II SA/Sz 1083/12
Wyrok
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Szczecinie
2013-04-11Nietezowane
Artykuły przypisane do orzeczenia
Do tego artykulu posiadamy jeszcze 13 orzeczeń.
Kup dostęp i zobacz, do jakich przepisów odnosi się orzeczenie. Znajdź inne potrzebne orzeczenia.
Skład sądu
Danuta Strzelecka-Kuligowska /przewodniczący/
Elżbieta Makowska
Iwona Tomaszewska /sprawozdawca/Sentencja
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Szczecinie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia NSA Danuta Strzelecka-Kuligowska, Sędziowie Sędzia NSA Elżbieta Makowska,, Sędzia NSA Iwona Tomaszewska (spr.), Protokolant Joanna Białas-Gołąb, po rozpoznaniu w Wydziale II na rozprawie w dniu 11 kwietnia 2013r. sprawy ze skargi K. K. na decyzję Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego z dnia [...] r. nr [...] w przedmiocie nakazania wykonania określonych czynności w celu doprowadzenia budynku do należytego stanu technicznego oddala skargę
Uzasadnienie
Decyzją z dnia [...] r. Nr [...] Powiatowy Inspektor Nadzoru Budowlanego na podstawie art. 66 ust. 1 pkt 1 i 3 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (Dz.U. z 2010 r. Nr 243 poz. 1623) oraz art. 104 Kpa, po przeprowadzeniu wizji lokalnej, nakazał K. K. - właścicielowi budynku, położonego na nieruchomości przy ul. [...] na terenie działki oznaczonej nr ew. [...], będącego w nieodpowiednim stanie technicznym stwarzającym zagrożenie dla życia i zdrowia wykonanie, w terminie do [...] r., czynności mających na celu doprowadzenie budynku do właściwego stanu technicznego tj.
- naprawy zniszczonych murów budynku poprzez uzupełnienie brakujących ubytków muru,
- naprawy zniszczonej konstrukcji dachu budynku,
- naprawy zniszczonego pokrycia dachowego z dachówki,
- naprawy i uzupełnienia zniszczonego stropu nad parterem budynku,
-zamontowania stolarki okiennej i drzwiowej w budynku,
- naprawy i uzupełnienia zniszczonych tynków wewnętrznych i zewnętrznych w budynku,
- naprawy zniszczonych posadzek wewnątrz budynku,
- uporządkowania teren wokół budynku,
- zabezpieczenia budynku przed dostępem osób postronnych.
W uzasadnieniu decyzji organ wskazał, że pracownicy Powiatowego Inspektoratu Nadzoru Budowlanego w związku z otrzymanym zawiadomieniem Straży Gminnej przeprowadzili wizję lokalną w sprawie niewłaściwego stanu technicznego budynku położonego na nieruchomości przy ul.[...] na terenie działki oznaczonej nr ew. [...] stanowiącego własność K. K. W trakcie oględzin obiektu stwierdzono, że budynek gospodarczy [...] z dachem dwuspadowym zrealizowany w technologii tradycyjnej w okresie międzywojennym znajduje się
w nieodpowiednim stanie technicznym stwarzającym zagrożenie dla życia i zdrowia. Ściany budynku zniszczone z widocznymi ubytkami muru, strop nad parterem zniszczony zachowany w [...] budynku, dach o konstrukcji drewnianej dwuspadowy zniszczony z widocznymi ubytkami pokrycia dachowego z dachówki. W budynku całkowicie zdemontowano stolarkę okienną i drzwiową, pozostawiając budynek niezabezpieczony przed dostępem osób postronnych. Szczegółowy opis budynku, jego stan techniczny oraz stwierdzone nieprawidłowości zostały przedstawione w sporządzonym protokóle oględzin. Natomiast sam budynek udokumentowano na fotografiach załączonych do akt sprawy.
W świetle art. 61 oraz art. 5 ust. 2 obowiązującej ustawy Prawo budowlane właściciel lub zarządca obiektu budowlanego jest obowiązany użytkować obiekt zgodnie z jego przeznaczeniem i wymaganiami ochrony środowiska oraz utrzymywać go w należytym stanie technicznym i estetycznym, nie dopuszczając do nadmiernego pogorszenia jego właściwości użytkowych i sprawności technicznej. Ponieważ stan techniczny budynku budził wiele zastrzeżeń stało się to podstawą do wydania decyzji.
K. K. wniosła odwołanie od powyższej decyzji zarzucając jej :
- błąd w ustaleniach faktycznych polegający na przyjęciu, że przedmiotowy budynek znajduje się w nieodpowiednim stanie technicznym stwarzającym zagrożenie dla życia i zdrowia, podczas gdy stan budynku nie zagraża w żaden sposób życiu i zdrowiu ludzkiemu;
- naruszenie art. 66 ust. 1 pkt 1 i 3 Prawa budowlanego poprzez przyjęcie, iż budynek gospodarczy znajduje się w nieodpowiednim stanie technicznym stwarzającym zagrożenie dla życia i zdrowia, a w konsekwencji nakazanie właścicielowi budynku wykonania czynności mających na celu doprowadzenie budynku do właściwego stanu, podczas gdy stan budynku nie budzi żadnych zastrzeżeń, a tym bardziej nie zagraża życiu i zdrowiu ludzkiemu, co przesądza o braku podstaw do nakazania właścicielowi przeprowadzenia jakichkolwiek prac remontowych;
- naruszenie art. 66 ust. 1 Prawa budowlanego poprzez nakazanie właścicielowi budynku dokonania naprawy zniszczonych posadzek wewnątrz budynku i uzupełnienia zniszczonych tynków wewnętrznych, podczas gdy organ nie jest uprawniony do nałożenia obowiązku wykonania określonych robót wewnątrz lokalu, bowiem żaden przepis prawa mu na to nie pozwala.
Decyzją z dnia [...] r. Nr [...]Wojewódzki Inspektor Nadzoru Budowlanego na podstawie art. 138 § 1 pkt 2 Kpa oraz art. 66 ust. 1 i art. 83 ust. 2 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (Dz. U. z 2010r. Nr 243, poz. 1623), po rozpatrzeniu odwołania K. K. od decyzji Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego, uchylił zaskarżoną decyzję w części dotyczącej terminu wykonania nakazu i orzekł wykonanie nakazu do dnia [...] r., pozostałą część decyzji utrzymał w mocy.
Organ odwoławczy wskazał w uzasadnieniu decyzji, że z akt sprawy wynika, iż na nieruchomości przy ul. [...] dz. nr [...] istnieją ruiny nieużytkowanego budynku o wymiarach w przyziemiu [...] m przy granicy z działką sąsiednią nr [...]. Przedmiotowy obiekt wykonany w okresie przedwojennym na fundamentach betonowych w technologii tradycyjnej z cegły wapienno - piaskowej, dwukondygnacyjny, ze stropem betonowym i dachem o konstrukcji drewnianej, krytym dachówką cementową. Obiekt ten znajduje się w nieodpowiednim stanie technicznym: strop nad parterem pozostał na ok. [...] części jego pierwotnej powierzchni, w ścianach zewnętrznych znaczne ubytki muru, konstrukcja dachu zniszczona, na ok. [...] powierzchni całkowitej dachu nie występuje przekrycie, zdemontowane nadproża nad otworami okiennymi i drzwiowymi. Jednocześnie nie jest zabezpieczony przed zawaleniem i dostępem osób postronnych.
Mając na względzie powyższe oraz art. 66 ust. 1 pkt 1 i 3 ustawy Prawo budowlane, organ odwoławczy uznał, że decyzja organu I instancji wydana została zgodnie z prawem.
Ustosunkowując się do argumentów skarżącej organ wyjaśnił dalej, że organ I instancji zgromadził materiał dowodowy w sposób umożliwiający podjęcie właściwego rozstrzygnięcia. Z ustaleń dokonanych przez PINB podczas kontroli przeprowadzonej w dniu [...]r. wynika, że właściciel obiektu dopuścił do nadmiernego pogorszenia jego właściwości użytkowych i sprawności technicznej. Nieodpowiedni stan techniczny obiektu, stanowiący zagrożenie dla życia i zdrowia ludzi bezpieczeństwa mienia bądź środowiska, spowodowany jest osłabieniem jego konstrukcji (ubytki muru w ścianach zewnętrznych, zarwany częściowo strop, brak nadproży, zniszczona konstrukcja dachu), zaś obowiązek usunięcia nieprawidłowości w stanie technicznym budynku ciąży na właścicielu nieruchomości.
