholu, widniejącej w dacie wnoszenia opłaty, skoro jest on podmiotem gospodarczym taką sprzedaż prowadzącym. Okoliczność ta w połączeniu z faktem, że widniejący na tej stronie numer konta bankowego Urzędu Miasta W pozostawał aktualny także w dacie wnoszenia przez skarżącego poprzedniej opłaty (tj. 30 września 2011r.), a nie jak twierdzi organ, iż numer konta odnosił się tylko do opłat wnoszonych w 2009r. powoduje, że sytuację w jakiej znalazł się skarżący należy uznać za wynik błędu wywołanego przez właściciela strony internetowej. Oczywiste jest bowiem, że gdyby nieaktualna informacja została w stosownym czasie, tj. z dniem zmiany numeru konta usunięta ze strony Urzędu, względnie strona internetowa dotycząca sprzedaży alkoholu została z tym dniem zaktualizowana, wówczas skarżący nie dokonałby wpłaty na konto tam wskazane. Skoro Urząd Miasta W prowadził odrębną stronę internetową dotyczącą sprzedaży alkoholi, to skarżący działając w zaufaniu do urzędu nie miał podstawy przypuszczać, że informacja tam widniejąca nie jest aktualna, tym bardziej, że na konto to wnosił opłaty poprzednio. Informacje znajdujące się na oficjalnych stronach internetowych urzędów publicznych mają z założenia, wynikającego między innymi z powszechnej dostępności i powszechnego korzystania z nich być przydatne i ułatwiać obywatelom załatwianie spraw, a więc także realizację obowiązków wobec państwa, czy organów samorządowych. Nie mogą one więc być ze sobą sprzeczne, wprowadzać obywateli w błąd, czy też być podawane w sposób budzący wątpliwości w sprawach istotnych dla obywatela, w szczególności w takich, w których z powodu sprzeczności, czy też braku aktualności mogą wystąpić negatywne dla obywatela skutki. W kontrolowanej sprawie zaniechanie Urzędu dokonania aktualizacji strony internetowej doprowadziło do niekorzystnego dla skarżącego rozstrzygnięcia. Na organach administracji ciąży bowiem ustanowiony w art. 9 kpa obowiązek należytego i wyczerpującego informowania stron o okolicznościach faktycznych i prawnych, które mogą mieć wpływ na ustalenie ich praw i obowiązków. Z uwagi na obowiązki podmiotu prowadzącego sprzedaż napojów alkoholowych wynikające z art. 11 1 ust. 7 ustawy, tj, trwające przez okres od uzyskania pozwolenia do daty jego upływu, obowiązkiem organu wynikającym z art. 9 kpa jest zamieszczanie w powszechnie dostępnych źródłach tylko takich informacji dotyczących realizacji w/w obowiązków, które są aktualne i niesprzeczne ze sobą a obywatel korzystający z nich nie poniesie szkody.

Z tych względów sąd uznał, że ocena, która doprowadziła do wydania zaskarżonej decyzji, tj. do stwierdzenia, że udzielone skarżącemu pozwolenie z dnia 24 marca 2011r. Nr [...] wygasło z dniem 31 stycznia 2012r. została wydana z naruszeniem zasad wynikających z art. 9 kpa. Organy naruszyły także przepis art. 8 kpa, pomijając okoliczność, że skarżący dokonując wpłaty na konto widniejące w dacie tej wpłaty na oficjalnej stronie internetowej Urzędu działał w zaufaniu do Urzędu, jako właściciela strony. Wydanie deklaratoryjnej decyzji w przedmiocie wygaśnięcia zezwolenia na sprzedaż alkoholu polega wszak na uprzednim ustaleniu przez organ, że opłata, o której mowa w przepisie art. 11 1 ust. 1 ustawy nie została dokonana. Ustalenie takie jest zatem niezbędną przesłanką wydania decyzji, o której mowa w art. 18 ust. 12 pkt. 5 ustawy. Zaistnienie tej przesłanki, tj. "niedokonanie opłaty" organy obowiązane były ocenić z uwzględnieniem zasad wynikających z przytoczonych wyżej przepisów, ale i zasad wynikających z art. 77 § 1 kpa. Skutkami zaniechania aktualizacji strony internetowej w zakresie informacji dotyczącej numeru konta, na które należało dokonać wpłaty, nie można obciążać strony, która działając w zaufaniu do organów dokonała wpłaty na wskazane konto.

Z powyższego wynika, że organy błędnie oceniły zaistniały stan faktyczny uznając, że zaistniały przesłanki do wydania decyzji o wygaśnięciu zezwolenia Nr [...], tj. błędnie, bez istniejącej podstawy faktycznej zastosowały przepis prawa materialnego – art. 18 ust. 12 pkt. 5 ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi. Naruszenie to mało wpływ na wynik sprawy i musiało skutkować uwzględnieniem skargi, gdyż zaistniała przesłanka do jej uwzględnienia określona w przepisie art. 145 § 1 pkt. 1 lit. a) ustawy Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Dlatego tez na podstawie tego przepisu orzeczoin0 jak w sentencji. Na podstawie art. 152 p.p.s.a. sąd orzekł, że zaskarżona i poprzedzająca ją decyzja nie mogą być wykonane. O kosztach rozstrzygnięto na podstawie art. 200 w zw. z art. 205 § 2 p.p.s.a.