II SA/Bd 108/13

Uzasadnienie

Decyzją z dnia [...] października 2012 r. znak: [...] Powiatowy Inspektor Nadzoru Budowlanego w S, na podstawie art. 48 ust. 1 w zw. z art. 48 ust. 4 i art. 83 ust. 1 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (Dz.U. z 2010r. Nr 243, poz. 1623 z późn.zm.), nakazał inwestorowi Spółce A w B. rozbiórkę ustawionego na betonowych kostkach metalowego kontenera o wymiarach ca 6,33 x 2,43 m oraz 6 szt. boksów z prefabrykowanych elementów betonowych o wymiarach ca 4,60 x 6,18 m i wysokości 1,5 m od ziemi osadzonych w dwuteownikach wbetonowanych w ziemię, dla potrzeb składu węgla, położonych na działce nr [...] przy ulicy K. [...] w S., wykonanych bez wymaganego pozwolenia na budowę.

W uzasadnieniu rozstrzygnięcia PINB wskazał, że w dniu [...] czerwca 2012 r. przeprowadził kontrolę, w wyniku której sporządzono protokół, w którym zapisano, że na części działki nr [...], wydzierżawionej przez Spółkę B - właściciela nieruchomości Spółce A w B., położonej przy ulicy K. [...] w S., jest usytuowany na betonowych kostkach metalowy kontener o wymiarach ca 6,33 x 2,43 m w odległości 0,67 m od granicy z działkami mieszkaniowymi oraz 5 szt. boksów z prefabrykowanych elementów betonowych o wymiarach ca 4,60 x 6,18 m i wysokości 1,5 m od ziemi osadzonych w dwuteownikach wbetonowanych w ziemię w granicy z działką nr [...]. Ponadto z w/w kontenera wyprowadzona jest instalacja elektryczna, w rurkach plastikowych do ścian zewnętrznych boksów, do czujek alarmowych (szt. 2). Karol Sobiech - właściciel nieruchomości oświadczył w trakcie kontroli, że obiekty zlokalizowane na wydzierżawionym gruncie zostały wybudowane i posadowione przez dzierżawcę. Pełnomocnik Spółki A – M. B. w trakcie kontroli nie był w stanie określić daty posadowienia boksów oraz kontenera metalowego oraz nie przedstawił żadnych dokumentów związanych z posadowieniem przedmiotowych obiektów i oświadczył, że informację na temat ich posadowienia przekaże do Inspektoratu w terminie 10 dni. W trakcie kontroli właściciel nieruchomości przedłożył umowę dzierżawy z dnia [...] maja 2012 r., z której wynika, że wydzierżawiający oddał w dzierżawę część nieruchomości w postaci placu oraz, że dzierżawca będzie wykorzystywał go do działalności gospodarczej związanej z handlem węglem.

Organ I instancji podał, że wobec nie przedłożenia przez pełnomocnika Spółki A w ustalonym terminie dokumentów związanych z postawieniem metalowego kontenera i betonowych boksów na węgiel do złożenia wyjaśnień został wezwany prezes Spółki A który także nie przedłożył stosownych dokumentów, natomiast podał datę zrealizowania obiektów - [...] maj 2012r.

W dniu [...] czerwca 2012 r., organ przeprowadził kolejną kontrolę na działce nr [...] w S. W protokole zapisano, że po przeprowadzeniu kontroli w dniu [...] czerwca 2012 r. został ustawiony kolejny 6-ty boks, w którym został składowany węgiel, a w boksach nr 1 i 2 została ułożona posadzka betonowa.

Następnie postanowieniem z dnia [...] czerwca 2012 r., znak: [...], PINB wstrzymał prowadzenie robót budowlanych i zobowiązał inwestora Spółki A. z siedzibą w B. do przedstawienia dokumentów tj. zaświadczenia Burmistrza S. o zgodności ustawionego metalowego kontenera oraz wykonanych 5 szt. boksów (...) z ustaleniami obowiązującego miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego albo ostatecznej decyzji o warunkach zabudowy dla w/w budowli w przypadku braku obowiązującego miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, czterech egzemplarzy projektu budowlanego wraz z opiniami, uzgodnieniami, pozwoleniami i innymi dokumentami wymaganymi przepisami szczególnymi oraz zaświadczeniem, o którym mowa w art. 12 ust 7 Prawa budowlanego, aktualnym na dzień opracowania projektu, sprawdzonego pod względem zgodności z przepisami, w tym techniczno-budowlanymi, przez osobę posiadającą uprawnienia do projektowania bez ograniczeń w odpowiedniej specjalności rzeczoznawcę budowlanego, oświadczenia o posiadanym prawie do dysponowania nieruchomością na cele budowlane.

Konkludując organ stwierdził, że inwestor nakazanych obowiązków w terminie nie wykonał pomimo, że pismem z dnia [...] września 2012r. wezwał inwestora do dostarczenia w terminie 7 dni nakazanych dokumentów, co również nie zostało wykonane przez zobowiązanego.