Zgodnie z art. 61 pkt 1 i 2 w związku z art. 5 ust. 2 ustawy Prawo budowlane właściciel lub zarządca obiektu budowlanego jest obowiązany utrzymywać go we właściwym stanie technicznym i użytkować zgodnie z jego przeznaczeniem, nie dopuszczając do nadmiernego pogorszenia jego właściwości użytkowych i sprawności technicznej oraz zapewnić, dochowując należytej staranności, bezpieczne użytkowanie obiektu w razie wystąpienia czynników zewnętrznych oddziaływujących na obiekt, związanych z działaniem człowieka lub sił natury, w wyniku których następuje uszkodzenie obiektu lub bezpośrednie zagrożenie takim uszkodzeniem. Powyższe dotyczy również tynków i posadzek.
K. K. zaskarżyła powyższą decyzję do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Skarżąca ponowiła w skardze zarzuty z odwołania odnośnie błędnych ustaleń faktycznych co do stanu technicznego budynku, naruszenia art. 66 ust. 1 pkt 1 i 3 Prawa budowlanego, naruszenia art. 66 ust. 1 Prawa budowlanego poprzez nakazanie właścicielowi budynku dokonania naprawy zniszczonych posadzek wewnątrz budynku i uzupełnienia zniszczonych tynków wewnętrznych. Ponadto skarżąca zarzuciła organowi II instancji naruszenie art. 10 § i Kpa i art. 15 Kpa. oraz art. 107 § 1 i 3 Kpa.
Zdaniem skarżącej, w świetle art. 66 ust. 1 Prawa budowlanego, udowodnienie okoliczności stanowiących podstawę do wydania decyzji stanowi obowiązek właściwego organu, który możliwy jest do spełnienia tylko po przeprowadzeniu przez organ administracyjny postępowania. Podstawę ustaleń organu stanowi postępowanie, które powinno doprowadzić do stwierdzenia stanu prawnego i rzeczywistego rozpatrywanej sprawy i które wiąże się m. in. ze zgromadzeniem dowodów, a następnie z wydaniem stosownego rozstrzygnięcia. Ponieważ dla sprawy niezwykle istotne jest ustalenie stanu faktycznego sprawy, organ jest zobowiązany do prawidłowej i wszechstronnej oceny prawnej i merytorycznej zebranego materiału dowodowego, pomimo prawa organu do swobodnej oceny tego materiału. Dla prawidłowości postępowania na podstawie art. 66 Prawa budowlanego ważne jest ustalenie rozumienia pojęcia "jest w nieodpowiednim stanie technicznym albo powoduje swym wyglądem oszpecenie otoczenia".
Organ I instancji swobodnie ocenił istniejący stan techniczny, zaś organ II instancji jedynie powtórzył tak dokonane ustalenia. Natomiast w orzecznictwie sądów administracyjnych wskazywano na konieczność udowodnienia w prowadzonym przez właściwy organ postępowaniu, że dany obiekt budowlany jest rzeczywiście nieodpowiedni w sensie technicznym albo jest szpetny, bo nie przystaje do odnowionego otoczenia budynków. Skarżąca powołując na wyroki NSA z dnia 22 czerwca 2001 r., sygn. IV SA 1103/99 oraz z dnia 12 stycznia 2010 r.,
II OSK 42/2009, stwierdziła, że w tej sprawie, pomimo wyraźnych obowiązków organu nadzoru budowlanego wskazania tych przepisów techniczno- budowlanych, które w jego ocenie zostały naruszone, decyzje organów obu instancji nie spełniają tego wymogu, skutkiem czego sprawa winna zostać przekazana do ponownego rozpoznania.
Dalej skarżąca podniosła, że art. 66 Prawa budowlanego dotyczy wyłącznie sytuacji, w których przedmiotem oceny jest stan obiektu. Przepis ten nie może stanowić podstawy do oceny stanu rzeczy, które znajdują się wewnątrz niego (np. jego wyposażenia), co podkreślił Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 20 lipca 1994 r., SA/Gd 568/94, z glosą S. Jędrzejewskiego (OSP 1995, nr 9, s. 420). Natomiast w niniejszej sprawie organy bezpodstawnie zobowiązały ją do dokonania naprawy posadzek wewnątrz budynku i uzupełnienia tynków wewnętrznych. Pomijając kwestię wejścia na teren nieruchomości - bez jej wiedzy i zgody - organ nie miał prawa nakazywać wymiany posadzek, czy też uzupełnienia tynków tylko dlatego, że w jego ocenie budynek nie jest utrzymany w należytym stanie estetycznym.
Następnie skarżąca wskazała, że organ odwoławczy wydał decyzję bez uprzedniego umożliwienia stronie wypowiedzenia się co do zebranych dowodów i materiałów (art. 10 § 1 Kpa), co oznacza, że organ pozbawił strony czynnego udziału w sprawie.
Z kolei art. 15 Kpa stanowi potwierdzenie prawa do zaskarżenia orzeczeń i decyzji wydanych w pierwszej instancji, gwarantowanego przez art. 78 Konstytucji RP. Pozostaje on także w związku z art. 13 Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności z 4 listopada 1950 r. Art. 13 Konwencji przyznaje każdemu prawo do skutecznego środka odwoławczego do właściwego organu państwowego w sytuacji, gdy zostały naruszone prawa i wolności zawarte w tej Konwencji. Podobnie art. 2 ust. 3 Międzynarodowego Paktu Praw Obywatelskich i Politycznych gwarantuje każdej osobie, której prawa lub wolności uznane w tym Pakcie zostały naruszone, prawo do skutecznego środka ochrony prawnej. Nie wszystkie rozstrzygnięcia organów administracji dotyczą praw i wolności gwarantowanych przez Konwencję lub przez Pakt, jednakże niewłaściwe stosowanie przepisów Kodeksu postępowania administracyjnego może w określonych sytuacjach prowadzić do odpowiedzialności Rzeczypospolitej Polskiej na forum międzynarodowym. W orzecznictwie sądów administracyjnych wskazywano, że do istoty dwuinstancyjności należy dwukrotne merytoryczne rozstrzygnięcie tej samej sprawy przez dwa różne organy administracji. Zadaniem organu II instancji nie jest kontrola decyzji wydanej przez organ I instancji, ale rozpatrzenie wszystkich żądań strony i ustosunkowanie się do nich w uzasadnieniu swej decyzji (vide: wyrok NSA OZ we Wrocławiu z 22 marca 1996 r., SA/Wr 1996/95; wyrok NSA z 6 czerwca 1997 r., III SA 515/96; wyrok NSA OZ w Katowicach z 20 stycznia 1998 r., I SA/Ka 1050/96; wyrok NSA z 20 maja 1998 r., IV SA 2058/97; teza pierwsza wyroku NSA OZ w Łodzi z 29 kwietnia 1999 r., I SA/Łd 112/98; wyrok NSA z 14 października 1999 r., IV SA 1313/98).
Według skarżącej, działanie organu II instancji ograniczyło się do stwierdzenia, że zgromadzony w sprawie materiał organu I instancji jest wystarczający dla przyjęcia zgodności wydanej decyzji z prawem. W ten sposób organ odwoławczy całkowicie pominął ciążące na nim obowiązki merytorycznego rozpoznania sprawy, czym naruszył prawo strony do zaskarżenia orzeczeń i decyzji wydanych w pierwszej instancji, gwarantowanego przez art. 78 Konstytucji RP.
