II OZ 287/13

Uzasadnienie

Postanowieniem z dnia 5 lutego 2013 r., sygn. akt VII SA/Wa 2826/12 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie oddalił wniosek K. D., A. S., W. K., A. K., E. D., M. D., B. D., E. K., M. K., M. W., B. S., W. S., B. K., A. H., A. K., B. S., J. Ł. i A. Z. o wstrzymanie wykonania decyzji M. Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego z dnia [...] września 2012 r., Nr [...] w przedmiocie nałożenia obowiązku wykonania określonych robót budowlanych.

Sąd wskazał, że wyżej wymienieni w skardze z dnia 5 listopada 2012 r. wnieśli o wstrzymanie wykonania zaskarżonej decyzji M. Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego z dnia [...] września 2012 r., Nr [...]. Orzeczeniem tym M. Wojewódzki Inspektor Nadzoru Budowlanego utrzymał w mocy decyzję Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego [...] z dnia [...] czerwca 2012 r., mocą której organ ten nakazał współwłaścicielom budynku: B. E., K. D., A. S., W. K., A. K., E. D., M. D., B. D., E. K., M. K., M. W., B. S., W. S., B. K., A. H., A. K., B. S. i J. Ł. wykonanie następujących robót budowlanych w budynku mieszkalnym wielorodzinnym przy ul. [...] w W., zgodnie z zaleceniami Ekspertyzy technicznej Nr [...] oraz załącznika do w/w ekspertyzy:

1. naprawę rys i pęknięć ścian fundamentowych budynku wraz z uzupełnieniem uszkodzonych cegieł, wykonaniem tynków, osuszeniem i usunięciem grzybów pleśniowych,

2. zabezpieczenie skorodowanych stalowych i żelbetowych belek stropowych poprzez wykonanie podstemplowania i zabezpieczenie antykorozyjne,

3. naprawę murów zewnętrznych - elewacji, w tym cokołu, gzymsów, balkonów, obróbek blacharskich,

4. naprawę główną więźby dachowej i pokrycia dachu wraz z naprawą trzonów kominowych i wymianą ław kominiarskich,

5. naprawę stropu poddasza i stropu w pomieszczeniach WC w lokalach nr [...] i [...],

6. wykonanie zabezpieczeń pęknięć na elewacji, ścianach klatek schodowych oraz nadproży okiennych i drzwiowych,

7. doprowadzenie instalacji elektrycznej do stanu zgodnego z prawem.

Nakaz powinien być wykonany w terminie 12 miesięcy od daty, kiedy niniejsza decyzja stanie się ostateczna.

W uzasadnieniu wniosku pełnomocnik wnioskodawców podniósł, że wniosek o wstrzymanie wykonalności decyzji jest uzasadniony treścią art. 61 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. z 2012 r., poz. 270), zwanej dalej "p.p.s.a.". Ponadto wskazał, że wykonanie obowiązku nałożonego na jego mocodawców wiąże się z olbrzymimi kosztami, których nie są oni w stanie ponieść. Dobrowolne wykonanie decyzji zmusiłoby ich albo do wyprzedaży posiadanego majątku (mieszkania lub domy) albo do zaciągnięcia znacznych pożyczek lub kredytów, co jest z kolei niemożliwe, gdyż większość skarżących to emeryci, którzy z uwagi na niskie emerytury nie mają zdolności kredytowej.

Dodał również, że wartość prac budowlanych jest bardzo duża. Z treści znajdującej się w aktach sprawy (a nie doręczonej stronom) ekspertyzy stanu technicznego wynika, że zdaniem biegłego, z uwagi na fakt, że budynek znajduje się w strefie ochrony konserwatorskiej, należy liczyć się ze wzrostem szacunkowych kosztów dla odtworzenia zadowalającego stanu budynku, które to koszty mogą wynieść nawet 5 363 800 złotych - strona 42 ekspertyzy. Tego szacunku nie zmienia fakt, że wobec treści rozstrzygnięcia istnieją zasadnicze wątpliwości co do zakresu prac określonych w decyzji.

Jeśli po wydaniu orzeczenia przez Sąd, zostanie ono zaskarżone przez którąkolwiek ze stron do Naczelnego Sądu Administracyjnego, prawomocny wyrok zapadnie zapewne nie wcześniej niż po upływie 12 miesięcy. Jeśli na skutek takiego orzeczenia dojdzie do uchylenia zaskarżonej decyzji i obowiązek zostanie nałożony na inny podmiot - np. na zarządcę, wówczas może dojść do sytuacji, w której wnioskodawcy zostaną zmuszeni do sfinansowania prac, do których wykonania zobowiązany winien być kto inny.