W odwołaniu od decyzji z [...] października 2012 r. Spółka A wniosła o jej uchylenie i umorzenie postępowania w całości, podnosząc że organ błędnie uznał, iż wskazane obiekty wymagają uzyskania pozwolenia na budowę. Zdaniem Spółki przedmiotowe obiekty stanowią ogrodzenie wewnątrz działki czyli są urządzeniami technicznymi związanymi z obiektem budowlanym zapewniającymi możliwość użytkowania obiektu zgodnie z jego przeznaczeniem. Spółka podała, że ogrodzenia (nazywane przez organ boksami) nie posiadają fundamentów ani zadaszenia, a ich celem jest wyłącznie odgrodzenie różnych części nieruchomości.

Spółka podniosła, że pismem z [...] października 2012 r. złożyła wniosek o przeprowadzenie dowodu z dokumentu – umowy najmu części nieruchomości objętej postępowaniem, która wskazuje jednoznacznie, że tzw. boksy są ogrodzeniem i oddzielają od siebie części placu używane przez różne podmioty. Organ nie przeprowadził dowodu z tego dokumentu.

Nadto inwestor zarzucił, że organ błędnie zakwalifikował metalowy kontener jako obiekt objęty obowiązkiem uzyskania pozwolenia na budowę, podczas gdy obiekty tymczasowe takiego pozwolenia nie wymagają (art. 3 pkt 5 w zw. z art. 28 ust. 1 pkt 12 Prawa budowlanego). W konsekwencji do spornych obiektów nie ma odniesienia art. 28 ust. 1 ww. ustawy przytoczony jako podstawa zaskarżonej decyzji.

Decyzją z dnia [...] listopada 2012 r., nr [...] Wojewódzki Inspektor Nadzoru Budowlanego w B., na podstawie art. 138 § 1 pkt 1 K.p.a. oraz art. 48 ust. 1 i 4, art. 83 ust. 2 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane, utrzymał w mocy zaskarżoną decyzję.

W uzasadnieniu rozstrzygnięcia organ odwoławczy podał, że organ pierwszej instancji prawidłowo przyjął, że zrealizowane boksy betonowe na węgiel oraz metalowy kontener objęte są hipotezą art. 48 ustawy Prawo budowlane z 1994r. i wymagały uzyskania decyzji o pozwoleniu na budowę, a Spółka takiej decyzji nie posiada. Organ odwoławczy zauważył, że organ l instancji przed wydaniem zaskarżonej decyzji zwrócił się do Burmistrza S. z zapytaniem czy dla przedmiotowego terenu jest opracowany miejscowy plan zagospodarowania oraz czy Spółka A wystąpiła o ustalenie warunków zabudowy dla obiektów znajdujących się na działce nr [...] w S., na co uzyskał negatywną odpowiedź. W ocenie organu II instancji, w niniejszej sprawie zobowiązany inwestor miał możliwość legalizacji popełnionej samowoli budowlanej lecz nie wykazał woli aby z tej możliwości skorzystać. O konsekwencjach niewykonania nałożonego obowiązku inwestor był pouczony w postanowieniu z dnia [...] czerwca 2012r. Organ II instancji wskazał także, iż legalizacja samowoli budowlanej nie jest obowiązkiem, a jedynie uprawnieniem inwestora.

W wyniku uchybienia terminu strona traci przyznane jej prawo do legalizacji samowoli budowlanej i w efekcie sprawa zostaje załatwiona przez wydanie decyzji o nakazie rozbiórki na podstawie art. 48 ust. 1 w zw. z art. 48 ust. 4 Prawa budowlanego z 1994r., który stanowi: w przypadku niespełnienia w wyznaczonym terminie obowiązków, o których mowa w ust. 3 stosuje się przepis ust. 1.

Odnośnie podniesionych w odwołaniu zarzutów WINB wyjaśnił, że wykonane boksy z prefabrykowanych elementów betonowych, które osadzone są w dwuteownikach i wbetonowane są w ziemię nie stanowią ogrodzenia w rozumieniu przepisu art. 29 ust. 1 pkt 23 oraz art. 30 ust. 1 pkt 3 Prawa budowlanego, gdyż z uwagi na pełnioną funkcję są konstrukcjami oporowymi zabezpieczającymi przed mieszaniem się sortymentów i naporem węgla w nim składowanego. Ponadto wskazał, że kontener zgodnie z art. 3 pkt 5 Prawa budowlanego jest zaliczany do tymczasowych obiektów budowlanych, jeżeli przed upływem 120 dni od dnia jego ustawienia nie został rozebrany lub przeniesiony w inne miejsce i wymaga uzyskania zgłoszenia właściwemu organowi. Przedmiotowy kontener został ustawiony w połowie m-ca maja 2012r. i nie został rozebrany ani przeniesiony w inne miejsce w ciągu 120 dni, w związku z czym zgodnie art. 29 ust. 1 pkt 12 ustawy Prawo budowlane inwestor winien uzyskać decyzję o pozwoleniu na budowę.