Ponadto uzasadnienie wydanej przez organ II instancji decyzji nie zawiera wszystkich wymaganych elementów art. 107 § 3 Kpa, skutkiem czego jest ona niepełna. Ponieważ wydana w sprawie decyzja stanowi wyłączne wskazanie prawidłowości ustaleń poczynionych przez organ I instancji - niewątpliwie stanowi ona naruszenie obowiązujących przepisów prawa i winna zostać uchylona. Nadto organ II instancji w części zmienił zaskarżoną decyzję w ogóle nie uzasadniając przyczyn takiej zmiany. Jeżeli zatem organ w odniesieniu do tej samej decyzji stwierdza, że jest ona zgodna z prawem, a zarazem uchyla ją w części i orzeka w tym zakresie co do istoty sprawy, czyni to działania organu wewnętrznie sprzecznymi, zaś brak uzasadnienia dla powyższych działań uniemożliwia stronie odniesienie się do toku rozumowania organu.
Nadto skarżąca wyjaśniła, że rozbiórka budynków została zgłoszona i nie było żadnego sprzeciwu. Dopiero w wyniku działań E. została wydana decyzja o wstrzymaniu rozbiórki, a więc uniemożliwiono inwestorowi dokończenie rozbiórki. Nie można więc z tego powodu robić zarzutów, a tym bardziej nakazywać do przywrócenia stanu budynku, który jest przeznaczony do rozbiórki.
W odpowiedzi na skargę organ II instancji podtrzymał dotychczas zajmowane stanowisko w sprawie i wniósł o oddalenie skargi wskazując m.in., że w przypadku, gdy właściciel obiektu uzna, że remont budynku jest nieopłacalny może wystąpić do właściwego organu administracji architektoniczno – budowlanej o zgodę na jego rozbiórkę, a po dokonaniu rozbiórki decyzja o nakazie usunięcia nieprawidłowości w obiekcie zostanie wyeliminowana z obrotu prawnego jako bezprzedmiotowa.
Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył co następuje :
Zgodnie z art. 1 § 1 i 2 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. nr 153, poz. 1269 ze zm.) oraz z art. 3 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. z 2012 r. poz. 270 ze zm.), sądy administracyjne sprawują kontrolę działalności administracji publicznej pod względem zgodności z prawem, tj. kontrolę zgodności zaskarżonego aktu z przepisami postępowania administracyjnego, a także prawidłowości zastosowania i wykładni norm prawa materialnego.
Zdaniem Sądu zaskarżona decyzja odpowiada prawu.
Przedmiotem skargi jest decyzja organu nadzoru budowlanego wydana na podstawie art. 66 ust. 1 pkt 1 i 3 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (Dz. U. z 2010 r., nr 243, poz. 1623), nakazująca skarżącej jako właścicielce obiektu - budynku, położonego na nieruchomości przy ul. [...] na terenie działki oznaczonej nr ew. [...], we wskazanym terminie, wykonanie poszczególnych czynności mających na celu doprowadzenie budynku do właściwego stanu technicznego. Czynności te zostały dokładnie określone w decyzji organu I instancji.
Podstawą faktyczną decyzji w tej sprawie było ustalenie, że przedmiotowy budynek znajduje się w nieodpowiednim stanie technicznym stwarzającym zagrożenie dla życia i zdrowia.
Jak wynika z akt, ustalenia w kwestii stanu opisanego obiektu zostały dokonane na podstawie oględzin budynku (wizji lokalnej) z których został sporządzony protokół z dnia [...] r. oraz dokumentacja fotograficzna.
Sąd stwierdził, że znajdujący się w aktach administracyjnych protokół spełnia wymagania materialne i formalne przewidziane w art. 68 Kpa dla protokołu.
Natomiast sporządzona dokumentacja fotograficzna jest czytelna i odzwierciedla stan budynku opisany w protokole oględzin.
Zgodnie art. 75 § 1 Kpa, jako dowód należy dopuścić wszystko, co może przyczynić się do wyjaśnienia sprawy, a nie jest sprzeczne z prawem. W szczególności dowodem mogą być dokumenty, zeznania świadków, opinie biegłych oraz oględziny.
Zdaniem Sądu, zebrany w sprawie materiał dowodowy był wystarczający do dokonania właściwej, rzetelnej i obiektywnej oceny stanu technicznego budynku skarżącej, a w następstwie do określenia czynności zmierzających do usunięcia stwierdzonych nieprawidłowości, wymienionych w decyzji.
Podkreślić należy, że zebranie całego materiału dowodowego (stosownie do art. 77 § 1 Kpa) to zebranie dowodów dotyczących wszystkich faktów, mających znaczenie prawne dla sprawy. W sprawie prowadzonej w trybie art. 66 Prawa budowlanego podstawowym dowodem są właśnie oględziny obiektu, udokumentowane prawidłowo sporządzonym protokołem i dokumentacja fotograficzna. Ewentualne wyjaśnienia stron w zasadzie nie miałyby żadnego wpływu na obiektywne ustalenie, podczas wizji lokalnej, rzeczywistego wyglądu i stanu obiektu.
Z treści protokołu i uzupełniających go zdjęć budynku ewidentnie wynika niewłaściwy stan techniczny tego budynku, mogący stworzyć zagrożenie dla życia i zdrowia ewentualnych jego użytkowników, czy też osób trzecich.
Nietrafny jest zatem zarzut skarżącej odnośnie błędów w ustaleniach faktycznych organu I instancji.
Tak samo nie jest zasadny zarzut strony naruszenia przez organ odwoławczy art. 15 Kpa wskutek wydania decyzji wyłącznie w oparciu o ustalenia poczynione przez organ I instancji.
Przypomnieć należy, że istota zasady dwuinstancyjności postępowania administracyjnego (art. 15 Kpa) polega na dwukrotnym rozpatrzeniu i rozstrzygnięciu przez dwa różne organy tej samej sprawy (a zatem tożsamej pod względem podmiotowym i przedmiotowym). Oznacza to tyle, że organ odwoławczy jest związany zakresem sprawy przedmiotowo i przedmiotowo ukształtowanym przez organ I instancji. Rola organu odwoławczego nie ogranicza się więc tylko do kontroli instancyjnej decyzji organu I instancji, lecz organ ten obowiązany jest ponownie sprawę rozpatrzyć i rozstrzygnąć w jej całokształcie, według stanu prawnego i faktycznego aktualnego na datę orzekania. Tym samym organ odwoławczy nie jest uprawniony do kształtowania prowadzonego przez siebie postępowania (podmiotowo lub przedmiotowo) w sposób odmienny niż uczynił to organ I instancji.
Mając na względzie tak rozumianą istotę dwuinstancyjności postępowania i kontrolowane rozstrzygnięcia organów w toku instancji, Sąd stwierdził, że działanie organu odwoławczego w żaden sposób nie naruszyło tej zasady.
Fakt, że organ II instancji oparł swoje rozstrzygnięcie wyłącznie na podstawie ustaleń faktycznych organu I instancji, o których mowa powyżej, nie stanowi naruszenia zasady dwuinstancyjności. Wyjaśnić należy, że jeżeli organ odwoławczy nie ma wątpliwości do stanu faktycznego i nie stwierdził potrzeby dodatkowego uzupełniania dowodów i materiałów w sprawie (art. 136 Kpa) to orzeka na podstawie materiału dowodowego zebranego w postępowaniu w pierwszej instancji, dokonując merytorycznej i prawnej oceny sprawy, z uwzględnieniem oczywiście zarzutów odwołania. Taka sytuacja zaistniała w niniejszej sprawie.
Z zaskarżonej decyzji wynika, że organ odwoławczy rozważył zebrany materiał dowodowy z uwzględnieniem zarzutów z odwołania strony, a następnie uznał, że poczynione ustalenia są wystarczające do podjęcia rozstrzygnięcia w trybie art. 66 Prawa budowlanego. W ocenie Sądu w tej sprawie, na etapie odwołania, nie zachodziła potrzeba uzupełniania dowodów, gdyż ustalenia organu I instancji są prawidłowe i wystarczające dla oceny sprawy.