Biorąc pod uwagę rozległy zakres prac określonych w decyzji, duże grono współwłaścicieli (19 osób), oraz krótki termin (12 miesięcy), działanie związane z wykonaniem nałożonych obowiązków powinny być podjęte niezwłocznie. Oznacza to, że wnioskodawcy już powinni zacząć ponosić koszty prac, choć jest wątpliwe, czy prace te powinni wykonać i w jakim zakresie.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie stwierdził, że wniosek nie zasługuje na uwzględnienie.

Przede wszystkim Sąd wskazał, że wniosek ten nie został właściwie uzasadniony. Skarżący we wniosku podnieśli, że wykonanie decyzji zmusi ich do wyprzedaży majątku, obciąży znacznymi kosztami, gdyż wartość prac jest bardzo duża, a także, jeżeli sąd uchyli zaskarżoną decyzję obowiązek zostanie nałożony na inny podmiot wówczas może dojść do sytuacji, w której wnioskodawcy zostaną zmuszeni do sfinansowania prac, do wykonania których zobowiązany jest ktoś inny. Skarżący powołali się na opinię biegłego znajdującą się w aktach sprawy, z której wynika, że koszty prac mogą wynieść nawet 5 363 800 złotych.

W ocenie Sądu, argumenty skarżących nie wskazują, jakie trudne do odwrócenia skutki mogą wystąpić w sprawie. Sam fakt wydania nakazu wykonania określonych robót nie może stanowić przesłanki uzasadniającej wstrzymanie wykonania zaskarżonej decyzji, tym bardziej, że zobowiązanych do wykonania nakazu jest osiemnaście osób. Ze swej natury tego typu decyzje - poprzez ich realizację - zmieniają stan rzeczy i mogą spowodować powstanie trudnych do odwrócenia skutków, jednakże skutki te należy szczegółowo uzasadnić oraz wykazać wystąpienie ich w stosunku do składających dany wniosek. Takich argumentów skarżący w kontekście powołanych okoliczności nie podali.

Trudno również mówić o możliwość wyrządzenia znacznej szkody w przypadku gdy prace zostały nałożone na osiemnastu współwłaścicieli, a ich koszt tak naprawdę nie jest znany. Szacunkowe określenie wartości prac nie może zostać wzięte pod uwagę jako argument świadczący o powstaniu niebezpieczeństwa wyrządzenia znacznej szkody.

Wniesienie skargi nie pociąga za sobą automatycznego skutku suspensywności i wstrzymanie wykonania zaskarżonego aktu zależy od oceny sądu, czy istnieją przesłanki uzasadniające takie rozstrzygnięcie (por. T. Woś [w:] T. Woś, H. Knysiak - Molczyk, M. Romańska - Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi, Komentarz, Warszawa 2005, s. 294 i n.). Warunkiem rozpatrzenia przez sąd merytorycznie wniosku o wstrzymanie wykonania zaskarżonego aktu jest więc jego właściwe uzasadnienie, tj. wykazanie przez wnioskującego, że w sprawie zachodzi przynajmniej jedna z przesłanek wynikających z art. 61 § 3 p.p.s.a. Tymczasem, rozpoznawany wniosek jak wyżej zaznaczono, nie zawiera właściwie uzasadnienia odnoszącego się wprost do przesłanek określonych w art. 61 § 3 p.p.s.a. Uzasadnienie to nie odnosi się do konkretnych zdarzeń, które mogłyby przemawiać za jego pozytywnym załatwieniem. Tym samym w ocenie Sądu z uzasadnienia tego wniosku nie wynika z jakiego powodu - zdaniem skarżących - wstrzymanie wykonania zaskarżonej decyzji jest w tym przypadku konieczne.

W konsekwencji Sąd rozpoznając wniosek uznał, że skarżący wnosząc o wstrzymanie wykonania zaskarżonej decyzji dotyczącej wykonania nakazanych robót nie wykazali, aby w stosunku do nich zachodziła którakolwiek z przesłanek ze wskazanego powyżej artykułu.

Z w/w powodów Sąd w oparciu o art. 61 § 3 p.p.s.a., orzekł jak w sentencji.