Organ odwoławczy dodał, że w znajdującej się w aktach sprawy umowy dzierżawy z dnia [...] maja 2012r. brak jest zapisu wskazującego że tzw. "boksy są ogrodzeniem i oddzielają od siebie części placu przez różne podmioty". Poza tym organ nadmienił, że do złożonego do organu l instancji w dniu [...] października 2012r. pisma nie zostały dołączone umowy podnajmu wymienione w tym piśmie i kwestię tą wyjaśnił już organ l-instancji w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji.

Spółka A w B., reprezentowana przez radcę prawnego T. P., w skardze do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Bydgoszczy wniosła o uchylenie powyższej decyzji Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego w całości oraz obciążenie organu kosztami postępowania sądowego. Zaskarżonej decyzji skarżąca zarzuciła:

- naruszenie przepisów art. 29 ust. 1 pkt 23 w zw. z art. 3 pkt 9, art. 30 ust. 1 pkt 3 oraz art. 28 ust. 1 pkt 12 ustawy Prawo budowlane, poprzez ich niezastosowanie,

- naruszenie przepisów postępowania: art. 77 § 1 i art. 10 § 1 K.p.a., poprzez ich niezastosowanie.

W uzasadnieniu skargi podobnie jak w odwołaniu spółka podniosła, że obiekty zakwalifikowane przez organy do rozbiórki nie wymagają pozwolenia na budowę, ponieważ stanowią one ogrodzenie wewnątrz działki. Metalowy kontener został również błędnie zakwalifikowany do grupy obiektów objętych obowiązkiem uzyskania pozwolenia na budowę, podczas gdy stanowi on tymczasowy obiekt budowlany, więc nie wymaga pozwolenia na budowę – "art. 28 ust. 1 pkt 1". Skarżąca powołała się przy tym na orzecznictwo sądów administracyjnych.

W odpowiedzi na skargę [...] Wojewódzki Inspektor Nadzoru Budowlanego wniósł o jej oddalenie, podtrzymując dotychczasową argumentację.

Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 184 Konstytucji RP w związku z art. 1 ustawy z dnia 25 lipca 2002r. Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz.U. Nr 153, poz. 1269) ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (tekst jedn. Dz.U. z 2012 r., poz. 270 ze zm., zwanej dalej "P.p.s.a.") kontrola sądowa zaskarżonych decyzji, postanowień bądź innych aktów wymienionych w art. 3 § 2 P.p.s.a., sprawowana jest pod względem zgodności z prawem. W związku z tym, aby wyeliminować z obrotu prawnego akt wydany przez organ administracyjny konieczne jest stwierdzenie, że doszło do naruszenia bądź przepisu prawa materialnego w stopniu mającym wpływ na wynik sprawy, bądź przepisu postępowania w stopniu mogącym mieć istotny wpływ na rozstrzygnięcie, albo też przepisu prawa dającego podstawę do wznowienia postępowania (art. 145 § 1 pkt 1 lit. a – c P.p.s.a.) lub stwierdzenia nieważności (art. 145 § 1 pkt 2 P.p.s.a.).

Skarga nie zasługuje na uwzględnienie, gdyż zaskarżone rozstrzygnięcie wydane zostało zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa materialnego, a stwierdzone uchybienia przepisom postępowania, w ocenie Sądu, pozostają bez wpływu na wynik sprawy.

Zaskarżoną decyzją z [...] listopada 2012r. Wojewódzki Inspektor Nadzoru Budowlanego w B. utrzymał w mocy decyzję Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowalnego w S. z dnia [...] października 2010 r., nakazującą Spółce A z siedzibą w B. rozbiórkę ustawionego na betonowych kostkach metalowego kontenera o wymiarach ca 6,33 x 2,43 m oraz 6 szt. boksów z prefabrykowanych elementów betonowych o wymiarach ca 4,60 x 6,18 m i wysokości 1,5 m od ziemi osadzonych w dwuteownikach wbetonowanych w ziemię, dla potrzeb składu węgla, położonych na działce nr [...] przy ulicy K. [...] w S., wykonanych bez wymaganego pozwolenia na budowę.

W niniejszej sprawie spór pomiędzy skarżącą Spółką a organami nadzoru budowlanego sprowadza się w głównej mierze do odpowiedzi na pytanie czy nakazane przez organy do rozbiórki obiekty budowlane wymagały uprzedniego uzyskania pozwolenia na budowę, w szczególności czy sporne 6 sztuk "boksów" zostało przez organy poprawnie zakwalifikowane jako takie właśnie obiekty, czy powinny być uznane za ogrodzenie wybudowane wewnątrz działki - tak jak wywodzi to skarżąca.