Przy czym wyjaśnić należy, że zmiana terminu wykonania zobowiązania z decyzji organu I instancji podyktowana jest względami czysto technicznymi. Strona musi mieć realną możliwość wykonania nakazanych czynności. To, że organ II instancji wyznaczył nowy, dodatkowy termin dla inwestora nie oznacza, wbrew twierdzeniom skarżącej, zaistnienia sprzecznych rozstrzygnięć i uchybienia przepisom procedury. Na podstawie art. 138 § 1 pkt 2 Kpa organ ma taką możliwość rozstrzygnięcia, gdy uzna, że w części dotyczącej meritum sprawy podjąłby takie samo rozstrzygnięcie, zaś ustalony termin wymaga zmiany. Zgodnie bowiem z tym przepisem, organ odwoławczy wydaje decyzję, w której uchyla zaskarżoną decyzję w całości albo w części i w tym zakresie orzeka co do istoty sprawy albo uchylając tę decyzję - umarza postępowanie pierwszej instancji w całości albo w części.
Sąd zważył fakt, że skarżąca nie była zawiadomiona w trybie art. 10 Kpa przed wydaniem decyzji organu II instancji, jednakże uchybienie to nie miało istotnego wpływu na rozstrzygnięcie sprawy. Jak już wyżej wskazano organ odwoławczy uznał za wystarczający zebrany materiał w postępowaniu przed organem i instancji, podstawą ustaleń były oględziny obiektu z których sporządzono protokół, co do którego skarżąca miała możliwość wypowiedzenia się przed organem I instancji.
W kwestii kolejnego zarzutu strony nie zawiadomienia jej o oględzinach obiektu, Sąd również uznał, że uchybienie to nie miało wpływu na zakończenie sprawy. Okoliczność ewentualnego zagrożenia dla życia i zdrowia ludzkiego, uprawniała organ do pominięcia procedury udziału strony w czynnościach oględzin obiektu, zwłaszcza, w sytuacji gdy nie było możliwe skuteczne zawiadomienie właściciela budynku wobec braku aktualnego adresu. Podkreślenia wymaga, iż organ nadzoru budowlanego nie może lekceważyć żadnych sygnałów wskazujących na możliwość zaistnienia tego typu zagrożeń, lecz winien w takiej sytuacji podjąć wszelkie niezbędne czynności proceduralne, służące niezwłocznemu wyjaśnieniu sprawy. Należy również zaznaczyć, że pomimo wskazanych uchybień, strona ostatecznie miała zagwarantowane prawo wypowiedzenia się co do dokumentu protokołu, sposobu przeprowadzenia oględzin i poczynionych w ich wyniku ustaleń. Nie mógł również być uwzględniony zarzut strony odnośnie naruszenia art. 13 Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności, gdyż w tym postępowaniu strona miała możliwość wniesienia odwołania i z tego prawa skorzystała.
W ocenie Sądu, stan faktyczny sprawy, wymagał od organów nadzoru budowlanego bezzwłocznego zastosowania procedury z art. 66 Prawa budowlanego, dotyczącej obowiązków utrzymania obiektu w odpowiednim stanie technicznym.
Wskazać należy, że zgodnie z art. 61 pkt 1 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (Dz.U. z 2010 r. Nr 243 poz. 1623), właściciel lub zarządca obiektu budowlanego jest obowiązany utrzymywać i użytkować obiekt zgodnie z zasadami, o których mowa w art. 5 ust. 2 ustawy. Ponadto właściciel jest zobowiązany zapewnić, dochowując należytej staranności, bezpieczne użytkowanie obiektu w razie wystąpienia czynników zewnętrznych oddziaływujących na obiekt, związanych z działaniem człowieka lub sił natury, takich jak: wyładowania atmosferyczne, wstrząsy sejsmiczne, silne wiatry, intensywne opady atmosferyczne, osuwiska ziemi, zjawiska lodowe na rzekach i morzu oraz jeziorach i zbiornikach wodnych, pożary lub powodzie, w wyniku których następuje uszkodzenie obiektu budowlanego lub bezpośrednie zagrożenie takim uszkodzeniem, mogące spowodować zagrożenie życia lub zdrowia ludzi, bezpieczeństwa mienia lub środowiska (art. 66 pkt 2).
Przepis art. 5 ust. 2 ustawy stanowi zaś, że obiekt budowlany należy użytkować w sposób zgodny z jego przeznaczeniem i wymaganiami ochrony środowiska oraz utrzymywać w należytym stanie technicznym i estetycznym, nie dopuszczając do nadmiernego pogorszenia jego właściwości użytkowych i sprawności technicznej, w szczególności w zakresie związanym z wymaganiami, o których mowa w ust. 1 pkt 1-7 tego artykułu.
Wymagania, o których mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 – 7, dotyczą, między innymi, zapewnienia spełnienia wymagań: bezpieczeństwa konstrukcji, bezpieczeństwa pożarowego, bezpieczeństwa użytkowania, odpowiednich warunków higienicznych i zdrowotnych oraz ochrony środowiska, ochrony przed hałasem i drganiami, odpowiedniej charakterystyki energetycznej budynku oraz racjonalizacji użytkowania energii.
Uwidoczniony na zdjęciach stan budynku, w szczególności zniszczone mury budynku, zniszczona konstrukcja dachu budynku i pokrycia dachowego, zniszczony strop budynku, brak stolarki okiennej i drzwiowej, bez wątpienia nie spełnia wymagań, o których mowa w powyżej wskazanych przepisach.
Norma zawarta w art. 66 ust. 1 ustawy Prawo budowlane służy usunięciu takich właśnie nieprawidłowości i powstałych w budynku i doprowadzenie go do stanu opisanego w podanych przepisach, a w konsekwencji wyeliminowanie elementu zagrożenia życia, zdrowia i bezpieczeństwa ludzi.
Zgodnie z treścią art. 66 ust. 1 ustawy Prawo budowlane, w przypadku stwierdzenia, że obiekt budowlany: 1) może zagrażać życiu lub zdrowiu, bezpieczeństwu mienia bądź środowiska albo 2) jest użytkowany w sposób zagrażający życiu lub zdrowiu ludzi, bezpieczeństwu mienia lub środowisku, albo 3) jest w nieodpowiednim stanie technicznym, albo 4) powoduje swym wyglądem oszpecenie otoczenia – właściwy organ nakazuje, w drodze decyzji, usunięcie stwierdzonych nieprawidłowości, określając termin wykonania tego obowiązku.
Przepis ten znajduje zatem zastosowanie w przypadkach, takich jak w niniejszej sprawie, kiedy obiekt budowlany jest nieprawidłowo eksploatowany, nieremontowany, nie konserwowany przez zaniechanie, brak kontroli, bierność właściciela i doprowadzony do stanu odpowiadającego hipotezie art. 66 ust. 1 ustawy Prawo budowlane. Przy czym, w odpowiedzi na zarzut skargi, należy wyjaśnić, że przepis ten odnosi się do obiektu budowlanego jako całości. Oceniając więc należyty stan techniczny danego obiektu organ winien zbadać stan jego sprawności technicznej jako całości. Dlatego też, organ prawidłowo skontrolował stan budynku skarżącej jako całości i w tym kontekście dokonał ustaleń jakie czynności winny być wykonane dla naprawy stanu budynku.
W ocenie Sądu, ogólny stan budynku, niemalże w całości zniszczony, uprawniał organ do orzeczenia usunięcia nieprawidłowości również w stosunku do wnętrza budynku, posadzek i tynków wewnętrznych.
Mając na względzie powyższe, Sąd stwierdził, że zaskarżona decyzja nie narusza przepisów prawa materialnego, przyjętych w podstawie orzekania, jak też nie narusza zasad procedury w stopniu mogącym mieć istotny wpływ na końcowe rozstrzygnięcie sprawy, zaś uzasadnienie decyzji odpowiada wymogom z art. 107 § 1 Kpa.
Podkreślić należy, że w sytuacji gdy właściciel obiektu budowlanego nie jest zainteresowany dalszym użytkowaniem (posiadaniem) obiektu i wyraża wolę jego rozbiórki może tego dochodzić w odrębnym postępowaniu administracyjnym.
W tym stanie rzeczy, skargę K. K. należało oddalić, o czym orzeczono na postawie art. 151 P.p.s.a.
