IV SA/Wa 320/13

Uzasadnienie

W dniu [...] czerwca 2012 r. decyzją Nr [...] Wojewoda [...] odmówił udzielenia L.C. (dalej również: skarżący) zezwolenia na zamieszkanie na czas oznaczony.

W dniu 26 czerwca 2012 r. skarżący złożył w placówce pocztowej odwołanie. Jako adres odbiorcy (Szefa Urzędu do Spraw Cudzoziemców) wskazał ul. Taborową 33 w Warszawie. Przesyłka ta została skarżącemu zwrócona.

W dniu 27 lipca 2012 r. skarżący ponownie wniósł odwołanie od decyzji z dnia [...] czerwca 2012 r. Odwołanie to zostało zaadresowane do Szefa Urzędu do Spraw Cudzoziemców, ul. Koszykowa 16 w Warszawie. W piśmie zawarty został wniosek o przywrócenie terminu do wniesienia odwołania.

W dniu [...] listopada 2012 r. Szef Urzędu do Spraw Cudzoziemców postanowieniem Nr [...] odmówił przywrócenia terminu do wniesienia odwołania.

W uzasadnieniu postanowienia organ administracji publicznej wskazał między innymi, że cudzoziemiec był prawidłowo pouczony o możliwości złożenia odwołania do Szefa Urzędu do Spraw Cudzoziemców za pośrednictwem Wojewody [...].

Organ administracji publicznej stwierdził, że ul. Taborowa 33 to jedna z siedzib Szefa Urzędu do Spraw Cudzoziemców, jednak korespondencja nie jest tam przyjmowana, W związku z tym, przesyłkę zwrócono skarżącemu.

W ocenie organu administracji publicznej winę za nieprawidłowe złożenie odwołania ponosi wyłącznie skarżący, ponieważ pismo z dnia 26 czerwca 2012 r. skierował błędnie bezpośrednio do organu II instancji, mimo wcześniejszego pouczenia.

Ponadto Szef Urzędu do Spraw Cudzoziemców wskazał, że wysłanie wniosku pod niewłaściwy adres z uwagi na błąd popełniony przez nadawcę stanowi niedochowanie należytej staranności.

Pismem z dnia 4 stycznia 2013 r. L. C. wniósł skargę na postanowienie z dnia [...] listopada 2012 r. i zarzucił naruszenie art. 65 § 1 i 2 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2000 r. Nr 98, poz. 1071, ze zm.; dalej: K.p.a.) przez ich niezastosowanie oraz art. 7 K.p.a przez niepodjęcie wszelkich czynności niezbędnych do dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego oraz do załatwienia sprawy.

W uzasadnieniu skargi L. C. wskazał między innymi, że w świetle art. 65 § 2 K.p.a. fakt błędnego złożenia przez niego odwołania do Szefa Urzędu do Spraw Cudzoziemców zamiast do Wojewody [...] nie może rodzić dla skarżącego negatywnych skutków. Odwołanie z dnia 26 czerwca 2012 r. należy uznać za złożone z zachowaniem terminu.

W odpowiedzi na skargę, pismem z dnia 8 lutego 2013 r., Szef Urzędu do Spraw Cudzoziemców wniósł o jej oddalenie.

Organ administracji publicznej podkreślił między innymi, że strona występująca z wnioskiem o przywrócenie terminu powinna wykazać, że mimo całej staranności nie udało jej się dochować terminu. Nawet wina nieumyślna strony powoduje niedopuszczalność przywrócenia terminu.

Szef Urzędu do Spraw Cudzoziemców wskazał, że przy ul. Taborowej mieszczą się niektóre komórki Urzędu. Nie pracują tam jednak żadne osoby uprawnione do odbioru korespondencji. W oficjalnych materiałach jako siedzibę i adres do korespondencji organu administracji publicznej wskazuje się ul. Koszykową 16, a nie ul. Taborową 33. Co więcej, skarżący nie wskazuje osoby, która podała mu adres, na który należy wysłać odwołanie.

W ocenie organu administracji publicznej, z uwagi na art. 65 § 1 i 2 K.p.a. samo wniesienie odwołania do niewłaściwego organu nie spowodowałoby uchybienia terminu. Jednakże, fakt skierowania pisma na błędny adres organu powoduje zawinione uchybienie terminu. Ponadto, organ administracji publicznej wskazał, że przesyłka nadana w dniu 26 czerwca 2012 r. nigdy do niego nie wpłynęła.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie zważył co następuje:

Zgodnie z art. 1 § 1 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r, - Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. Nr 153, poz. 1269) sądy administracyjne sprawują wymiar sprawiedliwości przez kontrolę administracji publicznej, przy czym w świetle przepisu § 2 powołanego artykułu, kontrola ta jest sprawowana pod względem zgodności z prawem, jeżeli ustawy nie stanowią inaczej.