Materialnoprawną podstawę rozstrzygnięcia stanowiły przepisy ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane (tekst jedn. Dz.U. z 2010 r. Nr 243, poz. 1623 ze zm.). Zgodnie z treścią art. 48 ust. 1 tej ustawy, właściwy organ nakazuje, z zastrzeżeniem ust. 2, w drodze decyzji, rozbiórkę obiektu budowlanego, lub jego części, będącego w budowie albo wybudowanego bez wymaganego pozwolenia na budowę. Ustęp 2 stanowi, że jeżeli budowa, o której mowa w ust. 1:

1) jest zgodna z przepisami o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, a w szczególności:

a) ustaleniami obowiązującego miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego albo

b) ustaleniami ostatecznej decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, w przypadku braku obowiązującego miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego,

2) nie narusza przepisów, w tym techniczno-budowlanych, w zakresie uniemożliwiającym doprowadzenie obiektu budowlanego lub jego części do stanu zgodnego z prawem

- właściwy organ wstrzymuje postanowieniem prowadzenie robót budowlanych.

W postanowieniu, o którym mowa w ust. 2, ustala się wymagania dotyczące niezbędnych zabezpieczeń budowy oraz nakłada obowiązek przedstawienia, w wyznaczonym terminie:

1) zaświadczenia wójta, burmistrza albo prezydenta miasta o zgodności budowy z ustaleniami obowiązującego miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego albo ostatecznej decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, w przypadku braku obowiązującego planu zagospodarowania przestrzennego;

2) dokumentów, o których mowa w art. 33 ust. 2 pkt 1, 2 i 4 oraz ust. 3; do projektu architektoniczno-budowlanego nie stosuje się przepisu art. 20 ust. 3 pkt 2 (art. 48 ust. 3).

W przypadku niespełnienia w wyznaczonym terminie obowiązków, o których mowa w ust. 3, stosuje się przepis ust. 1 (art. 48 ust. 4). Przedłożenie w wyznaczonym terminie dokumentów, o których mowa w ust. 3, traktuje się natomiast jak wniosek o zatwierdzenie projektu budowlanego i pozwolenie na wznowienie robót budowlanych, jeżeli budowa nie została zakończona (art. 48 ust. 5).

W pierwszej kolejności należy wskazać, że PINB w S. w celu ustalenia możliwości legalizacji stwierdzonej samowoli budowlanej, wstrzymując prowadzenie robót budowlanych postanowieniem z dnia [...] czerwca 2012r., nałożył na inwestora obowiązek przedstawienia niezbędnych do zalegalizowania budowy dokumentów, w terminie do dnia [...] sierpnia 2012r. Inwestor Spółka A nie dostarczył jednakże w wyznaczonym terminie żądanych dokumentów. Ponadto organ l instancji przed wydaniem zaskarżonej decyzji zwrócił się z zapytaniem do Burmistrza S. czy dla przedmiotowego terenu jest opracowany miejscowy plan zagospodarowania oraz czy Spółka A wystąpiła o ustalenie warunków zabudowy dla obiektów znajdujących się na działce nr [...] w S., na co uzyskał negatywną odpowiedź.

Ww. czynności dokonane przez organ I instancji są niezbędne przed wydaniem decyzji nakazującej rozbiórkę samowolnie wybudowanych obiektów budowlanych, która nie może ona zostać wydana w sposób arbitralny, lecz musi zostać poprzedzona procesem legalizacyjnym samowoli budowlanej. Tak więc strona skarżąca nie została pozbawiona prawa do wyjaśnienia spornej sytuacji oraz podjęcia czynności celem doprowadzenia swojej inwestycji do stanu zgodnego z prawem. Aktywność w tym względzie skarżąca ograniczyła jedynie do złożenia zażalenia na postanowienie z dnia [...] czerwca 2012r.

Skarżąca spółka kwestionując nakaz rozbiórki powyższych obiektów podniosła zarzut braku wykazania przez orzekające w sprawie organy, aby obiekty będące przedmiotem postępowania wymagały uzyskania pozwolenia na budowę, ponieważ w jej ocenie będą miały zastosowanie przepisy art. 29 ust. 1 pkt 12 i 23 ustawy Prawo budowlane. W ocenie Sądu, przedstawiona przez stronę skarżącą kwalifikacja prawna wykonanych robót budowlanych jest błędna i oparta na dowolnej interpretacji fragmentów orzeczeń sadów administracyjnych, które dotyczyły spraw o odmiennych stanach faktycznych.

W rozpoznawanej sprawie, bezspornym między stronami jest, że skarżąca spółka w dniu [...] maja 2012r. na działce nr [...] przy ulicy K. [...] w S. posadowiła na betonowych kostkach metalowy kontener o wymiarach ca 6,33 x 2,43 m oraz wybudowała 6 szt. boksów z prefabrykowanych elementów betonowych o wymiarach ca 4,60 x 6,18 m i wysokości 1,5 m od ziemi osadzonych w dwuteownikach wbetonowanych w ziemię, dla potrzeb prowadzonej działalności gospodarczej - składu węgla.