Nietezowane
Artykuły przypisane do orzeczenia
Kup dostęp i zobacz, do jakich przepisów odnosi się orzeczenie. Znajdź inne potrzebne orzeczenia.
Skład sądu
Danuta Strzelecka-Kuligowska /przewodniczący/Elżbieta Makowska
Iwona Tomaszewska /sprawozdawca/
Sentencja
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Szczecinie w składzie następującym: Przewodniczący Sędzia NSA Danuta Strzelecka-Kuligowska, Sędziowie Sędzia NSA Elżbieta Makowska,, Sędzia NSA Iwona Tomaszewska (spr.), Protokolant Joanna Białas-Gołąb, po rozpoznaniu w Wydziale II na rozprawie w dniu 11 kwietnia 2013r. sprawy ze skargi K. K. na decyzję Wojewódzkiego Inspektora Nadzoru Budowlanego z dnia [...] r. nr [...] w przedmiocie nakazania wykonania określonych czynności w celu doprowadzenia budynku do należytego stanu technicznego oddala skargę
Uzasadnienie
Decyzją z dnia [...] r. Nr [...] Powiatowy Inspektor Nadzoru Budowlanego na podstawie art. 66 ust. 1 pkt 1 i 3 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (Dz.U. z 2010 r. Nr 243 poz. 1623) oraz art. 104 Kpa, po przeprowadzeniu wizji lokalnej, nakazał K. K. - właścicielowi budynku, położonego na nieruchomości przy ul. [...] na terenie działki oznaczonej nr ew. [...], będącego w nieodpowiednim stanie technicznym stwarzającym zagrożenie dla życia i zdrowia wykonanie, w terminie do [...] r., czynności mających na celu doprowadzenie budynku do właściwego stanu technicznego tj.
- naprawy zniszczonych murów budynku poprzez uzupełnienie brakujących ubytków muru,
- naprawy zniszczonej konstrukcji dachu budynku,
- naprawy zniszczonego pokrycia dachowego z dachówki,
- naprawy i uzupełnienia zniszczonego stropu nad parterem budynku,
-zamontowania stolarki okiennej i drzwiowej w budynku,
- naprawy i uzupełnienia zniszczonych tynków wewnętrznych i zewnętrznych w budynku,
- naprawy zniszczonych posadzek wewnątrz budynku,
- uporządkowania teren wokół budynku,
- zabezpieczenia budynku przed dostępem osób postronnych.
W uzasadnieniu decyzji organ wskazał, że pracownicy Powiatowego Inspektoratu Nadzoru Budowlanego w związku z otrzymanym zawiadomieniem Straży Gminnej przeprowadzili wizję lokalną w sprawie niewłaściwego stanu technicznego budynku położonego na nieruchomości przy ul.[...] na terenie działki oznaczonej nr ew. [...] stanowiącego własność K. K. W trakcie oględzin obiektu stwierdzono, że budynek gospodarczy [...] z dachem dwuspadowym zrealizowany w technologii tradycyjnej w okresie międzywojennym znajduje się
w nieodpowiednim stanie technicznym stwarzającym zagrożenie dla życia i zdrowia. Ściany budynku zniszczone z widocznymi ubytkami muru, strop nad parterem zniszczony zachowany w [...] budynku, dach o konstrukcji drewnianej dwuspadowy zniszczony z widocznymi ubytkami pokrycia dachowego z dachówki. W budynku całkowicie zdemontowano stolarkę okienną i drzwiową, pozostawiając budynek niezabezpieczony przed dostępem osób postronnych. Szczegółowy opis budynku, jego stan techniczny oraz stwierdzone nieprawidłowości zostały przedstawione w sporządzonym protokóle oględzin. Natomiast sam budynek udokumentowano na fotografiach załączonych do akt sprawy.
W świetle art. 61 oraz art. 5 ust. 2 obowiązującej ustawy Prawo budowlane właściciel lub zarządca obiektu budowlanego jest obowiązany użytkować obiekt zgodnie z jego przeznaczeniem i wymaganiami ochrony środowiska oraz utrzymywać go w należytym stanie technicznym i estetycznym, nie dopuszczając do nadmiernego pogorszenia jego właściwości użytkowych i sprawności technicznej. Ponieważ stan techniczny budynku budził wiele zastrzeżeń stało się to podstawą do wydania decyzji.
K. K. wniosła odwołanie od powyższej decyzji zarzucając jej :
- błąd w ustaleniach faktycznych polegający na przyjęciu, że przedmiotowy budynek znajduje się w nieodpowiednim stanie technicznym stwarzającym zagrożenie dla życia i zdrowia, podczas gdy stan budynku nie zagraża w żaden sposób życiu i zdrowiu ludzkiemu;
- naruszenie art. 66 ust. 1 pkt 1 i 3 Prawa budowlanego poprzez przyjęcie, iż budynek gospodarczy znajduje się w nieodpowiednim stanie technicznym stwarzającym zagrożenie dla życia i zdrowia, a w konsekwencji nakazanie właścicielowi budynku wykonania czynności mających na celu doprowadzenie budynku do właściwego stanu, podczas gdy stan budynku nie budzi żadnych zastrzeżeń, a tym bardziej nie zagraża życiu i zdrowiu ludzkiemu, co przesądza o braku podstaw do nakazania właścicielowi przeprowadzenia jakichkolwiek prac remontowych;
- naruszenie art. 66 ust. 1 Prawa budowlanego poprzez nakazanie właścicielowi budynku dokonania naprawy zniszczonych posadzek wewnątrz budynku i uzupełnienia zniszczonych tynków wewnętrznych, podczas gdy organ nie jest uprawniony do nałożenia obowiązku wykonania określonych robót wewnątrz lokalu, bowiem żaden przepis prawa mu na to nie pozwala.
Decyzją z dnia [...] r. Nr [...]Wojewódzki Inspektor Nadzoru Budowlanego na podstawie art. 138 § 1 pkt 2 Kpa oraz art. 66 ust. 1 i art. 83 ust. 2 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (Dz. U. z 2010r. Nr 243, poz. 1623), po rozpatrzeniu odwołania K. K. od decyzji Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego, uchylił zaskarżoną decyzję w części dotyczącej terminu wykonania nakazu i orzekł wykonanie nakazu do dnia [...] r., pozostałą część decyzji utrzymał w mocy.
Organ odwoławczy wskazał w uzasadnieniu decyzji, że z akt sprawy wynika, iż na nieruchomości przy ul. [...] dz. nr [...] istnieją ruiny nieużytkowanego budynku o wymiarach w przyziemiu [...] m przy granicy z działką sąsiednią nr [...]. Przedmiotowy obiekt wykonany w okresie przedwojennym na fundamentach betonowych w technologii tradycyjnej z cegły wapienno - piaskowej, dwukondygnacyjny, ze stropem betonowym i dachem o konstrukcji drewnianej, krytym dachówką cementową. Obiekt ten znajduje się w nieodpowiednim stanie technicznym: strop nad parterem pozostał na ok. [...] części jego pierwotnej powierzchni, w ścianach zewnętrznych znaczne ubytki muru, konstrukcja dachu zniszczona, na ok. [...] powierzchni całkowitej dachu nie występuje przekrycie, zdemontowane nadproża nad otworami okiennymi i drzwiowymi. Jednocześnie nie jest zabezpieczony przed zawaleniem i dostępem osób postronnych.
Mając na względzie powyższe oraz art. 66 ust. 1 pkt 1 i 3 ustawy Prawo budowlane, organ odwoławczy uznał, że decyzja organu I instancji wydana została zgodnie z prawem.
Ustosunkowując się do argumentów skarżącej organ wyjaśnił dalej, że organ I instancji zgromadził materiał dowodowy w sposób umożliwiający podjęcie właściwego rozstrzygnięcia. Z ustaleń dokonanych przez PINB podczas kontroli przeprowadzonej w dniu [...]r. wynika, że właściciel obiektu dopuścił do nadmiernego pogorszenia jego właściwości użytkowych i sprawności technicznej. Nieodpowiedni stan techniczny obiektu, stanowiący zagrożenie dla życia i zdrowia ludzi bezpieczeństwa mienia bądź środowiska, spowodowany jest osłabieniem jego konstrukcji (ubytki muru w ścianach zewnętrznych, zarwany częściowo strop, brak nadproży, zniszczona konstrukcja dachu), zaś obowiązek usunięcia nieprawidłowości w stanie technicznym budynku ciąży na właścicielu nieruchomości.