Na podstawie art. 134 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2012 r., poz. 270, ze zm.; dalej: P.p.s.a.) sąd rozstrzyga w granicach danej sprawy nie będąc jednak związany zarzutami i wnioskami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Zgodnie z art. 57 § 5 pkt 2 K.p.a. termin uważa się za zachowany, jeżeli przed jego upływem pismo zostało nadane w polskiej placówce pocztowej operatora wyznaczonego w rozumieniu ustawy z dnia 23 listopada 2012 r. - Prawo pocztowe.

Wojewódzki Sąd Administracyjny stwierdza, że dla domniemania zachowania terminu znaczenie ma jedynie fakt nadania pisma w polskiej placówce pocztowej. Jeśli strona nadała pismo w polskiej placówce pocztowej, data rzeczywistego wpływu pisma do organu administracji nie jest istotna dla stwierdzenia zachowania terminu.

Zgodnie z art. 129 § 1 K.p.a. odwołanie wnosi się do właściwego organu odwoławczego za pośrednictwem organu, który wydał decyzję.

Wojewódzki Sąd Administracyjny stwierdza, że pod pojęciem "wniesienia odwołania do właściwego organu" rozumieć należy nie tylko samo wskazanie nazwy organu, ale również prawidłowe wskazanie siedziby organu, do którego odwołanie winno zostać skierowane (zob. wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 12 października 2011 r., sygn. akt II OSK 1457/10, dostępny w Centralnej Bazie Orzeczeń Sądów Administracyjnych - http://orzeczenia.nsa.gov.pl/).

W ocenie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, przez pojęcie "siedziby" organu administracji publicznej należy rozumieć każdy lokal, w którym mieszczą się komórki organizacyjne organu administracji publicznej.

Wojewódzki Sąd Administracyjny stwierdza, że skomplikowana organizacja lokalowa urzędów organów administracji publicznej nie może obciążać skarżącego. Podobnie brak pracowników upoważnionych do odbioru korespondencji nie może mieć dla skarżącego negatywnych konsekwencji. Są to bowiem wyłącznie zagadnienia z zakresu wewnętrznej organizacji pracy urzędów i nie mogą wywierać negatywnego wpływu na sferę praw i obowiązków podmiotów spoza administracji publicznej.

Zdaniem Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, w sytuacji, w której siedziba organu administracji publicznej znajduje się w kilku miejscach, na stwierdzenie jaki jest adres siedziby organu administracji publicznej nie ma wpływu fakt podawania przez ten organ tylko niektórych swoich adresów w korespondencji, Biuletynie Informacji Publicznej, czy innych dokumentach.

W ocenie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego do skutecznego wniesienia przez stronę odwołania na dany adres nie jest wymagane istnienie osoby, która podałaby stronie ten adres. Takie stanowisko (reprezentowane przez organ administracji publicznej) byłoby bowiem absurdalne i nie do pogodzenia ze standardami demokratycznego państwa prawnego.

W świetle powyższego, Wojewódzki Sąd Administracyjny stwierdza, że prawidłowe wskazanie siedziby organu, do którego odwołanie winno zostać skierowane, następuje przez podanie jakiegokolwiek adresu, pod którym znajdują się komórki organizacyjne aparatu pomocniczego organu administracji publicznej.

Zgodnie z art. 65 § 1 K.p.a., jeżeli organ administracji publicznej, do którego podanie wniesiono, jest niewłaściwy w sprawie, niezwłocznie przekazuje je do organu właściwego, zawiadamiając jednocześnie o tym wnoszącego podanie. Zawiadomienie o przekazaniu powinno zawierać uzasadnienie.

Jak wynika z art. 65 § 2 K.p.a., podanie wniesione do organu niewłaściwego przed upływem przepisanego terminu uważa się za wniesione z zachowaniem terminu.

Wojewódzki Sąd Administracyjny stwierdza, że wystąpienie przez stronę z jakkolwiek nazwanym środkiem prawnym do jakiegokolwiek organu administracyjnego winno być uznane za wystąpienie z odwołaniem od decyzji organu I instancji, przy czym ustalenie właściwego organu odwoławczego może nastąpić na podstawie art. 65 K.p.a. (zob. postanowienie Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 12 kwietnia 2012 r., sygn. akt II GSK 65/12, dostępne w Centralnej Bazie Orzeczeń Sądów Administracyjnych - http://orzeczenia.nsa.gov.pl/). Dla zachowania terminu do wniesienia odwołania, wystarczy, że pismo jest wniesione do podmiotu, będącego organem administracji publicznej, w tym do organu odwoławczego. Podmiot ten powinien następnie, zgodnie z art. 65 § 1 K.p.a., niezwłocznie przekazać odwołanie do organu, który wydał decyzję.