Mając na uwadze powyższe, prawidłowo orzekające w sprawie organy dokonały oceny klasyfikacji spornej konstrukcji w świetle przepisów Prawa budowlanego, ustalając końcowo, że realizacja przez skarżącą stronę obiektów budowlanych bez wymaganego pozwolenia na budowę stanowi samowolę budowlaną, wyczerpującą normę art. 48 ustawy Prawo budowlane. Zasadnie, w ocenie Sądu, organy wywiodły, że konstrukcja, rozmiary, posadowienie spornych obiektów budowlanych określonych przez organy jako "boksy" wyczerpuje znamiona art. 3 pkt 3 ustawy Prawo budowlane, z którego wynika, że przez budowlę należy rozumieć każdy obiekt budowlany niebędący budynkiem lub obiektem małej architektury, jak: obiekty liniowe, lotniska, mosty, wiadukty, estakady, tunele, przepusty, sieci techniczne, wolno stojące maszty antenowe, wolno stojące trwale związane z gruntem urządzenia reklamowe, budowle ziemne, obronne (fortyfikacje), ochronne, hydrotechniczne, zbiorniki, wolno stojące instalacje przemysłowe lub urządzenia techniczne, oczyszczalnie ścieków, składowiska odpadów, stacje uzdatniania wody, konstrukcje oporowe, nadziemne i podziemne przejścia dla pieszych, sieci uzbrojenia terenu, budowle sportowe, cmentarze, pomniki, a także części budowlane urządzeń technicznych (kotłów, pieców przemysłowych, elektrowni wiatrowych, elektrowni jądrowych i innych urządzeń) oraz fundamenty pod maszyny i urządzenia, jako odrębne pod względem technicznym części przedmiotów składających się na całość użytkową.

Wyliczenie zawarte w powołanym przepisie nie jest kompletne i nie stanowi zamkniętego katalogu, ale ma ułatwić kwalifikację określonego obiektu do kategorii budowli w sytuacji, gdy obiekt posiada cechy tożsame lub znacznie zbliżone do jednego z wymienionych w tym przepisie oraz gdy stanowi całość techniczno - użytkową. W świetle przytoczonej definicji budowli, dla oceny spornej inwestycji podstawowymi kryteriami będzie ustalenie czy jest to wolno stojąca, trwale związana z gruntem konstrukcja oporowa. Nie budzi wątpliwości w realiach sprawy, że ta pierwsza przesłanka - urządzenie wolno stojące - została spełniona. W ocenie Sądu, prawidłowo też organ ocenił, że należące do spółki boksy są trwale związane z gruntem, ponieważ zostały osadzone w dwuteownikach wbetonowanych w ziemię. Mamy więc do czynienia ze stabilną i oporną na działanie warunków atmosferycznych np. wiatru, konstrukcją znacznych rozmiarów, a z tych powodów w istocie trwale związaną z gruntem konstrukcją oporową. W rozpoznawanej sprawie nie można zatem twierdzić, że objęta nakazem rozbiórki konstrukcja oporowa, nie jest obiektem budowlanym trwale związanym z gruntem.

Sąd zważył, iż organy administracji w niniejszej sprawie dokonały prawidłowej oceny zgromadzonego materiału dowodowego w zakresie ustalenia cech i funkcji wzniesionych przez inwestora obiektów budowlanych. Nie można zgodzić się z twierdzeniem strony skarżącej, zgodnie z którym konstrukcja spornych boksów, przewidzianych dla przechowywania na działce oddzielonych od siebie różnych gatunków węgla, pełniła rolę ogrodzenia działki, która jest już ogrodzona. Nadto obiekty te nie dzielą również, wbrew twierdzeniom strony skarżącej, części nieruchomości przeznaczonych na użytkowanie w odmienny sposób, przez różne podmioty.

Odnosząc się do treści dokumentu – umowy najmu z dnia [...] stycznia 2012 r., na który powoływała się w toku postępowania administracyjnego strona skarżąca, a który pełnomocnik skarżącej przedłożył na rozprawie (k. 90 i 93) stwierdzić należy, iż dokument ten nie może określać prawnego charakteru wybudowanych na działce nr [...] obiektów budowlanych. Stanowi on jedynie o tym, że skarżąca wynajęła na podstawie tej umowy miejsca składowania węgla na placu przez siebie już użytkowanym. W § 1 ust. 2 umowy określono, że skarżąca (wynajmujący) oddaje najemcy w najem "dwa wydzielone trwałym ogrodzeniem miejsca składowania węgla dla dwóch asortymentów". Taki zapis umowy cywilnoprawnej pomiędzy skarżącą

i osobą trzecią, w żaden sposób nie określa jednak charakteru obiektów budowlanych, które skarżąca wybudowała na przedmiotowej nieruchomości. Wskazać nadto przyjdzie, iż strony umowy cywilnoprawnej przy formułowania jej treści nie są związane obowiązkiem określania treści wzajemnych praw i obowiązków zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa materialnego, w tym prawną charakterystyką poszczególnych kategorii obiektów budowlanych. W konsekwencji nazwanie w tej umowie określonej budowli "trwałym ogrodzeniem", nie nadaje jej takiego charakteru, skoro nie odpowiada ona wymogom ogrodzenia, w rozumieniu norm prawa budowlanego.