Zgodnie z art. 61 pkt 1 i 2 w związku z art. 5 ust. 2 ustawy Prawo budowlane właściciel lub zarządca obiektu budowlanego jest obowiązany utrzymywać go we właściwym stanie technicznym i użytkować zgodnie z jego przeznaczeniem, nie dopuszczając do nadmiernego pogorszenia jego właściwości użytkowych i sprawności technicznej oraz zapewnić, dochowując należytej staranności, bezpieczne użytkowanie obiektu w razie wystąpienia czynników zewnętrznych oddziaływujących na obiekt, związanych z działaniem człowieka lub sił natury, w wyniku których następuje uszkodzenie obiektu lub bezpośrednie zagrożenie takim uszkodzeniem. Powyższe dotyczy również tynków i posadzek.
K. K. zaskarżyła powyższą decyzję do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego. Skarżąca ponowiła w skardze zarzuty z odwołania odnośnie błędnych ustaleń faktycznych co do stanu technicznego budynku, naruszenia art. 66 ust. 1 pkt 1 i 3 Prawa budowlanego, naruszenia art. 66 ust. 1 Prawa budowlanego poprzez nakazanie właścicielowi budynku dokonania naprawy zniszczonych posadzek wewnątrz budynku i uzupełnienia zniszczonych tynków wewnętrznych. Ponadto skarżąca zarzuciła organowi II instancji naruszenie art. 10 § i Kpa i art. 15 Kpa. oraz art. 107 § 1 i 3 Kpa.
Zdaniem skarżącej, w świetle art. 66 ust. 1 Prawa budowlanego, udowodnienie okoliczności stanowiących podstawę do wydania decyzji stanowi obowiązek właściwego organu, który możliwy jest do spełnienia tylko po przeprowadzeniu przez organ administracyjny postępowania. Podstawę ustaleń organu stanowi postępowanie, które powinno doprowadzić do stwierdzenia stanu prawnego i rzeczywistego rozpatrywanej sprawy i które wiąże się m. in. ze zgromadzeniem dowodów, a następnie z wydaniem stosownego rozstrzygnięcia. Ponieważ dla sprawy niezwykle istotne jest ustalenie stanu faktycznego sprawy, organ jest zobowiązany do prawidłowej i wszechstronnej oceny prawnej i merytorycznej zebranego materiału dowodowego, pomimo prawa organu do swobodnej oceny tego materiału. Dla prawidłowości postępowania na podstawie art. 66 Prawa budowlanego ważne jest ustalenie rozumienia pojęcia "jest w nieodpowiednim stanie technicznym albo powoduje swym wyglądem oszpecenie otoczenia".
Organ I instancji swobodnie ocenił istniejący stan techniczny, zaś organ II instancji jedynie powtórzył tak dokonane ustalenia. Natomiast w orzecznictwie sądów administracyjnych wskazywano na konieczność udowodnienia w prowadzonym przez właściwy organ postępowaniu, że dany obiekt budowlany jest rzeczywiście nieodpowiedni w sensie technicznym albo jest szpetny, bo nie przystaje do odnowionego otoczenia budynków. Skarżąca powołując na wyroki NSA z dnia 22 czerwca 2001 r., sygn. IV SA 1103/99 oraz z dnia 12 stycznia 2010 r.,
II OSK 42/2009, stwierdziła, że w tej sprawie, pomimo wyraźnych obowiązków organu nadzoru budowlanego wskazania tych przepisów techniczno- budowlanych, które w jego ocenie zostały naruszone, decyzje organów obu instancji nie spełniają tego wymogu, skutkiem czego sprawa winna zostać przekazana do ponownego rozpoznania.
Dalej skarżąca podniosła, że art. 66 Prawa budowlanego dotyczy wyłącznie sytuacji, w których przedmiotem oceny jest stan obiektu. Przepis ten nie może stanowić podstawy do oceny stanu rzeczy, które znajdują się wewnątrz niego (np. jego wyposażenia), co podkreślił Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 20 lipca 1994 r., SA/Gd 568/94, z glosą S. Jędrzejewskiego (OSP 1995, nr 9, s. 420). Natomiast w niniejszej sprawie organy bezpodstawnie zobowiązały ją do dokonania naprawy posadzek wewnątrz budynku i uzupełnienia tynków wewnętrznych. Pomijając kwestię wejścia na teren nieruchomości - bez jej wiedzy i zgody - organ nie miał prawa nakazywać wymiany posadzek, czy też uzupełnienia tynków tylko dlatego, że w jego ocenie budynek nie jest utrzymany w należytym stanie estetycznym.
Następnie skarżąca wskazała, że organ odwoławczy wydał decyzję bez uprzedniego umożliwienia stronie wypowiedzenia się co do zebranych dowodów i materiałów (art. 10 § 1 Kpa), co oznacza, że organ pozbawił strony czynnego udziału w sprawie.
Z kolei art. 15 Kpa stanowi potwierdzenie prawa do zaskarżenia orzeczeń i decyzji wydanych w pierwszej instancji, gwarantowanego przez art. 78 Konstytucji RP. Pozostaje on także w związku z art. 13 Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności z 4 listopada 1950 r. Art. 13 Konwencji przyznaje każdemu prawo do skutecznego środka odwoławczego do właściwego organu państwowego w sytuacji, gdy zostały naruszone prawa i wolności zawarte w tej Konwencji. Podobnie art. 2 ust. 3 Międzynarodowego Paktu Praw Obywatelskich i Politycznych gwarantuje każdej osobie, której prawa lub wolności uznane w tym Pakcie zostały naruszone, prawo do skutecznego środka ochrony prawnej. Nie wszystkie rozstrzygnięcia organów administracji dotyczą praw i wolności gwarantowanych przez Konwencję lub przez Pakt, jednakże niewłaściwe stosowanie przepisów Kodeksu postępowania administracyjnego może w określonych sytuacjach prowadzić do odpowiedzialności Rzeczypospolitej Polskiej na forum międzynarodowym. W orzecznictwie sądów administracyjnych wskazywano, że do istoty dwuinstancyjności należy dwukrotne merytoryczne rozstrzygnięcie tej samej sprawy przez dwa różne organy administracji. Zadaniem organu II instancji nie jest kontrola decyzji wydanej przez organ I instancji, ale rozpatrzenie wszystkich żądań strony i ustosunkowanie się do nich w uzasadnieniu swej decyzji (vide: wyrok NSA OZ we Wrocławiu z 22 marca 1996 r., SA/Wr 1996/95; wyrok NSA z 6 czerwca 1997 r., III SA 515/96; wyrok NSA OZ w Katowicach z 20 stycznia 1998 r., I SA/Ka 1050/96; wyrok NSA z 20 maja 1998 r., IV SA 2058/97; teza pierwsza wyroku NSA OZ w Łodzi z 29 kwietnia 1999 r., I SA/Łd 112/98; wyrok NSA z 14 października 1999 r., IV SA 1313/98).
Według skarżącej, działanie organu II instancji ograniczyło się do stwierdzenia, że zgromadzony w sprawie materiał organu I instancji jest wystarczający dla przyjęcia zgodności wydanej decyzji z prawem. W ten sposób organ odwoławczy całkowicie pominął ciążące na nim obowiązki merytorycznego rozpoznania sprawy, czym naruszył prawo strony do zaskarżenia orzeczeń i decyzji wydanych w pierwszej instancji, gwarantowanego przez art. 78 Konstytucji RP.