Wojewódzki Sąd Administracyjny stwierdza, że zgodnie z obowiązującym w chwili wydawania zaskarżonego postanowienia aktem prawa wewnętrznego, zarządzeniem Nr 57 Prezesa Rady Ministrów z dnia 10 sierpnia 2010 r. w sprawie nadania statutu Urzędowi do Spraw Cudzoziemców (M. P, Nr 56, poz. 763) w skład Urzędu do Spraw Cudzoziemców wchodziły następujące komórki organizacyjne: Departament Legalizacji Pobytu, Departament Pomocy Socjalnej, Departament Postępowań Uchodźczych, Biuro Finansów, Biuro Informatyki i Ewidencji Cudzoziemców, Biuro Logistyki i Pomocy Zagranicznej, Biuro Prawne, Biuro Współpracy Międzynarodowej, Wydział Kadr, Szkolenia i Organizacji, Wydział Kontroli i Ochrony Informacji Niejawnych, Samodzielne Stanowisko do spraw Audytu Wewnętrznego. Część z tych komórek znajdowała się przy ul. Taborowej 33 w Warszawie. Nie sposób więc uznać, że ul. Taborowa 33 w Warszawie nie stanowiła przynajmniej jednej z siedzib Szefa Urzędu do Spraw Cudzoziemców. Fakt, że Szef Urzędu do Spraw Cudzoziemców tak zorganizował swoje funkcjonowanie, że nie pracują tam osoby upoważnione do odbioru korespondencji, nie może obciążać skarżącego. Co więcej, "oficjalna" informacja o adresach, na które należy kierować korespondencję do Szefa Urzędu do Spraw Cudzoziemców nie spowodowała niedopuszczalności kierowania korespondencji na inne adresy organu administracji publicznej.

Na marginesie Wojewódzki Sąd Administracyjny wskazuje, że Szef Urzędu do Spraw Cudzoziemców powinien mieć na uwadze, że w sytuacji, gdy wielu cudzoziemców zna siedzibę przy ul. Taborowej 33 (bywa tam osobiście), nieuniknione będzie zjawisko częstego kierowania korespondencji na ten adres. Kwestia ta powinna mieć wpływ na praktykę działania organu administracji publicznej oraz na argumentację przezeń stosowaną w niniejszej sprawie, zwłaszcza w kontekście zasady zaufania jednostki do władzy publicznej, wynikającej z art. 2 Konstytucji RP i art. 8 K.p.a.

W ocenie Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego wobec powyższego stwierdzić należy, że odwołanie zostało wniesione w terminie.

Skarżący nadał pismo w polskiej placówce pocztowej operatora wyznaczonego w okresie biegu terminu do wniesienia odwołania. Jako adres podał jedną z siedzib organu administracji publicznej. Fakt, że był to organ niewłaściwy nie powodował uchybienia terminu (art. 62 § 2 K.p.a.), gdyż zgodnie z art. 65 § 1 K.p.a. Szef Urzędu do Spraw Cudzoziemców powinien był niezwłocznie przekazać odwołanie do Wojewody Mazowieckiego, zawiadamiając jednocześnie o tym skarżącego.

Wojewódzki Sąd Administracyjny stwierdza, że fakt, że odwołanie nie wpłynęło do organu administracji publicznej nie ma znaczenia, ponieważ zgodnie z art. 57 § 5 pkt 2 K.p.a. termin do wniesienia dowołania przez skarżącego należy uważać za zachowany. Wojewódzki Sąd Administracyjny podkreśla przy tym, że skarżący w bardzo krótkim czasie po zwrocie przesyłki poinformował o tym Szefa Urzędu do Spraw Cudzoziemców.

Udzielając wskazań co do dalszego postępowania, Wojewódzki Sąd Administracyjny stwierdza, że rozpoznając sprawę ponownie organ administracji publicznej związany będzie oceną prawną zaprezentowaną w uzasadnieniu niniejszego wyroku i zobowiązany będzie do merytorycznego rozpatrzenia odwołania od decyzji z dnia [...] czerwca 2012 r.

Mając powyższe na uwadze, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie stwierdził uchybienie, które miało wpływ na wynik postępowania i na mocy art. 145 § 1 pkt 1 lit. c P.p.s.a. orzekł jak w sentencji.