Sąd zważył, że wybudowane "boksy" pełnią jak, zasadnie ustaliły to organy, funkcję konstrukcji oporowej dla utrzymania towaru gromadzonego w składzie węgla i zapobiegania mieszania się różnych asortymentów tegoż towaru. Niezależnie od położenia tego obiektu, z pewnością nie ma on, jak również poszczególne jego elementy konstrukcyjne, charakteru ogrodzenia. Wniosek taki wynika z analizy materiału dowodowego zgromadzonego w toku postępowania (fotograficznego), jak również jednoznacznie potwierdzają to dokumenty znajdujące się w przedłożonych Sądowi aktach administracyjnych, aczkolwiek sporządzone w styczniu 2013 r. (dokumentacja fotograficzna oraz mapa obrazująca zarówno zabudowę, jak również niezależne od niej istniejące ogrodzenie na działce nr [...]). Dokumenty te w ocenie Sądu, miały znaczenie dla istniejących wątpliwości w kontekście zarzutów skargi, dlatego też Sąd na podstawie art. 106 § 3 P.p.s.a. na rozprawie w dniu 24 kwietnia 2013 r. przeprowadzi z nich dowód uzupełniający (vide protokół z rozprawy k. 30-31).

Z tych powodów Sąd w pełni podziela stanowisko organów, iż wybudowany/e przez skarżącą obiekt budowlany ("6 boksów") pełniący funkcję konstrukcji oporowej jako budowla – wymagał uzyskania pozwolenia na budowę.

W przedstawionym powyżej zakresie pojęcia "obiekt budowlany" mieści się również pojęcie "tymczasowy obiekt budowlany", który - jak sama nazwa wskazuje - posiada cechy obiektu budowlanego oraz dodatkowe cechy szczególne. Zgodnie z art. 3 pkt 5 ustawy Prawo budowlane, tymczasowym obiektem budowlanym jest obiekt budowlany przeznaczony do czasowego użytkowania w okresie krótszym od jego trwałości technicznej, przewidziany do przeniesienia w inne miejsce lub rozbiórki, a także obiekt budowlany niepołączony trwale z gruntem, jak: strzelnice, kioski uliczne, pawilony sprzedaży ulicznej i wystawowe, przykrycia namiotowe i powłoki pneumatyczne, urządzenia rozrywkowe, barakowozy, obiekty kontenerowe. Katalog tymczasowych obiektów budowlanych uprawnia do wniosku, że mogą nimi być zarówno obiekty spełniające cechy budynków, budowli, jak i obiektów małej architektury. Zgodnie z powyższym, z woli ustawodawcy zostały więc poddane reglamentacji Prawa budowlanego jako obiekty budowlane, o wskazanych wyżej cechach, także kontenery.

Z definicji tymczasowego obiektu budowlanego wynika, że tym, co odróżnia go od innych obiektów budowlanych jest albo czas użytkowania, albo trwałość jego związania z gruntem. Jednak fakt nietrwałego związania z gruntem jest wyróżnikiem tylko pewnej grupy tymczasowych obiektów budowlanych. Kontener, który posadowiła strona skarżąca na wydzierżawionej działce, niewątpliwie nie jest trwale połączony z gruntem. Zdaniem Sądu ten właśnie element przesądza o tymczasowości kontenera jako obiektu budowlanego, w rozumieniu art. 3 pkt 5 ustawy Prawo budowlane.

Budową jest wykonywanie obiektu budowlanego w określonym miejscu (art. 3 pkt 6 ustawy Prawo budowlane), przy czym wykonywanie obiektu w określonym miejscu może polegać na usytuowaniu obiektu, którego konstrukcja została wykonana poza miejscem budowy, co może dotyczyć np. takich obiektów budowlanych, jak zbiorniki, urządzenia techniczne, kontenery, reklamy. Tak więc okoliczność, że określony obiekt budowlany został wykonany w znacznej części lub nawet w całości w innym miejscu, czy ma charakter rozbieralny i składa się z typowych elementów składowych montowanych w jedną całość, nie zmienia faktu, że określona rzecz może stać się obiektem budowlanym po jej usytuowaniu w określonym miejscu, ze względu na jej przeznaczenie i sposób użytkowania. Żaden z przepisów Prawa budowlanego nie uzależnia kwalifikacji obiektu od metody, techniki i technologii jego wykonania, czy od tego, że w każdej chwili może on być rozebrany (wyrok NSA z 16 grudnia 2009 r. sygn. akt II OSK 1958/08 - LEX 582870).

Zasadą przewidzianą w art. 28 ust. 1 ustawy Prawo budowlane jest, że roboty budowlane można rozpocząć jedynie na podstawie ostatecznej decyzji o pozwoleniu na budowę. Wyjątki od tej reguły zawarto w art. 29-31 tej ustawy. W myśl art. 29 ust. 1 pkt 12 Prawa budowlanego, pozwolenia na budowę nie wymaga budowa tymczasowych obiektów budowlanych, niepołączonych trwale z gruntem i przewidzianych do rozbiórki lub przeniesienia w inne miejsce w terminie określonym w zgłoszeniu, o którym mowa w art. 30 ust. 1, ale nie później niż przed upływem 120 dni od dnia rozpoczęcia budowy określonego w zgłoszeniu. Jednakże, nawet tymczasowy obiekt budowlany postawiony zgodnie z warunkami określonymi w art. 29 ust. 1 pkt 12 ustawy - Prawo budowlane, lecz nie rozebrany lub nie przeniesiony w inne miejsce przed upływem 120 dni od dnia rozpoczęcia budowy określonego w zgłoszeniu, przestaje być obiektem budowlanym, którego budowa nie wymagała pozwolenia na budowę. Taki obiekt budowlany należy uznać za postawiony bez wymaganego pozwolenia na budowę (zob. wyrok WSA w Poznaniu z dnia 25 lipca 2008 r., sygn. akt II SA/Po 121/08, LEX nr 510201).