Ponadto uzasadnienie wydanej przez organ II instancji decyzji nie zawiera wszystkich wymaganych elementów art. 107 § 3 Kpa, skutkiem czego jest ona niepełna. Ponieważ wydana w sprawie decyzja stanowi wyłączne wskazanie prawidłowości ustaleń poczynionych przez organ I instancji - niewątpliwie stanowi ona naruszenie obowiązujących przepisów prawa i winna zostać uchylona. Nadto organ II instancji w części zmienił zaskarżoną decyzję w ogóle nie uzasadniając przyczyn takiej zmiany. Jeżeli zatem organ w odniesieniu do tej samej decyzji stwierdza, że jest ona zgodna z prawem, a zarazem uchyla ją w części i orzeka w tym zakresie co do istoty sprawy, czyni to działania organu wewnętrznie sprzecznymi, zaś brak uzasadnienia dla powyższych działań uniemożliwia stronie odniesienie się do toku rozumowania organu.
Nadto skarżąca wyjaśniła, że rozbiórka budynków została zgłoszona i nie było żadnego sprzeciwu. Dopiero w wyniku działań E. została wydana decyzja o wstrzymaniu rozbiórki, a więc uniemożliwiono inwestorowi dokończenie rozbiórki. Nie można więc z tego powodu robić zarzutów, a tym bardziej nakazywać do przywrócenia stanu budynku, który jest przeznaczony do rozbiórki.
W odpowiedzi na skargę organ II instancji podtrzymał dotychczas zajmowane stanowisko w sprawie i wniósł o oddalenie skargi wskazując m.in., że w przypadku, gdy właściciel obiektu uzna, że remont budynku jest nieopłacalny może wystąpić do właściwego organu administracji architektoniczno – budowlanej o zgodę na jego rozbiórkę, a po dokonaniu rozbiórki decyzja o nakazie usunięcia nieprawidłowości w obiekcie zostanie wyeliminowana z obrotu prawnego jako bezprzedmiotowa.
Wojewódzki Sąd Administracyjny zważył co następuje :
Zgodnie z art. 1 § 1 i 2 ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz. U. nr 153, poz. 1269 ze zm.) oraz z art. 3 § 1 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. z 2012 r. poz. 270 ze zm.), sądy administracyjne sprawują kontrolę działalności administracji publicznej pod względem zgodności z prawem, tj. kontrolę zgodności zaskarżonego aktu z przepisami postępowania administracyjnego, a także prawidłowości zastosowania i wykładni norm prawa materialnego.
Zdaniem Sądu zaskarżona decyzja odpowiada prawu.
Przedmiotem skargi jest decyzja organu nadzoru budowlanego wydana na podstawie art. 66 ust. 1 pkt 1 i 3 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (Dz. U. z 2010 r., nr 243, poz. 1623), nakazująca skarżącej jako właścicielce obiektu - budynku, położonego na nieruchomości przy ul. [...] na terenie działki oznaczonej nr ew. [...], we wskazanym terminie, wykonanie poszczególnych czynności mających na celu doprowadzenie budynku do właściwego stanu technicznego. Czynności te zostały dokładnie określone w decyzji organu I instancji.
Podstawą faktyczną decyzji w tej sprawie było ustalenie, że przedmiotowy budynek znajduje się w nieodpowiednim stanie technicznym stwarzającym zagrożenie dla życia i zdrowia.
Jak wynika z akt, ustalenia w kwestii stanu opisanego obiektu zostały dokonane na podstawie oględzin budynku (wizji lokalnej) z których został sporządzony protokół z dnia [...] r. oraz dokumentacja fotograficzna.
Sąd stwierdził, że znajdujący się w aktach administracyjnych protokół spełnia wymagania materialne i formalne przewidziane w art. 68 Kpa dla protokołu.
Natomiast sporządzona dokumentacja fotograficzna jest czytelna i odzwierciedla stan budynku opisany w protokole oględzin.
Zgodnie art. 75 § 1 Kpa, jako dowód należy dopuścić wszystko, co może przyczynić się do wyjaśnienia sprawy, a nie jest sprzeczne z prawem. W szczególności dowodem mogą być dokumenty, zeznania świadków, opinie biegłych oraz oględziny.
Zdaniem Sądu, zebrany w sprawie materiał dowodowy był wystarczający do dokonania właściwej, rzetelnej i obiektywnej oceny stanu technicznego budynku skarżącej, a w następstwie do określenia czynności zmierzających do usunięcia stwierdzonych nieprawidłowości, wymienionych w decyzji.
Podkreślić należy, że zebranie całego materiału dowodowego (stosownie do art. 77 § 1 Kpa) to zebranie dowodów dotyczących wszystkich faktów, mających znaczenie prawne dla sprawy. W sprawie prowadzonej w trybie art. 66 Prawa budowlanego podstawowym dowodem są właśnie oględziny obiektu, udokumentowane prawidłowo sporządzonym protokołem i dokumentacja fotograficzna. Ewentualne wyjaśnienia stron w zasadzie nie miałyby żadnego wpływu na obiektywne ustalenie, podczas wizji lokalnej, rzeczywistego wyglądu i stanu obiektu.
Z treści protokołu i uzupełniających go zdjęć budynku ewidentnie wynika niewłaściwy stan techniczny tego budynku, mogący stworzyć zagrożenie dla życia i zdrowia ewentualnych jego użytkowników, czy też osób trzecich.
Nietrafny jest zatem zarzut skarżącej odnośnie błędów w ustaleniach faktycznych organu I instancji.
Tak samo nie jest zasadny zarzut strony naruszenia przez organ odwoławczy art. 15 Kpa wskutek wydania decyzji wyłącznie w oparciu o ustalenia poczynione przez organ I instancji.
Przypomnieć należy, że istota zasady dwuinstancyjności postępowania administracyjnego (art. 15 Kpa) polega na dwukrotnym rozpatrzeniu i rozstrzygnięciu przez dwa różne organy tej samej sprawy (a zatem tożsamej pod względem podmiotowym i przedmiotowym). Oznacza to tyle, że organ odwoławczy jest związany zakresem sprawy przedmiotowo i przedmiotowo ukształtowanym przez organ I instancji. Rola organu odwoławczego nie ogranicza się więc tylko do kontroli instancyjnej decyzji organu I instancji, lecz organ ten obowiązany jest ponownie sprawę rozpatrzyć i rozstrzygnąć w jej całokształcie, według stanu prawnego i faktycznego aktualnego na datę orzekania. Tym samym organ odwoławczy nie jest uprawniony do kształtowania prowadzonego przez siebie postępowania (podmiotowo lub przedmiotowo) w sposób odmienny niż uczynił to organ I instancji.
Mając na względzie tak rozumianą istotę dwuinstancyjności postępowania i kontrolowane rozstrzygnięcia organów w toku instancji, Sąd stwierdził, że działanie organu odwoławczego w żaden sposób nie naruszyło tej zasady.
Fakt, że organ II instancji oparł swoje rozstrzygnięcie wyłącznie na podstawie ustaleń faktycznych organu I instancji, o których mowa powyżej, nie stanowi naruszenia zasady dwuinstancyjności. Wyjaśnić należy, że jeżeli organ odwoławczy nie ma wątpliwości do stanu faktycznego i nie stwierdził potrzeby dodatkowego uzupełniania dowodów i materiałów w sprawie (art. 136 Kpa) to orzeka na podstawie materiału dowodowego zebranego w postępowaniu w pierwszej instancji, dokonując merytorycznej i prawnej oceny sprawy, z uwzględnieniem oczywiście zarzutów odwołania. Taka sytuacja zaistniała w niniejszej sprawie.
Z zaskarżonej decyzji wynika, że organ odwoławczy rozważył zebrany materiał dowodowy z uwzględnieniem zarzutów z odwołania strony, a następnie uznał, że poczynione ustalenia są wystarczające do podjęcia rozstrzygnięcia w trybie art. 66 Prawa budowlanego. W ocenie Sądu w tej sprawie, na etapie odwołania, nie zachodziła potrzeba uzupełniania dowodów, gdyż ustalenia organu I instancji są prawidłowe i wystarczające dla oceny sprawy.