Na powyższe postanowienie skarżący złożyli zażalenie, zaskarżając postanowienie w całości, zarzucając:

1) naruszenie art. 141 § 4 w zw. z art. 166 p.p.s.a. poprzez nie wskazanie w uzasadnieniu zaskarżonego postanowienia, z jakiego powodu przedstawiony przez biegłego szacunkowy koszt robót budowlanych wynoszący 5 363 800 zł nie może być wzięty pod uwagę, a także z jakiego powodu poniesienie w/w kosztów nie zostało uznane za znaczną szkodę;

2) naruszenie art. 61 § 3 p.p.s.a. poprzez uznanie, iż wykonanie zaskarżonej decyzji, której koszt wykonania biegły powołany w toku postępowania administracyjnego wycenił na kwotę 5 363 800 zł nie powoduje niebezpieczeństwa wyrządzenia skarżącym znacznej szkody;

2) naruszenie art. 61 § 3 p.p.s.a. poprzez uznanie, iż wykonanie zaskarżonej decyzji, nakładającej na skarżących obowiązek wykonania robót budowlanych w budynku, do którego nie mają dostępu i nie jest w ich władaniu oraz którego dokumentacji technicznej nie posiadają, nie spowoduje trudnych do odwrócenia skutków;

4) naruszenie art. 61 § 3 w zw. z art. 133 § 1 w zw. z art. 166 p.p.s.a. poprzez uznanie, iż wnioskodawcy nie uzasadnili należycie wniosku o wstrzymanie wykonania decyzji i nie wzięcie pod uwagę treści dokumentów znajdujących się w aktach sprawy.

Wskazując na powyższe zarzuty skarżący wnieśli o zmianę zaskarżonego postanowienia i orzeczenie o wstrzymaniu wykonania zaskarżonej decyzji oraz zwrot kosztów postępowania w wysokości prawem przepisanej.

Naczelny Sąd Administracyjny zważył, co następuje:

Zażalenie nie zasługuje na uwzględnienie.

Stosownie do art. 61 § 3 p.p.s.a., sąd może na wniosek skarżącego wydać postanowienie o wstrzymaniu wykonania w całości lub w części aktu lub czynności, jeżeli zachodzi niebezpieczeństwo wyrządzenia znacznej szkody lub spowodowania trudnych do odwrócenia skutków. Z konstrukcji tej normy prawnej wynika, iż na skarżącym spoczywa ciężar wykazania przesłanek zawartych w cytowanym przepisie, zaś sąd może wstrzymać wykonanie zaskarżonego aktu jeżeli jest spełniona ustawowa przesłanka określona jako potencjalna możliwość wyrządzenia znacznej szkody lub spowodowania trudnych do odwrócenia skutków, gdy akt lub czynność zostanie wykonana. Jest to wyjątek od zasady, w myśl której wniesienie skargi do sądu nie wstrzymuje wykonania zaskarżonego aktu lub czynności. W przepisie tym chodzi bowiem o szczególne i wyjątkowe zagrożenie odpowiadające specjalnemu rodzajowi ochrony tymczasowej strony postępowania.

Mając na względzie powyższe, stwierdzić należy, że Sąd I instancji zasadnie uznał, że skarżący nie wykazali, że wykonanie zaskarżonej decyzji mogłoby spowodować skutki, o których mowa w art. 61 § 3 p.p.s.a. Podnoszone we wniosku argumenty, że wykonanie zaskarżonej decyzji pociąga za sobą bardzo wysokie koszty prac budowlanych, nie zasługują na uwzględnienie. Skarżący nie uprawdopodobnili bowiem, że zaskarżona decyzja w razie jej wykonania spowodowałaby trudne do odwrócenia skutki lub wyrządziłaby im znaczną szkodę. Ewentualne pogorszenie sytuacji finansowej skarżących spowodowane wykonaniem zaskarżonej decyzji nie stanowi w świetle art. 61 § 3 p.p.s.a przesłanki do jej wstrzymania, gdyż obciążenia finansowe związane z wykonaniem decyzji nie powodują nieodwracalnego skutku z samej swej istoty, zawsze bowiem możliwe jest ustalenie ich kwoty i wartości oraz zasad zwrotu. Ewentualne zaś ustalenie, że przedmiotowe prace budowlane winien przeprowadzić inny niż skarżący podmiot, będzie mogło być podstawą do ewentualnego roszczenia regresowego. Zauważyć jednocześnie należy, że dalsze opóźnianie wykonania obowiązków nałożonych zaskarżoną decyzją może spowodować pogorszenie stanu technicznego budynku i inne jeszcze zagrożenia.

Z tych przyczyn, Naczelny Sąd Administracyjny na podstawie art. 184 w zw. z art. 197 § 2 p.p.s.a., oddalił zażalenie.