W stanie faktycznym sprawy przedmiotowe obiekty posadowiono na działce [...], którą inwestor dysponował na podstawie umowy dzierżawy - [...] maja 2012 r. Bezsporna pozostaje okoliczność, że kontener nie został rozebrany ani usunięty przed upływem 120 dni, ani też w dacie orzekania przez organy. Wobec tego cytowany przepis art. 29 ust. 1 pkt 12 nie może mieć zastosowania, a posadowienie tego obiektu wymagało uprzedniego uzyskania pozwolenia na budowę.

W orzecznictwie sądowoadministracyjnym wyrażany jest bowiem pogląd, że montaż obiektu tymczasowego jest budową w rozumieniu art. 3 pkt 6 ustawy Prawo budowlane. Zgodnie z tym przepisem budową jest wykonywanie obiektu budowlanego w określonym miejscu, przy czym wykonywanie obiektu w określonym miejscu może polegać na usytuowaniu obiektu, którego konstrukcja została wykonana poza miejscem budowy co może dotyczyć w szczególności kontenerów, barakowozów, itp. (zob. wyroki NSA z dnia 9 grudnia 2008 r., sygn. akt II OSK 1545/07, z dnia 13 marca 2008 r., sygn. akt II OSK 216/07).

Dodatkowo wskazać przyjdzie, że w stanie faktycznym niniejszej sprawy inwestor przed wykonaniem robót budowlanych i posadowieniem kontenera nie dokonał ani wymaganego (dla tymczasowego obiektu budowlanego) zgłoszenia, ani nie ubiegał się o uzyskania pozwolenia na budowę. Zgromadzony materiał dowodowy potwierdza, iż zamiarem inwestora nie było umieszczenie spornego kontenera jako tymczasowego obiektu budowlanego, lecz jako obiekt budowlany związany z prowadzoną na części ww. nieruchomości działalnością budowlaną – prowadzeniem składu węgla.

Reasumując należy stwierdzić, że niezasadnym okazał się zarzut naruszenia przez organy w niniejszej sprawie przepisów prawa materialnego. Organy zgodnie z wymaganiami ustawy Prawo Budowlane, przed wydaniem skarżonej decyzji przeprowadziły także postępowanie, umożliwiając inwestorowi podjęcie działań celem ewentualnej legalizacji dokonanej samowoli budowlanej.

Skarżąca spółka zarzuciła również naruszenie przepisów postępowania tj. art. 10 § 1 i art. 77 § 1 K.p.a. Nie został bowiem przez organy rozpoznany jej wniosek o przeprowadzenie dowodu z dokumentu (zgłoszonego pismem z 3 października 2012 r.) – umowy najmu części nieruchomości objętej postępowaniem, która wskazuje jednoznacznie, że tzw. boksy są ogrodzeniem i oddzielają od siebie części placu używane przez różne podmioty. W uznaniu strony organ powinien przeprowadzić dowód z tego dokumentu, skoro strona wywodzi z niego swoje prawa, a jeśli stwierdził jego brak w aktach, winien wezwać stronę do przedłożenia tego dokumentu. Zaniechanie tej czynności stanowi naruszenie art. 77 § 1 K.p.a.

Ponadto organ II instancji, z naruszeniem art. 10 § 1 K.p.a. wydał w sprawie decyzję bez umożliwienia stronie wypowiedzenia się co do zebranych dowodów i materiałów oraz zgłoszenia żądań. Gdyby strona była poinformowana o zebraniu całego materiału dowodowego mogłaby zapoznać się z jego treścią i stwierdzić brak w aktach sprawy dokumentu, z którego wywodzi swoje prawa. Zdaniem strony skarżącej, powyższe naruszenia miały niewątpliwie wpływ na wynik postępowania.

Wskazać należy, że naruszenie przepisów postępowania może polegać w szczególności na niedopełnieniu wynikających z tych przepisów obowiązków organu lub uniemożliwieniu stronie skorzystania z przysługujących jej uprawnień procesowych albo błędnej wykładni tych przepisów. Warunkiem uwzględnienia skargi z tego powodu jest ustalenie, że stwierdzone naruszenie mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy. Sąd, uchylając decyzję na tej podstawie, musi wykazać, że gdyby nie było stwierdzonego w postępowaniu sądowym naruszenia przepisów postępowania, to rozstrzygnięcie sprawy najprawdopodobniej mogłoby być inne.