Przy czym wyjaśnić należy, że zmiana terminu wykonania zobowiązania z decyzji organu I instancji podyktowana jest względami czysto technicznymi. Strona musi mieć realną możliwość wykonania nakazanych czynności. To, że organ II instancji wyznaczył nowy, dodatkowy termin dla inwestora nie oznacza, wbrew twierdzeniom skarżącej, zaistnienia sprzecznych rozstrzygnięć i uchybienia przepisom procedury. Na podstawie art. 138 § 1 pkt 2 Kpa organ ma taką możliwość rozstrzygnięcia, gdy uzna, że w części dotyczącej meritum sprawy podjąłby takie samo rozstrzygnięcie, zaś ustalony termin wymaga zmiany. Zgodnie bowiem z tym przepisem, organ odwoławczy wydaje decyzję, w której uchyla zaskarżoną decyzję w całości albo w części i w tym zakresie orzeka co do istoty sprawy albo uchylając tę decyzję - umarza postępowanie pierwszej instancji w całości albo w części.
Sąd zważył fakt, że skarżąca nie była zawiadomiona w trybie art. 10 Kpa przed wydaniem decyzji organu II instancji, jednakże uchybienie to nie miało istotnego wpływu na rozstrzygnięcie sprawy. Jak już wyżej wskazano organ odwoławczy uznał za wystarczający zebrany materiał w postępowaniu przed organem i instancji, podstawą ustaleń były oględziny obiektu z których sporządzono protokół, co do którego skarżąca miała możliwość wypowiedzenia się przed organem I instancji.
W kwestii kolejnego zarzutu strony nie zawiadomienia jej o oględzinach obiektu, Sąd również uznał, że uchybienie to nie miało wpływu na zakończenie sprawy. Okoliczność ewentualnego zagrożenia dla życia i zdrowia ludzkiego, uprawniała organ do pominięcia procedury udziału strony w czynnościach oględzin obiektu, zwłaszcza, w sytuacji gdy nie było możliwe skuteczne zawiadomienie właściciela budynku wobec braku aktualnego adresu. Podkreślenia wymaga, iż organ nadzoru budowlanego nie może lekceważyć żadnych sygnałów wskazujących na możliwość zaistnienia tego typu zagrożeń, lecz winien w takiej sytuacji podjąć wszelkie niezbędne czynności proceduralne, służące niezwłocznemu wyjaśnieniu sprawy. Należy również zaznaczyć, że pomimo wskazanych uchybień, strona ostatecznie miała zagwarantowane prawo wypowiedzenia się co do dokumentu protokołu, sposobu przeprowadzenia oględzin i poczynionych w ich wyniku ustaleń. Nie mógł również być uwzględniony zarzut strony odnośnie naruszenia art. 13 Konwencji o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności, gdyż w tym postępowaniu strona miała możliwość wniesienia odwołania i z tego prawa skorzystała.
W ocenie Sądu, stan faktyczny sprawy, wymagał od organów nadzoru budowlanego bezzwłocznego zastosowania procedury z art. 66 Prawa budowlanego, dotyczącej obowiązków utrzymania obiektu w odpowiednim stanie technicznym.
Wskazać należy, że zgodnie z art. 61 pkt 1 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (Dz.U. z 2010 r. Nr 243 poz. 1623), właściciel lub zarządca obiektu budowlanego jest obowiązany utrzymywać i użytkować obiekt zgodnie z zasadami, o których mowa w art. 5 ust. 2 ustawy. Ponadto właściciel jest zobowiązany zapewnić, dochowując należytej staranności, bezpieczne użytkowanie obiektu w razie wystąpienia czynników zewnętrznych oddziaływujących na obiekt, związanych z działaniem człowieka lub sił natury, takich jak: wyładowania atmosferyczne, wstrząsy sejsmiczne, silne wiatry, intensywne opady atmosferyczne, osuwiska ziemi, zjawiska lodowe na rzekach i morzu oraz jeziorach i zbiornikach wodnych, pożary lub powodzie, w wyniku których następuje uszkodzenie obiektu budowlanego lub bezpośrednie zagrożenie takim uszkodzeniem, mogące spowodować zagrożenie życia lub zdrowia ludzi, bezpieczeństwa mienia lub środowiska (art. 66 pkt 2).
Przepis art. 5 ust. 2 ustawy stanowi zaś, że obiekt budowlany należy użytkować w sposób zgodny z jego przeznaczeniem i wymaganiami ochrony środowiska oraz utrzymywać w należytym stanie technicznym i estetycznym, nie dopuszczając do nadmiernego pogorszenia jego właściwości użytkowych i sprawności technicznej, w szczególności w zakresie związanym z wymaganiami, o których mowa w ust. 1 pkt 1-7 tego artykułu.
Wymagania, o których mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 – 7, dotyczą, między innymi, zapewnienia spełnienia wymagań: bezpieczeństwa konstrukcji, bezpieczeństwa pożarowego, bezpieczeństwa użytkowania, odpowiednich warunków higienicznych i zdrowotnych oraz ochrony środowiska, ochrony przed hałasem i drganiami, odpowiedniej charakterystyki energetycznej budynku oraz racjonalizacji użytkowania energii.
Uwidoczniony na zdjęciach stan budynku, w szczególności zniszczone mury budynku, zniszczona konstrukcja dachu budynku i pokrycia dachowego, zniszczony strop budynku, brak stolarki okiennej i drzwiowej, bez wątpienia nie spełnia wymagań, o których mowa w powyżej wskazanych przepisach.
Norma zawarta w art. 66 ust. 1 ustawy Prawo budowlane służy usunięciu takich właśnie nieprawidłowości i powstałych w budynku i doprowadzenie go do stanu opisanego w podanych przepisach, a w konsekwencji wyeliminowanie elementu zagrożenia życia, zdrowia i bezpieczeństwa ludzi.
Zgodnie z treścią art. 66 ust. 1 ustawy Prawo budowlane, w przypadku stwierdzenia, że obiekt budowlany: 1) może zagrażać życiu lub zdrowiu, bezpieczeństwu mienia bądź środowiska albo 2) jest użytkowany w sposób zagrażający życiu lub zdrowiu ludzi, bezpieczeństwu mienia lub środowisku, albo 3) jest w nieodpowiednim stanie technicznym, albo 4) powoduje swym wyglądem oszpecenie otoczenia – właściwy organ nakazuje, w drodze decyzji, usunięcie stwierdzonych nieprawidłowości, określając termin wykonania tego obowiązku.
Przepis ten znajduje zatem zastosowanie w przypadkach, takich jak w niniejszej sprawie, kiedy obiekt budowlany jest nieprawidłowo eksploatowany, nieremontowany, nie konserwowany przez zaniechanie, brak kontroli, bierność właściciela i doprowadzony do stanu odpowiadającego hipotezie art. 66 ust. 1 ustawy Prawo budowlane. Przy czym, w odpowiedzi na zarzut skargi, należy wyjaśnić, że przepis ten odnosi się do obiektu budowlanego jako całości. Oceniając więc należyty stan techniczny danego obiektu organ winien zbadać stan jego sprawności technicznej jako całości. Dlatego też, organ prawidłowo skontrolował stan budynku skarżącej jako całości i w tym kontekście dokonał ustaleń jakie czynności winny być wykonane dla naprawy stanu budynku.
W ocenie Sądu, ogólny stan budynku, niemalże w całości zniszczony, uprawniał organ do orzeczenia usunięcia nieprawidłowości również w stosunku do wnętrza budynku, posadzek i tynków wewnętrznych.
Mając na względzie powyższe, Sąd stwierdził, że zaskarżona decyzja nie narusza przepisów prawa materialnego, przyjętych w podstawie orzekania, jak też nie narusza zasad procedury w stopniu mogącym mieć istotny wpływ na końcowe rozstrzygnięcie sprawy, zaś uzasadnienie decyzji odpowiada wymogom z art. 107 § 1 Kpa.
Podkreślić należy, że w sytuacji gdy właściciel obiektu budowlanego nie jest zainteresowany dalszym użytkowaniem (posiadaniem) obiektu i wyraża wolę jego rozbiórki może tego dochodzić w odrębnym postępowaniu administracyjnym.
W tym stanie rzeczy, skargę K. K. należało oddalić, o czym orzeczono na postawie art. 151 P.p.s.a.