W ocenie Sądu, sytuacja taka nie zaistniała w rozpoznawanej sprawie, aczkolwiek w istocie organy administracji naruszyły przepisy procedury w zakresie wskazanym w skardze. W pierwszej kolejności stwierdzić bowiem należy, że chociaż organ drugiej instancji, wbrew wymogowi art. 10 § 1 K.p.a., przed wydaniem decyzji nie umożliwił skarżącej formalnie wypowiedzenia się co do zebranych dowodów i materiałów oraz zgłoszonych żądań, w okolicznościach sprawy nie miało to znaczenia dla jej rozstrzygnięcia. Podkreślić należy, iż z akt sprawy nie wynika, iżby organ odwoławczy przeprowadzała w sprawie samodzielnie postepowanie dowodowe, uzupełniał zgromadzony materiał dowodowy, zatem strona skarżąca znała cały materiał zgromadzony dotychczas, a swoje zarzuty i wnioski mogła zgłosić w odwołaniu od decyzji organu pierwszej instancji. Nie można również zgodzić się z twierdzeniem skargi, że gdyby organ odwoławczy zawiadomił skarżącą o możliwości zapoznaniu się z aktami sprawy, to mogłaby się zorientować, że w aktach tych brak spornej umowy najmu, która miała stanowić załącznik do pisma z [...] października 2012r. Jak zasadnie bowiem wskazał to organ odwoławczy w uzasadnieniu skarżonej decyzji, już Powiatowy Inspektor Nadzoru Budowlanego w S. w uzasadnieniu decyzji z [...] października 2012 r. wskazał, że strona nie przedłożyła wspomnianego dokumentu. Wobec tego nie było przeszkód, aby skarżąca, skoro uważała ten dokument za tak ważny dla ustalenia okoliczności sprawy i wywodzi z niego istotne skutki prawne, dołączyła sporny dokument do odwołania, w którym także kwestionowała brak przeprowadzenia dowodu z tego dokumentu.

Ponadto skarżąca zarzuciła organom naruszenie art. 77 § 1 Kodeksu postępowania administracyjnego, poprzez zaniechanie przeprowadzenia wnioskowanego przez stronę dowodu z dokumentu – umowy podnajmu miejsc składowania węgla. Należy zgodzić się ze skarżącą, iż PINB w następstwie jej pisma z [...] października 2012 r., w którym wniosła "o przeprowadzenie dowodu z odpisów załączonych do niniejszego pisma umów podnajmu działki nr [...] (...) na okoliczność władztwa nad nieruchomością będącą przedmiotem postępowania", w pierwszej kolejności winien wezwać do uzupełnienia braku formalnego tego pisma (braku wnioskowanych jako dowody umów podnajmu), pod rygorem pozostawienia go bez rozpoznania (art. 64 § 2 K.p.a.) W dalszej kolejności organ administracji winien ewentualnie (po przedłożeniu) rozpoznać wniosek dowodowy we właściwej formie procesowej, w trybie przepisów działu II rozdziału 4 art. 75 i nast. K.p.a., poprzez wydanie stosownego postanowienia w tym zakresie. W myśl art. 78 § 1 K.p.a., żądanie strony dotyczące przeprowadzenia dowodu należy uwzględnić, jeżeli przedmiotem dowodu jest okoliczność mająca znaczenie dla sprawy. Organ administracji publicznej może nie uwzględnić żądania (§ 1), które nie zostało zgłoszone w toku przeprowadzania dowodów lub w czasie rozprawy, jeżeli żądanie to dotyczy okoliczności już stwierdzonych innymi dowodami, chyba że mają one znaczenie dla sprawy (art. 78 § 2).

Powyższe regulacje prawne nakazywały zatem organom w niniejszym postępowaniu podjęcie czynności celem rozważenia czy zgłoszony dowód ma znaczenia dala ustalenia istotnych okoliczności w sprawie, i czy nie zostały one już stwierdzone na podstawie innych dowodów. Nawet gdy organ zasadnie uznał, że wskazywana we wniosku dowodowym okoliczność - władztwa nad nieruchomością będącą przedmiotem postepowania, została już ustalona na podstawie przedłożonej wcześniej przez stronę umowy dzierżawy, nie mógł jednak całkowicie pominąć wniosku dowodowego. Takie działanie stanowiło w istocie naruszenie przepisu art. 77 § 1 K.p.a. W stanie faktycznym sprawy ocena całokształtu materiału dowodowego zgromadzonego z godnie z przepisami procedury i prawidłowo ocenionego w dostateczny sposób pozwalała na dokonanie subsumpcji norma prawa materialnego. Jak już wyżej wskazano, dopuszczony przez Sąd dowód ze spornego dokumentu, nie podważył zasadności dokonanych przez organy ustaleń, iż nie stanowił dowodu potwierdzającego zasadność argumentów skarżącej. Wobec tego stwierdzone naruszenie przepisów postepowania nie miało żadnego wpływu na wynik sprawy administracyjnej.

Mając powyższe na uwadze Sąd, na podstawie art. 151 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, orzekł jak w sentencji wyroku.